HAARLEMSCH
ïöTïi
Wereldkroniek,
Eerste Blad.
No. 52
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 84. Negentiende Jaargang.
144
van ZATERDAG
Mei. Vereen, tot bevordering
van Zondagsrust.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
•p Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
N ieu wsbericht en.
Ï1LEPHOONNUMMER
TELEPHON1SCHE VERBINDIN8
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden —,25.
franco p. post—,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stnk
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten VZ ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Het Bestuur der Afdeeling.
VAN DE
is direct na uitgave voorhanden in den
Boekhandel van DE ERVEN LOOSJES.
Prijs 10 Cents.
Te Nimes heeft in het muntenmuseum
een diefstal plaats gehad. Zakken vol
medailles en munten zijn gestolen.
Men herinnert zich, dat de Italiaansche
kroonprins niet is tegenwoordig geweest
bij de godsdienstoefening der katholieken
te Londen gehouden ter eere van het
jubileum; er ging een gerucht dat de
prins niet wenschte samen te zijn met
den pauselijken gezant. Het blijkt nu
dat de prins is weggebleven omdat ge
noemde gezant had te verstaan gegeven,
dat hij niet als kroonprins van Italië zou
ontvangen en geplaatst worden.
In het gebergte ten zuiden van Tunis,
Noord Afrika, heeft men de bouwvallen
gevonden van de stad Kalaa, welke in
de elfde eeuw de residentie was van
Hammaditische vorsten, doch later door
de bewoners om onbekende redenen
verlaten, waarna deze' aanzienlijke stad
gaandeweg onder de aarde verdween.
Verschillende stads gedeelten werden
reeds blootgelegd en men vond zeer
merkwaardige beeldhouwwerken en
bouwversieringen. Een Fransch archae-
loog leidt de opgravingen.
Omdat sedert April geen nieuwe
Spaansche troepen naar Cuba waren ge
zonden, meende men dat er thans vol
doende waren om den opstand ten einde
te brengen, temeer daar men reeds be
raadslaagde over bevredigings plannen.
Het is daarom vreemd, dat de Spaansche
premier verklaarde eene nieuwe zending
van vijftien duizend man noodig te ach
ten. Hoe de Spaansche geldmiddelen
onder den opstand lijden mag wel hier
uit blijken, dat elke maand de oorlogs
kosten tusschen veertigen vijftigmillioen
pesetas beloopen.
Woensdag bleven al de elektrische
trams te Hamburg plotseling staan, om
dat tengevolge van een gebrek in de ge
leiding het gebouw voor de beweegkracht
in brand was geraakt. Machines van
groote waarde zijn vernield en de schade
moet aanzienlijk zijn.
De Sjah van Perzië is lijdende aan
podagra en leverziekte.
In Duitschland hebben thans ruim
vijfduizend metselaars het werk gestaakt.
Natuurlijk moeten zij onderhouden wor
den door niet-stakers, die dan ook al
zijn aangeschreven om elk iedere week
een halve mark te storten.
Tengevolge de invoering van eene
nieuwe verordening, hebben twaalf dui
zend mijnwerkers in de Borinage, He
negouwen, het werk gestaakt. Er wordt
verondersteld, dat nog velen dit voorbeeld
zullen volgen.
Thans bedraagt het getal werkstakers
zestien duizend.
De groote prijs der Parijsche Tentoon
stellingsloterij 100,000 franc» is
gewonnen door twee fabrieksarbeidsters
te Roanne.
Een blikslager van Vaise, die bij de
uitloting van het Fransche Grondcrediet
tot zijn vreugde zag, dat hij een prijs
van 100,000 fr. had getrokken, werd
bitter teleurgesteld. Toen hij namelijk
zijn obligatie aanbood, bleek, dat de
laatste storting daarop was verzuimd,
en nu moest men hem de uitbetaling
van den prijs weigeren. Het hielp niet
of hij zich al bereid verklaarde het be
drag alsnog te voldoen.
