N ieu wsberichten.
duizenden in de kampen gestorven, in
ruil voor dit alles Engelsche overheer-
sch'ng met de gevolgen ervan.
Door liet beschaafde Europa ging een
schok van ontroering over de onver
wachte wending die de zaak nam en.
de belangstelling dreigde te kwjjnen,
tot de bekende generaals hun beroep
deden op weidenkenden om althans het
lot van weduwen en weezen in de wel
willendheid aan te bevelen. Veel werd
geofferd tot dit doel, soms zelfs tot na
deel van stichtingen in eigen kring.
Het heeft zóó moeten zgn, maar de
onderwerping heeft menig schoon ge
loof den bodem ingeslagenhet geweld
triumfeerde over het recht.
De vrede viel ongeveer samen met
de kroning van koning Eduard, een
kroning bijna te niet geloopen door
's konings ziekte.
Engeland had vrede. Doch in menig
ander opzicht was het overvleugeld,
zooals b. v. b. door het stelselmatig voort
woekeren van Rusland in Azië.
Het verbond tusschen Rusland en
Frankrijk is met het bezoek van Loubet
opnieuw bevestigd, waarnaast het drie
voudig verbond, dat zeker, als het eerste,
het handhaven van den vrede bedoelt.
De Duitsche staatkunde bewoog zich
voornamelijk op economisch gebied. Del
landbouw, in het algemeen de agrariërs
eischten beschermende rechten. Zij zijn
ingevoerd. Wat het overig Europa er
tegenover zal stellen ligt in de toekomst.
Keizer Wilhelm ging voort met zijn
spontane handelingen en uitingen, wat
soms tot rnoeiel ijk heden, vaak tot ont
stemming aanleiding geeft.
Italië, lid van het drievoudig verbond,
is vriendschapsdiensten bewijzende aan
Engeland in ziomaliland.
Spanje verkeert onder gestadig woelen
der partijschappen in ongunstiger! toe
stand; een Bismarck zou het misschien
gelukken, daar de orde te herstellen.
Oostenrijk innig verdeeld. KeizerFrans
Joseph heeft een zware taak om de Oos-
tenrijksche monarchie bijeen te houden.
De Fransche bezittingen in Amerika
leden geducht. Aardbevingen, richten
ontzettende verwoestingen aan, zóó, dat
Martinique waarschijnlijk geheel zal ten
onder gaan.
Amerika gaat zich meer en meer in de
buitenlandsche aangelegenheden mengen.
De verwikkelingen in Venezuela hadden
aanleiding kunnen geven tot Amerikaan
s'che tusschenkomst, wat dan wel aan
leiding had kunnen geven tot botsing
met Engeland en Duitschland, maar dit
is voorkomen, omdat die mogendheden
geen vergoeding iri grondgebied eischen.
Australië is nu een Statenbond onder
opperbeheer van Engeland, doch ook daar
is het niet pluisde trek naar volkomen
onafhankelijkheid van het moederland
begint er wortel te schieten.
Is de ideale toestand in Europa nog
niet gekomen, toch wijzen de teekenen
des tijds op verbetering. Maar het be
schavingswerk gaat langzaam schuivend
wat met sprongen ontstaat houdt geen
stand.
Nederland bleef in 1902 gespaard
voor gevoelige schokken.
Het Koninklijk huis bleef in hooge
mate de aanhankelijkheid ondervinden
van de natie. De geschokte gezondheid
van Koningin Wilhelmina, het vorige
jaar een punt van ernstige bezorgdheid
herstelde zich, zij het ook dat de voor
uitzichten betreffende vermeerdering des
Gezins voorloopig verijdeld werden.
Ons ministerie handhaafde zich
het vond zijn meerderheid in de samen-
Werking der kerkelijke partijen. Laat
ons zeggen, dat die groep door den wil
des volks aan het bewind is gekomen,
doch anders had het kunnen zijn, als
de liberale partij zich eendrachtig had
kunnen bijeenhouden, temeer daar de
groote liberale beginselen in deze geen
punt van overweging uitmaakten. De
jammerlijke verdeeldheid komtden tegen
partijen thans ten goede.
Tot tweemalen leed het ministerie
een gevoelig verlies, eerst door het over
lijden van den minister van Koloniën,
daarna door het sterfgeval van den
minister van Marine.
Op sociaal gebied bracht de Kamer
tot stand, behalve enkele kleine wetjes^
wetten regelende het ontslag en de
pensioneeiing der militaire officieren bij
de zeemacht, militaire pensioenen, ont
slag enz. van officieren bij de landmacht.
