Haarlemsche Courant
Bosch- en straatgevechten bij Sebastopol.
Motie van wantrouwen tegen
Churchill ingediend
Mussert sprak op den Dam.
Strijdtooneel naar Egypte verplaatst
1
287e Jaargang No. 148 S X
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,12,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—15
m.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m
Vit*.: Grafische Bedrijven Damlate.
Vrijdag 26 jfuti? 1942
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Bureaux Haarlem: Groote Pontstraat S3, BiJhantoor: Soenda*
plein 37. Tel. Directie 13082, Hoofdredactie 15031. Redactie 106*0,
Administratie 10721, 11825, Soendaplein 12230. Postgiro 131058.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Wnd. Hoofdredacteur* J. V. BAUDKWYNS.
Verschijnt dagelijks behalve op Zon-
Opnieuw terrein gewonnen door de Duitsche. en Roemeenschë
troepen. Felle gevechten met goed resultaat aan het Wolchof -
front. In de Finsche Golf een Sovjet-torpedojager en in de
baai van Kola 2 koopvaarders tot zinken gebracht.
Bommen op Birmingham.
Het. opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
In het vestinggebicd van Sebastopol
heeft de aanval der Duitsch-Roemeensche
troepen in verbitterde bosch- en straatge
vechten opnieuw aan terrein gewonnen.
Zware en doeltreffende aanvallen van for
maties vliegtuigen richtten zich vooral te,?en
stellingen aan de ZuitRlijke haai, bij Inker-
man en tegen de verdedigingszone om
Nikolajcfka.
Ten Zuid-Oosten van Charkof is sinds
22 Juni een aanval ter vernietiging van
vijandelijke afdeelingen aan den gang. Aan
de rest van het Oostelijk front vallen geen
essentieele gevechtshandelingen te bespeu
ren, afgezien van felle succesvolle gevech
ten met de vijandelijke strijdkrachten, die
aan de Wolchof zijn ingesloten
Verkenningsvliegtuigen vernietigden m
de Finsche Golf een mijnenveger der
bolsjewieken. Aan de kust van de N oor-
delijke IJszee bracht de luchtmacht
in de baai van Kola twee koopvaardijsche
pen van tezamen 11.000 brt. tot zinken en
beschadigde nog een ander groot vracht
schip door bom treffers.
De bolsjewieken verloren Woensdag 71
vliegtuigen. Zeven eigen machines worden
vermist.
In1 Noord-Afrika braken de
Duitsch-Italiaansche troepen het vij- -
andelijke verzet aan de grens tusschen
Libyë en Egypte en namen de vestin
gen Capuzzo, Solloem en Hal-
fa y a in In scherpe achtervolging van
de verslagen Britten werd Sidi el Bar-
rani en het gebied ten Zuid-Oosten
daarvan bereikt.
In den strijd tegen Groot-Brittannie be
stookte de luchtmacht Woensdagnacht
het industriegebied van Birming
ham alsmede belangrijke militaire
doelen in Zuid-Oost-Engeland mét bri
sant- en brandbommen.
De houder van het Eikenloof bij het
Ridderkruis van het IJzeren Kruis, Ober-
feldwebel Steinbatz, vliegtuigbestuurder in
een eskader jachtvliegtuigen, is na zijn
99ste overwinning in de lucht van een
vlucht naar den vijand niet teruggekeerd.
Met hem verliest de luchtmacht ee^ van
Engelsche vliegers boven
Duitschland
Tenminste 30 toestellen neergeschoten
Engelsche bommenwerpers hebben van
nacht woonwijken van eenige plaatsen m
Noord-Duitschland aangevallen, vooral de
Stad Bremen. De burgerbevolking leed ver
liezen. Een aantal gebouwen werd door
brisant- en brandbommen verwoest of be
schadigd. Volgens de voorloopige berichten
werden dertig der aanvallende vliegtuigen
neergeschoten. Men kan aannemen, dat de
verliezen van idten vijand evenwel nog groo-
ter zullen blijken te zijn. Stpringsvluchten
van afzonderlijke Britsohe vliegtuigen leid
den naar West-Duitschland, maar bleven
zonder uitwerking.
Operatiegebi 4 „Europa" bij
gen. staf der V.S. ingesteld
Benoemingen hij luchtmacht en marine
Reuter meldt uit Washington, dat het
idlepartement van oorlog der V. S. de
formeele instelling van een operatie
ressort der Amerikaansche strijdkrach
ten voor het Europeesche oorlogstooneel
bekend heeft gemaakt met generaal-
majoor Dwight D. Eisenhower als be
velhebber.
Het Washingtonscbe departement van ma-
rine deelt mede, dat William C. Bullitt, ge
wezen ambassadeur der V. S. in Frankrijk
benoemd werd tot bijzondere adjunct van
kolonel Rnox, staatssecretaris voor marine.
