heer Roëll verdedigde de voorgestelde bestuursorganizatie, die in overeenstem ming is met de voorstellen van den Goev. Gen., met het advies der Regenten en inlandsche ambtenaren, en met het rationeele beginsel van een klein, maar goed bezoldigd ambtenaars korps. Verder betoogde Spreker, dat, met erkenning van zekere aanspraken der Regenten, de regeling veranderd mag werken, als 'sLands belang een andere indeeling noodig maakt. Afgescheiden van de motie, achtte Spreker een nader ondei- zoek voor invoering van den maatregel wenschelijk. Hij hoopte alsnog op eenige toezegging van den Min. in diens geest. De Min. van Kol., die in stemming met de b estuurs-organizatie heeft betuigd, zoekt in de motie v. d. Putte meer de uit- drukking van diens innige overtuiging dan een politiek doel. De regeling zal ook strekken tot verhooging van het prestige der Regenten, en zal, wat betreft de Patihs, geleidelijk worden ingevoerd. De Min. weêrsprak dat eene belofte tot instandhouding der regenten-organizatie zou zijn afgelegd, onder opmerking, dat alleen de erflijkheid van het regent schap beloofd is. Intrekking van regent schappen is daarmede niet instrjjd.Ten slotte verklaarde de Min. zich verplicht te achten de begrootings wet uittevoeren, die z. i. in het belang is van Indië. Intusschen is er nog vóór de invoering der reorganizatie tjjd tot overweging van de bezwaren van den heer Fransen v. d. Putte Tot eene zoodanige over weging, waarvoor geen motie noodig is, verklaarde de Min. zich bereid, wat niets afdoet aan 's Ministers eenige verantwoordelijkheid om de begrooting in haar geheel uittevoeren. Bij de repliek zei de heer Fransen v. d. Putte stem ming over Hoofdstuk Uitgaven te zullen vragen, om den heeren v. d. Biezen, Viruly en zijn onbekenden vrienden gelegenheid te geven zich te verklaren. De heer Pjjnacker Hordijk ondersteunde de mo tie, met het oog op de gewichtige bezwaren van vele andere Indische autoriteiten tegen reorganizatie van het inlandsch bestuur die historiesch ge worden toestanden uiteen rukt De heer van Weideren Rengers bestreed de motie, waarvan het gebruik verouderd is, daar hij vertrouwen heeft in toezeg ging van den Minister, om de belangen van inlandsche ambtenaren te beharti gen en in den verantwoordelijken raads man der Kroon. De heer van Zinnicq Bergman achtte de motie strijdig met de konstitutioneele begrippen en een aanleiding tot eene gespannen verhou ding tusschen deze Kamer en den Min. van Kol. De Minister herhaalde, dat hij de in dit debat geopperde bedenkin gen aan den Goev Gen. zou mededeelen. Op dien grond oordeelde ook de heer Alberda van Ekenstein de motie onnoo- dig. Ten slotte verklaarde de heer Fransen v. d. Putte, onder den indruk van het slot de diskussie, zijne motie in te trekken. De Hoofdstukken der Indie- sche Begrooting, ook Hoofdstuk Uitgaven werden daarna zond r stemming aange nomen.. Na goedkeuring van eenige klei nere wetsontwerpen, werden aangeno oen de Hoofdstukken I, VIIA. en de Midde. leit wet der Staatsbegrooting voor 1898 De Kamer is uiteengegaan tot 9 Jan_ HAARLEM, 10 Januari 1899. Vondels Gijsbrecht van Aemstel werd Vrijdag avond in onzen Schouwburg gegeven als vierde abonnements-voor- stelling door de Koninklijke. Telken jare wordt Vondels meester werk opgevoerd, telken jare trekt het een volle zaal. De bezetting was ongeveer als 't vori ge jaar. De rol van Vosmaer de Spie, verleden jaar zoo voortreffelijk vervuld, was thans in andere handen, niet in 't voordeel der vertolking Het kleine bo derolletje vervulde de Heer Bouwmees ter op de hem eigen kranige manier, in mooien verhalenden stijl, zooals Bouwmeester zoo fraai kan. Mevrouw Bouwmeester, Badeloch, beschaafd en soms diep treffend, als in 't laatste bedrijf, mocht zich mede verheugen in een welverdienden bijval. De krachtige Gijsbrecht-figuur, de Heer C. van Schoonhoven was, als immer, zeer te