NGEZONDEM.
als rashond. Ontwgtelbaar zou dan de
belasiinghetïer weer een ambtenaar meer
jioodig hebben; een hondenkenner.
in „The Nation" wordt medegedeeld
dat Portugal wellicht onder de goud-
produceerende landen kan gaan behoo-
ren. Bekend is het dat de oude Romei
nen te Thauiar in de provincie Coimbra
o. a. goudmijnen hebben ontgonnen,
waarin later ook de Mooren en Portu
geezen hebben gearbeid. Sedert eenige
eeuwen echter is dat werk gestaakt en
zelfs de herinnering aan goudmijnen in
Portugal verdwenen. Thans is zq her
leefd en wel door de Boeren. Zooals men
weet, zijn een aantal van hen, die naar
Lorenzo Marques waren uitgeweken,
naar Portugal overgebracht en daar
geïnterneerd. Hun ervaring omtrent
goudmijnen heeft hen op het spoor ge
bracht van die overoude mijnen, en zij
hebben reeds met eenig gevolg de ont
ginning hervat. Het is nu te bezien of
deze pogingen inderdaad tot herleving
van de oude goudmijnen zal leiden.
Men is doende Chamberlain heelemaal
gek te maken; ter gelegenheid van zijn
uittocht naar Afrika zal er te Birming
ham o. a. een Chamberlain optocht ge
houden worden, waarbij a"es za' ^ee'
nemen. Een plan om de paarden van
zqn rijtuig af te spannen en het door de
mariniers te doen tiekken, heeft men
moeten laten varen wegens de helling
van den weg.
De meening wordt geuit, dat Cham
berlain in Afrika niets voor de Boeren
zal doen, maar voornamelijk er heen
gaat om de gemoederen der Engelschen
aldaar gunstiger te stemmen. De stem
ming onder de kolonisten moet ongun
stig zijn.
Door den burgemeester eener Noord-
Hollandsche gemeente is een instructie
geopend tegen de vrouw van den hoofd
onderwijzer aldaar, die verdacht wordt
steenkolen te hebben ontvreemd uit de
gemeentelijke bergplaats der openbare
school. Verschillet.de getuigen en de
verdachte zijn gehoord.
Vroeger was het de gewoonte dat de
schoolhoofden vrij brandstof genoten.
Mogelijk heeft de vrouw wel uit kracht
der gewoonte gehandeld. Sedert het in
de groute steden tegel is geworden, dat
iedere school haar concierge heeft, heb
ben deze vrij brandstof, dit voorkomt
fraude.
Maandagnacht heeft een groote brand
gewoed te Zaandam in het logement
Huisman. Nog vier belendende perceelen
werden aangetast.
Door een onbekende oorzaak is giste
renavond een zware brand uitgebroken
bq den landbouwer J. Koen aan de
Hoofdvaart bij het Hoofddorp. De pas
nieuwe kapitale woning, is met al de
meubels een prooi der vlammen gewor
den. De bouwschuur, achter het huis
is, dank zij den gunstigen wind, ge
spaard gebleven.
Alles is door assurantie gedekt.
HAARLEM 18 Xoiember 1902.
Bij de huldebetooning van den
zanger, den Heer Orelio, was Vrijdag
avond de zaal dicht bezet en had de
Directie het hare gedaan om de zaal
een feestelijk aanzien te geven.
Gegeven werd de Opera Willem Tel,
waarin de Heer Orelio natuurlijk de
titelpartij vervulde en meermalen harte
lijk werd toegejuicht.
Namens de vele vrienden en vereer
ders werd door den Heer de Haan Hu
genholtz een schilderij van Th. de Bock
aangeboden, voorstellende een landschap.
Kransen werden aangeboden door de
Ideeren W. Jager Gerlings voor Toon
kunst P. C. Bouwmeester voor Crescen
do; P. v. Ooy voor Caecilia; G. J. van
Gasteren voor den schouwburg; J. D.
Fransen voor de Kon. Liedertafel Zang
en Vriendschap.
Gedurende een souper in Hotel Eunck
Ier werd den jubelaris een serenade
gebracht door Harmonie en toen een
feestlied, gedicht door den heer J. van
Breemen, op muziek van Philip Lootz,
door de Liedertafel Caecilia.
Het jubileum van den heer Jos. Orelio
bracht ons behalve eene hartelijke hul
debetuiging van het Haarlemsche publiek
aan den gevierden zanger, eene uitstekend
geslaagde opvoering van de Opera Willem
Teil.
Ofschoon we in dit seizoen en vroeger
reeds onderscheidene recht mooie uitvoe
ringen van de Nedet landsclte Opera had
den te bespreken, zóó deugdelijk in elkaar
gezet als deze, zóó in alle gezichten goed
verzorgd, herinneren wq er ons geene.
