Haarlemsche Courant
Duitsch aanvalsfront
in het Zuiden
verbreed.
Aanvallen der Spiltroepen aan
het Egyptisch front.
287e Jaargang No. 164
Abonnement p. week #,2t, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers S cent. Advertentiën 3—15
3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prUs.
Advertentieabonnementen 1500 m.o
Editie 3—15 m-m. 1,20. Abonnement 1S00 r
Ultj.: Grafische BedrUven Damlate.
p. m.m. Kennemer
..m. s cent p. m.m.
Wnd. Hoofdredacteur: J. V. BAITDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Woensdag 15 Juli 194-2
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 13, BUkantoor: Soendaa
plein 37. Tel. Directie 13*82. Hoofdredactie 15*54. Redacüe ÏOSOO,
Administratie 10724, 14525, Soendapleln 12230. Postgiro 13435S.
nirectie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Duitsche
tankformaties
sluiten den
vijand bij
Woronesj in.
4
pLuchtactiviteit in het Westen.
Het opperbevel" der weermacht maakt
bekend:
In den Zuidelijken sector van het Ooste
lijk front is het Duitsche aanvalsfront ver
breed in Zuidelijke richting. Taai verdedig
de vijandelijke stellingen werden doorbro
ken. Bij de achtervolging van den vijand
stormden snelle troepen ver voorwaarts te
midden van de bewegingen van den vijand
en verpletterden colonnes van alle wapens,
die zich op den terugtocht bevonden. Voort
durende luchtaanvallen waren met vernie
tigende uitwerking op den wijkenden
vijand gericht.
Ten Noordwesten van Woronesj sloten
tankformaties een groep vijandelijke strijd
krachten in snellen opmarsch in.
In den middensector werden tal van
plaatselijke aanvallen van den vijand afge
slagen en Sovjetconcentraties verpletterd.
Bij zuiveringsacties in de voormalige om
singeling aan de Wolchof werd de opperbe
velhebber van 't tweede Sovjet-stormleger.
luitenant-generaal Wlassof, uit zijn schuil
plaats te voorschijn gehaald.
In Egypte slechts plaatselijke gevechts
activiteit rondom El Alamein. In luchtge
vechten en door luchtafweergeschut ver
loren de Britten 12 vliegtuigen.
Aan de kust van Palestina plaatste een
Duitsche duikboot twee torpedotreffers op
een tankboot, die in een krachtig beveiligd
convooi voer.
Op Malta werden de luchtbases door
luchtformaties Duitsche en Italiaansche ge
vechtsvliegtuigen doorloopend bestreden.
Aan de Zuidkust van Engeland hebben
lichte gevechtsvliegtuigen een Britsch be-
wakingsvaartuig tot zinken gebracht. Aan
de Kanaalkust werden gisteren vier vijan
delijke vliegtuigen neergeschoten.
Britsche bommenwerpers hebben in den
afgeloopen nacht verscheidene plaatsen in
het Rijn-Westfaalsche gebied aangevallen.
De burgerbevolking leed verliezen. Voor
namelijk in woonwijken in de stad Duis
burg ontstond schade aan gebouwen. Vijf
i der aanvallende toestellen werden omlaag
gehaald.
De overwinning bij Rzjef.
Naar het opperbevel der weermacht over
de nieuwe overwinning der Duitsche troe
pen in het gebied van Rzjef nader mede
deelt, is door de vernietiging van een grooie
vijandelijke groep strijdkrachten weer een
zuivering van het grondgebied tot stand
gebracht. Tijdens den zwaren wmterslag
hadden de bolsjewieken door massaal ge
bruik van menschen en tanks in dit ge-
vechtsgebied vol oerwouden en moerassen
indeuking van het front tot stand kunnen
iiauat u>-
was namen de Duitsche troepen den strijd
op tegen de geïnfiltreerde bolsjewieken, die
in maandenlange plaatselijke aanvallen
ruim 45.000 man aan dooden en gewonden
verloren. Op 2 Juli begon de omsingelende
Duitsche aanval, die op 5 Juli leidde tot
een doorbraak door het zwaar versterkte
vijandelijke stellingensysteem en tot de
omsingeling van de bolsjewistische groep
sBijdkrachten en tenslotte tot versplinte-
nng en vernietiging van de ingesloten
vijandelijke formaties. In den loop van zeer
zware boschgevechten werden van de Duit
sche infanterie de zwaarste prestaties ge-
eischt. Onder de bergen van bolsjewisti
sche gesneuvelden werden behalve talrijke
hooge commissarissen en officieren, ook de
chef van den generalen staf en de eerste
officier van den generalen staf van het 39e
Sovjetleger gevonden. De zuiveringsacties
worden nog voortgezet, zoodat een verdere
stijging van het aantal gesneuvelden en
van de buit verwacht kan worden. Duitsche
jagers, die tijdens den slag van 11 dagen
ruim honderd bolsjewistische vliegtuigen
neerschoten, maakten de lucht boven het.
omsingelingsfront vrij van vijanden en
schiepen daarmede de voorwaarde voor de
succesvolle Duitsche luchtaanvallen op de
ingesloten bolsjewistische divisies.
