Haarlemsche Courant
Laatste groote spoorwegverbinding met den
Kaukasus verbroken.
Het tuberculosegevaar
in Nederland.
De Duitsch-Fransche betrekkingen.
287e Jaargang No. 178 x x
Abonnement p. week 8,76, p. maand IJS, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers 8 cent. AdvertentlCn 3—15
BiJm ƒ3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs.
Advertentieabonnementen 1SOO m.m. 12 cent p. mjn. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. s cent p. m.m.
tntf.i Grafische Bedrijven Dam late.
Wnd. Hoofdredacteurs J. V. EAUDEWTSS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Vrijdag 31 Juli 1942
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soenda*
plein 37. Tel. Directie 13012. Hoofdredactie is«4. Redactie 10(0»,
Administratie 10724, 14525. Soendapleln 12230. Postgiro 13(558.
Directie PH. A. .MEES - P. W. PEEREBOOM.
Cróofe achtervolging ten Zuiden van
Rostof begonnen. Proletarskaja gevallen
Vijand in de Donbocht afgesneden
5 Britsche oorlogsbodems
voor de Nederlandsche
kust vernietigd
Het Duitsche weermachtbericht luidt als
volgt:
Ten Zuiden van Rostof achtervolgen
formaties van leger'en Waffen SS in ten
deele zware gevechten met vijandelijke
ichterhoedetroepen den wijkenden vijand.
Ten Zuiden van de rivier de Sal hebben
snelle troepen de stad Proletarskaja
gtormenderhaud genomen en op verschei
dene plaatsen de laatste groote spoorweg
verbinding tusschen het Kaukasusgebied
en de rest van de Sovjet-Unie verbroken.
Hierbij onderscheidde zich een Branden-
burgsche divisie tanks in hooge mate. Bij
de afweer 'Van vijandelijke ontlastingsaan-
vallen vernietigde een Würtembergsch-
Badensche snelle divisie Woensdag in een
verbitterden strijd 68 grootendeels zware
tanks. Sterke groepen gevechtsvliegtuigen
steunden na een succesvolle luchtverken-
ning de aanvallen van het leger.
In de groote bocht van den Don werd
den vijand de terugtocht afgesneden.
In het gebied van Woronesj heeft
de vijand Woensdag weer 18 tanks verloren.
In den midden-sector en ten Zuiden van het
Ilmenmeer worden in moeilijk terrein
succesvolle plaatselijke gevechten geleverd.
In het hooge Noorden zijn bij luchtaan
vallen de ravitailleerings- en werfinstalla-
ties bij Moermansk benevens een
groot troepenkamp ten Westen van de baai
"van Kola zwaar getroffen.
Stooraanvallen van afzonderlijke Brit
sche bommenwerpers, die overdag onder
de bescherming van zware bewolking op
steden in het R ij n 1 a n d werdert gedaan,
hadden slechts geringe uitwerking. Woens
dagnacht viel een formatie Britsche bom
menwerpers enkele plaatsen in de Saarpalts
aan, vooral woonwijken in de stad Saar-
briicken, waarbij o.a. de gouwschouwburg
compleet werd verwoest. De burgerbevol
king leed verliezen. Zeven der aanvallende
vliegtuigen werden neergeschoten, twee
andere door schepen der Duitsche marine
boven de Duitsche bocht omlaaggehaald.
Aan de Oostkust van Engeland
heeft een gevechtsvliegtuig overdag
voltreffers van bommen geplaatst op de
installaties vap een wapenfabriek. Vrij
sterke strijdkrachten der luchtmacht
hebben Woensdagnacht opnieuw een
aanval gedaan op Birmingham.
Verkenners namen Donderdagochtend
tal van uitgestrekte, groote branden
waar.
Voorde Nederlandsche kust heb
ben patrouillevaartuigen van 10 aanvallen
de Britsche snelkanonneerbooten er 4 tot
zinken gebracht en een ander in brand doen
vliegen .De vijand staakte den strijd.
Moskou en de Randstaten.
