Haarlemsche Courant
Nieuwe omsingelingsslag bij Charkof met
Duitsche overwinning geëindigd.
Troepen van de As in Egypte
zetten opmarsch voort.
287e Jaargang No. 149
x x
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentiën 3—15
tn.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prUs.
Advertentieabonnementen 1500 m.pj. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m
Uitf.: Grafische Bedrijven Damiate.
Zaterdag 27 Juni 1942
Wnd. Hoofdredacteur: 3. V. BAUDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en. feestdagen.
Kennemer Editie
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93. Bijkantoor: Soendx*
plein 37. Tel. Directie 130S2, Hoofdredactie 15054, Redactie 10600,
Administratie 10724. 14525. Soendapleln 12230. Postgiro 134558.
Olrectle PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Ijmnlden: Kennemerlaan 102, Telefoon 5437.
21.827 gevangenen. Meer dan 100 pantserwagens, 250
kanonnen en een groote hoeveelheid ander oorlogsmateriaal
buitgemaakt of vernietigd. Nieuwe stellingen bij Sebastopol
genomen.
Bommen op woonwijken
van Bremen.
Het Duitsche weermachtsbericht.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt bekend:
In het Oostelijke deel van het ves-
tinggebied van Sebastopol hebben
Duitsche en Roemeensche troepen na
zwaren strijd op moeilijk terrein «ver
scheidene zwaar versterkte hoog ge
legen stéllingen genomen.
In het gebied ten Zuid-Oosten van
Charkof leidde de omsingelende aanval
van Duitsche en Roemeensche troepen,
doeltreffend gesteund door formaties van
de luchtmacht, tot insluiting en vernieti
ging van vijandelijke strijdkrachten. In het
verloop der voor den vijand met hijzonder
groote verliezen gepaard gaande gevechten
werden 21.827 gevangenen gemaakt en
meer dan honderd pantserwagens, 250 ka
nonnen en groote hoeveelheden aan infan-
teriewapens, automobielen en oorlogstuig
van allerlei aard buitgemaakt of vernietigd.
In het achterwaartsche gebied van den
eentralen frontsector dreven troepen
eener divisie infanterie den vijand oij
plaatselijke gevechtshandelingen uit veld-
stellingen, veroverden daarbij 118 kaze-
mattén en maakten een groote buit. Tegen
aanvallen van den vijand mislukten. Aan
het front van de Wolchof werd de om
singelde vijand door succesvolle aanvallen
in afzonderlijke groepen verdeeld. Deze
groepen gaan haar vernietiging tegemoet.
Bij gewapende verkenning boven de
Finsche Golf bracht de luchtmacht
een vijandelijke duikboot tot zinken en be
schadigde twee kleine vraohtschepen door
bommen. Nachtelijke aanvallen van de
luchtmacht waren gericht op wapenfabrie
ken aan den/boven- en middenloop van
de Wolga, alsmede op spoorlijnen m het
gebied om Moskou.
In den tijd van 12 tot 22 Juni verloor
de Sovjet-luchtmacht 468 vliegtuigen,
Daarvan werden er 375 in luchtgevechten,
63 door luchtdoelartillerie en 9 door for
maties van het leger vernietigd. De overige
machines werden op den -beganen grond
vernield. In denzelfden Hid gingen er aan
het Oostelijk front 42 eigen vliegtuigen
verlóren.
In N o 0 r dj- A f r k a bevinden de
Duitsch-Italiaansche troepen 2ich verdei
in opmarsch naar het Oosten.
Donderdagnacht ondernam de Bril-
sche luchtmacht aanvallen op verschei
dene plaatsen in het Noord-West-
Duitsche kustgebied, vooral op de stad
Bremen. De bevolking leed verlie
zen. Brandbommen kwamen vooral
terecht op woonwijken en openbare
gebouwen en richtten daar schade aan.
Nachtjagers, luchtdoelartillerie en ma
rine-artillerie schoten 52 der aanval
lende bommenwerpers omlaag.
De eerste luitenant Becker behaalde zijn
25e nachtelijke overwinning in de lucht.
Een Kroatische jachtformatie onder bevel
van den luitenant kolonel Dzal behaalde
aan het Oostelijk front zijn 50e overwin
ning in de lucb*
Het regiment luchtdoelgeschut behaalde
tijdens het offensief in Noord-Afrika in den
tijd van 26 Mei, tot 18 Juni de volgende
totale resultaten:
205 vijandelijke pantserwagens, 16 pant-
«erverkenningswagens en 26 vliegtuigen
werden kapot-, resp. neergeschoten, 38
stukken geschut, 33 machinegeweren, 21
stukken pantserafweergeschut en 100 auto
mobielen werden vernietigd, zes batterijen
werden tot zwijgen gebracht, talrijke
vrachtauto's werden beschadigd en vele
kazematten en nesten van verzet werden
buiten gevecht gesteld.
