Nieuwsberichten.
De Heer Snelijes stelt zich voor, dat
deze Raadsvergadering in de Statenzaal
een proefneming is, doch dan moet die
proefneming goed zijn, want het kunst
licht is zeer onvoldoende.
De Heer van Lennep voegt hieraan
toe dat ook de ventilatie niet goed is.
De Voorzitter deelt mede, dat de proef
zoo volledig mogelijk zal genomen wor
den.
De vergadering wordt daarna gesloten.
Donderdag te half twee had een
spoedeischende vergadering van den Raad
plaats.
Het eerste punt betrof herstemming
over het voorstel Roog, waarover Woens
dag de stemmen staakten. Het luidt:
Behoudens financieele regeling alsnog
een bedrag van f 7860 beschikbaar te
stellen en alzoo voor kosten van den
bouw der Zesde Tusschenscliool, als
mede voor kosten van voorbereiding en
het houden van toezicht betreffende dien
bouw een som van 51460 uit te
trekken.
Het werd thans verworpen met 16
stemmen tegen.
Vervolgens voortzetting van het voor
stel van B. en W. tot beschikbaarstel
ling van meerdere gelden voor den bouw
der Zesde Tusschenschool.
De Heer Roog heeft het nog over het
niet overnemen van kosten voor toezicht.
De Heer de Breuk beantwoordt.
De Heer Schram wenscht de woning
voor den concierge niet te doen bouwen.
De woning in stemming gebracht wordt
aangenomen en daarna het geh«ele voor
stel.
De Heer Mudoo vraagt met het oog
op vrouwelijke personen, het geneeskun
dig onderzoek te doen plaats hebben door
vrouwen.
De Heer Sneltjes vraagt of er nog
geen verzoek is ingekomen ten opzichte
van de erfpachtgronden aan den Raam-
singel. De Voorzitter beantwoordt, dat
aanvragen in behandeling zijn.
De Heer Groot spreekt over belem
meringen aan de spoorwegovergangen.
Vraagt voorziening; geantwoordt wordt,
dat de overgangen in observatie zjjn.
Er is overlast, doch de brug kan ook
gebruikt worden. Zooveel mogelijk zal
aan de bezwaren tegemoet gekomen
worden.
De vergadering wordt gesloten.
Tweede Kamer. Zaterdag werd de
beraadslaging over Hoofdst. V der Staats-
begrooting voortgezet. Naar aanleiding
van het betoog van de heeren de Stuers
en Cremer, die, met het oog op den
onhoudbaren toestand waarin het Etno-
grafiesch Muzeum te Leiden verkeert,
wat de huisvesting betreft, urgentie
bepleitten van de beslissing op het aan
bod van Amsterdam ten dezen aanzien
gedaan, beloofde de Min. nogmaals bjj
de Kommissie ad hoe te zullen aandringen
op indiening barer voorstellen. De heeren
Helsdingen en Nolting klaagden over
het laag loon der Rijkswerklieden aan
het Universiteitsgebouw te Utrecht,
waarop de Min. wees, dat het loon zich
regelt naar den plaatselijken loon.stan-
daard. Van verschillende zijden werd
betreurd de langzame bouw van het
Ziekenhuis te Groningen, wat voorna
melijk toegeschreven wordt aan de steeds
toenemende werkzaamheden buiten het
bestek, waar tegenover de heer Schaper
Opmerkte, dat in andere bizondere om
standigheden de oorzaak lag. De Min.
beloofde buiten verband van verleende
subsidie te zullen aandringen op be
spoediging, voor zoover de deugdelijke
bouw dit gedoogt. Bij de afdeeling
Middelbaar Onderwijs interpelleerde de
heer Terlaari naar aanleiding van de
voorwaarden, verbonden aan de toelating
van kostelooze leerlingen tot de Ryks
Hoogere Burgerscholen. Betalende leer
lingen worden gemakkelijker toegelaten,
en zelfs worden kostelooze leerlingen
bij voldoend afgelegd toelatingsexamen
afgewezen wegens gebrek aan plaats.
