Nieuwsberichten.
Prof. Deichmüller te Bonn heeft on
langs de aandacht gevestigd op een
verband dat tussclien den toestand der
zon en vulkanische uitbarstingen op de
aarde schijnt te bestaan. Reeds vroeger
beeft Kluge er op gewezen dat de vul
kanen sterker werken als op de zon
weinig vlekken zjjn waar te nemen;
dat was in de jaren 181818i0. Later
heeft De Marchi opgemerkt dat van 1840
1875 het getal vulkanische uitbar
stingen bij een zeer klein getal zonne
vlekken het dubbel bedroeg van dat m
tijden van de talrijkste vlekken. Evenzoo
gingen de vorming van een nieuwe
krater van den Vesuvius in 19001901
en de vreeseljjke uitbarstingen op de
Antillen samen met een daling der
zonnevlekken, zoo laag als sedert 80
jaar niet was waargenomen, Prof. D.
acht daarom een nauwkeurig onderzoek
omtrent deze verschijnselen zeer ge-
wenscht.
Te Berlin wordt thans een tentoon
stelling gehouden van aardappelen, voor
namelijk omtrent het nut van aard
appelproducten. Daartoe behoort ook het
gebruik van aardappelspiritus voor
technische doeleinden, voor locomobielen.
Op een prijsvraag naar zulke werktuigen
met spiritus zjjn 8 inzendingen inge
komen, en daarvoor is de eerste prijs
toegekend aan de bekende gasmotoren-
fabriek te Deutz. Bij de bespreking van
dat onderwerp heeft prof. E. Meijer van
de polytechnische sehool te Charlotten-
burg in het licht gesteld, dat spiritus
voor ongeveer gelijke kosten denzelfden
dienst bewjjst als benzineen petroleum,
maar minder gevaarlijk is dan het eerste,
en zindeljjker dan het tweede.
Uit Petersburg wordt melding ge
maakt van een ernstig spoorweg-.ngeval,
dat plaats had dicht bjj Slatousk. Vier
wagens stortten, ten gevolge van een
déraillement, van een dijk.
De machinist en twee reizigers werden
gedood. Dertig reizigers werden zwaar
gewond, vijftien licht.
Berlijn staat, evenals Amsterdam en
andere gemeenten van ons land, voor
groote geldelijke moeilijkheden. De uit
gaven zijn in de paar laatste jaren zeer
toegenomen en het batig saldo van vroe
gere diensten, dat twee jaren geleden
nog 4 millioen mark bedroeg is in te
korten veranderd. Voor scholen, volks-
baden, verhooging van jaarwedden o.a.
bg de onderwijzers, vacantie voor stads-
werklieden, armwezen enz. zijn de uit
gaven sterk gerezen. De verlaging van
den gasprijs heeft niet de verwachte
hoogere inkomsten opgeleverd. Ofschoon
de begrooting der bestrating enz. met
4 millioen is verlaagd en ook andere
bezuinigingen zijn toegepast, vreest men
toch dat meer dan honderd opcenten op
de rijksinkomstenbelasting en 150 op de
bedrijfs- en grondbelastingen zal moeten
geheven, gelijk men eerst meende dat
voldoende zou zijn. Volgens de Pruisische
gemeentewei moet een stadsbegrooting
aan de koninklijke goedkeuring worden
onderworpen, zoodra meer dan 100 op
centen op de inkomsten worden geheven,
en Berlijn is volstrekt niet gesteld op dit
toezicht der Regeering. Dcarom is er
sprake van, dat Berlijn zijn toevlucht
zou nemen tot verbruiksbelastingen, ste
deljjke accijnsen, o.a. op bier. Anderen
willen vele nieuwe werken, die tot dus
ver uit de gewone middelen werden
gedekt, door leeningen bestrijden, maar
ook daarvooor is goedkeuring noodig.
Al deze vraagstukken zullen in de
volgende week in de Gemeenteraadszit
ting aan de orde komen.
De Standard ontvangt uit Graaffreinet
het bericht, dat de Afrikaanders zich
buiten alle toebereidselen voor de ont
vangst van Chamberlain hielden; zij
woonden geen der meetings bij en
maakten geen deel uit van de commis
sies, en weigerden zelfs vergunning om
water te gebruiken om de botanische
tuinen mede te versieren.
De scheuring tusschen de Afrikaanders
en de Engelschen hier is volkomen. Er
zgn geen maatschappelijke betrekkingen
tusschen hen, de Bond is almachtig; hjj
zet aan tot boycotten of tol uit de
hoogte behandelen der Engelschen.
