Eerste Blad.
No; 73
Citgave van BE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84
Achttiende Jaargang.
abonnementsprijs: yan WOENSDAG 9 September 1896.
Nieuwsberichten.
riLEPHO ONNUMMEK "CT /L /L "EJ "f" TT' T\/T kj TELEPHON1SCHE VERBINDING
144 XX xl xX X\n AJt JLJ JÜlL KJ KJ XX met AMSTERDAM.
ADVERTENTIEBLAD
Per drie maandenf ,25. IVERSCHIJN 1:
franco p. post ,40. Pr^s per Advertentie van 1-5 regels 10.25, elke regel Dinsdag- en Vrijdagavond.
Ibtilerlfjke nommers 3 centen per stuk. meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
„ONZE LEESTAFEL".
Onlangs versohenen werken op aan
vrage ter bezichtiging te verkrijgen bij
De erven Loosjes, te Haarlem.
COUPERUS (LOUIS) De verzoeking van
den H. Antonius. Naar Gustave Plan-
bert ing. ƒ1.90 geb. 2.60
EMDEN (Mr. D. S. v Practische Hand
leiding tot het Wetboek van Burgeüjke
Rechtsvordering, met inachtneming van
de laatste daarinjgebrachte wijzigingen en
opgehelderd door formulieren. Afl. 1. ing. ƒ1.25
GERBER (N Het practiach Melkonder-
zoek. Naar den zesden druk van »Die
practische Milch- PrüfuDg ein9cb liessend
die Kontrolledes Molkereibetriebes/'Voor
Nederland bewerkt door G. J. Bieleman.
ing. „0.90
HERTOG (H. J. DEN) Het Schaakpro
bleem. Theorie en practijking. 0.90
HIRSCHKRON (Dr H.) Maag- en Darm
ziekten. Hare oorzaken, voorkoming en
behandeling, benevens als aanhangsel
een diëtisch kookboek en eene tabel, be
vattende de belangrijkste goed- en moeie-
lijk verteerbaie voedings- en genotmid
delen. Populair beschreven. Voor Neder
land bewerkt door J. A. Vrijheid.ing. 0.60
KOOL V. KASTEEL (,B. M.) Sentimen
teel Vandalisme. Aan allen die hunne
Moedertaal en hunne Vaderlandsche
Letterkunde in waarheid liefhebben en
op prijs stellening. 0.50
MANDEN. (Mej. A. CRecepten v. d.
Haagsche Kookschool. 4e drnking. 1.25
STEPtiAN (Dr. B. H.) De behandeling
van sommige vormen van Zenuwlijden
met Mestkuren ing. 1.50 j
SWARTH (HÉLÈNE) Poëzie. (Beelden
en stemmen. Sneeuwvlokken.
Rouwviolen. Passiebloemen.
Nieuwe Gedichten) Tweede Druk. .ing. 2 .25
Uit en Thuis. 32 Photographische Stads
gezichten I en IIing. a 0.25
Buitenlandeehe nieuw versohenen werken.
LORENTZEN (THEODOR) DieSozial-
demokratie in Iheorie und Praxis oder
eiu Bliek hioter die Coulissen..ing. 0.35 i
SAUERHERING (Dr. F.) Vademecum für
Künstler und Kunstfreunden. Ein sy
stematisch nach Stoffen geordnttes Ver- I
zeichniss der hedeutendsten Malerwerke
aller Zeiten. Erster Teil. Geschichts-
bildering. 160
Bovenstaande werken zgn voorhanden
de boekhandelaars de erven Loosjes.
i
Eerste Kamer. Woensdagavond is de
Eerste Kamer bijeengekomen. Er werd
mededeeling gedaan van de ontvangst
van eenige ingekomen stukken, adressen
enz. waarna de behandeling van de
aanhangige ontwerpen, onder welke de j
Kieswet, bepaald werd tegen den vol
genden dag. De heer Fransen van de
Putten woonde voor het eerst weder de
vergadering bij.