Dit meten met twee maten keurde in-
tirpellant af. Hij keurde af de achter
stelling van niet betalenden. Hij vroeg
o.a. den Minister, Art. 3 der voorwaar
den zoodanig te wijzigen, dat gelijk
recht voor allen komt. De heeren Ver-
hey en Bos bepleitten onbelemmerde
toelating van meisjes op de Rjjks Hoogere
Burgeischolen en Gymnasia. Na de pauze
nam de heer Troelstra na aflegging der
beloften zitting. Van verschillende zijden
werd hem geluk gewenscht. Bij het
voortgezet debat erkende de Min tegen
over den heer Terlaan, dat de tegen
woordige toestand onbevredigend is.
Echter wees hij op de konsekwentie,
uit het stelsel van dien heer voortvloei
end dat de Overheid verplicht zou zjjn,
zelfs aan ieder gelegenheid te geven
aan een universiteit te studeeren. De
uitsluiting van onvermogenden wegens
gebrek aan plaatsruimte heeft haar
giond in de ongeproportioneerd groote
uitgaven voor uitbreiding der R. H.
B.-scholen gevorderd, die oorspronkelijk
slechts waren ingericht voor de gegoede
burgerklassen. Overigens geeft het Mid
delbaar Onderwijs aan het volk niet wat
het behoeft, maar de Min. is dan ook
op dit oogenblik niet geneigd de door
interpellant gewenschte radikale ver
betering toe te zeggen. De Min. ver
dedigde de toelating van meisjens op de
R. H. B.-scholen bij uitzondering. Ver
worpen werd met 43 tegen'25 stemmen
het am.-Terlaan, om f 2500 beschikbaar
te stellen voor restitutie van schoolgel
den enz. gemaakt door afgewezen on
vermogende leerlingen, die nochtans
tegen betaling op H. B.-scholen zijn
toegelaten. Bij art. 121 Polyteckniesche
School) wees de heer Bos nogmaals op
de noodzakelijkheid van regeling van
het vakonderwijs De heer Dolk sprak
zijn leedwezen uit, dit de Min. begint
met regeling van het Middelbaar Onder
wijs, terwijl het Lagere nog niet geregeld
is. De heer Smeenge ontkende, d it er
strijd bestaat tusschen voorstanders van
het leerlingwezen en het ambachtson
derwjjs. Zijns inziens moet de Reg. de
ambachtsscholen blijven steunen en
vereenigingen, die het leerlingstelsel
voorstaan in sprekers richting evenzoo.
De heer Nolens acht herziening van het
techniesch onderwijs noodig, om de ge
legenheid te verzuimen tot het verkrijgen
van onderwjjs en een betere aansluiting
te verkrijgen. De heer de Stuers betoogde,
dat de wet M. O. niet geschikt is, om
daarin alle techniesche en teekenscholen
te brengen. De Min. van Binnenl. Zaken
antwoordde op de gegeven wenken Na
replieken werd het debat gesloten, en
de zitting verdaagd tot Maandagmiddag.
Inde zitting van Maandag,bij voortzet
ting van de beraadslaging over Hoofdst.
