HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 23 Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Twintigste Jaargang.
144
met AMSTERDAM.
van ZATERDAG 19 Maart 1898.
iai. fareeiL tot bevordering
va» Zondagsrust,
Doet Uwe inkoopen liefst niet
sp Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
Nieuwsberichten.
TELEPHOONNUMMEB
TELEPHON1SCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden t —,25.
franco p. post —,40.
Afzonderlijke nommers 8 centen per stuk
Prijs per Advertentie van A—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 wre, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
.■scord-Zindliollaudsehe Stoomtramweg-Maatschappij: HaarlemLeiden. 1 Oct. 1897
Amsterdamsche tijd. Haarl.Hilleg.—Leiden 6X9, 7.45, 9.35,10.55'sm., 12.20,1.58, S.17,
4.30, 5.E8, 7 23, 8.43 'sav. HaarlemHillegom 10 03, 11.15 'sav.
Stoomtram Haarlem-Alkmaar. (Amsterd. tijd). Haarlem-Alkmaar6.25, 8.10, 9.40,11.—,
J .45, 3.10, 4.30, 7.20, 8.45+, 10.45+. Alkmaar-Haarlem: 8.35, 11.10, 12.45, 2.—, 4.50,
6.20, 7.40. 10.Tot Velsen. Tot Beverwijk.
Haarlemsche Tramway-Maatochappij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 's avonds.
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1897. Tijd van Greenwich. Naar Am
sterdam: 5.33, 6.15* 7.24*, 7.45, 6.4*, 8.29,9.6*, 9.27*, 10.38,11.—'sm., 12.2,12.34.
1.26, 1.54*. 2.21* 2.44, 3.14, 3.36*, 4.25, 4.58*, 5.24, 5.35*, 6.24, 6.45+, 7.23* 7.57
8.40, 9.5, 9.38*, 10.8*, 10.40, 11.47* 'sav.
VanAmsterdam: 5.35, 6.55, 7.12*, 7.54*, 8.50, 9.10* 9.26*, 9.44*, 10.36, 11.5*, 11.35 'sm.,
12.5, 12.20', 12.58*, 1.33*, 1.56*, 2.35, 3.5*, 3.27*, 4.1, 4.37'. 5.10, 5.32, 6.7+, 6.50,
7.38, 8.45*, 9.12, 9.56*, 10.30, 11.30 'sav.
Naar Rotterdam: 6.13, 7.33+, 8.15*, 9.32', 10.10, 11.28* 'smorgens, 12,41*, 1.28, 3.28',
4.32, 6.28+, 7.23, 9.8*,'10.20 'savonds.
Van Rotterdam: 5.10, 6.50*, 7.35*, 9.45', 10.5 'smorg., 12.42', 1.—, 2.14', 3.35', 3.50,
4.32', 5.32*, 6.33, 8.14*, 8.41*, 10.28* 'sav. De met gem. treinen zijn sneltreinen
De met zijn exprestreinen alleen le en 2e klasse.
Naar den Helder: 6.7, 9.23 'smorgens, 3.55, 6.32, 9.43 'savonds.
Naar IJmuiden: 5.44, 6.7, 7.44, 8.18, 9.23, 11.3 'sm., 12.36, 2.21, 3.55, 5.4, 8.7, 9.43'sav.
Van IJmuiden: 6.52, 8.54, 10.2,11.32 'sm., 2.9,3.40,4.52, 5.51,6.43,8.36,9.35,10.44's av.
•Naar Zandvoort: 6.34, 7.39, 9.51, 'sm. 12.11, 2.3.35, 5.9, 8.10 'savonds.
Van Zandvoort: 6.59, 8.4, 10.31 'sm., 12.59, 2.45, 4.6.58, 8.36 'savonds.
Deze treinen stoppen allen aan de Halte.
Tram-Omnibns-Maatsehappij- BloemendaaiOverveenHaarlem. 1 Oct. 1897.
Vertrekuren van Bloemendaal (Hotel Kemiemerland)8.25+, 9.10,10.40,11.5*, 11.40* 's m.,
12.15, 1.1.30, 2.55, 3.15, 4.—, 4.40, 6.05, 6.50, 8.20 9.15*. 9.50 's avonds.
