aandrang van den heer Smeenge tot
aanstelling van een tweeden hoogleeraar
voor inwendige geneeskunde aan de
Universiteit te Groningen, waar noch
curatoren, noch de medische fakulteit
gewenscht 'hebben, zeker in afwachting
van de vo tooiing van het nieuwe zie
kenhuis. Voor de benoeming van een
Rector in de mathematiesche fyzika
aan die Universiteit bestond volgens
den Minister geen aanleiding. De voor
gestelde traktementsverhooging der
hoogleeraren aan de Polytechniesche
School werd bestreden door de heeren
Kerdjjk en de Savornin Lohrnan, die
de aangekondigde reorganizatie van
genoemde School wilden afwachten. De
heer Conrad en de Minister verdedigden
de traktementsverhooging; daarentegen
stelde de heer Ketelaar bjj amendement
voor, de voorgestelde traktementsver-
googing van de begrooting af te voeren.
Het am. werd verworpen met 64 tegen
15 stemmen. Nadat artt. 112 en 113
waren goedgekeurd, gaf art. 114 den
heer Travaglino aanleiding om te klagen
over de uitbreiding van het getal der
Rijks Hoogere Burgerscholen. De heer
Vermeulen besprak de voorgestelde
verhooging van de salarissen der leeraren
aan de Rijks Hoogere Burgerschoolen.
Hij had daartegen zooveel bezwaar, dat
hij zelfs voorstelde den post van de
begrooting af te nemen. De heer De
Savornin Lohrnan achtte de bijdrage
der Gemeente Goes voor de overneming
van de Hoogere Burgerschool door het
Rijk niet gewenscht. De heer Bastert
sloot zich aan bij den heer Vermeulen.
De heer Ketelaer verklaarde zich voor
den post. De heer Hesselink van Such-
telen geloofde niet dat de verhooging
van de salarissen der leeraren bij het
Middelbaar Onderwijs de markt voor
de gemeenten zal bederver., maar vond
de voorgestelde regeling willekeurig en
beginselloos. De heer Verhey juichte de
voorgestelde traktementsverhooging toe.
Woensdag werd de beraadslaging over
Hoofdst. V der Staatsbegrooting, art. 1141
voortgezet. De Min. van Binnenl. Zaken
erkende dat de gemeente Goes in excep-
tioneelen toestand verkeert, en beloofde
de belangen dier gemeente in 't oog te
zullen houden. Opheffing van de H.B.S.
te Zaltbommel zou het belang dier ge
meente niet bevorderen. De min. verde
digde de voorgestelde /60.000 voor trak
tementsverhooging van de leeraren der
Hoogere Burgerscholen, en deelde dien
aangaande mede, dat voor deze ver
hooging naar dienstjaren alle diensttijd
bij H.Burgerscholen, Rijks-gemeentelijke
en bizondere doorgebracht in aanmerking
komt. Na replieken werd goedgekeurd
«rtt. 114116, waardoor tevens aange
nomen is de overname der H.B.S. te
Goes door het Rijk en uitbreiding van
de driejarige H.B.S. te Bergen-op-Zoom
tot een vijfjarige. De Min. kon aan den
heer Pijttersen geen toezegging geven,
bij eene volgende begrooting het subsidie
voor de middelbare school voor meisjes
te Leeuwarden te herstellen. Hjj ver
zekerde den heer Hesselink, dat een
voorstel op oprichting van een hoogere
burgerschool te Doetinchem in wording
is, maar kon thans geen suppletoire
begrooting daarvoor beloven. De Min.
erkende met den heer van Kol het nut
van de handels- en industrieschool te
Enschedé, maar op subsidieverhooging
moet niet gerekend worden. Naar aan
leiding van een opmerking van den
heer van Dedem betoogde de Minister,
dat regel moet blijven, dat de Rijks
bijdrage voor het ambzc'ntsonderwys
moet afhangen van provincialen en
gemeentelijken steun. Na eenig debat
tusschen den heer K er dijk en den
Minister over teekenscholen nam de
Min. een am. van genoemden heer over,
om art. 118 met f2700 te verhoogen,
om de school te Zutfen onder de afdee-
ling Middelbaar Onderwijs te brengen.
Artt. 118121 werden goedgekeurd.
Bij art. 122 {Lager. Onderwijs) sprak de
heer De Waal Malefijt zijn vertrouwen
uit op een spoedige indiening en afdoe
ning van het wetsontwerp tot verhooging
van het subsidie voor het Bizonder
Onderwijs. Hjj wenschte verder princi-
pieele wijziging der Schoolwet in den
zin der konkluzieën van het Unie rapport.