Naar 't opperbevel der weermacht voorts
mededeelt, hebben Duitsche gevechtstoe
stellen in den centralen sector van het
Oostelijk front een verlaadstation ten Zuid
oosten van Toela aangevallen. Bommen
ontploften op goederentreinen en veroor
zaakten zware schade. Andere Duitsche
toestellen bombardeerden een vliegveld ten
Noordwesten van Moskou. Treffers werden
Geplaatst op hangars en stilstaande vlieg-
mgen.
De bolsjewieken hebben Maandag acht
én vijftig vliegtuigen verloren. Daarvan
werden 43 tijdens luchtgevechten neerge
schoten en de rest op den grond vernield.
Acht eigen vliegtuigen keerden niet op hun
basis terug.
Londen pessimistisch.
De spreker voor de Londensche radio
heeft gisteren over den militairen toestand
verklaard:
„Voor zoover zij betrekking hebben op
de Sovjets, zijn de berichten vandaag slecht.
Zij zijn slechter dan gisteren en kunnen
morgen nog slechter worden. De bolsjewie
ken kunnen zich niet meer veroorloven,
Films over de opleiding der
Nederlandsehe vrijwilligers.
In het filmjournaal „Holland-Nieuws''
zullen de volgende weken opnamen
te zien zijn van de opleiding der
Germaansche vrijwilligers uit Nederland.
Uit deze opnamen blijkt, dat onze mannen
onder de beste omstandigheden tot goede
soldaten wonden opgeleid. De verblijven
liggen in een mooie omgeving, die een ach
tergrond geeft voor den tijd der opleiding,
welke steeds als mooiste indruk in het le
ven van ieder afzonderlijk een prettige her
innering zal vormen.
Er is alle mogelijke gelegenheid om op al
lerlei manieren den vrijen tijd door te
brengen en dit vormt aan het slot van den
dag een compensatie voor tie zware uren
van den dienst. De sportopleiding vormt een
essentieel onderdeel van de algemeene op
leiding. Zij voedt den betrokkene stelsel
matig op tot moed en hardheid. Bij de
sportopnamen kan men in het bijzonder
een heele reeks kranige Nederlandsehe
sportmenschen herkennen. Een grondige op
leiding in de behandeling van alle moderne
wapens geeft den vrijwilliger alle militaire
bekwaamheden, die aan het front noodig
zijn. Voor het lichamelijke welzijn wordt
uitstekend gezorgd. Duidelijk ziet men in
de films, hoe de vrijwilligers door gespe
cialiseerde geneesheeren medisch verzorgd
worden, alsook* een werkelijk uitstekende
kost genieten.
Voor vele Nederlanders zal het bijzonlfer
belangwekkend zijn. in de films eigen ver
wanten of bekenden te herkennen. Het film
journaal za! de komende weken dan ook be
ilist de moeite waard zijn.
gebied te verliezen. Iedere vierkante kilo
meter vermindert het opmarschgebied van
Timosjenko. De Duitschers zijn vandaag
even slagvaardig als een week geleden. De
Duitsche aanval is dit jaar zwaarder dan
verleden jaar. Men moet verwachten, dat
ook de Russische verliezen zwaar zullen
zijn."
De Londensche Daily Sketch publiceert
een voor de tegenwoordige positie van het
bolsjewistische leger zeer kenmerkend
stemmingsbeeld uit de Sovjet-Unie.
,,De geheele rest van de Sovjet-Unie,
welke na de succesvolle aanvallen van de
Duitschers nog over is, zoo wordt in dit
bericht uit Moskou gezegd, is onder den
indruk van de jongste militaire successen
van de Duitschers aan den Don. De stem
ming krijgt langzamerhand een «jramatisch
karakter. Men ziet alleen nog maar som
bere gezichten en overal heeft men den
zelfden indruk, n.l. dat de Sovjet-Unie in
het grootste gevaar verkeert.
Strijd tegen de inflatie in
de V.S.
Amerikanen moeten meer belasting
betalen.
De regeering van de Vereenigde Staten
heeft een nieuw plan in onderzoek ter be
strijding van het inflatiegevaar. Volgens dit
plan zouden in die takken van industrie,
waarin de loonen weliswaar niet beneden
den normalen standaard liggen, maar het
inkomen binnen een jaar met minstens 13
procent is gedaald, compensatieuitkeeringen
moeten plaats vinden door afgifte van
„war-bons". De vrees bestaat, dat de mees
te arbeiders deze oorlogsobligaties spoedig
weer zullen liquideeren.
In verband met de inflationistische ten-
denzen heeft voorts de minister van handel
der V. S., Jesse Jones, verklaard, dat het
Amerikaansche volk onvoorwaardelijk
meer belasting moet betalen en voor groo-
tere bedragen op de oorlogsleeningen moet
inschrijven, wanneer men een catastrophale
inflatie wil vermijden.