Niet veel, en dan nog wel in hoofdzaak
werk van een vroeger ministerie. Moge
het jaar 1903 vruchtbaarder zijn, want
veel staat nog tot stand te brengen.
Groote zorg baart de Qnancieele toe
stand der groote gemeenten, zij gaan
onder zware lasten gebukt in niet ge
ringe mate door tal van kleine rijks
wetten, waarvan de financieele bezwaren
ten laste der gemeenten komen, elk op
zich zelf zoo groot niet, maar de som
dier kleinigheden levert een cjjfer be
langrijk genoeg om tot nadenken te
stemmen. Amsterdam vooral ondervindt
dien druk, waarbij daar nog komen de
kosten voor uitgebreide openbare wet-
ken, waardoor ook het nageslacht voor
een zwaren schuldenlast wordt geplaatst,
zeer natuurlijk, want ook dat zal er de
vruchten van plukken.
Aan dien toestand behoorde een einde
te komen mitsde gemeenten te
zijner tijd hare betalingen staken.
In onze omgeving voortdurend bouw
plannen, wplke wellicht weer aanleiding
geven tot nieuwe en waardoor de vraag
gewettigd is, waar de bewoners er voor
vandaan moeten komen.
Van onze uitbreidingsplannen verluidt
nog niets. De kleine gemeenten zijner
niet mee ingenomen. Natuurlijk, geen
gemeente ziet graag een deel van zijn
gebied vervreemd, maar niettegenstaande
dit blijft de behoefte van Haarlem om
uitbreiding en regeling van stratennet
in de h»nd te hebben, en.... kleine
belangen moeten nu eenmaal onderdoen
voor groote in deze egoïstische wereld.
Wat in hoogste ressort de beslissing
zal zijn, is niet te bepalen. Gegist kan
worden, dat er van de zaak niets of
zeer weinig terecht komt.
In onze Gemeenteraadsvergadering van
8 Januari werd een motie aangenomen,.
doch laten we de onverkwikkelijke kwes
tie tusschen de Lichtcommissie en den
heer Beijues laten rusten, zij heeft reeds
genoeg de hoofden verwarmd, de harten
verkoeld. Maar 't was buitendien al een
dure vergadering want over de Leid-che
Vaart moest een brug komen en de
gelden er voor werden toen beschikbaar
gesteld f 25 900 was hiervoor noodig.
De onderwijsbelangen vorderde van
den Raad veel beslissingen. Zoo werd
eerst besloten tot het bouwen van een
Hulpschool op het terrein van het Huis
van Bewaring, later om daar tevens een
blijvende school te stichten, met het
vooruitzicht, dal wij nog den scholenbouw
niet te boven zijn, terwql nog een geheel
nieuwe Hoogere Burgerschool werd aan
gekondigd. Geld? Nu ja, leenen maar
en betalen zoolang we kunnen.
Een zeer gewichtig besluit nam de
Raad in zijn vergadering van 16 Juni
toen werd vastgesteld de overeenkomst
met de Spoorwegmaatschappij betref
fende het verhoogde station. Haarlems
Noorder en Westerkwaï tier opheffende
met zijn isolement.
Moge ook dit den bloei van onze ge
meente ten goede komen!
Groote verontwaardiging wekte bij
velen een voorstel van onzen tuin
architect om den Hout volgens zijn
inzichten te verbeteren. Toen bleek hoe
onze Hou', ondanks zijn „verwaarloosden
toestand" door de Haarlemmers werd
gewaardeerder vielen zelfs harde woor
den. Maar toch, zóó kon het niet blij
ven, in elk geval moeten de twee jaren
van verwaarlojzing ingehaald en onze
tuin architect kreeg voor een deel zijn
zin. Wie den Hout in zijn herboren
toestand wenscht te zien, behoort nog
enkele jaren te leven. Hoe velen van ons
zullen het zijn?
Nog een gewichtig punt besliste de
Raad, toen bij de behandeling der be
grooting voor 1903 besloten werd het
aantal agenten van politie te vermeer
deren met twintig.
De Heeren G. J. van Dieren Bijvoet,
J. Kleyn en Jhr. Speelman legden hun
lidmaatschap van den raad neer, deze
Heeren hadden naar hun beste weten
de belangen der burgerij behartigd.
Verkozen werden de Heeren Mr. C.
