HAARLEISCH
Eerste Blad.
No. 93.
Uitgave van DE ERVEN LOOSJES, Gedempte Oudegracht 88. Zevenentwintigste Jaargang.
144
144.
van WOENSDAG 22 November 1905.
Nieuwsberichten.
A
IILIFHOONNCHUEB
Intercommunaal Telephoonnunmer
ABONNEMENTSPRIJS
Per drie maanden,25.
franco p. poet ,40.
Afzonderlijke nommers 3 oenten per stuk
Prijs per Advertentie van 1—5 regels f 0.25, elke regel
meer 5 cents, groote letters naar plaatsruimte.
VERSCHIJNT:
Dinsdag- en Vrijdagavond.
Advertentièn worden aangenomen tot DINSDAG en VRIJDAG de» middagten 12 wr«, die alsdan too mogelijk nog worden geplaatst.
Tweede Kamer. In de vergadering van
Vrijdag was bij de Indische begrooting
de Heer van Kol aan het wourd over
het Koloniaal beleid. Hij vond Java uit
gemergeld, de hulp aan Indië schriel en
in 't algemeen ons optreden lamlendig.
Volgens zijn meening bljjft achterwege
wat bevorderd behoort te worden «om
dat men vreest door ontwikkeling van
de inlandsche nijverheid de groote win
sten der Europeesche belanghebbenden
te doen verminderen."
Het militarisme viert vervolgt hij
hoogt\j. Expedities zijn aan de orde
van den dag. Grenzenloos geknoei, en
veilste omkooperij laten zich gelden.
Alles ten gelieve van de mijn magnaten"
en de »petroleumkoningen."
En op die wijze ging de Spreker drie
uren achtereen voort.
Daarna was de Heer de Waal Malefijt
aan het woord. Deze afgevaardigde vond
veel stof tot dankbaarheid. Tegenover
den Heer van Kol legde hij er den
nadruk op, hoe juist voor de bevolking
een goed op touw gezet militair ingrjjpen
heilzame gevolgen kan hebben. Lombok
is er het voorbeeld van. Geknecht en
gekneveld werd de bevolking onder het
oud bestuur. Indien men eens van uit
mergelen wil spreken, wijs dan op
Lombok, zooals het was. Vergelijk daar
bij den toestand van heden. Is er niet
in alle opzichten groote verbetering?
Hiermee schenen de algemeene be
schouwingen over de Indische begrooting
afgeloopen, hoewel natuurlijk de minister
van Koloniën van repliek zal dienen.
Engelsche dagbladcorrespondenten te
Petersburg zeggen dat Witte's beroep
op de werklieden het tegenovergestelde
van de bedoeling heeft uitgewerkt: het
aantal stakers is vermeerderd.
Volgens den correspondent van de
Standaard hebben de intellectueelen de
leiding niet meer in handende liberalen
volgen de werklieden gewillig, en de
gematigden zitten stil. Alleen de reactie-
nairen zjjn werkzamer dan ooit; zij
streven naar een dictatorschap van groot
vorst Nikolaas Nikolajewitsj indien de
werkstakingen Maandag niet geëindigd
zijn; Witte zou slechts in naam eerste
minister bljjven.
De correspondent van de Daily Mail
meldt uit Petersburg dat er 100,000
man staakten. Maar er was onder de
werklieden zeiven een sterke partij
tegen de staking, die op ettelijke plaatsen
met de stakers handgemeen werd. De
correspondent heeft de arbeiders in
Toetilof onder elkander zien bakkeleien.
Hetzelfde kwam voor aan de fabrieken
van Landali, terwijl te Loega Woensdag
een geregeld gevecht is geleverd tos-
schen stakende en niet stakende spoor
wegbeambten dat eindigde met de
nederlaag van de laatsten.
Een hooggeplaatst ambtenaar aan het
ministerie van binnenlandsche zaken
verklaarde dat de geschillen onder de
werklieden zeiven voortdurend erger
zouden worden. De regeering zou het
dan met minder kozakken dan nu af
kunnen.
Tot goed verstand van de aan de
Russische Boeren verleende ontheffing
diene, dat bij de afschaffing van de
lijfeigenschap aan de vrij geworden boe
ren land in bezit moest worden gegeven.
Daar zij geen middelen hadden, kwam
de staat tusschenbeide, kocht de eige
naars van den grond uit en legde aan
de boerengemeenten de verplichting op,
om de koopsom in jaarljjksche termjjnen
af te betalen.
Tengevolge van den treurigen oecono-
mischen toestand zijn de boeren met
hun betalingen erg achterop gekomen,
en de Tsaar heeft hun reeds herhaalde
lijk, omdat het geld onmisbaar was, de
verschuldigde sommen kwijtgescholden.
