HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No 22
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Drieentwinligsle Jaargang.
144
met AMSTERDAM.
van WOENSDAG 20 Maart 1901.
Nieuwsberichten.
T E L'E PHOONNUMMEK
TELEPHONISCHE VERBINDIN8
ABONNEMENTSPRIJS
Pir drie maanden—,25.
A&raderlfjke
franco p. poet—,40.
•en 8 eesten per stak.
Pr|i per Advertentie van 1-5 regela 10.25, elke regel
meer 5 cents, groote letten naar plaatsrnimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG de» middag» ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog vierden geplaatst.
Tweede Kamer. Donderdag was aan
de orde het ontwerp tot regeling van
Staatstoezicht op de volksgezondheid.
Het algemeen debat bepaalde zich tot
een opmerking van den heer Kuyper
met beantwoording door den Min. van
Binnenl. Zaken. De Kamer vereenigde
zich zonder stemming met de artt.
regelende den omvang van het Staats
toezicht op de volksgezondheid, opgedra
gen aan den Gezondheidsraad, de Hoofd-
inspekteurs, Inspekteurs en Gezondheids
kommissiën. Art. 3 (eed door de amb
tenaren af te leggen) lokte verzet uit
van de heeren Roesingh, de Waal Male-
f ij t, van de Velde en de Savornin Lohman,
die aandrongen op eedsbeperking en
vervanging desnoods door eene verkla
ring, voor de geneeskundige ambtenaren
en kommissiën, of wel door den eisch
van onderteekening van processen-ver
baal door twee personen. De Minister er
op wijzend, dat de keuze om eene belofte
at te leggen zoo ruim mogelijk is, kon
zich met dit verzet, en met in dien
geest door de heeren v. d. Velde en
Roesingh voorgestelde amendementen
niet vereenigen. Het art. en de amen
dementen werden aangehouden. Art. 4
(bevoegdheid tot het binnentreden van
woningen ook tegen den wil der bewo
ners) lokte nogal debat uit, en amende
menten van lo den heer Pijnappel, om
het 's nachts binnentreden aan eene bi-
zondere lastgeving te binden; 2o van
den heer de Waal Malefjjt om het recht
niet te geven aan de Sekretarissen, geen
ledenvan den heer Kuyper om het
uittesluiten op Zon- en feestdagen. Het
am. de Waal Malefjjt werd aangenomen
met 3& tegen 32 stemmen. Het am.
Kuyper werd aangenomen met 34 tegen
33 stemmen, nadat de voorsteller zich
bereid verklaard had om te gemoet te
komen aan door de Komm. van voor
bereiding en den Minister geopperde
bezwaren. Het am. Pijnappel werd zon
der stemming goedgekeurd. Bjj de verdere
behandeling nam de Min., in verband
met de aangehouden eedskwestie, over
een am. de Savornin Lohman om van de
ambtenaren in deze wet slechts belofte
aflegging ook bjj schriftelijke verklaring
te vorderen, waarna de heeren Roessingh
en v. d. Velde hun amendementen introk
ken. Bij de afdeeling Gezondheidtktmmit-
tien drong de heer de Waal Malefijt aan
op verzuiming van bevoegdheid der
Gemeentebesturen; de heer v. d. Velde
op waarborgen voor geheimhouding van
de bezoeken in werkplaatsen en fabrie
ken. Na antwoord van den Min. werd
een voorstelMalefijt, om de benoeming
van Gezondheids-kommissieën op te
dragen aan Ged. Staten ontraden door
de Komm. van Voorbereiding, en daarna
terworpen met 43 tegen 24 stemmen.
Evenzoo een am. Basiert tot verlichting
van de werkzaamheden der Kommissieën
met 65 tegen 10 stemmen. De heer
Drncker kondigde namens de Kommissie
een voorstel aan ten opzichte van de
Zon- en Feestdagen. De overige artt.
werden goedgekeurd en de eindstemming
werd bepaald op Woensdag na de pauze.
De heer Drucker dankte namens de
Komm. de Reg. voor hare tegemoet
komende houding en verklaarde, dat
hjj niet voornemens was amendementen
voor te stellen.
De zitting van Vrjjdag was gewjjd
aan het algemeen debat over het ontwerp
houdende wettelijke bepalingen betref
fende de Volkshuisvesting. De heer Scha
per schetste den onhoudbaren toestand
van arbeiderswoningen en beweerde, dat
uit de toelichting van het ontwerp bljjkt
van moedeloosheid en onmacht, die eigen
lijk is bankroetverklaring van de Ka
pitalistische maatschappij. Het zwakke
punt van het ontwerp acht hg, dat het
te veel overlaat aan de willekeur der
gemeentebesturen. Toch zag hjj in deze
wet een stap in de goede richting en
zou hg met genoegen meewerken. De
heer de Waal Malefjjt verklaarde zich
in weerwil van zjjn bedenkingen in
overeenstemming met het sociaal pro
gramma van Patrimonium een voorstan
der van het beginsel dezer wet. De heer
de Savornin Lohman, bracht hulde aan
de Reg. voor haar werkzaamheid bjj het
indienen dezer wet, maar twijfelde of
hjj er wel vóór zou stemmen. Zijn
hoofdbedenkingen waren de regeling der
onteigening en de kwestie der autonomie.
