HAARLEMSCH
PREDIKBEURTEN enz.
Eerste Blad.
No. 26
144
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigste Jaargang,
van ZATERDAG 31 Maart 1900.
Ned. Vereen, tot bevordering
van Zondaesrust.
TE HAARLEM
Zondag 1 April 1900.
Nieuwsberichten.
TI1EPHOONKUXM1I
TELEPHONISCHE VERBINDINS
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden25.
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prfi per Advertentie van 1-5 regels 10.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentie» warden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG de» middags ten 12 uredü alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst.
Doet Uwe inkoopen liefst niet
op Zondag. Waarom zoudt gij
geheel onnoodig de Zondagsrust
van anderen storen?
Het Bestuur der Afdeeling.
Beverwijk.
Voorin. 10 ure, Ds. Boon.
Nam. 2 ure, Ds. Boon.
Voor de kinderen.
Evaxig. Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Gonlag.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Sepp.
Eglise Wallonne.
Dix heures, Mr. Muller.
Gereformeerde Kerk:
(Ged Oudegracht.)
Voorm. 10 ure, Ds. Mulder.
'•Avonds 5 ure, Ds. Mulder.
Eben-Haëzer Kerk.
(Klein Heiligland)
▼oorm. 10 ure, Ds. Tibben.
Avonds 5Vs uur, Ds. Tibben.
Christelijk Geref, Gemeente.
Zuiderstraat
Toorm. 10 ure, Ds. Schotel.
's Avonds 5Vj ure, Ds. Schotel.
Luthersche Kerk.
Nam. 1 ure, Zondagsschool.
Voorm. 10 ure, Ds. Keiler van Hoorn
Ned. Herv. pred. te Dordrecht.
Kerk der Veroenigde Doopsgezinden
Toorm. 10 ure, Ds. Hesta.
Doopsbedieniug.
Avonds 7 ure, Ds. de Vries.
Voorbereiding.
Remonstrantsch Geref. Kerk.
Voorm. 10 ure, Dr. A. H. Haentjes.
Rem. pred. te Meppel.
Kerk der Broedergemeente.
Voormiddag 10 uro, Ds. de Blocq van
Scheltinga.
Z. D. Baptisten.
(Parklaan 17.)
Zaterd. vm. 10 ure, Prediking.
Nam. 12'/s ure, Sabbatschool.
Baptiste Gemeente.
Lokaal Klein Heiligland 8.
Voorm. 10 ure, Onderlinge vergadering.
Nam. 12% ure,Zondagschool.
'•Avonds 6 ure, Onderl. vergadering,
's Avonds 8 ure, Meisjesvereeniging.
Dinsdagavond 8i/, ure, Bidstond.
Afdeeling Haarlem van het
lïederlandsch Luth. Genootschap
voor In- en Uitwendige Zending.
Zondagsschool ten 1 ure in de Open
bare school C, Leidsche Vaart.
BUITENGEMEENTEN.
Waar niets anders vernield wordt, wordt da
Ned. Hervormde Kerk bedoeld.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, Ds. Gerth v. Wijk Jr.
Colecte voor de kerk.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen.
'8 Avonds 6% ure, Ds. van Leeuwen.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, geen dienst wegens te
vervullen vacaturebeurt.
Nam. 2Vj ure, Ds. Kuylman.
Doopsbedieniug.
HiUegom.
Voorm. 10 ure, Ds. v. Veen.
's Avonds 4j£ nre, Ds. v. Veen.
Houtrijk en Folanen.
Voorm. 10 ure, Ds. Heeringa.
Doopsbediening.
Santpoort.
Voorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, Ds. Kuylman.
Pred. te Heemstede.
Voorbereiding.
Vel8on.
Voorm. 10 ure, Ds. Klap.
's Avonds 6Vj ure, Ds. Klap.
Heide.
's Avonds 5 ure, de Heer Gutteling.
Zandvoort.
Voorm. 10 ure, Ds. Hulsman.
's Avonds 6 ure, Ds. Hulsman.
Tweede Kamer.