De Deutsche Diplomatisch-poKtische Kor-
respondenz schrijft, dat de viering door
Moskou van den tweeden verjaardag van
het „vrijwillige" besluit vdn Estlanders.
Letlanders en Lïtauers, zich met de Sovjet-
Unie te vereenigen, de onoprechtheid der
Anglo-Amerikaansche propaganda duidelijk
onthult. Vooral de propaganda van Roose
velt had, met het oog op de bezorgdheid,
die bij het Amerikaansche volk bestaat
wegens de bolsjewistische aanspraken op de
randstaten, getracht den indruk te wekken,
oat dergelijke aanspraken er niet meer wa
ren Te dien einde werd een uniforme rege
ling voor de Amerikaansche. pers vastge
steld.
Zoo meldde op 13 Juni de Scripps-
Howardpers, dat Roosevelt in het belang
van de beginselen van het Atlantic Charter
«1 zijn krachten had ingespannen tegenover
ce pogingen van Stalin, die den waarborg
wenschte, dat de Sovjet-Unie na den oor
log de drie randstaten en deelen van Fin
land, Polen en Roemenië kon inlijven.
Daarop had men het plan laten vallen, al
dus het bericht.
De Phfïhdelphia Record schreef, dat de
Ë!t-Unie den Vereenigde Staten een
e concessie had gedaan door niet te
:n vasthouden aan de annexatie dei-
randstaten.
De Diplo merkt op. dat Cripps de oneer
lijkheid van deze Amerikaansche propa
ganda heeft onthuld, door onlangs in de
world Review te verklaren, dat het een
vaststaand feit was, dat de Randstaten,
welke reeds van het Tsarenrijk een inte-
greerend deel waren geweest, bij de Sovjet
unie moesten worden ingelijfd. De herden
king je Moskou en het daarover gepubli
ceerde bericht van Tass hebben dit thans
ten overstaan van de wereld bevestigd. Een
misleidingspoging van Roosevelt is daarmee
een snellen dood gestorven. Het bolsje
wisme, dat reeds voor den oorlog met
Duitschland van plan was de volken der
Randstaten te liquideeren door vernietiging
of wegvoeren naar Siberië, houdt aan zijn
oude bedoeling vast. De annexatie dezer
landen en de vernietiging der bevolking is
natuurlijk niet het «laatste doel, maar een
etappe op den weg naar het Westen.
„Sovjettroepen mogen niet meer wijken"
De zender New-York meldt, dat Stalin
den Sovjettroepen bevel heeft gegeven,
thans in geen geval meer te wijken.
De Prawda keert zich weer tot de bolsje
wistische soldaten en verklaart, dat men
volstrekt begrijpen moet, dat de bolsjewie
ken zich niet mogen terugtrekken. Iedere
duimbreed Sovjetgrond, die wordt opge
geven, verzwakt ae verdere verdedigings
mogelijkheden. Een terugtocht maakt in
breuk op den door de strijders van het
Roode leger afgelegden eed. Sovjetsoldaten
die hun stellingen opgeven, plegen een mis
daad.
De grootste problemen, waarvoor de
Sovjet-Uniet zich na de jongste Duitsche
successen geplaatst ziet, zijn, naar de diplo
matieke correspondent van de Times
schrijft, de levensmiddelen- en petroleum-
voorziening, alsmede het verkrijgen van op
geleide soldaten voor de technische wapens.
Datgene, wat de Sovjet-Unie tot nu toe
reeds verloren hééft, is voldoende om de
Sovjet-Unie wat deze voorzieningen betreft,
in een uiterst kritieke positie te brengen.
(Van onzen Haagschen redacteur).
In Den Haag heeft prof. Grimm, die
juist met veel succes een reeks lezingen ir>
bezet en onbezet Frankrijk heeft gehouden,
voor een aandachtig gehoor onder wie: Com
missaris-Generaal Schmidt en de Secretaris-
Generaal van het Departement van Volks
voorlichting en Kunsten prof, dr. Goede-
waagen, een uiteenzetting gegeven over ae
Duitsch-Fransche betrekkingen.
