Nieuwsberichten.
bruik te hoog. Als verbruik niet zoo
sterk toeneemt, dan heeft bij concessie
de gemeente toch voordeel.
In eene uitgebreide berekening tre
dende komt spreker tot de conclusie,
dat de Imp. ƒ368.000 betaalt.
Neemt de gemeente in 1913 de fabriek
over, dan komt concessie en gemeente
exploitatie ongeveer op 't zelfde uit. De
fmantieele voordeelen wegen tegen
elkaar op. Men moet dus naar andere
voordeelen omzien. De nieuwe concessie
geeft dadelijk voordeel, de gemeente
heeft een zekere bate.
De regeling omtrent eene overneming
in 1912 levert echter moeielijkheden,
doch deze kunnen ondervangen. Is men
niet al te angstvallig in deze?
Bovendien zijn aan de exploitatie risico's
van allerlei aard verbonden en zou be
sluiten in te gaan op voorstel Imperial.
De Loomeyer verklaart, dat het hier
betreft een kwestie van cijfers, en acht
gemeente-exploitatie verkieslijk.
Is het voordeelig op de voorstellen
der Imperial in te gaan of niet? De mo
gelijkheid dat vreemd gas binnen ge
bracht wordt, en mag de gemeente zich
wagen aan de risico? Is gekomen tot
het besluit, dat het nadeelig saldo bij
verlenging een ton zou kosten.
Spreker zou vroeger voor voortzetting
zijn, doch later is zijn inzicht veran
derd. Bij nauwkeurig nacijferen is
het gemeente nadeel drie a vier ton
en zoo is spreker meegegaan met de
Commissie. Een nieuw contract dat
geheel onbetwistbaar is, is haast niet mo
gelijk. Doch de voordeelen van concessie
zijn zeer zeker groot, maar de moeie-
lijkheid van het contract blijft bestaan,
en dit noopte hem mede te stemmen
met de concessie.
De Heer Leupen heeft tegen gemeente
exploitatie.
De Heer Beynes noemt de kwestie
een volkskwestie. Vindt in het rapport
niets van overleg met de Imperial en dit
geeft te denken, dat men wilde gemeente
exploitatie. Op grond van haar des
kundige adviseert de Commissie tot
exploitatie en zij sluit hierdoor het par
ticulier initiatief geheel uit.
Als men thans de concessie weigert,
gaat er onmiddellijk 6 ton verloren en
men blyft nog den hoogen prijs betalen.
Naar 's sprekers bescheiden meening
is het dus in 't gemeentebelang de
concessie te verlengen. Zullen wij een
directeur vinden voor f 4000.die het
gasverbruik in tweejaar brengt op 80 pet.
meer? Niet mogelijk. Het contract te
maken, zoo dat het goed is, mag het
hoofdbezwaar niet zijn.
De Heer de Breuk wijst er op, dat
de aanvankelijke tegenstand van den
Heer Loomeyer der Commissie en haar
rapport ten goede zijn gekomen. Tachtig
pCt. vermeerdering in twee jaar is niet
dadelijk noodig. Het verbruik neemt toe.
Afgaande op de gegevens van elders
mag men het cijfer 80 echter aan
nemen.
Na rijp beraad is de Commissie tot
haar besluit gekomen en het monopolie
der levering behoort aan de gemeente.
De omstandigheden zijn echter thans
zoo gunstig mogelijk om zelf teexploi-
teeren. Een contract kan niet goed zijn,
omdat de Imperial alleen de beproefde
deskundige is. In een uitgebreide rede
zet de spreker uiteen, hoe lastig het is
in deze tot een goed slot te komen.
De ramingen der Commissie zijn ge
grond op gegevens en een goed direc
teur zal wel te vinden zijn.
Alle gemeentefabrieken gaan goed,
zou dan alleen Haarlem slecht gaan.
Laat ons zelf de zaak opvatten, laat
ons niet langer ons geld naar den
vreemde brengen. Spreker gelooft dat
de 18 Mei een zegenrijke dag voor de
gemeente zal zijn, als tot eigen exploi
tatie besloten wordt.
Aangenomen met 10 stemmen werd j
het voorstel om aan de 1. C. G. A. te
berichten, dat de Gemeenteraad geen
termen gevonden heeft om eenige over
eenkomst betrekkelijk de gas-exploitatie
met de Directie aan te gaan. Tegen
stemden de Heeren Schürmann, de
Kanter, Lodewijks, Krol, Waller, Cnoop
Koopmans, van den Berg, Beijnes,
Leupen en Winkler.
