Nieuwsberichten.
maken, namelijk uit water en kalk. jl
Van deze stof is een zeer groote toevoer
men heeft berekend, dat de Rijn jaarlijks
zeshonderd zestig duizend ton kalk naar
ons land voert. Van hetgeen er met
zulke hoeveelheden gedaan kan worden,
gat Spreker enkele voorbeelden. De voor
raad is dus nog niet uitgeput en wij
kunnen er voorloopig rustig op voort
bouwen.
Vervolgens toonde Spreker eenige af
beeldingen van de laat men ze maar
noemen krijtdiertjes, waarvan vele
honderden soorten bestaan, de afbeel
dingen naar eene vergrooting van twaalf
honderd maal genomen. Vijftigduizend
er van gaan in een kub. centimeter.
De diertjes zijn slijmachtig, hun huis
is oneindig schooner.
In krijt ontbreekt het kiezelzuur, dat
een der samenstellingen van het vuur
steen is. Vuursteen- en kalklagen wis-
schen elkaar af, wat wijst op vormveran
dering van zee in land.
Behalve kalk bevat de zee ook goud
en zilver. Een kubieke meter zeewater
bevat voot ongeveer een cent waarde
aan goud en als het water der zee zijn
zil verschat kon los laten, dan kon ieder
Haarlemmer voor zijn aandeel ƒ823000
krijgen.
Goud komt bijna altijd voor in kwarts.
Een stuk goudhoudend kwarts werd
vertoond.
Vervolgens werd de granietvorming
besproken, alsmede de kwartskristallen.
Duizenden jaren zjjn noodig geweest
tot deze vorming.
Druipsteenvorming heeft plaats door
een chemisch proces.
In breede trekken wordt vervolgens
ontwikkeld de wording van onze aarde
tot woonplaats van menschen, van den
geheel gloeiend vloeibaren toestand tot
dien welken wij kennen, hierin uitgaande
van hel feit, dat de warmte stijgt naar
mate men dieper in de aardkorst door
dringt en wel met 1 graad op eiken
dertig metei. Al de bestanddeelen van
den aardkorst zijn smeltbaar, hoewel
soms bij zeer hooge temperaturen.
Het graniet heeft de aardkorst ge
vormd. Lucht en water evenwel doen
dit gesteente verweeren. Spreker ver
toonde die verweeringen in acht toestan
den, ten laatste overgaande in zand en
klei, noodig voor den plantengroei.
Aangetoond werd hoe van de bestand
deelen van het graniet eerst het glimmer,
daarna het kwarts verdwijnt. De aan
slibbingen aan den mond der rivieren
ontstaan door het medegevoerde slib
klei en water die langzaam, maar
zeker tot vormverandering van het
land aanleiding geven. Deze langzame
verandering heeft doen ontstaan zeën
van vijfduizend meter tot minder diepte,
die diepere worden verondersteld altijd
zee geweest te zijn. Uit een en ander
kan men bewonderen de grootsche wer
king der natuur in het klein.
Nu nog opgemerkt te hebben, dat de
gemiddelde dikte der lagen van den
bodem ongeveer tien Kilometer bedraagt
besloot spreker met de stelling dat de
aarde niet veel langer dan zesduizend
jaren geschikt is geweest tot bewoning
van den mensch.
De bulletins van Dinsdagnamiddag
omtrent den toestand der Koningin
luidden telkens ongunstiger en brachten
een groote ontroering teweeg. Later in
den namiddag verscheen het bericht dat
H. M. te 6.45 was overleden.
Omtrent bijzonderheden uit de sterf
kamer verneemt men niets; den be
ambten is in deze een strikt stilzwijgen
opgelegd.
Te Londen zijn alle schouwburgen
gesloten, men was er diep onder den
indruk.
De Koning zou, naar men geloofde,
naar Londen vertrekken om het bewind
te aanvaarden en den eed af te leggen.
Woensdag kwamen de Huizen van
het Parlement bijeen om het adres van
rouwbeklag vast te stellen.
Welke gevolgen het overlijden der
Koningin kan hebben op den politieken
toestand van Engeland is niet te zeggen.
De nieuwe Koning, Albert Edward, is
reeds negen en vjjftig jaar en op dien
leeftijd nieuwe dingen te beginnen is
zoo gemakkelijk niet.
