wacht op mijne daden! Verklaringen,
bepaaldelijk omtrent decentralizatie, zal
hij zich niet laten ontlokkon, vóór hij de
zaak nader zal hebben bestudeerd.
De heer van Kol, repliceerende, herhaalde
zijn inzichten, betreffende de beste kolo
niale politiek, die bovenal letten moet
op de belangen van den inlander en op
verbetering van diens lot. De heer Troel
stra en Spreker gaan geheel samen in
hun protest tegen de tegenwoordige
Atjeh-politiek, en naar Sprekers meening
was het recht van den Atjeh-oorlog nog
niet aangetoond. Het motief van zeeroof
van slechts een voorwendsel. Spreker
wraakt onze wreedaardige wijze van oor
log voeren. Hjj kent feiten, die de haren
zouden doen te berge rijzen. Geheel
Indië kent ze. Nogmaals bepleitte Spreker
het beëindigen van den oorlog en het
verlaten van Atjeh. Hij beaamde ook,
dat de Atjeh-oorlog slechts gevoerd
wordt ten bate van belanghebbende
partikulieren, kooplieden en maatschap
pijen, maar hij blijft dien bloedigen
veroveringskrijg doelloos en onnoodig
achten. De eer van Nederland eischt geen
voortzetting. De heer Kuyper stelde
duidelijker aan 't licht, dat hij nog steeds
de oorlogsverklaring van 1873 als on
recht en provokatie beschouwde. Diffe-
rentiëele rechten tegenover Engeland
acht hij bestaanbaar. Tegenover de
socialistische leden wees hij op het ge
vaar van loslating onzer Koloniën, die
slechts ten prooi zouden worden gegeven
aan vreemde mogendheden. Zijn de
geschetste barbaarschheden op Atjeh
bewezen, dan verdienen zij volgens
Spreker de scherpste afkeuring. Met
nadruk betoogde hij, dat het akcepteeren
van den historischen toestand niet in
strijd is met de Christelijke beginselen.
De heeren Verhey en Van der Zwaag
repliceerden over den Atjeh-oorlog. Laatst
genoemde beweerde, dat de Koloniën
alleen waarde hebben voor kapitalisten,
en van geen belang zijn voor proletariërs.
Hij hield vol, dat de Atjeh-oorlog moet
eindigen ondanks het belang van vele
handelaars waarop hij de lachwekkende
paradox liet volgen, dat eigenlijk alle
handel oneerlijk is. Hij bracht hulde aan
de Atjehers, de dappere natie, die onge
organiseerd 25 jaar stand heeft gehouden
tegen eene georganiseerde natie, voor
zien van de beste moordtuigen. De
heer Ketelaar, die aanvankelijk de motie
had ondersteund, verklaarde zich thans
er tegen, nu daaraan de beteekenis wordt
gegeven van een votum van wantrouwen
in den Minister. De heer Pijnacker
Hordijk verzekerde, dat hij den Minister
niet had willen binden aan alle vroegere
verklaringenhij had slechts den indruk
verkregen, dat de Min. ten aanzien van
enkele punten tot andere gevoelens was
gekomen. Met ingenomenheid had hij
gehoord, dat dit niet het geval was.
De heer Troelstra verdedigde de motie,
en beweerde, dat hij den persoon van
den Minister niet in het debat had willen
mengen, of hem verdacht had willen
maken. Hij had slechts de betrekkingen
genoemd, die de Min. had moeten neêr-
leggen, om als Minister te kunnen op
treden. Sprekers uittartende rede gaf
aanleiding tot veel interrupties. Hij be
weerde, dat het optreden van een Indiesch
financie-man als Minister van Koloniën
het gevolg is van het heerschen van het
kapitalisme, van het feit, dat de kapi-
i talistiesche belangen voorzitten. Hij ziet
in dezen Minister het type van den ver
tegenwoordiger van de geldmarkt in
Nederland, den vertegenwoordiger van
een klasse, een groep, dezelfde, die bij de
kiesrechtuitbreiding bestond. De Min.
van Kol. begreep, dat de Kamer, vooral
na redevoeringen als zooëven gehoord,
verlangen moest naar het einde. Hij
verzekerde aan den heer Kuyper, dat
hij inzake de kerkelijke kwestie de
urgente zaken dadelijk zou overwegen.