De beminnaren van dramatische kunst
hebben zich dan ook ongetwijfeld verlus
tigd in zulk eene heerlijke wedergave van
Rossini's meesterwerk.
De Guillaume Teil behoort tot de beste
werken of liever, is het beste werk van
Rossini. Van de zeven en dertig opera's
welke hij schreef, mocht deze, waarin de
lotgevallen van den Zwitserschen vrij
heidsheld aan de vergetelheid worden
ontrukt, het zegel drukken op zijn onver-
gankelijken roem.
Het drama van Schiller is voor Rossini
geweest een bron van schitterende inspt-
ratiën. In bonte afwisseling volgen lan
delijke, kiijgshaftige, bevallige en aan
doenlijke tafereelen elkander op. De eigen
aardigheden der Italiaansche en Duitsche
kunst, de eerste in hare luchtige beval
ligheid, de laatste met hare bteede en
diepe harmonieën, treden bij afwisseling
op den voorgrond.
By eene bezetting als die van Vtijdag-
avond was het succes der opvoering tn
alle opzichten verzekerd.
Mej Van Ophemert, al kon zij de her
inneringen aan rnevrouwEngelen-Sewing
in deze partij niet geheel op den achter
grond dringen, gaf eene goede Mathilde.
Goed, meer nog door zang dan spel. Me
vrouw T. Blom-Urlus wasalsjeminy heel
sympathiek. In de appel scene sloot haar
zang zich waardig aan bij dien van Orelio.
De heeren partijen ware alle in goede
handen.Orelio, Pauwels, van Duinen, Kos
ter en Cauveren, zij trokken beurtelings
de aandacht. Vooral de eerste, onze dra
matische kunstenaar bij uitnemendheid,
maakte in de nobele partij van Teil een
diepen indruk.
In overeenstemming met het supe
rieure werk der Solisten waren de en
sembles van het Koor en het Orkest. De
heer C. v. d. Linden leidde het geheel met
warmte en bezielingzijne bekende rou
tine, gevoegd bq de onfeilbare kennis der
partitie behoedde de medewerkenden aan
deze en gene zijde van het voetlicht voor
de geringste afdwaling. Bewees de heer
Orelio opnieuw bij den genotvollen feest
avond, welk een hoog te waardeeren
kracht de Ned. Opera in hem bezit.de
heer v. d. Linden toonde zijne groote
hoedanigheden als opera directeur niet
minder schitterend. Het denkbeeld van
de Directie der Schouwburg om zqn
lessenaar te tooien met groene lauweren
mocht wel aller svmpaihie verwerven.
B.
Woensdag 19 November zal het
Roomsch Katholiek Parochiaal Armbe
stuur de gewone jaarlijksche Turfcol-
lecte houden. Tal van hulpbehoevenden
en noodlijdenden moeten aan brand
stoffen geholpen worden. HetArmbestuur
doet in deze een beroep op Haarlems
ingezetenen en beveelt deze collete bij
zonder aan.
In het douchebadhuis zijn in de
afgeloopen week genomen 468 baden.
Aanstaanden Woensdag komt het
Nederlandsch Tooneel met Madame
Sans-Gêne, tooneelspel van Sardou.
Het stuk is hier meermalen vertoond
rnet Louis Bouwmeester in de rol van
Napoleon, welke rol thans zal vervuld
worden door Hubert la Roche.
Mevrouw Mann Bouwmeester treedt
in het stuk op als Catherine (Madame
Sans Gêne).
ambten, de koflers werden nagezien, nog
enkele oogenblikken en zij waren in het
vreemde land. Neen, niet in den vreemde,
in den vreemde niet. Want ofschoon
zij dezelfde formaliteiten hadden ver
licht als reizigers die de Duitsche of
Zwitsersche grens overtrekken, zij bleven
zich thuis voelen omdat zij hoorden
spreken hun eigen taal!
„Welkom!" wuifden hun de goud
schitterende letters op schilden en ba
nieren legen, te Kortryk opgericht voor
de „Halle" van den aYzeren Weg." En
de inwoners der stad herhaalden dat
blijde woord: Welkom! Welkom!".
Zoo klonk het den Nederlanders tegen
in het vreemde land. En toen voelden
allen, die daar vereenigd waren uit
Nederland of België, uit den Vrijstaat
of Transvaal, zich één voelden zij het
meer dan ooit te voren: »De taal is
gansch het volk!"
