SarfpocrfsWeehblad
aan
omt allen te samen....
-> ar gang no 50
actie
Terrasweg 31
Keikerinklaan 45
ave van
Dru? erij Cornegge
Telefoon 8619
Vrijdag 19 dec. 1958
Administratie
en advertenties:
Drukkerij Cornegge
Terrasweg 31
Telefoon 8619
Kerkerinklaan 45
na 6 uur tel. 7029
'ESTEER OF NIET?
K.N.V.B. kent men de zogenaamde
:commissie, een illuster gezelschap
eren, die goed op de hoogte zijn
e hier en daar zeer ingewikkelde
lspelregels en bij wie men zijn be
an indienen, wanneer men meent,
scheidsrechter in een of ander wed-
le spelregels verkeerd heeft toege-
s de commissie het met de betref
klagers eens, dan wordt het inge-
protest toegewezen en de uitslag
ereenkomstig veranderd,
orden vaak protesten ingediend,
an van tevoren gezegd kan worden,
zullen worden afgewezen. We be-
die, waarbij geen sprake is van
irkeerde toepassing der spelregels,
ran. een verkeerde waarneming, dit
dan naar de mening van de pro-
ieners. Zulk een protest wordt na
kennisname door de commissie
meer afgewezen. Een voorbeeld:
t strafschopgebied van partij A
één der spelers dezer partij hands,
af, die hierop staat, is een penalty,
i voor, dat de speler, die dit hands-
veroorzaakte, met zijn rug naar de
stond, zodat deze de overtreding
>n constateren en er dus ook niet
loot, dan is protesteren nutteloos,
e scheidsrechter het geval echter
constateerd hebben, doch de over-
slechts met een indirecte vrije
estraft hebben, dan is een protest
plaats en de kans op succes hon-
rocent, omdat in dit geval de spel-
verkeerd zijn toegepast,
nder voorbeeld. Naar de mening
aanvallende partij is de bal na
hot op goal het doelvlak zij
n slechts enkele centimeters ge
il al gepasseerd. De zich op een
iter afstand bevindende scheids-
heeft een en ander evenwel niet
tateerd, niet künnen constateren,
rotest indienen betekend hier geld
water gooien, want het gold een
erde" waarneming waartegen
protesteerd kan worden en geen
rde toepassing.
in ons land tal van vooraanstaan-
■sonen op voetbalgebied, die de
en afgeschaft zouden willen zien.
Idigen het Engelse standpunt, dat
11 the game" is, m.a.w. eventuele
irechterlijke verkeerde beslissing
e op koop toenemen. Wij voor ons
ie mening niet toegedaan. Eén
untje meer of minder toch kan over
'ie of degradatie beslissen en daar
enwoordig voor veel clubs zulke
geldelijke belangen op het spel
zou het toch te betreuren zijn als
eschaad zouden worden, door een
ut verkeerde toepassing van de
iels door de scheidsrechter, vooral
er deze, zoals wij persoonlijk eens
i meegemaakt, na afloop het ge-
kwestie had zich reeds in de eer-
Ift voorgedaan en was in de rust
ons besproken verklaard, dat
nader inzien inderdaad een onjuiste
ing had genomen.
krijgt de commissie over buitenge-
interessante gevallen te beslissen.
;rd onlangs een ZFC-speler in de
ijd tegen Wageningen na enige
t verder medespelen ontzegd, om-
handtastelijk tegen het publiek zou
«getreden en zich met onmiddellijk
na het fluitsignaal van de scheidsrech
ter weer tussen de krijtlijnen, zou hebben
begeven. De betrokken speler verklaar
de echter uit zelfverdediging te hebben
gehandeld hij was bij een bepaalde
spelsituatie buiten z'n wil tussen het pu
bliek geraakt en had daarbij een klap op
gelopen en het fluitsignaal niet te
hebben gehoord. Ook ZFC's tegenpartij
erkende van een en ander de juistheid.
Aan de protestcommissie is nu opgedra
gen vast te stellen op welke wijze de
Zaankanters al of niet schadeloos moe
ten worden gesteld.