Voorts wordt uit Buenos Aires gemeld,
dat de Vereenigde Staten alle pogingen in
het werk stellen om het voorrecht voor zich
op te eischen, dat alle grondstoffen van de
Zuid-Amerikaansche landen voor de be
hoeftedekking van de V. S. gereserveerd
worden. De V. S. oefenen thans druk uit
om de rubberproductie van Bolivia te be
machtigen. Naar uit La Paz wordt gemeld,
is met Bolivia een overeenkomst afgeslo
ten volgens welke Bolivia jaarlijks 1500 ton
rubber aan de V. S. zou leveren. De prijs
zou tot 45 dollarcents per Engelsch pond
bedragen. De V. S. zouden zich gelijktijdig
bereid verklaard hebben de uitbreiding van
de rubberproductie in Bolivia te stimulee-
ren, daar de overeengekomen leveranties
natuurlijk zeer weinig te beteekenen heb
ben in vergelijking met de behoeften der
V. S.
Krachtige actie der Duitsche luchtmacht.
Reeds 100 Britsche vlieg
tuigen neergeschoten.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
Aan het Egyptische front hebben aanval
len van Italiaansche en Duitsche detache
menten goede resultaten opgeleverd; tal
rijke krijgsgevangenen werden binnen
gebracht en de bevelvoering van een ba-
taillon werd gevangen genomen.
De activiteitin de lucht was gisteren
ook intens: Duitsche jagers hebben negen
Spitfires, onze jagers een viermotorig
toestel van het type Liberator neergescho
ten. Twee andere Britsche vliegtuigen vie
len in zee, na te ziïn getroffen door het
afweervuur van Tobroek, waar vijandelijke
aanvallen eenige Arabieren doodden en
beperkte schade aanrichtten. Het afweer
vuur van Benghasi heeft een vijandelijk
toestel getroffen en vernield, zoodat het
totaal der neergeschoten vliegtuigen ge
stegen is tot 100:
Het. vliegveld La Venezia op Malta is
aangevallen door formaties bommenwer
pers der Spil. Tijdens deze acties heeft de
Engelsche luchtmacht zeven toestellen ver
loren. vijf werden neergeschoten door Ita
liaansche jagers, twee door Duitsche jacht-
toestellen. Zes onzer vliegtuigen keerden
niet terug naar hun basis van de operaties
der twee laatste dagen.
Voorts wordt van Duitsche zijde ge
meld: Toen de hevige zandstormen boven
de Egyptische kust Maandag in den loop
van den u°.g afnamen, hebben Duitsche
gevechtsvliegtuigen en Stuka's Britsche ar
tilleriestellingen en autoconcentraties in het
Noordwesten van E! Alamein met vernie
tigende uitwerking aangevallen. Zonder
ophouden kwamen bommen van zwaar ka
liber temidden van de vijandelijke batte
rijen terecht, waardoor talrijke stukken
geschut tot zwijgen werden gebracht. Ver
scheidene opslagpiaatsen van munitie bij
de artilleriestellingen vlogen na bomtreffers
in de lucht*. Ook het rollende materiaal der
Engelschen werd zwaar bescnadigd.
Duitsche verkenningsvliegtuigen hebben
waargenomen, dat na deze in golven onder
nomen aanvallen dichte ïoc-kwolken boven
het gevechtsgebied aan de Arabische Golf
hingen.
Voorts werden aanvallen van eenige Brit-:
sciie gemotoriseerde afdeeiingen door nau
we samenwerking tusschen Duitsche lucht
macht en formaties van het pantserleger
afgeslagen. Duitsche jagers hebben bjj
vrije jacht en bij het escoiteeren 8 Britsche
jagers van de typen Spitfire, Hurricane en
Curtiss neergeschoten.
De olievelden van den
Kaukasus.
Zij dekken voor tweederde deel de
behoeften der Sovjets.
In Washington wordt beweend, dat de
Duitschers in den Zuidelijken sector van het
Oostelijk front Stalingrad (het vroegere
Zarizin) willen bezetten om de overige bol
sjewistische frontsectoren af te snijden van
den olietoevoer uit den Kaukasus. De inter
nationale pers. die uitvoerig op deze bewe
ring van Washington ingaat, constateert
eenstemmig dat, indien de Duitschers dit
d®el inderdaad zouden bereiken, de positie
van de Sovjet-Unie', hoogst critiek zou wor
den. De Sovjet-Unie dekt haar behoefte aan
minerale olie voor tweederde deel uit de
olievelden van den Kaukasus. Gaan deze
vfrloren, dan komt niet alleen de oorlogs
machine, maar ook de landbouw in groote
moeilijkheden. Alle agrarische machines
van de Sovjet-Unie loopen op olie. Daar
thans in de eerste plaats de militaire be
hoeften gedekt moeten worden, zal de agra
rische sector, die sterk gemechaniseerd is.
verwaarloosd moeten worden. Reeds in den
herfst van 1941 heeft Moskou aan de Ver
eenigde Staten om levensmiddelen gevraagd.
