HAAELEMSCH Eerste Blad. No, 22 Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Twintigste Jaargang. 144 van WOENSDAG 16 Maart 1898. Nieuwsberichten. Tkjmun—m TJ1EPHOONNUMMXR TELEPHON1SCHE VERBINDING met AMSTERDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maanden—,25. franco p. post ,40. Ifkonderlljke 9 nommers 3 centen per stuk Prfls per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdags en Vrijdagavond. Advertentim worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. 'fweede Kamer. In de zitting van Dins dag heeft de heer Ferf verlof gevraagd en verkregen, de Reg. op een nader te bepalen dag te interpelleeren omtrent genomen en nog te nemen maatregelen tegen den overlast van de Amerikaansche schildluis, in verband met het verbod van Duitschland van invoer uit Amerika van vruchten en planten. Aan de orde was het ontwerp tot toekenning van een renteloos voorschot uit 's Rjjks schatkist ten behoeve van den aanleg van een stoomtramweg van Nykerk over Barneveld naar Eede. De heer Troelstra verklaarde, dat de sociaal- demokraten zeer zijn vóór uitbreiding der verkeersmiddelen, daar dit hunne beginselen in de hand werkt. De zwarte stoomvlag, beweerde hij, is steeds de pionier van de roode vlag der sociaal- demokratie en de bagage, die steeds wordt meêgevoerd is die van de begin selen der sociaal-demokraten. Anderzijds moeten de sociaal-demokraten zijn tegen koncessie of subsidie, waardoor partiku- lieren worden bevoordeeld. Exploitatie door de overheid is hun beginsel. Erken nend, dat voor eene kleine lijn in de bestaande toestanden daaraan moeilijk is te denken, zou Spreker niet ongezind zijn een renteloos voorschot toe te staan, mits het belang van partikulieren tot een minimum werd gereduceerd, en alzoo gestreefd werd in de richting der Staats-exploitatie. De heer van Asch van Wijck {Eede) juichte het ontwerp toe als zijnde in het algemeen belang. Van Kapitalistiesch voordeel was bij deze zaak geen sprake. Het toezicht door den Staat is gewaarborgd door den afzonder lijken Regeerings-Kommissaris. Alleen, meende Spreker, dat Zondagsrust moest worden gewaarborgd. De Min. van water- staat enz. bestreed den heer Troelstra. Hij wees er op, hoe de kans op eenige winst van beteekenis voor kapitalisten, die voor deze lijn geld geven, uiterst gering is, en dat de Staat, als aandeel houder optredend, slechts' 6 stemmen 20u kunnen uitbrengen, volgens het Wetboek en Koophandel, en dus weinig invloed zou kunnen uitoefenen. De Min. meende, dat, daar deze lijn vooral voor personen vervoer zal strekken, van zelf de Zondagsdienst zal beperkt worden, als de daar wonende personen des Zon dags geen gebruik maken van de onder neming. Het wetsontwerp werd aangeno men met 71 tegen 3 stemmen. Tegen itemden de heeren Troelstra, van Kol en v.d. Zwaag. Aan de orde waren toen de wetsontwerpen tot bekrachtiging van provinciale heffingen in Friesland. De heer Bouman kwam op tegen verhooging van het tarief voor het kanaal Harlin- gen Leeuwarden, waardoor de kleine schipperij zou vernietigd worden. De heer Schaafsma kon de verhooging van tolgelden niet goedkeuren in een tijd dat men algemeen op afschaffing van tollen aandringt. De verhooging van tol op het kanaal HarlingenLeeuwarden Dokkum is bepaald nadeelig voor de scheepvaart en den kleinen landbouw. Op deze en andere gronden meende Spreker aanneming van het ontwerp te moeten ontraden. Woendag werd het debat voortgezet over de wetsontwerpen tot bekrachtiging van provinciale heffingen in Friesland Kanaal en bruggelden). De heer Bastert bestreed de ontwerpen, daar zoodoende nieuwe tolrechten worden geheven, in strjjd met den algemeenen wensch tot op heffing der tolrechten,en omdatniet alleen het belang van Friesland,maar ook dat van Groningen geschaad wordt, daar belang rijk meer zal worden geheven. Ook de heer Zijlma was tegen de ontwerpen, vooral met het oog op het inter-provin- ciaal belang, dat wordt aangerand. De heer van Kempen achtte mede de ont werpen onaannemelijk, daar degeheele scheepvaart wordt getroffen. De heer Lieftinck bestreed de ontwerpen, vooral omdat de kleine schipperij zal worden getroffen, en wel op een oogenblik, dat algemeen opheffing