HAARLEMSCB
Na 93.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Vijftiende Jaargang.
144.
van WOENSDAG 22 November 1893.
Nieuwsberichten.
TEDSPHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Par drie maanden. T ,25.
franco p. post,40. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 36 cents, elke regel
Afzonderlijke nommers 3 centen per stak. meer 5 cents, groote letters uur plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentien worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten IS ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs verschenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkrijgen bij
Db erven Loosjes, te Haarlem.
MERC1ER (HELENE), Sociale droomen
en dadenIng. f 2.4»*. geb f 2.90.
HINSE (H.) en J STAMPERIUS, 't
Vertelnurtjegeb. 2.90.
UILURIKS, (F. J. VAN) Beelden uit
Neerlandsch-Indie3.40.
DEYSER (ALEX) Artisten bloed. Oor
spronkelijke roman2.90.
LOTI (PIERRE) Matroos1.50.
ESCHSTRUTH, (N. VON). In hetNar-
renpakgeb. 5.25.
COUPERUS (Louis) Majesteit. 2 dln.
Ing. f 4 90. geb. 5.50.
Dageraad. Eene geschiedenis uit den voor
tijd der hervorming door H. W. S. geb. 1.90.
POTGIETER (E J Een bundel liederen
en gedichten. Geïllustreerd door Roc-
hussen.Ing. f 6.50. geb. 8.50.
HULSMAN (C) Ernst en Schets. Poezie. 1.90.
.EATON (FRANCES) Een aardig prin
sesjegeb. i 1.90.
REULE Nz. (Ant S.) I)oor Oost en
Westlog. f 1.25. geb. h 1.50.
Van Zuid tot Noord. Ing. f 1.25. 1.50.
BIENTJES (J.A.) Hans Sterk de olifan
tenjagergeb. - 1.90.
WöRISHOFFER, (S.) Robert de scheeps
jongen. Tochten en Avonturen van een
Duitschen Matroos bewerkt door Ant.
S. Renle Nz. Met 12 gravures2,40.
AIMARD. (GUST.) De goudzoekers.30.
KNAPPERT, (EMILIE. C.) Kijkjes in
de plantenwereld. Met teekeningen van
L. W. R. Wenckebach..gecart 3.50.
VA1LLANT. (Mr. C. E.) Handboek voor
den ambtenaar van den burgerlijken
stand. Derde herziene cn bijgewerkte
uitgave door H. G. Hartman Jr.... 8.
KRÜSEMAN (Mr. J De bedrijfsbelas
ting toegelicht1.25.
Jaarboek voor Notarissen, Candidaat-
Notarissen. Ontvangers der Registratie
en Domeinen en Hypotheekbewaarders
over 18941.50.
Is het wielrijden gezond? Beschouwingen
en Raadgevingen van bekende genees
kundigen.75.
LOV1NK (H. J.) Beschrijving van eenige
insecten nadeelig voor de houtteelt. No. 1 .45
Buitenlandsche nieuw verschenen werken
Gresserit's eintraglicher Obstbau. Neue
Anleitung auf kleinem Ranme mit
miissigen Kosten regeluiassig viele und
schone Früchte in guten Sorten zu
erzielen. Dritte Auflage. Mit 459 in
den Text gedruckten Abbildungen5.20.
BORMEMANN (PROF, LIC. THEOL.
W.) Unterricht im Christenthum. Drit
te durchgesehene und vermehrte Auf-
'age.,3.—.
BRANDT (Dr. IV). Mandaische Schrif
ten aas der grossen Sammlung heili
ger Bücher gênant Genza oder Sidrft
Rabha iibersetzt und erlautert5.20.
Gehhart (Éraile) Autoar d' une tiare, 1075-
10851.90.
Spurgeon's illustrated Almanack for 1894 .06.
Bovenstaande werken zijn voorhanden
hg de boekhandelaars de erven Loosjes.
