Het verkeer in de straten is uiterst gevaarlijk, vooral waar er soldaten zijn, want elk oogenblik kan de beschieting hervat worden. Aan den kant der overheid zijn by de onlusten gedood: 3 offieren en 9 agenten van politie, 21 kozakken en 41 liniesoldaten. Van den kant der oproerlingen zyn er minstens 1000 dooden. De correspondent van de Daily Express te Odessa, die de havenwijk bezocht heeft, hangt een verschrikkelijk tafereel op van den toestand. De slachting moet erg geweest zijn. De kozakken en de infanterie schoten zonder ophouden; de gewonden moesten blyven liggen, wie opstond werd zonder genade neergeschoten. Ooggetuigen vertelden den correspondent dat een aantal menschen, door de vlammen opgejaagd, voor de militairen op hun knieën vielen, genade smeekende; een paar salvo's waren het antwoord. Waar een troepje zichtbaar was, werden de machine kanonnen er opgericht. Honderd mannen en twintig vrouwen, die de brandewijn pakhuizen geplunderd hadden, hadden zich te slapen gelegd op een hoop steenkolen. De militairen richtten twee mitrailleuses op de slapenden en door boorden ze met kogels. 't Ergste is dat, volgens den corre spondent, de troepen gemakkelijk ge vangenen had'den kunnen maken. Maar alles werd neergeschoten, schuldigen en onschuldigen. Den volgenden ochtend kwam een troep menschen, die zich 's nachts verborgen gehouden hadden, van de haven naar de stad. De troepen lieten hen eerst naderen, maar vlak voor het paleis van den gouverneur, en terwijl men hen gemakkelijk in hechtenis had kunnen nemen, werden 200 menschen door het maicimvuur weggemaaid. Volgens de laatste berichten begint te Odessa de rust terug te keeren. De overheid neemt strenge maatre gelen. Natuurlijk zijn samenscholin gen verboden, en de troepen mogen schieten of sabelen zonder voor afgaande waarschuwing. De huiseige naars, hotelhouders enz. behooren ver dachte lieden bjj de politie aan te geven. Zij stellen zich bloot aan ver banning als er in hun huis bommen, of toestellen tot het vervaardigen van ontploffingsmiddelen ontdekt worden, en blykt het dat zij medeplichtig zijn, dan komen zij voor een krijgsraad. De toestand in Rusland trekt nu in 't bijzonder de aandacht van de Fran- sche pers. Zij beoordeelt, naar aanleiding van de hernieuwde onlusten, den toe stand daar te lande niet zachtzinnig. De Temps stelt den sleurgeest, de onverschilligheid en het bureaucratisme waarvan de leiders der Russische maat schappij doordrongen zijn, voor het uitbreken dezer onlusten verantwoor delijk. Wel worden zij door de herhaalde slagen die het land treflen, uit den dommel opgeschrikt, en eindelijk zoeken zij naar geneesmiddelen. Maar de bureaucratie blijkt machteloos te zijn, uit eigen kracht zich tot iets beters te verheffen, en zij staat voor de keus, het land over te laten aan de anarchie, of de vertegenwoordigers der natie ter medewerking en contróle op te roepen. De Petit Parisien en de Figaro zien den toestand in Rusland donker in, en zijn wel geneigd, het oproer te Odessa, de gebeurtenissen te Libau en te Kroonstad, te beschouwen als het begin van het einde. De Petit Parisien schrijft o. a.Wanneer de opgewondenheid zulk een hoogte bereikt heeft, kan men zeggen dat radicale omwentelingen op staatkundig gebied voor de deur staan.I Een staatsorde kan den afval der ge wapende macht niet overleven. De Tsaar is wel is waar verantwoordelijk voor den toestand, maar hij is de erf genaam van fouten, die dezen toestand in het leven geroepen hebben. Alleen een mannelijke wilsuiting zou het gevaar kunnen bezwerenIn ver band hiermede betoogt het blad de noodzakelijkheid, spoedig vrede te sluiten. Reuter seint uit Petersburg, dat het gerucht der muiterij van matrozen te Kroonstad nog niet bevestigd is; wel hebben daar 500 kolendragers