HAARLEMSOH
Eerste Blad.
Na 97.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 86.
Vijftiende Jaargang.
144.
met AMSTERDAM.
van WOENSDAG 6 December 1893.
Nieuwsberichten.
T E I. E P H O O N N U M M E K
TELBPHONISCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
Psr drie maandent ,25.
franco p. poet—,40.
Afzonderlijke nommers 3 oenten per stuk.
Prijs per Advertentie van i tot K regels 26 cents, elke regel
meer 5 emits, groete letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- sn Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG de» middag» ten 18 we, die alsdan zoo mogelijk nog worden ge/plaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs versobenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkrijgen bij
Dn erven Loosjes, te Haarlem.
WOUDE (JOHANNA VAN.) De ge
schiedenis van een kind. Vrjj bewerkt
naar het Engelsch-1.90.
THIJN (CATHa. ALBERDINGK.) Het
geheim van den Czaar. 2 dln5.50.
HOVEN (THERÈSE.) Onder de palmen
en waringins2.60.
MALOT (HECTOR.) Aan eigen haard.
In het Nederlandsoh bewerkt door
A. J. J. Ebeling. Ing. f 3.geb. 3.75.
HOCKING (SILAS, K.) Uit de golven
gered. Uit het Engelsch door van
OphemertIng. 1.50. geb. 1.90.
FROMMEL (MAX.) Reisgedachten en
Levenservaringen. (Nieuwe uitgave
van: Naar binnen naar boven
naar voren.) Verzameld voor leeraars
en leeken. Naar den vierden druk uit
het Hoogduitsch. geb. 1.50.
LINTON (Mrs. LYNN.) Leekepreekjes.
Naar bet Engelsch door M. Kalff.
Ing. f 2.25. geb. 2.65.
LAW (JOHN.) Zonder werk. Schets uit
het Londensche volksleven Uit het
Engelsch door Cora1.50.
ALARCON (DON PEDRO A. DE) De
hoed met drie punten anders gezegd
De driekante steek. Uit het Spaansch
door J. L. S1.75.
PREIJER (PROF. Dr. W.) De ontwik
keling van de zintuigen en den geest
hij het kind in aijne eerste levensjaren
Een boek voor ontwikkelde ouders. Be
werkt naar het Hoogduitsch. Ing. f 1.90.
geb. 2.60.
KOETSVELD (Dr. C. E. VAN.) Ter
nagedachtenis. Laatste Evangeliepredi
king .60.
BOSCH (J. H. VAN DEN.) Pleidooi
voor de moedertaal, de jeugd en de
onderwijzers.60.
HUIN1NK (S. A. TEN BOKKEL.) Voor
zorg beter dan hulp. De weg tot ont
warring van het maatschappelijk vraag-
stnk.50.
ROZENRAAD (C.) De internationalen
geldmarkt. Rede gehouden in de Ne-
-derlandsche Kamer van Koophandel te
Londen op 1 November 1893.60.
HARTOGH (Mr. A. F. K.) Voorstel
van wet tot wijziging van het Wet
boek van Burgerlijke RegtsvorderiDg.
Voorstel van wet vergezeld van eene
memorie van toelichting. Met een in
leidend woord van Mr. A. A. de Pinto. .75.
DEELMAN Iz (L. H.) 119 Christelijke
Kerkgezangen, in gebruik bij de doops
gezinde gemeenten te Haarlem en an
dere. Vierstemmig geharmoniseerd voor
Gemengd Koor, Orgel, Harmonium
en Piano1.90.
Melodieën-Gids voor bruiloften,
feestelijke of gezellige bijeenkomsten,
bevattende ruim 400 zangwijzen van
allerlei aard, voor piano of 4 stemmi-
gen zang2.40.
Buitenlandflche nieuw verschenen werken
STEGER (GOTTL.) Eine Episode. Ro
man 3.25.
OONRAD (M. GDie Beichte des Nar
ren. Roman- 3.90.
