Nieuwsberichten.
Velsen.
Voorm. 10 ure, Ds. de Sopper.
'b Avonds 6Vs ure, Ds. de Sopper.
Zandvoort.
Yoorm. 10 ure, Ds. Posthumus Meijes.
Doopsbediening.
Perste Kamer. Woensdag legde de
Heer Van Löben Seis in handen van den
voorzitter de bij de Grondwet gevorderde
beloften, d e Heer Van Heeckeren van
Keil de eeden af en beide Heeren namen
daarna zitting.
Een paar adressen werden in handen
eener commissie gesteld.
Vrijdag zullen de wetsonwerpen wor
den behandeld, die voor behandeling vat -
baar zijn.
Tweede Kamer.
Zaterdag hebben de Heeren Heems
kerk en Troelstra geredevoerd, bij de al-
gemeene beraadslagingen van de Staats-
begrooting. De eerste het ministerie
Kuyper verdedigend, de laatste de klap
pen teruggevende door den Heer Heems
kerk aan zijn partij uitgedeeld.
Ten opzichte van het tegenwoordige
kabinet is de Heer Heemskerk niet af-
keerig van verzoening, hij noemt twee
zaken waarin de regeering zal moeten
toenaderen.
Het vrijhandelsstelsel zal als beginsel
moeten worden prijsgegeven. Zal op het
gebied van het onderwijs verzoening
mogeljjk zjjn, dan moet de linkerzijde
haar onderwijspolitiek laten varen, en
bereid gevonden worden aan de mannen
van rechts niet slechts de volle maat
van het hetgeen zij eischen, neen, meer
dan dat, een overloopende maat te schen
ken. Geschiedt dat niet, dan zal de strijd
tot het bitter einde worden voortgezet.
Verder is deze Spreker van meening
dat de begrooting zal sluiten omdat de
raming der middelen te laag gesteld is
en waardoor dan belastingverhooging
geen recht van bestaan zou hebben.
De samenstelling van de commisie voor
de Grondwetherziening vond evenmin
genade in zijn oogen.
Wil men uitbreiding van kiesrecht,
die met het tegenwoordig grondwette
lijk artikel niet is te verkrijgen, het zij
zoo. Ook de antirevolutionaire partij is
daarvoor te vinden, mits slechts zorg
woide gedragen, dat noch de juiste be
grippen omtrent sonvereiniteit, noch het
organisch verband der maatschappij wor
den verbroken.
De Heer Troelstra noemde de vorige
regeering een toonbeeld van misbruikte
kracht. Thans daarvoor in de plaats een
Kabinet van twijfelachtigen oorsprong,
daar bij de vei kiezingen geen positief he-
ginsel heeft gezegevierd. De vaste burcht
vervangen door een revolutiebouw, een
Kabinet van kalme hartstochtloozegemoe-
delijken, meer specialiteiten op allerlei
gebied dan politici, dat met alle buren,
die voorheen van uit de burcht werden
bestookt, goede maatjes blijven wil, ver
der vorklaarde hij dat de sociaal demo
cratische partij tegenover he Kabinet
zou zou zijn een partij van oppositie.
Alles kwam neer op: ik geloof het
niet. Verbetering in de sociale wetgeving,
ziekteverzekering, en behoorlijk arbeids
contract, ouderdoms- en pensioenver
zekering, mr. Troelstra verwacht ze van
deze regeering niet.
Dinsdag kwamen eenige kleine wets
ontwerpen in behandeling, waarna de
beraadslaging over de Staatsbegrooting
werden voortgezet.
De Heer Tydeman bracht het nieuwe
kabinet een welkom en wil het welwil
lend behandelen.
Spreker deed opmerken, dat door de
politiek van minister Kuijper de groepen
der linderzijde tot elkaar zijn gebracht,
waardoor de laatste verkiezingen een
strijd tegen het stelsel van Dr. Kuijper,
geen personenstrijd was.
Den tegenwoordigen toestand, hoewel
niet geheel zooals Spreker gewenscht
had, heeft de Kamer te aanvaarden.
Wat het kiesprogram betreft, bepaalt
spr. zich tot het aanstippen van de hoofd
gedachte, dat zoolang men niet overtuigd
is, dat het bestaande kiesrecht geen goed
is, al is 't dat het geen volmaakte ver
tegenwoordiging oplevert, men het kies
recht niet moet veranderen.