Verder konstateerde de Min., dat mis
handelingen nadrukkelijk verboden zijn.
Omtrent het gesprokene door den heer
Troelstra zou hij zich niet boos maken,
ook niet, als hij de Reg. verwijt kapita-
listiesch te zijn voortgesproten uit de
kiesrechtuitbreiding. Er bestaat aller
minst reden het vertrouwen te schokken,
dat de kleine man nog stelt in den kapi
talist. De kapitalist kan, ook al is hij dit,
een open oog hebben voor de belangen
van den kleinen man. Deze laatste
woorden des Ministers lokten een luid
bravo van verschillende zijden uit.
Het algemeen debat werd daarna ge
sloten. De motie-Van Kol werd ter
worpen met 72 tegen 3 stemmen. Vóór
stemden de heeren Van Kol, Troelstra en
van der Zwaag.
In de zaak Dreyfus heerscht zooveel
spraakverwarring, dat het een gewoon
mensch moeilijk valt al de berichten en
tegenberichten en al de gezegden van
gedeputeerden eri officieren uit elkaar
te houden. Men zou zoo zeggen, de bom
is eindelijk gebarsten, maar de hoofd
vraag wie is schuldig, wie niet, treedt
bijna geheel op den achtergrond. In het
algemeen schijnt zoo ieder zijne bevin
dingen, zqne oordeelen en vooroordeelen
te hebben en het zou niemand behoeven
te verwonderen, al niet nog in zake, en
bijzake, eenige duels volgden. Het zou
ook nog verwondering moeten wekken,
dat Esterhazy, de thans verdachte, voor
het oogenblik geen advocaat kan krijgen.
Zeker is, dat Graaf Esterhazy verzocht
is Parijs niet te verlaten, welk verzoek
natuurlijk hier gelijk staat met een bevel.
Uit een en ander mag wel aangenomen
worden, dat de kansen voor den graaf
niet bijzonder schoon staan. Na een lesje
van zijn chef is hij ook wat minder toe
schietelijk geworden met het doen van
mededeelingen. Verstandiger gedraagt
zich de Heer M. Dreyfus, de broeder van
den veroordeelde.
Men moet bekennen dat majoor Es
terhazy, sedert de beschuldiging alle
moeite doet de openbare meening voor
zich te winnen, doch bekent, dat er veel
tegen hem is, o.a. dat zijn schrift op
dat van Dreyfus gelijkt en dan vertelt
hij van eene gesluierde dame, die hem
een document in handen stelde, dat zijne
onschuld zoo kunnen bewijzen, als hij
eens in moeielijkheden kwam. Verder
meent hij te moeten verklaren, dat de
geheele zaak tegen hem is in elkaar ge
zet, door een gewezen chef van den
openbaren veiligheidsdienst en door nog
een paar heeren. Den broeder van Drey
fus wilde hij eerst doodschieten, maar
dit plan heeft hij losgelaten.
Hiermede is de revisie van het vonnis
echter nog niet verzekerd maar er is
eene instructie bevolen.
Nu gaan er geruchten dat de regeering
den banneling kans tot ontsnapping zou
aangeboden hebben, wat echter was ge
weigerd. Zoo ziet men de eene onwaar
schijnlijkheid verdringt de andere en
het zou kunnen zijn, dat ook hier de
bijzaken de behandeling der hoofdzaak
in den weg zijn. Nog wordt gemeld,
dat bij de officieren geen verwondering
of toorn is waargenomen, op het ver
nemen, dat Esterhazy van verraad werd
beschuldigd. Zou er in liggen opgesloten,
dat hij er toe in staat geacht wordt?
