vrijheid zeer ingekort geworden. De Leerplichtwet is in dat opzicht nog ver der gegaan. Maar dan beweert hg ook, dat daar door alle scholen, zonder onderscheid, hunne vrijheid moeten verliezen. De onderwijzers komen wel niet in staats dienst, maar zij zorgen voor 't onder wijs, den staatsplicht, en naar gelang de bijzondere scholen toenemen, wordt den taak van den staat verlicht. Als de openbare school ergens verdwijnt, komt terstond de bijzondere school in de plaats. Dit houdt verband met de aan de ouders gegeven vrijheid van keuze van de school voor hunne kinderen. Er moet echter een bind bestaan tusschen de school en onderwijzers in de school en den Staat, en dien band kan slechts de wetgever leggen. Nie mand tegenwoordig klaagt over dien band. Toen de Leerplichtwet werd in gevoerd, heeft niemand gedacht aan den band die gelegd werd, doch de onderwijzers werden hierdoor geen staatsambtenaren. Na deze had de Heer Tydeman het woord en daarna nog de Heeren Ter haan en Schokking. De Heer Treub toonde nog aan dat onvermijdelijk het verleenen van pen sioen door den staat den onderwijzers tot op zekere hoogte staatsambtenaren worden. Ook zal een leeftijdsgrens dienen vastgesteld, waarboven geenonderwijzer met pensioenaanspraken kan benoemd worden. De algemeene beraadslagingen zijn nu ten einde gekomen. Volgens een telegram uit Jinkou is het gros der Russische macht bij Foes- joen (ten O. van Moekden) reeds bezig, terug te trekken naar Tiëling. De ver liezen zijn ontzettend groot. De Russen zenden hun geheelen voorraad uit Moek den weg naar het noorden Koeropatkin heef' zijn hoofdkwartier verplaatst. De Japansche linkervleugel heeft Maandag, na een zwaar gevecht zijn kamp opge slagen ten noorden van Moekden. Moekden, de „stad der graven", onder welks wallen de groote slag geleverd wordt, is omringd door mooie baksteenen muren, die ongeveer zestig voet hoog zijn en op een stevigen grondslag rus ten. Buiten de muren liggen een aantal voorsteden binnen een leemen wal, welks hoogte wisselt tusschen tien en twintig voet. In den binnensten stadsmuur zijn acht grootsche poorten met geduchte bastions. De binnenstad is aan eiken kant ongeveer 1600 M. lang. De bevol king, bijna uitsluitend onvermengde Chineezen, telt meer dan 250,000 zielen. Moekden is, gelijk bekend is, ook de vaderstad van de groote Mantfjoe-dynas- tie, de stad van de Heilige Graven, die door de geheele Chineesche natie ver eerd worden. Onder deze graven zijn twee tomben van algemeene bekendheid de eene bevat het stoffelijk overschot van Tai Soeng, den grooten Chineeschen veroveraar, de andere die van zijn vader, Noa Tsjoe. Japan en Rusland hebben beiden plechtig beloofd, deze heilige plaatsen te zullen ontzien, maar men kan niet weten, welke verwoestingen nog uit militaire noodzakelijkheid zullen worden aangericht. De Russen hebben reeds vroeger op Korea de heilige graven van de Koreaansche dynastie te Ham- hjung vernield. De panische vlucht van gegoeden uit Petersburg duurt voort, seint de cor respondent van de Daily Mail. Alle trei nen naar het Westen zijn propvol. Uit Genève wordt aan de Daily Mail geseind dat Gapon een heftig manifest aan het Russische volk voorbereidt. Het zal het kraste zjjn dat nog uit is ge- vaardigd en strekken om de Russische boeren tot omwenteling aan te sporen, den Tsaar te vatten en te vonnissen. Er zullen duizenden exemplaren heime- lqk in Rusland verspreid worden. Officieele berichten omtrent den slag bij M jekden zijn nog niet bekend ge maakt te Petersburg, waar men zich dus vergenoegen moet met berichten van correspondenten welke niet altqd te vertrouwen zijn, men maakt dan gevolgtrekkingen en brengen die in verband met de uitlatingen van per sonen, van wie verondersteld wordt, dat