De titularis van dit ambt wordt ter be
schikking gesteld voor het uitvoeren van
bijzondere opdrachten.
De minister van oorlog der V. S. Stimson,
heeft bekend gemaakt, dat generaal-majoor
Stratmeyer benoemd is tot chef van idten ge-
n er alen staf van het luchtwapen van het
Amerikaans che leger.
V.S. op eigen gebied bedreigd
Conclusie uit de Japansche actie tegen
Vancouver
De militaire medewerker van het Fran-
sche agentschap Afip commenteert als
volgt de militaire operaties der Japanners
in den Stillen Oceaan, Na hun ontschepin
gen op de Aleoeten te hebben verzekerd,
rukken de Japanners op in de richting van
Alaska, waarbij zij zich achtereenvolgens
meester maken van de eilanden, die sleu
telposities vormen.
Een belangrijke operatie werd onder
nomen tegen het eiland Vancouver, dat
heb aanhechtingspunt van Britsch-Colum-
bië was. Dit eiland, even groot als Java,
verdedigt de belangrijke stad Seattle, cen
trum voor vliegtuigconstructie en de aan
sluiting der spoorlijn uit San Francisco
met het net van Vancouver, kopstation van
den trans-Canadeeschen spoorweg. Van
couver is ook het eindpunt van den groo-
ten weg, welke thans gebouwd wordt, en
die Alaska met de Ver. Staten moet ver
binden. x
Het definitieve resultaat van de actie
tegen het eiland Vancouver heeft de waar
de eener maritieme -demonstratie tegen de
Oostkust van het Amerikaansche vaste
land. Tokio heeft den Vereenigden Staten
duidelijk gemaakt dat zij op hun eigen ge
bied bedreigd zijn en dat een belangrijk
troepencontingent in de Ver. Staten moet
gestationneerd blijven. Deze gebeurtenis
sen moeten in verband worden gebracht-
met de besprekingen tusschen Churchill en
Roosevelt waarbij klaarblijkelijk het zen
den van een expeditiecorps onderzocht
werd. zelfs naai* de van Noord-Amerlka
verwijderde iroatao.
haar meest succesvolle jachtvliegers. De
Fiihrer heeft het heldhaftige optreden van
Oberfeldwebel Steinbatz achteraf door het
verleenen van het Eikenloof met de Zwaar
den bij het Ridderkruis van het IJzeren
Kruis geëerd.
Bij de in het weermachtsbericht van
Woensdag gemelde resultaten op den At-
lantischen Oceaan heeft zich de duikboot
onder leiding van den luitenant ter zee
eerste klasse, Rostin, bijzonder onder
scheiden.
V.S. geven verlies van 15 koop
vaarders toe.
De admiraliteit in Washington heeft toe
gegeven dat nog 15 koopvaarders der ge
allieerden tot zinken zijn gebraoht. Hier
van zijn er 13 op 13 en 14 Juni op de Ca-
raibische Zee gezonken. De twee andere op
den Atlantischen Oceaan. Er zijn 233 ma
trozen om het leyen gekomen.
Verdrag Louden-Moskou
geratificeerd
De dipiomatieke medewerker van de
Times deelt mede, dat de Engelsche koning
heden de ratificatfeoorkonde van het En-
gelsch-Sowjet-Russische verdrag heeft on
derteekend Dit, document wordt verzegeld
naar Moskou gezonden en een gelijkluidend
exemplaar, dat door Kalinin is. ondertee
kend, zal in de eerstvolgende dagen in
Londen aankomen.
De diplomatieke medewerker van de
News Chronicle schrijft- dat de ratificatie
van het pact sneller dan gebruikelijk is
geschied. Aan de verklaring van Eden in
het Lagerhuis kan ontleend worden, dat de
termijn van 21 dagen bij de 'ratificatie van
dit pact niet in acht is genomen, aangezien
iet zoo snel mogelijk van kracht moest
worden.
Op bevel va,n het Amerikaansche oor-
logsprod'uotiebureau moeten aM-e jenever
stokerijen met ingang van 1 November hét
bedrijf omschakelen op de productie vam
brandspiritus. De productiecapaciteit vaai
dezen bedrijfstak bedraagt ongeveer 7.2
miiiüoen gallons. Teneinde te kunnen voor
zien in de behoeften van het leger wordt een
verhooging der productie tot 200 mdlltoen
gallons noodzakelijk geacht.
Na tie verovering van Fort Capuzzo, Solloem en Halfaya. De
troepen tier Asniogendheden bereiken Sidi el Barrani.
Militaire objecten tusschen Sidi cl'Barrani en Mersa Matroe
gebombardeerd.