Donderdag behandelde de Kamer het
ontwerp tot uitbreiding van het perso
neel der Rechtbanken te Breda en
Roermond, waarvan de noodzakelijkheid
bestreden werd door den heer Boneval
Faure, terwijl de heeren Magneé, Sassen
en Zinnicq Bergmann de uitbreiding
verdedigden, evenals de Min. van Just,
die opnieuw verklaarde, dat aanneming
van deze wet de mogelijkheid opent tot
uitbreiding, maar deze nog niet vaststelt.
Op de vraag van den heer Melvill van
Lijnden om publiceering van het advies
van den Raad van State betreffende
het ontwerp- Hartogh, aangaande wij
ziging van het Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering, beloofde de Min over
weging. Het ontwerp werd aangenomen
met 36 tegen 7 stemmen. Het ontwerp
tot wjjziging van de Hinderwet werd
aangenomen, nadat door den heer van
Weideren Rengers bedenking was geuit
tegen de wijze, waarop bij Waterstaat de
zaak is voorbereid, en de heer van Heek
aangedrongen had op voldoening aan de
wenschen van de Kamers van Koophandel
in Twenthe. De Min. van Waterstaat enz.
dat wijzigingen in het ontwerp bij K. B.
zullen aangebracht worden. Daarna was
aan de orde de motie van den heer
van Tienhoven betreffende de zeewering
te Callantsoog. De voorsteller consta
teerde, dat het door hem gewenschte
overleg tusschen het Rijk en de Pro
vincie Noord Holland reeds tot stand
gekomen, maar is mislukt tengevolge
van het verschil over de bijdrage der
Provincie. Spreker trok de motie in,
maar wees den Min. op zijne groote
verantwoordelijkheid om in den toestand
te voorzien. De Min. van Waterstaat
enz. verklaarde, dat het verschil tusschen
het Rijk en de Provincie dieper lag dan
enkel het financieeledat tengevolge
van de zorgen van het provinciaal be
stuur geen dadelijk gevaar te vreezen
is, maar dat regeling noodig is. Bij het
Dep. van Waterstaat is een ontwerp
aanhangig om de zaak wettelijk te re
gelen. De heer van Breebaart drong
aan op nieuwe onderhandelingen met
de Provincie, en de heer van Tienhoven
op spoedige indiening van de Toegezegde
wet. Toen was aan de orde het ontwerp
tot regeling van het Kiesrecht. De eerste
spreker over deze aangelegenheid was
de heer Muller. Hij wees nu, evenals
hij 'tbij de Grondwetsherziening ge
weest was, tegen de uitbreiding van
het kiesrecht tot min ontwikkelden, daar
z. i. alleen kennis moet gelden bij de
keuze der vertegenwoordiging, Noch in
Amerika, noch in Europa zijn de resul
taten van het algemeen kiesrecht schit
terend. Wel is de kwaliteit der verte
genwoordiging bij elke uitbreiding ge
daald. Wel geeft dit ontwerp geen
algemeen kierrecht, maar feitelijk zal
het toch, wat het aantal kiezers betreft
weinig verschillen met het vorige.
Dit uitgebreid kiesrecht acht spreker
een nadeel voor de vertegenwoordiging
en voor de Regeering, die er door zullen
achteruitgaan, terwijl een geschacher zal
ontstaan met de verschillende fraktieën.