De heer de Klerk meent, dat de gemeen
ten meer verplicht moeten worden tot
het bouwen van woningen, zou toch
volgaarne vóór stemmen. De heer v.d.
Velde achtte het ontwerp sterk ingrijpend
in de autonomie der gemeenten en op-
verschillende bedenkingen. De heer de
Boer meende wel, dat de door de Reg.
ingeslagen weg niet de juiste is, maar,
hulde brengend aan den door de Reg.
aan den dag gelegden ijver, zou hjj van
ganscher harte vóór stemmen. De Min.
van Binnenl. Zaken verdedigde het ont
werp als een eerste gewichtige stap in
de goede richting. Na replieken werd het
algemeen debat gesloten.
De vredesonderhandelingen worden
nog voortgezet. Daily Newt weet mede te
deelen, dat Kitchener gemachtigd is te
verklaren, dat de Engelsche regeering
aan de beide Republieken (Koloniën)
volkomen vrjjheid van Staatsinstelling
toestaat, op de wijze als in Canada.
In het Parlement van Canada heeft
de eerste Minister gezegd, dat voor Afrika
slechts een toekomst mogeljjk is, name
lijk een groote Statenbond met Britsche
vlag en onder oppergezag van Engeland.
Hoe de Boeren zelf over de zaak den
ken is nog niet bekendafgaande op al
hetgeen wjj van hen weten, zullen zjj
er geen genoegen mee nemen, onder
patronaat van Engeland te staan en de
oorlog heeft hun geen reden gegeven
om tot andere gedachten te komen, in
tegendeel is de haat tegen al wat En-
gelsch is op bedenkelijke wjjze toege
nomen en er bestaat een zoo diep
geworteld wantrouwen, dat geslachten
zullen moeten voorbijgaan, eer er van
eenige toenadering van de zijden der
Boeren sprake kan zijn.
Oostelijk Transvaal is geheel verwoest,
en ontvolkt, geen spoor meer van eenige
welvaart; hofsteden zjjn verbrand, de
bewoners zjjn of in den oorlog gedood,
of nog in het groote land ronddolende
en deelnemende aan een guerillakrjjg,
of zijn gevangenen der Engelschen.
Vrouwen en kinderen bevinden zich in
Engelsche ballingschap, ver van hunne
woonplaatsen, met geringe hoop van die
ooit te zullen wederzien. En hoe dan
nog zullen zjj hunne voormalige hoeven
terug vinden, zonder vee, zonder huis,
zander iets anders dan de puinhoopen
van hun vroeger geluk. Er moet heel
wat in het Boerengemoed omgaan als
het die ellende aanschouwende, nog ge-
dwongen wordt, den bewerker van zjjn
ongeluk, als zjjn meester te erkennen
De Daily Mail verneemt uit Kaapstad
dat de Boeren in de Oostelijke en in de
Centrale districten van de Kaapkolonie
eene toenemende activiteit vertooaen.
De Daily Newt meldt, dat de Regee
ring amnestie aanbiedt, die ook zal uit
gestrekt worden tot de Boerenleiders.
De Kaapsche rebellen zullen gestraft
worden met ontneming van hst kies
recht.
De Regeering zal leeningen geven
▼oor het opbouwen van de verbrande
hoeven en voor het aanvullen van den
veestapel.
Een civiel-gouvernement zal worden
ingesteld onder sir Alfred Milner, met
een Raad naast zich, bestaande uit
Louis Botha, Lukae Keyer en W. Schalk
Burger.
Niettegenstaande de Vrjjstaatdoorde
Engelschen heet schoongeveegd van Boe
ren te zjjn, hebben de laatste zulk een
groote voorraad graan, datzijteWepe
nerdorp twee molens hebben in werking
gebracht om den voorraad tot meel te
malen.
Men heeft getracht de Wet te vangen
door middel van een gepantserden trein.
Dit Dieuwe middel is alweer in de Wets
voordeel; de trein gaat niet verder dan
de rails, de Wet gaat waar hjj wil.
De heeren De Rochefort, Roger en
Roche bevonden zich in Den Haag, ten
einde in aansluiting aan hun optreden
in Frankrijk ten gunste van de zaak
der Boeren, verder in het belang van
de strijdende Zuid Afrikanen te kunneu
werkzaam bljjven. Daartoe hebben zjj
noodige besprekingen gevoerd met dr.