z(j het kunnen weten. Men acht Koeropatkin te handig om zich geheel te laten omsingelen en verwacht wordt, dat hij zich zal weten te redden. Teekende zich bjj het lezen van het keizerlijk manifest op alle gezichten diepe teleurstelling af, die zich in den loop van den dag in woorden van onverholen ontevredenheid uitte, thans is de toestand weer veranderd, na het rescript aan den minister van binnenlandsche zaken, waar in de Tiaar de waardigste, beste, geko zen mannen uit het volk, die met des- zelfs vertrouwen bekleed zijn, tot beoor deeling van wetsontwerpen wil laten medewerken. Men is den Rubicon over en heden, den 4den dezer, den ge denk waardigen 44sten verjaardag van de afschaffing van de lijfeigenschap, be gint Nikolaas II het groote werk, om zijne onderdanen in staatsburgers te veranderen. Nieuwe hoop is gekomen in de harten, men verwacht dat de stakingsbeweging thans zal ophouden dat de gesloten deuren van de hooge- scholen opnieuw open zullen gaan. Toch ontmoet men ook nu nog twijfelaars, die tusschen woorden en daden nog een heete kloof zien, en in het licht stellen dat hel prestige van de regeering, hetwelk in den laatsten tijd zoo gedaald is, niet gemakkelijk te herstellen is. De pers daarentegen erkent met vreug de het geschiedkundige keerpunt in het Russische staatsleven, en hoopt daarvan de eenige uitredding uit de binnenland sche onlusten van het rijk. Het begin is er nu, het volk moet zelf kiezen, dat is hetgeen dat zoo vurig is nagestreefd. Een manifest van den czaar beveelt, opdat alle trouwe onderdanen door den Keizer rechtstreeks gehoord zullen kun- nen worden, dat aan den onder voor zitting van den Keizer staanden minis terraad ook zal opgedragen worden, kennis te nemen van de beraadslaging van particulieren en instellingen en van hunne aan den persoon van den monarch gerichte uitingen en wenschen met betrekking tot de volmaking van het staatsbestuur en de kwesties betreffende opbeuring van de volkswelvaart. Als deze maatregel ook maar niette laat lomt! Waar tegenover staat dat verreweg de meeste Russen sterk gehecht zijn aan den bestaanden regeeringsvorm, wat echter het verlangen naar hervor mingen niet uitsluit. De correspondent der Voss. Ztg. te Petersburg seint, dat alle leden van het corps diplomatique anoniem zijn ge waarschuwd, Zondag vooral niet op straat te verschijnen, daar de revolutio nairen groote plannen hebben en de buitenlandsche diplomaten willen sparen. De commissie uit de Fransche Kamer voor de scheiding van Kerk en Staat heeft haar verslag voltooid. Wat de uitkeeriugeu aan de geestelijken betreft is de commissie op haar standpunt blijven staan ondanks de bespreking die minister Bienvenu Martin met de commissie heeft gehouden, d. w. z. dat de geestetijken, die minder dan 30 dienstjaren tellen gedurende 4 jaren een schadeloosstelling zullen ontvangen voor het ophouden van het tractement uit de rijkskas. Een uitkeering voor het leven is slechts bestemd voor geestelij ken, die meer dan 30 dienstjaren als priester tellen, waarvan 20 in staats dienst. Te Parijs is een laffe aanslag gepleegd op een der politieagenten die toezicht hielden op een fabriek waar een werk staking uitgebroken was. Een der saam- geschoolde stakers loste een revolverschot op de agent Couchet, die in de maag getroffen werd, en waarschijnlijk niet in 't leven zal blijven. De werkman is in hechtenis genomen. Wat Engeland zijn kleine oorlogen kosten verteld de minister van oorlog in het Lagerhuis; de expedities naar Somaliland hebben van 1 Januari 1900 tot nog toe nagenoeg dertig millioen gulden gekost hebben. En wat is er mee bereikt! Uit Curafao wordt van 10 Februari gemeld, dat dien ochtend, eenige mi nuten na 6 uur, aldaar een vrij hevige schok van