De bezette gebieden in het Oosten.
Op een bijeenkomst te Berlijn werd door
den gemachtigde van het Rijksministerie
voor de bezette Oostelijke gebieden het
woord gevoerd. Met betrekking tot het
grondbeginsel van Duitschland's economi
sche politiek in de bezette Oostelijke ge
bieden werd uiteengezet, dat deze gebieden
de natuurlijke aanvulling vormen van het
hooggeindustrialiseerde Westen door de
mogelijkheden op het gebied van den
landbouw en der voorziening met indu-
strieele grondstoffen. In fuil hiervoor zal
het Europeesche Westen aan de Oostelijke
gebieden industrieele producten ter be
schikking stellen. Een voorwaarde voor het
Wapenfabriek aan de Wolga
bestookt
800 k.m. diep het binnenland in
Duifceohe gevechtsvliegtuigen hebben van
nacht, naar door het opperbevel der Duit
sche weermacht wordt gemeld, in een
.vlucht, drie 800 km. diep vijandelijk gebied
binnen ging. wapenfabrieken aan de Bo
ven- en Midden-Wolga aangevallen. In de
gebouwen en loodsen werden twee zwaVe
explosies gezien. Bovendien ontstonden
langdurige en op grooten afstand zichtbare
branden. Donderdagochtend werden spoor-
wegdoeilen en een vliegveld bij Moskou be
stookt. Op het vliegveld werden schullge-
legenheden en dp startbaan zwa
digd.
Twee eenheden der Am. marine
verloren gegaan
Twee kleine eenheden der Amerikaan-
sche marine, n.l. de mijnenveger „Gannet"
met een inhoud van 840 ton en het pa
trouillevaartuig ,.P. V. 389" zijn aan de
Amerikaansche Oostkust verloren gegaan
In totaal worden 20 man als verloren be
schouwd. Het Amerikaansche departemen:
van marine heeft het verlies van deze beide
tenheden thans toegegeven.
inschakelen van de Oostelijke gebieden in
het kader van de Europeesche economie is
het vervangen van de bolsjewistische
staatseconomie door een economie, welke
een aanpassing aan de economie van het
Dutscherijk en van het overige Europa
mogelijk maakt. Met betrekking tot de taak
van de Duitsche perswarenindustrie in de
bezette Oostelijke gebieden werd uiteen
gezet, dat deze een leidende rol kan spelen
bij den opbouw van de betreffende indu
strie in deze gebieden en in staat is rich
ting, tempo en omvang der resultaten gun
stig te beïnvloeden.
Het bombardement van
Birmingham
Duitsche gevechtavMegtiuigeu hebben in
den nacht van 24 op 25 Juni de industrieele
installaties van Birmingham geboimibar-
dteerd. Ztj drongen door tot boven het be-
wape-ningecentrum van de Midlands. Een
uur lang kwamen de bommen neer op de
fabrieken. In talrijke militaire fabrieksin-
stallatles werden doeltrefferide vernielin
gen aangericht. Het Britsohe bewapenlngs-
potentieel wei*d daardoor gevoelig getrof
fen im een van zijn belangrijkste productie-
plaatsen.
Japan's economische politiek
in oorlogstijd
Het Japansch kabinet heeft het plan aan
genomen voor de algeheele controle op
vraag en aanbod van de eerste levensbe
hoeften. Deze zullen worden verdeeld in
drie klassen, waarvoor een afzonderlijk
schema zal worden opgesteld. Dit vormt
het laatste punt v?an het acht punten om
vattende plan der Japansche regeering voor
het fiscale jaar 1942/43, opgesteld om het
Japansche bedrijfsleven in staat te stellen
zich ongehinderd aan een succesvolle
voortzetting van den oorlog te kunnen
wijden.
De leidende controle.corporatie van de
Japansche ijzer- en staalindustrie publi
ceert een plan, volgens hetwelk Japan in
acht ijzeraistricten zal worden verdeeld.
Fusies in de ijzerindustrie zullen worden
vermeden, teneinde een tijdelijke daling
van de capaciteit te vermijden. Alleen be
drijven met een klein kapitaal komen voor
fusie in aanmerking. In deze nieuwe ijzer-
districten zal de productie worden geco
ördineerd, zoodat de producten zooveel
mogelijk in het zelfde district kunnen wor
den afgezet.
Critiek in Amerikaanschen
Senaat op de Engelschen
Verschillende senatoren hebben zich in
den Amerikaanschen Senaat bezig gehou
den met de nederlagen der Geallieerden
op alle fronten. Senator Ellender stelde
daarbij den eisch. dat president Roosevelt
de- opperste leiding van de Vereenigde na
ties op zich zou nemen bij de inspannin
gen om een verandering te brengen in den
huidigen ongelukkigen toestand. Voorts
verklaarde Ellender: de door de duikboo-
tenveroorzaakte scheepsverlïezen hebben
een „schandaligen" omvang aangenomen.
