een bevredigenden toestand in het land zal ontslaan. Ook mist hij den waar borg dat het bijzonder onderwijs zal voldoen aan de eischen, welke voor een goede volksopleiding moeten gesteld worden. Al wil hg het woord wan trouwen niet uitspreken, toch ontbreekt bij hem het vertrouwen dat in het anti-revolutionair stelsel hel peil van het onderwijs voldoende zal zgn. Van rechts hadden de Heeren Waller en Hovy het woord. De Heer van Houten betoogde de onjuistheid der bewering, dat de School wet vijandig zou gezind zijn aan de bijzondere school. Kappeyne beoogde de verheffing en verbetering van 't open baar onderwijs en wilde door meerdere neutraliteit dit onderwgs meer en meer dienstbaar maken voor de geheele be volking. De beweging tegen de openbare school is echter niet van beneden, maar van bovenaf gekomen. Hij wijst op het amendement der bis-choppen. In de katholieke wereld is de bataille geopend door de bisschoppen en waar deze voor gaan is geen vrijheid van beweging bestaanbaar. Zeer onaangenaam is hij getroffen door het woord van den mi nister, dat 't om de vrijheid der armen zou gaan. Men heeft eenvoudig eigen macht willen vestigen door strijd tegen beweerd machtsmisbruik. En dan nog, zal werkelijk de regee ring niet terugdeinzen voor haren toe leg, om het ontwerp vlak vóór de ver kiezingen, waarbij zij, naar het zich laat aanzien, ernstige klappen zal krggen, in veilige haven te brengen? De heer Van Houten heeft nog een sprankje hoop, dat politieke betamelijkheid hare rechten ook tegenover deze partijregee- ring zal laten gelden. Het ontwerp is nog slechts half werk, pleitte hg. (Iet moet nog worden gecompleteerd door een ftnancieelen maatregel van gewicht. Verschuif dus de sanctie, totdat, zoo gjj blijft, het tarief zal zijn aangenomen. Hoe Engeland, Japans bondgenoot, over den toestand oordeelt: De Temps wijdt een hoofdartikel aan de nederlaag van Rozjcstwensky's vloot en aan de gevolgen waartoe deze gebeur tenis leiden moet. Over die gevolgen schijnen er slechts twee meeningen mo gelijk, zegt de Temps. Nu zijn vloot uiteengeslagen is, moet Rusland er voor goed van afzien in dezen oorlog de over hand ter zee te herwinnen. Zonder de zee is het echter niet mogelgk Port Arthur te veroveren. Het is dus zeker wat Linjewitsj nog moge uitrichten dat men in dezen krgg niet meer geraken kan tot den toestand van vóór den oorlog. Onverschillig of Rusland voortaan overwinningen te land bevecht, het Russische bolwerk in het verre Oos ten blgft niettemin de buit der Japanners. De nederlaag van Rozjestwensky heeft het lot van Port Arthur beslecht. De Kölnische Ztg komt tot de slot som dat Ruslan 1 na den slag bg Tsoe- sjima de geleden verliezen niet meer goed kan maken. Wat er in de Oostzee en in Wladiwostok nog over is van de Russische vloot is niet veel meer dan schepen die nog niet af zijn of volkomen verouderd materieel. „Voor den tegen woordigen oorlog zijn al deze schepen op het papier nauwelqks een machts factor waarmee Rusland rekening kan houden, wanneer het de vraag te be slissen heeft, waarop het een mogelijke hoop op een gunstiger keer in den zee oorlog thans nog mag vestigen." Te Riga wordt de laatste hand ge legd aan vier snelle torpedo-kruisers, die voor het vierde eskader zijn bestemd. In Augustus volgen er meer. Of de opperbevelhebber al of niet tot de gevangenen behoort, was lang on zeker. Thans wordt medegedeeld, dat hij krijgsgevangene is. Ambtelijk wordt meegedeeld, dat alle Russische slag schepen zijn gezonken, behalve de Orel en de Nikolaj, die in handen der Japan ners zijn gevallen. Admiralen Rozjest wenski, Folkersahm en Nebogatof zijn allen krijgsgevangen. De Echo de Paris verklaart dat de zeeslag van Tsoesjima voorgoed den bodem inslaat aan al de hoop van Rus land. Het Journal erkent dat Togo thans volkomen