Bij het tweede gedeelte van het voor
stel, B. en W. uit te noodigen te zijner
tijd de noodige voordrachten aan den
Gemeenteraad te doen betredende den
bouw en de exploitatie eener gasfabriek
van wege de gemeente vraagt de Heer
Rethaan Macaré of het noodig is nu
reeds noodig een yasfabriek te bouwen,
wenscht als amendement te bouwen een
fabriek ten einde de gemeente te ver
lichten van wege de gemeente. De Heer
Stolp vindt eene gasfabriek noodig. De
Heer Willink is ook van die meening,
wenscht aangenomen te zien de redactie
der Commissie. De Heer Macaré bestrijdt
de meening. De Heer Stolp is niet over
tuigd. Amendement Macaré valt.
Het 2e punt wordt aangenomen met
6 stemmen tegen, en daarna het geheele
voorstel met 9 stemmen tegen.
Een hartelijk woord van dank aan de
Commissie van den Voorzitter was zeer
zeker welverdiend.
De voorstellen omtrent de Opleidings
scholen zullen in een volgende vergade
ring behandeld worden.
Bjj rondvraag verzoekt de Heer v. d.
Berg eenig meerder toezicht op de hon
den die niet van eene belastingpenning
zijn voorzien. De Voorzitter beantwoordt
en de vergadering werd daarna gesloten.
Tweede Kamer.)
In de zitting van Vrjjdag was de
heer De Visser de eerste Spreker bij
het voortzetten van het algemeen debat
over het wetsontwerp tot Invoering van
Persoonlij kenDienstplicht. Hij verklaarde
zich vóór het ontwerp, als een Btaptot
invoering van een werkelijk nationaal
leger, waarborgende een sterk leger op
de goedkoopste wijs. Spreker achtte volks
wapening daarmede in strjjd, omdat die
ruimte laat voor plaatsvervanging, welke
een anti nationaal leger geeft. Dit ont
werp belooft een sterk leger en een
versterkt nationaliteitsgevoel. Spreker
hoopt, dat het door alle partijen zal
aangenomen worden, daar zijns inziens
de meerderheid des volks in de verkie
zingsprogramma's van alle partijen zich
er vóór verklaarden, ook de arbeidersver-
eenigingen. De heer van Vlijmen bestreed
de beperking der persoonlijke vrijheid,
omdat zij niet noodig is voor de weer
baarheid des Lands en voor het stelsel
van legervorming met haar uiteenloo-
pende eischen. Spreker wenscht een leger
van vrijwillegers, aangevuld met dienst
plichtigen met recht van plaatsvervan
ging en met toevoeging van een rezerve-
leger, waarin rjjk en arm dienen, orde
en tucht heerschen. De heer v.d. Zwaag,
hoewel de noodzakelijkheid van het
leger ontkennende, wilde wel het
schreeuwend onrecht der plaatsvervan
ging opheffen, mits de Reg. vrijstellingen
schrappe en geen koncessie doe aan de
rechterzijde, met medewerking van de
linkerzijde. De heer De Ras achtte in I1
het ontwerp de gelijkheid niet gehand
haafd, waar plaatsvervanging afgeschaft
en de loting behouden wordt, en meent
dat legerorganizatie gelijktijdig had
moeten worden ingediend. Kadernood
wettigt, volgens Spreker, den persoon
lijken dienstplicht niet. De heer Verhey
betoogde, dat plaatsvervanging in strijd
is met verplichten krijgsdienst en acht
haar uit een moreel en Sociaal oogpunt
onverdedigbaar. Hij somde breedvoerig
de moreele voordeelen van den dienst
plicht op, die, meent hij, zelfs zou leiden
tot vermindering der oorlogs uitgaven.
Spreker drong aan op spoedige leger-
hervorming na dienstplicht invoering.
