terstaat enz. eenige inlichtingen gegeven
had. Daarna is het algemeen debat over
de Staatsbegrooting aangevangen. De
heer Heemskerk, hopende, dat het
Kabinet vóór de verkiezing in 1897
kiesrechtherziening op ruimen grondslag
zal geven, ontwikkelde zijne bedenkingen
tegen de samenstelling van het ministerie,
dat het karakter draagt van een kabinet,
dat belangrijke voorzieningen zal uit
stellen, en een ministerie is uit den
oud-liberalen tijd, in plaats van een
koalitie ministerie. Bovendien de rich-
ting-Roëll verschilt te veel met de
beginselen v. d. Kaay en van Houten,
die ook ten aanzien van het kiesrecht
minder verzoenend zijn dan de heer
Roëll, die voor kiesrechtherziening meer
de aangewezen man was dan zijn beide
ambtgenooten, die vurige voorstanders
zijn van het kapaciteiten-stelsel, dat
Spreker verwerpt. Overigens een gelijk
tijdige regeling van het provinciaal en
gemeentelijk kiesrecht betreurende, acht
Spreker den oorsprong van het Kabinet
een beletsel voor specifiek liberale her-
yormingen. Verder betoogde hij, dat van
verbetering van de gemeente-financiën
niets kan komen bij gebrek aan geld,
en zoolang de gemeentekassen niet
ontheven worden van de kosten van
het openbaar onderwijs. De eenige
politieke taak van Ministeris is dus
kiesrechtregeling, behoudens misschien
herziening van de personeele belasting.
Desniettemin drong Spreker aan op
behartiging der ekonomische volksbe
langen, met het oog op de klachten van
nijverheid en landbouw. Zoo kunnen,
beweerde de heer Heemskerk, maatre
gelen in het belang der werklieden
worden bekostigd uit de meerdere
opbrengst eener tarief herziening, en een
heffing vaa rechten op granen noemde
hij meer bereikbaar dan afschaffing van
van grondbelasting: eene geringe brood-
prijsverhooging wordt ruim opgewogen
door meer werk en loon. Ook dringt
Spreker er op aan, dat de Reg. klein
grondbezit onder de landbouwbevolking
zal bevorderen. Hij betreurde, dat de
Reg., behalve de Min. van Kol., koud
is voor de geestelijke behoeften der natie.
De heer Kerdijk deed scherp uitkomen,
dat dit Kabinet is opgetreden voor
Kiesrechtherziening en drong aan op
toezegging, dat nog in dit zittingjaar
eene kiesrechtregeling zou worden in
gediend. Hij besprak uitvoerig den fi-
nancieelen toestand, dien hij voor de
toekomst donker inziet, wegens de steeds
toenemende militaire uitgaven met name
voor de doode weermiddelen. Spreker
berekende, dat de vitgaven voor de
defensie-middelen het honderdtal mil
joenen ver zal overschrijden, en hij
betwijfelde of de Kamer die lasten op
de natie zal leggen. Doch, daar gelaten
of, trots al dat geld, het doel bereikt
wordt, kwam Spreker krachtig op tegen
de stuksgewijze oorlogsaanvrage in
plaats dat men duidelijk den toestand
uiteenzet. Met het oog op de nog noo
dige zware offers voor sociaal politieke
doeleinden, zag Spreker de financieele
toekomst donker in, gezwegen nog
van geldelijke teleurstellingen en het
ongewenschte om steeds meer uit te
geven voor doode weermiddelen, zonder
verbetering der levende strijdkrachten.
Daarom drong Spreker aan op eene
vaste wettelijke regeling der defensie,
en wenschte hij, dat in afwachting
daarvan, alle nieuwe uitgaven zouden
geweigerd worden.
HAARLEM 4 December 1894.
Nog het een en ander heb ik op mijn
geweten, dat er bepaald af moet, wil
ik met een onbezwaard hart den grooten
feestdag te gemoet gaan.
Groote feestdag; bijna zou men 't
een nationalen feestdag kunnen noemen.
Immers, haast zonder uitzondering neemt
ieder er aan deel, Jood en Christen, li
beraal en anti-liberaal, heer en knecht,
geestelijke en leek, arm en rijk, oud
en jong. Nu is de tijd ontegenzeggelijk
van veel invloed geweest op de mate
der feestviering. Ik zal U eens in her-
n nering brengen, hoe St. Nicolaaswas
in het burgergezin voor ongeveer een
halve eeuw.
De 5e December ging kalm zijn gang
tot aan den vooravond. Dan kwam va
der een uurtje vroeger thuis dan anders.
Moeder had het druk genoeg gehad om
de kinderen goed warmpjes in te pak
ken voor een „kijkje" naar de winkels.
