Haarlemsche Courant
Vijand op Oostpunt van Kertsj samengedrongen.
Kertsj gevallen
Engelsche hoofdmacht
in Burma vernietigd.
1
287e Jaargang No. 115 x x
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—15
m.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent, Reclames dubbele prUs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m
Wnd, Hoofdredacteur: J. V. BAUDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Kennemer Editie
Maandag 18 Mei 1942
Bureaux Haarlem: Oroote Houtstraat 83, Bijkantoor: soenjja*
plein 37. Telefoon Directie 13082, Hoofdredactie 15054. Redac
tie 10600, Administratie 10724, 14825, Soendapleln 12230.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Bureau IJmuIden: Kennemerlaan 102, Tel. S437.
Boven Fransche kust 15 Britsche toestellen neergeschoten.
Bommen op de haven van
Plymouth.
Hoofdkwartier van den Führer, 17 Mei
(D.N.B.) Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakte Zondag bekend:
Ten N.O. van de stad Kertsj werden de
resten van de verslagen vijandelijke troe
pen op de Oostpunt van het schiereiland
in een zeer nauw gebied samengedrongen.
Over de straat van Kertsj vluchtende
bolsjewistische strijdkrachten leden door
luchtaanvallen zware verliezen.
Op Tamanskaja ontstonden groote bran
den en hevige ontploffingen. Duitsche jagers
schoten hierbij in luchtgevechten zonder
eigen verliezen, 28 vijandelijke vliegtuigen
neer.
In het gebied van Oharkow mislukten
nieuwe aanvallen der bolsjewisten onder
zware bloedige verliezen voor Üen vijand,
liet aantal der tot dusver in deze gevechten
vernietigde pantserwagens is tot 240 geste
gen.
In de overige sectoren van het Oostelijk
front artillerie- en verkenningsactie.
In het gebied rond Moskou alsmede ten
oosten van het ILmenmeer, werden belang
rijke" spoorwegverbindingen van den tegen
stander door de luchtmacht grondig ver
nield.
Bij de gevechten in het Oosten ruimde een
sectie van de tweede compagnie van het
pionierbataljon 132 bij een enkelen aanval
1800 tankmijnen op.
In Lapland en aan het Moermanskfront
hadden eigen aanvalsacties een geslaagd
verloop.
Op het eiland Malta werden de vliegvel
den overdag en des nachts gebombardeerd.
Lichte gevechtsvliegtuigen brachten bij
een vlucht overdag naar de zuidkust van
Engeland in de haven van Plymouth door
bomtreffers een vrij groot oorlogsvaartuig
tot zinken en beschadigden bovendien een
kanonneerboot en een vrachtschip.
Het opperbevel maakte Zaterdag bekend:
Na het overwinnen' van hardnekkig verzet
zijn Vrijdag Duitsche troepen Kertsj binnen
gedrongen. Stad en haven bevinden zioh in
onze handen.
In het gebied van Charkof zette de vijand
zijn aanvallen voort. Deze werden tijdens
harden strijd afgeslagen. Eigen tegenaan
vallen leverden succes op. De vijand verloor
tot nu toe 180 pantserwagens.
In Lapland sloegen Duitsclie en Finsche
troepen tijdens moeilijke gevechten in de
bossohen den vijand achteruit en vernietig
den een gevechtsgroep die van haar verbin
dingen wa;s afgesneden.
Aan het Moermanskfront hebben Duitsche
troepen in den tijd van 26 April tot 13 Mei
talrijke aanvallen van numeriek sterkere
vijandelijke strijdkrachten afgeslagen en
omsingelmgspogingen verijdeld. Hierbij ver
loor de vijand behalve talrijke gevangenen
meer dan 8000 dooden en talrijk oorlogs
materiaal. Onder d-en druk van deze zware
verliezen heeft hij zijn aanvallen gestaakt
en zich op zijn aanvankelijke stellingen te
ruggetrokken.
In de baai van Kola heeft de luchtmacht
een vijandelijk transportschip van 8000 brt.
vernietigd. Een ander groot koopvaardij
schip werd door bqmfcréffers beschadigd.
In dg Middellandsche Zee hebben Duit
sche duikbooten van een formatie duikboot
jagers een Britsch be wakings vaartuig en 'n
begeleidend vaartuig tot zinken gebracht.
Het bombardement van de vliegvelden
op Malta werd voortgezet.
Voor de Nederlandsche kust hebben pa
trouillevaartuigen tijdens een Britschen
luchtaanval op een Duitsch convooï vijl
van de acht aanvallende bommenwerpers
neergeschoten. Bovendien werden in het
Kanaal en aan de Nederlandsche kust een
Britsche bommenwerper en een jacht
vliegtuig door mijnvegers, twee bommen
werpers, door artillerie der marine, neer
geschoten.
Een eigen mijnveger en een patrouille
vaartuig werden tijdens deze gevechten
zwaar beschadigd.
Zwakke strijdkrachten van de Britsche
luchtmacht werden in den afgeloopen nacht
boven de Duitsche Bocht en aan de Deen-
sche kust waargenomen. Nachtjagers en
luchtdoelartillerie brachten drie, mijnvegers
twee Britsche bommenwerpers ten val.
Vijandelijke concentraties in
de Cyrenaïca uiteengedreven.
Mussolini op Sardinië.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
Aan het front van de Cyrenaica zijn vijan
delijke pantserwagens, die onze voorhoeden
waren gpnaderd, door geschutvuur op de
vlucht gedreven. Bij luchtgevechten zijn
twee Curtiss door Duitsche jagers neerge
schoten.
Italiaansche en Duitsche vliegtuigforma
ties hebben de vliegvelden van Malta ge
bombardeerd. Hevige gevechten tussohen
de begeleidende jachtvliegtuigen en vijan
delijke jagers eindigden met een volledig
succes voor onze jagers, die 9 Spitfires neer
schoten, zonder zelf eenig verlies te lijden.
