HAARLEMSCH
PREDIKBEURTEN enz.
Eerste Biad.
No. 99
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Drieëntwintigste Jaargang.
144
TE HAARLEM
Zondag 15 Dec. 1901.
Nieuwsberichten.
TELEPHOONNDMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ƒ-, 25,
franco p. post ,40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per gtnk.
Prlji per Advertentie van 1-5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertentièn worden, aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG des middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst.
Eglise Wallonne.
Dix heures, Mr. Muller.
Gereformeerde Kerk.
(iGed Oudegracht.)
Voorm. 10 ure, Da. Mulder.
'«Avonds 5Vs ure, Da. Mulder.
Beverwijk.
Voorm. 10 ure, Da. de Lang.
Emer. Pred. te Haarlem.
Evang. Ijuthersche Kerk.
Voorna. 10 ure. Ds. van Kleef.
Ev. Luth. Pred. te Leiden.
Doopsgezinde Kerk.
Voorm. 10 ure, de Heer Voa.
Candidaat.
Eben-Haëzer Kerk.
Klein Heiligland)
Voorm. 10 ure, Da. Tibben.
'g Avonds 5Vs ure, Va. Tibben.
Christelijk Geref, Gemeente.
Zuiderstraat
Voorm. 10 ure, Ds. Schotel.
Avonds 5Vs ure, Ds. Schotel.
Woensdag.
's Avonds 8 ure. Ds. Schotel.
Luthersche Kerk.
Voorm. 10 ure, Ds. Poolman.
Nam. 1 ure, Zondagsschool,
's Avonds 6% ure, Ds. Wempe.
Kerk der Veroenigde Doopsgezinden
Voorm. 10 ure, Dr. Elhorst.
's Avonds 6 ure, Ds. de Vries.
Remonstrantsoh Geref. Kerk.
Voorm. 10 ure, Dr. Haentjens.
Kerk der Broedergemeente.
Voorm. 10 ure, Ds. de Blocg van
Scheltinga.
'g Avonds 7 ure, Ds. Pohlman.
Evang. Luth. Pred. te Delft.
Dinsdag.
's Avonds 7 ure, Samenkomst tot ver
sterking van het geestelijk leven. Ds.
SmithPred. te Amsterdam.
Baptiste Gemeente.
Lokaal Schachelstraat 6.
Voorm. 10 ure, Onderl. vergadering.
Nam. 12% ure, Zondagsschool,
's Avonds 6 ure, Onderl. vergadering,
g Avonds 8 ure, Meisjesvereeniging,
(Dinsdag.)
'sAvonds 81/» ure, Bidstond.
Z. D. Baptisten.
(Parklaan 17.)
Sabbat (Vrijdag) 's avonds 8 ure,
Bespreking van de Profetiën.
Sabbat (Zaterd.) vm. 10 ure, Prediking.
Sabbat (Zaterdag) Nam. 3 ure, Sabbat-
school. Onderl. Bijbelbespreking.
Afdeeling Haarlem van het
Nederlandsch Luth. Genootschap
voor In- en Uitwendige Zending.
Zondagsschool ten 1 ure in de Open
bare school C, Leidscbe Vaart.
BUITENGEMEENTEN.
Waa» niati ander» vermeld wordt, wordt de
Red. Hervormde Kerk bedoeld.
Bennebroek.
Voorm. 10 ure, Ds. Gerlh van Wijk.
Bloemendaal.
Voorm. 10 ure, Ds. van Schaik.
Pred. te Kampen.
'sAvonds 6y> ure, Ds. van Leeuwen.
Heemstede.
Voorm. 10 ure, Ds. Boon.
Pred. te Beverwijk.
Hillegom.
Voorm. 10 ure, Ds. van Veen.
's Avonds 5 ure, Ds. van Veen.
Doopsbediening.
Houtrijk en Folanen.
Voorm 10 ure, Ds. Heeringa.
Santpoort.
Voorm. 10 ure, Ds. Kutsch Lojenga.
Spaarndam.
Voorm. 10 ure, Ds. Baljon.
Zandvoort.
Voorm. 10 ure, de Heer Lens.
Zendelinng.
's Avonds 6ys ure, Ds. Hulsman.
Tweede Kamer.