Men kan op grond der transportmoeilijk
heden niet veronderstellen dat Washington
in ruime mate aan het verlangen van de
Sovjet-Unie tegemoet gekomen is. Bij een
eventueele afsnijding van den olietoevoer
zullen de graanoogsten, die in de tweede
helft van Augustus en in de eerste helft
van September rpoeten plaats hebben,
slechts gedeeltelijk binnengehaald kunnen
worden.
BANDIETENBENDEN OP DEN BALKAN.
Servische communisten, onder aanvoe
ring van bolsjewistische agenten en ver
sterkt door uiteengedreven restanten van
het verslagen vroegere Zuid-Slavische le
ger, voeren na de gevechtshandelingen op
den Balkan een guerilla op eigen houtje.
De meerderheid van deze georganiseerde
benden bestaat uit beroepsbandieten en
struikroovers, die zich in moeilijk toegan
kelijke bergterreinen van het land, in een
zame rotsdalen en holen verborgen hou
den om van daar hun overvallen uit te
voeven. Roovend, moordend en brandstich
tend overvallen zij eenzame hofsteden en
afgelegen dorpen en willen de bevolking
dwingen zich bij hen aan te sluiten. De
strijd tegen deze zich als „nationalen" ca-
moufleerende misdadigers wordt sedert een
jaar door Duitsche, Italiaansche en Kroa
tische troepen met toenemend succes ge-
voerti. Aan de zuivering van de riviergebie-
den nemen ook de Duitsche en Hongaar-
sche Donauflottieljes deel.
Na de vernietiging van dj benden in
Servië ligt het zwaartepunt van den ge-
meenschappelijken strijd tegen deze horden
thans in Bosnië. Talrijke groepen benden
zijn reeds in hun brolengebieden ingesloten
eh vernietigd. Oost-Bosnië is daarmede ge
pacificeerd. De laatste dagen hebben de
benden in West-Bosnië alleen reeds 2000
dooden verloren. Het moeilijke terrein, waar
ook in normale tijden het bendewezen een
bekend verschijnsel was, eischt per gebied
zuiveringsacties, die systematisch en met
succes vorderen.
Reikt uw zwakkere volksgenooten de
hand; wordt lid van den Nederlandschen
Volksdiens t.
Uitbreiding der Duitsche
ijzer- en staalproductie.
Oproep van den minister voor
bewapening en munitie.
Een oproep van den Duitschen minister
voor bewapening en munitie aan de Duit
sche bedrijfsleiders om door een veelom
vattende inzamelingsactie van schroot voor
de Duitsche ijzerproductie een reserve te
vormen, die het mogelijk maakt de noodige
overproductie aan ijzer en staal te waar
borgen. wordt vandaag door alle Berlijn-
sche bladen gepubliceerd.
De Völkischer Beobachter wijst erop. dat
deze oproep niet aldus moet worden uit
gelegd. dat de normale schrootleveranties
te wenschen over zouden laten, maar de
bedoeling is uitbreiding van de .Duitsche
ijzer- en staalproductie boven den huldi
gen omvang.
Ned. s.s. Polyphemus
getorpedeerd.
Het Portugeesche vrachtschip Mirandola
heeft 15 overlevenden van het Nederland
sehe schip Polyphemus, die opgepikt wa
ren nabij New York, aan land gebracht.
Onder hen bevonden zich ook eenige over
levenden van het Engelsche vaartuig
Nordland, dat eveneens was getorpedeerd,
die door de Polyphemus waren opgepikt,
welk schip vervolgens eveneens getorpe
deerd werd. Na de torpedeering vroeg de
commandant van de duikboot of de schip
breukelingen levensmiddelen noodig had
den, of gewonden bij zich hadden, die ver
zorging behoefden. De overlevenden zelve
maakten melding van deze daad van men-
schelijkheid.
Steun aan Gandhi's nieuwe
actie.
De uitvoerende commissie van het Voor-
indische nationale congres heeft naar uit
Wardha wordt gemeld, besloten den eisch
van Gandhi terugtrekken van de Engel-
schen uit de politieke macht in Indiè
te steunen. Dit besluit, aldus wordt gezegd,
is een middel tot het bereiken van de
volledige politieke onafhankelijkheid van
Indië.
Toestand op Java vrijwel
normaal.
Met het oog op het feit, dat de toe
stand op Java weer vrijwel normaal is,
zullen de JapanSche militaire autoriteiten
met ingang van heden het sedert 8 Maart
bestaande verbod van openbare bijeen
komsten en van het vormen van niet-poli-
tieke vereenigmgen gedeeltelijk opheffen.
De slachtoffers van de
„Repulse".
Volgens de Daily Telegraph heeft de Brit
sche admiraliteit een lijst gepubliceerd met de
leden van het Britsche marinepersoneel, die
in December j.l. bij den ondergang der „Re
pulse" zijn omgekomen: in totaal 433 man.
onder wie 28 officieren. Aan boord waren 60
officieren en 1240 man.
PRODUCTIE VAN SYNTHETISCHE
RUBBER IN DE V.S. STAGNEERT.
