HAARLEMSCH PREDIKBEURTEN enz. Eerste Blad. No. 76 Uitgave van ÜE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Tweeëntwintigste Jaargang. 14-4 van ZATERDAG 22 September 1900. Ned. Vereen, tot bevordering van Zondagsrust. TE HAARLEM Zondag '23 Sept. 1900. TELEPHOONNUMMER TELEPHONISCHE VERBINDING met AMSTEEDAM. ABONNEMENTSPRIJS Per drie maanden,25. franco p. post B —,40. Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk. Piri|H pep Advertentie van l-Srsgeli 10.25, eike regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsmimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond. Advertenties worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan zoo mogelijk nog worden geplaatst. Deet Uwe inkoopen liefst niet op Zondag. Waarom zoudt gij geheel onnoodig de Zondagsrust van anderen storen? Het Bestuur der Afdeeling. Eglise Wallonne. Dix heurei, Mr. Muller. Gereformeerde Kerk: (Ged Oudegracht.) Voorm. 10 ure, Vs. Mulder. Avonds 5 ure, Ds. Mulder. Bidstond voor de Z. Afr. Republiek en den Oranje Vrijstaat. (Woensdag.) 's Avonds 8 ure, Ds. Ringnalda, Eben-Haëzer Kerk. (Klein Heiligland) Voorm. 10 ure, Ds. Tibben. Avonds 5Vs ure, Ds. Tibben. Bidstond voor Zuid Afrika. Christelijk Geref, Gemeente. (Zuiderstraat.) Voorm. 10 ure, Ds. Schotel, 'i Avonds 5Vs ure, Ds. Schotel. Luthersche Kerk. Voorm. 10 ure, Ds. Poolman. Kerk der Vereenigde Doopsgezinden Voorm. 10 ure, Ds. Craandijk. Remonstrantseh Geref. Kerk. tteen dienst. Kerk der Broedergemeente. Voormiddag 10 ure, Ds. de Blocq van Scheltinga. Z. D. Baptisten. (Parklaan 17.) Zatcrd. vm. 10 ure, Prediking. Nam. 121/j ure, Sabbatschool. Baptiste Gemeente. Lokaal Klein Heiligland 8. Voorm. 10 ure, Onderlinge vergadering. Nam. 12% ure, Zondagschool. 's Avonds 6 ure, Ouderl. vergadering, 's Avonds 8 ure, Jongedochters Ver- ceniging. Dinsdagavond 8i/j ure, Bidstond. Afdeeling Haarlem van het Nederlandsch Luth. Genootschap voor In- en Uitwendige Zending. Zondagsschool ten 1 ure in de Open bare school C, Leidsche Vaart. BUITENGEMEENTEN. Waai niets anders vermeld wordt, wordt de Ned. Hervormde Herk bedoeld. Bennebroek. Voorm. 10 ure, E. D. G. van der Horst. Cand. tot den H. Dienst. Beverwijk. Voorm. 10 ure, Ds. Boon. Nam. 2 ure, Ds. Boon, Voor de kinderen. Evang. Lutheraclie Herk. Voorm. 10 ure, Ds. Gonlag. Doopsgezinde Herk. Voorm. 10 ure, Ds. Sepp. Ymuiden. Godsdienstoefening van wege den Ned. Protestantenbond in Hotel No. 1. Voorm. ÏO'A ure, Prof. A. Bruining, van Amsterdam. Bloemendaal. Voorm. 10 ure, Ds. van Leeuwen. 's Avonds 6'/s ure, Ds. van Leeuwen. Heemstede. Voorm. 10 ure, Ds. Kuylman. Hillegom. Voorm. 9% ure, Ds. v. Veen. Voorbereiding, 's Avonds 5 ure, Ds. v. Veen. Houtrijk en Polanen. Voorm. 10 ure, Ds. Heeringa. Santpoort. Voorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga. Spaarndam. Voorm. 10 ure, Ds. Bax. Pred. te Hoofddorp. Velsen. Voorm. 10 ure, Dr. Klap. Nam. 6Vj ure, Dr. Klap. Heide. 's Avonds 5 ure, de Heer Gutteling. Zandvoort. Voorm. 10 ure, Ds. Hulsman. 