aardbeving gevoeld werd in de richting, naar men meent, van het zuiden naar het noorden. Verscheidene personen zeggen in den nacht tegen 11 uur een lichteden schok gevoeld te hebben. Het bestuur van de katholieke Mat thias-gemeente te Breslau had tegen de opstelling van een nieuwe fontein met een naakten worstelaar in de na bijheid van de roomsche kerk verzet aangeteekend, omdat het naakte bron zen beeld „onberekenbare ergernis en gevaren voor de schooljeugd moest mee brengen". Het magistraatscollege van Breslau heeft daarop geantwoord dat de fontein een ernstig kunstwerk was, dat op onbevooroordeelde aanschouwers een indruk van schoonheid, zonder sexueele prikkeling, moest maken. Dat echter de aanschouwing bij sommige gemeene naturen gemeene gedachten opwekte, was begrijpelijk, maar kon geen ge wicht in de schaal leggen. De Kriminalpatrouille die in 1903 te Berlijn is gevormd, om fatsoenlijke vrouwen tegen overlast te beschermen heeft in het afgeloopen jaar 158 maal gelegenheid gehad om tusschenbeide te komen. De dames hebben hun be schroomdheid, om de hun aangeboden bescherming te aanvaarden, spoedig laten varen. In 58 gevallen zijn de molesteerende mannen aangegeven en wegens grober Untug beboet of met gevangenisstraf tot 6 weken toe gestraft, of wegens beleediging veroordeeld tot gevangenisstraffen van 6 maanden zelfs. Behalve de patrouille zijn alle geüni formeerde en stille agenten verplicht om vrouwen en meisjes op hun ver zoek in bescherming te nemen. Men hoopt dat de straffen, die over de on verlaten zijn uitgesproken, afschrik wekkend zullen werken. In weerwil van de koude, neemt de op 24 Februari op den uitersten lin kervleugel begonnen slag, die zich langs het geheele front van 120 werst tot aan Moekden uitbreid, een steeds vin niger karakter aan. De Japanners lijden groote verliezen, maar de Russen heb ben aan gewonden tegen de 15,000 man verloren. De woelingen te Petersburg nemen weer toe. In de groote Poetilotfabriek is het tot ernstige onlusten gekomen. De werklieden lieten twee ketels sprin gen. Er werd openlijk gevochten onder de mannen. Men meldt dat 22 man gedood of gewond zjjn door revolver- schoten. Uit de gemeente Slochteren wordt gemeld, dat aldaar, om minder in aan raking te komen met de drankwet, eene sociëteit is opgericht met 40 leden- In verband met een der amende menten op de thans bij de Tweede Kamer in behandeling genomen pen- sioenswet voor onderwijzers, om den onderwijzer op 60-jarigen leeftijd recht op pensioen te verzekeren, meldt men, dat de Vereeniging van gymnastiek leraren aan hoogere burgerscholen zich per adres tot de regeering en de Tweede Kamer heeft gewend met het verzoek, voor gymnastiekleeraren aan middelbare scholen de leeftijdsgrens van 60 jaar te willen vaststellen, waarop zjj hun recht op pensioen kunnen doen gelden. In een memorie van toelichting wordt ge wezen op moeilijkheden en bezwaren, welke naar het oordeel van adressante den gymnastiekleeraar verhinderen, nog na dien leeftijd zijn taak naar eisch uit te voeren. Zoowel iu de Borinage als in het bekken van Charleroi neemt de staking af. Gisteren zijn op verschillende plaatsen vegaderingen gehouden, waarin werd besloten den strijd voort te zetten, maar men gelooft niet dat dit besluit van eeni- gen invloed zal zijn op het verloop van de staking. De ellende in deze mijn- districten is groot. Aan de universiteit te Petersburg is, wegens de studentenvergadering van 20 Februari (waarin het portret van den Tsaar is verscheurd enz.) de| afkeuring van den Keizer te kennen gegeven. De rector krijgt een berisping, de curator van het onderwijsdislrict een waar schuwing. Alle studenten worden heen gezonden met het recht echter, om op nieuw om hunne inschrijving voor de colleges