Staatkunde kan grenzen trekken of
wijzigen, gesteund door het machtwoord
van heerschers of het geweld der bajo
netten het recht van den sterkste zich
zeiven ten toon stellen in geheel zqn
grenzenlooze laagheid, wanneer het door
overmacht een vrij volk dwingt tot zijn
wil, toch zal dit volk in waarheid nooit
behooren tot de onderdanen zqner over-
heerschers zoolang het zqn eigen taal
spreekt. Want:
„De taal is gansch het volk".
Ver, ver verwijderd van zijn zonnig
geboorteland lag op zijn sterfbed een
dapper man, een zoon van het Afri-
kaansche helden volk van Nederlandschen
stam. Hij voelde, dat zijn leven, zijn
aardsche leven, langzaam vervloot en
over hem kwam een bitter, brandend
gevoel van weedom en smart, omdat hij
niets, niets meer zou kunnen zijn voor
zijn volk, waarvoor hij had gestreden
maanden, jaren lang. Zijn arm, moedig
volk, het heldenras van het eens bloei
end Zuid Afrika, waarboven nu ver
stikkend hing de zwarte nacht van
folterend lijden, van een zieleleed waar
voor ieder woord verstomt.
O! het was hem alsof de lange, schier
eindelooze rij der rouwdragenden heen
trok langs zijn sterfbed: de moedige
mannen gedood in den feilen worstelstrijd
voor vrijheid en recht, de dappere vrou
wen. die de vierkleur klemden in hun
handen, toen zij werden heengevoerd
naar de concentratiekampen waar hen
zou vermoorden het recht van den
sterkste, de kinderen jong en teer, vele
duizenden, vele duizenden,doodgehongerd
op bevel
Hij zag verbrande steden, verwoeste
dorpen, verkoolde hoeven, omgehouwen
bossciien, weggedreven kudden, afge
maakte paarden. Hg zag een land be
roofd van zijn welvaart, een volk, dat
was ontnomen 's levens leven: onaf
hankelijkheid en vrijheid. Hoe dat volk,
dat arme, vernederde volk te iedden van
geheelen ondergang, hoe het te geven
nog één lichtsprank van hoop, die de
zon zou kunnen worden der toekomst,
der vrqe toekomst van Zuid-Afrika?
Onrustig wentelde zich de stervende
op zijn leger, zqn ademhaling ging
zwaar, want hij hoorde hoe de over
winnaars het woord richtten tot zqn
volk in hun taal, doch hij bemerkte ook,
dat de kinderen toen hun moeders aan
zagen vragend, verwonderd, want zij
begrepen niet wat werd gezegd. En toen
zag de stervende held de lichtsprank,
toen wist hjj
Nog eenmaal hief hij de hand op en
sprak met een stem vast en duidelijk
als stervenden soms bezitten:
„Ons moet die taal vast hou!"
En toen hij dit had gezegd stierf
beroofde vrouwen en zwakke kinderen,
als zij U vragen hen te helpen om die
kinderen te laten onderwijzen in hun
eigen taal.
Die taal is ook de Uwe!
Helpt, helpt daarom de Nederlandsehe
taal in stand te houden in Zuid-Afrika,
dat wèl ver af ligt op de wereldkaart,
maar voor ons gevoel dicht, héél dicht,
ons ligt aan het hart.
Vergeet niet, vergeet nooit:
„De tgd verslindt de steden.
Geen tranen blijven staan,
De leger enden oneven,
Een volk kan niet vergaan!"
En:
»De taal is gansch het volk!"
Wij herinneren onze Haarlemsehe
jonge dames nog eens aan de oproeping
voor de collecte op 25 Nov. a.s.
Schriftelijke aanmelding wordt ver
zocht voor Woensdag a.s.
Woensdagmiddag vergadert het dames
comité 's middags ten 4 uur in de boven
zaal van het Brongebouw.
In deze vergadering zal de indeeling
van de wijken en de wijze van collec
teeren worden vastgesteld. Het plan is
om dit weder even als de vorige maal
met zakken en bussen te doen plaats
hebben.
De dames collectrices zullen elk een
strik in groene en oranje kleuren als
onderscheidingsteeken ontvangen.
Pos titan toor Haarlem
OPGAVE van de door dit kantoor verzonden
brieven en briefkaartenbestemd voor onbekende
personen, gedurende de eerste helft der maand
Oct. 1902, welke stukken thans door de Afzenders
kunnen worden teruggevrauqd.
Brieven.
Wed. v Went, J. v Gelder, mej «olte, Cre-
dietbank, mej. M. E. Broi.khorst, de Bruin, mej.
G. v. d Ledden, mevr. Lek. mej. I). Cassee, wed.
M. Mooy, Nieuweuhuis-de Munnik alien Amster
dam; wed. Ttmminck, mej. kuyk, Gort den Haaï;
ra j M Evcr's, W. v. d. Boogaardt, mej. C. E.