een be tooging gehouden, en eenige agenten mishandeld. Twintig menschen werden vervolgens door de troepen neergeslagen en 35 in hechtenis genomen. Patrouilles doorkruisen de stad. Te Petersburg moeten 20,000 werklui den arbeid gestaakt hebben; in de voor stad Kolpino wordt geplundérd. Het gerucht loopt, dat de mobiliseering ge staakt is, en dit schijnt bevestigd te worden door een telegram van de Petit Parisien, die het toeschrijft aan de wei gering van de groote massa der reser visten, om op te kumen. Zelfs zouden infanteristen op de kozokken geschoten hebben. Volgens den correspondent van de Matin heeft admiraal Wirenius erkend, dat de oproerigheid niet alleen erger wordt op straat, maar ook in de kazernes. Het Petersburgsche telegraatagent- schap heeft uit geloofwaardige bron vernomen, dat tot gevolmachtigden der Russische regeeririg voor de onderhan delingen met de Japansche gevolmach tigden te Washington. Moerawief is benoemd, de Russische gezant te Rome, terwijl baron Rosen, de Russische gezant te Washington, aan de onderhandelingen I1 zal deelnemen. Agenten van de geheime politie heb ben bij een gepensionneerd ambtenaar, Androesjkewitsj, en een student, Auder, in het dorp Wyra, district Tsarskoje Selo, een bommenfabriek ontdekt, waar 8 geladen en 22 ongeladen bommen, ongeveer 100 blikken kisten met een ontplof bare vloeistof, hulzen en verdere grondstoffen voor het vervaardigen van bommen gevonden werden. In Hongarije moet een Zigeunerbende gevat zijn, die kinderen stal en ze opat. Op de kar van die kannibalen vond men nog stukken vleesch. Achttien kinderen moeten op die wijze gekookt en opgegeten zijn., Het Fremdenblatt, waaraan dit berichtje ontleend is, zegt dat de gruwel in Jaszbereny ontdekt is. Takahasji, een financieel agent van Japan, die nu in Engeland vertoeft, is door Reuter geïnterviewd. Hij zeide, dat het onmogelijk was een voorspelling te doen over de uitkomst of den duur der hangende vredesonderhandelingen. Japan had voor komende mogelijkheden rekening te houden met de financiën. Japan had nog over van de laatste leening 50,000,000 te New York en 800,000 te Londen, benevens de laatste stortingen die nog niet waren komen te vervallen. Maar zelfs als het op vrede uit mocht loopen, zal Japan meer geld noodig hebben, om de obli- gatiën van binnenlandsche leeningen af te doen, voor den terugkeer van de troepen en in 't algemeen voor de ont wikkeling van de nijverheid in Japan. Daarom stelt Japan zich voor binnen kort een nieuwe leening af te sluiten in het buitenland tot een bedrag van 30,000,000, uit te geven te Londen, te New Y'ork en op het vasteland van Europa, een leening onder garantie van het tabaksmonopolie. De paus heeft zich persoonlijk met de verkiezingen voor deb gemeenteraad te Rome bemoeid en persoonlijk de lijst der vereenigde katholieken en conser vatieven, tellende 24 namen, nagezien en gewijzigd. Pius X heeft bovendien de pastoors in de verschillende parochies opgedragen hun invloed aan te wenden, dat de kiezers ter stemming zouden gaan. Hoe dit precies te rijmen valt met de verma ning aan de geestelijkheid in de jongste encycliek om zich buiten de politiek te houden, is niet recht duidelijk. Maar mogelijk sloeg die vermaning alleen op de verkiezingen voor de Kamer. Deze rechtstreeksche bemoeienis van den opvolger van Pius IX en Leo XIII met verkiezingen in het derde Rome is intusschen een feit, dat wel aandacht verdient. De rechtbank van Dootnik heeft mijnwerker Lekeu tot 3 jaren ge vangenis veroordeeld, omdat hjj gepoogd had, de woning van zijn zoon, bij middel van dynamiet, in de lucht te doen springen. Hij beweerde dat hy de kardoezen had gekregen van een gemaskerde, tydens de Carnavaldagen, doch het openbaar ministerie wist te bewijzen dat zy