HAARLEMSCH
Eerste Blad.
No. 8
144
van WOENSDAG 28 Januari 1903
Nieuwsberichten.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Vijfentwintigste Jaargang.
TELEFHOONNUMMER
TELEPHONISCHE VERBINDING
met AMSTERDAM.
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden —,25.
franco p. post —.40.
Afzonderlijke nommers 3 centen per stuk.
Prijs per Advertentie van 15 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond
Advertcntien warden aaiujetumen tot DINSDAG en VRIJDAG des middage ten 12 ure, die alsdan too mogelijk iiog worden geplaatst.
Jtoord-ZuidliolIandsche Stoomtramweg-Maatschappij: HaarlemLeiden. 1 Oct. 1902.
Stadstijd. Haarlem—HillegomLeiden. 6.06* 7.24, 8.42,10. 11.18'sm., 12.36, 1.54
3.12, 4.28, 5.48, 7.06, 8.24 sav. Haarlem-llillegora 9.42, 11.15 sav.
Van af 1 December tot 28 Februari.
Stoomtram Haarlem—Alkmaar. 1 Oct. 1902. (Stadstijd). HaarlemAlkmaar: 7.35 9.
11.35, 1.35, 3.15», 4.20, 5.45, 7.35, 10.20§, 11.30§
Tot Beverwijk. Tot Sandpoort.
Hoarlemsche 'tramway-MaatschappijVan 't Station 7.30 's morgens tot 10.30 'sav,
Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds.
Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1902. Tijd van Greenwich. Naar
Amsterdam 5.11, 6.12 6 54*, 7.18*, 7 30, 7.48*, 7.59», 8.09», 8.35 9.-, 9.28*,
9.44*, 10.05* 10.23-, 10.4 10.55 11.25 's m., 12.15*, 12.35*, 1.08, 1.33', 1.47*,
2.02*, 2.32*, 2.44, 3.14*, 3.33% 4.10, 4.39*, 4.51*, 5.14, 5.34*, 5.50*, 6.—", 6.19*,
6.32,7.20*, 7.47*, 8.12, 8.35*, 8.58*, 9.25 9.40*, 10.08, 10.49, 11.20* 'sav.
Van Amsterdam: 5.20, 6.30», 6.45, 7.05*, 7.34, 7.52*, 8.09, 8.43'. 9.04', 9.08,9 28,9 43*,
10.22», 10.35, 11.31», 11,39, 11.58* 's m. 12.22*, 12.46*, 1.15', 1.37, 1.55*, 2.25,
2.50, 3.02*, 3.25*, 3.54, 4.34*, 4.39, 5.13, 5.37, 6.15*, 6.37, 6.59', 7 28, 8.26*, 8.52*,
9.17, 9.43*, 10.04*, 1033, 11.08*, 11.55 's avonds.
Naar Rotterdam: 5,58, 7.27*, 7.35 tot Leiden 8.15', 9.10*, 9.27', 10.10, 10.45', 12, -*
's inorg. 12.08, 1.15, 2 48* tot den Haag, 3.25', 4.23, 5.40 tot Vogelenzang, 6.36'
7.08, 8.49*, 9.13*, 10.06*, 10.30* 'sav.
Naar den Helder 5.49 tot IJmuiden. 6.15, 6.57 tot IJmuiden. 7.30 tot Uitgeest, 7.51
tot Alkmaar, 8.04 tot Alkmaar, 9 30 tot IJmuiden 9.50', 9.57 tot Uitgeest 11.04 tot]
Alkmaar 's m., 12.27, 2.07 tot Alkmaar, 3.55 tot Alkmaar, 5.08 tot Uitgeest, 6.05
tot Beverwijk, 6.23* tot Alkmaar, 7.27 tot Alkmaar, 8.38', 9.45 'sav.
De uren gemerkt zijn sneltreinen. Voor de uren vet gedrukt worden geen
speciale retourkaarten 2e en 3e klasse buurtverkeer, geldig een dag, afgegeven
Naar Zandvoort: 5.53, 7 22, 9.35, 's m. 12.44, 2.17, 3.19, 4.55, 7.56 'sav.