Van Haarlem (Station): 9.35, 10.25, 11.21*, 11.45 'sm., 12.21*, 12.59,1.42§, 2.17, 3.45,
4.10, 4.46, 5.20, 6.46, 7.35, 9.25, 9.69*, 10.37 'savonds. Alleen op Zc n-en Feest-
Tu-schen 15 Deo. en 15 Maart alléén op Zon- en Feest d. Vertrekt Zondags 8.5.
Telegraafkantoor. 1 Mei 1897. Het kantoor is geopend op werkdagen van 's m. 7.30 tot 's av,
y.30 uur, op Zon-en algemeen erkende Christelijke feestdagen van 's m. 7.303.30'sav.
5.308.30 uur. Binnenl. Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voor de eerste
10 woorden, voor elk tweetal woorden daarboven 3 cents.
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Mei 1897. Tijd van Greenwich. Openstelling
van het kantoor: Dag van 7.30 'smorg. tot 9unr'sav. Op Zondag van's morg. 7.30 tot
9,30 en van 11.30 tot 2.30 nnr 's av. Voor de storting en uitbetaling van postwissels, post-
bewijzen en de invordering van gelden op kwitantiën alleen op werkdagen, van 8 30 uur
's morg. tot 2.30 uur 's av. Voor de Spaarbank van 's m. 8.30 tot 8.30 uur 's av., op Zon
dag van 8.30 tot 9.30 ure 's m. Voor de Postpakketten alleen op werkdagen, van
's morgens 7.30 tot 9 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 6.40, 8.10,10.40'sm., 12.10,2.40, 6.10. 8.55'sav.
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen: 7.25 'smorgens, 2.30 'savonds,
Lichting der hulpbrievenbussenBotermarkt, Gr. Hontstr., 2eflassel.str., Parklaan, Kaasplein,
Amsterd. Poort: 6.25, 9.40 'smorg., 1.40, 4.55, 8.10'sav. Florapark, Kampersinge),
LeidschevaartScbootersingel, Brongebouw: 6.10, 9.25 'sm. 1.25, 4.40, 7.55 'sav.
Des Zondagsbuitenwijken 'sm. 6.10 en 12.25 's av., binnenwijken 's m. 6.25 en 12 40 'sav.
Lichting aan het Station: Richting Amsterdam 7.40,10.55,11.57 'sm.,12 29', 1.49,2.39*. 5.19',
5.30* 6.40', 10.15* 'sav. Richting Rotterdam 7.28, 11.23"'sm., 12 36, 4.27*,623,
9.03*, 10.15* 'sav. Richting den Helder, 6.2,9.18'smorg., 12.29', 4.59*, 9.38*'savonds.
De met worder Zondags niet gelicht.
Het Bestuur der Afdeeling.
Voordrachten in Teylers Stichting.
Woensdag 16 Maart had de laatste
der vijf voordrachten gedurende dit sei
zoen plaats. Als Spreker trad op Prof.
Dr. D. E. Siegenbeek van Heukelom
met het onderwerpDe Long en de
wijze waarop dit orgaan gewapend is
tegen schadelijke invloeden van buiten.
In het algemeen wordt ons organisme
van alle kanten bedreigd door kleine
invloeden, organische en anorganische.
De huid zorgt voor het binnenbrengen
van bacteriën, werkt als passief verweer
middel; is de huid gewond, dan kan
een binnendringen plaats hebben, doch
dan vloeit uit het wondje vocht naar
buiten, dat als actief verweermiddel het
schadende naar buiten drijft.
Een ziekmakende invloed is het stof,
niet 't stof dat opstuift langs de wegen
door den wind; 't bestaat uit fijn zand,
dat weer neerploft. Als de oorzaak der
beweging ophoudt, maar het stof onzer
huiskamers en dat fijne onverdeelbare,
dat waargenomen wordt in de zonne
straal die door eene opening naar bin
nen valt.
De bosschen bevatten weinig stof;
de vochtige bodem houdt haar gebonden.