herkomstig waren uit een Fransche myn, waar Lekeu had gewerkt. Naby Helniet, waar men bezig is een spoorlijn aan te leggen, speelden vijf meisjes en een jongen in een diepen zandkuil, die door balken en planken was gestut. Eensklaps echter bezweken deze stutten door den druk van het zand en de kuil vulde zich, zoodat de zes kinderen bedolven werden. Gelukkig waren er werklieden in de nabyheid, die onmiddellyk toesnelden en het reddingswerk begonnen, terwyl er ook spoedig dokters ter plaatse waren om aan de kinderen, zoodra zy opgegraven waren, hulp te verleenen. Eén meisje I is omgekomen, een ander verkeert in levensgevaar doordat haar een balk op de borst gevallen is. De toestand der overige kinderen is bevredigend. Aangaande den uitslag der herstem mingen merkt de pers nog een en ander op: Het Utrechtsch Dagblad zegt, dat voor het compromis, waaronder Liberale Unie en vrijzinnig-democratische Bond ten strijde trokken, geen meerderheid is gevonden. Verder merkt het blad op, dat er ook geen eenstemmigheid heerscht ten aan zien van de verzekering tegen de gelde lijke gevolgen van ziekte, invaliditeit en ouden dag. Zy wil op dit punt geen dwang voor sommige categoriën, en meent dat het Nederlandsche vo)k bjj de stembus heeft uitgesproken, ook in maatschappelijk opzicht een vrij volk te willen zyn. Naar haar oordeel is er voor een party regeering, aan welke zijde dan ook, geen meerderheid te vinden, waarop zij zou kunnen steunen. Maar dat er daaren tegen wel degelijk groote meerderheden in het parlement aanwezig zijn, zoodra maatregelen aan de orde zullen komen, om op doeltreffende wijs onze volkskracht te verhoogen. Het blad noemt het volks onderwijs, een octrooiwet, de verzeke ringswetgeving, mits niet op den leest van dwang, maar op dien van vryheid geschoeid; de administratieve rechtspraak en het arbeids-contract, de novelle op 't Wetboek van Strafrecht, enz. Daar naast zou er naar haar meening mis schien gelegenheid zjjn om het plan tot indijking der Zuiderzee weer op te nemen, en zou men het wellicht op den duur eens kunnen worden over staatsexploi tatie onzer spoorwegen. Land en Volk is van oordeel, dat de kiezers getoond hebben te wenschen een Kabinet, dat de desiderato van het coalitie-program der vrijzinnigen ten volle wil en kan uitvoeren. Wat we behoeven is een Cabinet d'affaires in dezen zin, dat het een be perkte taak der uitvoering van 't coalitie- programma. Qm dit met vrucht uit te voeren zal de hulp en medewerking van de gansche linkerzyde echter onmisbaar zijngeen enkele 'stem mag daartoe ontbreken. En daarom hopen we, dat het nieuw optredend ministerie zal worden gevormd buiten de Tweede Kamer om, opdat de parlementaire meerderheid met onver deelde kracht er haar steun en mede werking aan kunne geven. De Amsterdammer, Weekblad voor Nederland, schrijft: Deze vernietigende nederlaag bij de stembus van het Kuyper-kabinet, heeft tweeërlei oorzaak. Allereerst, dat het grove en baatzuchtige kerkelijk streven, al wat niet-kerkelijk heet, geprikkeld heeft tot fel verzet; maar in de tweede plaats, dat onder de kerkelnken zelf, door de wijze waarop de demagogische premier het streven geleid heeft, onmo gelijk een hartelijke, zuivere geestdrift kon blyven bestaan. En verder: Dit ministerie, onder Kuyper's presi dentschap, was een gevaar voor onze vryheid; op welke wijze kon men zich niet bedreigd achten, als staatsburger en ook als Vaderlanderimmers wanneer is ooit meer dan in deze vier jaren de waarheid zoek geweest in het openbare leven? De Banier (Friesch christ.