HAARLEMSCH
Eerste Blad.
[>0 37
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedem/pte Oudegracht 86.
Zestiende Jaargang.
144.
van WOENSDAG 9 Mei 1894
Nieuwsberichten.
TELBPHOONNBMMB2
TBLBPHONXSCHB VÏKBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Pir drie maandent —,25,
franco p. poet,4C. Prijs per Advertentie van 1 tot 5 regels 35 cents, elke regeS
Afzonderlijke nommers S oenten per stak meer 5 cents, grOOtd letters RS8F plaatsraimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentïën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 uredie alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs versohenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkregen by
De erven Loosjes, te Haarlem.
NIEVELT, (C VAN) Vertellingen. log. 1.75.
geb. 1.90.
SCHOEMAKER (J. P.) Nederlandach-
lndische krijgsverhalen«1.75.
JUNIUS (Jan. H.) Heraldiek Ing 6
geb. 7.25.
MARONIER (J. H Het Pinkiterfeest
Historische stadie«—.65.
Zendbrief nit het schimmenrijk aan Mr.
J. P. R Tak van Poortvliettevens
ter lezing aangeboden aan belangstel
lenden«—.35.
Bnitenlandsche nieuw verschenen werken
GEORGE (HENRY). Znr Erlösnng ans
socialer Notb. (The condition of la
bour) Dentsch von B. Enlenstein1.
EULENSTEIN (BERNARD). Nur eine
einzige Steuer! Eine Stenerstudie.... .35.
STRAUB (Prof. Dr. L. W.) Aufsatz-Ent-
würfe.55.
JIR1EZET (Dr. O. L.) Deutsche Hel
densage.55.
KURZE (Dr F.) Deutsche Geschichte
im Mittelalter.55.
HERDER (J. GDer Cid«—.55.
KLEIN (Dr. JOS Chemie. Anorganischer
Teil.55.
KüHNER (Dr. A.) Medizinisches Hau9-
Lexikon3.90.
VONDERLINN (J.) Darstellende Geo
metrie für Bauhandwerker. Zweiter Teil.
Mit 127 Figurenh 1.95.
KLIMPERT (RICHARD). Lehrbuch der
Bewegnng flussiger Körper. (Hydrody-
namik) Zweiter Band. Zweite H alfte
Von der Anwendnng der lebendigen
Kraft des bewegten Wassers als Motor
oder Bewegung. Für das Selbststudinm
nnd zum Geb'auche an Lehranstalten,
bearbeitet nach system Kleyer.2 30.
LASKA (Dr W.) Einführung in die Fnnk-
tionentheorie. Eine Erganznng zu allen
Lehrbüchern der Differential- nnd In-
tegralrecbnung1.
SCHULTZ (JEANNE) Ce qn'elles peu-
vent1.90.
OH NET (GEORGES) Le droit de l'enfant 190.
FAIDEAU (F.) La botanique amusante 1.90
Les salons de 1894. (Champs- Elysées et
Champ de Mars) par les artistes eux-
mêmes.85.
JINGER (E.) La Blennorrtragie et ses
complications 6.60.
UZANNE (OCTAVE) The Book-Hunter
in Paris. Studies among the bookstalls
and the quayscloth «13 65.
Bovenstaande werken zgn voorhanden
bg de boekhandelaars de erven Loosjes.
Uitvoering van Gewijde Muziek.
In grooten getale hebben onze Haar-
lemsche kunstvrienden Vrijdag gebruik
gemaakt van de gelegenheid, bet a
capelln Koor van den heer Dan. de Lan
ge te kunnen hooren, vóór zijn vertrek
naar Londen, dat in den loop dezer
maand zal plaats hebben. Met het oog op
de groote sympathie, die het keurkorps
van den heer de Lange, tengevolge
van de bijzondere belangrijkheid der
uitvoeringen, allerwege ondervindt, kon
de aanwezigheid van een talrijk en be
langstellend auditorium in de Sint-Bavo
geen verwondering wekken. Hoe zelden
heeft men het voorrecht, een zoo voor
treffelijk Koor te hooren zingen; hoe
uiterst schaarsch is de gelegenheid in
alle opzichten zoo volmaakt kennis te
kunnen maken met de heerlijke toon-
«cheppingen derOud-Nederlandsche mees-
ters; scheppingen, die meer en meer
aan de vergetelheid onttrokken, eene
nieuwe periode schijnen te ontsluiten
voor de beoefenaars der klassieke mu-
ziek-litteratuur.
Met groote erkentelijkheid zullen al
len de fijne, kunstkeurige vertolking
hebben gevolgd en ongetwijfeld in dank
bare herinnering de artistenschare her
denken, die hun eenige oogenblikken
van rein en verheven kunstgenot deed
smaken.