LANGE (Dr. MAX.) Paul Morphy, sein
Leben und Schaffen. Dritte stark ver-
mebrte Auflage enthaltend nahezu
vierhundert Spiele des Meisters3.90.
BAUER (J. H.) Schach-Lexikon. Hilfa-
buch zum Nachschlagen von Meister-
partien jeder beliebigen Eröffnungsva-
riante 1.65.
TRAIN (VON.) Weidmanns Praktika.
Herausgegeben von Ernst Ritter von
Dombrowski. Ein Lekrbuch fur ange-
hende und ein Haudbnch für geübte
Jager und Jagdfreunde. MitlóOAbbil-
dungen1.10.
LACHERET (E.) Choses de HoUande.. 1.65.
BONNET (STÉPHANE.) et PAUL
PETIT, Traité pratique de gynecolo
gies 8.25.
RIS-PAQUOT. Manuel du collectionneur
de timbres1.10.
Bovenstaande werken zyn voorhanden
bij de boekhandelaars de erven Loosjes
WETEN EN WEEKEN.
Maandag avond hebben de gewone win-
terbijeenkoKSten weer een aanvang ge
nomen. De gehoorzaal van het lokaal op
de Onde Graoht was als gewoonlijk uit
stekend bezet, en het is een zeer ver-
blijdend teeken des tijde, dat ook het
jonge geslacht in mime mate vertegen
woordigd was terwijl ook de onden, de
stamgasten, het nog niet hadden opgege
ven.
De Voorzitter der Vereeniging, de Heer
Stoel, heette de bezoekers met een harte
lijk woord welkom en verleende daarna
het woord aan Dr. Johs. Dyserinok van
Botterdam, die evenals zoovele malen de
rij der spreekbeurten opende.
Dr. Dyserinok had tot onderwerp ge
kozen het leven en de werken van Bem
brandt.
Geboren te Leiden in Jnli 1609, be
hoorden de ouders van den sohilder tot
den gegoeden burgerstand en was hg be
stemd om, na voldoende studieën, het
vaderland naar zgne gaven te dienen, dooh
toen bleek dat afgetrokken studie niet naar
zgn smaak waren, maar de knnst, en
voornamelijk de schilderkunst hem meer
aantrok, deden zgne ouders hem iu de leer
bij den Leidschen sohilder Van Swanin-
gen en daarna bij den bekenden Last
man te Amsterdam. Voornamelgk hg dezen
laatste vormde de jonge man zioh tot
hervormer der Oudhollandsche schilder
school, evenals zgn tijdgenootPetrns Pau
las Babbens dit was voor de Vlaamsche
eohool.
Ten einde zgn werkkring nit te brei
den, ging hij vervolgens met der woon
naar Amsterdam, waar hg zich eene wo
ning koos in de Joden Breestraat en deze
plaats had een overwegenden invloed op
Bembrandts werken.
Zgn huwelijk met Saskia Uilenborgh
was zeer gelnkkig, zooals wel in de eer
ste plaats blijkt nit de wijze waarop haar
portret, soms ook in vereeniging met het
zgne, door hem werd geschilderd.
Van dezen grootmeester der Holland-
sche school zgn bekend vijfhonderd schil
derijen, ongeveer duizend teekeningen en
bijna driehonderd etseo.
Bijna het vierde gedeelte dezer sohilde-
rijen is ontleend aan de bijbelsobe ge
schiedenis. De typen voor deze knnst-
werken vond hg onder de Israëlietisohe
bevolking te midden van welke hij leefde
Toch waren deze stnkken niet voor ker
ken bestemd; de Hervorming had aan
het versieren der kerken een einde ge
maakt.
De tegenwoordige drnkknnst met de
vele hulpbronnen van den tegenwoordigen
tijd hebben Bembrandts knnst verveel
voudigd en ODder veler bereik gebraoht
en zoo was spreker in staat van verschil
de schildergen copiën te vertoonen, waar
bij tevens de aandacht werd gevestigd op
de wijze waarop Bembrandt met het licht en
brniD wist te tooveren. Uit elk zgner
menigvuldige portretten blgkt zijn gaaf
om het doode doek als 't ware te bezie
len.