Het Italiaansche weermachtbericht
Het Italiaansche weermachtsbericht van
heden luidt:
Na het verzet gebroken te hebben, dat
nog geboden werd door de overgebleven
eenheden van het achtste Britsche leger
aan de grens tusschen Libyë en Egypte en
na het fort Capuzzo alsmede Solloem en
Halfaya te hebben veroverd, hebben de
troepen van de As de' achtervolging van
den vijand, die naar net Oosten uitwijkt,
voortgezet. Sidi el Barrani werd bezet en
de zone ten Zuiden van deze plaats ge
passeerd.
Tsjoenking in groote
moeilijkheden
Missie naar Moskou faalde
De Japansche blokkade en vooral de
bezetting van Burma doet zich in Tsjoeng-
king-China steeds meer gevoelen. Het
schaarscher worden van dringend nood
zakelijke invoergoederen, de stillegging
van den uitvoer en de binnenlandsche
transportmoeilijkheden benadeelen steeds
meer het weerstandsvermogen van het
land. De regeering tracht door ingrijpende
verordeningen de moeilijkheden meester
te worden: zoo zullen o.m. 60 fabrieken
voor de fabricage van olie worden opge
richt, terwijl de bestaande kolen- en ijzer
mijnen zullen worden uitgebreid.
Naar verluidt is de speciale zending, die
door maarschalk Tsjang Kai Sjek naar de
Sowjet-Unie was gestuurd met de opdracht
om leveringen van oorlogsmaterieel te ver
zoeken, onverrichterzake in China terug
gekeerd. J
De Sowjets hebben geantwoord, dat zij
niet in de gelegenheid waren materieel
a£»te staan.
De Engelsche regeering heeft met
Tsjoenking een overeenkomst aangegaan,
volgens welke den Chineeschen zeelieden,
die op Engelsche schepen varen, eenzelfde
behandeling wordt verzekerd als den En-
gelschen zeelieden. In Britsche economische
kringen te Sjanghai acht men dit een nood
maatregel, wegens het gebrek aan zee
lieden, die niets verandert aan de princi-
pieele houding van den Engelschman tegen
over den Chineeschen zeeman, waarop hij
altijd heeft neergezien.
Men merkt verder op, dat de Britsche
regeering er tot op heden nog niet toe heeft
kunnen besluiten eenzêlfde toezegging, als
thans aan de Chineesche zeelieden gegeven,
ook aan de in Britschen dienst varende
Noorsche, Nederlandsche en Deensche zee
lieden te doen.
Tobroek zou een jaar hebben
kunnen stand houden
Rommel's tactiek: zeeslagen te land
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.:
,-obroek zou in geval van omsingeling met
een garnizoen van 30 000 man, ten minste
12 maanden kunnen stand houden, zooveel
levensmiddelen en voorraden voor de
troepenverzorging waren er opgestapeld.
Ook het kanonnen- en voertuigenpark liep
in de duizenden. De vesting was voor lan
gen tijd van munitie voorzien. Al deze
voorraden zijn voor het grootste deel on
aangetast den Duitsch-Italiaanschen troe
pen in handen gevallen.
Een medewerker van het Zwitschersche
blad „De Bund" schrijft: Hoe zijn .Rom
mel's successen te verklaren Wat is zijn
geheim? Dit bestaat daarin, dat hii den
toestand, waarvoor hii zich geplaatst ziet,
nooit schematisch, doch altijd weer nieuw
en origineel ziet. Een der eerste „ontdek
kingen", die hij in de woestijn deed, was,
dat het hier, strategisch gezien, geen slag
veld was, als b.v. de groote vlakte van
Vlaanderen, doch een landschap' dat door
zijn oneindigheid en verlatenheid aan de
zee herinnert. Het kwam er hier niet op
aan haar zoo mogelijk van uit bepaalde
steunpunten, eilanden In de zandzee, te
beheerschen. Hét was ook niet zoo belang
rijk den grond voet voor voet te verdedi
gen, men moest de mobiele tactiek van den
zeeslag toepassen, waarin ook niet om* een
bepaald stuk van de wateroppervlakte ge
streden wordt.
Deze beweeglijkheid heeft Rommel in
den slag, dien hij zoo juist heeft gewon
nen, ook weer bewezen. Hij heeft in con
sequente toepassing van zijn grondgedachte
ook de uitrusting van zijn korps op een
zeeslag te land ingesteld. Bij een zeeslag
zijn zooals bekend de snelheid van de
schepen, en de schootswijdté en vuurkracht
der stukken geschut beslissend. Rommel
heeft zich het hoofd er over gebroken, hoe
hij zijn artillerie nog sneller kon maken,
zijn pantserwagens nog meer vuurkracht
kon laten ontwikkelen. Hii bezit talrijke
beweeglijke stukken geschut, die op rups-
wielen loopen, of, achter pantserwagens
vastgemaakt, buitengewoon snel kunnen
opereeren. Deze stukken geschut hebben
ongetwijfeld dezen slag in Afrika ge
wonnen.