"Van meer beteekenis is het stof der
steden, voor een goed deel bestaande uit
fijn verdeeld roet, terwijl het stof, der
huiskamers, zooals dat uit tapijten, eene
verzameling is van dierlijke en plant
aardige vezels, weefsels, humus, sporen
van schimmel, bacteriën en roet. Een
zeer vergroot beeld van dit stofmengsel
toonde deze uiteenloopende zaken duide
lijk aan. Men zegt wel eens, de bacteriën
zweven in de lucht; men behoorde te
zeggen: Zij komen voor als opeen ge
pakt op andere zwevende stoffen.
Spreker deed hier opmerken, dat eene
stofvrije atmosfeer niet mogelijk is en
ook niet wenschelijk. Zij veroorzaakt
de verrotting, want wat dood is moet
verdwijnen en dit proces kan niet plaats
hebben, dan door bemiddeling van het
stof, het is derhalve een onmisbaar
deel van ons bestaan.
Toen gaf Spreker een beeld van het
geen men verstaat onder de benaming
longen. Zij nemen de lucht op door be
middeling van neus en mond en de
lucht bereikt de longen zelf langs een
zeer fijn vertakt buizenstelsel. De be
kleeding der luchtwegen bestaat uit
cellen, welke weer bedekt zijn met
een slijmerig vocht.
De stofdeeltjes, welke ingeademd
worden, komen slechts voor een uiterst
gering deel in de longen terecht. Voor
verreweg het grootste deel blijft het
hangen in den neus, zoodat wanneer
de ingeademde lucht tot de stemspleet
is genaderd, deze dan genoegzaam stof
vrij is.
Spreker toonde den loop aan van een
roetdeeltje, dat niettegenstaande de
verweermiddelen in de long was gekomen
dan tracht zij weer ervan vrij te komen
door toedoen der immer in beweging
zijnde trilharen, terwijl door de gestadi
ge beweging der genoemde kleverige
laag, en steeds van beneden naar boven,
het roet en het stof uit de longen
wordt verwijderd.
De verweermiddelen zijn echter niet
altijd voldoende om alles af te voeren.
Sommige stofdeeltjes ontsnappen er aan
en om al dat overtollige te bergen,
hiertoe dienen de klieren welke zich
bevinden in de nabijheid der luchtka-
naaltjes. Soms echter gebeurt het, dat
stof zich vasthecht zoo, dat het niet langs
den gewonen weg verwijderd wordt, dit
stof dat te veel is veroorzaakt eene
longverharding. Deze is vatbaar voor
smelting, de gesmolten stof wordt dan
opgehoest.
Sommige industrien werken het borst-
lijden zeer in de hand. Spreker noemde
de wol industrie, waar bij 't sorteeren
soms al de werksters aan een zelfde
baal ziek worden. Dit dankt men aan
de tuberkelbacil, welk eigenlijk overal
voorkomt waar menschen of dieren zijn.
Deze zeer gevreesde bacil heeft echter
vele vijanden; water en zonneschijn
dooden haar. Waar zij den mensch
aantast, hecht zij zich bij voorkeur op
't boven eind der long. Haar uit te
roeien schijnt'niet mogelijk. Verplaat
sing van een tuberkellijder naar een
zachter klimaat en hooge lucht brengt
in vele gevallen geheele of gedeeltelijke
genezing, dit is echter een feit der
ervaring, geen bewijs.
Men kan zich echter tegen den tuber
kelbacil wapenen door de levenskracht
van het organisme te verhoogenin den
strijd tusschen tuberkel en cel moet
die het winnen die het sterkst is en
men houdt de cel gezond en sterk tegen
den inval door goede voeding, reine,
zuivere lucht, licht en zonneschijn in
de woningen.
Voet voor voet is de wetenschap bezig
de tuberkelbacil te overwinnen. Dit mag
haar gelukken door de lijders te brengen
in sanatoriums, waar alle nadeelen voor
hun leven tot een mininum zijn herleid.