Sommige schildergen braehten den
meester heel wat op. Voor enkele zgner
conterfeitsels wist hg vgfhonderd gulden
te bedingen, voor die tijden eene onge
hoorde som.
Voor de beroemde kruisafneming, gesohil-
derd voor den stadhouder Frederik Hen
drik, verkreeg hij ook deze som. Van den
brief des schilders welke dit kunstwerk
begeleidde, toonde spreker het facoimilé.
Tooh is Bembrandt betrekkelijk arm
gestorven en heeft hg zelfs tgden van
gebrek gekend. Zgn zneht om ai wat
op knnst betrekking had voor veel geld
te koopen, bracht bem achteruit,
zoo zelfs, dat hg in 1656 insolvent ver
klaard werd en hg genoodzaakt was zgn
inboedel en kunstvoorwerpen te doen
verkoopen.
Inmiddels was zgn echtgenoote overle
den en eene testamentaire beschikking, die
hem het vrnohtgebrnik van hare nala-
tensohap verzekerde zoolang hg onge
huwd bleef, verhinderde zeer zeker een
hnwelgk met Hendrikje Stoffels, de vronw
met wie hij later buiten eoht leefde.
Het vaderland erkende niet de ver
diensten van den grooten sohilder, blij
kens het feit dat van de vgfhonderd
sohilderijen des meesters Nederland slechts
vgf en twintig bezit en van de teeke
ningen zeventig.
Wat er van de laatste nog bij ons
aanwezig is danken wjj aan den knnstzin
van koning Lodewijk Napoleon.
Als van een vergeten burger werd
Bembrandts stoffelijk overschot den 8
October 1669 in de Westerkerk te Am
sterdam begraven. Spreker bracht hier
mede in vergelijking de prachtige uitvaart
van den Vlaamsehen meester Bnbbens,
die in 1640 met alle statie en onder be
geleide van den grootsten en edelsten des
Vlasmsohen lands te Antwerpen werd
grafwaarts gedragen. De boeiende voor
dracht van Dr. Dyserinck werd met de
meeste belangstelling gevolgd en van de
gelegenheid om met eenige fraaie proeven
van Bembrandts knnst nader kennis te
maken werd door velen gaarne gebrnik
gemaakt.
Ten slotte gaf spreker nog een humo
ristische bijdage ten beste. Zij handelde
over nitdrnkkingen in de volkstaal welke
een overdrachtelijke zin hebben, in onge
veer gelijken geest als spreker vroeger ook
wel in dezen kring voordroeg, dooh thans
hadden zij betrekking op nitdrnkkingen
ontleend aan het menschelijk lichaam. De
rijkdom van het onderwerp belet ons in
deze in nadere bijzonderheden te treden
wel mogen wij medeelen dat de niterst
komische oombinaties van tgd tot tgd
tot veel vroolgkheid aanleiding gaven.
Zeer zeker beamen allen gaarne den wensoh
van den Voorzitter, dat het den Heer
Dyserinck nog menigmaal moge gegeven
zgn om in den kring van Weten en
Werken op te treden.
KINDERUITVOERING.
Een groot opvoedknndige, een kenner
en vriend van kinderen en groote mensohen
heeft ergens gezegd: „wie de kinderen
bij de hand neemt, treft het bart der
onders'', met andere woorden, wie de
kinderen genoegen aandoet, verblijdt daar
door tevens de vaders eD de moeders.
Wg gelooven dat Mejnffronw Jeanne
Landré, Zaterdagavond, toen zij met een
bigde en jubelende sehare meisjes en jon
gens om zich heen de cantate Sint-Nico-
laas feest van Bernard Zweers ten gehoore
bracht, het benijdenswaardige voorreoht
heeft gehad, honderden vaders en moeders
in hnnne kinderen gelnkkig te hebben
gemaakt.