De n#litaire werken en installaties van
Mersa Matroe werden door onze eskaders-
bommenwerpers getroffen. Drie vijande
lijke vliegtuigen werden door Duitsche
jagers neergeschoten.
Een aanval op Benghasi veroorzaakte
eenige schade en gewonden. Een Engelsche
machine, door het luchtdoelgeschut getrof
fen, werd brandend neergehaald.
De bombardementen van de vliegvelden
Micabba en Lucca op het eiland Malta wer
den herhaald. Er ontstonden groote bran
den. Drie van onze vliegtuigen zijn niet
teruggekeerd.
In het Oostelijke bekken van de Middel-
landsche Zee hebben onze vliegtuigen een
aanval gedaan op een convooi, waarbij een
schip ondanks de hevige reactie van de
escorteerende vaartuigen, beschadigd werd.
Op den Atlantischen Oceaan heeft een
van onze duikbooten onder bevel van den
corvet-kapitein Luigi Longanesi Cattani
een gewapend schip van 8.000 ton tot zin
ken gebracht, alsmede een motorschip van
5500 ton. Een andere duikboot onder bevel
van den luitènant ter zee Gianfranco Gaz-
zana heeft een schip van 6.000 ton zinken
gebracht.
Het D.N.B. verneemt. In Noord-Afrika
hebben, naar van militaire zijde wordt
medegedeeld, Duitsche gevechtsvliegtui
gen de verslagen Britten aangevallen.
Autocolonnes, materiaalopslagplaatseq,
vliegvelden en barakken tusschen Marsa
Matroe en Sidi el Barrani werden met
goede uitwerking gebombardeerd. Succes
volle operaties waren ook gpricht tegen
terugtrekkende Britsche colonnes in het
gebied ten Oosten van Solloem.
Het aardappelrantsoen
wordt verhoogd
Binnenkort herstel van normaal
rantsoen
Het Rijksbifreau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt bekend, dat
het aardappelrantsoen in de komende
week van 1 op 11/2 k.g. zal worden ge
bracht.
De bon, waarop dit rantsoen zal kun
nen worden gekocht, zal Zaterdagavond
worden bekend gemaakt.
Men dient er evenwel rekening mede
te houden, dat deze aardappels niet uit
voorraad kunnen worden geleverd. Door
het koude weer is de vroege aardappel
oogst vertraagd en de aanvoer is niet
van dien aard geweest, dat deze week
eenige voorraad kon worden gevormd.
Men zal er dus rekening mede moeten
houden, dat de levering zich over de ge-
heele week zal moeten uitstrekken, öe
oogst is laat, maar laat zich verder niet
ongunstig aanzien.
Verwacht mag worden dat het rant
soen voor de daaropvolgende week we
derom verhoogd zal kunnen worden en
terugkeer tot een normaal rantsoen Is
binnen afzienbaren tijd derhalve te ver
wachten.
KORT NIEUWS
De gezondheidstoestand van den Paus
blijft vooruitgaan. De Paus zal de geheele
week eenige belangrijke particuliere
audiënties geven.
Volgens berichten uit Bombay wordt
Lucknow geteisterd door een geweldige
hittegolf. In vijf dagen'zijn in Lucknow
alleen 18 Europeanen door de hitte be
vangen en gestorven. Ook onder de In
diërs eischt de hitte talrijke slachtoffers.
Volgens het verslag van de handelsban
ken was het jaar 1941 in Slowakije geken
merkt door de volledige overwinning van dé
werkloosheid en door het actief worden van
de handelsbalans. De staatsfinanciën toonden
een stabiel beeld van evenwicht, terwijl het
staatsbestuur alle loopende uitgaven alsmede
de investeeringen kon dekken uit de regel
matige inkomsten.
De groote droogte, welke in de eerste
helft van Juni in de meeste landbouw
districten van Spanje heerschte, heeft een
nadeeligen invloed gehad op vrijwel alle
graansoorten, zoodat de optimistische ra
mingen, vooral voor den tarweoogst, ver
moedelijk niet geheel en al gehaald zullen
worden.
De Chileensche regeepng is van plan het
wegvallen van de Japanscne zijdeleveran
ties te compenseeren door de oprichting
van een Chileensche zijdeindustrie en het
van staatswege bevorderen van de zijde
rupsenteelt.