Een ander geval voor de protestcommis
sie deed zich zondag j.l. bij Vitesse
GVAV voor. Toen de scheidsrechter
,,time" floot, was de stand 23 voor
GVAV. De grensrechters attenteerde de
leider er evenwel op, dat hij zeven minu
ten te kort had laten spelen. Het spel
werd daarop hervat met het nemen van
een vrije trap door Vitesse, terwijl het
reglement voorschrijft, dat zulks moet
geschieden met een zogenaamde scheids-
rechtersbal. Was de stand nu 23 ge
bleven, GVAV zou niet geprotesteerd
hebben, maar nu de eindstand 43 werd
wat kan er in een paar minuten toch
veel gebeuren! willen de Groningers
het oordeel van de protest-commissie
weten.
TERREINAFKEURING „EN GROS"
Zondag j.l. werden de terreinen van het
zogenaamde lagere amateur-voetbal „en
gros" afgekeurd, ook het Velsen en
ASV-terrein. zodat Velsen en Terras
vogels een rustige zondag hadden.
WAT ONS ZONDAG A.S. TE
WACHTEN STAAT.
Ja, inderdaad, Velsen krijgt het de ko
mende zondag niet gemakkelijk, want het
moet op bezoek bij I.V.V., dat momen
teel in de afdeling mèt QSC ieder
heeft 17 punten uit 11 wedstrijden de
leiding heeft. De IVV-ers hebben zich
dus ook dit jaar weer candidaat voor de
bovenste plaats gesteld, al kunnen we
ons niet aan de indruk onttrekken, dat
hun prestaties niet zo „denderend" zijn
als het vorige seizoen. Maar goed, Vel
sen kan het zich voor gezegd houden,
dat het met een tegenpartij te doen krijgt,
die zich de kaas niet van het brood zal
laten eten. Doch dit laatste kan ook van
de geelblauwen getuigd worden en wan
neer het nu eens niet al te veel met het
veld tegenzit en men de gehele wedstrijd
kan uitspelen met het sterkste team,
waarover Velsen kan beschikken, dan
behoort gelijkspel niet tot de onmoge
lijkheden.
Terrasvogels krijgt ook al met een lastige
tegenstander te doen, n.l. V.D.O. uit
Uithoorn. Met hun 12 punten uit 10
wedstrijden bezetten deze V.D.O.-ers
weliswaar „slechts" de vijfde plaats,
maar relatief staan zij er beter voor dan
het boven hen geplaatste D.I.O. en ze
vormen voor de andere boven hen ge
klasseerde clubs ongetwijfeld een ernstige
bedreiging. De eerste ontmoeting eindig
de in een zege voor de V.D.O.-ers, maar
het zou net wat voor de vogels zijn om
zo'n kampioenspretendent in de return-
wedstrijd te laten struikelen.
Kerstfeestvieringen te Santpoort
STELIJKE KLEUTERSCHOOL
:uters van de Chr. Kleuterschool
Irissenstraat vieren het Kerstfeest
tsdag 23 december, a.s. des mid-
m half 3 in de Geref. Kerk aan de
Enschedelaan.
rogramma van Kerstliederen, ver-
I samenspraak, enz., waarborgt de
s zowel als de ouders een prettige
igdclabs der Gerf. Kerk belegt een
vond op vrijdag 19 december in
ëlkapel aan de Pastorieweg.
-EGER DES HEILS
•per des Heits te IJmuiden viert het
:est op maandag 22 december, a.s.
lf 8 in het Patronaatsgebouw te
en-Oost, met Ouden van Dagen
aliden van alle gezinten. Het wordt
en echt Kerstfeest van het Leger;
ing berust bij Kapitein K. Bilder.
gang is vrij en wie aan dit feest
elnemen, kan zich vervoegen bij
r A. Vissen, Terrasweg 15 Sant
en worden gratis gehaald en thuis
bt.
IRZAAGCLUB
igdclubs houden dinsdag 23 de-
het Kerstfeest in de Geref. Kerk,
ig 8 uur. Het beloofd een mooie
avond te worden, zang van het koortje,
declamatie, vertellingen, enz., staan op
het programma.
BOSVOLK VRIJE VOGELS
De traditie getrouw geven de jongens en
meisjes van bovengenoemde clubs het
Kerstspel: „Haast u naar de stal" en wel
op maandagavond 22 december, a.s. om
8 uur in de Ned. Herv. Kerk, aan de
Burg. Enschedelaan. De deuren gaan om
half 8 open, en de plaatsen zijn vrij.