V der Staatsbegrooting, lichtte de heer
Hubrecht een am. toe, om den post van
f 20 000 voor voorbereiding en eventu-
eele oprichting van een Technicum te
verlagen tot ƒ12 000, om zich zoodoende
te bepalen tot een goede voorbereiding
en uitwerking van het plan. Daarna komt
eerst de tijd voor leerkrachten enz. Spre
ker betoogde, dat de Kamer thans geen
voldoende voorstelling van het Technicum
heeft, en het ook niet vaststaat, of we
hier te lande werkeljjk behoefte hebben
aan eerie centrale school. Ook betreurde
Spreker het, dat de Min. by dit vraagstuk
heengegleden is over vele nuttige in
stellingen hier te lande. De Min. van
Binnenl. Zaken verdedigde den post, be
werend, dat hij wél naar het buitenland
moest zien, omdat, al hebben we hier
goede inrichtingen, wq toch bij vreem
den achterstaan. Z. i. moet het min-
delbaar techniesch onderwijs omvatten
drie afdeelingenlandbouw-, industrieel-
en handels onderwijs. De Min. konsta-
teerde, dat hij slechts van de Kamer
een voorloopige beslissing vraagt. Daarom
wijzigde hij, bij behoud van het cijfer
f 20.000. de redaktie van het artiekel
zoodanig, dat de post dient voor onder
zoek en maatregel ter voorbereiding eener
middelbare techniesche school. Het am.
Hubrecht werd daarna ingetrokken, en
de post werd toen zonder stemming
goedgekeurd. De heeren Verhey en Talma
bepleitten verhooging van subsidieën voor
zeevaartkundig onderwijs, waarop de
Min. antwoordde. De heer van Bylandt
drong aan op verhooging van subsidie
voor de Ambachtschool te Apeldoorn.
De Mm. wees er op, dat het verzoek om
deze verhooging eigenlyk te laat was
ingekomen. Hij wilde echter genade voor
recht laten gelden, en verhoogde den
post met 2500. De diskusie was nu
genaderd tot Lager Onderwijs. De heer
Roessingh besprak het voortdurend ge
brek aan plaats op de openbare scholen,
welk plaatsgebrek de Leerplichtwet zeer
heeft doen toenemen. Hij wenschte spoe
dige en rui me subsidieëering der Gemeen
te Emmen, die onmachtig is zelf scholen
te bouwen. De |heer Ketelaar besprak de
Leerplichtwetkwestie. Ook hij betoogde,
dat het plaatsgebrek op de scholen in
't algemeen groot is, en het Ministerie
zeer langzaam steun geeft voor nieuwen
schoolbouw. Met vele voorbeelden toonde
hij aan, hoe men zich hier en daar op
de treurigste manier moet behelpen.
Spreker vroeg een groote verhooging der
subsidies volgens art. 149 der Schoolwet.
Zjj het ook bij suppletoire begrooting,
in den loop van dit jaar. Verder besprak
hij nog de jaarwedderegeling, en vroeg
of de onderwijzer perse herhalings on
derwijs moet geven, als de Gemeente
het hem opdraagt. Eindelijk wees Spreker
op de onregelmatige uitbetaling van
traktementen aan onderwijzers in vele
gemeenten in Limburg: hij wenschte
daartegen voorziening.
Het Engelsche departement van kolo
niën heeft de South African Expansion
Commitee te Londen, die voor Lord
Milners vrouwenimmigratie-bureau in
Engeland de geschikte vrouwen en meis
jes kiest, verzocht in Januari driemaal
vijftig meisjes naar Johannesburg ie
zenden. Zjj zullen allen als dienstbode,
kindermeisje enz. een goeden dienst krij
gen. Het loon begint met 442 in het
jaar. Er zijn zoo al een 300 meisjes weg,
en men rekent geregeld een honderd
per maand te zenden. De Londensche
commissie krjjgt duizenden aanvragen.
De stemming tegen Engeland en
Duitschland neemt in Venezuela toe.
De republiek Ecuader zal waarschijnlijk
ook protest aanteekenen tegen het op
treden, althans in een groote meeting
is een motie in dien zin aangenomen.
Nu komt ook nog Italië bjj Venezuela
aankloppen om hondertwintigduizend
Pond. Italië heeft een ultimatum inge
diend. Ook Spanje en Beiglë hebben hun
schuldvorderingen ingezonden.
De Temps on* vangt een telegram uit
Tunis over de overstroomingeu in Tu
nesië. De ramp bljjkt in den omtrek van
kaap Bon erger te zijn dan men dacht.