Voor Kreta heeft men thans een zelf
bestuur bedacht onder landvoogdij van
den oudvoorzitter van den zwitserschen
bond, den heer Numa Droz. Hij stelt
evenwel nogal eischenten eerste geld,
eene leening van ruim twee millioen
gulden door bemiddeling der mogend
heden ontruiming van het eiland door
alle Turksche soldaten; samenstelling
van een korps gemengde troepen; be
palingen der zelfregeering door eene
Kretasche nationale vergadering.
De troepen der mogendheden hebben
het op Kreta niet voor hun genoegen.
Telkens toch komen botsingen voor tus
schen deze en de Turksche troepen, waar
bij den eersten telkens naar het hoofd
geslingerd, dat zij de opstandelingen
beschermen, waarbij wordt vergeten,
dat dit óók een der redenen was voor
vreemde inmenging.
Op Kreta lijdt men aan Engelschen-
vrees, omdat de Engelschen op het eiland
nogal een toon aanslaan. Nu is men
bang, dat de Zwitser Droz het wat te
sterk met de Engelschen op heeft en
zoo zou het wel knnnen zijn, dat zijne
benoeming als landvoogd hierdoor schip
breuk leed.
Er wordt geklaagd over de roofzucht
der Tursche soldaten op Kreta. De
Italiaansche troepen zijn er al eens tus
schen in moeten komen, omdat in een
dorp van de bewoners eenigen werden
gedood en het vee geroofd. Bij deze
vervolging hadden de Italianen het on
geluk een Turksch meisje te verwonden,
welk geval opnieuw aanleiding gaf tot
allerlei gehaspel, zoodat de toestand op
Kreta nog ver van gezond mag genoemd
worden.
Te Aken is een man onder een val-
schen naam aangifte komen doen van
zijn eigen overlijden. De Rechtbank al
daar veroordeelde den grappenmaker,
wegens het doen opmaken van eene
valsche akte, tot 3 weken gevangenis
straf.
Een aantal kinderen in het Britsche
rijk op den dag van het feest der Koningin
geboren, zijn door de ouders Victoria of
Victor gedoopt. Daaronder is een meisje,
dat de voornamen Victoria Record heeft
gekregen.
De Engelsche persmannen zijn om
het Koninginnefeest weggebleven van
het Journalistencongres te Stockholm. Zij
zonden een schrijven, waarin zij hun
spijt betuigden over hunne verhindering
om de Engelsche pers op het congres te
vertegenwoordigen.
De buitengewone gezant van den sul
tan van Marokko naar het jubileum, is
te Parijs plotseling krankzinnig gewor
den. Hij heeft een idéé-fixe, dat hij jockey
moet worden. Zijn gevolg is met hem
naar het vaderland terug gegaan. Men
meent dat de oorzaak is de groote warmte,
die thans te Parijs heerscht.
Weder verneemt men een mooie daad
van Baronesse Maurice Hirsch. Aan de
Société philantropique heeft zij twee
millioen francs gezonden om uit de ren
ten aan vrouwen van goeden stand, die
tot armoede zijn vervallen een pensioen
te verzekeren.
Donderdag 24 Juni was het 400 jaar
geleden dat Cabot Newfoundland en het
vasteland van Amerika ontdekte. Vol-
gens'Sir Clements Markham, den voor
zitter van het Britsch Aardrijkskundig
Genootschap, is de plek die Cabot het
eerst zag, de tegenwoordige kaap Bona
Vista.
Ter herinnering aan die belangrijke
gebeurtenis is te Halifax (Nieuw-Schot-
land), in het gebouw van de provinciale
wetgevende vergadering, door den gou
verneur-generaal van de Dominion of
Canada een gedenksteen onthuld voor
Cabot. Lord Aberdeen en anderen hielden
toespraken.
Ook zal op Newfoundland ter herinne
ring aan dit jubileum een nieuwe vuur
toren worden gebouwd.
Lord Dufferin, oud gouverneur-gene
raal van de Dominion, heeft te Bristol
den eersten steen gelegd voor een toren,
op te richten ter herinnering aan de reis
van Cabot, die in 1497 van Bristol uitge
zeild is.