De jongens en meisjes geven u deze
avond iets mede van de blijde boodschap
n.l. dat onze Heer en Heiland Jezus
Christus geboren is. Het oude gebeuren
dat ieder jaar weer nieuw is. Komt allen
te samen
NED. VER VAN HUISVROUWEN
afd SANTPOORT
Het bestuur herinnert de dames nog even
aan de Kerstwijding, die gehouden zal
worden op maandag 22 december, 's
avonds om 8 uur precies, in de „Wey-
man", Hoofdstraat 216. Introductie is
toegestaan, echter alleen wanneer men
kaarten heeft gehaald bij mevr. Bussel
man. Wüstelaan 17, of bij mevr. Hor
beek, Hyacintenstraat 66. Jiswalda van
Ittersum komt het Kerstprogramma ver
zorgen, terwijl het „Huisvrouwenkoor"
onder leiding van mevr. Mechanicus,
Kerstliederen van Laure Choisy zal
zingen. Men wordt verzocht tijdig aan
wezig te zijn.
Pater Henri de Greeve
spreekt.
Zondag 21 december komt onder alle
H. Missen in de Kath. Kerk aan de
Frans Netscherlaan, de Zeereerw. Heer
Pater Henri de Greeve spreken over de
sociale en chantatieve noden van de
Parochie in verband met het Kerstfeest.
Wilt u deze speciale collecte speciaal ge
denken, opdat ieder parochiaan een za
lig Kerstfeest kan vieren.
Daarbij behoort ook, dat de matriële
zorgen voor de Kersttijd verlicht worden.
Dus zondag 21 december, iets extra's
voor uw mede-parochianen, die het fi
nancieel minder goed hebben dan u zelf.
Postzegelveren. Santpoort
Evenals andere jaren nodigt het bestuur
van de POSTZEGELVERENIGING
„SANPOORT" de leden met hun dames
(heren) uit tot het bijwonen van een
feestelijke bijeenkomst op
DINSDAG, 23 DECEMBER 1958
des avonds om 8 uur in het Jeugdhuis
der Ned. Herv. Kerk te Santpoort, Burg.
Enschedelaan 67. Donateurs en dona
trices zijn mede van harte welkom.
De avond zal worden opgeluisterd met
muziek terwijl voorts onderscheidene
kienpartijen en dergelijke attracties zul
len worden gehouden. De Kerstdis bevat
waardevolle prijzen en versnaperingen
voor iedereen. Het bestuur.
Partij van de Arbeid.
Op dinsdag 6 januari 1959 wordt in De
Weyman te Santpoort de jaarwisselings
bijeenkomst van de Partij v. d. Arbeid
afd. Santpoort gehouden. Aan het pro
gramma werken mede de toneelvereniging
Jan van Dommelen, de voordrachts
kunstenaar Peter Brandsma, Cor Grave-
maker en de meisjeszanggroep „De Bob
by Soxers" o.l.v. Non Verschoor. Als
spreker fungeert K. Voskuil, hoofdre
dacteur van Het Vrije Volk.
In verband met de beschikbare ruimte en
de te verwachten grote belangstelling,
raden wij ieder aan reeds thans even aan
de secretaris, Arubastraat 25, telefoon
7248, mede te delen dat men deze avond
wilt bezoeken.
VIC
T. V. S.-nieuws.
In verband met de Kerstvacantie zullen
er geen gymnastieklessen zijn op:
maandag 29 december en 5 januari
woensdag 24 en 31 december
vrijdag 26 december en 2 januari
Zaterdag j.l. hebben onze ondeste adspi-
ranten een gezellige avond gehouden in
het gebouw De Toorts Deze avond,
die door henzelf georganiseerd en ver
zorgd is, is zeer goed geslaagd. De avond
werd door enkele oudere leden als ge
nodigde gasten, o.a. onze leider, bijge
woond.
Dit initiatief wordt door de vereniging
zeer op prijs gesteld. Het blijkt nu, dat
er onder onze jongere leden zijn met
durf en initiatief, hetgeen het aanvullen
t.z.t. van het bestuur e.d. met jonge
krachten garandeerd.
Bij de uitreiking van de K.N.G.V. vaar
digheidsdiploma's voor de meisjes ble
ken de nummers 1, 2 en 3 resp. te zijn
voor A: Hanneke de Vries, Tineke Ta-
bernal en Bep van Dijke.
Voor diploma B: Marijke Bruns, Kar-
leen Hoogland en Cora ter Wolde.