Er zijn 33 lijken gevonden. In dit ge
deelte van Tunesië heerscht de grootste
verwarring, overal is de gemeenschap
verbroken
Om aan de ontslagen arbeiders uit
de militaire werkplaatsen werk te ver
schaffen, heeft de Pruisische min. van
oorlog last gegeven, met de ontmanteling
van de vesting Spandau te beginnen.
Door den Raad van Haarlemmermeer
is besloten, weder eene School-Commissie
in 't leven te roepen, waarvan 't ledental
in eene volgende vergadering wordt vast
gesteld.
Benoemd tot hoofd van School VII te
Haarlemmermeer (vacature W. W. Val-
lentgoed) J. A. Huisman, onderwijzer te
Amersfoort.
HAARLEM 19 December 1902.
Zondag 21 Dec. geeft het Haar-
lemsch Muziekkorps een Populair Con
cert in de Concertzaal der Vereeniging,
met nieuw programma, en een nieuwe
Boers-Marsch van den Franschen com
ponist Lanqueteau. De Heeren v. Smirren
en Smidt brengen een Serenade van
Titl voor hoorn en fluit ten gehoore
en de overbekende Heeren Solser en
Hesse, komen met 6 nieuwe nummers_
Aanstaanden Maandag voert de
Nederlandsche Tooneelvereeniging in
den Schouwburg op het Tooneelspel
„Verleden" van Mevrouw Ina Boudier
Bakker.
Van dit stuk wordt veel goeds gezegd.
Het Tooneel zegt o. a.:
De schrjjfster heeft nu door op te
merken en vast te houden wat anderen
ontgaat, de indruk van het gebeurde op
het zieleleven van de personen scherp
doen zien. Aller zielen legt zij voor
ons open, en doet ons het onzichtbare
leven, het zieleleven waarnemen, zjj
openbaart ons een atmosfeer van liefde,
een atmosfeer vanblijdschap, hangende
in de woning en de verwantschap
der zielen van enkelen.
Met kleine en reine middelen heeft
zjj dit bereikt.
Dt Tooneelberichtgever van het Han
delsblad bestuit zjjn zeer gunstig ver
slag aldus:
Ik hoop dat men dit stuk van een
jonge schrijfster, van wie ik veel ver
wacht, druk zal gaan zien.
In het Museum van Kunstnijver
heid alhier zal de tentoonstelling van
de werken van Walter Crane in de eerste
helft van Januari geopend worden.
Deze verzameling, die op de Tentoon
stelling van moderne decoratieve kunst
te Turjjn was tentoongesteld, is zeer
volledig en omvat de voornaamste wer
ken die tot 1902 door deze kunstenaer
werden vervaardigd.
Een twintigtal kisten werden uit Tu-
rjjn verzonden terwjjl de Tentoonstelling
een vjjftal zalen van hel Museum zal
vullen.
Onmiddeljjk na afloop dezer Tentoon
stelling zullen de werken naar Londen
verzonden worden.
De goederen der Nederlandsche Sec
tie van de eerste Internationale Tentoon
stelling voor decoratieve Kunst te Turijn,
werden aldaar door de goede zorgen van
den Heer A. Verkerk, die zich als me
dewerker van het Nederlandsch Comité
welwillend daarmede heeft belast, ver
pakt en geëxpedieerd, zoodat H.H. expo
santen, zoowel van de afdeeling Kunst
nijverheid als van de afdeeling fotograf iën
het door hen geexposeerde weldra kun
nen terug verwachten.
De verzameling van de Vennootschap
Arts and Crafts te 's Gravenhage, die
thans in het Museum van Kunstnijver
heid tentoongesteld is, zal op algemeen
verlangen nog eenige dagen tentoonge
steld bljjven.
De volgende week zal de sluiting dezer
tentoonstelling plaats hebben.
BURGERLIJKE STAND.
