HAARL
SGH
No. 56 Uitqave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84 Zeventiende Jaargang.
144.
van WOENSDAG 17 Juli 1895.
Eerste Blaci.
N ieu wsberiehten
TELEPHOONNUMMER
TELEPHON1SCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maandenf ,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels 10.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs versohenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkregen bij
De erven Loosjes, te Haarlem.
BEEKMAN (AA Dc meest nadeelige
of de meest voordeelige wyze van land
aanwinning in de Zuiderzee?ing. f<0.25
BERRINGTON (B. S.) English as it is
spoken or instructive and amusing dia
loguesing. 1.40
KUIPER (A. C.) Een huis vol meisjes.
Naar het Engelschgeb. 2.25
LöBKE'S (Dr. W.) Geschiedenis der Beel
dende kunst voor Nederland bewerkt
door A. W. Weiss man. Met 617 hout
gravuren naar teekeningen en schilde
rijen van de voornaamste meesters. 2e
druk. Afl. 1. compl. in 17 afla 0.45
PAGEL (Dr. A.) en Dr. A. J. Swaving,
Sche kunde en eenige Landhuishoudkun
dige takken van Nijverheiding. '1.50
WARD (Mrs. Humphry). Bessie Costrell
iog. i.50
geb. t 1.90
Bniteolandsche nieuw verschenen werken.
GRIESBACH (Prof. Dr. H.) Physikalisch-
Chemische Propaedeutik. le Hiilfte. ing 3.90
Heidel berger Blatter (Halbmonatliche)
1895 Hit. 10.65
Kieler Haftn (Der). Mitden Ankerplatzen
der Kriegsschiffe aller bei der Eiöffnungs-
Eeier des Nord-Ostsee-Kanals vertrete-
nen Nationen. Mit Erkl. der Schiffs-
namen, Angaben über Giösse, Besat-
zungsstiirke u. s. wgeb. 0.65
Bovenstaande werken zijn voorhanden
bjj de boekhandelaars de erven Loosjes.
SPANJE.
In de Raadzaal van het Museum van
Kunstnijverheid op het Paviljoen alhier
had Zaterdag eene voordracht plaats
van den Heer F. W. van Eeden tot
onderwerp hebbende Reisherinneringen
aan Spanje.
De heer van Eeden bracht in herin
nering, dat de reis als toerist was ge-
daan van einde April tot einde Mei en
dus de indrukken meer als een panora
ma te beschouwen zijn.
Na vermeld te hebben, dat het bin
nenkomen in Spanje plaats had door
Gascogne, wees Spreker als in 't voor
bijgaan op de heerlijke dennenbosschen,
daar voor vijftig jaar geplant, met eene
kleine verzuchting betreffende de vele
onbebouwde streken in Nederland, waar
het evenzoo zou kunnen zijn; de ge
noemde streek ademt welvaart.
Het Noorden van Spanje is rijk aan
hoornen en reeds het binnenkomen stemt
den toerist gunstig. Toch is het of op
Spanje een embargo rust. Het wordt
bijna niet bezocht, hoezeer deEngelschen
getracht hebben, het als toeiistenland
in trek te doen komen.
Van Parijs naar Madrid is het zes
en dertig uren sporens, Madrid is geen
wereldstad, het draagt een eigenaardig
cachet. Men leeft er als in eene groote
familie en langs de straten ziet men
ossen en ezels ais trekdieren, hoezeer
er het tramwezen zeer ontwikkeld is,
wat tot het juiste overzicht van de stad
veel meer bijdraagt dan reisboeken enz.
kunnen doen. Wie te huis studie ge
maakt heelt van de Spaansche taal, zooals
men dit doet uit boeken, kan zich te
Madrid niet verstaanbaar maken.
Spreker besprak het plein in die stad
waar de beruchte autodofé's plaats
haddenhet is herschapen in een vrien
delijk park.
Het standbeeld van Cervantes, Spanjes
wereldberoemden schrijver van de Don
Quiehot trok vervolgens de aandacht.
Op het Prado is het vermaarde
Schilderij-museum met de kunstwerken
van Velasquez, den meest beroemden
Spaanschen schilder en in het bijzonder
was daar aantrekkelijk de schilderij
voorstellende de verovering van Breda
van dien meester. Spreker deed opmer
ken, dat Velasquez en Hals veel met
elkaar gemeen hebben, dat de eerste met
de werken van Hals bekend was, en die
misschien wel tot zijne groote kunst
hadden medegewerkt.
