Wereldkroniek,
Eerste Blad.
Nei. Vereen, tet bevordering
van Zondagsrust.
No. 30
BERICHT.
Onder den rooden mantel,
No. 85 Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84 Zeventiende Jaargang.
144. Al A A H Ij J2l JU O %J H met AMSTERDAM.
van ZATERDAG 26 October 1895.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
•p Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
Nieuwsberichten.
lilEPHOOMNÏM MER XjT J\ w\. Bw' g fsT-" jHjg|r tsTCg TELEPHON1SCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. post B ,40.
Abonderlijke nommers 3 centen per stnk.
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën "worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
van de
is direct na uitgave voorhanden in den
Boekhandel van DE ERVEN LOOSJES.
Prijs 10 Cents.
Van het vorige feuilleton
STANLEY J. WEYMAN,
zijn nog eenige Exemplaren voor
onze abonné'8 verkrijgbaar voor f 1.
ing. en f 1.25 keurig gebonden.
Haarlem, 25 October '95.
DE ERVEN LOOSJES.
Tweede Kamer. Dinsdag, nadat de
interpellatie van den heer van Limburg
Stirum over den dynamietopslag te
Rozenburg den volgenden dag bij den
aanvang der zitting bepaald was, werd
aangenomen de onteigeningswet voor den
spoorweg SchagenWognum. Daarna
is het algemeen debat over de Indische
begrooting aangevangen, tegelijk met
de wijziging van het Indische tarief.
De heer van Gennep betreurde zeer,
dat de Minister van de centralizatie niets
wilde weten, omdat hij daardoor de
uitvoering van een uitstekend ekono
miesch program verlamtmaar hij roemt
's Ministers zaakkennis en uitstekend
beheer waardoor het tekort op gewone
uitgaven wordt gedekt. Alleen ontkent
Spreker de noodzakelijkheid van tarief-
wgziging, daar tegenover deD kans van
het ophouden van gouvernements koffie
cultuur staat groote kans van toeneming
der andere middelen. De nieuwe ver
hooging van lasten kan Spreker niet
toestaan. Overigens bestreed hij 's Minis
ters uitspraak dat irrigatiewerken niet
rendeeren. De heer Bool drongaan op wij
ziging van uitgaaf van het Koloniaal
verslag. Voorts wilde hij drie hoofd
plaatsen van Indië zelf laten voorzien
in de kosten van straatverlichting en
waterzoorziening. Hij kwam op tegen
leeningen voor Indië bij wijze van kas-
voorziening, tegen verhooging van lasten
der Indiesche bevolking, en wel dat het
Gouvernement particuliere exploitatie
van natuurlijke bronnen in Indië aan-
wakkere. De heer van Limburg Stirum
somde veel op uit het regeeringsregle-
ment, vatbaar voor herziening, en kwam
op tegen achterstelling van het Chris
tendom bjj het Mohamedanisme en wel
licht herziening van art. 56 (cultures).
Spreker drong ten slotte sterk aan op
voorbereiding van Indische hervormin
gen, onafhankelijk van politieke om
standigheden hier en het lot van de
Kieswet.
De Heer Bahlmann klaagde, dat niet
alle beschouwingen in het voorloopig
Verslag zijn weergegeven. Hij achtte
den financieelen toestand niet zoo gun
stig, als men let op vele omstandigheden
en hij bestreed het sluiten van leeningen
voor kasvoorziening. Spreker kwam ver
der op tegen het laten betalen door
Nederlandsche belastingschuldigen voor
Indiesche behoeften, tegen het afstaan
van een deel der Nederlandsche bedrijfs
belasting aan Indië, en vooral tegen
verhooging van liet tarief van invoer
rechten, hoogst nadeelig voor de Neder
landsche industrie en doodend de kon-
kurentie. Hij beval aan Staats-exploitatie
der mijnen en petroieumbronnen, en
bezuiniging op de Indiesche huishouding.
Hij zou tegen het hoofdstuk Uitgaven
Lu Indiëstemmen, maar had overigens
vertrouwen in den minister als admini
strateur en achtte voor hervormingen
in Indië den tijd niet gekomen. De heer
Bastert zou alleen vóór de begrooting
stemmen in de hoop, dat de Kamer den
Minister zal toestaan de noodzakelijke
versterking der middelen. De heer Cre
mer bestreed ook 's Ministers financieele
politiek, beheerscht door vrees voor de
toekomst, welke vrees ongegrond is,
daar de koffieprijs steeg, en tegenover
eene leening staat meerdere waarde aan
Spoorwegen en openbare werken. Spre
ker achtte verhooging van het tarief
volstrekt onnoodig en drong ernstig aan
op intrekking van het wetsontwerp.