'b Avonds 6Vs ure, Ds. Hulsman. De Letterlievende Vereeniging Cremer. Dinsdagavond gaf de Letterlieven de Vereeniging J. J. Cremer eene repri se van de Historische Schets „Frans Hals" van onzen stadgenoot den Heer H. P. M. van Emmerik. De Voorstelling nam een aanvang met de voordraoht van Dr. H. J. A. M. Schaepmans Frans Hals, Een zelf- en alleenspraak. Bij de eerste uitvoering had de voor dracht plaats door den WelEd. Gestr. Heer Van Alphen, die zich hiertoe on voorbereid beschikbaar had gesteld. Daaraan was 't misschien toe te schrijven dat een deel der voordracht niets van geestdrift in ons wakker schud de. Dinsdag was de voordracht in handen van het Eerelid van Cremer den Heer Groote Woortman. Thans hebben wg kunnen medege voelen met den dichter. Op waardige wijze werd het gedicht gezegd, met de kalme bezadigdheid van den man van kennis en goeden smaak, het was eene "vertolking, hoogst verdienstelijk en men heeft den Heer Woortman dank te bren gen voor de wijze waarop bjj de bedoe ling van den Heer Schaepman tot ons bracht. Het was een uitgangspunt voor den verderen avond. In herinnering zij gebracht, dat de eerste opvoering plaats had op 13 Juni, den avond voor de onthulling van het Frans Hals standbeeld. De schouwburg zaal bevatte dien avond slechts genoodig- den, Leden van het Frans Hals comité, van de mannen van wetenschap en kunst de eerste in den lande. De algemeene indruk was toen én voor het stuk én voor de uitvoering gunstig, maar allen waren in feeststemming en in dien toestand ont glipt soms zelfs den kalmste een of ander, dat meer in het bijzonder de aandacht trekt. Daarom trok de verslaggever thans geheel onbevangen naar de tweede voorstelling van Frans Hals om te zien of zijn eerste indruk de juiste was. Wij schreven toen Van Hals is geen heilig boontje terecht gekomen. Deze meening behouden wij. Campo Weyer- man, de verzamelaar van de anecdotes omtrent al de schilders wier leven hij beschrijft heeft onzen Frans te zwart gemaakt. De auteur van het stuk heeft dit ondervangen, door den zilveren draad te volgen, de gedachte: In een kunste naarsziel als Hals moet het goede den boventoon houden, ondanks de vele mis wijzingen op zijn levenscompas. 't Is zoodoende een soort van apologie ge worden tegen de ofïicieele en niet offi- cieele bekladders van Frans goeden naam. Wie weet ook in hoeverre kunstenaars jaloezie in een en ander de hand heeft gehad. Sommige vrijheden in uitwer king en verbinding der feiten blijven natuurlijk voor rekening van den schrij ver, doch dit behoort gezegd, dat het goede in den mensch Hals door hem niet laag gesteld is. De Heer Van Emmerik had gezorgd voor dankbare tooneeltjes, voor blijde rollen, voor vroolijke oogenblikken, waard om gespeeld te worden. Geen wonder, dat Cremer er zich met hart en ziel op geworpen heeft en er zoodoende ook van deze opvoering veel goeds te zeg gen is. Zonder zich aan ophemelarij schuldig te maken, meent deze verslaggever dat de opvoering een succes was, temeer daar hier alle rollen moesten daargesteld, geschapen worden. Het eerste bedrjjf, de Herberg van Reiniers, was mooi gestoffeerd; een spelershoek, een drinkershoek, daar tusschen de levenslustige, ietwat vrij postige kasteleinsdochter, zoo iets van een café met damesbediening onder opzicht van Reinier, op ende op Haarlem mer, ook in uitspraak, het laatste ook van toepassing op een paar leden van den spelershoek. Meer onschuldig was in deze de drinkershoek. Met de komst van Hals in de kroeg is 't of hg onder de pretmakers de meest geziene is. Hij brengt echter vroolijkheid in den kring. Daar verneemt men van Hals' onaange naam huiselijk leven, daar wordt een kijftooneel afgespeeld tusschen de echt- genooten Hals, zeer vermakelijk, als 't niet zoo treffend was. 