Het Escuriaal, gesticiit door den in
Holland zoo bevreesden Filips II, is een
uitgestrekt gebouw in den vorm van
een rooster. Hier vroegen de aandacht
de kamers, bewoond door dien vorst,
die nu niet dadelijk uitmuntten door
smaakvolle meubileering. In het Escu
riaal is een kerk er bevindt zich een
kamertje in, met een raam, dat uitziet
op het hoogaltaar. Toen Filips II door de
vreeselijke ziekte, waaraan hij is overle
den, was aagetast, liet hij zich daarheen
dragen tot het bijwonen der godsdienst
plechtigheden.
Spreker trok hier een lijn tusschen
Nederland en Spanjebeide landen ge
lijken in vele opzichten op elkaar. De
tuin in het Escuriaal kon Spreker niet
behagen, streng en steil afgepast; na
tuur en dogmatiek zijn vijanden.
Toledo lag aan de beurt. Hier werd
in herinnering gebracht de zeer ont
wikkelde kunstnijverheid, die hier vroe
ger bloeidede beroemde wapenfabrieken
hier vroeger bestaande, zijn vervallen
en de kunst om ijzer en staal in te
leggen met goud, wordt nog maar
schaars beoefend. Het Museum van
Kunstnijverheid bezit hiervan echter nog
eenige proeven, waarvan enkele vertoond
werden.
Natuurlijk woonde Spreker een stie
rengevecht bij. De beschouwing ervan
heeft evenwel den indruk, dien hij er
vroeger van had, wel wat gewijzigd.
Beschouwt men den Spanjaard in zijn
aangeboren zin voor het veefokken en
den lust om te strijden tegen dieren
en neemt men hierbij in aanmerking
dat de gevechten slechts zelden een
menschen leven kost, dan staan zij,
althans volgens een Spaansch schrijver,
volstrekt niet lager dan onze sport.
Sevilla gelijkt op Napels. De vrou
wen weten er zich te kleeden en zijn
zeer gesteld op een bloem in het kapsel.
Het Alcazar spreidt eene Oostersche j
weelde ten toon en algemeen bemerkt
men er nog den invloed der Mooren,
die hier vroeger zetelden.
Spreker maakte met ingenomen
heid gewag van eene tentoonstelling
van vrouwelijke handwerken aldaar.
Fraaie proeven van textiele kunst vielen
daar te bewonderen en reeds zijn pogin
gen aangewend om althans een deel
ervan ook op de huidige tentoonstelling
van textiele kunst op het Paviljoen ter
bezichtiging te stellen.
De bedelaars zijn niet alleen te Sevilla,
doch ook in geheel Spanje een ware
last. 't Is een soort van bedelen met
vergunning, doch ook deze lieden blijven
zelfs bij weigering van een aalmoes,
fatsoenlijk.
Bij Granada kwam in de eerste plaats
het Alhambra ter sprake. Gesticht door
de Moorsche koningen is het een heerlijk
overblijfsel van Moorsch-Arabische bouw
kunst. Na verschillende lotswisselingen
en verbouwingen is toch nog veel over
gebleven, dat in hooge mate de aandacht
trekt. Van verschillende gedeelten ervan
stelde Spreker fraaie fotografieën ter
bezichtiging.
De terugreis ging over Madrid. Hier
was het juist kermis. Een vergelijking
met de Nederlandsche kermissen, ge
paard met. drinken en schreeuwen en
wanorde, viel ten gunste van Spanje uit.
De schoonste stad van Spanje noemt
de Spreker Barcelona. Daar wordt veel
aan muziek gedaan en veelvuldig be
speelt men er de mandoline.
De verschillende indrukken samen
vattende, betuigde Spreker van Spanje
te houden zooals het is.
Het zou zeker de moeite loonen, als
de Heer Van Eeden er toe kon beslui
ten zijne reisindrukken meer uitgebreid
en voor talrijker publiek te behandelen.
Wij stellen ons voor, dat eene serie van
lezingen hierover niet alleen ten goede
zou komen aan hen, die de heerlijke oude
bouwwerken van Spanje wenschen te
kennen in verband met het Spaansche
volk en de zijne geschiedenis, maar een
goed opmerker en een onderhoudend
verteller als de Heer Van Eeden heeft
zeer stellig te beschikken over een aan
tal bijzonderheden, die zeker in ruimen
kring de aandacht zullen vestigen op
het weinig bezochte, min bekende Spanje.
Concert van het Domkoor.
Van het Bestuur der Haarlemsche
Bachvereeniging was het een uitnemende
gedachte, het Berlijnsche Domkoor, dat
thans in ons land eenige concerten geeft,
opnieuw bij hare leden te introduceeren.
De beminnaren van vocale-muziek heb
ben de gelegenheid, zich aan den reinen,
volmaakten zang dezer kerkzangers te
verkwikken, niet ongebruikt laten voor
bijgaan.
Een zeer talrijk publiek toch was op
het aangegeven uur in de eerbiedwaar
dige Sint Bavo samengestroomd, de
dingen, welke komen zouden, met ver
langen wachtende.