van tollen wordt gewenscht. Had men de kleine schippers vrijgesteld, de zaak stond anders. De heer A. van Dedem achtte daarentegen de voorstellen strekkende tot gelijkma tiger heffing, daar de rechten wel eener- zjjds verhoogd, maar anderzijds verlaagd worden. Bovendien is de tariefregeling ten gunste van de kleine schipperij. De heer Veegens betoogde dat de provincie Friesland wel 4 ton heeft uitgegeven, maar meer nog aan Rijkssubsidie heeft genoten en dus feitelijk niets heeft uit gegeven voor het scheepvaartbelang. Door de nieuwe heffing wordt het ver keer in en met Friesland belemmerd, en de konkurrentie van de waterwegen met de spoor en tramwegen zeer ver zwaard. De Min. van Binnenl. Zaken herinnerde, dat indertijd de heffing op het Kanaal Harlingen Nieuwezijlen uitsluitend is afgestemd, omdat vooraf verbetering van dat Kanaal gewenscht werd. Het Kanaal is verbeterd in den ruimsten zin, en nu maken dezelfde be langhebbenden, die toen bereid waren, tonnen geld te betalen om renten en Kapitaal voor de verbetering te dekken bezwaar om tol te heffen. De Min. be toogde verder, dat deze ontwerpen niet nadeelig maar voordeelig zijn voor de kleine schipperij. Deze ontwerpen be oogen uitsluitend egalizatie, geen ver hoogingen, en van de verlaging van het tarief op de vaart Stroobos- Lemmer zullen veel meer (15000) schepen prc- fiteeren, dan er door verhooging zullen gedrukt worden op de vaart Harlingen Nieuwezijlen (8000). De provincie Groningen kan niet klagen over de zware heffing in Friesland. De tollen in Fries land met een veel grooter Kanalen-net zijn niet hooger dan in Groningen. Einde lijk verzekert de Min. dat Gedep. Staten voornemens zijn voor te stellen intrekking van de bepaling van '/t verhooging der taxatie bij gemis van meetbrief. Bjj aanneming der ontwerpen zal de Kamer niet uitmaken, dat de Staten van Fries land in elk onderdeel juist handelen, maar alleen, dat in het landsbelang geen overwegende redenen bestaan om de bekrachtiging te weigeren. De Min. hoopt dat door aanneming de Kamer Ged. Staten gelegenheid zal geven te toonen, dat deze heffingen niet drukkend zijn. In elk geval wordt de bekrachti ging slechts voor een paar jaar, tot 1900 gevraagd. De heer Pyttersen be streed krachtig het voorstel als nadeelig voor de kleine schipperij. Na replieken is het ontwerp tot Kanaalgeldheffing op het Kanaal HarlingenLeeuwarden - DokkumN ieuwezij len aangenomen met 44 tegen 24 stemmen. De beide overige heffingen zjjn ook aangenomen. De heer Smeenge heeft verlof gevraagd en gekregen om de Reg. nader te inter pelleeren over de aansluiting van spoor wegen en sluiting van spoorwegbruggen. In de Donderdag gehouden openbare vergadering, tot regeling der werkzaam heden werd besloten Woensdag a. s. in behandeling te nemen het wetsont werp tot bekrachtiging der spoorweg overeenkomsten met Belgie (overneming der lijnen van den Grand Central Beige). Ingekomen was een wetsontwerp tot regeling der toelating als schipper op koopvaardijschepen en het aan boord daarvan hebben van stuurlieden en ma chinisten. Benoemd werden tot rappor teurs der definitieve Marine-begrooting de heeren Goedkoop, Lieftinck, Schepel, Verhey en van Dedem. De fatale Dreyfus-zaak heeft de we reld in verbazing gebracht. Men vroeg zich af, hoe het mogeljjk was, dat een verlichte natie als de Fransche, een volk, wiens zonen het zich tot eene eer reke nen te behooren tot het leger, genoegen kan nemen met eene militaire rechts pleging, welke een beschuldigde kan ver- oordeelen, met gesloten deuren, op stukken, niet voor openbaarmaking vat baar gacht, eene rechtspleging, welke toestaat dat iemand uit de maatschappij wordt gestooten en daar buiten blijft, zelfs als bljjkt, dat op de rechtspraak j en hare gronden heel wat valt aan te merken. Men heeft zich ook de vraag gesteld Als zoo iets kan plaats hebben in Frank rijk, hoe zal het dan in deze gesteld zijn met de Nederlandsche militaire wetgeving. Men meende, ja, dat ook hier rechterlijke dwaling niet behoort uitgesloten, maar dat de zaken hier wel ander verloop zouden hebben, zoowel in aanleg als in gevolgen. Doch niemand, die het weten kon stelde in deze het Nederlandsche publiek