ONDERTROUW
17 Dc H. A. van Rasy en A M. T.
St del J. de Uruijter en U. de Vendt
M. Visser en A Muller. H Rmner en
A. Appel. P J Kutunao en C. Ranziju.
GETROUWD.
17 Dec G. H De n en C. H Baks.
H. J. Tuonmers en A. J lieraback. A.
Wielinga en K. Poor'er. 18 Dec. E. G.
A Do rk en M C Fransen C sei en
C. G. Stol. E Hul hoff P 1 en J Stoel.
GEBOORTEN,
ft Dec M van Rijn geb Klooster d.
11 Dec S. Mart-n geb van Duivenb den z.
A E Brinkman geb Wensing d
M. J. G Roosl'ot. geb Tij-oen d C C.
Pie'age geb van der Meijden z. A. M.
Math .t g-b. H uijbers d. M. E K reijer geb.
ScU rpenhuizen d. A. Leijenaar g-b. van
Ainstel d. 12 Dtc A W Kuiper geb.
Veelo 2d B Boo-r-s geb. van Weelink z.
G. Zondervan geb. Mesnderink d
12 Dec. A B Kipnermangsb van T ngeren d.
A. M. van Bilderbeek geb. Cornet d
E. M Roest geb. van Dan-ik z C. Voste-
link geb van Gastel z H E. W Kuck
geb Rauhe d. 14 Dac 1. Meulenbeld
geb. van der Scheer z W. Kuiner geb.
de vries d. AA Linc'c geb. Fruijt d.
15 Dec J H. Kek geb van Tongeren z.
H Vrij geb. Scheurkogel d l.Ruijgrok
geb Kraan d M. A rone geb Malipaard z.
A. van derVegtgeb. Rietberg z M. C.
Pieters geb van Andel z. -1. M. Moerkerk
geb. van den Berg d AR Verdonk
geb. Velthuq-en z. 16 Otc. C G. L.
van Rreukelen geb. Bernard d -JE. van
Zutphen eeb Ruifmk d MAC Kirihals
geb. van Wijk d. 4. Pronk geb Schrierz.
M. Scheen geb. Tork z 17 Dec. E.C.
Govers geb. Pieterse d. AE. ter Wal geb.
Klein bont z S de Jong geb. Cohen d
J Mis-et geb Otfo d.18 Dec. M. van der
Aar geb. Langerhorst d.
OVERLEDEN
9 Dec. W. v. Danrik g»b Wesselius 55 j.,
Z. Brouwersstr M. M. Kench geb K"lder
91 j., Botermarkt, 12 D^c C E Schouten
!4 m. z, L. Bo-gaatd tr. 13 Dec J. H.
Michelsen 93 j., Nieu®egracht D Bversma
8 m z. Rolland straat, H. Lomans30j,
Kamperlaan. 14 Dec. J Boeré77 j .Zijl-
weg M. E. Ronde geb. Tij nam fit j.,
Spaarnwoude-str. T 5 IJ -c A A. Joren
14 m. z., Leid cbestr. Ifi Dec M. A.
Hiel 6fi i.. N Groenmarkt. A. de Zoete
72 i„ L. Annastraat T J v. Doornik
3 m. dScboterweg. 17 Dec. C. W.
van Dalen 22 Oranieatraat. - 18 Dec.
C. P. van der Lelij 22 j Eendrachtstraat.
ORGELBESPELING
in de Groote- of St. Bavokerk alhier, op
Dinsdag 23 Dec 1902, des namiddzgs van
12 uur, door den Heer W. EZERMAN.
PBOQRAMMA.
1. Preluiinm -Eroica-G. B. v. Krieken
2. Off-utoireL. Wely.
3. Sonate No 8Mendelssohn.
a. Con moto maes'oso.
b Andante tramquillo.
4. Ave MariaFr. Liszt.
5Duet nit Stabat Mater... Rosaini.