Men meende, dat met het overlijden
der Koningin het Parlement volgens de
wet moest ontbonden worden, dit is
echter niet het geval. Men gelooft, dat
het voor de zaak der Boeren niet kwaad
zou zijn, als het Parlement, onder be-
driegelijke gegevens verkozen, uiteen
ging; de natie toch, heeft allang kunnen
zien dat de oorlog niet uit is, zooals
hoog en breed werd beweerd en waar
schijnlijk zouden bij nieuwe verkiezingen
andere elementen het Parlement binnen
komen.
De nDaily Chronicle" verneemt uit
Osborne, dat naar men daar gelooft,
de Keizer niet de begrafenis der Konin
gin zal afwachten, maar waarschijnlijk
Donderdag of Vrjjdag naar Duitschland
zou terugkeeren, en den kroonprins zal
zenden om hem te vertegenwoordigen
hij de begrafenis der Koningin, die be
graven zal worden naast haar echtgenoot,
den prins gemaal, in het Koninklijk
mausoleum te Trogmore, bij Windsor.
In geen der groote Britsche bladen
wordt gewag gemaakt hoe de Duitsche
Keizer de Noordzee is overgekomen
Ze gevoelen de vernedering te diep
dat van het groote Kanaal-eskader niet
één schip in staat was den Keizer van
Vlissingen af te halen, en de mededee-
ling dat Hr. Ms. Minerva de zee niet
over kon wegens den storm lokte overal
toornige uitroepen uit.
Dat met een Nederlandsche mailboot,
waarop naast de Nederlandsche vlag
de Keizerlijke Standaard wapperde, de
Keizer die Britsch Admiraal is1
naar Engeland moest oversteken, wordt
in de Londensche clubs en op de Beurs
een schande genoemd.
De stoomketels schijnen defect te zijn
in de meeste schepen der kanaalvloot.
De "Britsche vloot schijnt al even
slecht te worden geadministreerd als het
Britsche leger.
De Engelsche generaals zullen zich
Zuid Afrika herinneren als het land van
de verloren reputaties. Het laatste slacht- leenen te New\ork.
Het is te betwijfelen of dit op voor
spoed der Engelschen wapenen wijst.
Bij de Boeren en de vervelend koorts
is nu nog eene derde kwelling voor de
Engelschen gekomenpestziekte en wel
de zeer gevaarlijke bubonen- of builen
pest. Van twee verschillende zijden ver
nam de Brusselsche Petit Bleudat die
gevreesde plaag het Britsche leger tei
stert.
„Wat een Rijksoorlog kost" onder
dien titel schreef de Heer Raphael George
Lévy in de Revue de» Deux Monde» een
artikel over den tegenwoordigen gelde-
lijken toestand van Engeland.
De ontvangsten van het jaar 1899
1900 zegt hij, bedroegen 3 milliarden
francdat is 225 millioen meer dan de
raming. Maar dat bedrag was niet vol
doende om het evenwicht te herstellen
op de begrooting van het dienstjaar, dat
den 31en maart 1900 beslootwant de
uitgaven bedroegen 3350 millioen.
De uitgaven voor het loopende jaar
werden geschat op 4125 millioen, en
daarvan waren 1225 millioen noodig
voor den oorlog welk bedrag bijna
geljjk is aan het totaal der begrootiog
van 189495, na aftrek der plaatselijke
uitgaven.
Van 1894 tot 1901 zal Engeland, naar
men berekent, 8750 millioen voor leger
en vloot hebben uitgegeven. In dien tijd
vermeerderden de jaarlijksche inkomsten
der schatkist van 2550 millioen tot 3400
millioen ranct
In October 1199 kondigde Sir Michael
Hicks Beach aan, dat de oorlog 250 k
275 millioen franczou kosten. In Maart
1900 voorzag hij dat het 1100 millioen
zou zijn. Maar hoever dat bedrag nog
zal worden overtroffen is nog niet te
berekenen.
Ken der gevolgen van dien geldelijken
toestand is, zoo vervolgt Raphael Lévy,
dat Engeland, hetwelk eenige jaren
geleden schuideischer was der Vereenig-
de Staten, thans verplicht is, geld te
nationale collecte te doen houden het
geheele land door.