Het driejarig zoontje van de familie H.
te Leur dronk een kop heete koffie leeg. De
kleine moest onmiddellijk naar het zieken
huis te Breda,worden overgebracht, waar hij
kort daarop is overleden.
Fransche wijnen!
Teneinde de verzorging van het 'land
met wijn tot den komenden oogst tfe
verzekeren heeft de Fransche staats
secretaris voor den landbouw de restee-
rende zich nog bij de wijnhandelaren
bevindende geblokkeerde wijnvoorra-
den, welke ongeveer 4500.000 hectoliter
bedragen, vrijgegeven.
Cripps legt in het Engelsche Lagerhuis verklaring af over de
debatten inzake Libye. Lady Astor en Dugdal (Labour)
hoeken „bittere lachsalvo's". De Willielmstrasse: Maarschalk
Rommel noopte Churchill tot zijn reis naar Washington.
Engelsche pers: Crisis alleen te vergelijken met die na het
débacle van Narvik. Volk deelt in de stemming van het
parlement.
Waveü als a.s. minister van
Defensie genoemd.
Sir Stafford Cripps heeft in het Lager
huis medegedeeld, dat men hoopt, dat
Churchill tijdig terugkeert om aan de a.s.
debatten over Libyë te kunnen deelnemen:
Hij voegde hieraan toe, dat de debatten op
den tweeden en derden dag van de eerst
volgende zitting van het Lagerhuis zullen
worden gehouden.
De conservatief, Sir John Wardlow
Milne, overhandigde dc reeds verwachte
motie van wantrouwen, die n<% door 20 af
gevaardigden van het Lagerhuis is getee-
kend, waarin het volgende wordt gezegd:
„Het Lagerhuis prijst het heldendom en
het uithoudingsvermogen van de weer
macht onder bijzonder moeilijke omstan
digheden, doch heeft geen vertrouwen meer
in de centrale oorlogsleiding".
In de verklaringen van de New York
Times, die in een van haar jongste arti
kelen gewag heeft gemaakt van groote
tegenstellingen tusschen Churchill en Roo-
sevelt, ziet men in de Wilhelmstrasse een'
bevestiging van het hier reeds dagen ge
leden uitgesproken vermoeden, dat het
vooral Maarschalk Rommel is geweest, die
den Britschen premier tot zijn plotselinge
i*eis naar Washington heeft genoopt. De
verklaringen van het- New Yorksche blad
laten naar men in Duitsche politieke
kringen verklaart geen twijfel meer
over, dat Churchill reeds voordat hij Enge
land verliet nauwkeurig er van op de
'hoogte was hoe slecht de zaken voor de
Geallieerden in Noord-Afrika stonden.
De crisis der Britsche regeering', die
door de debacle in Libyë is ontstaan,:
neemt inmiddels steeds scherpere vor
men aan. Het zou in het voornemen
liggen, Churchill als minister van de
fensie af te zetten, daar hij, wat deze
portefeuille betreft, het ergste gefaald-
heeft.
Als zijn opvolger als minister van defen
sie wordt de naam genoemd van generaal
Wavell. Daar Churchill het ministerie van
defensie als zijn voornaamste taak .heeft
opgevat, bestaat de mogelijkheid, dat hij
ook het minister-presidentschap zal. laten
vallen. Het parlement bevindt zich in een
zeer netelige positie, daar Milnes reeds
een motie van wantrouwen voorbereidt.
Aan den anderen kant kunnen de afge
vaardigden niet voorbijzien dat Churchill
bij de zwaarste nederlagen het klaarge
speeld heeft, het vertrouwen te doen be
waren.
Stormachtige zitting.
De Dinsdag gehouden zitting van het
Britsche Lagerhuis heeft een stormachtig
verloop genomen. Lady Astor en de La-
bour-afgevaardigde Dugdal konden „bit
tere* lachsalvo's" boeken. De laatste stelde
aan Attlee de vraag, of hij er niet eens
over wilde denken om den besten Sowjet-
Russischen generaal, dien men kan vinden,
zoo snel mogelijk naar Cairo te sturen.
Hier werd de spreker in de rede gevallen
door Lord Winterton, die een scherpe steek
onder water plaatste aan het adres var.
Churchill. Hij zeide: „Stuur den Sowjet-
Russischen generaal toch naar het Lager
huis als premier. Dat zou nog beter zijn".
Met betrekking tot den toestand op het
gebied der binnenlandsche politiek in En
geland schrijft de diplomatieke correspon
dent van de Daily Herald, dat het Engel
sche oorlogskabinet zich in een zoo gewel
dige crisis bevindt als men. totdusver in
dezen oorlog in de boezem der Engelsche
regeering nog niet heeft medegemaakt.
Dezen keer zal het parlement zich niet
laten afschepen.