Wy kunnen met het werkplan der
regeering meegaan, mits 't op sociaal
gebied niet te centraliseerend zij en
geen drukkende belastingen worden
voorgesteld. Het ministerie zal wel doen
zich op technisch politisch gebied te be
wegen, waarbjj het door regelmatige
en gezonde lichaamsbeweging zich be
hoorlijk zal kunnen versterken. Op
justitieel, op sociaal, op koloniaal, op
financieel gebied kan het Ministerie zich
met vrucht bewegen en alle partijen
tot zich trekken.
Op die wjjze zijn positie versterkend,
kan het Ministerie vruchtbaar werk
zaam zijn.
Vervolgens besprak de Heer Tydeman
nog den flnancieelen toestand en merkt
op, dat wij op te grooten voet leven;
onze staatsbegrooting is veel duurder
dan van andere landen.
Vervolgens de Heer Pasttoors. Deze
bewoog zich op hetgeen de vorige re
geering had willen doen, doet opmer
ken, dat de arbeiderspensioneering thans
van de baan geschoven is en verdedigt
den Heer Kuyper in verband met de
rede van den Heer Tydeman.
Spr. behandelt verder nog de kwade
praktijken bij de verkiezingen. De par
tijen kunnen daarvoor niet verantwoor
delijk gesteld worden, maar speciaal
wijst hij op hetgeen in de verkiezings
dagen over het onderwijs is gezegd.
Terwijl ons verweten wordt de tegen
stelling van chiistenen en paganislen,
zijn er anderzijds quahficaties gebezigd
volgens wy nog minder dan menschen
zouden zijn.
Woensdag was de Heer Roessingh1
het eerst aan het woord, juicht het
optreden van dit ministerie toe en be
strijdt de meening dat bij de verkiezingen
de stryd tegen den persoon van Dr.
Kuyper zou gevoerd zijn. Er was volks
beweging, maar terwille van het begin
sel van godsdienstvrijheid en ons volk
is zeer gevoelig voor godsdienstige be
langen, voor godsdienstige beginselen.
Maar men moet niet vergeten, dat het
volk verdeeld is in verschillende kerk
genootschappen. En nu geeft de Grond
wet ons recht den godsdienst te belijden
in volle vrijheid. Het is een moeilijk
probleem den godsdienstvrede te bewa
ren maar waar dit vraagstuk het zie-
leleven van duizenden raakt, behoort
de regeering des te waakzamer te zijn
dat geen richting worde onderdrukt.
Doch de rechterzijde heeft de schei
dingslijn gedurende vier jaren doorge
trokken zoo worden de kerkelyke
hartstochten opgewekt. Men verdeelde
het volk in twee kampen.
Eén volk moeten wij zijn, waarvan
niet het eene deel minderwaardig mag
zijn tegenover het andere. Onze Grond
wet kent geen standen, geen privileges,
geen aristocraten, geen democraten,
geen scheidingslijnen, maar eenheid in
de verschillende polieke schakeeringen.
Als men zoo in den geest der Grondwet
handelt, dan komt men tot verzoening,
dan zal viuchtbare samenwerking mo
gelijk zyn en dan zullen de belangrijke
vraagstukken van kiesrecht, tariefsher
ziening enz. tot hun recht komen.
De heer Reine bespreekt den flnan
cieelen toestand en de belasting-politiek
in 't algemeen. Een zuinig en omzichtig
financieel beheer werd verlangd. De
Memorie van Antwoord geeft daarop
voorloopig een voldoend antwoord. De
raming der Middelen moet matig zyn,
opdat men niet kome tot een geflatteerde
balans. De groei van de uitgaven en
van de inkomsten is normaal, hetzij
men lette op de toeneming der bevolking
in aantal, of op den groei der bevolking
in draagkracht. Doch de noodzakelijkheid
van de versterking der middelen staat
vast.
De druk der opcenten is echter minder
dan men zich voorstelt.
By een inkomen van 650 zal men
14 cents meer moeten opbrengen; bij
een vermogen van van f 15,000 zal de
hoogere last 0.62% bedragen De draag
kracht van het volk is trouwens ver
meerderd, gelyk blij kt uit de toeneming
van de suikerbelasting en van de op
brengst der belasting op de rijwielen.
Doch er zyn ook schaduwzijden; de
verhouding van de lasten is niet in
evenredigheid met de toeneming van de
bevolking. Daarop moet gelet worden
bij het opleggen van nieuwe lasten.