M. Rasch, Mr. J. N. J. E. Thijssen en
F. M. van Lynden.
Door den dood ontviel ons de Heer
II. F. van Thiel.
Onder de gewichtige vraagpunten,
welke de Raad zal af te wikkelen heb
ben, behoort in de eerste plaats de pen
sioenregeling voor gemeenteambtenaren
en beambten en hun weduwen en wee
zen.
Van den heerschenden geest in den
gemeenteraad is het beter niets te her
halen. Misschien komt de tijd. dat de
oppozitie, ziende dat groote woorden het
doel voorbijstreven en den weg tot kalm
overleg afsnijden, beter vormen voor
haar pro's en contra's weet te vinden.
He', gemeentebelang zal er meê gebaat
zijn-
Van de nuttige instellingen, hier tot
stand gekomen, noemen wij de Huis
houd- en Industrieschool, thans in 'l
bezit van een eigen lokaal In het
nauwste verband staande met de be
langen der vrouw, mogen we de stichting
met belangstelling begroeten en haar
toewenschen den bloei, noodig voor haar
welslagen.
De werkstaking, de uitsluiting door
de patroons in de bouwvakken in 't
midden van de z>merdrukte, wie is zij
ten goede gekomen
Nog een mooi gebouw is de gemeente
rijker geworden; het mooie Café De
Kroon op de Groote Markt.
De wetenschap vierde hoogtijd bij het
honderdvijftigjang bestaan van de Maat
schappij der Wetenschappen, bij welker
herdenking Z. K. H. Prins Hendrik der
Nederlanden onze gemeente met een
bezoek vereerde
Ook de kunst genoot haar triumfen
op een Zangwedstrqd te Amsterdam
behaalde de Liedertafel «Zangen Vriend
schap" den hoogsten prijs in de hoogste
afdeeling, hel Haarlemsch Operetten-
gezelschap dien voor gemengd koor,
terwijl nog andere zanggezelschappen
mede de eer van Haarlem hoog hielden.
Den len Augustus werd de elec-
trische Centrale in werking gesteld, deed
het electrisch licht zijn intrede bij onze
straatverlichting voor zoover het betrof
den weg tusschen het Station en de
Houtbrug, benevens een groot deel van
het Spaarne. Een groote verbetering,
als men haar vergelijkt met de vele
stadsgedeelten, waar de extra roode
gasvlammen nog niet door hetkouslich'
zijn verdrongen.
Natuurlgk is het verlangen naar de
mooie straatverlichting ook in andere
stadsgedeelten opgewekt, maar Keulen
en Aken zijn niet in één dag geoeuwd.
Niettegenstaande er in het maat
schappelijk leven nog veel te verbeteren
valt, mag men in het algemeen terug
zien op veel dat tot stand is gebracht,
misschien te weinig in liet oog van hen
die alles op eens willen, maar men zul
blgven verbeteren, naarmate de omstan
digheden dit vorderen, even zeker als er
steeds klagers en ontevredenen zullen
zgn.
De nieuwe jaarkring moge aan
ieder stof tot teviedenheid geven, be
denkende dat het goede in de wereld
het kwade overtreft, al is de mensch
meestal te kortzichtig om dit in te zien.
Eerste Kamer. In de Maandag
gehouden zitting hebben de Voorzitter,
de Min. van Binnenl. Zaken en de heer
Van Alphen hulde gebracht aan de
nagedachtenis van den overleden Minis
jer van Marine. Naar aanleiding van
het door den heer Alberda van Eltenstein
gezonden bericht, dat hg om gezond
heidsredenen ontslag nam als lid dei-
Eerste Kamer, sprak de Voorzitter leed
wezen uit over het genomen besluit.
De afdeelingen worden opnieuw saam-
gesteld. De Kamer onderzocht in de
afdeelingen de begrootirigshonfdstukken
betreffende het Huis der Koningin, de
Nationale Schuld, en de Middelenwet,
en eenige wetsontwerpen van spoed-
eischenden aard. De Indische Begrooting
zal den volgenden dag worden behan
deld; de beraadslaging zou Woensdsg
worden voortgezet, waarna de kleine
onderzochte wetsontwerpen zouden wor
den afgedaan. Dan gaat de Kamer uiteeir
tot Maandag 5 Januari des avonds 8Va
uur, ten einde den daarop volgenden
dag in de afdeelingen de andere begroo-
tingshoofdstukken te onderzoeken.