Mejuffrouw Thérèsse Schwartze heeft
het portret voltooid, waarvoor het H. M.
de Koningin behaagde, dezen nazomer
herhaaldelijk voor de Schilderes te po
seeren en dat H. M. voorstelt, ten voeten
uit, in volledig kroningsornaat.
Men mag zich er in verheugen, dat
een onzer beste portretschilders deze
opdracht ontving, want de photographie
schijnt niet in staat te zijn, zoo volmaakt,
als in dit doek is geschied, de zeer
karakteristieke mengeling terug te geven
van waardigheid en allerinnemendste
jeugdige bevalligheid, onze Koningin
eigen. Het portret mocht dan ook ten
zeerste de goedkeuring verwerven van
H. H. M. M. en Haar intiemen kring.
De uitgeversfirma Allert de Lange zal
van dit portret eene reproductie doen ver
vaardigen in photochromo lithographie.
Deze zal worden uitgegeven in betrek
kelijk groot formaat en kosten noch
moeite zullen worden gespaard, om haar
zoo artistiek mogelijk te maken en ge
heel getrouw aan het origineel. Met
voorkennis van H. M. is de uitvoering
opgedragen aan de firma L. van Leer
C°. Binnen kort worden nadere mede
deelingen gedaan, omtrent formaat en
prijs. De bedoeling is niet alleen, de
wenschen te bevredigen der velen, die
een artistieke en blijvende herinnering
aan de kroningsfeesten zullen verlan
gen, maar tevens te zorgen, dat rijks
en gemeenteinstellingen in het bezit
kunnen komen eener wezenlijk goede
afbeelding onzer geliefde Koningin.
Bij den nationalen Zangwedstrijd, Za
terdag en Zondag gehouden ter gelegen
heid van het vijfjarig bestaan der
Amsterdamschemannenzangvereeniging
Orpheus traden in de eerste sectie, ver-
eenigingen, die nog geen prijs behaald
hadden, 22 Vereenigingen op. De jury's
kenden den eersten prijs toeaanArion
te Leiden aan de afdeeling, welke in
den Schouwburg Werkmanslust en aan
Krommenie, welke in Volksvlijt zong.
Zondag middag had de wedstrijd j
jflaats tusschen22 Vereenigingen, welke
wel vroeger bekroond waren, maar niet
met den eersten prijs. Evenals bij de
vorige sectie waren deze vereenigingen
verdeeld in twee groepen. Aurora, Arn
hem werd de eerste prijs toegekend in
de eene, aan Orpheus, Schiedam in de
andere groep.
Aan den wedstrijd voor vereenigin
gen, die vroeger een eersten of een eere-
prijs was toegekend, namen deel vijf
liedertafels. Uitslag, eerste prijs Caecilia,
den Hasg.
Aan onze Koninklijke liedertafel Zang
en Vriendschap mocht de onderscheiding
te beurt vallen, den tweeden prijs te
verwerven. Deze werd haar na de alge
meen geroemde, geestdrift wekkende
voordracht van Deus nostra spes (L. F.
Brandts Buys) en Germinal (Riga) met
tien van de elf stemmen der Jury toe
gekend, terwijl Rotterdam en Amster
dam zich verder in de toekenning van
den derden en vierden prijs mochten
verheugen.
De uitspraak der Jury lokte wat de
toekenning van den eersten prijs betreft
bij een gedeelte van het publiek een
heftig protest uit ten gunste van Zang
en Vriendschap. Een minder verkwikke
lijk tooneel was daarvan het gevo-lg. De
regelings commissie overlegde zelfs een
oogenblik met de Jury of men de zaal
maar niet door de politie zou doen ont
ruimen. Gelukkig kwam er naeenigen
tijd wat kalmte en kon de wedstrijd
om den eereprijs beginnen. Intusschen
hadden de Haarlemsche zangers, die in
dezen laatsten wedstrijd niet waren be
trokken, „Kras" opgezocht om er vroo-
lijk en big een echt uurtje aan te ziften.