meester is ter zee. Volgens de Figaro zal Europa met angst voor de toekomst deze nieuwe zegepraal aanschouwen van Japan, den roem vollen kampioen van het overwel digende gele ras. De RépubliqueFranpaise geeft Rusland den raad zich te schikken in het onver mijdelijke. Ook do andere socialistische bladen te Parijs spreken de hoop uit, dat Rusland zal erkennen dat thans het uur geslagen is om vrede te sluiten. De Petersburgsche correspondent van de Standard seint, dat de Russische re- geering nu wel bereid schijnt vrede te sluiten, maar 't liefst rechtstreeks met Japan wil onderhandelen. De vreemde diplomaten in Petersburg zijn echter van meening, dat de vrede onmogelijk is, zoolang Rusland niet zijn nederlaag erkent. Een invloedrijk minister deelde den correspondent mede, dat de kans op een revolutie bij het sluiten van den vrede de raadslieden van den tsaar meer afschrikt dan de ergste vredesvoorwaar den van Japan. Zij zoeken nu den oorlog voort te zetten, teneinde een uitbarsting binnenslands zoo lang mogelijk uit te stellen. Linjewitsj moet aan den tsaar ge seind hebben, dat de overwinning van Togo den stand van zaken in Mantsjoerije ten zeerste verergerd heeft, vooral het gebrek aan tucht in het leger. Hij heett twaalf ofïïiciernn moeten laten doodschieten, omdat zij onder de soldaten oproerige geschriften uitdeelden. Een Duitsch blad verneemt, dat gis teren na een langdurig onderhoud tus schen minister Delcassé en Nelidof, den Russischen gezant te Parjjs, besloten is tot het aanknoopen van onderhandelin gen over een wapenstilstand, welke door bemiddeling van Engeland en Frankrijk gevoerd zouden worden. Rusland heeft, al les tezaa m22 schepen verloren met 153,411 ton gezamelijken inhoud. De verliezen der Japanners zijn nog niet vastgesteld, die van het eerste smaldeel bedragen niet veel meer dan 400 man. De bestaande politieke strijd tusschen Oostenrijk en Hongarije neemt met den dag grooter afmetingen aan, zoo zelfs, dat er sprake is van scheiding tusschen de twee deelen des Rijks, Oostenrijk het keizerlijk en Hongarije het koningrijk, waarvan de tronen bezet worden door keizer Franz Jozef Reeds is van de oppositie de meerderheid een voorstel ingekomen om het aandeel in de gemeenschappelijke uitgaven der mo narchie niet meer te betalen, terwijl nog een voorstel in behandeling komt om hel gemeenschappelijk toltarief om te werken met het oog op uitsluitend Hongaarsch belangen. Naar men wil stuit elke poging om tot een vergelijk te komen, af op den onwil van keizer Franz Jozef, die hierin gesteund wordt door een machtige hof partij. Te Warschau komt het telkens tot bloedige botsingen tusschen de Joden en het moord en plunderzieke janhagel der stad, zonder dat de regeering er tusschenbeiden komt. Ter oorzaak van de laksche houding der regeering hadden de Joden in hun wijk een eigen veilig heidsdienst ingericht, waardoor zg lang zijn vrij gebleven van daden van geweld, aangezien het plunderende grauw zich meer b epaalde tot de winkelstraten bui ten de Jodenwijk. Thans zijn echter jodenvervolgingen aan de orde en omdat de regeering lijdelijk toeziet, is het Warschausche geboefte ook in de Jodenwijk waar het telkens in aanraking komt met de man nen van den veiligheids dienst, waarbq telkens dooden vallen. Kwade tongen beweren, dat de War schausche troebelen geheel in de lijn lig gen der Regeering, althans niet ongaarne door hen gezien worden, maar dat zal wel laster zijn? Of het goed gezien is van de Russische regeering om haar Joodsche onderdanen butten het gemeene recht te plaatsen, zal zeer zeker slechts door een zeer kleine minderheid in het niet Russische Europa worden toegestemd. Meermalen toch is er opgewezen, dat de Joden lang niet tot de slechtste onderdanen van een Staat mogen gere kend worden. Hun energie, vooral in