Chamberlain was niet erg ingenomen
met zjjn ontvangst en deelde aan de
Afrikaander-deputatie mede, dat de
Afrikaande'-s zich hielden alsof zij zijn
besluiten niet kenden. Hjj had er bjj
kunnen voegen, dat enkele rebellen van
Scheepers openljjk oproerige herken
ningsteekenen droegen in de straten.
Jules Cornely heeftin let „Journal
de Genève" een artikel geschreven over
de aanstaande onthullingen van Jaurès
over de Dreyfus-zaak. Hierin vertelt hij
dat de voorzitter van den krijgsraad van
Rennes, overste Jouaust, nadat het
„schuldig" was uitgesproken door de
meerderheid der rechters, dezen vroeg
hoe zjj tot zulk een besluit konden
komen, daar er toch geen enkel bewjjs
van schuld geleverd was.
Een der rechters, een kapitein, ant
woordde: „Wjj hebben documenten ge
zien, welke gij niet kent." Overste
Jouaust merkte toen op dat er dan
onregelmatigheden in het proees moes
ten zjjn voorgekomen. De rechters wilden
daarna overstemmen, wat de voorzitter
weigerde.
Een dezer documenten is het borde
reau van den Duitschen Keizer, met het
vervalschte randschrift,
j
Voor de uitspraak van de bijzondere
rechtbank in Dresden was men algemeen
van opinie dat de Saksische Kroonprins
gevraagd had om scheiding van tafel
en bed, daar de Roomsche Kerk de
echtscheiding in principe afkeurt. De
officieuse »Dre«dner Anzeiger" meldt
thans, dat de Kroonprins zelf gevraagd
had om echtscheiding. Prinses Louise
stond niet op een volkomen ontbinding
van het huweljjk.
De uitspraak bevat ook een finan-
cieele regeling. Over het kind, dat nog
geboren moet worden, is natuurlijk niet
gesproken.
Het arrestatie-record wordt waar
schijnlijk wel gehouden door eene vrouw
te Genève, zekere Fanni Bosson („Bois
son" verdiende zij eerder te heeten),
die dezer dagen voor de 225e maal we
gens dronkenschap werd opgepakt.
Drie Fransche rechtbanken hebben
dezer dagen beraadslaagd over de vraag
wal kikvorschen eigenljjk zjjn.
Eenige mannen, die, op de kikvor-
schenvangst uit, gearresteerd waren
wegens „visschen" bij nacht, in strijd
met de desbetreffende wetten, werden j
door de rechtbank te Auch vrijgespro
ken, omdat kikvorschen geen visschen
zijn
De zaak kwam echter in hooger be
roep en het gerechtshof te Agen besliste,
dat kikvorschen wel als visschen be-
schoud moeten worden. Maar nu heeft
het hof van Cassatie in hoogster instan
tie uitgemaakt, dat kikvorschen geen
visschen zijn.
Uit Rome wordt bericht hoe men
daar nu zekerheid heeft gekregen, dat
twee beruchte roovers, naar wie lang
werd gezocht, zekere Gervasi en zekere
Galbo, uit Italië zijn gevlucht en zich
thans te Chicago bevinden.
Zondag j.l. is te Eastborne de bekende
Engelsche romanschrijfster Ada Ellen
Bayly overleden, meer bekend onder
haren boeknaam Edua Lyall. In 't eerst
had zij met hare werken geen geluk.
„Donovan" had, toen het in 1882 ver
scheen, bijna geen aftrek en voor»We
two" kon zjj langen tijd geen uitgever
vinden. Zjj hield echter vol en toen het
werk eindelijk verscheen, in den tjjd
dat Bradlaugh zooveel van zich liet
spreken, sloeg het ineens in en werd
ook «Donovan" bjj vele duizenden exem
plaren verkocht.
De berichten over den gezondheids
toestand van het prinsje Frederik Chris-
tiaan van Saksen is steeds vooruitgaande,
de temperatuur is de laatste dagen voort
durend onder 38" gebleven, zoodat men
op een spoedig herstel hoopt.
Terwjjl zijn moeder prinses Louise van
Toskane voorloopig in het sanatorium
van Métairie bjj Nyon bljjft, verneemt
men uit Salzburg dat groothertogin Alice,
haar moeder, van haar gemaal, den
groothertog van Toskane, toestemming
heeft verkregen haar dochter in het
sanatorium te gaan opzoeken.