Vrijdag was het 50 jaren geleden
dat te Leeuwarden het zoogenaamde
broodoproer plaats had.
De Leeuw. Ct. vermeldt daaromtrent
het volgende:.
Hoezeer de gemoederen van de inge
zetenen heden vrij wat bewogen waren
door de herstemming voor de Tweede
Kamer, heden 50 jaren geleden (het
was toen ook een Vrijdag), zag het
er te Leeuwarden nog heel wat anders
uit. Het was de dag, bekend door het
zoogenaamde broodoproer, dat, te Har-
lingen begonnen, zich van daar over
verscheidene plaatsen der provincie ver
spreidde.
Het halve roggebrood kostte vijftig
cent en al de andere levensmiddelen
waren even duur. Het was eene ware
plundering van brood-, koek- en andere
winkels. Als megaera's gingen op ver
scheidene plaatsen de vrouwen vóór.
Wij, die getuigen waren van de aller
treurigste tooneelen van den dag, zien
ze nog vóór ons, die vereenigingen van
mannen en vrouwen, zelfs kinderen,
in troepen de stad doortrekkende en,
waar zij niet konden plunderen of geld
afpersen, aan hun vernielingszucht, bot
vierende op andere schandelijke wijze.
Op de Brol en op nog enkele plaat
sen waren eenige nachten militairen
en schutterij gebivakkeerd. Evenals
thans bestond het garnizoen slechts uit
één bataljon infanterie. Den volgenden
dag werd daarop een corps rustbe
waarders gevormd, waarvan gedurende
eiken nacht honderd man dienstdeden
totdat na verloop van eene week het
garnizoen met een bataljon infanterie
en een escadron dragonders werd ver
sterkt.
Er werden p. m. 40 personen, waar
onder ook enkele vrouwen, uit Leeu
warden, Harlingen, Bolsward en Frane-
keraan plundering enz. schuldig verklaard
en tot schavotstraffen geeseling, brand
merk en tepronkstelling, en tot min
of meer langdurige tuchthuisstraf,
veroordeeld. De veroordeelden uit de
laatstgenoemde drie plaatsen ondergin
gen daar de hun opgelegde schavot-
straffen, waartoe telkens het schavot er
werd heengebracht.
Te Rotterdam werd Donderdag de
brigade bereden politie in dienst gesteld.
Zij bestaat uit elf man. Haar diensten
zullen zijn in de buitenwijken, bij de
surveilliance in het park en verder waar
het noodig wordt geoordeeld.
Te Uithuizen, Prov. Groningen, werd
Donderdagavond een tienjarig zoontje
van een landbouwer met afgesneden hals
in een sloot gevonden.
Hij was met een dertienjarigen knaap,
naar verhaald wordt, nestjes uit gaan
halen en was het tweetal door een
vreemden man overvallen, waarop de
oudste de vlucht nam. Toen hjj later
met anderen naar den vermoorde kwam
zoeken, vond men het lijkje, maar den
vreemdeling had niemand gezien.
In Augustus des vorigen jaars werd
een jonge klerk ten kantore van den
ontvanger der registratie te Assen ont
slagen, verdacht van diefstal. Intusschen
is de rijksklerk aan dat kantoor veroor
deeld wegens het plegen van onregel
matigheden en heeft dit aanleiding ge
geven datde jongste klerk thans door zij
ne superieuren onschuldig verklaard
en weer in zijne eer hersteld is.
Te Broek-Sittard moeten drie gemeen
teraadsleden aftreden, doch geen kandi
daat is op de kandidatenlijst geplaatst.
Te Tiel heeft men thans ook een
schutters-quaestie.
De compagnie was te 5 uren aange
treden en opgemarcheerd naar het daar
voor aangewezen exercitieterrein, onge
veer een half uur buiten de stad. Nadat
aldaar de gewone oefeningen waren
gehouden, werd te 7 uren „rust"
geblazen.
De schutter v. U., onderwijzer aan
een der openbare scholen, verwijderde
zich te 7 uren van het terrein, op grond
van de schutterij wet, welke zegt (art.
42), dat een schutter bij oefeningen
