HAARLEMS C Eerste Blad. No. 11. Uitgave van DE ERVEN LÜÜSJES, Gedempte Oudegracht 88. Zevenentwintigste Jaargang. 144 144. van WOENSDAG 8 Februari 1905 I' Nieuwsberichten. TELEPHOONNUMMER Intercommunaal Telephoonnummer ABONNEMENTSPRIJS drie maanden 25. u B franco p. post 40. .ftonderlljke nommers 3 centen per stuk Prijs per Advertentie van 1—5 regels I 0.25, elke regel meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte. VERSCHIJNT: Dinsdag- en Vrijdagavond. Advertentiën worden, aangenomen, tot DINSDAG en VRIJDAG de» middags ten 12 ure, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst. Noord-Znidhollandsche Stoomtramweg-Maatschappij: Haarlem—Leiden. 1 Oct. 1904. Stadstijd. HaarlemHillegom—Leiden. 7.24, 8.42, 10. 11.18 's m., 12.36, 1.54 3.12, 4.28, 5.48, 7.06, 8.24 'sav. Haarlem—Hillegom 9.42, 11.15 'sav. Stoomtram HaarlemAlkmaar. 1 Oct. 1904 Stadstijd. HaarlemAlkmaar7.35, 9. 11.35'sm., 1.35, 3.15§ 4.20, 5.20§, 6.20, 7.40, 8.55\ 10.15*, 11.40* 'sav. Tot Beverwijk. Tot Sandpoort. Haarlemsche Tramway-.Maat schap pij. Van 't Station 7.30 's morgens tot 10.30'sav. Uit den Hout 7.50 's morgens tot 10.50 's avonds. Vertrekuren der Spoortreinen van Haarlem. 1 Oct. 1904. Tijd van Greenwich. Naar Amsterdam 5.05, 5.53', 6.08*, 6.42*, 7.18*, 7 30, 7.49*, 7.59*, 8.08*, 8.35*, 9.—, 9.28*, 9.44*, 10.05*, 10.23*, 10.41, 10.55*. 11.27 'sm„ 12.15*, 12.53* 1.08, 1.31*, I.40, 2.03*, 2.40, 3.04*, 3.18«, 3.33*, 3.48*, 4.18, 4.35*, 4.46*, 5.15, 5.36*, 5.48*, 5.59*, 6.09*, 6.29, 6.51*, 7.23* 7 ?5*, 8.12, 8.32*, 8.57*, 9.19, 9.42*, 9.53*, 10.25*, II.04, 12.02* 's avonds. Van Amsterdam: 5.13, 6.28*, 6.45 7.62', 7.33, 7.51', 8.12, 8.43', 9.04', 9.13*, 9.28, 9.43", 10.22*, 10.35, 11.07* 11.34*, 11,54 's m„ 12.05* 1.02*, 1.28*, 1.40, 1.56*, 2.20, 2.35', 2.59, 3.16*, 3.29*, 3.54, 4.29*, 4.39, 5.06*, 5.16*, 5.25, 5.44", 6.23* 6.51, 7.01*, 7.30,8.27*, 8.48", 9.07*, 9.25*, 9.40,10.04", 10.14*, 10 34,11.08", 11.50 's avonds. Naar Rotterdam5,56, 7.25", 7.35 tot Leiden 8.15", 9.10", 9.28", 10.10, 10.45", 12,—" 's morg., 12.23, 1.44 tot Leiden, 2.58* 3.25", 4.23, 5.3S*[], 6.46", 7.19, 8.50", 9.10", 9.49*§, 10.30* 's avonds. Naar den Helder: 5.41 tot IJmuiden, 6.10, 6.55 tot IJmuiden, 7.28 tot Uitgeest, 7.51* tot Alkmaar, 8.04 tot Alkmaar, 9 31 tot IJmuiden 9.50", 9.57 tot Uitgeest 11.04 tot Alkmaar 's m., 12.32, 2.09 tot Alkmaar, 3.57 tot Alkmaar, 5.08 tot Uitgeest, 5.53 Beverwijk, 6.18* tot Alkmaar, 7.28 tot Alkmaar, 8.36", 10.08 's avonds. De uren gemerkt zijn sneltreinen. Voor de uren vet gedrukt worden geen speciale retourkaarten 2e en 3e klasse buurtverkeer, geldig een dag, afgegeven. Stopt op verzoek. [J Stopt te Vogelenzang. Naar Zandvoort: 5.52, 7.20, 8.10*, 9.37,11.30 's m., 2.18, 3.38,4.50, 5.26*, 6.09, 7.58'sav' Van Zandvoort: 6.18, 7.49, 8.28*, 10.04's m. 1.12, 3.30,4.16,5.18, 5.53*, 6.33, 8.39's av- Tot Overveen. Van Overveen. Alle treinen stoppen aan de halte. ELECTR. TRAMDIENST. (Stadstijd). E-S-M- Aanvangende 16 November. Van Haarlem naar Amsterdam'sMorg. 6,6.30, 7.—, 7.30,8.