Volgens een bericht van he^New York-
sche dagblad „Daily News" is door een
onderzoek van een comité uit den Amerï-
kaanschen senaat naar de vertraging van
de productie van synthetische rubber ko
men vast te staan, dat tot dusverre nog
geen enkele van de Amerikaansche onder
nemingen, die hiervoor credieten van de
regeering hebben ontvangen, met den bouw
van een rubberfabriek is begonnen. Ook
de vertegenwoordiger van de Shell heeft
moeten erkennen, dat deze onderneming
zelfs nog niet in onderhandelingen is ge
treden over het verkrijgen van de benoo-
digde bouwmaterialen, hoewel zij hier
voor van staatswege reeds een bedrag van
14 millioen dollar heeft ontvangen. Niette
min heeft de maatschappij bij het Ameri
kaansche bureau voor de oorlogsproductfe
een herverzekering gesloten van 20 millioen
dollar, voor het geval de nieuwe onder
neming zou mislukken. Zij heeft berekend,
dat de bouw van een fabriek voor de pro
ductie van synthetische rubber op zijn
minst 18 maanden zou duren. Intusschen
schijnt zich het vraagstuk van de produc
tie van synthetische rubber steeds meer
tot een groot schandaal te ontwikkelen in
de Ver. Staten, waaraan zoowel de olie
maatschappijen als het landbouwblok in
het parlement en de branderijen deelne
men. Voorloopig schijnen de discussies nog
beperkt te blijven over de vraag, of de
synthetische rubber vervaardigd zal moe
ten worden uit olie of uit alcohol en zoo
dit laatste het geval is, of dan graan of
suikeralcohol gebruikt zal worden.
Psychologische fronten
Minister Göbbels over den toestand.
Minister Göbbels heeft op de werkzitting
der leiders van de Rijkspropagandabureaux
op 13 en 14 Juli een uitvoerig overzicht van
den militairen en politieken toestand ge
geven. Hij legde er tien nadruk op. dat de
vijandelijke propagandaleugens over de
vernietiging van de Duitsche weerkracht
ineengestort zy'n en in toenemende mate
plaats m^ken voor pessimisme aan vjjan-
delijken kant. Dit pessimisme wordt nog
versterkt door de Britsche nederlagen in
Noord-Afrika en vooral door de stijgende
scheepsverliezen, welke een voor Engeland
en de Vereenigde Staten catastrofalen om
vang hebben aangenomen. Met het oog op
deze voor hen zoo ongunstige militaire ont
wikkeling nemen de Geallieerden steeds
meer hun toevlucht tot getallenbluf en tot
de oprichting van nieuwe „psychologische
fronten".
Aan het einde van zijn uiteenzetting ver
klaarde Dr. Göbbels met nadruk, dat de
toestand een zeer groot vertrouwen in de
verdere ontwikkeling vergunt. Overwinnen
tot eiken prijs is en blijft het parool.
De debatten in het Lagerhuis
over de scheepsverliezen.
Churchill zal er niet bij zijn.
De Evening Standard meldt, dat Churchill
niet zal deelnemen aan de beatten in het
Lagerhuis over het scheepvaartprobleem.
De minister voor de oorlogstransporten.
Leather, die de meest competente woord
voerder der regeering zou zijn, kan ..natuur
lijk" ook niet aan de debatten deelnemen,
doch zal deze alleen vanaf de tribune in
het Lagerhuis volgen.
De voornaamste woordvoerder der regee
ring zal zijn de parlementaire onderstaats
secretaris Sir Arthur Salter.
De debatten in het Lagerhuis over de
productie van oorlogsmateriaal werden over
schaduwd door het bewustzijn, dat de ver
eenigde naties in de kritieks te phaze van
den oorlog staan, aldus Robert Johnson in
een commentaar voor de Londensche radio.
Na gewezen te hebben op de door den
minister voor de productie Lyttleton nage
streefde nauwere aaneensluiting van de
industrie met de militaire behoeften ver
klaarde Johnson, dat het voornaamste doel
van deze samenwerking juist het besparen
van scheepsruimte is, want achter de slagen
Harderwijk op den tweesprong: j)£ SCHOUDERS ER ONDER
Een stervend visschersdorp
of een moderne badplaats?
Als de Zuidoostpolder
gereed komt...
In een behaaglijk zonlicht ligt Harder
wijk. de poort der Overveluwe en een won
derlijk schouwspel brengt relief in de oude
Visscherspoort, die als een vergeten steenen
heerscher uitkijkt op het wijde strand.
Ginds waaien bij tie haven de wimpeltjes
der binnengeloopen visschersvloot en als
een sluitstuk van de boulevard met zijn wit-
gepleisterden stadsmuur, waarachter een
molen zijn wieken tegen het blauw laat sil-
houetteeren, rijst het heldere scheeps-
lichaam van de boot der HollandVeluwe-
lijn op. die tal van dooreen-krioelende toe
risten aan land gezet heeft.
Aldus een korte close-up van het ruim 700
jaren oude „Harderwich", dat thans op een
wonderlijken tweesprong van zijn aeschie-
denis gaat komen. Want gestaag gaat het
millioenenwerk der Zuiderzeedrooglegging
▼oortde gemalen daveren en reeds
staat de Zuid-Oostpolder op de kaart, die
verschillende kustplaatsen het grauwe, schier
onafzienbare water zal ontnemen, om er
groen, sappig land voor terug te geven.