Damclub Santpoort
Voor de onderlingen competitie zijn ge
speeld de volgende partijen:
BakhuisHoek, waarbij Bakhuis een
verrassende lokzet speelde en Hoek zijn
partij verloor en tevens de leiding in het
rooster, die door Bakhuis werd over
genomen.
KortIpenburg: waarin Ipenburg iets
beter stond, maar de Kort een verras
sende combinatie maakte en remise for
ceerde.
VisserMol: is na een spannende duel
remise geworden, wat wel de verhou
ding weergaf.
BurenKramer: eindigde in een over
winning voor Buren.
Competitie le klasse:
V.K.D. (Haarlem)Santpoort 812.
STAND 10 RONDEN
1. Bakhuis 1015; 2. Hoek 1014; 3.
Kort 811; 4. E. Zuiderduin 810; 5.
Wouda 610; 6. Ipenburg 1010; 7.
Visser 69; 8. Mol 58; 9. Kan 57;
10. Buren 66; 11. Klut 66; 12. G.
Zuiderduin 64; 13. Vlasveld 53; 14.
Pais 6—3; 15. De Groot 3—2; 16. W.
Zuiderduin 12; 17. Koster 51; 18.
R. Kramer 21; 19. Oosterling 20; 20.
K. Boonstra 40; 21. Th. Kramer 80.
Dam liefhebbers zijn maandagavond 7.45
uur altijd welkom.
Spaarneberg Wustenlaan.
II J VOORLICHTINGSBUREAU
frl VAN OEN VOEDINGSRAAD
RECEPTEN VOOR DE KERST
DAGEN OUD-EN-NIEUW
De Kerstdagen en Oud-en-Nieuw zijn
huiselijke feesten, waarvoor de huisvrouw
in de keuken allerlei goeds kan brouwen,
dat de tong streelt. Doet u eens uw voor
deel met de recepten, die wij deze keer
bij elkaar zochten.
Peper van haas of konijn
1 haas of konijn, 100 a 150 g boter of
margarine, een kleine ui, 1 sinasappel,
laurierblad, kruidnagel, een paar lepels
azijn, aroma of pikante saus, kaneel, sui
ker, zout, bloem (een blikje champignons
of 100 g verse champignons).
De haas of het konijn schoonmaken, in
stukken snijden en deze met zout inwrij
ven. De boter of margarine heet laten
worden en het vlees aan alle kanten bruin
bakken. De ui schoonmaken, snipperen
en zachtjes meebakken. Water, azijn, het
sap van de sinaasappel, laurierblad en
kruidnagel toevoegen en het geheel on
geveer 2 uur zachtjes stoven. Het vlees
is gaar, wanneer het gemakkelijk van de
botten loslaat. Op het laatst het levertje
meestoven. Desgewenst de jus tot een
saus binden met aangemengde bloem. De
saus op smaak met een weinig aroma of
Engelse saus, kaneel en suiker en nog
ongeveer een kwartiertje zachtjes ver
warmen. (Desgewenst de laatste paar mi
nuten in schijfjes gesneden champignons
mee stoven).
Voor een gezellige koude visschotel is al
tijd wel een plaats te vinden. We kun
nen hem opdienen als eerste gang aan
een dinertje of als hoofdgerecht van een
souper. Wie dat wenst, kan de schotel
uitbreiden met stukjes gerookte vis (pa
ling, bokking-filets vis uit blik, garnalen
of mosselen enz. enz.
V isschotel
J4 blik zalm 2 tongen, zout een krop sla
of struikje andijvie, olie, azijn of citroen
sap, mayonaise, tomaten-ketchup, een
hard gekookt ei, peterselie of kappertjes,
toastjes of sneetjes geroosterd brood, bo
ter of margarine.
De tongen fileren en ieder filet één maal
vouwen met de velkant naar binnen. De
filets zouten en zachtjes gaar koken in
water met een scheutje azijn of citroen
sap (kooktijd 5 minuten). De filets uit
het kooknat nemen en laten afkoelen.
De zalm (van graten en kraakbeen-stuk
jes ontdoen en) in niet te kleine stukken
verdelen. Olie en azijn of citroensap naar
smaak er door mengen. De zalm in het
midden van een grote schaal leggen. De
tongfilets bedekken met een glad laagje
mayonaise (zo nodig dikke mayonaise
verdunnen met wat viskooknat). De vis
om de zalm schikken en garneren met
peterselie-blaadjes of kappertjes. De tus
senruimten opvullen met klein gesneden
sla of andijvie. Partjes hard gekookt ei
en nopjes tomaten-ketchup ter ganering
aanbrengen.