Voorts wees Spreker, zich beroepend op
hot oordeel van verschillende deskundigen
op de gevaarlijke zijde der vaccinatie.
De heer Ketelaar drong aan op een
stelsel van onderwijs, dat een goed
geheel vormt en gaf den Minister alsnog
in overweging, daarvoor eene Staats-
Kommissie van deskundigen in te steilen.
Onder meer wenschte Spreker, dat de
salarissen der onderwijzers zullen wor
den geregeld, en uitvoerig besprak hij
de beweerde misbruiken te Amsterdam
bij het examen voor de hoofdakte. Naar
zijne meening hebben er inderdaad
misbruiken plaats. Over het ingestelde
onderzoek was Spreker niet voldaan.
Voor het tegengaan van misbruiken
achtte hij een waarborg, leeraren aan
kurzussen voor de hoofdakte niet tot
examinatoren te benoemen en groole
geheimhouding bjj het drukken en
ronddeelen van de examenopgaven. De
heer de Savornin Lohrnan kwam op
tegen de beschuldigingen van den heer
Ketelaer, er op wijzend, dat het hier
niet de vraag, of de kandidaten bekend
waren met de opgaven, maar of zjj die
opgaven door tusschenkomst van exami
natoren hadden verkregen; vandaar dat
Spreker instantelijk vroeg dit jaar geen
leeraren, die een kursus voor de hoofd
akte hielden uittesluiten als examina
toren, want in zulk een uitsluiting zou
een schuldigverklaring liggen opgesloten.
De heer de Visser meenend dat door
verhoogd subsidié aan scholen voor
meer uitgebreid lager onderwijs ver
schillende lagere vakken niet voldoende
tot hun recht komen, wenschte door
wetswijziging hiertegen voorziening.
De heer Vermeulen drong aan op betere
samenstelling van examen-kommissies
en geen opdrijven van de eischen voor
de kandidaten. De heer van Alphen
klaagde over eenzijdige samenstelling,
maar de Minister meende, dat daarover
ten onrechte geklaagd werd. Hij zou
overwegen in hoeverre eene Staats-Kom-
i missie noadig is voor reorganizatie van
het schoolstelsel. Zonder onderwijzers,
die opleidingskursussen houden geheel
uit te sluiten als examinatoren, geeft
de Min. bjj gelijke bekwaamheid aan
onderwijzers de voorkeur, die niet een
dergelqken kurzus houden. Van fraude
bij het examen voor de hoofdakte te
Amsterdam is, meende de Min. geen
sprake. In de te verwachten herziening
der Schoolwet in verband met den leer
plicht zullen ook bepalingen voorkomen
omtrent regeling van minimum-onder
wijzers trakte enten. Zonder kwetsing
van andersdenkenden is van den Min.
niet te verwachten een algemeene
schoolwetwijziging, in den zin der
konkluzieën van het Unierapport. Bij
schoolwetherziening is te verwachten
wijziging in het schooltoezicht. De
kwestie van den vaccinedwang moet
geregeld worden bij de wet betrekkelijk
de besmettelijke ziekten. De heer
Mutsaers wijst er op, dat de examens
te lang duren. Na replieken van de
heeren Ketelaer en de Savornin Lohrnan
zeide de heer Mackay, dat hij wetswij
ziging voor de bizondere scholen voor
meer uitgebreid lager onderwijs niet
noodig achtte. Na replieken en dupliek
van den Minister werden artt. 418147
goedgekeurd. De heeren de Boer, Kool
en Hennequin bespraken de belangen
van het landbouwonderwijs. Evenzoo de
heeren Zijlma, van Asch van Wjjck
{Ede), de Bieberstein en Ferf.
President Kruger en de Heer Leyds
zjjn b|j onze Koninginnen te gast
geweest, eveneens bjj minister Pierson.
Omtrent de reis van president Kruger
naar Amsterdam en Z.H.Ed. verblijf
aldaar deelt de heer Van Boeschoten,
hoofd van den dienst bij den President,
mede dat door de Hollandsche IJzeren
Spoorwegmaatschappij een salonwagen
ter beschikking van den President, zal
worden gesteld.
Het vertrek uit Den Haag heeft a.s.
Woensdag plaats per Holl. Spoor v.m.
te 9.18 Greenwichtijd, aankomst te
Amsterdam v.m. 10.44 Gr. t. De trein
zal te Leiden en te Haarlem telkens 10
minuten stoppen.
Het vertrek uit Amsterdam is bepaald
op Donderdagnamiddag 2.40aankomst
je 's Gravenhage 3.38. De trein rijdt
zonder stoppen door.