Ellender stelde de „apathie der Britten"
verantwoordelijk voor de nederlagen in-
Tobroek.
Inzake zijn eisch, dat Roosevelt de opper
ste leiding der Vereenigde naties op zich
zou nemen, verklaarde Ellender, dat hij
weliswaar niet wist of de Sowjet-Unie een
dergeljjken stap zou toejuichen, doch dit.
liet hem onverschillig. Een dergelijke lei
der moet onmiddellijk benoemd wordep.
Voorts vex-klaarde Ellender, dat een groot
deel van het Britsche en Amerikaansche
volk een walging ondervindt en op zijn
minst genomen niet langer de permanente
lediggang van een groot aantal troepen,
die op de Britsche eilanden zijn gestation-
neerd, kan aanzien.
Volgens den Britschan berichtendienst is
de Amerikaansche bevelhebber in Enge
land, James Chaney van zijn post terug
geroepen en naar Amerika teruggekeerd.
Besprekingen tusschen Hindoes
en Mohammedanen in
Britsch Indië
Radio-Delhi meldt, dat de voormalige
minister-president van Madras, Raja Go-
palachari zijn besprekingen met den voor
zitter van de al-Indische Moslemliga, Jin-
nah, te Bomboy heeft beëindigd.
Voorwerp van besprekingen was de ver
betering der betrekkingen tusschen Hin
does en Mohammedanen. Raja Gopalachari
is van Bömbay naar Wardha vertrokken
om daar gijn besprekingen met Gandhi
voort te zetten. Intusschen is ook de leider
van het Congres dr. Prasad te Wardha aan
gekomen.
Te Wardha wordt door de Congresleider
onderhandeld over den eisch aan Enge
land om Indië te verlaten.
100ste BEDRIJFSBUEEN-
KOMST VAN HET N.A.F. TE
AMSTERDAM
Het eerste bedrijfsbezoek
van den nieuwen Beauftragte
Het gewest Amsterdam van het Neder-
landsche Arbeidsfront hield 25 Juni zijn
100ste bedrijfsbijeenkomst in de hoofdstad
in de ruime cantine van het laboratorium
der Bataafsche Petroleum Maatschappij.
In de bijeenkomst, waaraan 600 perso
nen in het bedrijf werkzaam, deelnemen,
waren als gasten aanwezig dr. Sohroeder,
beauftragte voor de stad Amsterdam van
den Rijkscommissaris, die hiermede zijn
eerste officieele bedrijfsbezoek te Amster
dam aflegde, de Sozial Referent de heer
Rodegro, terwijl namens het N. A. F. de
organisaÉieleider de heer J. P. H. van Kam-
Een en fie gewestelijk leider, de heer W
iersma, aanwezig waren.
Na een openingswoord door ïr. J. A. M.
Caviet, nam de heer van Kampen het
woord voor een betoog over de gemeen
schap en de drieledige taak van het N.A.F.
het maken van den egoistischen mensch tot
een gemeenschapsmensch. het bouwen van
een zijn taak bewust zijnd leger van wer
kers en het vormen van een waarachtige
socialistische samenleving. Na de met volle
aandacht aangehoorde rede, sloot de heer
Caviet de bijeenkomst, een dankwoord tot
den spreker richtende voor diens met zoo
veel overtuiging geuite rede en tot het per
soneel voor de getoonde belangstelling.
Daarna vertoefde dr. Schroeder. nog ge-
ruimen tijd in het bedrijf, waar hij zich een
uiteenzetting liet geven over de geschiede
nis en de huidige positie van het bedrijf
der B. P. M. Bij dez.e gelegenheid uitte dr.
Schroeder den wensch, dat dit bedrijf er
veel toe moge bijdragen, dat Amsterdam
daarmède ook Nederland een belangrijke
-plaats in het nieuwe Europa zal innemen.
Vreeselijk ongeluk op station
te Hengelo
Man door trein meegesleurd
Bij een ongeval, dat gistèr op het sta
tion te Hengelo heeft plaats gehad, is de
49-jarige lampenist bij de Ned. Spoorwe
gen. H. J. ten Donkelaar uit.Hengelo, om
het leven gekomen.
Een dienstdoend rangeerder bemerkte,
dat door de wagons van een goederentrein,
welke iederen -ochtend om 5.10 uur naar
Oldenzaal vertrekt, een man werd mee
gesleurd. Onmiddellijk stelde hij den
machinist hiervan op de hoogte en toen de
trein tot stilstand was gebracht, deed men
een vreeselijke ontdekking. Ten D., die op
onverklaarbare wijze tusschen de rails is
terecht gekomen, bleek geheel verminkt te
zijn. De wielen waren over zijn armen en
beenen gereden, waarna hii pl.m. tien me
ter door den trein werd meegesleurd. Hoe
wel het slachtoffer de eerste oogenblikken
na de ontdekking van het ongeval, nog tee
kenen van leven gaf. is hij even later over
leden.