Zoo'n wandeling duurde dan tot een
uur of half negen. Kwam de familie te
huis, dan kwam meestal de ketel met
anijsmelk op tafel en men peuzelde de
de gekochte zoetigheden op Dan werden
de kousen op een goed plekje opgehin-
gen en de kinderen naar bed gebracht.
Tegen den tijd, dat de jeugd in rust was,
haalde moeder hare geschenken voor de
kinderen te voorschijn; een paar hand
schoenen, een wollen boufante, soms een
paar nieuwe schoenen, een gevulde grif-
tenkoker of ander schrijfgerjj. Dan werd
alles behoorlijk afgepast in mandjes of
houten bakjes, er werd een koeken hart,
wat suikergoed of zoo iéts bijgelegd.
Als dit alles gereed was, gebeurde het
nog wel eens, dat de oudjes een straatje
om gingen en dan vóór elven naar bed
Laat ik er nog bijvoegen, dat in de
meeste gezinnen geen strooiende of bang-
makende Klaas werd toegelaten't was
toch alles al geheimzinnig genoeg voor
de kleinen, temeer daar een heilzame
schrik voor den boeman in dien tijd
nog al druk werd wakker gehouden en
menig kinderhoofdje opgevuld was met
gedachten aan verschijningen van aller
hande bovennatuurlijkheden, doch dit
soort bijgeloof beheerschte toen, evenmin
als nog wel, uitsluitend de kinderen.
De ochtend van den zesden was de
kleine wereld al vroeg op, een gegeven
sein en het „zoeken," begon, dat meê of
tegenviel, naarmate de oude lui hunne
inkoopen hadden gedaan. En het kleine
volk was dankbaar en tevreden en zet
ten hun „zoeken" later nog voort bij
verdere familieleden. Het was goed, dat
er dien dag geen school werd gehouden
zooals men zich herinnere, viel de ver
jaardag van Z. M. Koning Willem II
samen met den St. Nicolaasdag.
De tijden hebben echter den aard
van het feest, oorspronkelijk kinderfeest,
gewijzigd en zijn de ouderen in den
stroom meegesleept, en het is er niet
minder aantrekkelijk opgeworden. Men
moge nu van overdrijving in deze spre
ken, maar zeer stellig kan niemand
er eene groote mate van aantrekkelijk
heid aan ontzeggen.
Onze neringdoenden zijn dan ook van
de waarde van het feest ten zeerste
bewust. Hun streven is tegen dien tijd
goed toegerust te zijn om aan de aan
vallen op hunne voorraden het hoofd
te kunnen bieden. Reeds een en ander
werd hiervan in ons vorig nummer
medegedeeld.
Zoo ronddrentelende troffen wij nog
eene goed gedachte voorstelling in de
winkelkast van Prent van den Berg in
de Kleine Houtstraat; de Sint wordt
daar in een roeibootje door een paar
aardige matroosjes binnen de haven
gebracht, 't Tafereel lokt kijkers; nu
daarmee moet het beginnen.
In diezelfde straat, dichter bij de
Anegang, is gedurende de laatste weken
een magazijn verrezen, waar men van
alles kan koopen en niet duur; het is
de Nieuwe nickelwinkel. Men zegt, dat
een portret een goed feestgeschenk is,
dit hangt natuurlijk geheel af van de
waarde, die zijn lichtbeeld voor een an
der heeft, maar zeker waar is het, dat
Van der List op de Parklaan U kan voort
helpen, te meer, daar hij weer aan
zijne inrichting eene kolossale verbete
ring heeft doen maken.
Natuurlijk is er nog heel wat af te
doen gedurende den Woensdag. Ik wijs
U nog even een adres voor speelgoed
en goedkoope schrijfbehoeften; het is
in de Gierstraat bij Smit en een voor
extra extra goede chocolade-letters in
de Frankenstraat bij juffrouw Kok.
Gedurende de kijkdagen heeft het weer
zich tamelijk goed gehouden, beter dan
de weerprofeten ons voorspeld hadden.
Professor of Doctor Falb heeft 't met
zijne kritieke dagen in November mis
gehad; de '22e en de25eNovember zijn
kalm voorbijgegaan, en we zullen maar
hopen, dat de geleerde, die toch blijk
baar de atmosfeer goed in de kaart heeft
gekeken, de kritieke datums, maar voor
zich en de wetenschap wil houdenalle
respect voor 's mans bekwaamheden,
maar wij weten 't maar liever niet en
voornamelijk niet als we wel aan wat
anders te denken hebben.