Men kon eenstemmig de meening hoo-
ren, dat de nederlaag van de Britsche troe-
Een in Noord-Afrika het gezag van de
ondensche regeering op zijn grondvesten
heeft doen wankelen. Enkele afgevaardig
den zijn daarbij zoover gegaan te ver
klaren dat de huidige Engelsche. regeering
thans haar ongeschiktheid in alle zaken
der oorlogvoering op ondubbelzinnige wjj-
ze en opnieuw, doch „hopelijk voor de
laatste maal" bewezen heeft. Deze kriti
sche houding der parlementsleden weer
spiegelt zich in de stemming van het ge
heele volk.
Deze stemming kan alleen vergeleken
worden met den uiterst gespannen toe
stand op het gebied van de binr 'mdsche
politiek, welke destijds na Narvi mtstond
en aan den val van Chamberlain vooraf
ging:
Massale bijeenkomst van Nationaal-Socialisten.
Het hoogtepunt van ir. Musserts bezoek
aan de hoofdstad werd gevormd door de
bijeenkomst gisteravond op den Dam. waar
naar schatting ruim 20.000 personen heb
ben geluisterd naar zijn rede.
Een uur voor den aanvang schalden uit
luidsprekers de strijdliederen der bewe
ging en trokken van straten ver belang
stellenden naar het historische plein, waar
heen de nationaal-socialistische organisa
ties van alle kringen met hun vlaggen in
marschorde optrokken.
Voor het paleis was een spreekgestoelte
opgericht, waarboven tegen grijzen'achter
grond de leuze „Voor Volk en Vaderland"
en het N.S.B.-embleem waren aangebracht
Daarvoor had de nationale jeugdstorm zich
over de volle breedte van het plein opge
steld. met in haar midden een vendel dei
SS. Aan weerszijden bevond zich een eere-
wacht van W.A.
Onder de autoriteiten zagen wij den
plaatsvervangend Kreisleiter der N.S.D.A.P.
Vögler, den commissaris der provincie mr.
Backer, de wethouders Smit, Guépin en
Strak, majoor Donders, districtscomman
dant der marechaussee en den hoofdcom
missaris van politie kolonel Tulp. Voorts
waren eenige Nederlandsche invaliden
aanwezig uit het Luftwaffenlazarett in het
Westergasthuis.
De districtspropagandaleider G. L. G.
Ouwerkerk, opende de bijeenkomst om
kwart over acht met een korte toespraak.
Nadat onder leiding van opperhopman
Piet Heins gezamenlijk enkele strijdliede
ren waren gezongen naderde het tijdstip,
waarop ir. Mussert zou arriveeren.
Eenige commando's weerklonken, klok
slag halfnegen reed de motorpolitie het
plein op, gevolgd door de auto van ir. Mus
sert, die met daverend gejuich en houzee-
geroep werd verwelkomd.
Ir. Mussert beklom direct het spreekge
stoelte en richtte vervolgens het woord tot
de duizenden aanwezigen.
Rede van ir. Mussert.
Hij ving deze aan met te constateeren,
dat het jaren geleden is, dat nationaal-
socialisten elkaar in zoo grooten getale hier
in de hoofdstad konden ontmoeten. Dank
zij de houding, die men toen tegenover hen
aannam. Thans echter, aldus spreker, staan
wij hier in den zomer van 1942 op het
meest historische plein, in het hart van
Nederland. Ons volk heeft tijden gekend
van opgang en neergang. Laten wij er ons
van bewust zijn, dat wij ons nu bevinden
in een dieptepunt. Nadat hij dit nader had
uitgewerkt door er op le wijzen, hoe ons
leger in vier dagen verslagen werd, er geen
regeering, geen vloot meer is, ons land be
zet en de koloniën verloren zijn, stelde hij
de vraag: gaan wii naar den ondergang,
ja of neen? En hij beantwoordde haar: wij
nationaal socialisten staan hier in het ge
loof, dat wij ons in het dieptepunt bevin
den om ons vandaar uit opwaarts te be
wegen. Zonder dat geloof zouden wij hier
niet staan. Want daarop zal de toekomst
gebouwd moeten worden....
In 1932 verheugde ons" volk zich, aldus
ir. Mussert, over de aanwezigheid vati
meer dan vijftig politieke partijen. Dat er
momenteel schaarschte aan groente is, is
erger dan hun"verdwijnen (gelach). Zij
stelden de verdeeldheid voorop, wij riepen
op tot volkseenheid en samcnwerküjg. Zij
verdeelden ons volk in kapitalisten eii pro
letariërs. Wij kenden slechts volksgenoo-
ten, werkers.