Van Zandvoort: 6.24, 7.47, 10.'s m. 1.26, 2.44, 4.16, 5.38, 8.35 'sav.
Stoppen allen aan de halte.
Eerste Nederl. Electrlsche Tram-Maatschappij Haarlem - Zand voort, 1 Oct. 1902 tot
1 Mei 1903. Stadstijd
Van Haarlem: §6.30. 7 40, 8.15, S9,13, 10.-, 11,—, 11.20 's m12,20,12,40.1,40,
SI,53, 2,45, ,20, 4,20, S4,53, 6,—, 6,40, 7,50, 9. -, 10,20 's nam.
Van Zandvoort: §7,05, S8,12, 9,12, 10,12, 10,32, 11,32, 11,52 's ra., 12,52, SI,12, 2,12,
2,37, 2, S4,12, 5,12, 5,32, 6,32, 7,12, 8,25, 9,32, 10,52 's nam.
Loopen alleen op werkdagen tot nadere aankondiging.
S Loopen direct van Zandvoort naar het station H. IJ. S. M. te Haarlem en
omgekeerd, en zijn aan een rood vlaggetje aan den motorwagen aangebracht,
kenbaar.
Haarlem—Bloemeudaal. Van Haarlem dagelijks (Stadstijd).
Van 's morgens 6.54 tot 12.45 nm. elk half uur.
Van nam. 12.45 tot 5.45 nam. elk kwartier.
Van nam. 5.45 tot 10.15 elk ball uur. I
Op Zon- en Feestdagen.
's Morgens 9.45 tot 5,15 nam. om het kwartier.
Bij gunstig weder van 1 uur nam. tot 6 uur nam. elke 10 minuten.
Vóór 's morg. 9.45 en na nam. 5.15 tot 10.15 om het half uur
Van Bloemendaal, dagelijks (Stadstijd).
Van 's morgens 7.tot 1.— nam. elk half uur
Van nam. 1.— tot 6.nam. elk kwartier.
Van nam. 6.— tot 10.30 nam. elk half uur.
Op Zon- en Feestdagen.
's Morgens 10,tot 5.30 nam. om het kwartier.
Bij gunstig weder van 1 uur nam. tot 6 uur nam. elke !0 minuten,
Vóór 's morg. 1 en na nam. 5.30 tot 10.30 0111 het half uur.
Telegraafkantoor. 1 Oct. 1912.— Tijd van GreeDw ch. Het kantoor is geopend op werkdagen
van 's ui. 7.30 lot >:i 9.30 iui, ut Zon-en algemeen erkende Christelijke feestdagen
van's m. 7.3011.30 sin 12.30—2.30, 6.307 -0 iur Binnenl. Telegrammen worden
berekend tegen 25 cents voor de eerste 0 woorden, verder tot 30 woorden 5 cent voor
elke 5 (of ioder) woo-den daarboven, en boven 50 woorden 5 cents voor elke i 0 (of minder)
woorden meer.
Voor den intercommunalen en internationalen telephoondienst is het kantoor op
werkdagen van 'sm. 7& tot sav. 9% uur. OpZon- en Feestd. v. 12%—154 uur geopend
Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1902 Tijd »an Greenwich. Openstelling
van het kantoor, "sp van 7.31) s morg. tot 9uur sav. Op Zondag van 's morg. 7.30
tot 12,30 uur 's middags- Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbe-
wyzen en de invordering van geldtr op kwitantitn alleen op werkdagen, van 8 30 uur
's morg. tot ï.SOuur 's av. Voor de Spaarbank van 's m. 8.30 tot 8.30 uur 's av., op Zon
dag van 8.30 tot 11.30 ure 'sm. Voor de Postpakketten alleen op werkdagen, van
's morgens 7.30 tot 9 uur 'savonds.
Aanvang der bestellingen. Op werkdagen: 6.40, 9.'sm., 12.,36 20,8.40'sav.
Op Zon- en algemeene erkende Christelijke feestdagen 8.'s m. Kosteloos gelegen
heid tot afh. der brieven enz. van 11.30 tot 12.30.