-historisch) schryft, na den uitslag der herstemmin gen vermeld te hebben: Al liet deze uitslag zich om meer dau één reden wachten, wy hadden een anderen gewenscht. Een kleine meer derheid rechts had den lande een rekenen met het chr. beginsel kunnen waarborgen en tegelyk het Kabinet voor excessen hebben bewaard. Nu valt het moeilijk te gissen, wie onze geëerbiedigde Koningin zal moeten roepen om 't roer van Staat in handen te nemen en nog moeilijker laat zich denken, wat het Kabinet zal doen, indien het niet alleen cabinet d'affaires zal wezen. Gematigd in zyn optreden zal 't zeker zijn, gelet op de samenstelling der Kamer en dat is althans iets goeds, wat wy er van wachten mogen. In heel Kennemerland is het onweder Vrijdagmiddag van 4 uur tot laat in den nacht niet van de lucht geweest. Tegen 5 uur dreven bjven Santpoort- dorp een drietal buien tegen elkander in. De lucht zag toen pikzwart. Na hun vereeniging boven de kweekery van Galesloot dreven zij de zeezijde op en begon het zachtjes te regenen op de eene plaats, doch ontlastte zich een eindje verder een bui, waaruit ook hagel- steenen te voorschijn kwamen, wel niet zoo groot als de traditioneele duiven eieren, doch die in ieder geval nog de grootte hadden van spreeuweneieren. Tot een uur of acht klaarde het toen ietwat op, doch toen pakten zich in het zuiden de wolken weer opeen en toen het te 9 uur stikdonker was hebben wy tot een uur of één toe een schouw spel gehad om nooit te vergeten. Het weerlicht was geen oogenblik van de lucht; slechts seconden lang verkeerde men in het duister, doch dan schoten vaak twee, drie bliksemflitsen tegelijk door de wolkenmassa, soms loodrecht op den grond aan, dan weer zigzags- gewijze de lucht door, elkaar kruisende om dan op het kruispunt een vuurbal te vormen. Van ongelukken vernam men tot nu toe alleen dat de bliksen te even 4 uur insloeg in het stationskoffiehuis te Sant poort station. Daar sloeg de bliksem een gat in het dak, versplinterde een balk van eenige decimeters dikte en zocht toen een uitgang door den muur. Reeds herhaaldelijk is gebleken dat de spoorwegstations en treinen tusschen Roosendaal en Rotterdam als opratieveld werden gebruikt door zakkenrollers. Om die reden wordt sedert eenigen tjjd door speciale treinrechercheurs toezicht gehouden. Ho^ nuttig die maatregel is, mocht Donderavond blijken. Even voorbij Roosendaal werd door twee rechercheurs in den trein op heeterdaad betrapt een Spanjaard, die poogde eene mede-reiziger te rollen. Terstond werd de hand op hem gelegd en de verdachte gevankelyk naar Dordrecht overgebracht, om daar aan den commissaris van politie te wor den overgegeven. Het vermoeden bestond echter dat de gearresteerde niet alleen werkte, maar behoorde tot een internationale bende, en al spoedig bleek dan ook dat nog twee verdachte personen, een heer en een dame, den trein hier hadden verlaten en de stad waren ingegaan. Dadelijk werden pogingen in het werk gesteld om ook dit tweetal op te sporen, met het gevolg, dat zij aan het spoorweg station werden aangehouden, op het oogenblik dat zij daar terugkeerden om Dordrecht weer te verlaten. Het bleken een Fransche heer en een Belgische dame te zyn, die zicli voortdurend in de nabyheid van den gearresteerde hadden opgehouden en dus vermoedelijk diens medeplichtigen zijn. Ook zy werden naar het politie bureau gebracht en in verhoor genomen. De Maas- en Waalbode meldt, dat het stemmen te Wamel op treurige wijze geschiedt, in een herberglokaal, waar men bjjna ongemerkt kan nagaan, hoe er gestemd wordt, en onder toezicht der politie. De politieman doet byna eiken kiezer in- en uitgeleide en wan trouwend zou nagegaan worden op wien de kiezer zijn stem wel zou uitbrengen. Als in dezen toestand geen verandering wordt gebracht, zullen enkele ingeze tenen zich, volgens de Maas- en Waal bode, tot Gedep. Staten wenden om hun bezwaren kenbaar te maken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsch Advertentieblad | 1905 | | pagina 2