HAARLEMSCH
No: 84
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Drieëntwintigste Jaargang.
144
van WOENSDA.G 23 October 1901.
Nieuwsberichten.
T E L E PH O OJN N U M Ü;E R
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM,
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden—,25.
franco p. post ,40. Pr|i per Advertentie van 1-5 regels f 9.25, elke regel
Afzonderlijke nommers S centen per stik. meer 5 cents, groote letten naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentiën worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden ge/plaatst.
De Times verhaalde als extra nieuws
dat Botha is ontsnapt, wat geheel Europa
al eenige dagen weet, docht geeft toe,
dat de krijgswet tal van Kapenaren van
Engeland vervreemt.
Botha heeft volgens een Brusselsch
bericht aan twee kommandanten order
gegeven om in de Saldanha-baai munitie
in ontvangst te nemen. Deze baai ligt
ongeveer zestig mijlen van Kaapstad.
Vele Yeoman in Zuid-Afrika, die geen
ontslag kunnen krijgen, niettegenstaan
de hun diensttijd om is, verlaten nu
de gelederen en deserteeren.
De Zuidpunt van Afrika bevat zeer
veel baaien, groote en kleine, doch zoo
veel dat ze niet allen kunnen bewaakt
■worden. De Boeren worden verondersteld
ervan gebruik te maken voor de ontvangst
van hunne goederen. Van waar die goe
deren worden gezonden weet men niet.
Berichten aangaande Botha's bewe-
gingen blijven tamelijk verward. Men
veronderstelt hem te Babanango.
Het kleine commando van Dannbauser
is ook te Babanango aan de grens van
Zoeloeland aangekomen, zoodat de Boeren
weder vlak bij het terrein van den strijd
te Itala zijn. Maar het geheele Trans-
vaalsche gebied ten zuiden van Vrijheid
is ontvolkt, de Boerengezinnen zijn weg
gevoerd, alle voorraden en vee meege
nomen, zoodat het den Boeren aan de
grens van Zoeloeland moeielgk zal vallen
om middelen van bestaan te vinden.
De berichtgever van Reuter te Pre
toria klaagt er over, dat de nachtelijke
overrompelingen der Britten geen suc
ces meer hebben, omdat de Boeren hun
tactiek hebben veranderd. Zij hebben-
nu de gewoonte om 's avonds voortdu
rend hun kamp te verplaatsen. De
Engelsche colonnes hebben in den laat-
sten tijd dan ook herhaaldelijk moeten
ervaren, dat, als zij na een langen nach-
telijken marsch bij het doel waren aan
gekomen, de Boeren hun stelling kort
te voren hadden ontruimd.
Op het Hooge Veld leven de Boeren
van vee en mieliesde laatste wordt op
afgelegen plaatsen, meest verlaten hoe
ven, opgestapeld.
Op vele plaatsen zjjn de Boeren weer
begonnen met ploegen, en de Engelschen
colonnes hebben dan ook velden met
jonge mielies of pas beploegde akkers
gezien. De Boeren trekken weg als er
een colonne nadert en hervatten, als de
troepen voorbij zÜn> kalm hun werk.
Voor de zooveelste maal gaan er ge-
ruchten als zou De Wet overleden zijn. j
Er zijn echter goede redenen om te
gelooven dat de Wet gezond ishet
ligt geheel in den aard van zijn optreden
om op een gegeven oogenblik uit den
koek te komen daar, waar hij niet werd
verwacht.
Te Kaapstad schijnt de toestand met
den dag ernstiger te wordentengevolge
de ophooping van verschillende buiten-
landsche elementen, die het thans zeer
hard te verantwoorden hebben, vreest
men voor onlusten en de Boeren krijgen
inmiddels zooveel hulp als zg bewapenen
kunnen.
Johannesburg, Pretoria en Bloemfon
tein krioelen van spionnen, Boeren en
vreemdelingen, die in min of meer be
dekte betrekking staan met de comman
do's. Deze spionnen gaan en komen en
doen ontzaglijk veel kwaad, terwijl men
aan de.trouwe bevolking niet toelaat,
terug te keeren naar Johannesburg en
het werk te hervatten.
Dat onder dit alles de Britsche over
lieden het hooid kwijtraken en alles in
het werk wordt gesteld om vrees aan
te jagen is te begrijpen, al is het in de
hoogste mate onverschoonbaar.