In de zitting van Donderdag na
de beslissing ten vorigen dage hadden
wellicht velen gevreesd, of het er wel
aan toe zou komen werd de behan
deling van het Leerplicht-ontwerp voort
gezet, en waren eerst aan de orde de
voorstellen betreffende voeding en kleeding
Vooraf drong de Voorzitter aanopeene
beknopte behandeling met vermijding
van personaliteiten, waardoor het debat
slechts kon winnen. De heer van Kol
lichtte het am. toe, door hem met de
heeren Schaper en Troelstra voorgesteld
om de Gemeente besturen te verplichten;
in voeding en kleeding te voorzien,
hoofdzakelijk wegens de onmisbaarheid
van schoolvoeding voor voldoend onder
was en tot verbetering van ellendige
toestanden. Sprekers ideaal is ook be
vordering van de lichaamlgke ontwikke
ling in den uitgebreidsten zin, met
gymnastiekoefeningen, schoolbaden en
schoolartsen. Dankbaar voor het goede
door humane partikulieren gedaan, acht
hg het de taak der gemeenten dezen
dringenden eisch te vervullen niet als
onderdeel van armenzorg, maar uit
hoofde van het sociaal belang der school.
Schoolvoeding is recht, geen gunst.
Eene kostenraming is niet te maken,
maar voor 120.000 kinderen is dagelijks
f 11000 of 3 miljoen 's jaars noodig,
een nuttiger, heilzamer en humaner
uitgaaf dande oorlogs uitgaven. De
voorstellers wijzigden hun amendement,
teneinde aan de bizondere scholen door
subsidie dezelfdevoordeelen te verschaffen.
Zg riepen steun in voor de arme kin
deren. De heer van Raalte gaf toelichting
van een door hem en vier medeleden
ingediend amendement, om ter bevorde
ring van getrouw schoolbezoek den
Gemeenteraad bevoegd te verklaren
tot verstrekking van voeding en
kteeding aan behoeftige schootkinderen
of subsidiën daarvoor aan partikulieren.
Nu door het K. B. van 1895 algemeen
de indruk is gewekt, dal art. 47 der
Schoolwet niet toelaat geld hiervoor op
de begrooting te brengen, welke meening
bevestigd wordt door 't jongste besluit
van Gedep. Staten van Friesland,beoogen
de voorstellers van het am. de bevoegd
heid daartoe uitdrukkelijk in de Leer
plichtwet te erkennen. Het beginsel,
ook toepasselijk op het bizonder onderwijs,
is bevordering van getrouw schoolbezoek
waartoe een minimun van lichaamlgke
gezondheid en fyzieke kracht onmisbaar
is. De bedoeling is de gemeente besturen
te doen aanvullen daar, waar de parti-
knlieren te kort schieten. De heer
Schaepman verklaarde zijn voorstel,
strekkende om te waarborgen, dat de
Gemeenteraden, die kleeding, voeding
of subsidie aan de openbare school
verstrekken,verplicht zullen zijn hetzelfde
te doen voor de bizondere school. De
heer van Vlijmen verzette zich krachtig
tegen al de amendementen, als beslist
tegenvoeter van de socialistiesche Staats
leer. Beter ware het de ekonomiesche
kracht van het volk te verhoogen, die
door verarming van den landbouw is
verminderd. De invoering van leerplicht
zal ook moeten leiden tot schadeloos
stelling der ouders, wil men Igdelgk
verzet voorkomen. De heer van Kempen
bestreed mede het amendement,
waarvan de konsekwentie is, dat ook
bedden en schoolkammen zullen moeten
verstrekt worden. Volgens Spreker moe
ten de ouders in de behoefte hunner
kinderen voorzien. Rationeeler nog zou
het, meende hij, zijn, voeding en kleeding
aan alle behoeftigen te geven, maar
niet in de Schoolwet, maar hij hoopt,
dat verbetering der sociale toestanden
en van de industrie-toestanden dit
onnoodig zal maken. De heer Schaafsma
verklaarde zich vóór het verplicht stellen
van het amendement van Kol, wegens
den onwil van vele Gemeentebesturen,
en ook de heer Pgltersen staat een
bindend voorschrift in deze voor, omdat
het in het buitenland gebleken was een
zegen voor het onderwgs te zgn. De
heer De Savornin Lohman ontwikkelde
tal van bezwaren. Z i. is het verstrekken
van voeding en kieeding de zaak van
armenzorg. De grens van al of niet
behoeftig is niet te trekken de zelfzorg
wordt vervangen door steunen op de
Overheid; de bevoegdheid wordt feitelijk
eene verplichting voor de Gemeenten,
die voldoend onderwgs willen geven.
