HAAHLEMSCH 11 Uitgave van i'E FR VEIN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84 144 Achltiende Jaargang. WOENSDAG 5 Februari Eerste Blacl. Nieuwsberichten. telephoonnummer telephon1sche verbindin g met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maandenf —,25. franco p. post —,40. Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk, Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsrnimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond. uumiuüia o trutcu pci atun, meer 0 veitiB) yruuie lener» iiuar piaaiBruiinie* Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. S"i 1 De cello-voordracht, een mooi Andante vergoed worden wat. hun door het lot onvoedinff het.reft. veel verhe Muziekschool. Vrijdagavond gaven de leerlingen der soloklassen van de Muziekschool der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst proeven van de gemaakte vorderingen in het algeloopen cursusjaar. Evenals bij de uitvoering van de en semble klassen bleek ook bij deze uit voering het grootste deel van het pro gramma ingenomen door piano-voor drachten. Daar de lessen in het solo pianospel uitsluitend worden gegeven door den heer Schlegel, was de avond van Vrijdag voor dezen leeraar een zeer ingespannen avond, doch het succès aan zijne leerlingen geschonken loonde die inspanning op hoogst aangename wijze. Met onverdeelde belangstelling werden de op elkander volgende nummers aan gehoord. Niet een der executanten bleef beneden de gekoesterde verwachtingen aller spel kenmerkte zich door rust en duidelijk heid, door een meestal volkomene be- heersching der moeielijkheden en door het merkbaar streven, om aan de mu zikale intenties recht te laten weder varen. Geen noot zonder ziel, geen maat zonder gedachte, deze twee eischen vor men blijkbaar den fundamer.teelen grondslag bij het voortgezet onderwijs des heeren Schlegel. Alleen daardoor kan dat onderwijs resultaten opleveren .als waarvan hier sprake is. Het kan niet in onze bedoeling liggen, bij elk der voordrachten afzonderlijk stil te staan. Wij dienen te volstaan met de verzekering, dat alle pianisten dit jaar een gunstigen indruk hebben ach tergelaten en de grootste waardeering hebben gewekt voor de leiding van den heer Schlegel. Alleen zij vermeld, het zeer expressieve spel onder No. 10 Pensee fugitive van Heller en Berceuse van Chopin. De leerlinge welke deze nummers voordroeg, de jonge juffrouw S. P-, bezit meer dan gewonen aanleg; bij eene voortgaande zorgvuldige leiding mag van haar talent in de toekomst veel worden verwacht. De andere instrumenten vonden dit jaar, wat hare beoefenaren betreft, een heel wat geringer getal reprezentanten dan de pianodrie violisten en een cellist traden op, terwijl de oogst der solo zangklasse zich bepaalde bij ééne executante. Daaruit de gevolgtrekking te maken, dat de belangstelling in de viool cello- en zangklassen vermindert, zou onjuist zijn. Slechts aan toevallige omstandigheden moet, naar wij verne men, de schijnbaar minder fleurige toe stand van de lessen worden toegeschre ven. Mejuffrouw B. Z. V. mogen wij er kentelijk zijn voor hare liederen; zij zong ze met mooie stem en goede voordracht en bracht alzoo op aange name wijze eenige afwisseling in het programma. De violisten deden het het Vrijdag avond niet kwaadde zuiverheid liet weinig te wenschen over en ook de voordracht viel te loven. Houding en streek eischen vooral bij het vioolspel, wij behoeven het niet te zeggen, de grootste oplettendheid. Nommer 4 van het programma, die ons op zoo aller aardigste wjjze vergastte op eene Concer tino voor viool van Ortmans, muntte ten opzichte van deze dingen uit. De cello-voordracht, een mooi Andante van Godfried Mann, deed den be-peler alle eer aande rust bij zjjn spel, de zekerheid in de grepen, de zuiverheid en kwaliteit van den toon vroegen beurtelings de aandacht. Wij hopen het volgende jaar meer zulke violoncellen te hooien. De uitvoering werd besloten met eeni ge ensemble-nummers van de dames koorklasse, welke almede een goeden indruk mochten maken. In haar geheel heeft, meenen wij, ook deze uitvoering een gunstig getuigenis afgelegd voor