In de zitting van Vrijdag verweet
de heer Melchers, zijn repliek vervol
gend den Katholieken, dat hun bemoeiing
met de arbeidersklasse niet leidt tot
vrijmaking van het proletariaat en de
arbeidersbeweging aan dien kant geheel
afhankelijk maakt van de Katholieke
Kerk, die integendeel het kapitalisme
aanmoedigt. De heer Staalman bleef
betreuren het gemis van het demokra-
tiesch element in deze Christelijke Re
geering. Hij verklaarde zich bereid te
zfjner tqd een lijstjen van antirevoluti
onaire ministers voor Marine over te
leggen, en handhaafde zijn bezwaren
tegen de opneming van den tegenwoor-
digen minister in het Kabinet. Spreker
weigert een dienaar te worden van de
aristokratische antirevolutionairen. Hij
heeft zich daarom niet aangesloten bq
hun Kamerclub, en wenscht zich alle
vrijheid van kritiek voor te behouden.
Ernstig waarschuwde hij tegen eenige
samenwerking met de oudliberale partij,
waarvan de „kleine luyden" niets te
wachten hebben wegens hare beperkte
opvatting van de Staatsbemoeiing. Spre
ker blijft als Christen-demokraat bij de
antirevolutionairen, en verlangt, tegen
over zgn indeeling bq de iwilden" door
den afgevaardigde Heemskerk, eereher
stel als antirevolutionair. De heer Druc-
ker voerde nog het woord, hoofdzakelijk
om tegenover den heer Michiels te
ontkennen, dat de vrijzinnig demokra-
tiesche partij één zou zijn met de so-
ciaal-demokratiesche, en te doen uit
komen, dat de heer Treub, die de
verwantschap aannam, te Amsterdam
niet sprak namens de vrijzinnig demo-
kratiesche partij. Deze blijft principaal
van de socialisten gescheiden, omdat voor
haar het privaat eigendom bljjft grond
slag der maatschappij, gelijk hare be
ginselen omtrent kiesrecht en sociale
wetgeving haar afscheiding van de oud-
liberale part(j rechtvaardigt. Voor alge
meen kiesrecht verwachtte Spreker ook
niet veel sympathie van de vooruitstre
vende liberalen. Sprekers partjj denkt
er inderdaad over, een voorstel tot
Grondwetsherziening betreffende het
kiesrecht te doen. Inmiddels zal de
propaganda voor dat denkbeeld met
kracht worden voortgezet. Spreker
maakte van 's Ministers verklaring, dat
hq geen voorstel tot heffing van graan
rechten zou doen en beloofde den steun
zqner partjj, wanneer de Reg. krachtig
genoeg sociale wetgeving wil voorstaan.
De heer Michiels van Verduijnen drong
nog aan op overlegging van de bescheiden
over de Vredeskonferentie, en de heer
van Bjjlandt achtte het een eer voor
Nederland, pogingen aan te wenden om
tot vrede in Zuid Afrika te komen. Na
uitvoerige repliek van den heer Schaper
betoogde de heer Savornin Lohman, dat
algemeen kiesrecht volstrekt niet noodig
is om arbeids-toestanden te verbeteren.
Hq bestreed de overheerschende macht
der arbeiders. De heer de Waal Malefijt
bestreed den heer Staalman, en de heer
Schokking wilde in 't licht stellen, hoe
het Christelijk beginsel moet zijn grond
slag van het gezag. De heer Goeman
Borgesius repliceerde op verschillende
punten. De heer van Kol verklaarde
zich niet bevredigd met het antwoord
op zijn interpellatie omtrent de kon-
centratie-kampen, en stelde eene motie
voor, waarbij de Kamer de Reg. ver
zocht, maatregelen te beramen, waar
door, met goedkeuring van de Engelsche
regeering, de vrouwen en kinderen uit
Z.-Afr. koncentratiekampen, die zulks
verlangen, naar elders overgebracht
kunnen worden. Deze motie zal later
worden behandeld.
De Min. van Binnenl. Zaken ontkende
geenzins wat hij vroeger heeft geschre
ven, maar meent, dat citatenstrijd niet
meer van dezen tijd is. Door den heer
Mees was gevraagd of den minister niet
afweek van vroeger beleid door nu te
zoeken naar koalitie inplaats van isole
ment. Groen's woordin isolement zoek
ik mjjn kracht, beteekende afscheiding
afscheiding van de konservatie partij
maar daarna past aansluiting, niet door
fuzie, maar door federatieve aansluiting.