loven. Mevrouw Holtrop van Gelder, Rafaël, men weet hoe deze artiste Vondels heerlijke poëzie vertolkt droeg in niet geringe mate tot het welslagen van het laatste bedrijf het hare toe. Meermalen werd bij open doek geap plaudisseerd, zeker niet in 't belang van de stil-genieiende toeschouwers. Na de Gijsbrecht de klucht Floris en Roosje. De gebruikelijke nieuwjaars- wensch gelegenheids poëzie bevatte niet weinig over Haar, waar een Ne derlander niet licht over uitgepraat raakt, onze Koningin, en die, soms liefelijk gezegde plaatsen werden hartelijk toe gejuicht, terwijl het tevens niet ontbrak aan begrips verwarringen, soms zeer vermakelijk. Pieternel en Thomasvaer konden aan hun wensch geen eind vinden; zij had den te veel op het hart. Gevolg: De voorstelling duurde van zeven tot halftwaalf. In de vergadering der Kamer van Koophandel en Fabrieken alhier gehou den 3 Januari werd tot voorzitter verkozen Mr. Joh. Enschedé. Onder de behandelde onderwerpen werd naar aanleiding van het onlangs verhandelde in de vergadering van de Tweede Kamer der Staten-Generaal omtrent de vroeger vanwege de H. IJ.- Spoorwegmaatschappij ingediende, maar tot heden niet uitgevoerde plannen tot verbetering en uitbreiding van het alhier bestaande spoorwegstation met daarmede in verband staande werken, deze zaak door den Voorzitter ter sprake gebracht en bij vernieuwing gewezen op den allerongelukkigsten toestand waarin de gemeente Haarlem door het niet uitvoeren van dat plan blijft ver- keeren, terwijl hij tevens de aandacht vestigde op het groot gevaar dat onze gemeente met eene gedeeltelijke afslui ting van het algemeen verkeer bedreigt, wanneer de nieuwe spoorweg tusschen Amsterdam over Sloten, Haarlemmer meer, Leiden enz waarvoor door de H. IJ.-Spoorwegmaatschappij concessie is aangevraagd, mocht tot stand komen. Een en ander overwegende, besloot de Kamer zich te wenden tot Z. E. den Mi nister van Waterstaat, Handel en Nijver heid, met het verzoek dat de bedoqlde concessie niet zal worden verleend dan nadat zekerheid zal zijn verkregen, dat in de dringende behoefte welke de ge meente Haarlem aan een verbeterd spoorwegstation en de verder daaraan verbonden werken thans nog heeft, behoorlijk zal worden voorzien. Bij Kon. besluit is eervol ontslag verleend als kapitein bij de d. d. schutterij alhier aan den Heer L. P. Noë en als le luitenant aan den Heer V. Dyserinck en benoemd tot kapitein de Heer H. D. Emrik, tot le luitenant de Heer M. ten Houte de Lange, tot 2e luitenant de Heer Mr. N. J. L. Brantjes. Zaterdagavond woonden we in de bovenzaal van de „Vereeniging" de interessante seance bij van het drietal Homes, Feg, Davenportte weten de Heer en Mevrouw Ilomes-Fey en mejuffrouw Davenport. Na twee meer geziene, uitstekend geslaagde proeven, van het vinden van een gedacht portret, hoofd van een der afwezigen, punt op het tooneel etc., die naar beweerd wordt, berusten op de onwillekeurige trilling en beweging van de hand van den persoon, wiens gedachten zullen worden geraden, kregen we iets heel mysterieus, volgens programma: »Das bisher uniibetroffen „gefesselte amerikanische Medium" van mejuf frouw J. Davenport. Op het podium bevindt zich een afgescho ten hokje, dat met den achterwand tegen den muur is geplaatst, of liever iets voor den muur, zóó dat ieder zich kan overtuigen dat noch dit hokje, noch het podium zelf gelegenheid tot contrabande biedt. Drie heeren uit het publiek binden Mej. Davenport stevig vast, op een stoel in 't hokje, waarna het gordijn wordt dichtgeschoven. En dan gebeuren er allerlei geheimzinnigheden. Handen uit 't gordijn gestoken, aardappelen, tambou raines en meer goed bij elkaar passende voorwerpen worden boven uit hokje gesmeten. Maar 't wordt nog mysteririeuzer. Een ngoed bekend heer uit het pu bliek" neemt naast de gebonden dame plaats, en 't gordijn gaat weer dicht. De heer heeft de eene hand