Wat een alleraardigst feest heeft ze
allen bereid. Hoe prettig heeft ze het
hensohe Kinderfeest, dat op het oogen-
blik als deze regelen onder de oogen onzer
vriendelijke lezers komen, aller zin en
hart bezig hondt, bij ons ingeleid.
O, wat straalden al die geziehtjes van
vrengde; wat een blijdschap leefde er in
de kinderharten, nn eindelijk de avond
was aangebroken, waarop ze aan vader
en moeder, aan broers of zusters, aan
vriendjes of vriendinnetjes mochten laten
hooren, hoe mooi ze de liederen aan den
goeden Heilige gewijd, hadden geleerd.
Hoe opgetogen namen de kleine zangers
en zangeressen op het versierde orkest
plaats een reusachtig bed van opengaan
de rozeknoppen vormend om straks in
vroolijk gezang de onvergankelijke Sinter-
klaas-poëzie. „Sinterklaas, goed heiligman!
Trek je besten tabberd an," „Sinterklaas
kapoentje! Gooi wat in mijn schoentje,"
„Sinterklaas bonne, bonne, bonne, Gooi
wat in de leege tonne?" Sinterklaas Bis
schop, Zet je groote mnts op." door de
mooi verlichte zaal te laten schallen.
De belangstelling aan de moeitevolle
onderneming van Mej. Landré geschon
ken was buitengewoon groot. Letterlijk
geen plaatsje bleef onbezet. Wij hebben
ons in dat snocès hartelijk verblijd. En
of de kinderen mooi gezongen hebben
Zeker hebben ze dat. Met groote oplet
tendheid hielden de kleinen den dirigeer
stok in het oog; er werd op tgd inge
vallen, duidelijk uitgesproken, goed op
toon gezongen, kortom in alle opzichten
werd er voldaan aan wat men na de
goede voorbereiding, mocht verwachten.
Het werkje kwam heel goed tot zgn reoht.
De heeren Ant. L. de Bop en Ber
nard Zweers, dichter en componist, die
aanwezig waren, moeten zich wel gelnk
kig gevoeld hebben, nn zij getuige waren
van het genoegen, dat hnn werk oud en
jong verschafte. De dank hnn gebraoht
in een tweetal lanwerkransen was wel
verdiend. Beiden hebben het aantrekkelij
ke onderwerp popnlair en met talent be
handeld. Zonder van de kinderen te veel
te vorderen, heeft Zweers toch niet te
kort gedaan aan mnzikale eischende
koortjes zgn frisch en in den kindertoon
gesohreven, terwijl de orkestrale-illnstra-
tie van het geheel eene bekwame hand
verraadt. De solo's van den Vader en
van St. Nioolaas zgn niterst doeltreffend
in het werkopgenomen zij vonden in
den heer F. H. van Duinen van Am
sterdam en den heer J. P. Smit van Haarlem
(de heer Joh. Schmier was verhinderd)
goede vertolkers. De orkestbegeleiding werd
verdienstelijk vervuld door ons Stedelgk
orkest. Jammer dat het koper het met
St. Nioolaas niet wat beter kon vinden.
Aan de oantate ging het Wilhelmus vooraf
de heer Kriens speelde, als er tra bijdrage
van het orkest, Prometheus van Beethoven.
Het tweede deel der oantate werd na
Inide toejuchingen in zgn geheel Herhaald.
Mejnffronw Landré heeft zich bij deze
gelegenheid eene plaats veroverd in de
harten der kinderen. Het gejnbel waar
mede zij werd ontvangen, de mooie ge
schenken, die zij ontving en de sohat van
bloemen, welke haar werd aangeboden
mochten dit getnigen. Zg zal nog dik
wijls met genoegen terngdenken aan den
2den December van dit jaar.
{Vervolg Tweede Kamer).
Nadat Dinsdag de Kamer hare zitting
in Comité-generaal had voortgezet, werd
omstreeks half één de openbare zitting
hervat. Tot toelating van het nienw ge
kozen lid voor Veendam,Mr. E. A. Smidt,
werd besloten, en kort daarna werd deze