De heer Bahlmann had met het oog
op de inhuldigingsfeesten gewenscht,
dat de Reg. met de indiening van het
ontwerp nog een jaar had gewacht. Met
den leiden der anti rev. partij had hij
dit kiescher gevonden, en hij weerlegt
de gronden, die de Reg. tegen dat uit
stel had aangevoerd. De Reg. moest zich
echter geen illuzie maken, dat de geheele
Katholieke partij met het ontwerp zal
méégaan, als de vrijstellingen er maar in
blijven. Spreker althans maakte voor
zich eene rezerve en zou niet rusten,
voordat vervuld is de belofte door Koning
Willem I eenmaal afgelegd van de puien
van het, Stadhuis (afschaffing konscrip
tie.) Spreker begon toen te betoogen,
dat de Staat zijn autoriteit niet mag
gebruiken om allen burgers krijgsdienst
op te leggen doch het leger allereerst
moet trachten te vormen uit beroeps
soldaten. De heer De Visser denkt er
anders over, en daarom zou Spreker
den Min. van Binnenl. Zaken in beden
king geven, zijn militie-kommissarissen
te zoeken onder de Christelijk-historie-
schen. Spreker was bezig nog nieuwe
citaten aan te halen, toen hij plotseling
bewusteloos op zijn bank neder
zeeg. De Voorzitter schorste de verga
dering voor een kwartier. Twee genees-
heeren kwamen in de zaal, onderzochten
den heer Bahlmann en konstateerden
zjjn dood aan een beroerte.
De Voorzitter heropende de vergadering,
wijdde een woord aan dit plotseling en
treffende sterfgeval, en verdaagde de
vergadering tot Dinsdag.
Men bericht dat te Havanna de levens
middelen reeds schaarsch beginnen te
worden en er reeds eene regeling is
ingevoerd op prijs en af te leveren hoe
veelheden.
Omtrent den oorlog wordt niet veel
vernomen. De Spaansche vloot blijft
schuilvinkje spelen; nu daagt zij althans
in de verbeelding van hen die 't meenen
te weten op hier, dan weer ergens
anders in den Atlantischen Oceaan, maar
toch altijd zoo, dat de Amerikanen haar
geen kwaad kunnen berokkenen. Men
vermoedt, dat dit alweer in verband
staat met tijd winnen.
Door het optreden van een nieuw
ministerie in Spanje is de oorlogspartij
aldaar versterkt, de vredes elementen
zjjn verwijderd. Spanje gaat met spoed
voort Cuba's kusten te versterken. Om
nu den Spanjaard aan te sporen tot het
maken van wat meer voortgang is last
gegeven de aangelegde werken op Cuba
te vernielen.
De Amerikaansche bladen zijn ver
zocht geen berichten omtrent viootbewe-
gingen bekend te maken, natuurlijk
omdat Spanje daarvan geen partjj zou
kunnen trekken. Er wordt nu censuur
uitgeoefend op de telegrammen, doch
dit verhindert niet, dat allerlei scheeps
berichten bekend worden. Een der bla
den maakt de opmerking, dat de
Amerikaansche regeeringspersonen zelf
de grootste klappers zijn, hetgeen in
zich bevat een complimentje aan de
pers, wier vertegenwoordigers dus die
regeeringsmannen te slim ziin.
De heer Gladstone is overleden. Hij
was een der hechtste steunpilaren der
kroon tn stond zoowel door zijne trouwe
diensten het vaderland bewezen, als
wegens zijn onvermoeid streven in het
belang van Ierland, bij de verschillende
partijen hoog aangeschreven.
Hij was in 1809 te Liverpool gebo
ren en trad reeds in 1833 in het po
litieke leven en vertegenwoordigde de
liberale richting.
Allerwegen erkent men dat het over
lijden van Gladstone een nationaal ver
lies is. Alle kranten verschijnen met
rouwranden en publiceeren uitvoerige
levensberichten met illustraties. De pu
blieke opini verlangt de bijzetting van
het lijk in de Westminster Abdij. Van
openbare gebouwen en particuliere hui
zen waaien vlaggen halfstok. De konin
gin, de prins van Wales en de koninklijke
familie hebben aan de weduwe een
bewogen betuiging van deelneming
gericht.
Te Brielle zal, ingevolge beschikking
van het Departement van Oorlog, eene
der vier poorten, de Waterpoort, geheel
verdwijnen. Een steen daarin met een
Latij nsch gedicht vermeldt, dat zij werd
opgericht inplaats van een andere poort,
welke echter aan den noordkant der
stad stond en dezelfde Noordpoort was,
welke door de Watergeuzen in 1572
gerammeid werd. De nieuwe poort werd
in 1625 op grootsche schaal aan den
oostkant der stad opgetrokken, doch
later weer afgebroken en in 1761 ver
vangen door de tegenwoordige, op
bescheiden schaal gebouwde Waterpoort.
De steen met het Latijnschegedicht,
waarvan in vroeger tijd de letters op
stadskosten verguld werden, maar waar
mede men zich in de laatste honderd
jaar weinig bemoeid heeft, zal echter
bewaard blijven en vermoedelijk ge
metseld worden in een muur naast
de plek, waar de Waterpoort stond.