op haar schouder, de andere op "haar knie. En dan gaat het er van langs I Op totaal onverklaarbare wijze wordt die mijnheer aan zijn haar en snor getrokken, ge kitteld, van portefeuille en portemonnaie, ja zelf van zijn jas beroofd. Intusschen bleef Mej. Davenport ge bondende knoopen bleven onveran derd. Dergelijke griezeligheden, hoogst boei end, kwamen er meer. Hebben geesten den heer Homes ten dienste gestaan? Dan toch zeker geesten van gruwelijk plaagachtige en onbeteekenende wezens. Wat moet dat voor een geest geweest zijn, toen h\j nog „in het vleesch" was, een geest, die niets beters weet te doen dan op seances met aardappelen en lam- bouraines, en meer dergelijke dingen te werpen, aan haren te trekken enz. Neen, dit mysterie was al te diep gesluierd. Oneindig interesanter waren de prach tige proeven van menschelijk geheugen door Mej. Davenport gegeven, die bij een onnoemelijk aantal getallen van twee cijfers de bijbehoorende getallen van zes cijfers op een groote linnen rol aan gegeven, zonder aarzelen noemde. Het allerbelangwekkendsten mogelijk ook het wetenschappelijkst waren echter de experimenten met het zoogenoemde „Seh Medium". Mevrouw Homes bevond zich, blijkbaar in hynotischen slaap, op het podium. De heer Homes, die vooruit de meest mogelijke stilte verzocht had, liep met een doos in de zaal, waarin een der aanwezigen een voorwerp naar eigen verkiezing deponeere. Had hij dat gedaan, dan begaf hij zich, terwijl de Heer Homes steeds onder 't publiek zich bleef bewegen, op 't podium en na verloop van eenigen tijd noemde het Medium het bewuste voorwerp. Herhaaldelijk werden dergelijkeproeven met uitstekend succes herhaald. Ook toen de Heer Homes in de zaal van vele der aanwezigen voorwerpen ontving en den naam vroeg, waren de antwoorden vlug, en juist. Van een horloge werd zelfs het zich in de kast bevindend nummer opgegeven, ja bij één voorwerp werd de naam van den eigenaar, een bekend ingezetene, genoemd. Het trof ons hierbij, hoe snel dit alles in zijn werk ging en met hoe groote zekerheid. Het is niet alleen een aangename, maar ook een leerzame avond geweest, die bij ons de hoop deed ontstaan dat de wetenschap zich met meer ernst zal gaan begeven op het nog zoo weinig betreden terrein van hypnoze, suggestie, enz, want per slot van rekening zijn die latente krachten, zoo ze werkelijk aanwezig zyn. tot nuttiger doel aan te wenden dan tot sensationeele seances. Met genoegen deelen wij mede. dat op Woensdag 25 dezer wederom eene seance met vele nieuwe experimenten zal plaats hebben en wij kunnen een bezoek ten zeerste aanbevelen. Gisterenavond trad Mevr. Stelling- werf-Jentink in Felix Favore" op voor de Afd. Haarlem van de Ned. Ver. tot Afschaffing van Sterken Drank met eene voordracht, »Tot Heil des Volks". Op de haar eigen boeiende, kernachtige wijze deed Spreekster uitkomen hoe zij onder volk verstaat alle lagen der sa menleving, alle leden der maatschappij, die broeders en zusters zijn. Zij wees er op dat slechts in schijn de drank de vreugde verhoogt, de smart lenigt en de pijn verdrijft, en met tref fende beelden uit het Leven, dieSpreekster zelf had gezien en gehoord, schilderde zij de ellende, de nasleep van kwaad tot steeds erger, die de drinkgewoonten in hun somber gevolg hebben. Naar aanleiding van eenig debat wees Spreekster op de wisselwerking onzer ellendige maatschappelijke toestanden en het drankmisbruik en dat die ellendige toestanden nooit mogen dienen om de ondeugd van drankmisbruik mooi te praten. Vooral ook socialisten, die trach ten verbetering in die toestanden te brengen, moeten h.i. hoofd en hart helder houden, niet beneveld door 't verderfelij ke vocht. Terwille van de zwakken riep zjj met warme overtuigingskracht de „matige drinkers" op, toch vooral geheel onthouder te worden. De rede werd door het vrij talrijk publiek herhaaldelijk toegejuicht. Morgen-Woensdag-avond