Diep in den nacht bracht een extra-
trein hen naar Haarlem terug.
Onze hulde aan de zangers der Konink
lijke liedertafel Zang en Vriendschap en
aan haren eminenten leider, den heer
W. Robert. De kranige wijze waarop
de eerste hebben gezongen en de
laatste ze na eene moeizame voor
bereiding van eenige maanden ter
overwinning heeft gevoerd, hebben aan
spraak op onverdeelden lof.
Zondagavond is aan den overweg bjj
het station Halfweg in beschonken toe
stand door trein 47 aangereden zekere
M. O. uit Haarlemmermeer, werk
zaam aan de suikerfabriek te Halfweg.
Maandag is de man naar het Zieken
huis te Leiden overgebracht, waar zijn
toestand door bijkomende omstandighe
den ernstig werd beschouwd.
Van de 19 jongelieden die hebben deel
genomen aan het toelatingsexamen voor
de Rijkstuinbouwschool te Aalsmeer
zijn er 14 geslaagd n 1. 12 uit de plaats
zelve en 2 van elders.
HAARLEM, 23 November 1897.
Aan het Verslag van 1896/97 van
de Vereeniging "Weten en Werken is
het volgende ontleend.
De Maandag-voordrachten, in het win-
terseisoen gehouden, ten getale van der
tien, mochten zich in groote belangstel
ling verheugen, terwijl op een extra
avond, eene schoone collectie teekeningen
en prenten tentoongesteld werd door
het College „Kunst zij ons doel" en
waarbij door leden van dit Genootschap
welwillend inlichtingen werden gegeven.
Ook deze tentoonstelling werd druk be
zocht.
De rekening en verantwoording wijst
aan ontvangsten een bedrag van ƒ1314.
275 en aan uitgaven f 1107.74 waarbij
dient in het oog gehouden, dat ditmaal
minstens één aandeel moet uitgeloot
worden. Voor herstelling van meubelen
moet het Bestuur zich eene betrekkelijk
groote uitgaaf getroosten. Dit, en de
steeds verminderende inkomsten der
contributiën geeft het bestuur nog al
zorg. Mag het slagen in de pogingen
om het ledental uit te breiden, dan zal
dit van veel zorg ontheffen. De contri
butie bedraagt van ƒ1.tot/5.naar
verkiezing. De Bibliotheek wenscht het
Bestuur gaarne uit te breiden en aan
te vullen en het getal lezers is steeds
toenemend. De toestand der kas laat geen
aankoop toe.
Aan het einde van dit verslag deelt
het Bestuur nog mede, dat de bezoekers
van de Maandagavond voordrachten,
dankbaar voor de- vele genotvolle avon
den in Weten en Werken doorgebracht,
van hun belanstelling deden blijken door
geheel onverwachts aan te bieden een
keurige archiefkast. Een dier trouwe
bezoekers deed daartoe de eerste pogin
gen en slaagde daarin zeer gelukkig.
Het geschenk, gaarne aanvaard, .is het
bestuur een duidelijk bewijs hoe hoog
de vereeniging staat aangeschreven bij
hen, die eenvoudig doch oprecht gevoelen
dat „Weten en Werken" nog steeds haar
plaats waardig is.
Het Bestuur der Vereeniging „Weten
en Werken": bestaat uit de Heeren
J. H. Stoel Az., Eere-Voorzitter, A. van
der Steur Jr., Voorzitter, J. W. Veldheer,
Secretaris, Dr. H. D. Kruseman, Pen
ningmeester, Mr. A. A. Land, Dr. E.
van der Ven, G. L. van Lennep, Dr. J.
Nieuwenhuyzen Kruseman, en P. Loosjes
en Dr. H. D. Tjeenk Willink, Com
missarissen.