Het hoofdnummer van de hier be
sproken uitvoering was, gelijk bekend
is, de passie muziek van Jacob Obrecht
(omstreeks 1500), naar het Evangelie
van Mattheushet eerste werk in dit
genre, dat bekend is geworden.
„Merkwaardig mag het heeten," zegt
de heer de Lange in zijne beschrijving
van deze Lijdensmuziek, „dat juist
weder een Nederlander de persoon is
geweest, die beschouwd mag worden als
de grondlegger van een kunstgenre,
dat als type heeft gediend voor een
reeks van werken."
Hoewel het werk in onderscheiding
van later ontstane passions in zijn ge
heel vierstemmig in den Motet vorm
is geschreven, treden in de hoofdmo
menten enkele stemmen duidelijk op
den voorgrond, om door het overige
deel des Koors met wonderbare melo
dieën te worden omvlochten. Zoo zingt
o.a. de bas de woorden van Christus,
waarbij dan aan de alten eene zachte
begeleiding is toebedeeld. De tekst va#
den Evangelist wordt voorgedragen door
den tenor, eveneens door de andere
stemmen ondersteund. Als grondslag
voor de bewerking heeft de toondich
ter de melodieën van den Gregoriaan-
schen Zang gebezigd en de aldus ver
kregen hoofdlijnen op afwisselende wij
ze in strengen stijl geïllustreerd.
Uiterst moeielijk is het de indruk
ken te omschrijven, die het verheven,
religieuse toondicht op den toehoorder
maakt. Trouwens, die indrukken zullen
verschillen en afhankelijk zijn van de
mate der ontvankelijkheid van eiken
hoorder op zich zelf. Doch zeker is
het, dat onder den invloed van dit
gezang, waarbij elke gedachte aan het
stoffelijke van ons wijkt, eene wonder
volle stemming over ons komt, die ons
het smartelijke lijdensdrama met de
teederste aandoeningen doet volgen en
meegevoelen.
Over de uitvoering, dat wil zeggen,
over de wijze waarop gezongen werd,
behoeven wij voorzeker niet in bijzon
derheden te treden. De samenstelling
van het Koor, met krachten als Mes-
schaert Rogmans, De Nobel, de dames
Kempees, Reinders, Ribbe en Bakker
om slechts enkele te noemen
waarborgt, gevoegd bij de leiding van
den heer Dan. de Lange, den in vele
opzichten eenigen kunstenaar, eene ver
tolking, die het volmaakte nadert. Geen
verder betoog behoeft de verklaring,
dat door ons de uitvoering van Vrijdag
avond gebracht wordt tot de schoonste,
waaraan blijvende herinneringen zijn
bewaard gebleven.
Gaarne maken wij van dit schrijven
gebruik om de aandacht te vestigen op
eene andere kerkelijke uitvoering, welke
morgen (Woensdag) zal plaats hebben.
De heer Samuel de Lange, thans te
Stuttgart, een organist van groote ver
maardheid, zal daarbij verschillende
orgelstukken voordragen, terwijl de
heer Rogmans zich daarnevens met een
zeer belangrijk programma zal doen
hooren.
B.
De Panama zaak die al reeds
zooveel verwarring in verschillende klas
sen der maatschappij heeft veroor
zaakt, schijnt thans haar slot te nade
ren. Uit de nalatenschap van Baron
Reinach is anderhalf millioen francs en
door Herz bijna evenveel aan liquida-
teuren der Panama-maatschappij uitge
keerd, met goedvinden van de Parijsche
rechtbank. Hierdoor vervalt tevens de
aanvraag tot ruitlevering van Herz, die
zich nog altijd in Engeland bevindt.
Uit Servië komt het bericht, dat
koningin Nathalie den 19 Mei weer te
Belgrado komt. In de kennisgeving
deze betreffende merkt de koningin op
dat zij dien datum koos, omdat het dan
juist twee jaar geleden is, dat het
verblijf in de hoofdstad haar door het
regentschap werd ontzegd. Nu, met die
aangename herinnering kunnen de nog
in functie zijnde oud regenten het voor-
loopig doen. Het ligt in de reden, dat
de algemeene verwachting is, dat de
moeilijkheden in Servië spoedig weer
zullen aanvangen. Het ongedurige ka
rakter der ex koningin geeft hiervoor
den noodigen waarborg.
Inmiddels gaan de Servische radicalen
steeds voort de rechtsgeldigheid van de
ukase welke, door den jongen koning
is uitgevaardigd om koning Milan in
zijne eer te herstellen, te betwisten en
en oordeelen, dat herroeping van eene
wet niet aan den koning, maar aan de
Skups-htina behoort, eene reden te
meer om nieuwe geschillen tusschen
regeering en vertegenwoordiging te
wachten, waarbij nu nog komt te ver
wachten tweespalt tusschen de koningin
en de hooggeplaatsten, die tot het regent
schap behoorden.