Lichting der hulpbrievenbussenKoninginneweg, Leidschevaart, Kaasmarkt, Kenaupark,
Kamperlaan 4.55,8.40 'sm, 12 55,4.10, 7.10 's av. Zon- en Feestd. 4 55 's m., 12.25 'sav.
Hazepaterslaan, Boterfabriek, v. Marumstraat, 5 ,8.45 'sm. 1.4.15, 7.15 's av Zon
en Feestd. 5.— 'sm., 12.30 'sav. Houtplein, Hassel.plein, Amsterd.poort, Schoter
singel, Burgwal, 5.05, 8.50 's morg. 1.05, 4.20, 7.20 'sav. Zon- en Feestdagen.
5.5 's m. 12.35 's av. Gr Houtstraat, Duvenv.straat, Ged. Oudegracht 5,10, 8,55,
'sm., 1 10, 4.25, 7.25 'sav. Zon- en Feestd. 5.10'sm. 12.40 's av. Boterm., Keksteeg,
Parklaan, 5.15, 9.'s m. 1.15, 4.30, 7.30 'sav. Zon-en Feestd. 5.15's m. 12.45'sav.
Lichtine aan het StationRichting Amsterd. 7.20,10 50.11 20 'sm., 1 25', 1.55,2.35* 5 25*
5.40*, 6.20, 10 25* 'sav.Richting Rotterdam 7.20 J1 50, sm.. 2.35, 410*,620.
8.40', 10.25* 's av Richt, den Helder, 5.45,9.45 's morg.. 12 20', 5—.*, 7.20*, 9.35* 'sav
De met worden Zondags niet gelicht.
Het Bij Post- en Telegraafkantoor op het Plein is geopend op werkdagen van 7.30
's m. tot 8. 0 's av. Op Zondagen is het gesloten.
WETEN EN WERKEN.
Wij hadden Maandagavond een stuk
kunstfilosolie, door den Heer Grabijn
voorgedragen
's Sprekers inltiding behandelde den
tachtigjarigen oorlog in verband met
de Nederlandsche kunstontwikkeling in
die dagen, het tijdperk van onze glans
periode, waarin al wat groot en schoon
en edel was tot meerdere rijpheid kwam
en wij zijn trotsch op de mannen van
toen en hun groote daden.
Is Europa hekend met. ons verleden,
met onze grootsche geschiedenis en hoe
is die kennis tot haar gekomen?
Spreker toonde aan hoe onze nationale
schilderkunst in de eerste plaats strekt
tot die bekendheid, want onze schilders
der 16e en 17e eeuw hebben onze ge
schiedenis, die onzer groote mannen, die
van den kleinen man in hun deugden
en gebreken op hel doek gebracht op
eene wjjze die deze oude kunst in ge
heel de beschaafde wereld hoog doet
waardeeren.
Onze stad bezit in haar eenig museum
op het Raadhuis een ongewone collectie
van die oude kunst, door duizenden be
zocht en bewonderd, en dit niet uitslui
tend door kunstkenners.
Spreker vindt het zeer te bejammeren,
dat die schoone verzameling, ons eigen
dom, slechts tegen entréeprijs van 25
cents toegankelijk is, behalve op Zondag
en dit terwijl Rijks- en Amsterdamsch
gemeentemuseum en het Mauritshuis
kosteloos te bezichtigen zijn.
Spreker ontwikkelde vervolgens de
vraag, met welke begrippen behooren
wy toegerust te zijn om de kunst van
Frans hals, van Jan Steen, van Adriaan
Brouwer met vrucht te beschouwen en
naar waarde te schatten.
Herinnerd werd aan de middeneeuwen
toen handwerk en kunst vereenigd wa
ren, de kunst dienstbaar was aan het
handwerk, toen ieder werkman een ar
tist, ieder artist een werkman was, den
tijd toen de stijl van kerk en kasteel
zich afspiegelde in de versiering er van.
Later is het tusschen kunsten hand
werk tot een scheiding gekomen en trad
onder den invloed van de Hervorming
als wanneer de kerk voor den beelden,
den kunstenaar gesloten was, de geïso
leerde persoonlijkheid van den artist
meer naar voren.