Reikt uw zwakkere volksgenooten de
hand; wordt lid van den Nederlandschen
Volksdienst.
TENTOONSTELLING „STAD
EN LAND" TE AMSTERDAM
Uitbreiding van handel en industrie
bedreigen het natuurschoon
Naar een doeltreffend nationaal
plan
In het stedelijk museum te Amsterdam
gister de tentoonstelling „Stad en Land", een
groote expositie die in de acht en twintig boven
zalen is ingericht, geopend.
Ter gelegenheid van de opening heeft de voor
zitter van den raad van bijstand, dr. J. P.
Fockema Andreae. voor een klein gezelschap ge-
noodlgden een Inleiding gehouden.
Dr. Fockema Andreae begon met dank te
brengen aan jhr. D. C. Röell en jhr. W. J. H. B,
Sandberg en hun medewerkers voor het voortref
felijk werk tfat zij tot stand gebracht hebben.
De tentoonstelling aan een andere beschouwing
onderwerpend, zeide dr. Fockema Andreae
verder:
Voor wij van 's menschen daden getuige zijn
en zijn toenemenden invloed ook op de natuur
leeren kennen, worden wij nader met de schoon
heden en de ontwikkelingsmogelijkheden van
ons landschap vertrouwd gemaakt.
Nergens ontbreekt de mensch. In alle streken
woont en werkt hij. maar overal past hij. even
als zijn woningen en werken dat doen. wonder
wel in het landschap. Niet anders is het met de
verschillende typen van boerderijen, al naar de
streek, met de schaapskooi op de neide, de mo
lens op het veld. de kasteelen in de bosscher.,
Ïet veerhuis aan het water, de onder oude lin
en verscholen pleisterplaatsen en hoefsmidsen
ilangs landwegen. En ook sphljnen met de om-,
geving vergroeid de dorpshuizen.
Allengs gaat de mensch de natuur meer en
meer beheerschen en in het landschap ingrijpen.
Tal van omstandigheden drijven hem steeds
verder in die richting.
Menigmaal maakt de nood- hem vindingrijk,
b.v. als het er om gaat de geyaren te keeren, die
de ongebreidelde natuurkrachten voor zijn veilig
bestaan bleken op te leveren.
Daarnaast slaagt de mensch er in. den vader-
landschen bodem door droogmaking, inpolde
ring en landaanwinning te vergrooten, naar ook
door ontginning, draineering of bevloenng
vruchtbaar te maken en op vele wijzen te ver
beteren.
Het ls vooral de sterke toeneming van de
bevolking in de laatste anderhalve eeuw
vermeerderde zij met 350 procent die er
de menschen toe drijft geen middel tot pro-
ductlefmaklng van den grond en intenslvee*
ring van de productie onbeproefd te laten,
want zooveel meer miHioenen inwoners dan
vroeger moeten hier leven, wonen, de kost
verdienen.
De in de 19e eeuw sterk opgekomen industrie
vraagt weliswaar heel wat minder werkruimte
per kostwinner dan de landbouwer, maar zij
grijpt diep in het landschap in. brengt er als
het ware een vreemd element in en naarmate
men de rijkdommen van den bodem beter leert
kennen, onttrekt zij er kostbare stoffen aan:
turf, zout en steenkolen en grondstoffen voor
fabrieken van baksteen, kalkzandsteen en ce
ment. Vele andere industrieën zijn niet aan een
bepaalde plaats gebonden; overal in den lande
verrijzen fabrieken met haar schoorsteenen.
Het mede door handel en industrie aange
wakkerd verkeer, de electriciteitsvoorzie-
nlng. de waterwinning, de berichtgeving
eischen den aanleg van zooveel, wegen, ba
nen en sporen, draden, jalen. masten en
bulzen, dat de ongerepte natuur boven- en
ondergronds telkens bedreigd wordt.
En de steden en dorpen groeien ziender-
oogen. Ook dit ls niet slechts verklaarbaar,
In verband met den snellen aanwas van de
bevolking, maar zelfs In zekeren zin toe te
Juichen, met het oog op een goede volks
huisvesting.
Vele onzer steden kunnen roem dragen op
haar eigene, karakteristieké schoonhei^. Ook
hier echter, gelijk in de natuur, heeft men de
schoonheid helaas niet steeds weten te sparen.