van het gezelschap van den heer Barendse De Doodevaart, groot sensatie-drama. Zaterdag krijgen wjj de Ned. Opera met Tannhiiuser, waarvoor aanbeveling overbodig is. Door den Heer W. L. Loth, Gou- vernements Landmeter in Suriname, zal op Zaterdag 14 Januari a.s. des namid- dtgs ten 2 uur, in hel nieuwe lokaal voor Ned. West-Indië bij het Paviljoen, een voordracht worden gehouden over Suriname. Het Koloniaal Museum is in het af- geloopen j aar bezocht door 4048 personen. Gedurende het jaar 1898 werd het Muspum van Kunstnijverheid te Haarlem, beaoeht door 6574 personen terwijl uit de aan genoemd Museum verbonden boekerij 1384 boek-en plaat werken naar verschillende plaatsen van ons land verzonden werden. De Haarlemsche School voor Kunst nijverheid, die eveneens aan genoemd Museum verbonden is werd over 1898 bezocht door 73 vrouwelijke en 142 mannelijke leerlingen. In het afgeloopen jaar zjjn door de politie alhier opgemaakt 829 processen verbaal ter zake misdrijf zijnde 117 meer dan het vorige jaar en 1384 processen-verbaal wegens overtredingen waarvan 440 ter zake openbare dron kenschap zijnde in het geheel 416 minder dan het vorige jaar. Uit de vestibule van het pension Minerva"a. d. Parklaan alhieris, terwijl de voordeur openstond een d.imesrij wiel ontvreemd, en uit een tuin aan de Wagenweg twee ijzeren voetenkrabbers. Zondagnamiddag tusschen 2Jij en 7% ure zijn door opensluiting ten na- deele van den horlogemaker F. P. Renckcns, woonachtig aan het Thorbec- keplein te Amsterdam ontvreemd 57 horloges als 21 gouden, 35 zilveren en 1 zwart ijzeren. De Commissaris van politie in de le sectie 2e afdeeling verzoekt opsporing en bericht. Vrijdagnacht werd de brandweer door het luiden van de brandklok ge alarmeerd tot het blusschen van een brand in het perceel No 31, Jansstraat, waarvan het benedengedeelte uit brandde. Men zou zoo meenen, dat de brandklok, als gedurende de laatste jaren, alleen geluid wordt, als de Tien en de slangen wagen blijken, niet zonder hulp van de brandweer te kunnen blusschen. Dit was hier echter niet het geval, zoodat men zou mogen aannemen, dat het in-rep- en roer-brengen van de geheelegemeente het werk is geweest van een des-onbe voegde. Nog een vreemd geval bij dit brandje. Vroeger begaf zich, als er brand gemeld werd, onmiddellijk een agent van politie naar de bergplaats van de Tien, sloot daar de deur open, trok de spuiten naar buiten en stak de latarens aan, dan konden de inmiddels toegesnelde jon gelui van de Tien men weet hoe vlug die zijn dadeljjk uittrekken. Thans schjjntdit alles veranderd,althans twee jongelieden der Tien, gingen Vrij dagnacht naar het politiebureau den sleutel vragen, doch „er was er geen". Men moest zich dus op andere wijze zien te helpen. Waardoor de Tien niet zoo spoedig voort kon, als in 't belang der zaak noodig was. Zou het misschien weer de oude strijd zijn tusschen slan genwagen en de Tien In het belang der gemeente is dit niet te hopen. In de afgeloopen week zijn in het douchebadhuis genomen 449 baden. IMarkt yan 9 Januari 1899. Boter. Aangev. 137 verk. 137 KG. L. pr. 1.10 H pr. f 1.20 p. KG. Biggen. Aangev. 102 verk. 102 stuks. L. pr. f 4.H. pr. f 7.p. stuk. Schrammen. Aangev. 84, verk. 84 st. L. pr 8.H. pr. 11.p. st. Aardappelen. Aangev. 69 H.L. verk. 69 H.L. L. pr. f 2.H. pr. f 2.50 p. H.L. Appelen. Aangev. 79 H.L. verk. 48 H.L. L. pr. ƒ6. H. pr. ƒ9.p. H.L. Peren. Aangev. 47 H.L. verk. 26 H.L. L. pr. ƒ3.-- H. pr. ƒ7.— p. H.L. ORGELBESPELING in de Groote- of St. Bavokerk alhier, cp Donderdag 12 Jan. 1899 des namiddasris van 93 uur, door den Heer W. EZERMAN. PROGRAMMA. 1. Preludium en FugaMendelssohn. 2. AiagioBeethoven. 3.Fantasie SonateJ. Rheinbeiger. a. Grave, Allegro. b. Adagio. c. Finale Fuga. 4. Vorspiel su ParsifalR. Wagner. 5. Aris: Pax VobiicumSchubert.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1899 | | pagina 2