En vooral dan komen er te Harderwijk
interessante problemen, de vloot zal zin
loos worden en in de netten zullen gaten
vallen. Maar in dit plaatsje sluimeren
groote mogelijkheden, die ook anderen ge
zien hebben en waarom in het verleden
heel wat gevochten isverschillende
keeren zijn energieke doch tevergeefsche po
gingen gedaan om dit unieke stadje, welks
heele bouw en ligging eigenlijk voorbestemd
is tot badplaats, in te schakelen in de „pa
rels" onzer kust
Maar burgemeester Vos heeft ons gezegd,
dat Harderwijk in de toekomst wel zijn
geluk zal grijpen: het moet een belangrijke
badplaats worden met een ruime jacht
haven, een bloeiend hotelwezen en een druk
bezocht strand. Langs de kust blijft immers
een waterstrook van 2 kilometer en dat Is
ruimschoots voldoende om een suggestie
van de zee te scheppen. Harderwijk, de oude
Hanze-plaats, destijds door Graaf Otto van
Gelre tot stad verheven, staat dus aan
den vooravond van een geheel nieuw hoofd
stuk. Het zal stellig vreemd zijn. wanneer
men hier geen vloot meer heeft, want deze
behoorde immers tot de „ziel" van het voor
malige vestingstadje en vormde tevens de
voortzetting van een roemruchte traditie.
En hoewel de historie de Harderwijkers
leerde, de smart van het offeren met be
grip te ondergaan verdween ook niet de
beroemde 17e eeuwsche Universiteit, waar
Boerhaave en Linnaeus doceerden, gevolgd
door de Munt, die hier eens gevestigd was?
het afscheid zal zwaar zijn. Maar men
heeft zich ook aangepast aan het feit, dat de
befaamde positie van de haringvangst door
den afsluitdijk verloren ging de beroem
de Harderwijker zandbank, waaraan men
volgens den volksmond den grooten buit
verdankte, omdat hier de haring zoo mak
kelijk met een buik overheen kon glijden
om het kuit af te schuiven, verloor hiermede
ook haar legendarische beteeken is.
Harderwijk hoeft echter niet te wanho
pen allerminst. Er zal natuurlijk een wat
stroeve „overgangsperiode" zijn, maar de
strandcommissie zal niet stilzitten. Er zal
alle aandacht aan besteed worden om Har
derwijk nog meer dan tot nog toe tot een
toeristencentrum te maken, waarbij de bos-
schen van Ermelo als attractief element noj
een handje zullen heipén. We hebben he
Harderwijker strand eens bekeken en ons
verwonderd, dat hier slechts een paar ver
dwaalde badhokjes staan er is een nietig
begin en men vermoedt dadelijk, wanneer
het oog over het breede groene vlak van de
daarvoor gelegen stadsweiden oftewel „De
Wellen" glijdt, welke mogelijkheden hier
zijn. De man, die in het verleden steeds
geijverd heeft om Harderwijk groot te ma
ken als badplaats, is de Hartierwijksche fa
brikant Den Herder: de bestaande kleine
haven en dit miniatuur-strand, dat 's Zon
dags gesloten is, zijn de eenige vruchten van
zijn verwoede actie. Er was toen veel tegen
werking en toen ettelijke jaren geleden de
kogel door de kerk scheen, omdat men het
uit de haven gebaggerde zand op het strand
gespoten had en een thans weer verdwenen
paviljoen had laten bouwen, verschenen er
groote borden: .Verboden te zonnebaden".
Er werd zelfs een scheidingslijn van paaltjes
gebouwd, die 100 meter de zee inliep óm
aldus een bad voor mannen en een voor
vrouwen te scheppen. En het gevolg was.
dat de menschen er weinig voor voelden om
in hun colbertje te zitten zweeten op het
strand en naar elders trokken. De ontkie
mende mogelijkheden waren- gedoemd te
sterven. Maar het laatste woord is over dit
probleem nog niet gesproken: nog draagt
de zee zijn grauwen golfslag van een verren
einder aan, maar reeds teekenen zich de
contouren van een nieuw Harderwijk af.
Aan de Don. Schutters van een Duitsche pantserdivisie trekken over een brug,
welke de sovjets provisorisch over den Don'hadden geslagen.
P. B. Z.-v. Eysden-p.k. Dieck-Pax Holland-c.
te land en in de fabrieken staat de slag ter
zee. „Wij weten niet, wat op de zeeën ge
beurt", zoo zeide de commentator, doch ze
kere feiten zijn bekend geworden aan den
kleinen man in Engeland. Op het oogen-
blik winnen de vereenigde naties den oor
log ter zee niet Wij kunnen slechts hopen,
dat de vereenigde naties stand houden, doch
het is mogeljjk, dat zelfs dit den vereenig-
den naties op het oogenblik niet gelukt. De
scheepsverliezen vormen thans een groot
probleem voor de productie. Het probleem,
dat de Vereenigde naties op het oogenblik
moeten oplossen is niet, hoe zij in dit of het
volgende jaar de overwinning behalen, doch
hoe zij zich bij den tegenwoordigen storm
loop voor den ondergang kunnen behoeden.