Daarom heeft het comité zich gewend
tot alle burgemeestersvrouwen in den
lande, wier hulp het inroept, om in hare
gemeente een comité samen te stellen,
dat maatregelen neemt, opdat den 27en
Februari op de meest practischeen tevens
de minst kostbare wijze huis aan huis
gecollecteerd worde en dus ieder, rijk
en arm, in staat gesteld zjj iets, hetzij
luttel of veel, tot hulp der van ajles
beroofden bij te dragen.
offer dat den weg van Yule, Gatacre,
Buller, Broadwood, Colville, Carrington
en zoovele anderen opgaat, is Clements,
de man van Nooitgedacht. Generaal
Sunningham heeft zijn commando te
Buffeldoorn overgenomen.
Het mijnmateriaal op den trein, die
door de Boeren bij Balmoral is over
rompeld, was bestemd voor de Trans
vaal Consolidated Gold Mines Ltd. Deze
combinatie wordt „gecontroleerd" door
deRhodes-Chamberlain-Milner-Eckstein-
groep, wier warme sympathie voor de
Boeren niet weinig verhoogd zal worden
door deze vriendelijke verrassing.
Te Calvinia hebben de Boeren ver
teld, dat zjj bij Fraserburg een zwaar
gevecht hadden geleverd, waarin de
Engelschen ettelijke dooden en gewon
den hebben gekregen en dat dus blijk
baar meer is geweest dan een „scher
mutseling."
Tot de „tijdelijk" ontruimde plaatsen
in de vrijstaat behooren nu ook Roux-
ville en Smithfield, welker „loyale be
volking" thans is overgebracht naar
Ali wal-Noord.
De Engelsche sergeant, door de Boe
ren gevangen genomen, doch weer vrij
gelaten, Arndt, zegt, dat de Boerenaan
voerders alles zonder betaling opeischen,
voorgevende dat zij wel genoeg gemunt
Ex-koning Milan is uiterst ontstemd
over de passage in de koninklijke bood
schad van zijn zoon aan het Scoepchina, jj
waarin over hem sprake is. Hij heefteen
manifest in Servië laten verspreiden, dat
echter hoegenaamd geen succes heeft
bij verstandige menschen en ook elders
als een gi ap wordt beschouwdBovendien
heeft hij nu aan zijn zoon ook een
dreigend telegram gezonden van dezen
inhoud: Ik geef u mijn woord, dat gij
mij op een goeden dag te Belgrado zult
terugzien."
In Oostenrijk werd onlangs de moor
denaar van een boschwachter door een
zeldzame aanwijziging ontdekt. Men
vond bjj het lijk een prop papier, die
blijkbaar uit het geweer van den dader
afkomstig was.
Dat papier bleek uit een schoolschrift
te zijn gescheurd en bevatte een aantal
spreuken. Het werd aan een aantal
onderwijzers voorgelegd en een hunner
herkende de hand van een zijner leer
lingen. De vader van dien jongen werd
gevangen genomen en bleek inderdaad
de moordenaar te zjjn.
Naar wjj vernemen, zal het overlijden
van de Koningin van Engeland geen
wjjziging brengen in het programma
villi J O l_l" I 11 li o O O I O
geld hebben, maar van de Republieken. (jer teestelijkheden ter viering van het
En aangezien de Engelschen verbieden
iets aan de Boeren te verknopen, moeten
dezen wel „commandeeren" wat zij noo
dig hebben. Maar de Engelschen zeggen
zij, zullen later alles betalen, er moet
maar schadeloosstelling gevraagd worden
voor al hetgeen weggenomen wordt.
Den 18den Januari is er tusschen
Henning Siding en Maraisburg eene
schermutseling geweest tusschen 20 man
van de Kaapsche politie en ongeveer
80 Boeren. Het gevecht heeft drie uur
geduurd. De politie verloor al haar
paarden, en verscheidene manschappen
werden gewond. Het overschot wandelde
naar Maraisburg en kwam met door-
geloopen voeten aan. De Boeren deden
geen poging om binnen Maraisburg te
komen en zijn waarschijnlijk in de rich
ting van Melleno getrokken,
Volgens berichten in de jongst ontvan
gen nummers van On» Land(l Januari)
worden te Kimberley hongersnood prij
zen voor de levensmiddelen betaald. Men
had er sinds 19 December geen posten
uit het Zuiden ontvangen.
huwelijk van Koningin Wilhelmina met
Hertog Hendrik.
De oogoperatie van President Kruger
zou waarschijnlijk Donderdagochtend
geschieden door de beide professoren
Snellen en dr. Heymans.