Er is een vervolglijst van twaalf sedert
den 15den September gevangen genomen
Boerencommandanten uitgegeven, die
mitsdien tot levenslange verbanning zijn
veroordeeld. De meest in het oogloopende
naam op deze is die van Scheepers.
De moedige dame Emily Hobhouse
is voortgegaan door minister van oorlog
cijfers onder het oog te brengen. Deze
cijfers zg'n vastgesteld berustende op
eigen onderzoek. In Augustus, schrijft
zjj, waren in de kampen honderd vijf
duizend personen. Op het laatst van die
maand waren daar 3245 kinderen over-
leden, meest van gebrek aan voedsel en
verdere verzorging en door besmettelijke
ziekten.
En dan vraagt de schrijfster of de
minister met de gedachte aan deze 3245
kinderen, welke de oogen sloten na hare
laatste ontmoeting met hem, tenminste
nu maatregelen zal nemen en trachten
de noodlottige gevolgen van algemeen
bekende feiten af te wenden, inplaats
van een onderzoek in te stellen naar
hetgeen de heele wereld weet.
Als er niets geschiedt, zegt zij, zullen
enkele maanden voldoende zijn, om de
kampen uit te roeien.
Nog klaagt die dame over de hinder
palen, haar in den weg gelegd bij het
op eigen kosten inrichten van een hos
pitaal in een der kampen. Niettegen
staande de fraaie beloften van den kom-
mandant der plaats kon een verpleegster
uit Kaapstad geen vergunning krijgen
om naar het kamp te gaan; er was
bericht gekomen, dat daar geen ver
pleegster noodig was, natuurlijk van
den kommandant.
De schrijfster verhaalt van eene ver
pleegster, die alleen een pas kon krijgen
voor het werk in de kampen op de
ongelukkige voorwaarde, dat zij politiek
en philanthropic zou doqn samengaan,
door de vrouwen te bepraten, hunne
mannen tot overgaaf te bewegen. Er is
gezegd, dat het toonen van sympathie
aan de vrouwen der Boeren achterdocht
zou wekken bg de zoogenaamde trouwe
Kaapkolonisten. «Indien dat zoo is",
schrijft miss Hobhouse, vraagt men met
verbazing of dat deel der bevolking zich
dan in werkelijkheid niet zeer ontrouw
toont aan de edelste traditiën van Enge
land bjj het behandelen zijner vijanden,
bg het onderscheid maken tusschen
vechtende en niet vechtende, zg'n mede-
doogen voor zwakken, ouden, zieken,
hulpbehoevenden.
De bovengemelde feiten kunnen leiden
tot twee gevolgtrekkingen; óften opzichte
van de verzorging in de kampen heerscht
de schromelgkste verwaarloozing van
alles wat strekken kan om de kampen
niet te doen ontaarden in pestholen, of
er bestaat een stelselmatig plan om het
Hollandsche ras tot een onschadelijk
minimum te herleiden.
Stead, de kampvechter voor de Boe
ren, laat niet af, telkens weer de Engel
sche regeering en geheel zijn volk de
hardste waarheden toe te voegen.
De regeering verwijt hij verraad,
wegens het zenden van onbruikbare
mannen tegen hoogen prijs, zij schond
aldus het vertrouwen van het Parlement,
dat haar een blanco crediet verleende
tot het zenden van soldaten, die militaire
diegsten konden bewijzenhet land
werd met voorbedachten rade bedrogen.
De Manchester Guardian, besluit een
overzicht van den kindermoord in de
kampen met deze machtige regels:
„Wij herinneren ons de geduchte
woorden welke lord Salisbury nu zes
jaar geleden tot den Sultan van
Turkije richtte, hem onder het oog
brengend dat er een Macht boven ons
bestond, welke eenige de Voorzienigheid
noemen, en anderen de onvermijdelijke
en onveranderde loop der dingen, dank
zij wie een groote nationale misdaad, jj
vroeg of laat, een groote nationale in
eenstorting tengevolge heeft."
De „Birmingham Daily Post" volgt1
het sluwe voorbeeld van de „Pal Mali
Gazette" en stelt het sterftecijfer der
kinderen in de worgerkampen verkeer
delijk voor als niet hooger dan het
sterftecijfer in Londende liberale bladen
doen daarentegen uitkomen dat het 17
maal grooter is.
Nog steeds hebben de bladen het druk
over het boycotten van Engelsche sche
pen, in dier voege, dat na een bepaalden
datum geen Engelsch schip zou gelost
of geladen worden. Het plan, dat zeer
zeker zou kunnen dienen om den Brit-
schen handel te doen gevoelen, hoe Euro
pa denkt over de houding der Engelschen
in den oorlog, wordt door sommigen
onuitvoerbaar geacht.