De visschotel opdienen met toastjes of
vers geroosterd brood.
Met Oud-en-Nieuw mag een zoete lek
kernij niet ontbreken. We bakken dit jaar
eens:
V ruchtenbeignets.
Behalve van schijven appel kunnen we
beignets maken van diverse andere
vruchten, bij voorbeeld van ananas, ba
nanen, abrikozen.
Hiertoe de ananasschijven desgewenst
halveren en zo nodig enige uren tevoren
met wat suiker bestrooien; de bananen
in 5 cm lange stukken snijden en met wat
citroensap besprenkelen; de gedroogde
abrikozen een paar uur weken in een
suikerstroop, even opkoken en goed laten
uitlekken.
Voor ongeveer 25 stuks:
125 g bloem of zelfrijzend bakmeel, 1 Yi
dl, melk, (1 ei,) zout, frituur of olie, poe
dersuiker.
Van bloem, melk (en ei) een glad beslag
maken. Een weinig zout er door roeren.
Het frituurvet of de olie heet laten wor
den. De vruchten door het beslag halen
en laten uitdruipen. De beignets vlug
bruin bakken in het hete vet. Het gebak
laten uitlekken in een vergiet of op
grauw papier en warm of koud opdienen,
met poedersuiker bestrooid.
Schaakclub „Santpoort"
Het eerste tiental moest dezer dagen de
strijd aanbinden tegen „Halfweg" I.
Waren de eerste wedstrijden in de eerste
klasse overtuigend gewonnen; tegen
„Halfweg" ging 't niet zo vlot. Acht par
tijen kwamen tot een einde met de voor
lopige stand 3J44J4- Uit de resterende
partijen zal dus minstens lj/jp punt voor
„Santpoort" moeten komen om 55 te
bereiken.
Of dit er inzit valt nog niet met zeker
heid te zeggen. Wolters staat gelijk, ter
wijl v. d. Bergh een pion voor is. Ze
zullen deze partijen op een nog nader te
bepalen tijdstip in Halfweg uitspelen.
Vast staat wel, dat ze hun uiterste best
zullen doen om een eervol resultaat te
bereiken. Jammer was, dat Blansjaar in
deze wedstrijd te vroegtijdig zonder
voorafgaand overleg met de wedstrijd
leider remise aanbood.
Terning en Pels zorgden voor de volle
winst, terwijl Kroone en Oosterling, re
mise speelden.
Voor de onderlinge competitie vallen
nog de volgende uitslagen te noteren:
PutSterk 01; KruijffBlokker
YiYx, PieterseKip 10; en Waitz
Winters 10 regl.
Brederode Kleuterschool.
Woensdagavond 10 december hield de
Brederodekleuterschool een ouderavond.
Na een welkom van de voorzitter werd
het woord gegeven aan de spreker van
deze avond Ir. E. C. M. Roderkerk di
recteur van het Nationale Park de Ken-
nemerduinen. Deze hield een zeer in
teressante lezing met kleurendia's over de
schoonheid van dit park juist ook in de
winter. Na de pauze werd een bandop
name van de Sinterklaasviering van de
kleuters, opgenomen door de heer Schone-
veld ten gehore gebracht.
De avond werd besloten met de installa
tie van een tweetal nieuwe leden ter ver
vulling van de vacatures ontstaan door
het periodieke aftreden van een deel van
de oudercommissie.
Bridgeclub De Kennemers.
De uitslag van de j.l. donderdag gehou
den onderlinge drives luidt alsvolgt:
AFD. A.
1. Mevr. Kroone-Hr. Andelajr. 64,01%;
2. Fam. Spruyt 56,02%; 3. Fam. Soomers
53,24%; 4/5 Fam. Witmond 51,39%;
4/5 Heren Steinberg-Andela Sr. 51,39%;
6. Mevr. Edeling-Hr. Bouman 48,15%;
7. Heren Kruisman-Van Munster 47,69%;
8. Heren Porck-Bode 45,37%; 9. Fam.
Riebdijk 43,06%; 10. Fam, Santvoort
38,89%.
AFD. B.