Hendrik Muller, consul-generaal van
den OraDje Vrijstaat. De heeren hebben
geen bezoek gebracht aan president
Kruger te Utrecht.
Omtrent de opvatting welke de En
gelsche verpleegsters in Afrika zich
gevormd hebben van hun taak, deelt
zuster Korthals in het Tijdschrift de
Ziekenverpleging betreflende dit een en an
der mede. Genoemde zuster werd, hoewel
zij tot de ambulance der Zuid-Afrikaan-
sche Spoorweg-maatschappij behoorde
door de Engelschen opgecommandeerd
voor den dienst bjj de Engelsche am
bulance.
De conclusie waartoe de zuster komt
is dat de Engelsche zusters de zieken
op de schromelijkste wjjze verwaarloozen
de voorschriften der geneesheeren wor
den niet opgevolgd, in het algemeen
gedroegen zjj zich alsof zij louter voor
hun genoegen een pleiziertocht naar
Zuid-Afrika maakten. Van eenige toe-
wjjding was geen sprake. De bedoelde
verpleegsters behoorden tot eene ambu
lance, uitgerust door een Engelsche prin
ces. Het waren meisjes uit den beschaaf
den stand. Zouden wellicht verpleegsters
uit andere standen meer plichtgevoel
bezitten? Anders, wee de zieke en ge
wonde Engelsche soldaten. Omtrent den
verderen geneeskundigen dienst zjjn
vroeger reeds menigvuldige klachten
gerezen. Er heeft ook een onderzoek
plaats gehad, doch dit heeft niet geleid
tot een buitengewoon ingrijpen. Nog
eens, arme Tommy's; onder schoone
beloften naar het oorlogsterrein gelokt,
zooveel thee, zooveel bier, alle dagen
jam, vleesch naar behooren, geregelde
verzorging bjj ziekte, terugkeer naar
het vaderland als de dienstjjd zou ver
streken zjjn. Niets van deze mooie voor
spiegelingen is nagekomen.
Thans wordt beweerd, dat voorloopig
geen manschappen meer naar Afrika
gezonden zullen worden, zeker met het
oog op een vrede, die ech a nog verre
van gesloten ie, want hoe sterk ook de
Engelsche regeering naar vrede verlangt,
met het oog op de onhoudbare toestanden,
waar het betrelt de belangen van de
schatkist. Tech dient bedacht te worden,
dat ook de Boeren in deze hebben mee
te spreken.
Zou de pestziekte ten laatste de Boeren
nog moeten helpen
Chamberlin heeft in het vooruitzicht
gesteld, dat na den vrede duizenden
mannen in Z. Afrika hun onderhoud
kunnen vinden en verbindt daaraan het
denkbeeld, dat ook vreuwen zullen gene
gen zjjn, dat arbeidsveld te betrekkea.
Waarschjjnljjk zinspeelt desinister hier
op eene uithuwelijking op groote schaal.
Het zal toch geen Sabjjnsche maagden
roof worden
Chamberlain wil voor zjjn vrouwen-
emigratieplan een fonda te stichten.
In Kaapstad is de pest toenemende.
Eene algemeene inenting heeft een aan
vang genomen. Ook naar Australië is
de ziekte overgebracht.
De Wet heeft verklaard met de loo-
pende onderhandelingen niets te maken
te hebben, de Engelschen bladen vertellen
dat de regeering zoover mogeljjk is
tegemoetgekomen, mits de Boeren dade
lijk vrede sluiten.
Natuurljjk, de regeering zit wel wat
in de war met de verwikkelingen in
China. Men weet daar heel goed, dat
Engeland aan handen en voeten gebon
den ligt. in Z. Afrika en men tracht
daarvan gebruik te maken.
In de Kaapkolonie maakten de Boeren
zich meester van vele pas aangekochte
paarden.
Een Japansch diplomaat heeft iets
laten doorschemeren van oorlog tus-
schen Japan en Rusland. Het zou be
treffen het sluiten van een tractaat van
Rusland met China, aangaande Mant-
sjuerjje door de Timet openbaar gemaakt,
welk tractaat door Rusland is verklaard
als niet te bestaan. Japan ziet er in
eene trouweloosheid van Rusland en
meent dat er dan ook gevaar bestaat
voor Korea, waar omtrent een verdrag
tusscheQ beide Staten bestaat. Hierbij
moet nog opgemerkt worden, dat in
Japan eene zeer sterke oorlogspartij
bestaat en deze de regeering wel eens
tot het uiterste zou kunnen drjjven.
De Engelschen en Russen twisten in
China over de grenzen van de bezit
tingen van den Peking-spoorweg, die
tot de Russische concessie behooren. De
bezettingen van de twee volken staan
zeer dicht bjj elkaar. De Engelsche is
zeer versterkt. Wanneer de Russen niet
spoedig terugtrekken zjjn moeilijkheden
te wachten. De kwestie schjjnt voorloopig
geschikt te zjjn.