den handel is algemeen bekend, hun beginselvastheid in deze is dikwijls aan andersdenkenden ten voorbeeld gesteld. In Rusland wordt do Joodsche kapita list ongeveer gelijk gesteld met een dief, doch hoe zijn hun kapitalen ver kregen. De Russische adel b.v b. is bekend door gehechtheid aan alles wat men onsoliede noemt, spel drank, vrou wen en een zwak tot weelde waaraan slechts door de grootste kapitalisten kan toegegeven worden. Deze karaktertrek ken hebben de rijkdommen van veel aanzienlijke families verzwolgen, bleven slechts over de onroerende goederen. Om deze te verpanden was inoeielijk, omdat zelfs de renten der opgenomen gelden niet betaald worden. In den uitersten geldnood wendde men zich tot den Jood. Dat hij niet in de laatste plaats bij het afsluiten van verpandings- contracten zijn eigen belangen trachtte te behartigen met het oog op de groote risico, die hij liep, zal niemand vreemd vinden en dat de Jood zich bij voorkomen voor schade trachtte te vrijwaren is even begrijpelijk. Hooge rente was natuurlijk de eerste factor en de kwestie dat deze zelfs niet werden betaald deed de rekening soms zoo hoog worden dat de geldschieter het verpinde inoe=t naasten om ge dekt te zijn. Dat ook hierdoor de verarming van den onbeholpen adel toenam ligt voor de htnd, maar dit nu in de eerste plaats aan den Jood te wijlen is wel wat erg. Op de bovengenoemde wijze is om te beginnen veel adellijk kapitaal en uitgebreide" bezittingen in Joodsche handen geraakt. Terwijl te Parijs eenige terdood ver oordeelden steeds in het leven worden gelaten omdat de prefect van politie zooveel moeite heeft een geschikte plaats te vinden om de guillotine op te slaan, heeft een groep Kamerleden van de radicale en de socialistische partgen een wetsvoorstel ingediend om de doodstaf af te schaffen. De terdood veroordeelden, die thans te Parijs hun lot afwachten wij meenen 4 menschen hebben zoolang gewacht met den dood voor oogen, dat zjj daarmee zwaarder dan met de terechtstelling terstond na de uitspraak, zijn gestraft. De leis van koning Alphonso naar Parijs geeft aan de Spaansche en Fran- sche politie druk werk. Een scherp toe zicht wordt gehouden op de anarchisten en aan de Spaansche grens wordt nauw lettend toegezien dat geen verdachte individuen uit Spanje Frankrqk binnen komen. Te Narbonne heeft een huiszoeking plaats gehad bij acht Spanjaarden, dte als anarchisten bekend stonden. Tal van brochures en bladen zijn in beslag ge nomen, een der mannen is in hechtenis genomen. De „Petit Bleu" maakt melding van een gerucht, dat te Pargs een aantal bommen in beslag zgn genomen, die echter nog niet met dynamiet waren geladen. Koning Alphonsus van Spanje is te Parijs aangekomen. Al dadelgk heeft de politie een man gearresteerd, die ge wapend op het koninklijk rijtuig aan stormde. Vervolgens is in een nauwe straat, waar de stoet doortrok, een bom ontploft. Vijf personen zijn gewond. Een dame die als getuige is gehoord, verklaarde dat zij drie personen heeft gezien, bezig het springtuig aan testeken onder een portaal van het hotel du Louvre. Een van de drie scheidde zich af en wierp een bom in de richting van het koninklijk rijtuig. Men kent den naam van dezen persoon niet. Hij is gekleed als werkman, en is gewond aan het rechteroog, maar men weet niet of hij is gewond door de ontploffing dan wel door de menigte. Hij weigert te spreken. Hg ziet er uit als iemand van 20 jaar. Door de Vereeniging voor Vrouwen kiesrecht zijn de volgende manifesten uitgevaardigd. Het eerste luidt! Kiezers van Nederland! Wederom zult gg Uw burgerrecM uitoefenen en Uw burgerplicht vervullen door ons land eene nieuwe Volksver tegenwoordiging te verschaffen. Immers de 100 leden der Tweede Kamer, die Gij kiest, moeten in hunne vergadering het gantche Nederlandsche Volk vertegen