Sraidt, mej C. E Muller pllen Haarlem; J. H.
v. Raven8berg en mev. v. Waard, beiden Hilver
sum; mevr de Bock, te Ymniden, J Heine Oud
schermer. Jhr. Gevers te Zwartsluis, W. kamp
man as. Almenkantoor vau Hardcnberg-
Dedemsvaart voir H. Klos, Haarlem.
Briefkaarten.
Mej. B. v Harte, Almelo, mej. M. A. Girlings,
mej v. Segtrelen. Mej M. Hooger, mej J. v d.
Lek de Clercq. Mulders, mej. J. LamoDs. wed.
v d Berg, mej. O. Koest, allen Amsterdam; J.
v. d Vent, Bennebroek, mej. Traksel, Beverwijk
T. v d. Hoeven, Delft; RaDger, Domburg; mej.
v Dijk, J. v Fransren, inej. A. v. d Haak, allen
den Haag, C. Tilleman, Betsy, mej. de Vree, mev.
Leuting allen Haarlem; mev. Soldincr, Heemstede
mej L. Willemse, mei. du Maine, beiden Utrecht,
J Wavereos, Vogelenzang, J. Peereboom??
Briefkaarten.
BUITENLAND.
A. v. Zijl, Beira; H. v. d. Veen. Osrabrück;
H. Esmeijer??
Brieven
J. Martin, Barmen; J. Steenvoorden, Berlin;
H Tinte, Bern;A. v. Raufmanu, Bonn; I). van
Heerdtn, Liëge, H. Mettes, Shields.
Markt van 17 Nov 1902
Boter. Aatigev. 32 K.G., verk. 3*2 K.
G. L. pr. 145, H. pr. ƒ1.50 p K. G.
Biggen. Aangev. 48, verk. 40 stuks.
L. pr. 7.H. pr. 9.p. stuk.
Schrammen. Aangev. 5, verk. 5 stuks.
L. pr. /13.—H. pr. ƒ17.p. stuk.
AardappelenAangev. 170 HL., verk.
170 HL.
L. pr. ƒ1.80, H. pr. 2.50 p. H.L.
Appelen. Aangev. 123 H.L. verk. 70 H.L.
L. pr. 5.H. pr. 12.— p H.L.
Peren. Aangev. 72 H.L.. verk. 40 H.L.
L. pr. ƒ5.H. pr. ƒ16.p. H.L.
Lusas Mever. (historisch). Hij sloot de RoodekoolAangev. 17000 st., verk. 5000
Collecte Boeren Hulpfonds 25
November its.
„Ons moet die taal vast hou!"
Weinig tqds geleden gingen vele
Nederlanders de grenzen over, op weg
naar Kortrijk. Liefde voor hun taal,'
belangstelling in de letterkunde dreef
hen, met de wetenschap, dat zij door
hun tegenwoordigheid gingen versterken
het bewustzijn van den Dietschen stam.
Te Roosendaal wachtten hun de tolbe
oogen gerust, want nu kon hij rustig
sterven. De laatste daad, die het leven
van hem eischte, had hij volbracht, hij
had zijn volk den weg gewezen, dien
het had te gaan om te handhaven zijn
volksbestaan, ook onder den harden drnk
der vreemde overheersching want: „De
taal is gansch het volkl"
En om die taal te behouden voor hun
volk, te bewaren voor de geslachten,
welke thans nog niet zqn, komen tot
U, Stadgenotende heldenaanvoerders
van het heldenvolk, dat thans bloedt
uit duizend wonden. Maakt hun weg
gernakkelqk, het is een zware gang.
Geeft, geeft, met warm hart en gulle
hand als zij Uw hnlp vragen voor de
verminkten in den strijd, voor hun
st. L. pr. 3 H. pr. 6 ets.
Wittekool. Aangev.5000 stverk. 4000st.
L. pr. 3 H. pr. 7 ets.
Savooie/eool. Aang. 18000 St., verk. 7000
st. L. pr. 3 ct., H. pr. 5 ct.
QRGELBESPELIhfc
in de Groote- of St.. Bavokerk alhier, op
Don-terdae 20 vov. 1902, des namiddags van
2 tot 3 uur door den Heer W. EZERMAN.
PROGRAMMA.
1. Preludium en FugaJ. S. Bach.
2. Andante fiiDèbreJ. Sveidsen,
3. Sonate No 2Mendelssohn.
a. Brave, Adagio.
b Alleg o maestoso.
c. Fuga.
4. Ave MariaArcsdelt-Liszt.
5. Aria uit Stnbat MaterRossici.