gerusttot een Meester in de Rechten dezer dagen die taak op zich nam, en dit deed voor leeken, d. w. z. op eene wijze dat ieder het begrijpen kan. Eerst zet de schrijver uiteen de sa menstelling der Militaire Rechtbanken en wie daarvoor moeten terecht staan, en geeft dan een overzicht van den gang van zaken bij eene gewone Krijgsraads zaak in tijd van vrede, waarin in het bijzonder de aandacht trekt de uitdruk king: Alle stukken, die in het dossier voorkomen, worden den verdachte voor gelezen. Omtrent de wijze van verdediging, zoowel hier te lande als in Duitschland en Frankrijk brengt de brochure een en ander onder de aandacht. Heeft een verdachte voor den Nederlandschen Krijgsraad niet be kend, dan heeft hij het recht van appèl. In tijd van oorlog wordt door of van wege den Vorst een Krijgsraad te velde benoemd. De vonnissen van dezen wor den door den commandeerenden generaal voor fiat executie geteekend. De groote vraagKan er bij onze militaire rechtspleging recht gedaan w,orden op stukken, die den beklaagde n et zjjn vertoond, zooals bij het proces Dreyfus, beantwoordt de schrijver aan de hand der wet in ontkennenden zin en toont vervolgens aan, dat bij de mili taire rechtspleging hier te lande de be klaagden niet aan willekeur en onrecht vaardigheid zijn prijs gegeven, zooals door sommigen wordt beweerd en Schrij ver besluit als volgt: De ouders der jongelingen, die ter verdediging van het vaderland worden opgeroepen, kun nen gerust zijn; zelfs bij de verouderde (militaire) wetgeving zijn de waarborgen voor den beklaagde, dat ook zijne belan gen in 't oog zullen gehouden worden vast en zeker, misschien wel vaster en zekerder dan bij de gewone strafrechts pleging voor burgers. De brochure, een belangrijk stuk voor iederen leek, is in den handel en in eiken boekhandel verkrijgbaar. Men wordt weer herinnerd aan den geheimzinnigen moord op den slachter Schut aan de ceintuurbaan te Amster dam. Een man en een vrouw hebben bij een woordenwisseling elkaar het bedrijven van die daad verweten. De justitie onderzoekt de zaak opnieuw. Vrijdag zijn te Zeist bij de opening der stembiljetten voor een raadslid een paar mannen binnen gekomen, die den voor zitter van het stembureau verweten verkeerde namen te hebben opgelezen ten nadeele van den zoon van een der mannen. Toen werd het verzegeld pak biljetten geopend en opnieuw had de stemopneming plaats, waarvan het re sultaat hetzelfde was als de eerste maal. Tegen den ruziemaker wordt eene vervolging ingesteld. HAARLEM 15 Maart 189S. De voorstelling van het Italiaansch Operagezelschap, Woensdag in den schouwburg gegeven, heeft slechts matige belangstelling ondervonden. Met het oog op het gehalte der voorstelling, waaraan veel zorg was besteed gegeven werd Rigoletto van Verdi was dit eene teleurstelling zoowel voor de directie van den schouwburg als voor de artisten. Dat de wegblijvers veel verzuimden zal wel geen nader betoog behoeven. De heer Lunardi zong en speelde met veel talent de titelpartij. Alleen het hooren van dezen sympathieken artist is een gang naar den schouwburg waard. Doch het seizoen loopt ten einde en een Bachconcert was vooraf gegaan. Deze week is minder druk. Donderdag 17 Maart wordt in den Schouwburg Fidelio gegeven door de Nederlandsche Opera van den Stads Schouwburg te Amsterdam, Directie C. van der Linden. Voor zooverre wij ons herinneren is deze Opera de eenige die wij van Beet hoven bezitten. Zoowel de muziek als het libretto is hooge kunstuiting. De partijen zjjn zoo bezet, dat een goed geheel te verwachten is. Men ging Zondag- en Maandag avond naar den Schouwburg met het loffelijk streven, zich aan 't lachen te laten maken. Zondagavond ging Janus Tulp, door het Hollandsch Tooneelgezelschap van 't Paleis voor Volksvlijt. De heer Bigot vervulde als gast de titelrol. En hjj gaf zooals hij dat vermag zoo'n echten, heuschelijken Emsterdemschen (hoe moet men 't anders uitbeelden?) barbier en zoo'n uitstekend type van een rijkge- worden „exemplaar van een Figaro", die zoo genoegelijk stofte op zijn „sjar- manten vriend amice" en „sen mooie sjalon," dat het een lieve lust was.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1898 | | pagina 1