Spreker wees er verder op, dat de nooden
des volks door het uitgebreid kiesrecht
slecht zullen worden verholpen, en dat
ook thans de belangen der lagere klas
sen worden bevorderd, ja zelfs meer nu
er geen algemeen kiesrecht is. Zeker,
een te beperkt kiesrecht zal die belangen
willen schaden, en Spreker zou niet
terug willen tot het kiesrecht van vóór
1848, maar een te uitgebreid kiesrecht
acht hij nog schadelijker. Ons volk is
niet rijp voor uitgebreid kiesrecht. Het
gros der kiezers mist de noodige ont
wikkeling, en 't zal nog lang duren, eer
dat anders wordt. Spreker voorzag van
uitbreiding van Kiesrecht de overwinning
van protektionisme en klerikalisme, wat
hg nadeelig zou achten voor land en
volk, veel schadelijker dan de politieke
gevolgen van het ontwerp. De heer Ver-
heyen achtte ook de uitbreiding onnoo-
dig, ongewenscht en onbegeerd. De be
langstelling in de uitbreiding is gering
bg het volk en bij de arbeiders. Toch
zou Spreker vóór stemmen, om een einde
te maken aan de kiesrecht-agitatie, en
omdat hij de gevolgen eener verwerping
niet aandurft. De heer Bergsma achtte
de aanneming gewenscht. Verwerping
zou groote moeielijkheden veroorzaken
en roekeloos, gevaarlijk spel zijn. Het
volk heeft behoefte aan vrijheid en
vooruitganghet kan die verkrijgen
zonder nadeel voor de Kroon. De gezonde
zin kan een tijdlang afdwalen, maar ten
slotte triumfeert de orde. Voor de orde
lievendheid des Volks geeft dit ontwerp
een hechten waarborg. Door dit ontwerp
aan te nemen, betoogde Spreker, doen
wij een plicht der rechtvaardigheid.
Wij werken de revolutie niet in de hand
maar effenen den weg voor de noodza
kelijke evolutie. De heer van Alphen
betreurde de aanneming van de amen
dementen Staalman en Seret in de
andere Kamer. Hij zou zelfs het kiesrecht
hebben willen onthouden, niet enkel aan
de lageren van leger en vloot maar ook
aan de officieren. Volgens den Min.
mogen de manoeuvres van land- en
zeemacht niet afhankelijk worden ge
maakt van de kiesbevoegdheid. Spreker
sprak de hoop uit, dat 's Ministers op
volgers die opvatting zouden deelen.
Keel leuk bericht men uit Konstan-
tinopel, dat dat de rust daar is hersteld.
Inmiddels zijn meer dan tweeduizend
Armeniërs slachtoffers geworden van de
fanatieke Turken, hoewel erkend moet
worden, dat de Armeniërs door hun
aanval op de Ottomanische Bank aanlei
ding tot onrust gegeven hebben. De
sultan heeft doen verklaren, dat hij niet
kan instaan voor de veiligheid van
winkels en kantoren waar Armeniërs
in dienst zijn, zelfs moet het plan bestaan
om wanneer in hun wijk opnieuw on
lusten mochten voorkomen, dan het
door hen bewoonde stadsgedeelte zal
gebombardeerd worden. Zeker eene ge
makkelijker manier dan de Armeniërs,
die door hunne geschiktheid tot handel
en nering als handige bedienden groote
diensten konden bewijzen of als mannen
van zaken mogen genoemd worden, door
verstandige wetten gelijk te stellen met
de mohamedaansche onderdanen van
den sultan.
De verschillende gezanten te Konstan-
tinopel zijn den sultan gaan feliciteeren
met den twintigsten gedenkdag van zijne
troonbestijging; zij konden niet minder
doen. De sultan gaf echter ook nog te
kennen gaarne te zienf dat de gezanten
nog bij die gelegenheid illumineerden,
maar zij deden den Grooten Heer ver
staan, dat na de treurige gebeurtenissen
der laatste treurige dagen van vreugde
betoon geen sprake kon zijn, en zoo
bleven de gezantschapshótels op den
feestavond in 't duister. De ingeleverde
nota zal weer zeer kras geweest zijn.
Fransche en Russische schepen namen
veel Armeniërs op en hoewel het grauw
zich bij de inscheping in den omtrek
had verzameld, was de vrees voor de
Russen groot genoeg om hen thans in
bedwang te houden.