De boerenonlusten nemen in Rusland
toe. De boeren richten zich niet tegen
de regeering, maar tegen de landeige
naars. In het gouvernement Kursk wer
den zeventien landgoederen geplunderd
en in brand gestoken.
De algemeene werkstaking, van Pe
tersburg uit bevolen, is Maandag weer
geëindigd, men zegt, dat de staking
mislukt is, omdat de overige groote
steden geen gevolg gaven aan de orders
van het comité. Van andere zijde wordt
verzekerd, dat de weerstandskas niet
ruim genoeg was om het langer dan
enkele dagen uit te houden.
Gedurende de laatste jaren waren
veel Russische soldaten gedeserteerd
wegens politieke redenen. Nu heeft de
vraag zich voorgedaan, of dezulken ook
begrepen zijn in de afgekondigde am
nestie. Het antwoord der regeering
luidde bevestigend, mits zij geen andere
misdrijven op hun geweten hebben. Zij
hebben zich nu binnen een bepaalden
tyd bij hun regimenten te vervoegen.
Nog altijd heeft men er nog geen
flauw besef van of Witte, dan wel de
reactionnairen het in Rusland zullen
winnen. Geen dier beiden genieten het
vertrouwen der werkliedenpartijen. De
laatsten wachten op daden, gedachtig
aan het feit, dat op woorden, op belof
ten niet te vertrouwen is. Van andere
zijde vraagt men, hoe Witte iets van
belang kan ten uitvoer leggen, vóór de
binnenlandsche rust weer hersteld is.
Dit zal echter alleen dan kunnen,
als de arbeiderspartij begint met Witte
geen vertrouwen te ontzeggen. Eén
lichtpunt zou men kunnen noemen, dat
zich een boerenbond heeft gevormd, die
zich ten doel stelt in den toestand der
boeren verbetering te brengen, niet door
geweld, maar door een goede wetgeving.
De bond wenscht hiertoe het instellen
van een constueerende vergadering door
de boeren zelf gekozen.
Of dit middel door Witte zal aange
grepen worden, is niet te zeggen. De
tijd zal leeren of zijn tegenstanders hem
op dien weg zullen volgeD.
Zijn optreden in verzoenenden geest
zal er echter wel toe geleid hebben,
dat in de laatste dagen de toestand,
betreffende de onlusten, wat is verbeterd.
Als nu de intriges van zjjn tegen
standers maar niet weer alles in de
war sturen, zóó dat hij het begonnen
werk moet opgeven en heengaan. De
houding van den czaar is in deze van
de meeste beteekenis. Is deze, met het
oog op zelfbehoud, gedwongen Witte
los te laten, dan is, naar men gelooft,
weer het ergste te vreezen.
Een gerucht wil, dat koning Eduard
en zjjne gemalin in het begin van het
volgende jaar het hof te Berlijn een
bezoek zullen brengen, bij gelegenheid
van 's Keizers zilveren bruiloft. Verder
zullen dan te Berlijn komen de koning
van Saksen, van Wurtemberg, de groot
hertog van Baden, de hertog van Ko-
burg-Gotha, de koning en de koningin
van Italië, de koning en de koningin
van Roemenië, de kroonprins en de
kroonprinses van Griekenland, dezelfden
van Zweden, de koning en de koningin
van Noorwegen en de vorsten van Bul
garije en van Monaco. De Fransche
regeering en de Sultan zullen bijzon
dere gezantschappen afvaardigen.
Een oud-kaffer werd eens gevraagd
hoe het kwam dat hij zoo zwart was.
Hij antwoordde dat er een zonsver
duistering was toen hij geboren werd.
Een ander vertelde aan zijn broeders,
dat zij niet moesten gelooven dat zij
van Ka'in afstamden. „Mijn broeders
moe nie glo nie, dat ons Kain afstam
nie. Die Here het alle mensen swart
gemaak; maar Kain, hij het sQn broe
der Abel dood gesEan. Toen kom die
Heer en seg: „Kain! waar is jou broe
der Abel?" Kain hü skrik zo dat hij
somaar bleek word. Daar is die wit
mens vandaan gekom."
Gustave Hervé, de bekende schrijver,
die als middel om den wereldvrede te
bevorderen, een staking van reservisten
aanbeveelt voor 't geval er een oorlog
mocht uitbreken, heeft moeite gedaan
om lid te worden van de Parijsche
balie. Maar de raad der orde van advo
caten heeft met algemeene stemmen
beslist, dat Hervé niet mag worden
toegelaten.