Men heeft .niet nagelaten, verschillende verzach
tende omstandigheden aan te voeren: de sterke
groei der bevolking dwong meermalen tot het op
korten termijn uitvoeren van ingrijpende maat
regelen. zonder dat er veel tijd was voor rustig
beraad; door het wegruimen in de 19e eeuw. Van
de ommuringen vielen de'- natuurlijke grenzen
van de bebouwing als het ware weg: de eischen
van het verkeer maakten allerlei doorbraken,
straatverbreedingen noodzakelijk; de belangen
der volkshuisvesting moesten tot saneering,
zelfs wegruiming van veel schilderachtigs lel
denmaar vast staat, dat ter wille daarvan -
en. wat erger is, ook meermalen zonder aan
wijsbare redenen, zwaar tegen de schoonheid ge
zondigd werd. meer zeker, dan waarvoor ook
noodig ware geweest.
Wij zien wat de overheid vooral in deze eeuw
heeft weten te redden, te beschermen, te voor
komen, te organLseeren. op te bouwen, in goede
banen te leiden. Wij denken aan uitbreidings
plannen, bestemmingsplannen, welstandsbepa
lingen, streekplannen, plassenverordemngen. ver
ordeningen tegen ontsierende reclame en ver
ordeningen op het natuurschoon.
's Rljks^bemoelingen zullen een waardige be
kroning vinden in een goede monumentenwet en
een doeltreffend nationaal plan.
Er z.al reeds veel gewonnen zijn, zoo besloot
dr. Fockema Andreae zijn rede. als iedere Ne
derlander voortaan in alles eerbied, kan het
zijn liefde, toont voor natuur- en cultuurmonu
menten. voor al wat made uitmaakt de schoon
heid van stad en land.
Vervolgens bezichtigden de genoodigden on
der leiding van den conservator der gemeente
musea, jhr. Sandberg, de tentoonstelling, die
zeer smaakvol is ingericht en door haar uitge
breidheid, overzichtelijkheid en leerzaamheid toi
de allerbeste tentoonstellingen gerekend moet
worden, welke ooit in het stedelijk museum
werden ingericht.
„Geen volk zal zich aan een
sterk gezag kunnen
onttrekken".
Min. pres. van Portugal over
de buitenlandsche politiek.
Zorg over Britsch-Am. solidariteit
en de alliantie met Moskou.
De Portugeesche minister-president Sa-
lazar heeft Donderdagavond voor de radio
een rede gehouden, over de economische,
de moreele en de politieke verdediging var,
Portugal, .waarin hij o.a. het volgende
zeide:
De door Portugal aangevoerde redenen
voor een vergemakkelijking van den in
voer heeft bij de Engelsche autoriteiten
blijkbaar geen begrip gevonden. De ver
leende faciliteiten waren schaarsch en
veelal te laat. Het Portugeesche bedrijfs
leven beweegt zich thans in twee richtin
gen, n.l. produceeren en sparen.
Portugal heeft het zeldzame geluk, m
Europa een geografische eenheid te vor
men met gelijke taal. gelijk ras, gelijk ge
loof en gelijke beschaving. De Portugee
sche pers moet volkomen onafhankelijk do
essentieele kwesties bespreken. Helaas zijn
eenige Portugeezen het slachtoffer gewor
den van buitenlandsche propaganda.
Waarom zouden wij ons wegens buiten
landsche belangen verdeelen? Is één daar
van wellicht een nationaal belang? Wan
neer het dat wordt, dan zullen wij niet
verdeeld zijn, maar solidair en sterk in
onze eenheid.
De regeering acht het nationale belan-
door de neutraliteit goed verdedigd. Wij
liggen aan zeeën en continenten, waar ge
streden wordt. Wij bevinden ons op het
kruispunt van de groote wereldwegen. Ons
wordt de kostbare bescherming van be-
Daalde punten opgelegd. Wij hebben onze
krachten, offers en arbeid niet gespaard
en wij zullen dat blijven doen met het
eenige streven, dat onze soldaten hun
plicht zullen vervullen als waakzame
posten.
Neutraliteit is niet voordeelig, wanneer
zij niet het nationale belang dient. Men kan
derhalve nooit zeggen, dat zij definitief is
Zij is meer afhankelijk van anderen, die
haar miskennen dan van hem, die haar be
houden wil.
Het probleem komt ten slotte hierop
neer, na te gaan welke gevolgen de af
loop van den oorlog kan hebben op het
politieke regime der Europeesche landen
en hoe deze regimes zich tegen de dreigen
de gevaren kunnen beschermen.
Ik bedoel vooral de geestelijke verwar
ring. die ontstaan is door de Engelsch-
Russische alliantie en de ongerustheid
welke overal, zelfs bij de z.g. Geallieerde
landen, ontstaan is over de solidariteit van
de Engelsche en de Amerikaansche demo
cratie met de Sovjet-regeering.