Bij de moorden zijn ook anderen dan
Armeniërs om het leven gebracht, twee
Oostenrijkers, een Franschman, drie
Italianen en veertig Grieken en het zal
te bezien staan, of hiermede de
verschillende nationaliteiten zoo maar
genoegen zullen nemen, omdat die geen
Turksche onderdanen zijn.
De veel getergde Armeniërs moeten
besloten zijn den strijd tegen de jaren
lang gepleegde Turksche knevelarij te
zullen voortzetten tot het uiterste. De
Turksche berichten spreken echter niet
van den moord, onder de oogen van
verschillende autoriteiten op meer dan
tweeduizend christenenwel melden die
verschillende arrestaties. Van wege de
politie werd medegedeeld, dat nog slechts
een klein getal, tweehonderd, revolution-
nairen zich te Konstantinopel bevonden,
eene medeeling zeer geschikt om het
grauw aan te sporen ook deze over de
klink te jagen.
Verder blijkt niet dat de Porte zich
erg ongerust maakt over hetgeen de
gezanten ten nadeele van Turkije zouden
kunnen adviseeren bij hunne regeerin
gen. Bezit het niet de kapitalen van
Europa en drijft het niet op het crediet
van Europa en staat niet een crisis van
belang voor de deur, als het Turkije
te lastig gemaakt wordt. Waarschijnlijk
zal een en ander te weeg bréngen, dat
al de nota's netjes zullen worden inge
pakt om ter gelegener tijd te verdwijnen
in de duistere archiven van den Turk-
schen rommelkast.
Het Turksche gezantschap te 's Gra-
venhage heeft eenig officieels ten beste
gegeven ten opzichte van de jongste
gruwelen te Konstantinopel. Kende men
niet de particuliere mededeelingen aan
de bladen, die in alle opzichten over
eenkomen, dan zou men meenen, dat
men te doen had met een Staat waarin
recht en billijkheid zonder aanzien des
persoons worden betracht.
De aanval op de Ottemanische bank
was eigenlijk het werk van eenige Arme
nische anarchisten, waaronder er ook
voorkwamen uit Rusland, Engeland en
Frankrijk.
Inmiddels zijn de kansen der Arme
niërs in Turkije verkeken overal worden
ze thans door aanschrijvingen, die eenige
kracht van wet hebben, geweerd waar
door duizenden broodeloos worden, ter
wijl al de lieden onder hen, die niet te
Konstantinopel geboren zijn, worden
ingescheept en naar de Zwarte Zee
gezonden. Of de Turken hun echter met
gevolg zullen kunnen vervangen, wordt
betwijfeld.
Zijn de Franschen opgetogen over het
aanstaand bezoek van den czaar, de
Duitschers zijn mede zeer verguld den
czaar in hun midden te hebben. Zaterdag
zijn de hooge gasten te Breslau aange
komen. Men schrijft er het volgende van
De hartelijke ontvangst welke het
Russische keizerpaar reeds bij de aan
komst van de tallooze menschenmenigte
ontving, sloeg bij den tocht naar de pa
rade over tot eene geestdriftige manifes
tatie. Gedurende den ganschen rit door
de rijk versierde straten tot aan het
terrein waar de parade gehouden werd,
stond er een dichte menigte samenge
drongen achter de leden der sKrieger-
vereine" die en haie stonden geschaard
telkens ging uit de menigte een luid,
stormachtig hoerah- geroep op.
Na afloop der vastgestelde parade
stelde keizer Wilhelm zich aan het hoofd
der vaandel-compagnie, die naar het
slot trok, waar de vaandels en standaar
den werden geplaatst.
De straten der stad gelijken op één
vlaggenzee. Aan de huizen en tusschen
de verschillende masten zijn prachtige
guirlandes van groen aangebracht, wier
donker groen een schoon contrast vormt
met de kleuren der vlaggen.
Breslau is de hoofdstad van Silezië en
behoorde vroeger aan Rusland. Tenge
volge van een vredesverdrag was het aan