't Was mooi ge daan, Hals en zijn tooneelvrouw gaven veel goeds te zien, dat een extra ver melding verdient. Welken kant alles opgaat toont het tweede bedrijf. Hals' vrouw Anneke is dood en ter ziele en hg is er de man niet naar bij de pakken neer te zitten, hij hertrouwt, Lysbeth is de tweede liefde. Hals bereikt het toppunt van roem, zijn schildersschool wordt beroemd, bemind om zgn kunstgaven is hg ook als meester hoog geschat, weet zijn leer lingen liefde tot de kunst in te prenten en neemt een grapje van de jongelui zoo heel kwalijk niet, getuige het schilder achtige tooneeltje in de school met den liedjeszanger Jan Kwast, sprekend model van Hals' Luitspeler. De prettige zanger maakte een allergunsligsten indruk. Het bezoek van Van Dijck aan Hals atelier heeft de schrijver vereenigd met de aanbieding van het vaandrigschap door Kolonel Willem Voogt van het schuttersgilde en hg vond hiervan aan leiding om er het ontstaan op te bouwen van den beroemden schuttersmaaltijd. Een woord van lof voor het levende schilderij van dit stuk, met veel gevoel voor kleur samengesteld en de flinke gestalten stevig in de lijst gezet. Het slotbedrijf bevat het levenseinde van Hals. Zgn schitterend leven is voor bijgegaan; armoede is zgn woning bin nengetreden, de krachtige man is gebro ken, nog is hij staande gehouden door de onuitgebluschte toewijding van Lijsbeth. Ook op haar heeft de tijd zijn invloed doen gelden, heeft van de vroolijke Lijs beth een zorgvolle oude vrouw gemaakt. Hoe hoog de nood gestegen is, vertelt zij in mooi Hollandsch aan den magisstraat- persoon en wat de Haarlemsche vroed schap voor haren beroemden stadgenoot doet wordt dankbaar aanvaard. Heel duidelijk wordt hier in het licht gesteld, hoe het komt dat in de goede dagen niets is ter zijde gelegd. Nog eens verschijnt Hals ten tooneele. Diep treffend, die herinneringen des ou den mans. De dichtregelen bij de apotheose, werden mooi gezegd, weèr een succes voor de vertolkster in welke wij gaarne een der meest begaafde medewerksters van de Vereeniging Cremer herkenden. Na het tweede bedrijf werd de Schrijver ten tooneele geroepen om den dank te ontvangen voor zijn welgeslaagd weik. De heer van Emmerik bracht een groot deel van den lof over op de vertolking, welke aan zijne gedachtengang leven en bezieling had geschonken. Het publiek was zeer enthousiast; meermalen werden de hoofdpartijen terug geroepen.en zeer welverdiend. De algemeene indruk omtrent de eerste uitvoering is dus ongeveer hetzelfde gebleven. Men voert ons te gemoet: alles dilet tantisme 1 't is zoogeen enkel kunstenaar van beroep heeft, behalve Mejuffrouw Eggers, hier medegewerkt. Het bewijst echter niet tegen dilettantisme. Laat ons het echter niet te laag stellen; kwam de artist, de man van kunst of weten schap niet menigmaal uit dit isme te voorschijn? Hals zelf, vroeger lid van het eerzame lakverkoopers gild, vrage, waar heeft die de eerste vonk van zijn heilig kunstvuur zien gloren? Daarom eindigen wij hier van heeler harte met onzen dank aan de Letter lievende Vereeniging Cremer en den wensch voor hare voortdurende ontwik keling.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1900 | | pagina 1