Armenzorg moet uitgaan van partiku
lieren. En dan de kosten berekend op
drie miljoen, buiten de leerplicht-uitgaven
voor de Gemeenten! Spreker noemt de
voeding enz. een socialistiesch beginsel.
De heer De Boer, medevoorsteller, ont
kende dit laatste en verdedigde materi-
eele Staatshulp ter bevordering van
schoolbezoek en als uitvloeisel van het
invoeren van leerplicht. De heer Nolting
ofschoon geen socialist, verklaarde zich
vol vertrouwen voor het am. Van Kol.
Waar voor de meergegoeden, o a. voor
handelsinrichtngen zooveel gedaan wordt,
mag ook wel iets ten goede komen
aan het arme schoolkind.
De Voorzitter stelde voor, na het
Afdeelingsonderzoek van verschillende
ontwerpen in openbare vergadering te
behandelen o. a. het ontwerp tot wijzi
ging der wet op de personeele belasting.
De heeren Rink, van der Kun en van
Gilse drongen aan op verdaging tot na
de indiening van het andere toegezegde
ontwerp in zake de personeele belasting.
Na bestrgding van dit verzoek door
den Min. van Fin. en door de heeren
De Ras en Smeenge werd met 76 tegen
21 stemmen besloten overeenkomstig
het voorstel des voorzitters.
De heer Kuyper motiveerde zijne
stem tegen de amendementen, waarbij
de grens voor schoolzorg overschreden
en het terrein van armenzorg betreden
wordt. Het voorgestelde hoort thuis bg
herziening der Armenwet en niet in de
Leerplichtwet. Spreker wil niet, dat de
school ontaardt in een gratis kosthuis
en konlektiemagazjjnen. De heer Troel
stra bestieed dat en verdedigde de ver
plichting tot het verschafien van school
voeding en kleeding. Het am. De Beer
At niet dwingt, doch slechts bevoegdheid
geeft, helpt bitter weinig. Toch zou
Spreker er voor stemmen om zooveel
mogelgk te keeren het gevaar dat bg
verwerping de indruk zou omstaan, dat
de kamer zelfs de bestaande bevoegdheid
de Gemeentebesturen tot verstrekking
van schoolvoeding zou ontkennen, Hjj
stelde voor, de gedeeltelijke vergoeding
door het Rijk aan de Gemeentebesturen
ook te handhaven bij fakultatieve be
voegd verklaring der Gemeente in zake
schoolvoeding, Hg verzocht de rechter
zijde mede te werken tot leniging van
den nood met opoffering van politiek spel.
De Minister van Binnenl. Zaken, de
wenschelijkheid van voeding en kleeding
in het belang van schoolbezoek erken
nende zonder daarin een socialistiesche
maatregel te zien, verklaarde zich tegen
verplichting tot voorziening door de
Gemeente besturen en vóór het ver-
leenen van bevoegdheid daartoe, ten
einde het partikulier initiatief niet te
vernietigen. Maar waar die bevoegdheid
bestaat achtte de Min. het beter het
am. De Boer in te trekken, ofschoon hg
met den heer Troelstra beaamde, dat
verwerping gevaarlijk zou zijn met het
oog op de daaruit te trekken konklu-
zies. De beoordeeling der financieele
gevolgen bij gedeeltelijke Rgksvergoe-
ding bljjve aan den Min. der Financieën.
Na replieken trok de heer Schaepman
zijn sub. amendement in, nadat de be
handeling op gelijken voet van de open
bare en bizondere schoolkinderen in het
am. De Boer was opgemen. Het am. van
Kol verplichting der Gemeente tot voe
ding van schoolkinderen) werd verworpen
met 85 tegen 12 stemmen. Het sub-am.
van Kol op het am. De Beer (de helft
der kosten aan het Gemeentebestuur te
vergoeden) werd verworpen met 65 tegen
32 stemmen. Het am. De Boer (bevoegd
heid der Gemeentebesturen 'tot verstrek
ken van kindervoeding, voor de openbare
en de bizondere scholen op gelgken voet)
werd aangenomen met 49 tegen 48 stem
men tegen de Rechterzijde met de heeren
Bastert. De Beaufort en van Karnebeek.
Gedurende de laatste dagen eenige
berichten, wat gunstiger voor de Boeren,