— en verv. elke 10 min. tot 'sNam. 6.—, 6.20, 6.40, 7.—, 7.20, 7.40, 8.—, 8.20, 8.40, 9.—, 9.20, 9.40, 10.—, 10,20, 10.40, 11.— Van Amsterdam naar Haarlem's Morg. 7.7.30,8.8.30,9.en verv. elke 10 min. tot 'sNam. 7.-, 7.20, 7.40, 8.-, 8.20, 8.40, 9.-, 9.20, 9.40, 10.-, 10.20, 10.40,11.-, 11.20, 11.40, 12.—. ELECTR. TRAMDIENST. (Stadstijd). E N-E T- Van Haarlem naar Zandvoort: Aanvangende 16 October.'s Morg. 6.30-]-, 7.f,7.35,8.00! 9.05, 9.08S, 10.10, 10,30, 11.05, 11.33§; 'snam. 12.10, 12.45, 1.05, 2.08§, 2.10, 3.05, 3.35, 4.10, 4.45, 5 05, 6.10, 6.13§, 7.05, 7.40, 8.05, 8.50, 9.20, 10.23§ Van Zandvoort naar Haarlem: 'smorg. 7.—+, 7.35+, 8.10S, 8.30, 9.35, 9.50, 10.40, 10.505, 11.35: 'snam. 12.10, 12.40, 1.20$, 1.35, 2.40, 3.-, 3.35, 4.05, 4.40, 5.20§, 5.35, 6.40, 7.—, 7.35, 8.15, 8.35, 9.25§, 9.50, 11.-. Loopen van Zandvoort naar het station H.IJ.S.M. Alleen op werkdagen. HaarlemBloemendaal. Van Haarlem dagelijks (Stadstijd). Van 's morgens 6.45 tot 9.45 vm. elk half uur. Van vm. 9.45 tot 7.nam. elk kwartier. Van 'sav. 7.tot 10.30 elk half uur. Op*Zon- en Feestdagen. Bij gunstig weer. Van 12.30 nm. tot 5 uur nm. elke 10 min. Van Bloemendaal, dagelijks (Stadstijd). Van 's morgens 7.— tot 10.— vm. elk half uur Van vm. 10.— tot 7.15 nm. eik kwartier. Van 'sav. 7.15 tot 10.45 elk half uur. Op Zon- en Feestdagen. Bij gunstig weer. Van 12.30 uur nm. tot 5 uur nm. elke 10 minuten. CEINTUURBAAN. Van af Station der H. IJ. S. M. met aansluiting naar en van Zandvoort en Bloemendaal. (Stadstijd). Van Station 's morgens 8 uur in beide richtingen elke 1% minuut tot 's avonds 10 uur. Na 's avonds 10 uur tot 10.30 uur spoortijd (laatsten trein van Amsterdam naar Rotterdam) elke 15 minuten. Telegraafkantoor. 1 Oct. 1904. Tijd van Greenwich. Het kantoor is geopend op werk dagen van 's m. 7.30 tot 's av. 9.30 uur, op Zondagen én lsten Kerstdag van Th—9% vm., 122 en 6)4—7% nam. Op feestdagen (niet vallende op Zondag) van 7%11% vm., 12%2% en 6%7% nam. Binnen], Telegrammen worden berekend tegen 25 cents voor de eerste 10 woorden, verder tot 50 woorden 5 cent voor elke 5 (of minder) woorden daarboven, en boven 50 woorden 5 cents voor elke 10 (of minder) woorden meer. Voor den intercommunalen en internationalen telephoondienst is het kantoor op werk dagen van 'sm. 7% tot 'sav. 9% uur. Op Zon-en Feestd. v. 12%—1 uur geopend. Dienstregeling van het Postkantoor. 1 Oct. 1904. Tijd van Greenwich. Openstelling van het kantoor: Dag. van 7.30 's morg. tot 9 uur 's av. Op Zondag van 's morg. 7.30 tot 12.30 uur 's avonds. Voor de storting en uitbetaling van postwissels, postbe- wijzen en de invordering van gelden op kwitantiën alleen op werkdagen, van 8.30 uur 's morg. tot 2.30 uur 's midd. Voor de Spaarbank van 's m. 8.30 tot 8 30 uur 'sav., op Zondag van 7.30 tot 11.30 ure 'sm. Voor de Postpakketten alleen op werkdagen, van 's morgens 7.30 tot 9 uur 's avonds. Het Bijkantoor, Houtplein, is geopend dag. van 8.30 'smorg. tot 8.30 'sav., uitge zonderd Zondags. Voor postw. en kwit. van 8.30 's morg. tot 2.30 's midd. Aanvang der hestellingen. Op werkdagen: 6.40, 8.45 'sm., 12.3.