Coxeij, de aanvoerder van het Ame-
rikaansche werkeloozenleger is met twee
zijner medeaanvoerders op last van de
Washingtonsche overheid gearresteerd
wegens zijne poging om met vierhon
derd zijner mannen het kapitool binnen
te dringen. Onder borgtocht is hij ont
slagen.
Na den afgeslagen aanslag op het
kapitool, lieten de vierhonderd mannen
zich in hun kamp voor geld zien; de
toeloop moet verbazend groot zijn ge
weest
De werkloozen hebben te Oxford,
staat Mississippi, de Universiteit geplun
derd en toen zij dit heldenstuk volvoerd
hadden, zijn zij met hun buit in een
gestolen spoortrein verder gereisd. Het
is zeker merkwaardig op te merken hoe
allerminzaamst zij hier en daar worden
ontvangen. Men geeft den troep wat
gewenscht wordt, met het doel ze maar
weer spoedig kwijt te raken. Natuur
lijk veroorzaken ze hier en daar nogal
overlast, temeer, daar zij niet allen
bezadigde werkzoekers zijn.
In Stiermarken zijn 8 personen,
leden eener Vereeniging tot onderzoek
van tot heden onbekende grotten, die
zich naar Sonriach hadden begeven om
eene grot te onderzoeken, door het was
sende water verrast, dat den uitgang
versperd heeft. Daar die personen slechts
weinig proviand bij zich hebben en hun
geene levensmiddelen kunnen worden
ter hand gesteld, bevinden zij zich in
eene gevaarlijke positie.
Onmiddellijk werden pogingen aan
gewend tot redding; men liet rotsen
springen, er werd een duiker afgelaten,
doch het mocht niet baten. Thans zijn
vijfhonderd personen te werk gesteld
om een dam te leggen door de beek
om verdere toevoer van water te beletten
en dan de menschen te kunnen helpen.
Men weet niet of de gevangenen levend
of dood zijn. Het maakte een treurigen
indruk, dat de eigenaars der landerijen
aan de af te dammen beek grenzende,
niet hunne toestemming tot het leggen
van den dam wilden geven, zoo hun de
mogelijk te lijden schade niet wordt ver
goed. En dit terwijl acht menschen-
levens groot gevaar loopen!
Men gelooft, dat van regeeringswege
deze Vereeniging van grotonderzoekers,
met nog eene die in dezelfde richting
werkzaam is, zal ontbonden worden.
Maandag zijn de menschen uit grot
gered kunnen worden.
Het beruchte Italiaansche bank-
proces komt eerst thans, ongeveer zes
tien maanden na de ontdekking der
eigenlijke feiten, ter behandeling in de
terechtzitting. Men herinnere zich de
zaakin het begin van 1893 werd door
de regeering een bank-inspectie in het
leven geroepen. Als eerst gevolg van
onderzoek vernam men, dat de Banca
Romana meer dan zestig millioen lire
aan bankbiljetten in omloop gebracht
had, dan waartoe zij was gemachtigd,
als mede, dat in de kas der bank ruim
acht en twintig miljoen lire te kort
was, terwijl dit verder telkens verzwegen
en door allerhande valsche boekingen
was verborgen gehouden. De directeur
•en de kassier werden in staat van be
schuldiging gesteld. Verder moet aan het
licht gekomen zijn, dat ruim twee en
twintig millioen uit de kas is verdwe
nen, alsmede dat valsche biljetten wa
ren uitgegeven om dit laatste feit te
verbergen en men doende was deze we
der langzamerhand in te trekken Nog
is gebleken, dat door twee bank-
beambten ongeveer honderdduizend lire
was gestolen en door de ban kdi recti e
achttien duizend was toegestaan, om
den slechten toestand te doen verzwijgen
door hen, die op de hoogte gekomen
waren van de ergerlijke misbruiken.
Een vreemden indruk maakt het,
als men verneemt dat door den jongen
koning van Servië alle besluiten door
de regeering genomen ten opzichte van
zijne ouders buiten werking zijn ge
steld. Het decreet moet echter door de
Skupschtina nog behandeld worden. De
jonge koning noemt nu die besluiten
in strijd met de grondwet, maar men
behoort niet te vergeten, dat zij geno
men zijn in overleg met de betrokken
personen.
Het heeft allen schijn, dat koningin
Nathalie weer te Belgrado komt om met
haren echtgenoot samen te wonen en
het zou zelfs kunnen zijn, dat ex-ko-
ning Milan zijn rang als generaal in
het leger terug bekomt. Inmiddels ont
breekt het niet aan protest omtrent den
loop der dingenop een paar plaatsen,
weigert men reeds het betalen der be
lastingen. Als onder zulke omstandig
heden de zaken in de war loopen, is
het niet te verwonderen.
De, Tentoonstelling te Antwerpen
is Vrijdag officieel geopend, hoewel van
de verschillende inzendende landen al
leen Belgie en Nederlaud gereed zijn