Overigens dankte hij den Min. voor diens
Atjeh-politiek. Ook de Heer Pijnacker
Hordijk achtte tariefsherziening thans
onnoodig. De heer van Vlijmen hoopte
op spoedige bevrediging met Atjeh, en
bracht hulde aan de volharding op Lom
bok.
Woensdag interpelleerde de heer van
Limburg Stirum over de opslagplaats
van dynamiet op de oostpunt van het
eiland Rosenburg. Hij konstateerde, dat
enorme hoeveelheden langs den Rijn
worden vervoerd, en dat de opslag op
Rosenburg groot gevaar oplevert voor
de Maassteden, temeer daar het blijkt,
dat de voorwaarden voor den opslag
niet behoorlijk worden nageleefd. Spreker
vroeg, of den Min. het kollossale vervoer
van dynamiet bekend is, wat er waar
is van de bewering van niet naleving
der voorwaarden, of een onderzoek is
ingesteld, en of het resultaat termen
oplevert tot intrekking van de vergun
ning. De Min. van Waterstaat enz.
konstateerde het vervoer van belangrijke
partijen langs den Rijn, die echter op
stroom in zeeschepen worden overge
laden. In de opslagplaats is zooveel niet;
volgens berichten van den vorigen dag
thans 600 Kilogram, 't Vervoer van
dynamiet kan moeielijk verboden, wel
voor veiligheid gewaakt worden; dit is
geschiet bij bestuursmaatregel. Waar is
het, dat de koncessionaris voor de op
slagplaats de bepalingen niet in alle
deelen naleeft. Het vervoer geschiedt
b. v. over den dam heen inplaats van
door de opening van den dijk. Onder
zocht wordt, of niet scherper voorwaar
den kunnen opgelegd worden, en daarom
is geen sluiting bevolen, wat juist ge
vaar zou kunnen opleveren voor aan
komende dynamietschepen. Op de vraag
van den heer Mees verklaarde de Min.
zich bereid het besluit van 1886 te
herzien, doch hij maakte bezwaar de
hoeveelheid dynamiet in zeeschepen te
beperken, daar dit het gevaar voor de
scheepvaart zou vermeerderen. De heer
v. Limburg Stirum was onvoldaan en
eischte scherper toezicht op de bepalingen
en althans verbod van afslag gedurende
den winter, daar het gevaar van ont
ploffing dan grooter is. De Min. zag
daarvoor geen aanleiding, maar beloofde
ernstige overweging ook van het denk
beeld van den heer Mees om militair
toezicht te doen uitoefenen.
Daarna werd het algemeen debat over
de Indiesche begrooting voortgezet. De
Min. van Kol. achtte Indië niet rijp voor
decentralizatie. Herziening van het re-
geeringsreglement is zeer omvangrijk
en niet urgent. Versterking der Indiesche
inkomsten is noodzakelijk daar de Koffie-
oogst afneemt en tin- en andere inkom
sten dalen, terwijl de uitgaven der
huishouding steeds rijzen. Verder wees
de Min. op de te Wachten uitgaven voor
verplichte Koffie kuituur op Menado,
op invoering van een hoofdelijke belas
ting op Sumatra's Westkust, op de
voortzetting van de proef der opium-regie
de reonganizatie der politie, de oplossing
der duitenkwestie, het verbeterd stelsel
van dwangarbeid en de verbetering van
het gevangeniswezen. Daarbij komen
leeningen tot dekking van het tekort
van 20 miljoen einde 1896. Bezuinigin
gen van belang zijn niet aan te bren
gen. De Min. kan de voorgestelde ta-
riefver'nooging niet intrekken, daar 11
5 12 ton noodzakelijk zijn. Deze ver
hooging is billijk en niet drukkend voor
de inlandsche bevolking, noch voor de
Nederlandsche industrie. Na sluiten van
het algemeen debat, waarbij de heer
Rutgers van Rozenburg nog krachtig
de noodzakelijkheid van versterking der
inkomsten verdedigde, werden bjj Hoofd
stuk Uitgaven in Indië besproken de
rechtstoestand der inlandsche Christenen
en andere punten.