Door den heer Heemskerk zegt Spre
ker, werd als eisch voor een verzoenende
politiek gevraagd een onderwijspolitiek
en een financieele politiek die in den
geest der rechterzijde zouden vallen.
Maar hij zelf weet maar al te goed
dat die voorwaarden niet kunnen en
niet mogen worden ingewilligd.
Nog wees Spreker op onjuistheden op
het stuk van belasting in de rede van
den Heer Troelstra.
Spr. wil niet ontkennen, dat ons
belastingstelsel nog voor verbetering
vatbaar is, maar men mag het niet als
by uitstek slecht voorstellen; het kan
den toets met andere landen, zelfs van
Frankrijk, waar de sociaal-democratie
den meesten invloed heeft, best door
staan.
In het Staatbestuur moet echter
vereenvoudiging komen in de richting
van bezuiniging.
Donderdag heeft bij de algemeene
beschouwingen ook de heer De Savor-
nin Lohman zijn meening geuit Hjj
zegt te behooren tot die volgelingen
van Groen, die meenen dat in Neder
land de christenen, die verreweg in de
meerderheid zijn, wel de leiding moe
ten hebben, maar dat dit niet mag
I medebrengen terzijdestelling van hen
die een andere meening zijn toegedaan.
Wie gelooven, hopen op resultaten van
hun geloof, maar mogen dit niet aan
anderen opdringen. Vrijheid van bewe
ging tegenover onrechtmatigen dwang
is ook sprekers beginsel en wanneer
dezerzyds de Stakingswetten zijn aan
genomen, dan was dit niet om de ande
ren te onderdrukken, doch omdat men
de overtuiging had dat er orde moet
zyn in den Staat.
Wat nu de optreding van het Kabi
net aangaat, had spr. liever gezien dat
het vorige minister ie de ontmoeting met
de nieuwe Kamer had afgewacht en
niet voor de uitspraak der kiezers ware
geweken.
Wat de financiën betreft, meent spr.
dat men niet uitsluitend bij directe of
indirecte belastingen heil moet zoeken.
Uitgaven die voor allen dienen, moeten
door allen betaald worden. Het vorige
Kabinet was volstrekt niet protectionis
tisch; zijn tarief voorstel was niet veel
protectionistischer dan het ontwerp-
Pierson, al was er naluurlyk wel iets
te wyzigen in het ontwerp van den
minister van financiën.
Nog de Heer Pierson, die op veel
punten den vorigen spreker verschilde.
De Heer van Karnebeek byspreekt
den uitslag der vei kiezingen. In zijn
kern was de verkiezingsstrijd een strijd
voor de vryheid.
Verder nog verschillende heeren, die,
elk van zijn standpunt de zaken be
spraken.
De Heer Drucker begroette het mini
sterie als dat, hetwelk de meest aange
wezen oplossing der kabinetscrisis bevat
en men er dus tevreden mee kan zijn.
Ten opzichte van de voortvarendheid
van het kabinet is de Heer Drucker niet
gerust en beveelt doortastendheid aan,
waarvan de Kamer de stemkracht moet
zijn.
De Heer Schaper komt terug op de
verwijten omtrent het gebruik van kwa
de praktijken in verkiezingsdagen. Daar
aan maken alle partijen zich schuldig.
Maar wanneer men zooveel op zijn boekje
heeft als de kerkelyken, moet men er
maar liefst over zwijgen.
Spreker spreekt over eenige praktijken
van zooals hij het noemt, de firma Aal-
bersg, Sybrandi en Co. De beide eersten
kent iedereen, en hij wil het daarom
alleen over de Co. hebben. Spreker leest
verschillende uitingen uit strooibiljetten
en verkiezingsbladen voor, ten bewijze
hoe citaten worden verdraaiden ver-
valscht.
Overigens bewijst de verkiezing, dat
ook met de sociaal-democraten zal te
rekenen vallen. Zij wenschen in deze
Kamer te worden aangezien als een ge
lijkberechtigde fractie. In verband hier
mee behandelt spr. de samenstelling der
commissie voor de grondwetsherziening.
De regeeririg zegt gezocht te hebben naar
bekwame mannen. Maar dat is niet eer-
lyk. Want dat noch in de antirevolutio
naire, noch in de socialistische partij
mannen zouden gevonden worden met
de bekwaamheid voor dat werk, valt
moeielijk te gelooven.