Toen werd de leuze aangeheven „Indië
los van Holland" zij is helaas werkelijk
heid geworden wij propageerden liefde
voor volk en vaderland en spraken van
godsvertrouwen. In 1937 bij de verkiezin
gen keerden zich allen tegen één. De leuze
„eenheid en democratie" was in onze oogen
niet meer dan „waarheid door leugen".
Evenwel de democraten wonnen en men
hoste op de overwinning. Colijn en Oud
zouden 't hem doen. Stemt op Colijn, en
't komt in orde, was het parool. Waar ech
ter zijn de heeren democraten nu? Zij die
achterbleven, zij klagen, terwijl wij de
eenigen zijn, die het recht hebben verv,'ij-
ten te doen. Zoo is de waarheid.
Thans in 1942 bevindt zich ons volk in
nood en vernedering. Wij nationaal-socia-
listen lijden daaronder in ons hart het
meest- Terwijl Hitier de 400.000 man onzer
weermacht naar huis liet gaan, braken offi
cieren .hun belofte en werden 2.000 hun
ner weder gevangen genomen op hetzelfde
moment waarop twee jaar geleden die be
lofte was afgelegd.
Thans in 1942 is er ook voedselgebrek.
Wij herinneren ons echter de jaren 1933
tot en met 1940, waarin millioenen kilo
grammen voedsel werden vernietigd. Wij
hebben gewaarschuwd voor de straf die
over ons volk zou komen. En nu zegt men:
dat heeft die N.S.B. gedaan. Indien gij, volk
van Nederland, in 1937 echter gehoor ge
geven had aan onze roepstem, zouden wij
nu hand in hand gaan met de Duitschers,
zou Indië niet verloren zijn gegaan en zou
ons volk een gerespecteerd volk zijn, als
het Finsche. Wij hebben het recht verwij
ten te doen. Want wij hebben gewaar
schuwd
Wij beleven het monsterverbond van
kapitalisme en bolsjewisme. Wij weten dat
noch Engeland noch het bolsjewisme zul
len overwinnen. Doch- als deze winnen, dan
beteekent dat het einde van ons volk. Ech
ter niet alleen Duitschland, doch Europa
zal winnen. Op dat proces kunnen wij in
vloed uitoefenen door ons in te zetten aan
den goeden kant.
UITKEERING VOOR AMBTE
NAREN BIJ BEVALLING IN
HEN GEZIN.
Met terugwerkende kracht van
1 November 1941 af.
De Centrale persdienst van het N.A.F.
meldt:
In afwachting van een definitieve rege
ling zal aan ambtenaren en arbeidscontrac
tanten. ressorleerende onder de verschil
lende departementen, voor zoover zij een
brutosalaris genieten van niet meer dan
f 3000 per jaar, bü bevalling in hun gezin
bjj wjjze van voorschot, een uitkeering wor
den gedaan ter hoogte van f 55, overeenko
mend^ met de uitkeering, welke toekomt
aan hen, die verzekerd zijn krachtens de
wettelijke ziekte verzekering.
De secr-etaris-gfeneraal van het departe
ment van binnenlandsche zaken heeft bo
vendien een verzoek gericht tot de burge
meesters der gemeenten, om ten aanzien van
het hiervoor in aanmerking komend per-
oneel op overeenkomstige wijze te handelen.
Aan deze uitkeering zal terugwerkende
kracht zijn te verleenen van 1 November
1941 af.
Er zij er, die dat ook willen beïnvloeden.
Maar dan aan den verkeerden kant. Ik be
doel de OZO-ers. Ik gun hen echter het ge
noegen op prins Bernhard te zetten. In de
oorlogsdagen was hij hier kapitein. Nu Is
liü benoemd tot generaal en admiraal. Ik
stel me hem voor tegenover generaal Rom
mel. En hij was van plan in Indië te gaan
vechten als zijn schoonmoeder hem nie*
tegengehouden had (gelach).
Laten wij dan beter zien naar het Duit
sche volk, dat het voor heel Europa op
neemt en offers brengt. Offers zijn er ge
bracht hier, in Indië en in het Oosten. Zo
zijn noodig, want het zijn de geboorte
weeën van een nieuw Europa.
Eerst moet deze oorlog gewonnen zijn,
dan pas kan de wederopbouw beginnen.
En als die gewonnen is, dan zal men zich
gelukkig prijzen dat de N.S.B. er is.
Men denke zich even in, hoe de toestand
voor ons volk zou zijn zonder N.S.B., als
de oorlog eenmaal gewonnen is. Aan ons
daarom de taak dit volk omhdog te bjen-
gen. Zoo mogelijk met zijn medewerking,
zoo noodig echter er zonder.