Eene zeer kleine gemeente vierde
j.l. Zondag een zeer groot feest. Het
kerkgebouw der broedergemeente aan
de Parklaan was van binnen met groen
versierd. De cijfers 1744 en 1894 ter
weerszijden van het spreekgestoelte
herinnerden ons aan het 150 jarig be
staan der thans feestvierende Evang.
Broedergemeente. Tusschen deze beide
getallen er. boven de spreekplaats hing
een sierlijke textplaat, eenvoudig maar -
toch schoon, de woorden uit Ps. 344
te lezen gevende. Dezelfde tekst
werd door den Eerw. Heer Ds. E. Weiss
des morgens in eene feestpredikatie tot
onderwerp gekozen, terwijl ZWelEerw.
naar aanleiding daarvan de gemeente
met hare vrienden in den geest op een
berg leidde, van welks top hun een
panorama te zien werd gegevente
midden van een tijd van modernisme
en stjjf orthodoxisme ontstond de
Broedergemeente om de wereld het vrije
Evangelie te brengen. Spreker herin
nerde aan mannen, als Dover, Christiaan
David, Spangenberg e. a. Verder hoe
de Broedergemeente te Haarlem kwam
en de Heer Cohen Stuart uit Utrecht
zich gedrongen gevoelde het woord te
voeren.Daar de tijd kort was kon alles
niet in breede trekken worden mede
gedeeld, maar ontving men korte, zaakrij -
ke schetsen van een en ander. Beter ging
dit des middags ten 2 ure toen Ds.
Weiss de geschiedenis der Broederge
meente verhaalde. Achtereenvolgens
traden nog de volgende sprekers op.
Een Duitsche broeder uit Zeist, Prof.
Gunning van Leiden, Ds. Hoog en
Ds. Mulder van Haarlem, Ds. van der
Dussen van Amsterdam en Ds. van
Hoogstraten uit den Haag, allen
hunne gelukwenschen uitsprekende.
Een brief, ingekomen van een broeder
die verhinderd was te komen, werd nog
voorgelezen, waarna Ds. Moeton van
Haarlem deze bijeenkomstmet dankge
bed sloot, 's Avonds ten 7 ure werd
een liefdemaal gehouden.
De twee eerste bijeenkomsten werden
opgeluisterd door een zangkoor, dat het
feest niet weinigen luister bijzette, door
het zingen van eenige schoone liederen.
Het feest van het 150 jarig bestaan
behoort alzoo weder tot het verleden,
en gaarne stemmen wij met de ver
schillende sprekers in, waar zij het uit
spraken: „Nog vele jaren na dezen!"
Zaterdag-middag had op de be
graafplaats alhier de teraardebestelling
plaats van onzen Oud burgemeester Mr.
E. A. Iordens.
Een groot getal vrienden en belang
stellenden was bijeen, om den overledene
de laatste eer te bewijzen. Verschillende
burgerlijke en militaire autoriteiten
terwijl de corporatiën, die vroeger met
den Heer Iordens op eenige wijze in
betrekking stonden, vertegenwoordigd
waren.
Op de lijkbaar prijkte een zestal
fraaie kransen.
De opvolger van den Heer Iordens,
de Heer Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Ho-
gelanden voerde aan de groeve het woord.
Hij herdacht wat burgemeester Iordens
voor onze gemeente was geweest, hoe
hij Haarlem had zien groeien en bloeien,
ook nog na zijn vertrek belangstelling
in de Haarlemsche aangelegenheden
onverzwakt was gebleven en hoe aan
zijn wensch om hier te Haarlem, de
stad, waar hij ziine beste krachten ten
algemeenen nutte had gegeven, ter
ruste gelegd te worden, thans was
voldaan. Een »rust zacht na een zegen
rijk leven" besloot de korte aangrijpende
toespraak, waarna de Oud-wethouder Mr.
H. Enschedé, die gedurende vele jaren
met den Heer Iordens deel van het
gemeentebestuur uitmaakte, mede de
voortreffelijke eigenschappen des over
ledenen in herinnering bracht.
De Heer E. A. Iordens, de zoon des
overledenen, dankte, diep getroffen,
voor de eer zijn vader bewezen en I
hiermede was de droeve plechtigheid
afgeloopen.
Het zeer talrijk publiek verliet de
begraafplaats met het bewustzijn ten
grave gebracht te hebben een man aan
wien de gemeente dure verplichtingen
heeft, een oud-burgemeester, die zijn
taak breed opvatte en zoodoende in
werkelijkheid was een goed burgervader, i
Ter gelegenheid van de benoeming
van den heer Dr. C. H. Th. Bussemaker,
leeraar aan het gymnasium alhier, tot
hoogleeraar te Groningen, werd Maan
dagavond ongeveer te 8l/s uur aan den
benoemde een serenade gebracht door
de leerlingen van het gymnasium.