Een inspecteur van politie te Atlanta
(Georgië) heeft dezer dagen een neger
gered, die bijna door hpt volk gelynsht
was omdat hij in een der hoofdstraten
de vrouw van een aanzienlijk burger
had aangerand. De echtgenoot van deze
dame hielp den neger ontzetten nadat
zoo seint Laffan de inspecteur
hem beloofd had dat hij het luik mocht
laten vallen als de neger wettigljjk
werd opgehangen.
Maar het volk had den booswicht al
zoo toegetakeld, dat hjj misschien ster
ven zal voordat hjj in de gelegenheid
komt, volgens de wet gehangen te
worden.
In een vergadering van ministerieele
Duitsche ambtenaren is voorgoed be
sloten, dat elke maand 300 Russische
varkens meer over de Pruisische grens
zullen binnengelaten worden, tot op 1
Maart het nieuwe contingent van 2500
varkens wekelijks bereikt is.
De Globe, een Engelsch blad, dat
anders nogal op de hoogte is, heeft het
in een hoofdartikel over het voorstel om
de werkeloozen in Engeland te gebruiken
door ze aan de kust, waar de zee in het
land vreet, zeeweringen te laten aanleg
gen. De Globe haalt er dan ons land bjj
en spreekt van de (aangelegde) zeewe
ring, die ongeveer langs de geheele Ne-
derlandsche kust loopt! Verder vertelt
het blad zijn lezers, dat een groot ge
deelte van wat vroeger de Zuiderzee was
in goed land is veranderd. Na ongeveer
tien jaren bebouwing van dat droogge
legde land waren de kosten goed ge
maakt. Nu denkt men er over, droog
te leggen wat nog onder water staat.
Men weet wat er in Nederland plaats
heeft inzake plannen tot droogmaking
van de Zuiderzee. Men onderzoekt al
sedert lang, maar de uitvoering is een
ander ding. Als het er mee gaat als met
de Haarlemmermeer dan beleelt geen
der thans levenden de droogmaking.
De Gaulois kondigt een groote be
tooging aan tegen de aanneming van
de wet op de scheiding. Daaraan zou
den deelnemen de fabrikanten en ar
beiders in de njj verheid van kerkeljjke
artikelen en verder allen die de wet
„in ellende" zal stooten. De betoogers
zullen in optocht van de Tuilerieén naar
den Senaat trekken, om daar schade
loosstelling te eischen voor het verlies
van hun broodwinning.
Buitendien zullen eiken dag arbeiders
die ten gevolge van de nieuwe wet
broodeloos worden, naar de woningen
van afgevaardigden en senatoren die
voor de wet gestemd hebben, worden
gezonden.
Het maakt geen goeden indruk te
Parijs dat zoodoende de oeconomische
slachtoffers in de voorhoede geplaatst
worden, en eveurain dat de leiders de
gelederen van de ontevredenen willen
versterken met allen „die onder de me
dedinging van den gevangenisarbeid en
de buitenlandsche njjverheid ljjden".
De Japansche minister van oorlog
heeft aan een banket van militaire dok
ters medegedeeld dat Japan op een
gegeven oogenblik in den oorlog dat
zal we! tegen het eind zijn geweest
1,200,000 man onder de wapenen had
gehad. Van dezen zijn er 70,000 dood
gegaan en 310,000 gewond of ziek ge
worden. Maar er stierven er slechts
15,000 aan ziekte en 9800 aan won
den, nadat zjj onder behandeling waren
gesteld.
In de Belgische gemeente Hooglede
waren tijdens de kermisfeesten dieven
in het nonnenklooster ingebroken. Een
der zusters begon de alarmklok te luiden
en hierop kwamen de boeren toegesneld.
Twee der inbrekers namen de vlucht,
maar een derde werd door de boeren
gevat en door hen doodgeslagen.
Het was een schoenmaker van beroep,
maar die hoofdzakelijk van bedelarjj
leefde.
Een zjjner medeplichtigen is te Brugge
gevat.
Te Duisburg heeft een ziekenverpleger
uit het katholieke ziekenhuis teMülheim,
aan de Roer, terecht gestaan. Met twee
andere verplegers had hij een zieke in
een ijskoud bad gestopt, hem met de
vuisten in het gezicht geslagen en zjjn
naakte lichaam langs den grond gesleept,
zoodat het hoofd holderdebolder over den
vloer ging en de mishandelde uit neus
en ooren begon te bloeden. De zieke is
kort daarna overleden.
Voor de rechtbank bleek, dat de zieken
verpleger een woesteling was, die vroe
ger voor diefstal in het tuchthuis had
gezeten. Hij kwam er ditmaal genadig
af met 5 maanden gevangenisstraf.
De Temps verneemt uit Rome, dat
men in kringen, die uitstekend op de
hoogte zijn van wat er omgaat op het