Het Mausoleum.
Wanneer wij den Schoterweg opwan
delen en genaderd zijn aan de nienw aan
gelegde begraafplaats van onze gemeente,
■wordt het oog getroffen door een archi
tectonisch fraai ontworpen gebouw, in de
laatste maanden aldaar verrezen. Het is
het mansoienm.
In een der laatste zittingen van onzen
Raad, onder presidium van den vorigen
Burgemeester kreeg de stichting ervan
haar beslag, en werd het langgekoester
de lievelingsdenkbeeld van Mr. Jordens,
een monumentaal gebonw, den dooden ge
wijd, op deze plaats te zien verrijzeD,
verwezenlijkt.
Nu welhaast het mansoienm gereed zal
zijn, meer.en wg onze lezers geen ondienst
te doen over het gebouw en zijne strek
king eenige bijzonderheden mede te deelen.
Beginnen wg met het laatste.
De stichting van het mausoleum hul
digt een ander systeem van begraven dan
onder ons gebruikelijk is.
De afgestorvenen worden niet aan den
schoot der aarde toevertrouwd, doch vin
den een rnstplaats in de grafkelders en
gemetselde graven, welke in het gebonw
zijn aangebracht. Daar verblgven zij,
menscbelgker wijze gesproken, ten eeuwi
gen dage tot de tand des tijds het ge
bonw sloopt en naar het bijbelwoord ook
hier stof met stof zal worden verga
derd. Vond deze wijze van begraven alge
meen ingang, dan zon zeer spoedig eene
reeks van gebouwen tot dat doel op onze
kerkhoven dienen te verrijzen en zich
ongetwijfeld het gebrek aan ruimte wel
dra doen gevoelen. In eene reeks van
jaren zal dit punt evenwel ten onzent
niet ter sprake behoeven te komen, daar
de nienwe graven belangrijke finantiëele
offers vragen en bovendien bij velen tegen
het systeem vooroordeelen zullen bestaan.
Het mansoienm, voor een gedeelte ver
rezen, bestaat nit een middengebouw met
twee gedeelten-collonades, welke links en
rechts later knnnen worden uitgebreid
tot eene lengte van 100 Meterthans
staat van het geheel deel over eene
lengte van circa 25 Meter.
Het middengebouw, dat zich, in het
front op twee zuilen metend, statig op
gaande boven de colonades verheft, heeft
eene voorrnimte met 6 grafkeldershet
geeft verder toegang tot de Aula met af
metingen van 8 bg 8Vs Meter. Deze Anla,
die tevens 8 kelders bevat, ontvangt het
licht van de bovenzijde door gekleurd
glas, waardoor de omgeving in den
gewenBchten toon wordt gehouden. Aan
beide zijden wordt zij begrensd door
gangen met 40 gemetselde graven. De
colonades zijvleugels van het middenstnk,
rnsten eveneens op zware pilaren en heb
ben in de voorportalen elk 3 grafkelders.
De onderaardsche gang aan den achterkant
van het gebouw, welke aan beide zijden
kan genaderd worden, maakt een over
weldigenden indruk. Hier zgn niet min
der dan 176 graven aanwezig, die als
cellen van eene honigraat aaneensluiten.
Eene mengeling van gedachten en ge
waarwordingen overetelpte ons, toen wij
deze sombere halle betraden, waar straks
zooveel lieve en dierbare panden, der
vergankelijkheid ten prooi znllen worden
nedergelegd.
Het is de bedoeling deze graven met
slnitsteenen te dekkeD, waarop gewensch
te inscriptiën knnnen gebeiteld worden.
Het front van het mansoienm is op
getrokken in Grieksohen Dorisch en
Jonischen stijl met gebruik van wit
ten Morley steen, die zich op eenigen
efstand voordoet als wit marmer. Onge
veer 80 M3 is daarvan verwerkt. Streng
in stgl gehouden tot in de geringste on-
derdeelen vormt dit nienwe verblijf der
dooden een artistiek geheel, waarop het
oog met welgevallen blijft rnsten en dat
in hoogeren zin een sieraad mag heeten
van onzen doodenakker.