Dinsdag was eerst aan de orde de
Indische Begrooting. De heer van der
Does de Villebois bepleitte Vigbeid voor
de Katholieke zending in de Minahassa.
De heer Van Alphen besprak onder
scheiden defensiebelangen tot handhaving
onzer heerschappij jn den Archipel. De
heer 's Jacobs kwam op tegen den wensch
van den heer v. d. Does de Villebois,
dat de Minister invloed op het Indische
Goevemement zou uitoefenen ten gunste
van de Katholieke zending in de Mina
hassa. Spr. schreef den ekonomischen
achteruitgang der Javanen voor een
zeer groot deel toe aan de meerdere
vrijheid, welke vreemde Oosterlingen
genieten, waarom hij, naast krachtige
bevordering der Indische industrie, in
overweging gaf die vrgheid te beperken.
De heer v. d. Biesen drong atn op be
perking van den opium-invoer en bepleitte
de gelegenheid voor 6000 inwoners in
de Minnahassa om hun Katholieke
godsdienstplichten na te komen. Met
den heer 's Jacobs beschouwde hg de
Chi neezen als ren kwaad, waarvan
beperking wenschelijk is. De heer Wolt-
jer wenschte krachtige bestrijding van
het konkubinaat in de kazernen. De
heer Van Heek nam den handschoen
voor de Chineezen op. De Min. van Kol.
schetste de roeping van het moederland
tegenover de kolonie van geestelijkeen
stoffelijke zijde, en betoogde, dat de
kerstening van Indië niet als partikuliere
liefhebberij moet beschouwd worden,
daar deze kersteniogook uit een politiek
oogpunt -en zeerste van belang is Dit
sluit echter voor de overheid niet de
taak in om piopagar.da te maken voor
het Christendom. De plicht v^n de
overheid is, dat zij erkent de gezegende
vruchten, en daarom Christelijk Euro-
peesch inwerken moet op deinlandsche
maatschappij, en deze behoort te steunen,
dat van overheidswege geen beletselen
aan het inwerken van het Christendom
in den weg mogen worden gelegd en
dat door de overheid niet den schijn
mag worden aangenomen, dat ons volk
een godsdienstloos volk zou zijn, Invloed
oefenen op den Goeverneur-Generaal ter
bevordering van de Katholieke missie in
de Minahassa kan niet De Min. beloofde
overweging van de denkbeelden van den
heer Van Alphen. De Indische Begrooting
werd aangenomenen evenzoo een aantal
kleine wetsontwerpen, No„ werden onder
meer aangenomen Hoofdstukken I en II
der Staatsbegrooting en de Middelenwet.
De Kamer is verdaagd tot 6 Januari,
half 9 's avonds.
De beroemde Oostenrgksche professor
Lorenz, die voor 't verrichten van eene
operatie aan de dochter van den mil-
liardair Armour te Chicago naar Amerika
was ontboden, gaat eerstdaags weer naar
huis. De professor kreeg voor de operatie
van de dochter van Armour 30000 dol
lars en verdiende met een paar andere
operaties gedurende zijn kort verblijf
in de Vereenigde Staten verricht, boven
dien nog ruim 30000 dollars.
Van Britsche zgfe komt nten geheel
terug op de eerste weigering van Boeren-
hulp voor Somali-land, hetzij dat dan
die hulp daar noodiger is dan men eerst
dacht, hetzg dat Chamberlain er op heeft
getimmerd, om effect te maken. Ook
Generaal Viljoen's eerst geweigerd aan
bod om zich aan het hoofd dier expeditie
te stellen is aangenomen.
De Generaals Botha en De la Rey
kwamen gisteren te Kaapstad aan, eerst
genoemde veel beter dan toen hg uit
Engeland vertrok. Zij zouden al naar
Pretoria vertrokken zjjn, wanneer niet
gechicaneerd werd met bet geven van
permits aan de zoons van den Heer
Fischer, die zjj bij zich hebben.
De Generaals roemen zeer de ontvangst,
hun in Europa te deel gevallen. Zij zul
len in eene bijeenkomst met andere
voormannen verslag uitbrengen omtrent
hunne reis en aan de vergadering vragen
de mannen aan te wjjzen, die met Cham
berlain zullen spreken.
Te Pietermaritsburg heeft Chamber
lain, ten stadhuize het woord voerend,
verklaard, dat de oorlog wederom ge
toond had hoe sterk Engelund's arm was
en hoe trouw zijn hart, en dat het altoos
zijne kinderen zou weten te beschermen
tegen beleedtging en schade.