De heeren C. van Dorsten, hoofdcon
ducteur, Den Haag, en B. J. Nibbelke,
hoofdconductenr, Amsterdam, leden van
het comité die een oproep hebben gedaan
tot het houden van een protestmeeting
tegen de onlangs plaats gevonden heb
bende staking, verklaren dat nu reeds
het verkeer, ofschoon in beperkten dienst,
verzekerd is voor de volgend trajecten
Amsterdam AmersfoortKleef, HIJ
SMRotterdamEsschen HIJSM
AmsterdamGoudaDen Haag S.S.;
Utrecht—Den Haag S.b.; Amsterdam
UtrechtEmmerich S.S.; Nijmegenj
Maastricht S.S.; ZwolleUtrecht N.
C.S.; Utrecht's BoschRozendaal
S.S.; HarlingenNieuweschans S.S.;
AmsterdamGouda—Rotterdam S.S.;
van de overige ljjnen hopen zjj spoedig
hetzelfde te kunnen berichten. Vooral
voor de ljjnen AmsterdamRotterdam
H.IJ.S.M. wordt hard gewerkt.
Alle dienstdoende machinisten, die zich
by het comité aanmelden, zullen zeer
welkom zjjn. Ook particulieren roept het
op. Een heer die zich heeft aangemeld
en vroeger in Indië en Amerika gereden
heeft was o. a. zeer welkom. Nog meer
dere krachten aan het comité onbekend,
moeten aanwezig zjjn.
Overal in het land hebben nog ver
gaderingen plaats van werklieden tot
het bespreken van de houding, aan te
nemen bjj eventueele werkstaking.
HAARLEM 17 Februari 1903.
Mendelssohn's Elias."
Den leden van de Afd. «Haarlem"
der Maatschappij tot Bevordering der
Toonkunst wacht Vrjjdag a.s. een groot
muzikaal genot. Door de Zangvereeni-
ging der Afd. wordt dan het even
bekende als geliefde oratorium Eliai ten
gehoore gebracht, daarbjj gesteund door
uitnemende Solisten en, wat het instru
mentale gedeelte betreft, door het Orkest
van het Stedelijk Muziekkorps.
Gaarne vestigen wij de aandacht van
onze lezers op deze uitvoering en deelen
misschien kan het 't genot er van
verhoogen in korte trekken den in
houd mede, zooals wjj dien in het Oude-
Testament vinden opgeteekend.
Het volk van Israël was afvallig ge
worden aan Jehova, den waren, eenigen
God. Onder het Bestuur van den zwak
ken koning Achab verviel het tot slechte
en schandelijken daden. De koningin
Izébel, eene Sidonische vorstendochter
met een bedorven karakter, bracht een
stroom van ongerechtigheden over land
en volk.
Zjj ontzenuwde al wat haar omringde
en vernederde haren echtgenoot tot een
blinden dienaar van onbeteugelde be
geerten. Op haren last werd er te
Samaria een aan Baal de opperste
godheid van de Sidoniêrs en Feniciërs
gewjjden tempel gebouwd: het land
werd overstroomd door afgodspriesters,
de laatste sprankels van deugd en rein
heid verdwenen en maakten plaats voor
ongebonden wulpschheid en zedeloosheid.
Eindelijk was voor Jehova de maat
der ongerechtigheid vol. Hjj wilde van
zjjn bestaan een bljjk geven aan het
verdoolde vok. Het behaagde Hem een
man te zenden, vast in het geloof, die
onverschrokken, wat last hem op de
schouderen gelegd zou worden, dezen
zou volbrengen en de levende getuige
zou worden van 's Heeren blijvende liefde
voor Israels volk.
Die man was Elia van Thisbe. On
verwachts stelt deze zich, gehuld
in het ruwe, maar indrukwekkende
profetenkleed voor koning Achab en
voorspelt op plechtigen toon: «Zoo waar
de Heer, de God Israels, God is, en ik
zjjn dienaar, er zal deze jaien nu geen
dauw of regen vallen, dan op zijn gebod."
De groeikracht der aarde hield op, de
weiden verdorden, de akkers gaven geen
vruchten meer, mensch en dier kwjjnden
van gebrek.
Elia begaf zich, om voor de vervol
gingen van het wanhopige volk veilig
te zjjn, op Gods bevel naar den Ooste-
ljjken Jordaanoever. Hjj dronk water
uit de beek Crith en ontving zjjn brood
van de raven. Toen de beek was uitge
droogd trok hjj naar het Sidonische
I stadje Sarepta. Te midden van afgoden
dienaren vindt hij daar eene vrouw, die
den God van Is-aêl kende en vereerde.