Lang had men uitgezien naar berichten
van Botha en de la Rey. Sedert Vrijdag
is men er achter gekomen. Zij waren
ten westen van Pretoria en daar zijn
zij slaags geraakt met het leger van
generaal Clements. Vijf officieren zijn
er bjj gesneuveld, hoeveel manschappen
er vielen was toen niet opgegeven. De slag
had plaats in de Magaliesbergen. Ook
in 1881 hebben de Engelschen daar.
een geduchte nederlaag geleden. Het
blijkt dat Roberts de Magaliesbergen
toch niet goed had schoon geveegd.
Geruchten, nog niet weersproken, deel
den mede dat generaal Clements is
gevangen genomen, terwijl nog onge
veer vijfhonderd soldaten krijgsgevangen
gemaakt zijn, met al hun hebben en
houden en misschien ook wel de leger
tros. Verder moeten de Engelschen den
toestand te Komatiepoort hoogst ernstig
achten (het ligt aan de grens van
Portugal). Waarschijnlijk heeft daar in
die ongezonde moerasstreek al een tref
fen plaats gehad.
De Wet blijft nog steeds uit de
handen van zijn vervolgers, drie Engel-
sche afdeelingen sterk, die hjj dus maar
steeds belet iets anders uit te richten.
De vraag van den dag in Engeland is
dan ook: Hebben ze de Wet al?
Men rekent, dat het Engelsche leger
elke week 175 man verliest, aan ziekte
bezweken.
Verschillende uitingen van hoogge
plaatste Engelschen wjjzen op eene
kentering in de gevoelens en drukken
verlangen uit om tot vrede te komen.
Het officieete woord der regeering
echter is: Engeland is noch oorlogs
moede, noch bereid om op voorwaarden
van overgaaf in te gaan. De regeering
wil dus vol houden tot een onvoorwaar
delijke onderwerping toe. Och, als de
republieken eens wisten, hoe goed de
regeering het met hen voorhad.
Wel laat het Engelsche bericht nog
weten, dat de Wet het bjj de door
breking van het Engelsche cordon, vrij
benauwd had, maar opgemerkt dient
toch, dat hjj en passant nog 150 cava
leristen heeft gevangen gemaakt.
De dood van generaal Lemmer wordt
door Methuen bevestigd.
Louise Botha moet voornemens zijn
aan lord Kitchener een beslissenden
slag te leveren. Hij concentreert daartoe
verschillende commando's.
Volgens de Manchester Evening News
zal lord Roberts' intocht in Londen
worden opgeluisterd door de tegenwoor
digheid van 46.000 man troepen
vrijwilligers, reserve en militie.
Eeu Engelsch statisticus heeft volgens
de N. Rott. Ct. uitgerekend, op grond
van de officieele rapporten, dat de Wet
tot dusver heeft verloren 24000 paarden
en 50.000.000 patronen, dat hij sedert
zes maanden onafgebroken aan drie
kanten omsingeld is geweest en elk
uur de wapens moest neerleggen, dat
zijn burgers onophoudelijk van honger
sterven en geen moed meer hebben, dat
hij tweemaal gesneuveld en eenmaal
gewond is, en op zijn vluchten meer
proviand heeft achtergelaten dan het
geheele Engelsche leger in drie jaar
opeten kan, en ten slotte dat hij op
zijn vlucht een afstand heeft afgelegd,
die precies tweemaal de lengte van den
evenaar bedraagt
Venijniger bespotting van de rapporten
van Lord Roberts c. s. is haast niet
denkbaar.
Een Engelsch blad weet mede te
deeien, dat kolonisten aan de Kaap aan
het muiten zijn geslagen.
HAARLEM 18 December 1900.
Aanstaanden Donderdag geeft de Ko
ninklijke Vereeniging Het Nederlandsch
Tooneel in onzen Schouwburg het blijspel
in vier bedrjjven van Blumenthal en
Kadelberg «Groote stadslucht."
De Heeren Bouwmeester, Tourniaire
en Schulze verleenen hun medewerking.
De aandacht wordt gevestigd op
de Lezing door Prof. Dr. H. Bavinck,
Hoogleeraar te Kampen, te houden Don
derdag aanstaande in het Brongebouw,
voor de Christelijke Jongelingsvereeni-
ging Nathanael.
Onderwerp: Schepping of ontwikkel
ing.
Bij de Vrjjdag gehouden aanbeste
ding voor het herbouwen van het perceel
Groote Houtstraat 148, waren tien in
schrijvers.
De laagste inschrijvers waren de Heeren
J. Machielse Jr. en C. Nederkoorn aan
wie het werk heden is gegund.
In het douchebadhuis zijn in de
afgeloopen week genomen 390 baden.