Voorts werd nog een toestel door Duitsche
jagers neergeschoten.
In het weermachtbericht van Zaterdag
maakt het Italiaansche opperbevel het vol
gende bekend: t
Onze luehtformaties hebben m de Cyre
naica doeltreffend vijandelijke concentraties
voertuigen aangevallen. Een nachtelijk bom
bardement werd ondernomen op Benghasi
door Britsche vliegtuigen,waaryan één werd
neergehaald. Hevige aanvallen werden her
haaldelijk door vliegtuigen van de As on
dernomen op vliegvelden van Malta. Ita
liaansche jagers, die de bommenwerpers be
schermden, verdreven een groote formatie
Spitfires en haalden er vier van omlaag.
Twee andere Engelsche toestellen werden
door Duitsche jagers vernield. Een van onze
machines is niet teruggekeerd.
Een van onze torpedobooten, onder bevel
van den korvettenkapitein Francesco Acton,
die een konvooi in de Middellandsche Zee
vergezelde, heeft een vijandelijke duikboot
tot zinken gebracht,
Stel'ani voegt hieraan toe, dat thans in
totaal 64 vijandelijke duikbooten sedert het
uitbreken van den oorlog in de Middelland
sche Zee tot zinken zijn gebracht.
Het D.N.B. verneemt van militaire zijde:
Bij de gevechten in Noord-Afrika zijn
twee Britsche pantserbrigades, die in Egypte
gestationneerd waren, voor de helft vernie
tigd. De rest werd zoo zwaar beschadigd, dat
zij door de Britten uit den strijd genomen
moesten worden. De eene pantserbrigade
was uitgerust met Amerikaansche pantser
wagens van het type „woestijnkruiser". Dc
twee eenbeden bestonden uit Britsche elite
troepen, die door het Duitsche Afrikakorps
verslagen werden.
Van 10 tot 16 Mei heeft Mussolini een in
spectiereis op Sardinië gemaakt. Per vlieg
tuig begaf hij zich naar Sassari en vandaar
door de belangrijkste steden en dorpen naar
Cagliari. Hij bezichtigde verschillende mili
taire afdeelingen en begaf zich ook naar he'
eiland Caprera, om een bezoek te brenger
aan het graf van Garibaldi. Overal werd h'
door de bevolking geestdriftig gehuldigd en
te Cagliari, het einddoel van de reis, werd
hem een triomfantelijke ontvangst bereid.
Kapitein Lent behaalde in den nacht van
15 op 16 Mei zijn 30ste nachtelijke overwin
ning met een nachtjager.
Het D.N.B. voegt hieraan toe:
Zondagmiddag hebben Duitsche jagers
aan het Kanaal de Britsche luchtmacht
aanzienlijke verliezen toegebracht. Van
een gemengde Britsche formatie, die de
Fransche kust trachtte aan te vallen, wer
den volgens de tot dusverre ontvangen
berichten vijftien vliegtuigen neergescho
ten. Alle Duitsche vliegtuigen keerden
terug.
Naar in het weermachtbericht van Zondag
is gemeld, heeft de marine te land en ter
zee 11 vijandelijke vliegtuigen neergescho
ten. Hiermee heeft de Duitsche marine se
dert het uitbreken van den oorlog 1Ö03
vijandelijke vliegtuigen neergehaald.
De Führer heeft aan den eersten luitenant
Ostermann, escadrülekapitein in een jacht-
eskader, ter gelegenheid van zijn 100ste
overwinning in de lucht als tienden officier
der Duitsche weermacht het eikenloof met
de zwaarden van het ridderkruis van het
IJzeren Kruis verleend en hem een persoon
lijk schrijven doen toekomen.
Sinds gisteren bevindt de stad
zich in Duitsche handen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER.
16 Mei (D.N.B.). Het Opperbevel van de Duit
sche Weermacht maakt bekend:
Na het overwinnen van hardnekkig verzet
z(jn gisteren Duitsche troepen Kertsj binnen
gedrongen. Stad en haven bevinden zich in
onze handen.
Twee vliegkampscliepen der
V.S. op weg naar Australië.
Van betrouwbare zijde wordt vernomen,
dat Japansche vliegtuigen, die Vrijdagoch
tend boven het Z.W. deel van den Stillen
Oceaan een vijandelijke vloot hebben waar
genomen, bestaande uit de Amerikaansche
vliegkampsohepen Hornet en Enterprise, be
geleid door enkele kruisers en torpedo-1
jagers, varende in Westelijke richting. Naari
verluidt, keerde de vijandelijke vloot bij het
zien van de Japansche vliegtuigen .om en
vluchtte in Oostelijke richting zonder den
strijd aan te binden.
Commentators hebben verklaard, dat de;
omstandigheid, dat de Ver. Staten plotseling
twee vliegkampschepen naar deze wateren
zenden, kan worden gezien als een indirect
bewijs voor het feit, dat zij in den slag op
de Koraalzee de Saratoga en de Yorktown
hebben verloren.
De behandeling der Joden
na den oorlog.
In arbeidskampen en deportatie.
Zaterdag heeft als eerste Europecsche
staat het met Duitschland bevriende Slo
wakije een wet aanvaard welke als een
soort wegbereider voor de behandeling van
de Jodenkwestie na het einde van den oor
log voor het komende continentale Europa
wordt beschouwd.
Het Presburgsche parlement heeft name
lijk een wetsontwerp van de regeering aan
genomen, zoo meldt de Berl. corr. van heat
„Vaderland", dat analoog met de Duitsche
maatregelen, ofschoon in een anderen vorm,
de evacuatie van de Slowaaksche joodsche
elementen langs wettelijken weg regelt.