De hands eens bekwamen beeldhouwers
beitelt in den 2000 KG zwaren gevel
steen, welke het hoofdgebouw dekt, het
symbool van ons korte leven, ontleend
aan de Grieksche mythologie. Drie vrou
wenfiguren, schikgodinnen (Cloto, La-
chésis en AtroposJ weven den levensdraad,
die, nauwelijks gereed, weder wreed wordt
afgesneden. Spoedig zal daarmede het
mansoienm voltooid zgn.
Het gebonw werd ontworpen door on
zen bekwamen gemeente-architect, den
heer J. Leijh en gebouwd door den heer
Rinkema, aannemer alhier.
Sint-Nicolaas.
Somber, morsig weer. Een kille, klamme
motregen, zioh soms oplossend in een ze
ker iets, dat op een stortbad gelijkt, neer
dwarrelend en plassend op een elgkerige
straat, en deze massa door menschenvoe-
ten gekneed tot eene grijsbruine massa,
in smgdigheid overeenkomende met boter
in den staat van zomer halfvastheidzie
hier den toestand van de laatste dagen
als we tenminste de weinige nren van
goede, frissche lncht niet meerekenen.
Maar de schoone nren op den dag bren
gen wij geheel menschelijk niet
in rekeninghet goede vergeet men. Zoo
is de menschMaar 't kan verkeeren,
missehien brengen de eerstvolgende da
gen, de dagen welke ons nog scheiden
van den aantrekkelijksten tijd des jaars,
nog wel een fermen noordooster, misschien
wel sneeuw, en wie weet welk een blin
kenden, krakenden Sint-Nicolaas ons te
waohten staat. Tnsschen ons gezegd lijkt
't er nog niets naar en der meteorologen
verwachtingen spreken zich nit in Z.W.
ten Z. met regen en modder, zonder voor
uitzichten tot het be-ijzen van een knnst-
meertje met driekwart voet water. En
toch moet in de volgende veertien dagen
de groote slag geslagen, de aanvallen op
onze harten en op onze beurs geschied,
aan allerlei groote en kleine eischen ook
der gewoonte en der wellevendheid vol
daan zgn. Reeds begintde jaarlijksche reeks
van geheimzinnigheden hier moogt ge niet
naar vragen, daar moogt ge niet naar
kijken, deze kast gesloten, die anders
voor ieder open Btaat en de sleutel weg.
Verder doet het onverwacht thuiskomen
van een der hnisgenooten, soms de overigen
angstig opschrikken en dan nog hebt ge
nw eigen plannen en smeedt ge zelf aan
slagen. Ge broeit op vergelding of wraak
wegens dit of dat in betrekking met een
vorig Sint-feest. Men bedriegt, men liegt,
men misleidt; gij bedriegt, gij liegt, gij
misleidt en dat alles om los te barBten
boven bnn hoofd, boven nw hoofd, boven
ieders hoofd op den alle geheimzinnighe
den oplossenden avond van 5 December.
Hoeveel harten van verwachting klop
pen, doch niet uitslnitend in eigen belang;
aan welke wensohen zal te gemoet geko
men; maar ook hoevelen teleurgesteld wor
den, 't ie niet te zeggen. Welke invloe
den, zilverkwestie, stilstand in zaken, ver
mogensbelasting of vooruitzichten van
andere liefelijkheden znllen inwerken op bet
in dnigen vallen van plannen, dit is van
minder belang, als maar niet harteloosheid,
de groote kwaal des tgds, er de oorzaak
van is.
Zeer zeker valt er in eigen kring veel
te doen en veel te beschikken en veel te
vreden te stellen. Behoort die kring tot
den gezegenden der aarde, dan mag ge
lukkig dat dit ook wel plaats heeft
wel eens bedacht worden, dat er ook krin
gen bestaan van min-gezegenden.