woordigen, en dus zorgen dat Itegeering en Wetltn de uitdiukking zijn validen Volkswil. Intusschen daaraan ontbreekt nog veel, zoolang geen enkele vrouw wordt geraadpleegd bij de keuze der Volksver tegenwoordiging. Wij vragen U kiezers, is dat recht vaardig? Hebben dan de Vrovwen geen belang bij rVetten en Koninklijke Besluiten die haar geheele bestaan regelen? tVaarom mogen zij niet meespreken over groote dringende vraagstukken als Onderwijs, Opvoeding, Openbare Zedelijk heidDrankwettenVerdediging des lands, Pensioen voor ouden van dagenArbeids- en Kinderwetten Zgn zij als moeders der menschheid niet mede aangewezen om over zulke vragen haar oordeel uit te spreken Wij doen thans een beroep op Uw Rechts gevoel, Kiezers van Nederland, helpt dit on recht uit den weg ruimen 1 Bedenkt dal overal waar Vrouwenkiesrecht is in gevoerd, het nuttig werkt voor de gansche gemeenschap Kiezers, handelt in het belang Uwer Moeders, Vrouwen, Dochters en Zusters, maar bovenal in het belang van de Maat schappij door Uwe stem uit te brengen op die kandidaten, die onomwonden ver klaren te willen medewerken om in het eerste 4 jarige tijdperk bg de Regeering een wetsvoorstel in te dienen, waardoor de invoering van Vrouwenkiesrecht mo gelgk woidt. Het tweede was van den volgenden inhoud Aan de Vrouwen van Nederland Jong en oud, arm en rijk! Wederom worden Uw mannen, broe ders en zonen geroepen ons land eene nieuwe Volksvertegenwoordiging te schenken. De leden der Tweede Kamer, die zij kiezen, heelen het Nederlandsche Volk te vertegenwoordigen. Vrouwen van Nederland, wij zijn niet vertegenwoordigd De wetten, door de leden der Kamers gemaakt, hebben ook wij te gehoor zamen! Wg willen niet aannemen, dat die wetten met opzet slechts voor ons ge maakt wordenmaar dat zij dikwijls s/echt voor ons zijn, getuigt de stort vloed van adressen van verschillende vrouwennereenigingen, waarmede de 1le geering in de laatste jaren oveistroomd is. Wij weten echter, dat elke éénzijdige Regeering noodzakelijk éénzijdige wetten zal maken, daaraan moet een einde komen 1 Vrouwen van Nederlandlaten wij toonen dat wij gevoel van eigenwaarde bezitten, dat wij onrecht en tirannie haten en een op vrijheid gegrondveste maatschappij van Mannen en Vrouwen met gelijke rechten verlangen Nu is de tijd, dat wij ons tot de kiezers moeten wenden! Zij kunnen ons uit onze staatkundige onmondigheid, die bij den dag voor ons gevoel stuitender wordt, verheffen, door bij de stembus alleen Volksvertegenwoordigers te kiezen, die zich vóór Vrouwkiesrecht verklaren Vrouwen! bedenkt dat Verheffing der Vrouw beteekent Verheffing der Mensch heid! Wie Uwer daaraan wil medewerken, zitte niet stil in den verkiezingsstrijd Beide stukken waren geteekend door het Bestuur van de „Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht": Dr.AlettaH. Jacobs, Presidente; S. Tilma—Schaad, Vice- Presidente; Jo van BuurenHugs, le Secretaresse; Martina .G. Kramers, 2e Secretaresse; C. C. A. van Dorp, Penning meesteres; D C. MolgnDe Groot, A. S. Ch. Sutherland. „De Wilhelmina Vereeniging" te Hoofddorp, die reeds vele jaren bij het geven van Openbare feesten voorop ging, om door hare krachtige hulp luister bij te zetten, zal waarschijnlijk bij de as. tentoonstelling in Juli a.s. ontbre ken. Vóór 3 jaar, toen het heuchelijk feest werd herdacht: „het Meerisdroog", was het de vereeniging, die door hare medewerking den stoot gaf om het feest te doen gelukken. Jammer dat bij het einde dier feesten de kas sloot, meteen aanzienlijk tekort, dat door de leden onderling werd bij gepast. Men is voor zichtiger en zal indien ze geen krachtige financiële steun krijgt, onzijdig blijven en de festifiteiten aan de commissie der landbouwtentoonstelling overlaten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1905 | | pagina 2