De Joden worden in arbeidskampen onder
gebracht en daarna naar Oost-Europa ge
deporteerd. Zij verliezen op het oogenblik
van hun evacuatie het Slowaaksche staat-
burgerschap en hun gehëeïe veemogen ver
valt aan den staat. Ook hier bestaat een
absolute analogie met de Duitsche maat-
tegelen, echter met dit verschil dat men
in Duitschland deze actie niet langs wet
telijken weg doch langs administratieven
weg ten uitvoer brengt. Alleen in de uit- j
voering van de Slowaaksche maatregelen
bestaat, vergeleken met de maatregelen
welke men in Duitschland neemt, een zeke
re tegenstelling. Terwijl men in Duitschland
bij de behandeling van deze aangelegenheid
absoluut van een raskundig biologisch
standpunt uitgaat en bij de evacuatie van
de Joden geen verschil wordt gemaakt in
wat betreft religieuze overtuiging, confessie,
verdienste tegenover den staat, enz., doet
Slowakije zeer belangrijke en vergaande
concessies wat betreft het lidmaatschap van
een van de drie in Slowakije bestaahde
christelijke kerken. Hier worden in dit ge
val uitzonderingen gemaakt, d.w.z. deze
Joden worden niet geëvacueerd en behouden
hun vermogen. Ook Joden in gemengd
huwelijk kunnen in Slowakije blijven ter
wijl ook bijzondere verdienste aan den staat
in'aanmerking wordt genomen.
Groote buit in Japansche handen. Voor-Indische
stad Imp hal gebombardeerd. Debnath: alleen
de revolutie kan Voor-Indië redden.
Gandhi wenscht de terugtrekking der Britten uit Indië.
De Britsche hoofdstrijdmacht in Burma
is, naar het Japapsche hoofdkwartier Zon
dagmiddag heeft bekend gemaakt, op 13
Mei in het Indisch-Burmaansche grensge-
gebied door de Japansche troepen volko
men uiteengedreven. Dien dag verloren de
ongeveer 20.000 man sterke Britsche troe
pen rond 1200 dooden.
De slag heeft zich afgespeeld nabij Kalo-
wa, ongeveer 250 K.M. ten N.W. van Man-
dalay. De resten der vijandelijke strijd
krachten worden op het oogenblik hardnek
kig achtervolgd. In de mededeeling wordt,
erop gewezen, dat Kalowa een belangrijke
plaats op den weg naar Voor-Indië is.
In een aanvulling meldt Domei, dat in N.-
Burma 1895 man vijandelijke troepen ge
vangen zijn genomen en 5935 man gesneu
veld. Bij de laatste gevechten stonden de
Japansche strijdkrachten tegenover meer
dan 32.000 man. Tot dusverre zijn 110 pant
serwagens en tanks, 149 stukken geschut,
1265 auto's, 184 machinegeweren en 3000
geweren buitgemaakt.
De Japansche troepen hebben op 15 Mei
de strategisch belangrijke stad Katha, 200
K.M. ten Noorden van Mandalay, bezet.
De Japansche luchtmacht heeft zonder,
verliezen te lijden, een aanval gedaan op
de Voor-Indische stad Imphal, waar uit.
Burma gevluchte Britsche strijdkrachten
hevig gebombardeerd werden. Verschei
dene groepen vrachtauto's, die soldaten en
munitie vervoerden, werden door bommen
vernietigd.
De commandant van een vliegtuigcorps
heeft verklaard, dat de tijdens de operaties
aldaar vernietigde 544 vijandelijke vliegtui
gen uitsluitend gevechtstoestellen waren. De
tegenstander beschikte naar verhouding
over weinig bommenwerpers. Reeds daaruit
blijkt, dat de vijand zich min of meer tot de
verdediging beperkte.
Het is gebleken, dat de samenwerking tus-
schen de Britsche en Ohineesche luohtwa-
pens niet feilloos is geweest. Aangezien de
vijand zich tot afzonderlijke aanvallen be
perkte, in plaats van aanvallen met groo-
tere formaties 'te ondernemen, was het on
mogelijk de vijandelijke luchtmacht tijdens
WAARSCHUWING.
Officieel wordt medegedeeld:
De doodvonnissen, die tie Duitsche
Kriegsgerichte dezer dagen tegen een
groep samenzweerders tegen de veilig
heid van de bezettende macht hebben
moeten uitspreken en die intusschen
voltrokken zijn, hebben een taal gespro
ken, die niet misverstaan kan worden.
Het verloop van het proces leverde de
ondubbelzinnige bewijzen op, 'd'at de on
verantwoordelijke, ophitsende leuzen
van de overzijde van het Kanaal in een
bepaalde minderheid van de 'bevolking
steeds nog gewillige werktuigen vinden,
die in hun grenzenlooze verblinding
niet terugschrikken voor kuiperijen,
waardoor zij logischerwijze in conflict
moeten komen met de bezettingsautori-
telten.
Daar alle vermaningen en waarschu
wingen "blijkbaar niet geholpen hebben,
heeft de bezettende macht zich thans
gedwongen gezien de noodzakelijke
voorzorgsmaatregelen tegen een herha
ling van soortgelijke cpmplotten te ne
men. 460 personen, die vroeger in het
openbare leven stonden en van wie aan
te nemen is, dat zij met de aanstichters
van de tegen de bezettende macht ge
richte kuiperijen sympathiseeren, zijn
als gijzelaars in arrest gesteld.