JAPANSCH SUCCESSEN IN CHINA.
Naar Domei meldt hebben Japansche af
deeiingen bij de gevechten in Kiangsi den
spoorweg tusschen de provinciën Tsjekiang
en Kiangsi bezet. Zij voeren thans strijd
tegen de 65ste en 147ste divisie van
Ts.ioengking, die zich hebben genesteld in
het bergachtige gebied in het Noord-Oosten
van Kiangsi, op 30 kilometer ten Zuid-Oos
ten van Jangajang. De Japanners hebben
het gros der troepen van Tsjoengking ver
nietigd en de rest naar het Oosten terugge
drongen. Zij hebben Sjwangtsjang bezet en
daar de laatste resten der beide Tsjoengki-
neesche divisies vernietigd.
Bs. In dezen tijd blijkt meer dan ooit
voorheen hoe de meeste menschen niet in
staat zijn onder den indruk van het groote
historische gebeuren uit te komen en zich
zelf te zün. Dat Is per saldo niet zoo ver
wonderlijk, want wij leven in een grooten
tyd. waarin geschiedenis wordt gemaakt
en net zou onredelijk zijn te vergen, dat
ieder van ons steeds in staat was alles te
verwerken en er zich als waarnemer boven
te plaatsen. Toch is het zaak, dat wij zoo
veel mogelijk probeeren onze nuchterheid
te bewaren en te voorkomen, dat wij te
veel beïnvloed worden door datgene wat wij
hebben leeren zien als tegenslagen, omdat
wij ons nu eenmaal door 'n jarenlange één
zijdige instelling een ander beeld van den
toestand gevormd hadden. Het leven krijgt
pas waarde wanneer men in staat is de
verschillende gebeurtenissen op hun wer
kelijke waarde te toetsen en onze instelling
er tegenover te wijzigen naarmate de toe
standen zich gewijzigd hebben. Doen wij
dat niet, dan verstart onze visie op 't leven
en de dingen van het leven, dan ontstaat er
een achterstand en dan is er groote kans,
dat wij reactionair worden in den ongun-
stigsten zin van 't woord. Door ons op deze
wijze al te veel over te geven aan den in
druk van het wereldgebeuren, vormen wjj
een mentaliteit die slechts heil ziet in den
terugblik: die zou willen beginnen waar
men destijds geëindigd is en die 'n wereld
revolutie als wij thans beleven maar liefst
zou overslaan. Dit is wel de grootste fout die
men tegenover zich zelf en tegenover de
gemeenschap maken kan. Een wereld
revolutie laat zich niet overslaan. Een ge
beuren als waarvan wij thans ooggetuigen
zijn, kan men niet meer uitschakelen, om
daarna te doen alsof er geen vuiltje aan de
lucht was. Wie voor zich zelf en voor zijn
volksgenooten nog het recht van spreken
wil verwerven, zal moeten getuigen, dat hij
niet voor niets in dezen tijd geleefd heeft
en dat hij terdege in staat was de balans op
te maken en zijn gevolgtrekkingen daarop
te baseeren. Dat alles kan slechts indien wij
van ons af weten te zetten het pessimisme
dat op zoovelen verlammend werkt en in
dien we in onze visie op het gebeuren eer
lijk willen zijn. Het kost niet zooveel
moeite om eerlijk tegenover de gebeurte
nissen te zijn, zaak is slechts dat wij ons
losmaken van datgene wat onze bewegin
gen belemmert, van het oude dat afgedaan
had toen de wereldrevolutie begon en dat
wij nu slechts als ballast met ons mee
dragen.
Nederland kan nog een mooie toekomst
tegemoet gaan, ondanks alles wat wij ver
loren hebben, ondanks verarming en twee
dracht van het oogenblik. Noodig is echter
verheldering van het inzicht en bereidheid
om ons uit de moeilijkheden te werken.
Deze arbeid kan een aanvang nemen zoo
dra wij uit ons leven bannen alles wat be
lemmert. Geen volksgenoot is daarvan uit
gezonderd; het land heeft recht op de
medewerking van allen. Wie zich overtui
gen wil dat het nu de tijd is met zich zelf in
dat opzicht in het reine te komen, denke
eens na over de vraag wat er gebeuren
moet na den oorlog, indien ons volk niet
tot het inzicht komt, dat samenwerking cn
verdraagzaamheid vóór alles noodzakelijk
zijn.
Wie eerlijk het antwoord weet te geven
zette zijn schouders onder de groote taak.
Er is werk voor allen; het vaderland roept!