Z(j was weduwe. Haar eenigen zoon is
den hongerdood gestorven, want de
plaag, die Israël teisterde deed zich ook
in Sidon en Tyrus gevoelen. Op haar
smeeken wekt hij den jongeling op en
overtuigt haar van zjjne goddelijke
zending en van het werk dat hij te
vervullen heeft. Elia bleef tot aan het
derde jaar bjj deze weduwe, die hem
herbergde, terwijl hij haar, naar het
woord des Heeren wonderbaar onder
hield.
Dan kreeg hjj bevel, zich opnieuw te
stellen voor het aangezicht van koning
Achab, om dezen en zijn omgeving op
verpletterende wjjze te overtuigen, dat
niet Baiil doch Jehova de eenige, waar
achtige God is. Op zijn tocht ontmoet
hjj Obadja, 's konings hofmeester. Deze
behoort niet tot de volgelingen van
Baal. Hjj wil Elia beschermen, doch
zijne hulp wordt afgewezen. Elia begeeft
zich naar den koning. Hjj eischt eene
volksbjjeenkomst op den berg Carmel.
Daar zullen gebouwd worden twee
brandolTers, de Baaipriesters en Elia
zullen beurteling hunnen God aanroepen.
De God die door vuur antwoordt zal
de ware God zjjn. Aan Elia is de zege.
Vruchteloos bljjft het roepen der Baai
priesters. Met vinnigen spot voegt de
godsgezant hen toe: «Roept nog luider,
«schrampt u met messen en priemen naar
«uwe wjjze! Daar zal geen stemme zjjn
»en geen antwoord of opmerken." Dan
treedt Elia naar voren. Na zjjn vurig
gebed, valt het vuur neder op de aarde
en verteert zjjn brandoffer. Toen keerde
het lang misleide volk zich tegen de
valsche priesters om allen te dooden.
Nog denzelfden dag gaf God aan het
land zegen en vruchtbaarheid.
„God! U zjj dank.
De waterstroomen verheffen zich.
Zjj drenken het dorre land."
Met dit Koor sluit in het toonwerk
het eerste deel. Het tweede schetst ons
de lijdensgeschiedenis van den profeet.
De koningin weet zich opnieuw de
gunst van het volk te verwerven. Zjj
vervult de harten met wraak. Obadja
is wederom Elia's beschermer. Hij deelt
Elia de snoode, tegen hem gesmeede
plannen mede. »Zjj rotten tegen u en
«stellen op uwe wegen netten, zij trek-
«ken uit om u te dooden." Op dat be
richt trekt Elia zich terug in de woestjjn
en wenscht te sterven.
«Het is genoeg. Zoo neem dan Heer
imijne ziele" bidt hjj.
Na eenig omzwerven verhoorde Jehova
zjjne bede en op een vurigen wagen steeg
hjj in een onweder ten hemel.
Aldus luidt het Oud-Testamentisch
verhaal, dat in Mendelssohn's werk ge
trouw is gevolgd.
De partij van Elia wordt bjj de uit
voering gezongen door den heer Joh.
Messchaert, die van Obadja door den
heer Rogmans en van de Weduwe door
Mej. Anna Kappel. Om het solowerk
groepeeren zich de indrukwekkende
koren van het Volk en de Baaipriesters.
Het werk, dat meermalen in onze
concertzaal gemaakt is, zal ongetwjjfeld,
met het oog op de muzikale belangrjjk-
beid en met het oog op de Solisten, de
samenstelling van het Afdeelings Koor
en het Orkest, de gewenschte belang
stelling ondervinden.
B.
Het plan bestaat over te gaan tot
den bouw van ten kerk en een Chris-
teljjke school der Ned. Herv. gemeente
alhier in het Noorderkwartier van Haar
lem. Het daarvoor bestemde terrein is
gelegen achter de cavaleriekazerne, aan
het eind der Saenredamstraat, en be
slaat een oppervlakte van 4100 centi
aren.
In het jaar 1902 is in de z.g.
bruidenbus, welke ten Raadhuize bjj
huwelijksplechtigheden aanwezig is, eene
som van 419,18Vj gestort, welke onder
de armbesturen van de verschillende
godsdienstige gezindten zal worden ver
deeld.
De aandacht wordt gevestigd op
de openbare vergadering te houden in
„Weten en Werken" op Donderdag a.s.
waar de Heer F. U. Schmidt van Am
sterdam zal spreken over de voorgestelde
verhooging van accjjns op het gediste-
leerd.