Er gaat nauwelijks een dag voorbij,
waarop niet in scheldkanonnades van
den Lonidenschen zender bedreigingen
met den dood aan het adres van Neder
landers en Duitschers in de bezette
Nederlandsche gebieden worden ge
richt. Elementen, die het zouden wagen
zich in vei-blinde onbezonnenheid tot
handlangers te maken van deze zelf op
veiligen afstand levende volksvijandige
elementen, moeten weten, dat zij niet
alleen met hun eigen leven, doch ook
met het leven fan deze gijzelaars een
roekeloos spel spelen, waarvan de af
loop voor iedereen met eenig inzicht niet
twijfelachtig kan zijn, Wanneer het door
de kuiperijen van de emigrantenclique
te Londen tot gewelddadige handelin
gen tegen Nederlanders en Duitschers
in de bezette Nederlandsche gebieden
zou komen en de rust en orde verstoord
zou worden, dan staan deze gijzelaars
met hun leven hiervoor borg.
SNIPPERS VAN BINNEN- EN BUITENLAND.
De Mexicaansche regeering heeft een
wet uitgevaardigd, waai'bij de immigratie
van Europeanen tot nader order verboden
wordt.
De ..Times" meldt uit Washington, dat
de Amerikaansche regeering binnenkort een
speciale commissie naar Zuid-Afrika zal
zenden. Om na te gaan, welke voor de 'oor
logsindustrie belangrijke grondstoffen, die
Amerika niet meer kan ontvangen uit het
Verre Oosten, door Zuid-Afrika geleverd
kunnen worden.
De justitite te Tokio heeft een aan
klacht ingediend tegen een groep Japan
ners en buitenlanders wegens spionnage
ten gunste van de Komintern.
In den loop van het onderzoek is ook de
Japansche Rijksdagafgevaardigde Ken Inoe-
kai gearresteerd.
De berichten over den omvang van dc
id'oor de aardbeving in Ecuador aangerichte
verwoestingen worden, nu de telefoonver
bindingen hersteld zijn, steeds droeviger.
Het totale aantal dooden is thans tot 200
gestegen. Daar tegelijk met de aardbeving
ook een zware zeebeving is voorgekomen,
heerscht over het lot van de bewoners der
Galapagos-eilanden, van wie tot dusver-nog
niets vernomen is, groote bezorgdheid.
De regeering van Thailand' heeft beslo
ten, den zetel der hoofdstad Bangkok te
verplaatsen naar Soeraboeri. De verplaat
sing van de hoofdstad moet in 1945 voltooid
zijn. Bangkok zal het handelscentrum blij
ven. (Soeraboeri ligt 175 km ten Noord-
Oosten van Bangkok en is een Boeddhis
tische stad).
De groote jaarlijksche bloemententoon
stelling aan den voet van den radiotoren te
Berlijn is weer geopend. De groote attrac
tie in doze dagen vormen de 500.000 tulpen,
die in October vorig jaar uit Holland wer-
"en geïmporteerd, en die thans in volle
kleurenpracht bloeien.
In de tweede helft der maand Mei
wordt in het geheele Groot-Duitsche rijk
een telling gehouden van de fruitboomen.
Door de laatste strenge winters, in het bij
zonder dien van 1939/'40, zijn vele vrucht-
boomen beschadigd of zelfs afgestorven,
zoodat de cijfers van de telling in 1938 geen
basis meer bieden voor een goede oogst-
schatting.
Het gebrek aan benzine in Ierland
geeft aanleiding tot ernstige ongerustheid.
Men vreest, dat de oogst niet vervoerd zal
kunnen worden en dat een crisis te ver
wachten is.
Er heerscht ook groot gebrek aan steen
kool. Bijna alle steenkool wordt uit Enge
land ingevoerd, maar de leveranties zijn
minder geworden en van slechte kwaliteit.
Laval heeft in een verklaring over de
Fransche levensmiddelenpositie meegedeeld',
dat hij hoopte, dat hem de overbrugging
van het tekort aan broodgraan zou geluk
ken. Van de ontbrekende drie millioen ton
graan zijn er reeds twee millioen ingehaald.
Wat de rest betreft, zoo hoopte Laval, dat
Frankrijk zich uit eigen middelen zou kun
nen helpen.
Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt,
blijft de staking van het transportpersoneel
in een mijn te Durham voortduren. Daar
door kunnen ook de overige mijnwerkers
hun werk niet verrichten. Het personeel der
mijn bedraagt een 1600 man, die omstreeks
1800 ton kolen per dag produceerden. De
staking is een gevolg van een loongeschil. j
De president der Dominicaansche repu-'
bliek Trujillo is zonder tegencandidaat her
kozen.
Het bijna twee-jarige zoontje van
familie van Lieverloo aan de Rozenstraat te
Oss wist door de omrastering van een kalk-
kuil te komen, met het gevolg, Idat het
kind in de kalk"terechtkwam. Het liep
daarbij zulke ernstige verwondingen op, dat
het spoedig na het ongeval aan de bekomen
verwondingen is overleden.
Te Deggelo (gemeente Dwingelo) zijn
gisteravond bij het oversteken van de straat
twee meisjes van ongeveer vier jaar door
een D.A.B.O.-bus overreden en op slag ge
dood. Het waren kinderen van den heer J.
van Veenen en van tien heer A. Schoen
maker Jzn.
Uit de Oude Maas, nabij het buiten
Walevecht te Dordrecht, is gistermiddag een
lijk opgehaald. Het bleek te zijn van den.
veertigjarigen J, van E„ wonende Kolf-
straat 69, Dordrecht, die reeds sedert 4 Mei
werd vermist.
luchtgevechten van grooteren omvang te
vernietigen. Derhalve heeft men van Japan
sche zijde in sterkere mate de vijandelijke
De Diplo over Burma,
luchtbases aangevallen.
De Deutsche Diploma tisch -Politische Kor-
respondenz schrijft: De welhaast weerga-
looze nederlaag van de door het terrein be
gunstigde verdediging van de Engelschen,
Amerikanen en Ohineezen heeft alleen reeds
van militair standpunt uit bezien een on
schatbare waarde, daar nu al de naties,
tegen wier bevrijding de Engelschen en
Amerikanen zich overal in Azië met alle
kracht verzetten, over de kwaliteiten van
deze „verdedigers" en onderdrukkers geheel
en al zijn ingelicht.