—, 6.30, 8.40'sav. Op Zondagen8.— 's m. Kosteloos gelegenheid tot afhalen der brieven enz. van 11.30 tot 12.30. Lichting der hulpbrievenbussen (spoortijd): Ged. Oudegracht, Groote Markt,Houtplein, Koninginneweg, Nieuwegracht, 4.35, 8.10'sm., 1 05, 4.20, 7.20 'sav. Zon-en Feestd. 5.10'sm., 12.35 'sav. Amsterd. poort, Parklaan, Hassel. plein, Leidschestraat, Kam perstraat, 4 25, 7.35 's m. 12.55, 4.10, 7.05 's av. Zon- en Feestd. 4.55 's m., 12.25 's av. Burgwal, Duvenv.straat, Leidschevaart, Hazepaterslaan, Iordenstraat, 4.30, 8.( 5 's m. 1.4.15, 7.15 's av. Zon- en Feestd. 4.15 's m, 7.15 's avonds. Kenaupark Schoter singel, Kloosterstr Gen. Cronjéstr., Kaasmarkt, Kleverp., Nassaustr. Zijlvest, Kam- perl., Kruisw.,4.20,7.50'sm. 12.35,3.35,6.35 'sav. Zon- en Feestd.4.20 'sm. 11.50 'sav Jansweg, Koksteeg, Schachelstr., Lourens Costerstr., Gr. Houtstr. 4,40, 8.15. 's m. 1.10, 4.25, 7.25 'sav. Zon- en Feestd, 5.15 's m. 12.45 'sav. Boterm.Alex anderstraat 4.45, 8,20 'sm., 1.15, 4.30, 7.30 'sav. Zon-en Feestd. 5.20 'sm., 12.45 'sav. Lichting aan het Station: Richting Amsterd. 720, 10.45, 11.20,'s m., 1.25", 1.55, 2.25" 5.40", 6.6.20, 10.20* 'sav. Richt.ing Rotterdam 7.20, 11.50 'sm., (1.55 'smidd. alleen op Zon- en Feestd.,) 2.25, 4,15", 6.35, 8.40", 10.15" 'sav. Richt Den Helder 5.30, 9.35 's m., 12.20", 5,—*, 7.15", 9.55" 's avonds. De met worden Zondags niet gelicht. WETEN EN WERKEN. De Heer Saeijs was de Spreker van Maandagavond, het was de laatste voor drachtavond in dit seizoen, maar niet de minst leerzame. Het onderwerp was Het ontstaan en de ontwikkeling der menschelijke taal, het middel om de gevoelens en wenschen van begeerten mede te deelen. Spreker toonde door voorbeelden aan, dat ook de dieren hun taal hebben, waargenomen b. v. b. bjj het Egyptische kevertje scarabeus en de mieren. Zang vogels en honden, dieren met weinig behoeften, hebben een zeer beperkte taal, het blaffen, zeer verschillend naar omstandigheden kan een eerste poging tot spreken zijn, verkregen door den omgang met menschen. Geheel afge zonderde honden leeren het blaffen af. De menschelijke taal onderscheidt zich door haar geschiktheid om begrip pen uit te drukken. Zjj is ontstaan uit zekere grondvormen, wortels, die door verschillende omstandigheden gevormd en vervormd, zich gaandeweg ontwikke len, met dien verstande, dat de betee- kenis der woorden soms verandert. Spre ker gaf hiervan een paar voorbeelden. Veel is er gedacht over het stuk taal vervorming, en men is tot het besluit gekomen, dat veel in deze in verband staat met het denkbeeld van een leven na dit leven. Een merkwaardig voorbeeld gaf spre ker van het verdwijnen van enkele woorden uit de taal van de Hovas op Madagascar. De aanzienlijken kiezen zich b. v. b. een naam, soms van een dier. Sterft de drager van dien naam, dan mag die niet meer genoemd wor den, dan is dat woord voor goed uit de taal en men bedenkt er een ande ren voor. Zeer sterk is de taalvervorming bij Indianenstammen. Hoe