De aanmatiging, waarmede het Engel
sche volk immuun meende te zijn voor den
economischen en socialen strijd, die sinds
den vorigen oorlog tot aan het drama in
Spanje min of meer heel Europa heeft
aangetast, was vol van gevaren.
Ik ben van meening, dat het over
dreven is te zeggen, dat Engeland
wenscht of voornemens is, het commu
nisme als de hooD van morgen te be
gunstigen, maar ik geef toe, dat er
velen zijn, die er belang bij hebben om
van een eventueele Engelsche over-
winning een ideologische overwinning
te maken, die de hoofdschuldigen aan de
wanorde en de fouten in Europa van
de laatste twintig jaar op hun plaat
sen zou terugbrengen.
Niemand kan in ernst gelooven, dat deze
oorlog begonnen werd met het doel om
vleer politieke regimes aan het bewind te
brengen, die verbannen zijn of afgedaan
hebben.
Door de ervaring is het feit bevestigd
d.at democratie en liberalisme aan het ein
de van hun krachten zijn. De vorige oor-
'og is de laatste groote gebeurtenis, die
de nieuwe regimes verwekte, uit de alge-
meene noodzakelijkheid, een eind te ma
ken aan de wanorde en ellende, welke db
oorlog had nagelaten. Alleen Engeland han
door de natuurlijke langzaamheid van zijn
politieke en economische ontwikkeling
moeilijkheden. Het ontstaan van de nieu
we regimes kon het n.l. hier en daar be
paalde mogelijkheden ontnemen.
Op zich zelf hadden die regimes even
wel niets Usentieels anti-Britsch. Thans,
midden in den slag neemt Groot-Bnttan-
nië eenige voordeelen van de nieuwe re
gimes aan. Het brengt een revolutie te
weeg in zijn leven en neemt denkbeelden
over van den nieuwen tijd. Het heeft zulks
niet noodig om den oorlog te voeren, maar
de oorlog had wellicht verhinderd kun
nen worden, indien het zulks eerder ge
daan had. Hetzelfde geldt voor Amerika en
voor vele anderen, zij het onder andere
mannen.
De taak, waarvoor wij staan om de
wereld na den oorlog weer op te bou
wen, is onvereenigbaar met de poli
tieke economische en sociale wanorde,
waarin Europa als gevolg van den vo
rigen oorlog was weggezakt. Het tegen-
woordige tijdvak zal onder een drie
voudig teeken staan: van de autoriteit,
van den arbeid en van de sociale
voorzieningen.
Geen volk zal zich aan een sterk gezag,
geen mensch zal zich aan dfe plicht tot ar
beid en geen bedrijf en geen rijkdom zal
zich aan het criterium van zijn sociale nut
tigheid kunnen onttrekken.
In politiek opzicht hebben te Berlijn
vooral die uitlatingen belangstelling ge
wekt, waarin Salazar spreekt van de smar
telijke ongerustheid, die in steeds stijgende
mate bij alle Europeesche volken en zelfs
ook in den schoot van de z.g. „Vereenigde
naties" valt op te merken over de Anglo-
Amerikaansche solidariteit met de Bolsje
wisten. Naar de meening van politieke
kringen te Berlijn is het nauwelijks aan te
nemen, dat een man als Salazar de con
sequenties over het hoofd ziet, die hieruit
tenslotte voor de Britsche politiek voort
vloeien.
Met betrekking tot de uitlatingen van
Salazar over de sociale taken van den staat,
die hij samenvat in de programpunten, de
autoriteit, de arbeid, de sociale voorzienin
gen, verklaart men in de Wilhelmstrasse,
dat hetzelfde program in Duitschland se
dert de verovering van de macht door het
Nationaal-Socialisme op alle gebieden van
het particuliere en openbare leven ver
wezenlijkt is en wordt.
Nederlaag der Engelschen in Libye werpt
Britsch recruteeringsplan omver.
Kaart van Pelt
Nadat de Britsche troepen onder generaal Ritchie de strategische punten aan d«
Libysche xijde van de grens moesten prijsgeven, hebben de troepen van maarschalk
Rommel de operaties op Egyptischen bodem voortgezet. Geheel rechts op het kaartje
Sidi (el) Barranl. dat de strijdkrachten der As inmiddels achter zich hebben gelaten.
Egyptisch premier over
houding van zijn land.
Het Italiaansche weermachtsbericht
luidt:
De troepen van de As dringen den vijand
terug en blijven in Oostelijke richting op
trekken.
Het D.N.B. voegt hier aan toe: In mili
taire kringen verklaart men, dat de streek
om Mersa Matroe voor de Engelschen een
goed verdedigingsterrein Is. Vooral is de
streek ten Zuiden van Mersa Matroe voor
de verdediging geschikt, daar zich aldaar
moerassen en heuvelketens bevinden.