In het nabije Oosten zal men ook de tee
kenen verstaan, welke verkondigen, dat de
van haar vrijheid beroofde naties Arabie
ren en Iraniërs den dag zien naderen,
waarop ook zij weer zich kunnen verheu
gen in de nationale onafhankelijkheid.
'Generaal Alexander heeft verklaard, dat
de Engelsche troepen in Burma „briljant"
zijn opgetreden. Thans doen zich evenwel
groote moeüijkheden bij de ravitailleering
en tekort aan reserve-onderdeelen gelden,
daar er veel moet worden gerepareerd.
Ik heb alles gedaan, aldus Alexander,
om de Japanners te beletten voor den
moesson Indië binnen te vallen. De ko
mende vijf maanden moeten de Indiërs
evenwel het overige zelf doen.
Naar de Asahï Sjimboen meldt, is de Ja
pansche overwinning: bij Kalewa behaald
door een uitstekend geslaagde omtrekkende
beweging, waardoor den vereenlgden En-
gelsch-Chineesche troepen de terugtocht
naar Tsjittagong werd afgesneden. Zoo kon
de linkervleugel der Japansche troepen, die
van Jenanjong naar het Noorden oprukte,
de vluchtende Engelschen tot den strijd
dwingen en hen zóó vernietigend verslaan,
dat na de zuiveringsoperaties alle Britsche
en Tsjoengkineegche troepen uit Burma ver
dreven zullen zijn. De bergpassen bij Kale
wa zijn bedekt met dooden en oorlogsmate
riaal.
Verklaring van Gandhi.
In zijn weekblad noodigt Gandhi
naar de Britsche berichtendienst meldt,
de Britten uit, hem te steunen bij een
oproep aan de Britsche natie om de
Britten terstond uit elk hunner Afri-
lcaansche en Aziatische bezittingen en
ten minste uit Indië te laten vertrek
ken. Gandhi noemt dit een stap, die
„voor de veiligheid van de wereld"
noodig is.
Wanneer aan mijn oproep gehoor wordt
gegeven, zoo verklaart Gandhi verder, dan
ben ik er zeker van, dat de prijs, die daar
voor in den vorm van Britsche belangen
in Indië en Afrika betaald wordt, niets is in
verhouding tot de op het oogenblik voort
durend stijgende oorlogskosten, van Enge
land. Wanneer men daarbij nog de moroele
zijde in het oog houdt, kan het zoodoende
voor Groot-Brittannië, Indië en de wereld
slechts winst beteëkénen.
De voorzitter van de Indian Council
and Leaque, Debnath Das. heeft een
dringenden oproep tot het Voor-
Indische volk gericht, waarin hij ver
klaart, dat slechts een revolutie tegen
de Britsche heerschappij den oorlog
van Voor-Indië verwijderd kan houden.
De regeering, zoo zeide Das in zijn toe
spraak over den zender te Bangkok, moet
den Engelschen ontnomen worden en het
Indische volk worden toevertrouwd. De
tijd is kort, het volk moet thans beslissen.
Debnath Das gaf een beeld van de actie
der Indiërs in het buitenland en zeide,
dat het hun voornaamste taak is, het In
dische volk in te lichten over de werke
lijke bedoelingen van de landen van het
Pact van Drie. De Britsche propaganda, zoo
zeide hij, heeft alles gedaan om onder het
volk vijandschap tegen de staten van het
Driemogendhedenverdrag te zaaien. Het In
dische volk zal overwinnen. Het moet zich
echter bewust zijn van het feit, dat Japan,
Duitschland en Italië vrienden van Indië
zijn. De waarborg van Soebhas Chandra
Bose, dat deze staten oprechte vriendschap
voor Indië gevoelen en het zullen helpen,
zijn vrijheid te verkrijgen, zal voor het
Indische volk voldoende zijn.
VICHY WIJST EISCH DER
V.S. INZAKE ANTILLEN AF.
Nota aan Washington.
Wel bereid andere voorstellen
te overwegen.
De Fransche minister-president. Laval
heeft den inhoud van de op 9 Mei door ad
miraal Hoover aan admiraal Robert over
handigde nota en den inhoud van het op 13
Mei langs diplomatieken weg overhandigde
Fransche antwoord medegedeeld.
In dit antwoord wordt er aan herinnerd,
dat in October 1940 een overeenkomst tot
stand is gekomen, waarbij de bijzondere
status van de Fransche bezittingen in Ame
rika werd vastgelegd.
De thans ingediende eischen, zoo wordt
in de Fransche nota gezegd, vormen de
ernstigste schending van de Fransche sou-
vereiniteit over de Antillen en admiraal
Hoover heeft verklaard, dat, wanneer zij
niet zouden worden aangenomen, de Ame
rikaansche regeering deze souvereiniteit
niet meer zou garandeeren.
In de nota wordt verder vastgesteld, dat
de Fransche regeering haar verplichtingen
steeds is nagekomen en haar houding niet
heeft veranderd. De Amerikaansche regee
ring heeft door de weigering aan Robert toe
te staan om rapport uit te brengen over zijn
bestuur aan de Fransche autoriteiten aan
ie hij uitsluitend verantwoordelijkheid
schuldig is, een eisch ingediend, die de
Fransche regeering verplicht is van de hand
te wijzen.