te verzoeken. Over de slachting, welke de Moham medanen drie dagen lang aanrichtten onder de Armenische bevolking van Bakoe, wordt aan de «Neus FreiePresse" gemeld Meer dan duizend menschen werden neergeschoten, levend verbrand, aan stukken gesneden, of de oogen uitge stoken, alles in tegenwoordigheid van den gouverneur prins Nakaschidse, de de politie en de militairen. De rri'sda- digers waren Mohammedaansche Perzen, die in Bakoe Tartaren heeten. De poli tie leverde hun wapens en ammunitie, en de Kozakken sloegen op de Arme niërs in, wanneer deze zich verweerden tegen de Tartaren. In de woning van Balabek Lalajef werden meer dan veertig Armeniërs, die trachten zich uit de vlammen-zee te redden, op slag vermoord. Soldaten, officieren en Kozakken stonden daarbij en keken kalm toe, hoe het huis met petroleum begoten en daarna aangesto ken werd. Vergeefs smeekten anderen den gouverneur de ongelukkigen te redden. „Ik kan er niets aan doen," was het antwoord. De eigenaar Lalajef met zijn oude vrouw en neef werden uit het huis gesleept, gruwelijk mis handeld, en nadat de oogen waren uit gestoken, vermoord. Wanneer er geld geboden werd, wa ren de soldaten edelmoedig, en brach ten zjj de Armeniërs, die in gevaar waren, in veiligheid. In de aan Galicië grenzende Hon- gaarsche comitaten is een zwendelarij op groote schaal ontdekt om dienst plichtigen aan den militairen dienst te onttrekken. De registers van verschil lende Joodsch orthodoxe gemeenten wer den gedurende een lange reeks van jaren vervalscht. Jongens werden als meisjes ingeschreven en levenden werden als reeds overleden opgegeven. Het aantal van hen, die zich op deze wqze aan den dienstplicht hebben onttrokken, moet duizenden bedragen. Chamberlain zal voortaan ook de pa piermakers kunnen aanhalen, als hjj beschermende rechten noodig noemt. Die van Maidstone hebben een verzoek schrift aan den koning gericht om zijn medewerking voor maatregelen tot op beuring van hun bedrijf te verkrijgen. Deze papierfabrikanten klagen, dat de mededinging van het buitenland zoo scherp is geworden, dat als zij niet krachtig geholpen worden hun bedrijf kans heeft ten onder te gaan. Wat het vorstelijk voorbeeld nog ver mag. De prins en de prinses van Wales hebben onlangs een aantal kostbare schilderden beschikbaar gesteld voor het museum van moderne kunst, dat men te Dublin wil oprichten. Daardoor heeft Lady Pirbright zich aangespoord gevoeld, om een groot aantal schilderijen van Engelsche kunstenaars voor hetzelfde doel af te staan. Daaronder zijn eenige Turners, een paar Morlands, een David Wilkie, een Romney enz. Door H. M. de Koningin is op het daartoe door hem gedaan verzoek, den heer mr. R. Melvil baron van Lynden eervol ontslag te verleenen als Minister van Buitenlandsche Zaken, met dank betuiging voor de vele en gewichtige diensten, door hem aan Hare Majesteit en aan den lande bewezen en het be heer van het Departement van Buiten landsche Zaken ad interim opgedragen aan den Minister van Marine, den vice- admiraal A. G. Ellis. Nu de gemeente Haarlemmermeer, welhaast het feest zal vieren, waarop het 50 jaar zal geleden zijn, dat het drooggemalen Haarlemmermeer, den naam kreeg van gemeente Haarlemmer meer is 't merkwaardig te vernemen, wat er toe noodig geweest is, om die waterkom leeg te malen. Ruim 44 millioen pompslagen, door de verschillende stoommachines, elk van 66 M'. waterplaa'sing waren er noodig geweest, om die ontzachelijke kom leeg te malen. In 1855, nu 50 jaar geleden, waren in Haarlemmermeer slechts 26 kiezers voor leden van de 2e Kamer en Prov. Staten. Het getal raadsleden was ge bracht op 7 terwijl het aantal nu 17 bedraagt, met ruim 2500 kiezers.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1905 | | pagina 2