De deskundige spreker die thans aan een
Duitsche instantie in Parijs verbonden is
en die ook reeds lang voor den oorlog gele
genheid had met vooraanstaande Fransche
staatslieden besprekingen te voeren, begon
zijn*betoog met er op te wijzen dat de'oorlog
uitgebreid is, dat men wel eens vergeet
Beperkte bedrijvigheid op
Noord-Afrikaansche front
1400 Egyptenaren naar Britsch
concentratiekamp.
Het Ifaliaansche weermachtbericht luidt
«Is volgt
De operatieve bedrijvigheid aan het Egyp
tische front heeft zich Woensdag beperkt tot
««les van patrouilles en artfllerieduels. Onze
vliegtuigformaties deden met succes aanval
len op vliegvelden en centra achter de vijan
delijke linies. Een onzer toestellen keerde
niet op zijn basis terug.
vliegtuigformaties van de As hebben mili
taire installaties op Malta gebombardeerd.
Aanzienlijkeverwoestingen werden aange
dicht in de doelen. Twee Spitfires werden in
luchtgevechten neergeschoten door Duitsche
Jagers.
Britsche vliegtuigen hebben Woensdagnacht
brisantbommen laten vallen op de omgeving
van Licata. Een burger werd gewond. Geen
schade werd waargenomen.
Volgens berichten uit Cairo hebben de
Britsche militaire overheden opnieuw i
Egyptische contingenten gevangenen naar
"ti concentratiekamp van ..Tour Sina" ge-
*>nden. Het aantal Egyptische geïnterneerden
111 dit kamp bedraagt thans 1400.
Telegram van Mussolini aan
den Führer.
De Duce heeft den Führer voor diens
gelukwenschtelegram op zijn verjaardag
met het volgende telegram geantwoord:
„Hartelijk dank. Führer. voor Uw tele
gram ter gelegenheid van mijn verjaardag.
Met de meest vriendschappelijke gevoelens
beantwoord ik hiermede uw goede wen-
schen. Schouder aan schouder zullen wij
voortgaan, gemeenschappelijk te strijden, als]
trouwe, oprechte kameraden."
(w.g.) MUSSOLINI.
Nieuw bestuur in Birma.
Naar Domei uit Rangoon meldt, zal het
Japansche militaire bestuur op 1 Augustus
als eerste stap naar de stichting van een
nieuw Burma voor de Burmanen de benoe-
mng bekend maken van 'n executieven lei
der en van andere hooge ambtenaren dei-
nieuwe centrale bestuursoverheid.
Voorts wordt vernomen, dat de inwij
dingsplechtigheden van het nieuwe bestuur
op 1 Augustus zullen .plaats hebben in
tegenwoordigheid van den opperbevelheb
ber der Japansche strijdkrachten in Burma
DE MEEVALLER.
Een arbeider te Boedapest huurde onlangs
het huis van een weduwe, die enkele weken
tevoren overleden was. Tot zijn schrik be
merkte de nieuwe huurder in een der ka
mers vele luizen. Om deze ongewenschte
medebewoners te verwijderen, werd het
behang van de muren gescheurd, hetgeen
tot een merkwaardige ontdekking leidde.
Achter het behang waren honderden bank
biljetten verborgen. De familieleden der
weduwe waren spoedig ten tooneele, maar
groot was hun teleurstelling, toen ook een
brief gevondèn werd, waarin de weduwe
den eerlijken vinder* tot haar erfgenaam
verklaarde, omdat haar familie zich nooit
om haar had bekommerd.
Beschouwing van prof. Grim nu
t
[dat hij ontstaan is uit de oorlogsverklaring'overschreden. De Duitsche eenheid was ge-
van Engeland en Frankrijk.
