HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 79
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88.
Twintigste Jaargang.
144
met AMSTERDAM.
van ZATERDAG 1 October 1898.
mé. Verse®, iet heverderieg
ven Zeüdagsrusi
TELEPHOONNUMMER
TEIiEPHONISCHE VERBINDING
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie
it ff
Afzonderlijke
maandent —,25.
franco p. post —,40.
nommers 3 centen per stok
Pr jjs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, greote letters naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag-: en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
yan anderen storen?
Het Bestuur der Afdeeling.
N ieu wsbericht en
Tweede Kamer.Bij de behandeling
van het adres van antwoord op de Troon
rede, werd eerst de algemeene strekking
zonder diskussie goedgekeurd. De 1ste
paragraaf, over de inhuldiging der Ko
ningin, leidde den heer Troelstra tot het
geven eenen verklaring van de afwezig
heid der sociaal-demokraten bij de in
huldiging, en van het standpunt der
partij ten opzichte van het Koningschap.
Wijzend op de heerschappij der bezitten
de klasse, beweerde Spreker, dat zij,
ter handhaving van hare pozitie, schit
terende feesten gaf, om het volk zijn
ellende door glorie te doen vergeten.
Alleen uit zucht naai' persoonsvereering
en door spekulatie op zucht naar uiterlijk
praalvertoon gaf zij die feesten, ten
einde hare macht over het onderdrukte
volk te handhaven en te vergrooten.
Overigens betoogde Spreker op histori
sche gronden, dat Oranje populair is
geworden als hoofd der oppozitie tegen
de geldaristokratie, maar dat, sedert
Oranje dienaar is geworden van de be
zittende klasse en niet meer is vóór de
rechten van het volk tegenover die klasse,
sedert „Oranje-hoven 1" niet meer een
anti-kapitalistiesche leuze is, die kreet
andere beteekenis heeft gekregen. Spre
ker laat de persoon der Koningin er
huiten en doet in ridderlijkheid voor
eene jonge vrouw, Koningin of arbeid
ster, voor niemand onder. Hij bestreed
het stelsel door de macht der bezittende
klasse te ondermijnen en die der ar
beidersklasse te vermeerderen, en hij
voelt even weinig voor de monarchale
republiek in Frankrijk als voor de re-
publikeinsche monarchie hier te lande,
want in beiden heerscht de bezittende
klasse. Hij kan de inhuldingsfeesten
niet indrukwekkend noemen, daar zij
veel leden onder uitspattingen en ge
welddadigheden tegen niet orangisten
in tal van plaatsen, en dit schreef hij
toe aan de onwetendheid van het volk,
dat niet wist, waarom het feestvierde.
In het belang der volksmoraliteit moe
ten zulke feesten niet vaak terugkeeren,
ook in 't belang der veiligheid van hen
die niet meêdoen. Uit veler onthouding
leidt Spreker af, dat de deelneming aan
de feesten niet algemeen is geweest,
en hij beklaagde zich over den dwang
van patroons tegenover hunne werklie
den, die geen oranje dragen. Overigens
is aan de volksuitingen weinig politieke
beteekenis te hechten. De volksontevre
denheid blijft en laat zich niet door
feesten verjagen. Maar Oranje gaf niet
hinnenlandsche nationale eenheid en
de verklaring der Kommissie dat werk-
liedenpensionneering onmogelijk is,
levert eene schrille tegenstelling met
de Oranje-viering. De drang naar vrij
making van de arbeiders zal ten slotte
leiden tot vervanging van het „Oranje
hoven" door een "leve de sociaaldemo-
kratie!" De heer Nolting protesteerde
tegen wat de heer Troelstra gezegd had
over de wanorde, die bij de feesten zou
hebben geheerscht, wat hij ontleend
had aan een buitenlandsch blad. Am
sterdam heeft feestgevierd op waardige
wijze, wat zelfs de Sociaaldemokraten
toestemmen. Spreker houdt als afge
vaardigde rekening met het werkelijke
leven en deelde mede dat een bekend
Sociaaldemokraat de eedaflegging der
Koningin een plechtig en ernstig oogen-
blik noemde. Wat het antwoord betreft,
het zou meer sympathie bij hem wekken,
als daarin pensionneering van werklie
den werd aangekondigd. Den heer Troel
stra werd door Spreker aangeraden
minder te spreken, opdat de Kamer
meer werke. De heer de Klerk had
het verstandiger gevonden, als de heer
Troelsta ook heden ware weggebleven.