Verder wordt er in de nota opnieuw den
'nadruk op gelegd, dat de Fransche regee
ring nooit de verantwoordelijkheid voor een
handeling op -zich zal nemen, welke afbreuk
zou kunnen doen aan de betx-ekkingen met
het Amerikaansche volk, en dat de Fransche
regeering geneigd is door bemiddeling van
admiraal Robert alle voorstellen in overwe
ging te nemen die bij inachtneming van
haar souvereiniteit en neutraliteit gedaan
zouden kunnen worden teneinde den status
van de Fransche bezittingen op het Weste
lijk halfrond te v ex-and er en. De Fransche
tregeerïng zal aan de Amerikaansche regee-
jrïng iedere garantie inzake de demobilisatie
[van de oorlogs- en koopvaardijschepen ge
wen. Daarbij wordt duidelijk vastgesteld, dat,
Heze in geval door de Vereenigde Staten
lebruikt kunnen worden.
Nadat Laval den inhoud van de •notawis
seling had meegedeeld, heeft hij de volgende
aanvullende verklaring afgelegd:
1. Frankrijk zal in geen geval, wat er ook
gebeure, afstand doen van een of ander deel
van zijn souvereine rechten op de Antillen.
2. De Fransche ooi-logs- en koopvaardij
schepen, die zich op het oogenblik in de
havens der Antillen bevinden, zullen in geen
geval jn de handen van een of andere bui-
tenlandsche mogendheid, met inbegrip van
dc Vereenigde Staten, vallen.
3. Admiraal Robert handelt namens de
Fransche i-egeering en in overeenstemming
met deze. Geen beslissing wordt genomen,
zonder dat de Fransche regeering Admiraal
Robert haar toestemming heeft gegeven.
Laval is gisteren weer naar Parijs ver
trokken om oesprekingen te voeren.
Nederlandsche Artsenkamer
Installatie van den Raad.
In het gebouw van de Nederlandsche' Art
senkamer op de Keizersgracht te Amsterdam
is Zaterdagmiddag de Raad der Nederland
sche Artsenkamer officieel door den presi
dent der Nederlandsche Artsenkamer ge
ïnstalleerd.
In dezen raad der Nederlandsche Artsen
kamer hebben, behalve de plaatsvervangend
president der Nederlandsche Artsenkamer,
en de plaatsvervangend leider der Neder
landsche vereetxiging van ziekenfondsartsen,
ook uit hoofde van hun ambt, zitting de lei
ders van de gewestelijke bureaux der Ne
derlandsche Artsenkamer. Als zoodanig zijn
benoemd: J. Dozy, zenuwarts te Haarlem,
voor Noordholland en Utrecht; L. M. ter
Horst, arts voor hartziekten te Groningen,
voor Groningen. Friesland en Drenthe: H.
Couvret, huisarts te Arnhem, voor Gelder
land en Overijssel: H. K. Wrede, arts voor
tropische ziekten en geneeskundige bij den
Raad van Arbeid te Leiden, voor Zuidhol
land en Zeeland.
Tot leden van den raad der Nederland
sche Artsenkamer zijn voor den tijd van
vier jaren de volgende artsen benoemd: J.
Barth, huisarts te Groningen en H. C. C.
Wagner, huisax-ts te Aalsmeex*, als specia
listen; L. Hardenberg, zenuwarts te Amster
dam; H. J. Oltmanns, oogarts te Amsterdam
en J. C. Diehl ^e Bussum. Als hoogleeraar
heeft in dezen raad zitting prof. dr. jhr. G.
A. Kreuzwendedich von dem Borne, hoog
leeraar in de inwendige geneeskunde te
Groningen. Als ambtenaar-arts P. A. van
Luyt, medisch adviseur bij de arbeidsinspec
tie te 's-Gi-avenhage. De ziekenhuisartsen
zijn vertegenwoordigd door dr. K. Keyer,
geneesheer-directeur van het stads- en
academisch ziekenhuis te Utrecht en leider
van het medisch front. De directeur van den
gemeentelijken geneeskundigen- en gezond
heidsdienst te 's-Gravenhage, arts J. A.
Putto, vertegenwoordigt de Nederlandsche
geneeskundige- en gezondheidsdiensten. Dr.
L. J. del Baere heeft als deskundige op het
gebied der ras- en erfelijkheidsleer zitting
in den raad. Als hygiënist is in den raad op
genomen dr. H. Peeters, leider der afdeeling
volksgezondheid van den gemeentelijken ge
neeskundigen- en gezondheidsdienst te Am
sterdam, terwijl de longarts L. J. Boelen te
Rotterdam als vertegenwoordiger van de
belangen der t.b.c.-bestrijding zitting heeft.
De president sprak tot de leden van den
Raad der Nederlandsche Artsenkamer en
zeide o.m.:
Gij zult niet alleen meer de kundige
geneeskunstenaar waaronder ik de ge
heele vei-houding van geneesheer en pa
tiënt zou willen verstaan hebben te
zijn, maar gij zult daarbij de sibbe
arts van de zich u toevertrouwd heb
bende families en, wat nog ver daar
boven uitreikt, gij zult een leider, een
gezondheidsleider van en te midden van
uw volk hebben, te zijn, want dan, maar
ook dan alleen, zal ons volk de plaats in
nemen temidden der Germaansche volke
rengemeenschap waarop het om zijn uit
stekende eigenschappen van bloed, en wat
eigenlijk hetzelfde is, van karakter, recht
heeft. Juist omdat het in wezen zoo'n
voornaam volk is, voornaam niet bedoeld
in den zin van hoovaaixlig, maar voornaam
iri tegenstelling tot gemeen.
Aan dit ,alles nu, den arts als genees
heer, als sibbearts, als volksgezondheids-
leider, leiding en richting te geven, dit nu,
mijne aanstaande leden van den raad der
Nederlandsche Artsenkamer is uw taak.
Een even schoone als verantwoordelijke
taak.