Door den rechercheur Jansen is
proces-verbaal opgemaakt tegen T. H. K.
depothouder der firma Ferwerda Tie-
man woonachtig aan de Groote Hout
straat, ter zake het verkoopen van sterken
drank in het klein zonder de daartoe
vereischte vergunning.
Dezer dagen zijn uit den tuin van
den Heer W. Hekking Kennemerplein
No. 3 een partij lood en uit den stal
van de Wed. J. J. van den Berg aan de
Lange Margarethastraat een paar schoe
nen ontvreemd.
Volgens achterstaande advertentie
komt het Fransche Opera Gezelschap
uit den Haag, Vrijdag a. s. hier opvoeren,
Meyerbeer's beroemde en meest bekende
Opera „de Hugenoten.''
Het mag verondersteld worden, dat
het kunstminnend publiek weet, over
welke uitstekende krachten dit Opera
Gezelschap te beschikken heeft, en is
het dan ook zeker dat waar de tenorpartij
vertolkt wordt door den Heer Desiré
Pauwels, den vroeger hier zeer gevierden
helden-tenor van de Nederlandsche
Opera en de baritonpartij in handen
is van een zanger, die voor den heer
Orelio niet behoeft onder te doen, men
eene goede opkomst verwachten mag,
opdat het Gezelschap hier kunne weder
komen.
„Weldadigheid naar Vermogen".
Afdeeling: „ff-BRKVBRSCHAlFING'\
Van 1 Nov. tot 22 Nov. hebben zich de vol
gende personen aangemeld:
3 voor werkvrouw.
1 voor naaister.
2 voor los werkman.
1 voor schoenmaker.
1 voor stoelenmatter.
1 voor schrijfwerk.
1 voor grondwerker.
1 voor sigarenmaker.
7 voor loopwerk.
1 voor groDdwerker.
1 voor schilder.
Bij de aanmelding moet een getuigschrift van
goed gedrag overgelegd worden.
Van 1 Nov. tot 22 Nov. zijn de volgende per
sonen geplaatst:
3 voor werkvrouw.
1 voor naaister.
Particulieren en werkgevers, die van bovenstaande
aanbiedingen gebruik wenschen te maken, worden
beleefd verzocht hunne aanvragen schriftelijk tot
het Bestuur te richten, bus Boelen, Stadhui», of
Stationsplein.
Inlichtingen kunnen dagelijks van 9-1 en van
3-5 uur verkregen worden bij den Administra
teur, bureau Doelen, Kamer No 2.
Markt van 15 November 1897.
Boter. Aangev. 187 verk. 187 KG.
L. pr. f 0.90 H. pr. 1.p. KG.
Biggen. Aangev. 167 verk. 167 stuks.
L. pr. f 8.H. pr. 11.p. stuk.
Schrammen. Aangev. 94 verk. 94 stuks.
L. pr. 13.H. pr. 15.p. st.
Aardappelen. Aangev. 3verk. 3H.L.
L. pr. ƒ1.70 H. pr. ƒ2.50. p. H. L.
Appelen. Aangev. 281 verk. 211 H.L.
L. pr. 4.II. pr. 8.per HL.
Beren. Aangev. 197 verk. 156 H. L.
L. pr. 4.II. pr. f 8.p. H. L.
KAASMARKT van 17Nov. 1897.
Verkocht 31 stapels uitmakende 3790
kazen, wegende 7751 kilogrammen.
Hoogste prijs per 50 kilogrammen ƒ25.
ORGELBESPELING
ia de Groote- of St. Bavokerk alhier, op
Donderdag 35 Nov. 1897 des namiddags van
3—3 uur, door den Heer W. EZERMAN.
PROGRAMMA.
1. Concert fantaisieA. Hesse.
2. AndantinoRheinberger.
3. Finale uit de SonateMaillij.
4. Offertoire Welij.
5. Yariatien op 'tEngelsche Volks
liedRinck.