Daarna behandelde de Min. andere pun
ten. Op de vraag wat hq bedoelt met
zijn verklaring, dat het nu goed gaat
met het onderwijs, antwoordde hq, dat
de landsvrede steeds meer bevorderd en
uitgebreid wordt, het onderwijs in dege
lijkheid wint, terwjjl allerzijds lust om
het onderwijs uit zijn eenzijdigen banfl
los te maken, bestaat. Waartoe dan
Grondwetsherziening? De min. houdt vol,
dat het Centrale Comité bij de verkie
zingen geen onderhandelingen heeftge
voerd met, welke parij ook. De samen
werking is pas begonnen nadat hem de
kabinetsformatie was opgedragen. Naar
aanleiding van het door den heer Mel
chers gesprokene stelde de Min. in 't
licht, dat het Marxzisme niet beantwoord
heeft aan 't geen het beloofde. Het
verdwijnen van den middenstand en het
verachteren van het proletariaat zijn ook
niet door feiten bewezen. Hij bestreed de
argumenten waarmee de heer van Hels-
dingen op algemeen kiesrecht aandrong.
Ook den lieer Staalman bestreed de Min.
Het samengaan van Antirevolutionairen
en Katholieken was ontstaan uitinner-
ljjken drang om alle verschillen te laten
varen, waar men voor een gemeenschap-
peljjk doel arbeidt, n.l. op te komen
tegen een geest, zichtbaar in tal van
kleinigheden, die tracht ons volk te de-
moraliseeren. Die moderne geest woelt
in het volkde vrjje liefde wordt openijjk
verdedigd, de zelfmoord gëeerd, het neo-
malthusianisme vindt publieke verdedi
ging, de literatuur wordt vergiftigd door
scabreuse mededeelingen vanhetsexueele
leven. Anderzijds valt te regelen de
verhouding van man en vrouw en kin
deren, van patroons en werklieden, volk
en overheid, overheid en God. Waar nu
zooveel in de wet te regelen is, viel het
op, dat in wetten der overzijde bepalingen
voorkwamen, die hoogst bedenkelijke
verschijnselen opleverden. Zoo bij de
kinderwetten, zoo bq den leerplicht, zoo
bq de armenwet. In meer regeling valt
hetzelfde op te merken. Bq de stembus
kwam dat alles ter sprake. Als de ar
beiders van Patrimonium en den R. K.
Volksbond een betere sociale pozitie op
geven om te verkiezen eene mindere
verbetering, maar met behoud van het
geloof, dan is aan deze zijde ongetwqfeld
het hoogere zedtlqke beginsel. De sociaal
democraten willen onze arbeiders op een
hellend vlak brengen, waarlangs ze steeds
meer afglijden; maar wq, zegt de Min.,
waarschuwen ze. Als resuliaat van dit
debat noemt hij, dat dit Kabinet kan
rekenen op steun van partqgenooten,
die niet een groep van marionetten vor
men om als claque dienst te doen, maar
van mannen van karakter en overtui
ging, die uit eigen inzicht de noodzake
lijkheid erkennen van samenwerking.
Aan de linkerzijde mag de Reg. op één
uitzondering na, rekenen op eene par
lementaire houding die tot vruchtbare
beraadslaging leiden kan. De heer Scha
per nadat de heer de Savornin Lohman
tevergeefs sluiting van het debat voor
gesteld had kreeg voor de derde maal
het woord, en kwam tegen den krachtigen
aanval des Ministers tegen de Soc.-
democratische beginselen op. Ook de heer
Staalman kreeg voor de derde maal het
woord en weersprak de bewering van
den heer de Waal Malefqt. De Min.
van Binnenl. Zaken repliceerde nog naar
aanleiding van het door den heer Scha
per gesprokene. Daarna werd het alge
meen debat gesloten. Hoofdstuk I (Huis
der Koningin) werd aangenomen. Bij Hoofd
stuk II (hooge Kollegiën) drong de heer
van Helsdingen aan op hooger schade
loosstelling voorde Kamerleden. De Min.
van Fin. was van meening, dat art. 89
der grondwet zich tegen inwilliging van
dit verzoek verzet en volhardde daarbq,
ook na repliek van den heer v n Hels
dingen. Bij art. 11 besprak de heer
Pijnacker Hordqk de pozitie van de
beambten hij het algemeen bestuur. De
Min. van Fin. verklaarde, dat aangaande
deze zaak onderzoek is ingesteld. Hoofdst.
II werd aangenomen.
De burgelqke autoriteit van het de
partement van Koloniën deelde mede
dat zij het beheer van de concentratie
kampen had overgenomen van het mi
litair bestuur. Men zou geld noch moeite
sparen om de kampen zoo gezond moge-