Bij een beschouwing van de Duitsch-Fran
sche betrekkingen dringt zich allereerst de
vraag op of het nu niet te vermijden is, dat
deze twee landen elkaar altijd op de slag
velden moeten ontmoeten. Deze verhouding
steunt op een eeuwenoude geschiedenis en
berust voor een groot deel op de traditioneele
Engelsche „balance of power" politiek, waar
bij Engeland telkens de op een na sterkste
militaire macjjt op het Europeesche continent
hulp verleent. Reeds tijdens Bismarck begon
Bduard VII met een omsingelingspolitiek te
gen het in zijn oogen te sterk wordende Duit
sche Rijk.
Na de opkomst van Adolf Hitler is Enge
land weer met een omsingeling van Duitsch
land begonnen, doch het had nooit een oor
logsverklaring in zee durven sturen als het
hiet geweten had, dat het kon rekenen op
bepaalde Fransche kringen die de klassieke
Fransche politiek aanhingen. Deze klassieke
politiek noemt men ook wel: het testament
van Richelieu. Zij berust hierop, dat volgens
Richelieu, Duitschland en Frankrijk altijd
tegenover- elkaar moeten staan. Als grootste
gevaar voor Frankrijk wordt daarbij de Duit
sche eenheid beschouwd. In April 1915 schreef
de bekende Fransche geschiedschrijver
Jacques Bainville: „Men moet de Duitsche
eenheid weer verbreken". Nooit is de Fran
sche politiek van deze basis afgeweken.
Georges Blondel drukte het in een artikel
in 1914 als volgt uit: „Welk een kostbare ge
legenheid biedt ons deze oorlog om Duitsch
land weer te verdeelen". Men sprak in den
wereldoorlog bij de Geallieerden ook niet van
Duitschland, maar van de „Duitsche landen".
Reeds toen de Duitschers voor Parijs stonden
werden de Fransche aanspraken op de Saar
en de Rijn in talrijke comité's o.a. het be
kende „Comité pour la Rive Gauche" (voor
den linker Rijnoever) klaar gemaakt. Op
die manier werd de „overwinningsvrede" van
Versailles voorbereid. Clemenceau kon echter
bij den vrede de verdeeling van Duitschland
niet doorzetten daar hij op te veel Engelsche
(balance of power) en Amerikaansche tegen
stand stuitte. Wel zelden is een staatsman,
die zijn land van den afgrond heeft gered,
daarna zoo verguisd als deze Fransehman.
Sprak men eejst van „père de ia victoire',
later spelde men dit als „pèrd de la victoire"
(verliezer van den vrede). Toen Clemenceau
in 1919 voor den Franschen Senaat zijn be
leid verdedigde sprak hij de ware woorden
„De natipnale eenheid van een Staat kan men
niet in diplomatieke akten vastleggen: zij is
in de harten van de menschen gegrift"
In zijn tweede boek, dat in 1920 verscheen
dat handelde over de politieke gevolgen
van den vrede, «chreef Bainville: „Clemen
ceau wat heb je gedaan, je kon voor ons wel
den oorlog winnen, maar niet den vrede
sluiten. Je hebt dit volk (het Duitsche) zóó
geprikkeld, dat het eenmaal onder een leider
op zal staan en zijn ketenen zal verbreken.
Ook Oostenrijk, het Saargebied, Dantzig, de
Corridor en Memel zullen zich dan bij het
Groot-Duitsche Rijk aaneensluiten". Zooals
ziet heeft Bainville een profetischen blik
gehad.
Clemenceau hoopte echter door een lang
durige bezetting van het Rijnland toch nog
de verdeeling van Duitschland na den oorlog
verwezenlijken. Op vijf zuilen was deze
politiek van den „Tijger" gegrondvest 1. De
langdurige bezetting van het Rijnland. 2. De
onvervalbare eischen inzake de herstelbeta
lingen. 3. De beperking van het Duitsche
leger. 4. De onmogelijke Duitsche grenzen in
het Oosten en 5. Het Instituut van den Vol-?
kenbond.
Wat de herstelbetalingen betreft, deze wa
ren zoo hoog, dat ze 3$ maal grooter waren
dan het totale wereldbezit aan goud, zooals
Lloyd George later in zijn mémoires vertelt.