Hij protesteerde tegen de vernedering
van het volk en de werklieden door den
heer Troelstra, die ze bij verkiezingen
geen lummels noemt. Hij bewees het
volk niet te kennen, en Spreker verze
kerde, dat de meerderheid van de
werklieden aan de feesten heeft deel
genomen. Ook hij hoopte, dat voor
eerst geen inhuldigingsfeest kome,
want dan zal onze Koningin Wilhelmina
nog in lengte van dagen leven. De
heer Pijnappel sprak namens de Kom
missie voor het adres. Hij verweet den
heer Troelstra, dat deze niet voldaan
had aan den grondwettigen plicht van
eedsaflegging bij de inhuldiging, terwijl
hij het wel deed bij de intrede in de
Kamers. Nadat Spreker op betere be
oordeeling van de ordelievendheid van
het volk, ook in de buitenlandsche
bladen gewezen had, ontwikkelde hij
de gronden voor de zinsnede, dat de
inhuldiging eene indrukwekkende open
baring was, waardoor het besef der
nationale eenheid was verlevendigd.
Overigens wees hij op het streven
in de Troonrede ter oplossing van
sociale vraagstukken. De heer van Kem
pen konstateerde, dat de heer Troelstra
in zijne tijdverspillende rede fiasco had
gemaakt in zijn pogen om eene schaduw
te werpen op het Oranje-huis. Zijns
inziens zal de volksleuze lOranje-boven
nooit verdwijnen. De Min. van Fin.
herinnerde, hoe de feesten getoond had
den de eenheid van het Nederlandsche
Volk, hoe ook in godsdienst en meening
verschillend, en hij noemde de rede
van den heer Troelstra een wanklank
in de heerlijke harmonie. Het volk wist
wel degeljjk waarom het feestvierde,
maar Troelstra begrijpt het volk niet.
De heer Troelstra antwoordende, ontken
de, dat de Grondwet tot tegenwoordig
heid van de Kamerleden bij de inhul
diging zou verplichten. Derhalve waren
de Sociaal-democraten vrij op grond
van hunne gemoedsbezwaren, terwijl
Dr. Kuyper, die ook afwezig geweest
was, die niet eens had. Spreker hand
haafde zijne stellingen. Na repliek van
den heer Nolting, die veelpraterjj wil
de overlaten aan advokaten, zoogenoem
de hoofden der arbeidersbeweging,
verdedigde de heer van Karnebeek
verplichte tegenwoordigheid bij de
inhuldiging. Paragraaf 1 werd daarop
aangenomen met 56 tegen 2 stemmen,
die van de heeren van Kol en Troelstra.
Bij paragraaf 2 vroeg de heer Ferf
bespoediging van de wederopenstelling
der Belgiesche grenzen voor den invoer
van vee, waarop de Min. van Buitenl.
Zaken antwoordde, dat, volgens offici-
euse berichten, de grenzen binnen de
maand October zouden worden geopend.
De heer Lieftinck wilde represaille
maatregelen tegenover de voorwendsels
en den onwil van België. Paragraaf 2
werd goedgekeurd. Evenzoo paragrafen
3 en 4. Bij paragraaf 5 vroeg de heer
de Visser, of beperking van den arbeids
duur ook den wekelijkschen rustdag
(Zondag) omvat en miste de heer van
Kerkwijk noode de aankondiging van
het voorstel tot uitbreiding van de
macht der gemeentebesturen. De Min.
van Fin. antwoordde, dat Zondagsrust
onder arbeidsbeperking begrepen is,
en dat de Reg. haar aandacht schenkt
aan een herziening der Gemeentewet.
Het adres werd goedgekeurd met 65
tegen 1 stem, die van den heer van
Kol.
Het revisieproces Dreyfus heeft een
aanvang genomen, doch deze heeft nog
tegenkansen en belangrijke ook. Dit
bleek reeds uit het advies van de drie
tegen drie, hoe er bezwaren van rechts
kundigen aard kunnen zijn. Dan kan
het vonnis vernietigd worden met ver
wijzing naar een nieuwen krijgsraad en
nog andere slechte kansen zijn niet
uitgesloten. Men weet wat Esterhazy
heeft gezegd van moreele bewijzen die
wel, van materieele bewijzen, die niet
voorhanden waren. Stelt men nu, dat
de materieele bewijzen van a tot z van
onwaarde zijn, hoe moet men dan aan
met de moreele, en zoo zijn nog eenige
vragen te doen, en omstandigheden te
beoordeelen, welke op den gang van
zaken van grooten invloed kunnen zijn.
De Dreyfus-vrienden houden echter
moedzij zijn met al hun werken, met
al hun ploeteren door het slijk der open
bare meening verder gekomen, dan men
ooit had durven hopen.
Het is hun mogen gelukken de open
bare meening te bewerken, waarbij nog
enkele ontdekte valschheden in niet
geringe mate medewerkten.