Wat de verhouding patiënt-arts betreft,
zullen een reeks i'eglementen en veror
deningen worden voorgelegd, en ter be
studeering worden gegeven, waarop uw
weloverwogen op- en aanmerkingen op
hoogen prijs zullen worden gesteld.
Wat den sibbearts betreft, zullen richt
lijnen moeten worden vastgesteld betref
fende het onderzoek voor en raad bij het
huwelijk, en wel in dien zin, dat dit ge
schiedt op den huwbaren leeftijd, dus
voor de liefde in het spel is en niet, zooals
dat tot nu toe meestal gebruikelijk was,
bij wijze van sp—ken vijf minuten voor
het naar het sta ruis gaan, waarbij dan
gewoonlijk glle goede raad in den wind
werd geslagen.
Hij zal het hoofd hebben te buigen voor
de verruiming, die de biologische weten
schap aan zijn inzichten heeft gebracht en
zal ook hij in de eerste plaats hebben te
zijn de gezondheidsleider van zijn volk als
organisch geheel en eerst daarna met de
zelfde voortreffelijke zorg, arts in de outi'e
beteekenis van het woord.
Ik wil er hier alleen in het kort op wij
zen, dat langs dezen weg en ook alleen
langs dezen weg, de erfelijkheidsriekten
causaal kunnen worden aangepakt, terwijl
de arts tot op den dag van heden, wat deze
ztekten betreft, in zijn behandeling eigen
lijk uitsluitend symptomatisch te werk
ging, handelwijze ti'ie in de praktijk neer
komt op het vullen van het vat der Da
naïden. Daarom zal de arts in de toekomst
de aan zijn hoede toevertrouwde patiënten
en families met raad en inzicht hebben bij
te staan, bij de gewichtigste daad van hun
leven namelijk het bepalen van hun teelt
keus, het alles beslissende moment van de
ouders tegenover hun kinderen en vertiere
nakomelingen.
Een ouder moge zijn kinderen met nog
zoo veel zorg omgeven, als maar mogelijk
is, boven het door de erfmassa der ouders
en voorgegane geslachten plafond vermag
geen macht ter wereld, de mogelijkheden
van het individu uit te heffen, eenige per-
centagegewijs zeer geringe mutatieve kan
sen daargelaten.
Tot de plicht van den arts zal het nu
xn de toekomst behooren, deze begrip
pen dusdanig tot gemeengoed van zün
patient te maken, da« zij als vanzclf-
spekend daarnaar zullen handelen, zoo
vanzelfsprekend, dat zij een handelen
hiertegen, gevoelen als een vergrijp
tegen hun volk.
Want zoo ooit, dan geldt hier, dat dc
zonden der vaderen zich zullen wre
ken in hun kinderen tot in vele ge
slachten.
En nu het artsengeheim
Niemand kan en mag het behoud van
het artsengeheim nader aan het hart liggen
dan U en mij.
Maar het is ons allen bekend dat de ge
wetensvolle medicus, door zijn gehouden
zijn van trouw aan het „secret absolu" zich
m bepaalde gevallen kan gevoelen als een
misdadiger tegenover zijn volk. Het be
kende feit, dat de arts niet bij machte was
een luetlsch geïnfecteerde «patiënt, welke
onvoldoende behandeld was, van het mis
dadige voornemen om, tegen ziin raad in,
een huwelijk aan te gaan, terug te hou
den. zult ook gij altijd vol verantwoording
nebben aangevoeld. Natuurlijk weet ik
wel, dat de gewetensvolle arts,' langs aller-
j om,Are£en hef tot stand komen van een
dergelijk huwelijk todh zoo veel mogelijk
BEKENDMAKING.
Het bureau van den Bevelhebber der
weermacht in Nederland maakt bekend:
Den 15den Mei zijn ruim 2.000 vroe
gere Nederlandsche beroepsofficieren en
aspirant-officiex*en weer in Duitsche
krijgsgevangenschap gebracht. Aan de
betrokkenen is daarbij de volgende mo
tiveering bekend gemaakt:
De Führer van het Duitsche Rijk heeft
in aansluiting aan de capitulatie van de
Nederlandsche weermacht in Mei 1940
bevolen, dat zij. die tot deze weermacht
behooren. niet meer als krijgsgevange
nen behandeld zouden worden, doch
vrijgelaten. Dit geschiedde in de veron
derstelling, dat zij het daarin liggende
vertrouwen waardig zouden toonen.
Misbruik makende van het loyale ka
rakter van dezen maatregel hebben le
den van dc voormalige Nederlandsche
weermacht den laatsten tijd in belang
rijke mate deelgenomen aan allerlei
vijandige handelingen tegen Duitsch
land. Onder hen bevond zich een aan
merkelijk aantal vroegere officieren en
aspirant-officieren. Dezen hebben daar
mede. tegelijk, voor zoover zij destijds
op ecrewoord werden vrijgelaten, hun
eerewoord gebroken.
Het Oppercommando van de Duitsche
weermacht ziet zich daardoor gedwongen
tie vrijlating der vroegere Nederland
sche beroepsofficieren en aspirant-offi
cieren ongedaan te maken en hen weer
in verzekerde bewaring te stellen. Deze
maatregel treedt onmiddellijk in
werking.
Daardoor worden zij weer in vollen
omvang onder de voor krijgsgevange
nen geldende bevelen en voorschriften
gesteld en in het bijzonder onder de
voor krijgsgevangenen gebruikelijke be
perkingen der persoonlijke vrijheid."
Deze redenen voor de getroffen maat
regelen worden bij dezen ter algemeene
kennis van het Nederlandsche volle ge
bracht.