Men weet, tot welk een groote vol
maaktheid deze zangers het in de ver
tolking der a capella koren hebben ge
bracht; hoe bewonderenswaardig de
stemmen samenvloeien tot een wellui
dend geheelhoe bovenal het religieuse
karakter der voorgedragen zangstukken
zijne werking doet gelden en als
als het ware tot een aandachtig en plech
tig toeluisteren aanmaant.
Het programma voerde den hoorder
diep in het verleden terug. Aanvan
gende met het Et incarnatus est van
Josquin Desprez (14501521) den
beroemden leerling uit de Nederlandsche
School van Okeghem gaf het ir.
historische opvolging werken van Senfl,
Vittoria, Bach en Mozart, om te eindi
gen met een tweetal moderne, in kerk-
stijl geschreven werkjes, Wirf dein An-
liegen attf den llerrn van Naumann en
ilotette van Albert Becker.
Had men in de eerste gelegenheid,
de stijlvolle voordracht te bewonderen,
in de laatst genoemde nummers paarde
zich daaraan de frissche, pittige klank
der stemmen, waaronder de bassen in
de eerste plaats mogen genoemd worden.
Zeldzaam vol en orgelachtig is het door
hen ontwikkelde geluid aan het geheel
geeft het eene volheid, die de klanken
draagt naar de uiterste hoeken van het
groote gebouw. De solo's voldeden goed,
doch bewezen, dat de kracht van het
Koor meer schuilt in de eenheid en
goede evenredigheid dan in de kwaliteit
der stemmen.
Het ensemble, de soberheid en gelijk
matigheid der nuances roept menigmaal
effecten in het leven, welke elke ge
dachte aan het stoffelijke op den achter
grond dringt en den zang maakt tot
eene uiting van hoogere openbaringen.
De heer Ezerman had de welwillend
heid, de voordrachten met een paar
orgeistukken aan te vullen. Vooral het
Andante van Mailly maakte een voor-
treffelijken indruk. De uitvoering in haar
geheel was der Bachvereeniging in volle
mate waardig en heeft ongetwijfeld aan
de vele aanwezigen eenige even genot
volle als verheflende oogenblikken ge
geven.
De directeuren van „Bach" welke
zich in het belang der leden zoo zeer
beijveren, daarvoor den warmsten dank.
Met genoegen deelen wij nog mede,
dat de Heer W. Ezerman benoemd is
tot Eerelid der Bachvereeniging.
B.
Eerste Kamer In de Donderdag ge
houden zitting zijn de heeren Schimmel-
pennick v d. Oye en van Marle beëe-
digd. Aangenomen werden de overeen
komsten met Engeland betreffende ar
bitrage in zake het geschil over de „Costa
Rica Packet"; de grensregeling op Nieuw
Guineaverlenging van de tijdelijke
regeling der vikarie-goederen supple-
toire begrootingen o.a. van Binnenl.
zaken, waarbij de Min. uitbreiding van
het aantal distrikts-veearfsen onnoodig
bleef achten verder de bevorderingswet
van officieren bij de marine-reservede
overeenkomst voor den lokaalspoorweg
Gouda— Schoonhoven onteigening van
den spoorweg AlkmaarHoorn, en voor
afwatering van gronden in den nieuwen
Maasmond geldleening voor het Suri-
naamsch immigratie fondswijziging
der Indiesche comptabiliteitswet, na
krachtige aanbeveling van de heeren
Pijnacker Hordijk en Fransen van de
Putte aanleg van een spoorweg Fort
de KoekPojakombo, en dat in zake
bepalingen omtrent de verveningen. Bij
het wetsontwerp tot uitvoering van art.
191 der Grondwet achtte de Heer
Vlielander Hein de bevoegdheid van
de waterschapsbesturen tot het ma
ken van keuren over te laten aan
de beslissing van Provinciale Staten
ook maakte Spreker nog verschillende
andere opmerkingen. De heer Fokker
maakte bezwaar, dat niet geregeld is
de wijze van transaktie bij schikking
van besturen en bekeurden. Ook de heer
Melvil van Lijnden maakte tal van op
merkingen. Op voorstel van den heer
Fransen van de Putte werd besloten de
behandeling te verdagen, in de hoop
dat de Reg. bij memorie zal antwoorden,
en de Ministers van Justitie en van
Binnenl. Zaken dan tegenwoordig zullen
zijn.
De Kamer is verdaagd tot Donderdag
18 Juli, des namiddags 2y2 uur.
Van Cuba wordt nog medegedeeld,
dat onder de Spaansche troepen ziekte
heerscht. Dit verklaart in zekeren zin
de immer inkomende aanvragen om
l