Men vertelt, dat in verband met de be
gonnen revisie het strenge strafsysteem,
waaraan Dreyfus is onderworpen, zal
verzacht worden.
Over het algemeen zijn de Fransche
bladen ingenomen met het revisieplan,
al noemt een blad het eene politieke
daad, welke in strijd is met den geest
der Fransche instellingen. Men begrijpt
natuurlijk van dat motief niets, maar
het klinkt goed uit den mond van een
tegenstander.
Esterhazy gaat voort zijne onthullin
gen, uit Engeland de wereld ingezonden
te loochenen, maar erkent dat een
kern van waarheid er in aanwezig is,
maar bijzonder aangedikt. Hij verklaart
niets dat aan hem wordt toegeschreven
als echt te zullen erkennen, dan wat
door hem onderteekend is. Zoo ziet
men dat ook het gastvrije Engeland
den vluchteling lagen legt, nergens kan
hij rust vinden; oorzaak zijn hoog ge
stemd plichtgevoel, dat hem zelf dwong
tot een misdaad. Zóó sterk kan men
komen onder den invloed van het nooit
te ontvluchten noodlotArme Esterhazy!
Geen wonder, dat de superieuren hun
slaaf lang de hand boven het hoofd
hielden.
Het Engelsche blad, dat een gesprek
eene bekentenis van Esterhazy
bekend maakte, heeft tegen Zondag zeer
belangrijke onthullingen toegezegd en
een Engelsche uitgever heeft bekend
gemaakt, dat hij een boek zal uitgeven
van Esterhazy, handelend over de
Dreyfus-zaak, althans er schijnt een
contract in deze gesloten.
Op Zola's goederen is beslag gelegd,
wegens de dertig duizend francs beloopen
onkosten en boeten. De verkooping zal
den lien October plaats hebben, tenzij
er voor dien tijd wordt betaald.
Picquart, wordt in zijne gevangenis
nog steeds afgezonderd gehouden zelfs
zijn advocaat mag hem niet bezoeken
en vooral tegen dit laatste wordt heftig
geprotesteerd.
De Regeering heeft het inmiddels noo-
dig geoordeeld om, in verband met tel
kens voorkomende beleediging tegen
de legerhoofden, eene circulaire te rich
ten tot de procureurs-generaal, met be
vel al wat in deze strafbaars mocht plaats
hebben ter harer kennis te brengen.
De Rappel zegt dat de leden van de
commissie voor de mogelijkheid der
revisie verbaasd hebben gestaan over de
onbelangrijkheid van het dossier Dreyfus
en de nietigheid der stukken die het
bevat.
Zoo de revisie juridisch aan de juris
ten al onmogelijk heeft toegeschenen,
de commissarissen waren het er allen
over eens dat het Hof van Cassatie niet
zou aarzelen tot de vernietiging der zaak
te besluiten.
De Petite République deelt mede dat
de ministerraad besloten heeft generaal
Zurlinden te berispen omdat hij in
zake Picquart, als gouverneur van Parijs,
niet de ministerieele instructie heeeft
opgevolgd.
Het hof van cassatie schijnt van plan
al de getuigen van 1894 op te roepen,
wat de einduitspraak eenige maanden
zal vertragen. De verschillende berichten
van allerlei aard zijn zoo volslagen
verward, dat men vragen moet, wie de
handige man of vrouw is die in deze
den draad tot het labyrinth in
handen heeft. Onthullingen en valsch-
verklaringen zijn aan de orde van den
dag. Er zal dus wat te doen vallen om
het kluwen te ontwarren. Als men
zich nu maar niet laat afschrikken door
geschetter van allerhanden aard en dus
niet schroomt de hand te leggen op de
plek, waar de oorzaak van al de verwar
ring zetelt, in de eerste plaats het zoeken
naar licht en dit als het gevonden is
niet onder een korenmaat te plaatsen,
want de ontstelde gemoederen willen
thans zelfbewust kunnen oordeelen, om
tot rust te komen.
Koningin Louise van Denemarken is
Donderdag ochtend te half zes overleden,
na lang sukkelen aan de gevolgen van
influenza.
Sedert de laatste dagen neemt de
uitbarsting van den Vesuvius in hevig
heid toe. Een deel van den rijweg naar
het observatorium is vernield.
Roodgloeiende lava stroomt niet alleen
uit zeven nieuwe kraters, maar ook uit den
middelsten krater. Asch en gloeiende
steenen worden tot op een groote
hoogte opgeworpen.
De lava bereikte reeds de kastanje-
boschjes op de helling, en het was een
groot geweld, toen hij met de boom
stammen in aanraking kwam.