1. Damees Müller-Smakman 57,14%;
2. Heren v. d. Wall-Van Thiel 54,17%;
3. Mevr. Mulder-Hr. Kleefstra 53,57%;
4. Mevr. Ruhlman-Hr. Gerritsen 49,40%;
5. Fam. Vader 48,21%; 6. Dames
Nieuwenhof-v. Munster 47,02%; 7. He
ren Bodewes-Wierda 46,43%; 8. Da
mes Andela-Sprang 44,05%.
Vorige week is ook de bondsviertallen
competitie gestart. Er kwamen drie vier
tallen van de Kennemers in het strijd
perk, waarvan Kennemers II vrij onge
lukkig van Boekenrode II verloor en
Kennemers IV van Haarlem-Noord IV.
Het derde team behaalde een regelmatige
overwinning op Spel en Vriendschap V.
Een score van 33% is nog wel iets aan
de lage kant, maar nu de eerste zege er
is zullen ongetwijfeld in januari, als deze
wedstrijden reeks vervolgd wordt, nog
vele volgen.
De geschiedenis van het
kleine licht.
Wij hebben voor u een bezoek gebracht
aan een fabriek waar vele mensen hun
brood verdienen met het vervaardigen
van iets dat tot de onmisbare dingen in
de kersttijd behoort de kaars. Eerlijk
gezegd hebben we nooit geweten dat er
zoveel kwam kijken voor het vervaardi
gen van die lange, statige sierkaarsen,
voor die eigenwijze huishoudkaars of
voor die vriendelijke gedraaide kaarjes,
die men doorgaans in een kerstboom
pleegt te zetten.
Maar sinds we dit bedrijf voor u be
zochten, weten we het wel. Daar was
men zo vriendelijk om ons alles te ver
tellen en te laten zien wat er zo al komt
kijken bij het vervaardigen van kaarsen.
En dat is heel wat. Maar voor we de
fabriek binnen stapten kregen we in het
ruime kantoor een stukje geschiedenis
en een beetje elementaire kennis opge
diend die we, naar we menen, u niet mo
gen onthouden.
DE OUDE ROMEINEN maakten van
was of pek al iets dat we als de voor
vader van onze kaars kunnen beschou
wen. De kaars, zoals wij die kennen, ont
stond in de tijd van de eerste christenen,
maar tot in de veertiende eeuw bleven ze
erg schaars. Toen echter de vijftiende
eeuw ingeluid werd kwam de kaars meer
en meer in zwang, vooral aan de hoven
der edelen. Niet alleen voor de vele
feesten, maar ook voor het dagelijk ge
bruik en na verloop van tijd ook bij de
burgerij. Na de zeventiende eeuw, toen
het gieten van kaarsen uitgevonden werd,
bleek de kaars een nuttig handelsartikel
te zijn. Vooral in de kersttijd is de vraag
naar kaarsen zo groot, dat het bijna niet
bij te houden is. Daarom beginnen de
kaarsenfabrieken reeds in de zomer aan
Kerstmis te denken, en zoeken de kaar
senfabrieken met enorme fantasie naar
nieuwe vormen en modellen.
De technische ontwikkeling van de kaars
is eveneens een geleidelijke. Door de
eeuwen heen werd er door de fabrikanten
geëxperimenteerd met allerlei verschillen
de grondstoffen als stearine, paraffine,
palmolie, ozokerit, enz. Nu zijn er mo
derne machines, die kaarsen trekken bij
tientallen tegelijk.
Er is echter een enorm verschil tussen
een kaars en een kaars. De vakman kent
namelijk drie soorten: waskaarsen, stea-
rinekaarsen en paraffinekaarsen. D
beste kaars is wel de waskaars, die vooi
namelijk gebruikt wordt in de Rooms
Katholieke kerken. In deze kaars zit voor
veertig procent bijenwas. De waskaars
is een echt voorname en dure kaars.
De paraffine kaars wordt zo goed als
niet meer gebruikt. De oorzaak hiervan
is dat de stearinekaars veel beter is. Het
smelpunt van stearine b.v. ligt veel hoger
dan dat van paraffine. Daardoor is de
stearinekaars steviger en, wat nog be
langrijker is, de vlam vormt op de top
van de kaars een kuipje met een op
staande rand, dat het druipen van de
kaars voorkomt. Bij de parafinnekaars
maakt de vlam de top zo zwak, dat er
zich geen stevige rand kan vormen en
het kaarsvet gemakkelijk wegvloeit.
De fabricage.