VJ3RGADERHÏG van den Raad oer
Gemeente Haarlem,
op Woensdag 19 December 1900,
des namiddags te 11 ure.
De volgende stukken en punten zullen
aan de orde worden gesteld:
1. Mededeelingen en ingekomen stuk
ken.
2. Id. id. adres Anderheggen en Neu-
meijer verlenging termjjn concessie.
3. Id. id. vaste halteplaatsen E. N. E.T.
4. Ie. id. adres C. Hulseboseh Zoon
wegruiming pompen.
5. Id. id, aanvaarding grond Verlengde
Gasthuislaan.
6. Id. id. uitgifte erfpacht gronden
Leidsche Plein en tusschen Bakker
straat en Keystraat.
7. Id. id. vaststelling verordening
tapijtklopperjjen.
8. Id. id. adres Wed. de Favauge-
Barnaart huurgrond in den Hout.
9. Id. id. adres P. Muller rooiing
Raamsingel.
10. ld. id. verhuring van gronden.
11. Id. id. adres P. J. Servijnse koop of
huur grond Amsterdamsche Vaart.
12. Id. id. adres P. J. Schwartz bouwen
stadsmuur.
13. Id. id. gebruik lokalen Vierde Tus-
schenschool voor Zondagschool.
14. Benoeming lid Commissie voorbe
reiding oprichting gemeente-licht
fabrieken.
15. Voorstel B, en W.W. bevordering
onderwijzend personeel.
16. Aanbeveling lid Commissie van
toezicht Museum.
17. Voordracht Curatoren benoeming
conrector Gymnasium.
18. Aanbeveling benoeming curator
Gymnasium
19. Id, id. leden Commissie van toezicht
Middelbaar onderwjjs
20. Id. id. Commissaris Stadsapotheek.
21. Id. id leden Commissie Lager on-
derwjjs.
22. Ik. id. regent Barbara-Gasthuis.
23. Id. id. regent St. Elisabeth's of
Groote Gasthuis.
24. Benoeming Commissaris Stedelijk
Muziekkorps.
25. Zitting met gesloten deuren.
26. Voorstel B. en W.W. ruchtbaar
worden besprekingen in geheime
zitting.
Postkantoor Haarlem.
OP O AVE van de door dit kantoor verzonden
brieven en briefkaartenbestemd voor onbekende
personengedurende de eerste helft der maand
Dec. 1900, ujelke stukken thans door de Afzenders
kunnen worden teruggevraagd.
Brieve».
Mej. L. FeBebeld, P. I. G, Baselaar, P. van
Raaij, B. Sauterelle, Mej. VV. Hagedoorn, 1
v. Cittert, Wed. Dixon Poelwijk, Auke J. Postma,
allen AmsterdamCatherine Alberdingh, Borgvliet
1. van Lennep, 'a Hertogenbosch; Jhr. R. J.
Sandberg, Leeuwarden; W. Pieperi Rimpalen, A.
Kump, Mej. A. Pape, E. Paasicoa ühoquet, J.
Ebbcracm, allen Rotterdam; H. Broekman, Veen-
dam; R. v. d. Kolk Szn., Wjjk aan Duin; Doora
Spiekman P
Briefkaa rten.
Henry van Lanachot, Mevr. E. Smit, Mevr.
E. v. Diaael, P. Warmerdam, J. A. Koaven, Mej.
van den Berg, Mej. H. A. Uitham, allen Amster
dam; W. van Aken, Goes; W. Knik, 'a Hage;
Wed. L. Nol Kleine Berg, Haarlem; Carl Lelink,
Hoek van Holland; Mevr. C. Lichtevink van
Putten, Rotterdam; Schipper J. v. d. Patten,
Utrecht; L. PoestraP
BUITENLAND.
Frana Croea, Brookliju; G. Opdenherg, Bruxel-
lea; Comteaae J. de Randwijck, Bruxellea Gênea;
Jan Smits, Cre.eldC. Deleaaert, Marseille; F.
Hijmaas, Stuttgart
Briefkaarten.
N. J. Zöllner, Batavia; G. Dronaberg v. d.
Linden, H, Züller, Diisaeldorf; Mme. E. M.
Donker, Gênea.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op
Donderdag 20 Dec 1900, des namiddags van
2 tot 3 uur door den Heer W. EZERMAN.
PROGBAMMA.
1. Preludium en FugaMendelssohn.
2. Sonate No 6- J. S. Bach.
a. Vivace.
b. Lento.
c. Allegro.
3. ConcertfantasieH. Berena.
4. ElevationGnilmant.
5. Ave MariaBach-Gonnod.