Engelands verliezen aan menschen
bij den strijd in Noord-Afrika zijn zoo
groot, dat het geheele recruteerings-
program voor het Engelsche leger moet
worden veranderd, schrijft de Dairiy
Mail.
Groot-BHttatvnlë moet nu teruggrijpen
tot de oudere lichtingen, en deze in de
plaats stellen van de jongere mannen in de
wapetvbedrijvon. De komende drie maanden
aai men derhalve duizenden mannen tot den
leeftijd van 50 en vrouwen tot deh leeftijd
van 45 jaar oproepen om te werken in de
munitiefabrieken. Van officieele zijde is
reeds bevestigd, dat men in die omstandig
heden geen productiestijging meer kan be
reiken. alieen d#>rdat de werkkrachten
ontbreken. De Engelsche vrouwen zullen
voortaan nog meer dan tot dusver worden
betrokken bij de organisaties der oorlogs-
hulpdien^ten en bij werkzaamheden in de
wapenbeorijven.
De Britsche propaganda heeft het bericht
verspreid, dat de Egyptische minister-pre
sident Xahas Pasja verk'.aaTd zou hebben,
dat de Egyptische regeering voor den oorlog
gereed ls en dat Egypte .zoo noodig bij
machte ie. een half mlllioen man op de been
té brengen.
Tegen deze bewering 1© Xahas Pasja
opgekomeu met de verklaring, dat dc
Egyptische regeering nog altijd onvoor
waardelijk vasthoudt aan dc verklaring
die zij op April In de Kamer heeft
afgelegd.
Xahas Pasja heeft toen namelijk letter
lijk gezegd: ..Nooit zal ik mijn toestemming
geven voor een stap, die Egypte er toe zou
brengen, aan een oorlog deel te nemen of
troepen naar het front te sturen, wat voor
omstandigheden zich ook kunnen voor
doen."
Dc Duce In Z.-ItaUë.
De Duce is teruggekeerd van een vlieg
tocht naar Sardinië en Zuid-Italië, waar hij
de formaties van Koninklijke luchtmacht
en marine heeft geïnspecteerd. Hij heeft
zelf het driemotorige vliegtuig bestuurd en
in drie dagen 1800 kilometer gevlogen.
De Duce heeft een groot aantal militaire
vliegvelden en marinebases bezocht en per
soonlijk 1257 strijders van lucht- en zee
macht onderscheiden, o.a. hen. die zich heb
ben onderschelden 5n den laatsten lucht
en zeestrijd in het centrale deel van de Mïd-
dellondsche Zee, die van zoo beslissenden
invloed is geweest op den slag in Noord-
Afrika.
De Duce. die vergezeld was van den secre
taris der partij en de onderstaatssecretaris
sen van marine en luchtvaart, heeft in zijn
verschillende redevoeringen tot de strijders,
die onderscheiden werden, o.a. gezegd:
Op 14 en 15 Juni heeft de Italiaansche
luchtmacht een bewijs gegeven van haar
kracht en hebben de bemanningen haar
vermetelheid bewezen, door het gevaar te
trotseeren met de onverschrokkenheid van
iederen fascist. G root-Brittan nië heeft ein
delijk d'iep in zijn vleesch de beet van den
Romeinechen wolf gevoeld. Door de con-
voo'.en in de Straat van Sicilië te blokkeeren
hebt gij de schitterende overwinning van
Tobroek mogelijk gemaakt en alle gevol
gen, die zich daaruit kunnen ontwikkelen.
Weest trotsch. dat gij hebt deelgenomen aan
een slag, die bewees, dat de^MiddeUand-
sche Zee ItaHaamsch was en weer zal wor
den.
Vrijdagnaoht Is het vliegveld L/ucca op
Malta door verscheidene golven Duitsche
gevechtsvliegtuigen aangevallen. Groote
vernielingen werden aangericht.
Strenge maatregelen tegen clan
destien vervoer van aardappe
len en groente.
De Officier van Justitie b{j den economi
schen rechter te 's-Gravenhage heeft van
ochtend medegedeeld, dat zeer strenge maat
regelen zullen worden genomen tegen hen,
die clandestien aardappels vervoeren. Van
degenen die op hun flets aardappels of groen
te vervoeren, die buiten de veiling om zijn
verkocht, zal de fiets in beslag worden ge
nomen.
De economische rechter voegde er aan toe,
dat hij te zijner tijd de overtreders zwaar zal
straffen.
HET KRAAKT.
Bs. Wie op dit oogenblik een balans
zou moeten opmaken omtrent den stand van
den strijd, moet ongetwijfeld tot de conclu
sie komen, dat de toestand voor Duitschland
en de iferbonden landen gunstiger is dan
ooit te voren. Het is daartoe niet noodig zich
te verliezen in allerlei redeneeringen, die
wit moeten praten wat zwart is en zegevie
rende berichten te forceeren. Uitsluitend
feiten geven. zoowel op militair- als op
politiek gebied een inzicht, dat voor geen
twee uitleggingen vatbaar kan worden ge-
sfcht.