Clemenceau rekende er natuurlijk op, dat het
Duitsche volk zooveel niet kon betalen. Hij
zou dan art. 430 van het Versaüles-verdrag
kunnen toepassen, dat Frankrijk het recht gaf
bij niet nakoming aan de financleele verplich
tingen door Duitschland Rijnland te blij
ven bezetten, ja zelfs ontruimde gebieden
opnieuw binnen te marcheeren. Dit is echter
alles op den eenheidswil van 't Duitsche volk
afgeketst. Kenmerkend voor den toestand
was de passieve weerstand in 1923 door het
geheele Rijk toen Duitsche industrieelen
alleen voor Duitschland .wilden werken. Wel
moést de Duitsche regeering in September '23
den passieven tegenstand staken en leek het
alsof Poincaré had gezegevierd, doch in Mei
1924 werd hij ten val gebracht, waardoor het
Fransche volk tot uiting bracht, dat het. de
Fransche „klassieke" politiek van Clemenceau
wenschte te verlaten. Daarna kwamen de
Londensche en de Haagsche conventies en
tenslotte de ontruiming van het Rijnland.
De wederopstanding van Duitschland -kon
digde zich weer aan het dieptepunt was
handhaafd en Hitler nam het werk van Bis
marck over om het te voleindigen. In zijn op
11 Nov. 1932 verschenen boek schreef de reeds
meer aangehaalde Jacques Bainville: „De
ster van Bismarck is weer opgestaan, dat is
geen goed teekenHitler's greep naar de
macht beteekent de totstandkoming van de
Groot-Duitsche eenheid.
In een gesprek dat de Führer prof. Grimm
toestond heeft hjj het geheele verdrag
Versailles besproken en bü elke grens cor
rectie gevraagd: „Kan dat zonder oorlog".
Telkens had spreker geantwoord dat dit mo
gelijk was. Ook de inlijving van Dantzig én
de Corridor was zonder oorlog gegaan, maar
Engeland heeft het anders gewild.
In Frankrijk begon onmiddellijk na den
oorlog weer de leuze: „Dnitschland moet ver
deeld worden", doch thans vond deze leuze
geen weerklank in de harten van het Fran
sche volk.
Een dag voor het uitbreken van den oorlog
schreef Charles Maurras: „De vijand is de
Duitsche eenheid". Toen in Juni 1941 de
Fransche Armee echter capituleerde, capitu
leerde ook de traditioneele politiek.
Het Frankrijk van vandaag staat op
nieuw voor een probleem: samenwerking
of niet Wie nu door Frankrijk reist is
gewoonlijk wat pessimistisch. De menschen
klagen over de bezettings-malaise, maar
als men tot den kern der dingen door
dringt. aldus spr., dan weet men dat het
Fransche volk een goede verstandhouding
met Duitschland wenscht. Wanneer de
Londensche radio zegt de Fransche be
volking is voor 90 pet. Gaullistisch, dan
is dat, zoo betoogde spr., absoluut onjuist.
Het Fransche volk heeft begrepen waar
het om gaat; dat thans de idee van Clemen
ceau moet worden losgelaten, daar de histo
rische missie van den Führer door niets meer
tegen gehouden kan worden.
Op een bijeenkomst waar prof. Grimm in
Bordeaux sprak, zei de burgemeester Mar-
quet: „Er zijn thans drie mogelijkheden, óf
een terugkeer naar het oude parlementarisme,
die niemand wenscht óf h«t bolsjewisme en
daar tusschen in het Europeesche socialisme
van Adolf Hitler. Ik, aldus Marquet. heb mijn
keus reeds bepaald en wel op het Europee
sche socialisme".
Het Fransche volk begint te begrijpen dat
het met de oude ideeën niet meer gaat. Ook
Maarschalk Pétain heeft zich nog onlangs
in een gesprek dat prof. Grimm met hem
mocht hebben, onomwonden voor de Duitsch-
Fransche samenwerking verklaard.
In het nieuwe Europa, zoo besloot spr.,
zullen Duitschland en Frankrijk die plaatsen
innemen, die hun rechtens toekomen.