En wanneer gij, kameraden u zoo nu en
dan afvraagt „waarom moeten wij het weer
doen?" dan luidt het antwoord: omdat wij
geroepen zijn de kastanjes uit het vuur
te halen, omdat wij de historische roeping
hebben dit volk op den rand van den af
grond weer omhoog te brengen. De bij
eenkomst werd besloten niet het gezamen
lijk zingen van het zesde couplet van het
Wilhelmus.
Dc Rijkscommissaris voor het inzette
Nederlandsche gebied heeft dr. Schroder
tot Beauftragte voor de stad Amsterdam
benoemd. Dr. Schroder blijft tevens Beauf
tragte voor de provincie Overjjsel.
Stapf-Heukels-Pax Holland-c.
TWEEëRLEI OPVATTING
Bs. De teraardebestelling van het stof
felijk overschot van Mevr. M. A. J. C. L.
de W„ gistermiddag op de begraafplaats
SL-Barbara, heeft menig R.K. voor een
probleem gesteld, wellis oplossing werke
lijk niet eenvoudig is. Mr. van Oppenrnay
typeerde de situatie door vast te stellen, dat
de R.K. Kerk, zelf bestaande uit feilbare
menschen, gemeend heeft zich tegen de
N.S.B. te moeten verzetten, omdat zij leeft
in den ouden tijd en tien nieuwen tijd niet
wil begrijpen. Juister wordt de situatie on
getwijfeld weergegeven, wanneer men vast
stelt, dat niet de Kerk maar de Nederland
sche R.K. geestelijkheid, of althans haar
leiding, in den ouden tijd leeft en den nieu
wen tijd niet wil begrijpen.
Wanneer het tragisch ongeval, dat dit
R. K. lid van de N. S. B. het leven kostte,
laten we zeggen: 10 meter over de Nedei--
landschDuitsche grens was geschied, dan
zou de R,K. Kerk geen seconde geaarzeld
hebben, dan waren de sacramenten, zonder
dat een enkele bedenking gemaakt was,
toegediend en dan zou de lijkdienst wél door
R.K. geestelijken gecelebreerd zijn. Gebeurt
het ongeval echter 10 meter langs dezen
kant van de grens, dan wordt .het slachtof
fer m eens zóó zondig, dat zelfs de Kerk er
zich niet meer mee inlaten kan. dat de
geestelijkheid zich terugtrekt en dat begra
fenis op gewijde aarde alléén nog met
dwang geschieden kan. Men zou geneigd
zijn zich af te vragen of deze zondigheid
schuilt m het simpele feit, dat het ongeluk
twintig meter meer naar dezen leant ge
beurde en dan moet het antwoord onvermij
delijk: neen luiden; dat is het geval niet.
Houdt de Kerk er twee opvattingen op
na ten aanzien van degenen die zich onder
haar hoede hebben gesteld Ook dat kan
men niet. aannemen Wat is dan de oor
zaak van dit verschil Het kan alleen hier
in gelegen zijn, dat de geestelijkheid aan
beide zijden van de grens haar taak anders
opvat. De geestelijkheid aan de Duitsche
zijde doet niet anders dan wat zij altijd
heeft gedaan: n.l. haar kinderen irt ster
vensnood bijstaan en na den dood een
kerkelijke begrafenis geven, omdat dat
nopdig is. De geestelijkheid aan onzen
kant van de grens ziet de zaak van den
politieken kant en vermag zich daar niet
boven te verheffen.
Het is een uiterst gevaarlijk, een lastig
en een pijnlijk geval. Uiterst gevaarlijk,
omdat er zoovelen zijn, ook onder de R.K.,
die niet vermogen de Kerk van haar be
dienaren te scheiden en die, wanneer een
maal de band met de Kerk losgemaakt is,
waarschijnlijk dezen band nimmer meer
vastmaken zullen. Lastig ook, omdat men
eenmaal toch zal moeten kiezen of deelen,
want het is niet aan te nemen, dat deze
geestelijkheid na de overwinning van het
Nationaal Socialisme, mokkend langs den
kant van den weg zal blijven staan, of zich
dan maar uit de Nederlanden terugtrekt.
ijnlijk, omdat de geestelijkheid in dezen
moeilijken tijd zich zelf buiten de gemeen
schap plaatst- door een houding aan te
nemen, die stellig voor aanvechting vat
baar moet worden geacht.
Het Nederlandsche volk heeft meer dan
ooit behoefte aan eenheid, het kan de toe
komst niet ingaan, met zich zelf strijdend
op alle fronten van Het leven en zeker niet
strijdend op een gebied, waarop het Natio
naal Socialisme dat immers het Gods
vertrouwen in zijn vaandel geschreven
heeft vrede wcnscht.
Daarom betreuren wij de houding der
T.K. geestelijkheid langs dezen kant van
de denkbeeldige streep, die ons land vaa
Duitschland scheidt.