KORT NIEUWS
Bij Lissabon, in Alapraia, is een spelonk
ontdekt, die in praehistorische tijden als
begraafplaats dienst heeft gedaan. De vond
sten. die men er deed, blijken van groote
waarde te zijn. De grot is een van de groot
ste van dezen aard onder de tot dusver
bekende. De tijd, waarin men ervan gebruik
maakte om den dooden de laatste rustplaat*
te geven, kan men ongeveer stellen op 2500
jaar v. Chr., d.w.z. in het bronzen tijdperk
Naar uit Washington gemeldwordt,
heeft minister Huil verklaard, dat de
schaarschte aan tankschepen zich steeds
meer doet gevoelen. De toestand is zoo
ernstig, dat m de streken, waar de benzine
door tankschepen moet worden aangevoerd,
een groot gebrek aan die brandstof heerscht
Naar Reuter meldt, wordt in de officieele
aanwijzingen voor de in Engeland dienende
Amerikaansche infanteristen onder meer
gezegd: „Ge wordt Jjeter betaald dan de
tommy. Wrijft hem dit niet onder den neus.
Speelt een eerlijk spel met hem. Hij kan
een vriend in den nood zijn. Oefent geen
critiek en weest beleefd. Het zou een mili
taire domheid zijn, zijn bondgenooten te
critiseeren."
Naar uit Hamburg wordt gemeld heb
ben de Zwitsersche koopvaardijschepen
opdracht gekregen, wegens met de ver
scherping van de oorlogvoering, de haven
van New York niet meer aan te doen. In
verband hiermede zullen zij in den ver
volge op Baltimore varen.
Volkomen onverwacht zijn er in Zwit
serland twee vleeschlooze weken aange
kondigd. De verontwaardiging over dit be
sluit is van dien aard, dat Prof. Flückeger,
die verantwoordelijk is voor de vleesch-
voorziening, zich genoodzaakt heeft gezien
zijn ontslag te nemen.
De communistische partij van Californië
was bij het hooggerechtshof in beroep ge
gaan tegen een verordening van de staats*,
autoriteiten, volgens welke zij niet mepr
aan de verkiezingen mocht deelnemen.
Door de beslissing van het hooggerechtshof
heeft de partij weer het recht gekregen aan
de verkiezingen deel te nemen.
De Engelsche militaire autoriteiten in
Egypte hebben 17 vooraanstaande Egypti
sche persoonlijkheden aangehouden
De regeering van Chili heeft aan alle
officieren van de Chileensohe land-, zee-
en luchtstrijdkrachten, die zich op het
oogenblik in de V. S. bevinden, waar zij
van commissies van aankoop deel uitma
ken, bevolen onmiddellijk naar Chili terug
te keeren.
De Engelsche luitenant-generaal-
vlieger Sir Charles Bennett, die onlangs
uit Australië in Engeland is teruggekeerd,
is afgetreden.
De bezetting van het eiland Mayotte
in het kanaal van Mozambique door de
Engelschen wordt thans in Vichv beves
tigd.
De Fransche regeering heeft tegen dezen
nieuwen aanval geprotesteerd. De van de
andere Comoren-eilanden Aujuan en
Moheli ontvangen berichten ziin normaal.
In Schotland heerscht een pokken
epidemie. die reeds een reeks slachtoffers
heeft geëischt.
Sluikhandel in Noordholland.
Duizenden kilogrammen graan en
aardappelen frauduleus verkocht.
De gang van zaken bij een handelsver
tegenwoordiger in zaai- en pootgoed in een
Noord-Hollandsche plaats kon niet in orde
zijn. De centrale crisis contróle dienst ver
moedde, dat er frpyde gepleegd was met
partijen zaaizaad en stelde een diepgaand
en uitgebreid onderzoek in. Dat onderzoek
leverde het resultaat op, dat kon worden
vastgesteld, dat ongeveer 50.000 kilogram
graan verdwenen was. De veronderstelling,
dat de sluikhandel zich er meester van
heeft gemaakt, ligt voor de hand. De C.C.C.
D- heeft de geheele, omvangrijke, zaak uit
gezocht en daarbij vastgesteld, dat de de-
inquent met gefingeerde bestellingen heeft
gewerkt. Tegen een tiental betrokkenen Is
inmiddels procesverbaal opgemaakt.
Daarmeqe was slechts één phase in den
sluikhandel van den vertegenwoordiger
aan het daglicht gebracht. Het bleek, dat
de man zich ook met een aardappelaffaire
heeft beziggehouden. Ook deze zaak is door
den C.C.C.D. uitgeplozen. Procesverbaal is
opgemaakt wegens het aankoopen van
38.790 kilogram en het verkoopen van
81.015 kilogram pootaardappelen, terwijl
deze hoeveelheden niet in de administratie
verwerkt waren. Niet minder dan 54.523
kilogram pootaardappelen konden in be
slag worden genomen. Tegen vijf telers is
opgetreden wegens het afleveren van poot
aardappelen aan den handelaar. Een tweede
handelaar, die ook bij de zaak betrokken
was, ontkwam evenmin aan ontdekking.
Mi kilogram pootaard
appelen. terwijl in een derde geval een
tekort aan peulvruchten en zaaigranen van
9.000 kilogram en van 17.500 kilogram*
pootaardappelen moest worden vastgesteld.