De voorloopige commissie, die het plan
heeft opgevat om na 31 Dec. geen Brit-
schepen meer te lossen of te laden, bericht
thans, dat haar bg honderden bewgzen
van sympathie toevloeien, en dat zij in
een vergadering het vóór en tegen
nogmaals heeft overwogen. Het resul
taat: „doorzetten met alle energie die
in hen is."
Tot heden schgnt de aandacht der
Engelsche bladen nog niet op de be
weging, die gaande is, gelet te hebben.
Maar het zou de eerste maal niet zijn,
dat een of ander punt van gewicht hun
aandacht ontsnapte, of te eenvoudig lijkt
om er de aandacht aan te wijden.
In het Oostenrijksche Huis van afge
vaardigden heeft de heer Kaiser gevraagd
of de regeering bereid was het iniatief
te nemen tot beëindiging van den oorlog
in Zuid-Afrika. Van het antwoord der
regeering verwacht men niet veel, maar
er zal toch antwoord moeten komen, hoe
dan ook.
Het plan van president Roosevelt, om
de Amerikaansche vloot op één na de
sterkste van de wereld te maken, begint
zich reeds in daden te openbaren.
De marine zal voor het komende jaar
een uitgaaf vorderen van 98.910.984
dollars tegen 77.924.535 in het loopende
jaar. Door dit bedrag worden evenwel
nog slechts gedekt de kosten voor aan
bouw, overeenkomstig het ten vorigen
jare door het Congres aangewezen plan.
Daarenboven zal het departement van
marine met toestemming van den pre
sident den bouw voorstellen van 3 nieuwe
gevechtschepen, 2 pantserkruisers en 12
kanonneerbooten.
Een Oostenrgksch blad heeft een be
zoek doen brengen aan eene inrichting
tol het verhuren van linnnengoed te
Weenen, sedert negen jaar in werking.
Niet alleen de groote hotels en koffie
huizen, clubs, schouwburgen, banken,
kantoren en magazijnen, maar ook vor
stelijke huizen, leden der aristocratie,
hooggeplaatste militairen, benevens groo-
tere en kleinere burgergezinnen zijn
vaste klanten van de firma. Eerst sinds
een jaar verhuurt het etablissement ook
aan particulieren damast tafelgoed, hand
doeken, en verder alle soort van doeken,
in de huishouding noodig.
Om zich een begrip te vormen van het
gebruik, dat van de inrichting wordt
gemaakt, kan dienen dat den 22 Sep
tember het honderd millioenste servet
werd afgeleverd. Aan de fabriek waar
de goederen gewasschen en voor het
verder gebruik worden gereed gemaakt,
werken bijna drie honderd arbeiders.
Het gebruikte waschgoed wordt bg
de klanten per wagen aangehaald en
ontvangen zij andere stukken er voor
in de plaats en men betaalt niet meer
dan het gewone waschloon. Welk kapi
taal er door bestaat wordt kan men
nagaan als men weet, dat voor de be
volking van Weenen zeven of acht mil-
lioen kronen noodig zouden zijn tot het
aankoopen van tafel en huishoudlinnen.
Natuurlijk vervalt door zoo'n inrichting
de trotsch van een goede huisvrouw,
maar ook de zorg er voor.
Er loopt te Rome een gerucht, dat
de regeering besloten heeft Don Carlos,
die zich thans te Venetië bevindt en voor
wien thans de Spaansche regeering wel
wat benauwd is uit het land te wgzen. De
aanleiding tot dezen maatregel zou moe
ten worden gezocht in de geheime bij
eenkomsten, die herhaaldelijk door de lei
ders van zijn partg te zgnen huize wer
den gehouden.
De Russische rechtsgeleerde professor
Martens bracht een bezoek aan pre
sident Roosevelt. Men gelooft dat het
doel van des heeren Marlens bezoek was
aan te dringen op een spoedige bijeen
komst van liet permanente Bureau van
bet Haagsche Hof van Arbitrage.
Santos Duraont is met zijn bestuur
baren ballon den Eilleltoren omgeweest
nadat dit hem reeds eenige malen was
mislukt en, ondanks den tegenwind,
neergedaald op het punt van uitgang.
Het is twijfelachtig of de prgs door
Deutsch uitgeschreven hem toegekend
zal worden, daar hg voor zg'njcht-