In niet geringe mate hebben de uit
vinding van de boekdrukkunst en de
inneming van Konstantinopel medege
werkt tot het verspreiden van kunst en
wetenschap.
Toen begon onze schilderkunst haar
nationale richting te verkrijgen. De
artist schilderde alles zooals het reilde
en zeilde, eigen mannen, eigen vrouwen,
eigen natuurtafereelen, eigen zee, eigen
land en bij dit alles rekende de oude
Nederlander de wereld tot zjjn domein.
Doordrongen van een onafhankelijkheids-
gevoel dat die dagen kenmerkt en onder
den invloed daarvan wrochtten Hals, Jan
Steen, Brouwer en Ostade hun onver
gelijkelijke kunst.
Zoo herinneren de Haarlemsche schut-
terstukken van Hals aan de krijgslieden
die tachtig jaar voor onze vrijheid streden.
Op de stukken zelf hebben ze niet veel
meer te doen. Hun kerngezond lichaam
doet denken aan een ras van pit en merg.
Zij zijn gekleed in feestdosch, maar on
der dat kleed klopt het hart van den
alles ondernemenden republiekein dier
dagen. De conterfeilsels der vrouwen uit
dien tijd zjjn het toonbeeld van trouw
en eenvoud.
Spreker gaf nu een korte schets van
Hals'leven en karakter, hierbij ten sterk
ste opkomende tegen de aanvallen op
zijn zedelijk leven; een man die op
hoogen leeftijd werken wrochtte, die nog
de wereld verbazen, kan niet iemand zijn,
overgegeven aan drank en spel.
Dat ook Jan Steen de wereld schil
derde, z'.oals hij die zag, wordt nog be
vestigd door den dichter Brederoo, van
wiens dichterwerk Spreker een fragment
ten beste gaf. Hij gaf het volksleven,
zooals hij het zag, met kunstenaarsoog
en zoo onbevangen mogelijk. Ook Du-
sart weidde zich aan zulke sterk spre
kende nationale kunst.
Eigenaardig waren de toestandenhoe
streng rechtzinnig op religieus gebied,
bekleedden Wijntje en Trijntje een niet
te miskennen plaats in het overigens
vrooljjke volksleven.
Jan Steens leven is ook niet onaan
gevochten gebleven, doch, vraagt Spre
ker, hoe zou een man als Steen, die in
ongeveer twintig jaar meer dan vijfhon
derd schilderijen der wereld schonk de
losbol kunnen zijn die een Houbraken
ons voorstelt. Adriaan Brouwer, dit is
geschiedkundig bewezen, verdiende wer
kelijk de blaam op zijn karakter.
Onze oude schilders waren geen ge
leerden doch geboren kolorisien en uit
stekende kunstenaars.
Spreker eindigde met den wensoh dat
deze avond mocht medegewerkt hebben
tot belangstelling en waardeering van
onze eigen kunst in eigen omgeving,
beschouwd in het licht der tijden waar
aan zij hun aanzijn te danken hebben.
Aanstaanden Maandag wordt een voor
dracht verwacht van den Heer C. Kuhn
van Amsterdam.
Er loopen dezer dagen weer allerlei
sensatieverhalen over ernstige plannen
der Mogendheden in verband rnet Ma
cedonië. Zoo b.v. een in de Voss.
Zeitung te vinden dat Delcassé een
geel boek over de Macedonische kwestie
zal uitgeven, waaruit zou moeten blijken,
dat het initiatief tot het optreden bij
den Sultan ten behoeve der Macedoniërs
eigenlijk van Frankrijk is uitgegaan.
Frankrijk gaf zijn meening aan graaf
Lamsdorf te kennen, en deze pleegde
toen het bekende overleg te Weenen.
Volgens de Vossische zoude Turkije niet
bang behoeven te zijn voor een oorlog
met een of meer der groote Mogendhe
den maar zouden deze aan den Sultan
te kennen hebben gegeven, dat zjj Bul
garije de vrjje hand zullen laten in zijn
plannen, wanneer de gewenschte her
vormingen uitblijven, terwijl zij niet
zullen toestaan, dat Bulgarije's onaf
hankelijkheid eventueel door de Turken
wordt aangerand.
1