Natuurlijkerwijze trok deze betooging
een groot getal belangstellenden en
nieuwsgierigen
Bij Kon. besluit is vergunning
verleend aan de commissie voor eene
te Haarlem te houden loterij van een
niet bijeengebrachte dameshandwerken
en andere voorwerpen jten voordeele der
Vereeniging „Weldadigheid naar Ver
mogen." Het aantal loten zal mogen
bedragen 3000, tegen den prijs van /I
per lot.
Naar men ons mededeelt, bestaat
jl ook te Haarlem eene beweging onder
de bakkers. Zij wenschen in de eerste
plaats een normalen werkdag van twaalf
uren en den Zondag vrij. Alleen voor
Vrijdag op Zaterdag wenschen zij acht
tien uren te werken.
Bij de Amsterdamsche bakkerswerk
staking is de loonsverhooging eenvoudig
verhaald op de verbruikers en men re
kent uit dat maar 't kan
ook wel laster zijn.
De Afdeeling Haarlem van den Volks
bond, had Vrijdagavond voor hare leden
een feestelijke bijeenkomst georganiseerd
een van die bijeenkomsten, welke door
de leden zoo gewaardeerd worden. Ter
deze gelegenheid trad de letterlievende
i Vereeniging J. J. Cremer op met het
blijspel Het Zangersfeest van C. von
Moser en de klucht Jochum Pezel, naar
Fritz Reuter.
Als naar gewoonte werden beide too-
neelwerken flink afgespeeld en betoonde
men zich zeer dankbaar voor de goede
opvoering.
In de maand November jl. is het
stedelijk museum van schilderijen en
oudheden op het Raadhuis bezocht door
419 personen tegen en 288 personen
zonder betaling.
Zondag heeft een begin van brand
plaats gehad ten huize van den werk
man J. Melsen, woonachtig aan de Lange
Annastraat, No. l*2a, waarvan de oor-
zaak onbekend. Drie wollen dekens zijn
verbrand en drie glasruiten door de
hitte gesprongen. De brand werd geluk
kig ontdekt en docr de bewoners
gebluscht.
Zondagavond had een 33 jarige
bleekersknecht het ongeluk in de Ba-
kenessergracht te vallen. Gelukk.g
bevonden zich in de nabijheid de hor
logemaker T. Kuyte, wonende Anthonie-
straat en de smid Steenken, wonende
Haasstraat, die na eenige moeite den
drenkeling hebben gered.
I VERGADERING van den Raad der
Gemeente Haarlem,
op WOENSDAG 5 Dec. 1894,
des namiddags te 1 ure,
op het Raadhuis.
De volgende stukken en punten zullen
aan de orde gesteld worden:
1Mededeelingen en ingekomen stuk
ken.
Goedgekeurde besluiten.
Missive Commissie van Toezicht
middelbaar onderwijs toekenning
prijzen meisjesschool voor mid
delbaar onderwijs.
Aanwijzing plaats nieuw te bou
wen hulpbureau van politie.
2. Herstemming voorstel B. en W.W.
met advies Commissie van Fi
nanciën verhuring grond in den
Hout aan H. Scholten.
3. Voorstel B. en W.W. wijziging
verordening, regelende de in
richting der gemeente politie.
4. Id. id. adres bloemisten en tuin-
bouwgilde „Elizabeth", afgraving
duingronden.
5. Id. id, adres D. Bremer e. a. ver
meerdering aantal gravenmakers.
6. Id. id. met advies Commissie van
Financiën verschillende adressen
wederinhuring gemeente-eigen
dommen.
7. Id. id. id. id. adres J. C. P. A.
Lanzing en H. C. LouwerseJr.,
aankoop grond Zijlweg.
8. Id. id. benoeming onderwijzer lste
kl. school D.
9. Id. id. bevordering 3 onderwijzers
3e kl. scholen B. C en F.
10. Benoeming curator gymnasium.
11Id. 3 leden Commissie van Toezicht
op het lager onderwijs.
12. Id. Lid Commissie van Toezicht
Stedelijk Museum.
13. Id. lid Commissie van deskundigen
bedoeld bij art. 40 gas-contract.
14. Verslag opzichter gasverlichting
over October j.l.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. B&vokerk alhier, op
Donderdag 6 Decern oer 1894. des namiddags
van 2—3 uur door den Heer W. EZERMAN.
PROGRAMMA.
1. Fantasie EroïcaKübmstedt.
2. Andantino Rheinberger.
3. Sonate No 3Mendelssohn.
a. Con moto maestoso,
b Andante tiaoqaillo.
4. Aria uit Figaro's Hochzeit..Mozart.
5. Ave Maria (le Prelude)Bach-Gounod.