is het eerste woord ontstaan? Max Muller, een beroemdheid in deze, meent door klanknabootsing. Het men schel ijk vernuft heeft die nabootsing gewijzigd, terwijl ook de onwillekeurige kreet, waarbij de klemtoon een groote rol speelt, tot woordvorming aanleiding heeft gegeven. De gebarentaal is sterk ontwikkeld bij de doofstommenzjj hebben hun taal zelf gemaakt, hetgeen aantoont dat al miste de mensch zijn spraakvermogen, hij toch zjjn taal zou hebben. Onbewust gaat het jonge kind zijn spraakorgaan oefenen, doch geholpen door eigen ervaring begint het met bewustzijn te roepen. De zorg der op voeding is het de verkregen bekwaam heid te volmaken. Naarmate de behoeften van den mensch grooter zijn neemt de rijkkom der taal toe. Zeven a achtduizend woorden in onze schrijftaal te gebruiken noemt men knap, voor de spreektaal niet meer dan de helft. Tellen doen wij tot zoover wij wen schen. Er is echter een Australische stam wiens getalbegrip niet verder gaat dan tot 6, en dan zijn er talen die geen woorden hebben voor eigen schappen. Spreker onderscheidde de talen in een lettergrepige, samenvoegende en talen met verbuiging. Het Chineesch behoort tot de een lettergrepige, het bestaat uit wortel vormen en elke wortel heeft zijn eigen lettervorm, wat een en ander bij het aanleeren van die taal groote moeilijk heden oplevert. De beteekenis der wor tels wordt bepaald door haar plaats in den zin. Er zijn vijfhonderd van die wortels. Spreker verklaarde vervolgens hoe bijvoorbeeld de Maleier het maakt met zijn taal, die geheel geen werkwoor den bezit. De Semietische talen behooren tot de samenvoegende talen. Hoe zoo'n taal te werk gaat vertelde spreker uit de (I Arabische. De medeklinkers q, t en 1 komen in dezelfde volgorde voor in alle woorden die betrekking hebben op menschenbloed. Door de toevoeging van klinkers worden dan verschillende be grippen uitgedrukt, die er verband mee houden. Van alle talen staan de Arische talen het hoogst, snel ontwikkelen zij zich. Dat de Heer Saeijs de mannen zoo kan bezig houden, ongeveer anderhalf uur, met het onderwerp taal, dankt hij aan zijn heldere, opgewekte voordracht, soms gekruid door een anecdote, een geschiedkundig feit of ook wel een gepaste aardigheid, een manier waarop de Heer Saeijs heel wat kennis op aan gename wijze weet binnen te smokkelen en waardoor hij tot een der meest ge- wenschte sprekers in Weten en Werken behoort. Eerste Kamer. Vrijdag werd de begrooting van Justitie behandeld. De heer van der Biesen kwam op tegen den paperrassen noodig tot het sluiten van een huwelyk. De minister voelde die bezwaren ook en wilde er tot op zekere hoogte aan te gemoet komen. De Heer van Limburg Slirum besprak het gevangeniswezen. Hij verlangt meer overeenstemming tusschen Justitie en Regenten, om dit te bereiken zijn meer rechters noodig in de colleges van regen ten, wat ook door den minister werd toegegeven. De heer Woltjer besprak de kwestie van het laatste eindexamen aan het

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1905 | | pagina 1