Spreker eindigde zijne zeer belang
wekkende voordracht met den paradox
van een Fransch geleerde; De kuDst
om niet ziek te worden is gezond te zijn.
Een fraaie verzameling duidelijke af
beeldingen en eenige lichtbeelden, dien
den om het aantrekkelijke van de voor
dracht te verhoogen.
Bij de laatste der voordrachten mag
zeer zeker een woord van dank gebracht
aan Directeuren van Teylers Stichting
voor de vrijgevige wijze waarop een
betrekkelijk groot publiek in de gele
genheid werd gesteld om ook dezen
afgeloopen winter te kunnen genieten
van hetgeen in deze werd aangeboden.
DE NUTSLEZING.
De laatste Buitengewone Vergadering
met Dames van het Departement Haar
lem der Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen had Dinsdag plaats in de zaal
der Sociëteit „De Kroon." Bij deze ge
legenheid hadden het woord Mevr. Anna
Rössing-Sablairolles en de Heer Jan
Malherbe, van Amsterdam.
Mevrouw Rössing, de gunstig bekende
actrice, bleek ook voldoende gegevens te
bezitten om in intiemen kring, als eene
Nutsvergadering, de belangstelling gaan
de te houden.
Van de drie nummers uit het deel
vóór de pauze moet aan de achteraf-
zittende toehoorders veel ontgaan zijn.
Men schrijve dit niet toe aan de uit
voerenden, wel aan de minder gunstige
spreekgelegenheid. De voordrachten zijn
er natuurlijk niet op berekend om uit
geschreeuwd te worden en zeer ver
standig sloorden de Dame en de Heer
zich minder aan de lokale toestanden,
waar dit aan hun werkelijk artistieke
opvatting zou schaden.
Van de vier nummers na de pauze
kunnen wij meer zeggen en dan noemen
wij in de eerste plaats Mevrouw Rössings
voordracht van de Genestets Komen en
Gaan door de reine opvatting van 's
dichters gedachten en de diep gevoelde
intonatie van het lieve vers. Beets' Met
z'n Achten, hoewel in een ander genre,
mocht opnieuw een bekorig van zich
doen uitgaan, door den frisschen een
voud van het eenvoudige Gooierskind.
Een Rijtoertje, voorgedragen door de
beide artisten, was ons niet bekendEr
zit gang in en het werd alleraardigst
afgespeeld.
Het slot, Eene Kennismaking was één
lachsucces; juist iets voor Mevrouw
Rössing. Haar zilverherdere lach klonk
zoo prettig-natuurlijk in verband met
de geestige intrige, dat de toehoorders
zich gaarne lieten vinden om Mevrouw
Rössing op dien lach-route te volgen
en haar dapper toe te juichen.
De meening was dat de pauze wel
wat te lang duurde, in aanmerking ge
nomen de tochtige zaal en dan waren
zeer hinderlijk de doordringende tonen
van een muziekgezelschap dat in een der
bijzalen werkzaam was, terwijl later een
aanhoudend trappengeloop weer zeer
storend was.
Te New-York loopen geruchten als
zou het rapport de Maine Commissie
zijn verschenen, en daaruit blijken, dat
het schip zijn ondergang te danken heeft
aan een torpedo of een onderzeesche mijn.
Nog wordt genoemd, dat reeds maatre
gelen zijn genomen om van Spanje eene
hooge schadevergoeding te eischen.
Van zeer bevoordeelden kant is er te
Parijs op aangedrongen Zola te ontzetten
als ridder van het Legioen van Eer.
Een der geïllustreerde bladen geeft reeds
een plaat van deze zaak, waarbij de groot
kanselier van het Legioen van Eer Zola
de roode cocarde van de borst rukt in
naam van Frankrijk. Men houdt het er
voor, dat de regeering hiertoe nooit zal
willen of durven overgaan. Esterhazy
schijnt nog meer van zijne tegenstanders
tot een duel te willen uitdagen. Met
het duel Esterhazy Picquart schiet
het niet hard op; Esterhazy lqkt by-
zonder vechtlustig, maar Picquart "is
blijkbaar van meening, dat de vechters
baas niet genoeg man van eer is.