De berichten, die bekend worden om
trent den nood der uit hare verbrande
huizen verdreven vrouwen en kinderen
der Zuidafrikaansche Republieken en
het beroep, dat de vrouwen uit de Kaap
kolonie op hare zusters in Europa en
Amerika richtten, om haar bjj te staan
in het lenigen van den grooten nood,
heeft een comité van dames te 's Gra-
venhage het plan doen opvatten om een
beroep te doen op de Nederlandsche
vrouwen en kinderen.
Op Amajubadag 27 Februari e.k.
den dag van de groote zegepraal der
Boeren in 1881, maar tevens van hun
grooten rouw, de overgave van Cronjé
in 1900, wenscht het comité een groote
HAARLEM 25 Jannari 1901.
Gisterenavond werd de opera Wil
lem Teil door het gezelschap van den
heer C. v. d. Linden in onzen schouw
burg voor het voetlicht gebracht. Dat
deze populaire opera, populair vooral
door het behandelde onderwerp, vele
liefhebbers van dramatische kunst naar
den Schouwburg zou trekken, mocht
met reden worden verwachf.
De Guillaume Teil behport tot de beste
werken of liever, is het beste werk vaa
Rossini. Van de zeven en dertig opera's
welke hij schreef, mocht deze opera
waarin de lotgevallen van de Zwitser-
schen vrijheidsheld aan de vergetelheid
worden ontrukt, het zegel drukken op
zijn onvergankeljjken roem.
Het drama van Schiller is voor Rossini
geweest een bron van schitterende in
spiration. In bonte aiwisseiirig volgen
landelijke, krijgshaftige, bevallige en
aandoenlijke tatereelen elkander op. De
eigenaardigheden der Italiaansche en
Duitsche kunst, de eerste in hare luchtige
bevalligheid, de laatste met hare breede
en diepe harmonieën treden beurteling»
op den voorgrond. Bij eene bezetting
als die van gisterenavond, was het succes
der uitvoering en alle opzichten verze
kerd. De terugkeer van mevrsuw Enge-
len-Sewing werd met bijzondere' waar
deering begroet. De ht eren Orelio, Van
Duinen, Schulze en de Vos, om deze
slechts te noemen, trokken als om strijd
de aandacht door zang en spel. Vooral
de eerste, onze dramatische kunstenaar
bij uitnemendheid, maakte in de nobele
partij van Teil een diepen indruk.
De ensembles verdienen, voor het
grooste deel lof, terwijl het Orkest in
zijne verrichtingen aan het recht genie
ten van Rossini's werk geen hinderpalen
in den weg legde. Toch kon het werk
dat aan deze zijde van het voetlicht
geleverd werd, bij dat van gene zijde
niet halen. Hoe dit moge zijn, de op
voering van Willem lell heeft de sym
pathie voor de Nederlandsche Opera be
slist versterkt en doen zien dat ons pu
bliek in goede dramatische kunst heel
veel belang stelt.
In het trapportaal van het Mu
seum van Kunstnq verheid is een zeld
zame collectie borduurwerken tentoon
gesteld van Chineeschen oorsprong, toe-
behoorende aan den Heer. Knobel Mi
nister Resident der Nederlanden te
Peking.
Aanstaanden Zondag in den
Schouwburg het Hollandsch Tooneelge-
zelschap van het Paleis van Volksvlijt
met het groot sensatiedrama in 3 bedrij
ven Paljas van D'Ennery,
Aan deze voorstelling is nog de
eigenaardigheid verbonden, dat de pro
loog gezongen wordt door den Heer
Barendse en in het derde bedrjjf een
aria door Mejuffrouw Tartaud.
Het bljjspel Baddoctoren, naar
Justus van Maurik, onlangs hier ter
stede gegeven ter gelegenheid van het
jubilé van den heer Bigot, wordt op
verlangen voor de tweede maal in den
Schouwburg opgevoerd aanstaanden
Dinsdag.
Een begin van brand ontstond
gisteren in perceel Ged. Raamgracht 11,
welke dadelijk gebluscht werd door
bewoners en omstanders. De brand was
ontstaan in den schoorsteen, beladen
met roet. Slangenwagen en spuit 10
behoefden geen dienst te doen.
Een in de Omvalspoort wonende
vrouw klaagt over een andere vrouw,
die haar uitscheldt. De scheidster is door
de politie berispt.