het onderwijs aan de Muziekschool. Bij lust tot studie en eenigen aanleg aan de zijde der leerlin gen blijven de gewenschte resultaten blijkbaar niet achterwege. B. Weten en Werken. De Heer Van der Meulen uit Haas trecht hield Maandag avond eene voor- m dracht over Weezenverpleging, een vraagstuk in den laatsten tijd meer in 't bijzonder aan de orde. In ons vaderland zijn, deelde Spreker mede, ongeveer dertigduizend weezen en de vraag wordt gedaan, of voor die weezen alles wordt gedaan, wat rechtens voor hen kan geëischt worden? Is in dit opzicht echter niet alles rozenkleur, inden tijd die honderd jaren achter ons ligt was dit nog veel minder het geval. Om dit in het juiste licht te stellen, verhaalde de Heer Van der Meulen de volgende bijzonderheden. Op drie wijzen werden de weezen verpleegdbij uitbesteding, in gemengde gestichten en in weeshuizen, de beide eerste manieren werden voornamelijk gevolgd ten platte lande en dan ging het wat de uitbesteding betrof ongeveer op de volgende wijze toe, althans in een geval, dat plaats hsd 1780. Tegen Paasch of Pinkster werden de gemeentenaren opgeroepen om in de herberg deel te nemen aan de publieke uitbesteding van armen en weezen en zulks ten overstaan van armvoogden en een notaris publicus. Voor zestig gulden werd eene stokoude vrouw geveild en de eigenlijke weezen gingen tot hooger en lager prijs naarmate de kleinen in de gezinnen minder of meerder diensten konden presteeren. Was zoo het zaakje in orde gekomen, dan meen den heeren armvoogden zich van alle verdere aansprakelijkheid ontheven. Van de weezenopvoeding in gemengde gestichten waar ouden en jongen te j gelijk verpleegd werden hing Spreker geen uitlokkend tafereel op. Alles leefde daar dooreen onder het bestuur van een vader. De hoofdbezigheid der ver pleegden bestond in het verlezen van erwten en touwpluizen. Zulke gemengde gestichten dienden soms ook nog als krankzinnigengesticht of als gasthuis. Wat er op deze wijze terecht kwam van der weezen opvoeding is na te gaan. In de weeshuizen was de toestand iets beter. Spreker gaf echter, om in deze een juist oordeel te vestigen, een ovei zicht van den dageljjkschen gang der zaken aldaar. Aan het hoofd der inrichting stond een binnenvoogd, binnenvader of ook wel vader, meestal gekozen uit per sonen, die door hun vroeger beroep niet altijd de geschikte personen waren om te staan aan het hoofd eener instelling waar den jeugdigen bewoners moest vergoed worden wat hun door het lot ontnomen was. Jammer, dat Spreker niet opmerkzaam maakte, dat men zelfs tegenwoordig nog hiertoe menschen zonder kinderen ver kiest; natuurlijk speelt de geldkwestie hier de hoofdrol, maar hier tegenover staan groote voordeelen. Te vijf ure des ochtends werden de werkjongens gewekt. De zorg voor het tijdig verschijnen dier knapen bij hunne bazen was den vader opgedragen en hoe soma die last werd uitgevoerd, hiervan deelde Spreker een en ander mede. Dan ontvingen de jongens hun ontbijt en als de huisdeur achter hen gesloten was, lagen te zes uur de meisjes aan de beurt. Te half zeven togen de niet meer schoolgaande meisjes naar de naaikamer. Altijd was er overvloed van werk voor partikulieren, voornamelijk te danken aan het feit, dat de weeshuizen de werkkrachten voor niets hadden en dus goedkooper konden werken dan ieder ander. In de meeste gevallen genoot de naaimoeder provisie van de opbrengst der naaikamer en bestaat er alle reden te vermoeden, dat dit van invloed zal geweest zijn op het drijven en aanjagen der weeskinderen, waardoor het doel der naaikamer, het meisje voor te be reiden voor haar roeping in de maat schappij, zeer stellig werd voorbij ge streefd. De kleintjes gingen naar school en mochten voor en na schooltijd spelen, doch zonder rumoer te maken. Te half twaalf werd er gegeten. De maaltijden bestonden in hoofdzaak uit boonen en erwten; er waren echter ook weeshui zen waar in het menu de noodige af wisseling werd gebracht. Bidden en bijbellezen had meermalen per dag plaats, het laatste zelfs gedu rende de maaltijden en een catehechi- seermeester was het godsdienstonderwijs opgedragen. Gedurende de