De Heer Schokking stelt op den voore
grond, dat de vraag gewettigd i«, of de
regeering des lands naar eenig vast be
ginsel wordt geleid. De onzuivere toe
stand drukt het zwaarst op hen, die hem
in 't leven riepen. Toch waren er ook
aan de rechterzyde verschijnselen, die
tot den tegenwoordigen toestand hebben
meegewerkt. Een algemeen christelijke
politiek, dat wil spreker erkennen, moest
onder de vorige regeering soms wijken
voor werkzaamheden, die niet naar aller
christelijke overtuiging aan de rechter
zijde dringende totstandkoming vroegen.
Verder meent Spreker dat het in het
belang van land en volk was geweest,
als dat kabinet minder haastig was ge
weest om haar ontslag aan te bieden.
Het ministerie heeft meer te steunen
op de Kroon dan oj> het parlement. Er
stonden verschillende punten ophetre-
geeringsprogram, waarmede allen zich
konden vereenigen. Spr. zou wenschen
dat op dit gebied meer stabiliteit kwam.
Hij erkent dat er verschillende depar
tementen zijn, die meer verband houden
met de politiek. Maar bij oorlog en ma
rine ware meer continuïteit gewenscht
in het belang van leger en vloot.
Men zal zich herinneien, dat de vis-
schers van Bretagne in de laatste jaren
veel armoede hebben geleden wegens
den ongunstigen staat van de sardinen-
en ansjovis-vangst. De schuld van het
verdwijnen dezer vischsoort werd o.a.
gegeven aan een soort van dolfijn, dien
de Franschen 2>maisouin<r,de Engelschen
porpoises noemen en die op de sardi-
nen jacht maakt. Daarom tracht men
dien zeeroover zooveel mogelijk te ver
delgen, zelfs met dynamiet. Maar nu
beweren de visschers op de Baskische
kust, dat de marsouin juist hun groote
bondgenoot is, omdat hjj als 't ware
de sardinen en ansjovis opvangt en in
de netten drijft. De reeders en visschers
van St. Jean-de Luz en omstreken heb
ben daarom om een verbodsbepaling
gevraagd tegen het uitroeien van den
dolfijn. Een moeilyke vraag, die de
regeering te beantwoorden heeft: is die
visch een vriend of een vijand van de
visschers?
De Pruisische minister van spoorwe
gen heeft aan alle beambten het gebruik
van alcoholhoudende dranken onder hun
dienst verboden. Misbruik van sterken
drank is reeds menigmaal de oorzaak
geweest van ernstige spoorwegongeluk
ken. Ingeval van overtreding bedreigt
de minister het personeel met ontslag
uitsluiting van bevordering, onthouding
van toelagen enz.
Aan den anderen kant beloofde minis
ter Budde zorg te zullen dragen, dat
de beambten overal, al naar den tijd
van 't jaar, verwarmende of verkoelende,
niet bedwelmende dranken kunnen be
reiden of voor matige prijzen koopen.
De Petersburgsche correspondent van
de Daily Telegraph geeft een uitvoerige
beschrijving van den moord op generaal
Sacharof, den oud-minister van oorlog,
Dinsdag te Saratof gepleegd. De regee
ring had hem daarheen gezonden om
de onlusten onder de boeren te dempen.
De moordenares, een revolutionaire,
schoot driemaal op hem en bracht hem
driemaal een doodelijke wond toe. Deze
politieke moord, de belangrijkste na
dien op Bobrikof en Plehwe, maakt
grooten indruk. Hij brengt de militaire
dictatuur aanmerkelyk nader by. Witte
zou nl. inzien, dat hem het regeeren
onmogelyk wordt gemaakt, en aftreden.
Volgens mededeeling uit particuliere
bron is de toestand te Petersburg on-
verandetd. De stakers van post-en tele
graafdienst houden vast aan hun plan
om het ontslag van Dvernowe door te
zetten. In grooten getale geworden hen
betuigingen van sympathie en giften.
De bond van rijksambtenaren heefteven-
eens in een van talryke handteekenin-
gen voorziene motie zyn instemming
met het streven van post- en telegraaf
ambtenaren betuigd.
De bewijzen nemen toe, dat de mo
narchistische partij met alle macht poogt
de invoering van een grondwet te ver
ijdelen.
De Court Circular deelde Dinsdag
avond mede, dat Sir Henry Campbell-
Bannerman de opdracht om een kabinet
te vormen aanvaard en 's konings han
den gekust had by zijn benoeming tot
eersten minister en eeiste lord van de
schatkist.
De benoeming tot eerste minister is
iets ongewoons.