Bovendien gebruikt de Bevelhebber
der weermacht in Nederland dezen nood
zakelijk geworden maatregel als aanlei
ding om er opnieuw en met nadruk op
te wijzen, dat elke poging tot verzet
tegen de bezettende macht meëdoogen-
loos onderdrukt wordt. Indien in de toe
komst mocht blijken, dat leden van de
voormalige Nqderlandsche weermacht
deel hebben aan vijandelijke handelin
gen te^en Duitschland, dan zou tie thans
getroffen maatregel uitgebreid moeten
worden tot de vroegere reserve-officie
ren en herbepsondiérofficieren van de
voormalige Nederlandsche weermacht.
verhinderde, maar dat neerat niet
weg, dat voor de wet ae moge
lijkheid bestond dat de misdadige pa
tient als aanklager tegenover den gewe
tensvollen medicus kon optreden. In
soortgelijke gevallen nu. waar dus door
den enkeling, het volk als geheel bedreigd
wordt, zal de arts niet alleen kunnen, maar
zal hij moeten spreken.
Aan de lioogheid van het artsengeheim
doet dit, niet alleen niet af, maar juist
doordat de verantwoordelijkheid hiervoor
in handen van den arts zelf gelegd wordt,
draagt het er eer toe bij er voor te waken,
dat nu geen uitwassen in omgekeerde rich
ting ontstaan, zal'mede tot uw taak be
hooren, Wanneer een probleem U inoeilijk-
lieden schept, zult ge nimmer mistasten,
wanneer gij U te allen tijde in dc eerste
plaats afvraagt: waarmede is mijn volk liet
best gediend, in de tweede plaats: hoe
wordt de eer en het beroep van arts liet
beste hoog gehouden. Bij dit alles zult gü
den Leider Mussert immer achter U vin
den', want bij zün onzegbare liefde voor zün
volk, ligt niets den Leider zoo na aan liet
hart als de gezondheid en dc levenskracht
van zün volksgcnootcn. Bij ieder gesprek
als medicus met hem komt dit, telkens cn
telkens weer, naar voren. Fn hiermede, in
de overtuiging, dat gij het beste wat in U
is, geheel zult geven tot heil van uw volk,
en den artsenstand ter eere, verklaar ik u
geïnstalleerd tot leden van den raad der
Nederlandsche Artsenkamer.
Idealen van vele
artsengeneraties verwezenlijkt
Het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten deelt mede:
Zaterdag j.l. heeft te Amsterdam de of-
ficieele installatie plaats gevonden van den
nieuw benoemden „Raad der Nederlandsche
Artsenkamer".
Deze gebeurtenis vormt een mijlpaal m
de ontwikkeling van de organisatie der art
sen in Nederland en opent perspectieven
voor een verdere-ontplooiing van den voor
het behoud van volkskracht en volksgezond
heid zoo belangrijken geneeskundigen stand.
Daarom is het goed zien bij deze gelegenheid
rekenschap te geven van het feit, dat de tot
standkoming van de „Artsenkamer", als pu
bliekrechtelijk lichaam met verordenende
bevoegdheid, de verwerkelijking betcekent
van idealen, die sedert vele artsengeneraties
gekoesterd zijn en lang als onbereikbaar
golden. De meest vooruitziende artsen heb
ben altijd gewenscht, dat alle beroepsgenoo-
ten zouden worden opgenomen in een goed
geoutilleerd orgaan, dat de juiste leiding zou
kunnen geven en tevens in nauw contact
met de regeeringsinstanties een werkzaam
aandeel zou hebben aan de voorbereiding
van alle maatregelen van overheidswege op
medisch en hygiënisch terrein. De eenheid
der beroepsgenooten biedt de beste waar
borg voor handhaving van de hoogste begin
selen en tradities, waardoor de uitoefening
van de geneeskunst zich in Nederland steeds
heeft onderscheiden. Bij goede organisatie
kan dit naar binnen krachtige lichaam der
beroepsgenooten tevens de daaraan leidende
rol vervullen bij de behartiging der belan
gen van de volksgezondheid.
Toen ondanks ontelbare reorganisatiepo
gingen de voormalige Nederlandsche Maat
schappij tot Bevordering der Geneeskunst
als privaatrechtelijk lichaam onmachtig
bleek tot verwerkelijking van de genoemde
idealen hoe lofwaardig en te waardeeren
veel van haar arbeid ook geweest is was
het duidelijk dat zij bij de vernieuwing van
de grondslagen van ons staatsbestel, die de
laatste maanden met toenemende voort
varendheid en kracht zijn ter hand genomen
het tempo van den tijd niet wist mede te
maken. Maar wat zij aan deugdelijke en
bruikbare bouwsteenen voor een betere,
thans publiekrechtelijke, artsenorganisatie
naliet, is niet verloren' gegaan en daarvan is
bij den opbouw van de Nederlandsche Art
senkamer een dankbaar gebruik gemaakt.
Nu intusschen ook de tandartsen- en tie
apothekersverordeningen zijn verschenen,
nadert de reorganisatie van de geneeskun
dige verzorging van het Nederlandsche
volk begonnen met de afkondiging van
het ziekenfondsenbesluit haar voltooi
ing, in.zooverre dat een van de voornaam
ste vleugels de artsenkamer „onder
de kap is". De installatie van den Raad der
Nederlandsche Axisenkamer maakt het
mogelijk sneller te gaan vorderen met de
noodige uitvoeringsvoorschriften. Wij her
inneren hierbij aan het feit, dat het blij
kens de artsenverordening de bedoeling is
het vestigingsvraagstuk der artsen nader
te regelen. Ook tie intercollegiale verhou-
dTngen zullen door een beroepsrechtspraak
en een beroeps-eererechtspraak, die thans
voor het eerst alle stan'dgenooten omvat,
in nieuwe banen worden geleid, een be
roepsreglement zal het specialistenvraag-
stuk nader tot de oplossing brengen. Een
tarief-verordening zal de honoreering van
den arts op hechtere grondslagen, vestigen*