maaltijden mocht niet gesproken worden. In sommige gestichten waren de vader en de moeder geen gehuwde lieden. De weesmoeder was de zorg voor de huishouding opgedragen. Haar taak omsloot echter niet tevens de moeder zorg. Voor de weezen moet de Zondag al bijzonder onaangenaam geweest zijn. Op dien dag moesten de kinderen twee maal ter kerk gaan en had buitendien nog eene godsdienstoefening in het ge sticht plaats. Op Zondag mocht het jonge volk zelfs niet spelen. Als in het gesticht iemand was over leden, werden de weezen op brandewijn en koek onthaald en daar soms de weesjongens als dragers werden aange wezen bij deftige partikuliere begrafe nissen, bracht dit in de leefwijze soms nog wel eens wat afwisseling, in allen gevalle had het weeshuis daar fmantieel voordeel van. De weeshuisstraffen waren het loopen met een blok aan 't been, celstraf op water en brood en in enkele gevallen deed de bullepees dienst om de kinderen van het kwade af te schrikken. Thans zijn de toestanden, vooral in de groote steden, veel beter geworden. Men heeft van de weezenverpleging be paalde studie gemaakt en als eerste gevolgen hiervan zijn te noemen ge bouwen welke aan de eischen der ge zondheidsleer voldoen, meerdere zorg voor de voeding en is ook waar het de opvoeding betreft veel verbetering waar te nerr.en. Toch, verhaalde Spreker, valt er hier of daar in den lande nog veel te doen. Voor enkele jaren bestond in Noord- en Zuidbeveland nog de oude wijze van uitbesteden, bestonden er voor dertig jaar nog in Nederland honderd en acht gemengde gestichten en was er zelfs eene gemeente met eene bevol king van elf duizend zielen waar nog geen weeshuis was. Gelukkig zijn door de Maatschappij tot verpleging van weezen in het huis gezin vele misbruiken der gestichten aan 't licht gebracht, wat in de eerste plaats leidde tot verbetering der toe standen, doch het is er nog verre af, dat men algemeen doordrongen is van de waarheid, dat een wees evenveel aanspraak heeft op evenveel zorg als ieder ander kind, temeer daar hun veel behoort vergoed te worden voor 't geen zij missen, een vader en eene moeder. De belangrijke voordracht, soms gees tig doorwerkt met wetenswaardigheden van allerlei aard, trok zeer de aandacht. Luid werd er geapplaudisseerd en niet minder toen Spreker den avond besloot met een alleraardigste bijdrage. De Koninklijke Academie van Weten schappen te Berlijn heeft besloten aan den Keizer als haar medelid voor te dragen den voormaligen Amsterdam- schen hoogleeraar dr. J. H.van'tHoff, terwijl het Pruisisch ministerie van onderwijs aan deze voordracht eene tweede tot hoogleeraar aan de rijks universiteit te Berlijn verbindt. Deze betrekking, waarover, naar de TV. li. Ct. meldt, met de betrokken autoriteiten sedert Maart van het vorig jaar bespre kingen hebben plaats gehad, verplicht den hoogleeraar tot het bijwonen der wekeiijksche vergaderingen der Aca demie eu het geven van één uur college over eenig onderwerp naar zijne keuze, en heeft in het bijzonder ten doel hem in de gelegenhetd te stellen al zijne krachten aan studie en onderzoek te wijden. In verband daarmede worden ook de hulpmiddelen verstiekt voor inrichting en onderhoud van een labo ratorium, waar desverkiezende door hem ook met enkele meergevorderden kan worden gewerkt. Het geldt hier niet de benoeming in eene bestaande vacature, maar een werkkring, die na overleg met den hoogleeraar, voor hem wordt geopend. Op koning Karei van Portugal is een aanslag gepleegd. De koning reed in een open rijtuig naar het paleis, toen hij plotseling met steenen gegooid werd door een werkman. Een der steenen trof den aide-de camp, die ook in het rijtuig zat. De dader liet zich grijpen door de politie onder het geschreeuw van: „Leve de sociale revo lutie!" Het is gebleken, dat men met een krankzinnige te doen had. Van 16 December af tot nu toezjjn uit Napels 863 officieren, 13.675 soldaten, 1917 muilezels en paarden en 6000 centenaars goederen naar Afrika gezon den. Het transport van elk persoon kost 129 francs en van elk dier 200 francs ongeveer.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1896 | | pagina 1