Commissaris-Generaal Schmidt heeft prof.
Grimm voor zijn interessante uiteenzetting
bedankt.
Is er sprake van
een toeneming?
Dr. F. O. BRUIJNING: Wanneer men de cijfers beziet valt het erg mee.
Na dc bevrijding van de bolsjewistische
terreur door de Duitsche troepen begint het
religieuze leven der bevolking in 't Sovjet
gebied weer op tc bloeien. Na tientallen
jaren heeft de doop weer in het openbaar
plaats, welke volgens Grieksch-Orthodoxe
ritus, geschiedt door drievoudige onderdom
peling in het water. Behoedzaam ontdoet de
Pope den kleine van zijn kleertjes en vol
trekt de plechtige handeling. (Scherl-
Fellmga-p.k. Wacker-Pax Holland-c)1
De verliezen der Engelsche
luchtmacht.
Over ce zware verliezen, die de Brit
sche luchtmacht den laatsten tijd bij
.haar aanvallen op Duitsche steden heeft
geleden, deelt het opperbevel der Duit
sche weermacht mede:
Alleen al in de laatste vier dagen
heeft de Engelsche luchtmacht boven
Duitschland en hét bezette gebied 110
bommenwerpers verloren, hetgeen on
geveer 50 procent der gebruikte toestel
len vormt. Daarnaast wordt de Engel
sche luchtmacht zwaar getroffén door
het verlies aan vliegers. In nauwelijks
vijf weken tijd zijn meer dan 1000
Britsche of in Britschen dienst staande
vliegers, die behoorden tot de beman
ningen der bopen Duitsch gebied neer
geschoten vliegtuigen, in Duitsche ge
vangenschap geraakt.
De slag op de Oceanen en zijn
gevolgen voor de kustbewoners
Het Amerikaansche ministerie van ma
rine heeft, naar de Amerikaansche berich
tendienst meldt, medegedeeld, dat op 9 Juli
een Amerikaansch koopvaardijschip van
middelbare grootte op den Atlantischen
Oceaan op een afstand van duizenden zee
mijlen van de Noordkust van Zuid-Amerika
§etorpedeerd, beschoten en tot zinken is.ge-
racht. De overlevenden werden in een
haven aan dé Noordkust van Zuid-Amerika
aan land gezet.
In het door het statistische bureau te:
Oxford uitgegeven maandblad wordt ge-'
constateerd, d^t de Geallieerde scheepsver-
liezen in het eerste halfjaar van 1942 zorg
wekkend zijn.
Op het oogenblik gaan de meeste schepen
verloren in de Amerikaansche wateren, op
den Stillen en op den Indischen Oceaan. De
slag om de ravitailleering over zee blijft in
de komendé maanden de beslissende factor
in de economische strategie der Geallieer
den.
De Amerikaansche scheepvaart lijdt voor
al in de Caraibische Zee zware verliezeh.
Dagelijks worden hier vrachtschepen met
kostbare lading tot zinken gebracht. Het
gevolg is, dat langs alle kusten van deze
zee door de bewoners ijverig naar aange
spoelde voorwerpen gezocht wordt. Duizen
den kisten en tonnen, waarvan de inhoud
soms nog bruikbaar is, worden in veiligheid
gebracht. In sommige kuststeden van Mid-
den-Amerilca zijn zelfs markten voor deze
góederen ontstaan. Dat de strandvonderij
haar beoefenaars echter niet altijd voordeel
brengt, bewijst het geval van eenige ne
gers, die uit een ton met een naar alcohol
ruikende vloeistof dronken en terstond naar
het ziekenhuis overgebracht moesten wor
den.
Drie parachutisten in
Hongarije geland.
Naar van bevoegde zijde wordt meegedeeld,
zijn gisterochtend vroeg tusschen Odenburg
en Hegyeshalom in de nabijheid der gemeente
Abda drie parachutisten geland. Na enkele
minuten werden zij gearresteerd.
Toert zij verhoord en gefouilleerd werden,
bleek dat het bolsjewieken waren, die uitslui
tend levensmiddelen enkele brandflessehen
bij zich hadden.