In de polygone te Bourges nam een
commissie van onderzoek proeven met
een kanon, welks kogel met meliniet
geladen was. Men had natuurlijk de
noodige voorzorgen genomen, zoodat,
vóór de lont wer aangestoken, officie
ren en soldaten zich verscholen onder
den grond. Plotseling weerklonk een
vreeselijke knal; daarna een luid ge
kraak. Van de loods, waarin het kanon
stond, was niets meer over; de ijzeren
kolommen waren gebroken, het dak was
weggeslingerd, de grond dooreen gewoeld
en het kanon was door de kracht der
ontploffing letterlijk in splinters gesla
gen, men vond een stuk op een afstand
van meer dan tweeduizend Meter.
Het kanon heeft tachtigduizend francs
gekost.
Een terdood veroordeelde moordenaar,
Sobczijk, heeft uit de gevangenis te
Beuthen, Pruisisch Siberië, willen ont
vluchten, met een anderen ter dood ver
oordeelde Arlt, die in een cel zat, welke
omstreeks honderd pas verder lag. Zij
hadden alles met elkander afgespro
ken, waarschijnlijk door tusschenkomst
van een ontrouwen cipier. Sobczijk's cel
stond altijd open, opdat men voortdurend
toezicht op hem kon uitoefenen, ten
einde te verhinderen, dat hij zich van
het leven beroofde. Van deze omstandig
heid maakte deze nu gebruik om den
wachter te volgen, die naar Arlt's cel
snelde op een luid gehamer, door dezen
veroorzaakt. Niet zoodra had de cipier
evenwel Arlt's celdeur geopend, of de
beide booswichten, die hunne boeien
hadden doorgevijld, overvielen den wach
ter. Nochtans mislukte hun verdere po
ging tot ontvluchting.
Volgens de Swoboda, het orgaan van
Stamboelof s volgelingen, heeft Rusland
een viertal voorwaarden gesteld voor de
officeele verzoening met Bulgarije, en
zou prins Ferdinand die in beginsel heb
ben aanvaard: afstand van prins Fer
dinand van den troon; vooraf de doop
van Boris in het orthodoxe gelooofbe
noeming van drie regenten die de lei
ding hebben tot de meerderjarigheid
van Boris, wiens opvoeding wordt toe
vertrouwd aan een Russischen geeste
lijke, en benoeming van een Rus tot
Bulgaarsch minister van oorlog.
Door den Minister van Buitenlandsche
Zaken is aan den Italiaanschen gezant
medegedeeld, dat de Koning afzag van
zijne reis naar Rome, uit vrees dat de
Paus alsdan den nuntius uit Lissabon
zou terugroepen. Op dit niet zeer Konink
lijk excuus gaf de gezant vrij scherp
tot bescheid, dat aan Portugal dan spoe
dig het herkrijgen zijner staatkundige
onafhankelijkheid was toe te wenschen.
Hij voegde er bij, dat de betrekkingen,
welke hij voortaan namens zijne Re
geering met de Portugeesche zou onder
houden, zich bepalen zouden tot de af
doening van het hoogst noodige, de zoo
genaamde loopende zaken. Een der
Portugeesche bladen maakt de opmer
king, dat in de laatste eeuw Portugal
zulk eene beleediging niet is aangedaan,
als dit gezegde van den Italiaanschen
gezant.
De grootste klok ter wereld is die van
een Chineesch klooster (bonzenklooster)
in de nabijheid van Peking. Zij is 7
meter boog. Alle boeken van Boeddha
zijn er op geschreven.
Uit Napels wordt bericht, dat tegen
woordig aldaar de macaroni vervalscht
wordt met beenderenmeel. Waar men
de grondstof voor dit surrogaat van daan
haalt wordt niet medegedeeld.
Woensdag morgen heeft te Leipzig
op de Königsplatz een ontslagen politie
agent, Ziegenbalg genaamd, vijf revol
verschoten gelost op den commissaris
van politie Brettschneider, die door een
der kogels getroffen werd. Ziegenbalg
werd gevangen genomen.
Uit Kopenhagen wordt aan het Berli
ner Tageblatt gemeld, dat de gezond
heidstoestand van koning Christiaan IX
in den laatsten tijd zeer veel te wenschen
overlaat en dat de krachten van den
grijzen monarch voortdurend afnemen.
Een moord heeft plaats gehad te
Dresden, namelijk op den directeur der
Leipziger Katoenmaatscliappij en door
zijn boekhouder. De aangevallene was
terstond dood. Ook hier was wraak van
een beambte in het spel.