WE VERLIETEN het kantoor en trok
ken de werkplaats in om nog wat meer
van de kaars te weten te komen. Aller
eerst gingen we naar de gieterij. Opval
lend was hier de stilte, die er heerste,
ondanks de vele machines. Deze machi
nes gaan dan ook niet electrisch, maar
worden uitsluitend met de hand bediend.
Om bij het begin te beginnen: de kaars
begint haar levensloop in een grote kuip.
Meen niet wat vettige olie in de kuip te
zien. Want de inhoud is vloeibaar ge
maakt door een temperatuur van 120
graden Celsius en is zo helder geworden
als glas. Deze vloeistof giet men in de
vorm van een „kaarsenmachhine", die
bestaat uit een houten raam, waarin
honderden witte kaartjes zitten die juist
hun laatste bewerking hebben ondergaan.
Ze hangen vastgeklemd, met de toppen
naar beneden. En deze kaarjes zorgen er
voor, dat de pit in de volgende serie
kaarjes komt. We hebben dan meteen
een antwoord op de vraag: hoe komt nu
eigenlijk de pit in de kaars?
De sleutel van het geheim is als volgt:
De pitdraden van de eerste serie kaarsjes
hangen, onafgeknipt, loodrecht naar be
neden en verdwijnen precies in de gaat
jes, die in de gietvorm is gemaakt. Deze
gietvorm is een bak van ongeveer vijf
centimeter hoogte. Terwijl de kaarjes met
de koppen naar beneden hangen en hun
pitten in de gaten van de gietvorm ver-,
dwijnen, wordt een emmer stearine in de
vorm gegoten, die in de gaatjes ver
dwijnt. Weer een emer en weer een em
mer, net zolang tot alle gaatjes gevuld
zijn en ook de bak, waarin de gaatjes
zitten, vol staat. Dan wordt de heetwa-
terstroom, die zorgt dat de vormen warm
blijven, uitgeschakend en wordt onmiddel
lijk overgeschakeld naar koud water.
De verandering die hierdoor ontstaat is
meteen zichtbaar. Want direct wordt nu
de vloeistof een harde massa. Nu pas
worden de pitten van de eerste serie
kaarjes met een scherp mes doorgesne
den, de kaarjes uit de machine verwij
derd en zijn zij gereed voor de laatste
bewerking en de verpakking.
Hoe zit het nu met de tweede serie kaar
jes? Wel, als de stearine hard genoeg ge
worden is, wordt deze uit de gietbak ge
sneden, zodat de gevulde gaatjes weer
zichtbaar worden. Nu wordt het raam
omhoog gedraaid, deze neemt de hard-
geworden stearine uit de gaatjes mee
naar boven en weer is een serie van hon
derden kaarjes klaar, die met de koppen
naar beneden hangen, met hun pitten
loodrecht in de gatjes van de gietbak.
De mooie spiraalvorm bij sommige kerst-
kaarjes verkrijgt men door in de gaatjes
een soort sechroefvorm aan te brengen,
waardoor de kaars draaienderwijs naar
boven komt. De kaarsen zijn natuurlijk
verschillend in vorm en grootte. Voor
elk model heeft men een andere machine
nodig. Maar het gietproces is voor iede
re kaars hetzelfde.
Ziezo, de kaars is dus klaar. Maar er
komt nog heel wat kijken voor zo'n
kaars naar de pakkerij gaat. De kleine
kerstkaarjes krijgen een mooi kleurtje en
gaan naar de pakkerij. De grote kaarsen
moeten nog even wachten op een vol
gende bewerking. Dat is namelijk het
bedrukken van de kaarsen, het decoreren,
d.w.z. er worden allerlei figuren op de
kaarsen aangebracht. Dit geschied door
een drukprocedé, waarbij zelfs vier
kleurendruk mogelijk is. Deze decoraties
zijn nagelvast en worden bovendien be
schermd door een transparante hoog-
glanzende „wascoating".
In de pakkerij
NADAT DE grote kaarsen egdecoreerd
zijn gaan ook zij naar de pakkerij, waar
vaardige meisjeshanden steeds bezig zijn
om de stroom kaarsen te verwerken, die
regelmatig de gieterij verlaten. Hier krij
gen de kaarsen een extra beurt: worden
glanzend opgepoetst, van een etiketje
voorzien en in stevig cellofaan verpakt.
Tenslotte komen de kaarsen terecht in de
expeditieruimte. Daar ziet men ze staan
(vervolg pag. 1)