Te Spaarndam werd voor de vacante
zetel in den gemeenteraad maar één
candidaat gesteld n.l. de heer W. Nije
arts aldaar, die dus als zoodanig is
gekozen.
Bij de tot heden te Haarlemmermeer
gehouden grasverpachtingen was de op
brengst weinig verschillend met het
vorige jaar; de opbrengst was van Rijn
lands dijkgronden ƒ6363, de wegen
van den Haarlemrnermeerpolder 5406,
en van de dijken en wegen in den
Houtrakpolder 2022, in 1897 waren
deze cijfers respectievelijk ƒ6686, 5602
en ƒ2009.
Te Beverwijk zullen de uitgebreide
feestelijkheden, ter gelegenheid der kro
ning 13 en 17 September plaats hebben;
het programma bevat historische en
allegorische optochten, volksspelen, ver
siering, verlichting en vuurwerk, zoo
mede kinderfeesten en armen bedeeling.
Ds. Bruining te Warga heeft voor het
beroep naar Assendelft bedankt.
Gemachtigd door de centrale com
missie voor de kroningsfeesten te Haar
lemmermeer, wil men te Hoofddorp
eene plaatselijke commissie tot stand
brengen, ter regeling der feestelijkhe
den, welke buiten den werkkring der
centrale commissie liggen.
HAARLEM, 20 Mei 1898.
Haarlemsch Gemengd Koor heeft
Dinsdagavond aan zijn kunstlievende
leden en aan de leden van het Bronge
bouw een recht aangenamen avond
verschaft.
Met genoegen mocht worden opge
merkt dat deze Zangvereeniging na vele
schokken en schommelingen, als een
gevolg van directeur-wisselingen, ten
leste toch in het rechtte spoor is terug
gekomen.
De heer Henri Pielage vindt blijkbaar
in dezen kring een gewenscht arbeids
veld, waar hij zijn begaafdheden als
muzikalen leider met vrucht kan
ontwikkelen.
De koornommers klonken voor het
meerendeel beschaafd en zuiver. Moch
ten zich nog eenige goede mannenstem
men bij de vereeniging aansluiten, dan
zou dit aan den klank van het geheel
zeer ten goede komen.
Het solo-gedeelte van het programma
werd ingenomen door voordrachten van
mejuffrouw Olga Isaac sopraanen de
heeren Carel Phlippeau {tenor) en
Leedert van der Tand (viool) terwijl
de begeleiding was toevertrouwd aan
mejuffrouw Betsy Pielage. In alle op
zichten voldeden zij aan de eischen,
welke ons publiek thans aan muziek
uitvoeringen stelt, zoodat ook dit gedeelte
van het concert als goed geslaagd mag
worden aangemerkt.
Ten opzichte van het tekstboekje
veroorloven wij ons de opmerking, dat
het zeer onnauwkeurig was gecorrigeerd
en eene betere verzorging zeker ge
wenscht is.
Op het Museum van kunstnijver
heid zullen aanstaanden Zondag tentoon
gesteld zij afbeeldingen van muurschil
deringen te Pompeji en Ilerculanum
gevonden,benevens de muurschilderingen
van de kerk St. Savin.
Zondag is de toegang vrij.
De heer J.A. v.d. Booren, sedert
9 jaren le zwemmeester aan de zwem
school aan de Houtvaart is benoemd
als Directeur van bovengenoemde inrich
ting.
In de Woensdag avond gehouden
Algemeene vergadering der Haarlem-
sche Mannenzangvereeniging „Crescen
do" is in de plaats van den Heer J. B.
A. Saeijs tot vice president gekozen de
Heer S. J. W. Mons terwijl in diens
plaats als Penningmeester is gekozen
de Heer J. de Weeger.
Beide Heeren hebben de benoeming
aangenomen.
Maandag morgen is aan den Kam
persingel een paard gespannen voor een
wagen beladen met hout en bestuurd
door van der Schinkel, te Zandvoort,
op hol geraakt. De voerman is daarbjj
van den wagen gevallen en heeft zich
een weinig bezeerd. Na in den Stads-
Apotheek geholpen te zijn heeft hij ver
der zijn weg kunnen vervolgen met zijn
paard en wagen die inmiddels waren
gegrepen.
Door de rechercheurs Jansen en
Misset is proces verbaal opgemaakt tegen
de bierhuishoudster E. M. V., huisvrouw
van W. V., woonachtig van Marumstraat
30 en tegen den bierhuishouder. H. S.
woonachtig Kamperstraat No. 29, ter
zake het verkoopen van sterken drank
in het klein zonder de daartoe vereischte
vergunning.