Beauftragte Schwebel tot
Reichsricliter benoemd.
De Führer heeft den Beauftragte voor de
provincie Zuid-Holland, pg. Schwebel,
noemd tot Reichsrichter aan het Reichsver-
waltungsgericht. Pg. Schwebels werkzaam
heid als Beauftragte van den Rijkscommissa
ris voor de provincie Zuid-Holland wordt door
deze benoeming niet beïnvloed.
Sowjet-bouwstijl.
Het loerend monster op den heuvel;
Rostofs schouwburg.
(DaD) In hun ooggetuipenfoerlchten uit
Rostof maken de Duitsche bladert nog mel
ding van een schouwburg aaneen noorde
lijken 'rand van de stad RostoW welke, af
gezien van gtla«sohad>e. temidden van
puinhoopen in de omgeving vrijwel onbe
schadigd is gebleven. DU feit is ?n zooverre
ermeldenswaard. omdat men hier te doen
heeft met een typisch voorbeeld va.n de bols
jewistische bouwstijl. „Een reusachtig. k>eT
rend monster" wordt liet in den „Vökkd-
schen Beobachter" genoemd. „In de verte
doet het denken aan een van dte tractoren,
welke men op de opmarsehwegen zoo vaak
ennietigd aan den kant ziet liggen. Het ge_
bouw vertoont een log en plomp, naar voren
oploopend middenstuk en aan weerszijden
mét glas bekleede ijzerconstructies, welke
het best kunnen worden vergeleken met de
rupsbanden van een tractor. Niets verraadt
in den ui herlijken vorm zijn bestemming.
Kale, gladde muren en een niets zeggend
ijzeren geraamte moeten hier de cuitureele
taak van een gebouw tot uitdrukking bren
gen, waaraan alle beschaafd^ landen ter
wereld terecht de hoogste aesthetische
eischen hebbengesteld. Tevergeefs poogt
deze ..schouwburg" dan ook rijn materia
listische oorsprong endoelstelling te
verbergen. De traotorvoirm van dit gebouw
en zijn ligging op een. het dal van den Don
beheersohende hoogte bewijzen immers
duidelijk, dat deze zoogenaamde kunsttem
pel niet d.ionde tot geestelijke verheffing
van het volk, dooh Integendeel dienst deed
als instrument der Bolsjewistische agitatie"
De cholera in Sjanghai.
Dj; gemeenteraad van de internationale
nederzetting van Sjanghai heeft bekend ge
maakt. dat ook het gebied van de interna
tionale nederzetting epidemisch door cho
lera is aangetast. Het bureau van gezond
heid der Fransche nederzetting waarop de
epidemie eveneens is overgeslagen, heeft
strenge sanitaire veiligheidsmaatregelen ge
nomen.
AARDBEVING IN ROEMENIë.
Het seismologisch instituut te Boekarest
heeft een aardbeving geregistreerd, waar
van de Haard zich omstreeks 160 km van
Boekarest bevond- In de hoofdstad werd de
aardbeving weinig krachtig gevoeld.
GENERAAL SCHARFE OVERLEDEN.
Op 66-jarigen leeftijd is te München
overleden de SS-Obergruppenführer en
generaal der Waffen-SS Paul Scharfe.
In verband met de distributiemaatregeleo
en de daaruit voortvloeiende voedings
problemen hier te lande zijn er velen, die
de meening z(jn toegedaan dat het gevaar
voor uitbreiding van de tuberculose ern
stige vormen gaat aannemen. Vanzelf
sprekend is deze tijd niet bevorderlijk
voor een goede bestrijding van dit gevai,
doch daarnaast mag met vreugde worden
geconstateerd, dat dank zij de zorgen van
overheid de tuberculose onder de gegeven
omstandigheden geen ernstige vormen
heeft aangenomen en voor de toekomst
zjjn alle mogelijke maatregelen getroffen.
Daar dit onderwerp zeer terecht in bree-
den kring belangstelling geniet, geven wij
hieronder enkele passages weer uit een
artikel van Het Volk, welk blad daarom
trent een onderhoud had met dr. F. O.