Zoo kan men de aandacht vestigen: op de
resultaten van den grooten vernietigingsslag
bij Kertsj en op den geweldigen omslnge-
lingsslagpoging bij Charkov. Sebastopol wordt
steeds verder overweldigd, zoodat het oogen
blik waarop de capitulatie of dc inneming
een feit zal zijn, niet meer zoo heel ver
verwijderd ligt. De vernietiging van twee
groote Britsche vonvooien in dë Middelland-
sche Zee zegt voldoende, omtrent de positie
van Engeland in dit gebied.
Onmiddellijk in verband hiermede kan ge
bracht worden de capitulatie van Tobroek.
De toenemende tonnage verliezen der ge
allieerden hebben afmetingen aangenomen,
die noodlottig dreigen tc worden of reeds
zijn. In den Groot-Oost-Aziatischen oorlog
boekt Japan geweldige overwinningen. De
stand van den strijd in Birma laat geen
twijfel over omtrent de vraag welke partij
boven ligt. De Japansche druk op Tsjoeng-
king China wordt steeds zwaarder, ♦erwijl
de beteekenis der Japansche verovering van
de Aleoeten. hoe men haar ook van Ameri
kaansche zijde probeert te verkleinen, niet
misverstaan kan worden.
Op politiek gebied vertoont de toestand
al evenzeer voor de geallieerden ongunstige
symptomen. Zoo is bijv. een belangrijk feit
van den dag de kortdurend slechter wor
dende betrekkingen tusschen Turkije en de
Sovjet-Unie, als gevolg van het proces tegen
de daders van den aanslag op Von Papen
en tengevolge van het Sovjet-optreden in
Iran. Dit laatste zet in Turkije veel kwaad
by>ed onder de bevolking, die haar sympathie
niet onder stoelen of banden steekt. Toen
een Zweedsch schip door een Sovjet-duik
boot getorpedeerd werd, heeft de Zweedsche
regeering daarin aanleiding gevonden om
haar handelsschepen binnen de driemijls-
zone te laten convooieren Een beslissend
keerpunt in de Fransche politiek werd be
reikt, toen Laval in zijn radiorede openlijk
toegaf, dat een Duitsche zege voor Europa
de eenige kans is om nog veilig uit den door
de Britten geschapen chaos te komen.
Dat admiraal Da.rlan hem naar aanleiding
vam deze rede een setukwensch-telegram
stuurde is van niet minder groote beteeke
nis. De goede verstandhouding tusschen
Spanje en de almogendheden is door het be
zoek van Suner aan don Duce volkomen
duidelijk gebleken. Portugal toont onge
rustheid in verband met de samentrekking
van groote Britsche troepen massa's bij de
grens vam Mozambique. Ziedaar enkel©
punten uit een opsomming van Degations-
sekretar Willy Janke. Men zou bij dez©
punten nog een aantal andere, die eveneens
welsprekend zijn, kunnen voegen. De ge
heime clausules ufct het Britsch-Sovjet-
Russische verdrag hebben n6g meer dan
voorheen het be»ef versterkt, dat het ge
vaar voor de Europeesche volken dreigt utt
den hoek der geallieerden.
De toestand in Britsch-Indië en het feit. dat
de Britten genoodzaakt werden hun negende
armee uit Syrië, waar de Arabieren nog lang
niet rustig zijn, naar Egypte te sturen, is even
eens van groot belang De overhaaste terug
keer van Churchill in Engeland, waar men zijn
regeering met moties van wantrouwen bombar
deert, kan tenslotte maar één beteekenis heb
ben: het kraakt in de Geallieerde gelederen;
Churchill moet zich voor den zooveelsten keer
haasten om zijn zaak goed te praten. Wie geen
practische resultaten kan voorleggen moet
wel met flux de bouche doen.
En hij zal nóg praten als het Duitsche leger
ook den laatsten slag in concessie gewonnen
heeft..
DE NIEUWE AARDAPPEL-
BON
De secretaris-generaal van het departe
ment van landbouw en vlsxchcrlj maakt be
kend, dat gedurende het tijdvak van 28 .Juni
tot en met 4 Juli a.s., elke d«T inct „33a" ge
merkte bonnen van de anrdappeikaart recht
geeft op 't koopen va»^ 3/4 KG aardappelen.
Geldigheidsduur aardappelbon
verlengd
De secretaris-generaal van het depar
tement van landbouw cn vi&scherij
maakt bekend, dat dc geldigheidsduur
van dc bonnen „aardappelen 32a".
welke elk recht geve» op 't koopen van
1/2 kilogram aardappelen, is verlengt*
tot en met 4 Juli a.a.