Hoe die er zoo gekomen zgn, men late
dit in het midden en wel in het juiste
midden, maar men trachte als men
't nog niet deed ook bij deznlken eens
eenmaal in 't jaar, op den avond van den
spreekwoordelijk goeden Sint, de zon te
doen schijnen in kriDgen waar de rnwe
noordewind de heersohende is, want er
zgn van die weerbarstigheden in het leven
van enkelen, van die gezinnen waar naar
het schijnt slechts ramp en onspoed hun
zetel opslaan en dat verhardt de harten
een weinig goeden wil en eenige zelfken
nis met een jnist inzicht in toestanden,
maar bovenal een hart vol toeschietelijk-
heid verdrijft de sombere wolken.
Nn dit sermoentje van 't hart is, en
men 't natuurlijk den steller kwalijk
neemt, dat hg zich zoo iets dnrft verme
ten, wat hem, even natuurlijk, volkomen
kond laat, komt de vraag boven of het
jaarlijksche toertje door onze winkelstra
ten dit jaar eeDS achterwege kan big ven
of onze lezers wel lnst hebben zioh op-
nienw mee te laten slenren langs de met
brij-achtigen modder overtogeo straten, om
hen te wijzen op hetgeen mooi, mooier
en het mooist is, op uitstallingen fraai,
smaakvol en goed gedacht, op winkels
ond van jaren en jong van dagen, op voor
werpen nuttig en van weelde.
't Best is, dat deze kwestie eens ernstig
wordt overwogen.
KRONIEK
Het mag onzer burgerij tot troost ver
strekken, dat onze Gemeenteraad althans de
nienwe helastingveroroening niet luchtig
jes behandelt, maar zich wel degelijk van
alle omstandigheden en bij-omstandighe
den rekenschap geeft of doet geven.
Vrijdag namiddag kwam de Raad weer
bijeen, met het doel speciaal het beschrij
vingsbiljet te behandelen en nn zon men
zoo denken, dat dit gewiontig stuk wel
in een nnr of drie zon vastgesteld zgn
en het resultaat is, dat er eigenlijk niets
werd gedaan, dan kennis genomen van en
beraadslaagd werd over amendementen. Den
geheelen loop der gedachtengang te vol
gen, leidt evenmin tot iets.
De Heer Macaré had ten laatste de
goede intentie als motie voor te stellen
de zaak, beschrijvingsbrief met amende
menten en al, te renvoyeeren naar de Com
missie van financien. Zg werd aangenomen
en nn moet de Commissie het ding maar
opnieuw zien pasklaar te maken, gewij
zigd, verbeterd en vermeerderd naar de
laatste gegevens.
Natnnrlijk is dit het begin vaG het
einde. Als nn door al dat amendeeren,
discnssieeren en renvoyeeren de verorde
ning maar Diet te laat komt, zooals de
Voorzitter vreesde. Als alles gaat zooals
het gaan moet, dan verloopen er na de aan
neming nog ongeveer drie maanden voor
de verordening volkomen is bekrachtigd
en de Haarlemsche ingezetenen willen toch
zoo graag op hnn tijd betalen 1
Door een groot handelshuis te Lon
den, dat vele handelsbetrekkingen met
Spanje heeft, moeten berichten zijn ont
vangen, dat de toestand in dat land kritiek
is. Het openbaar erediet heeft zgn laag-
sten stand bereikt en in officieels krin
gen heersoht groote onrnst. In het leger
openbaart zich ontevredenheid, wegens de
achterstallige uitbetaling der soldij.
Men had gehoopt, dat de vijandelijk-
heden met Marokko de aandacht van de
binnenlandsche moeilijkheden zonden af
leiden, doch dit is niet het geval en de
ontploffing te Barcelona heeft de stemming