Bruyning, directeur-generaal van de
Volksgezondheid in Nederland. Het blad
schrijft
Wij hebben tot onze geruststelling verno
men, dat van een onrustbarende toeneming
der t.b.c. geen sprake is. Of er dan niets aan
de hand is Zeker wel Er zijn enkele ver
schijnselen, die de meening in de hand wer
ken, dat het aantal tb.c.-gevallen ziender-
oogen stijgt. In feite hebben wij echter met
een schijnbare toeneming te maken. Wat is
het geval
Er komen op het oogenblik heel wat men
schen op de consultatiebureaux, die daar
vroeger niet kwamen, doch die zich nu laten
onderzoeken om na te gaan of zij aanspraak
kunnen maken op extra voeding. Daaronder
wordt natuurlijk ook een bepaald aantal t.b.c.-
gevallen ontdekt. Veelal betreft het hier
reeds bestaande gevallen, die nu pas worden
geregistreerd.
Vaak zijn daar menschen onder, die reeds
langer in lichten graad t.b.c. hebben en
voorheen een behandeling van hun huisarts
voldoende achtten. Om' extra-voeding te krij
gen, moeten zij nu wel naar een consultatie
bureau, waar zij als een nieuw geval worden
ingeschreven.
r is ook een contingent arbeiders, dat
zich voorheen niet liet onderzoeken, maar
dat nu tot een keuring komt om na_te gaan
of zij voor bepaald werk al dan niet "geschikt
zijn. Daaronder worden ook tot nu toe niet
bekende gevallen van t.b.c. ontdekt
Tenslotte moet er op gewezen worden, dat
de laatste jaren in toenemende mate massale
onderzoekingen in bedrijven enz. worden ge
houden, waarbij natuqrlijk ook tot nu toe
niet geregistreerde gevallen te voorschijn
komen.
Door dit alles krijgen wij een schijnbare
.toeneming van het aantal t.b.c.-gevallen.
Grootendeels gaat het hier echter om gevallen
die geenszins in verband staan met de huidige
omstandigheden, maar die door de genoemde
oorzaken eerst thans worden geregistreerd.
Wanneer men de cijfers beziet, valt het
dan ook erg mee. Zoo blijkt bijvoorbeeld, dat
het aantal ziektegevallen in Groningen in
1941 kleiner was dan in 1940.
Wel kan worden vastgesteld, dat het aan
tal sterfgevallen bij t.b.c. toene.emt. Men moet
er echter rekening mee houden, dat geeste
lijke schokken hierbij wellicht een grootere
rol spelen dan kwesties van voeding enz.
Wat de genezing van de nu aan den dag
tredende gevallen betreft, heeft men te kam
pen met een tekort aan sanatoriumruimte. De
patiënten moeten dikwijls lang wachten voor
zij opgenomen worden. Daardoor blijft uiter
aard gevaar voor de omgeving aanwezig.
Voor een doeltreffende bestrijding zullen,
tn de toekomst ingrijpende maatregelen ge
troffen dienen te worden. Heel bet volk moet
door middel van schermbeeld-fotografie wor
den onderzocht. Dit is practisch uitvoerbaar.
In Duitschland heeft men reeds in bepaalde
streken de geheele bevolking met veel succes
door middel van deze methode onderzocht.
Bij schermbeeld-fotografie wordt een foto ge
maakt van het doorlichtbeeld. Aan de hand
van deze foto kan de arts vaststellen of een
nader onderzoek noodig is.
Verder zal het aantal consultatiebureaux
moeten worden uitgebreid. Nu zijn b.v. alle
bureaux in Zuid-Holland overbelast. Daarbij
moet nog worden opgemerkt dat de sociale
positie van het personeel der bureaux dus
danig moet worden, dat dit zich door zijn
werk een redelijk bestaan kan verwerven.
Voor een juiste bestrijding zal het tenslotte
nog noodig zijn. dat er de mogelijkheid komt
om a-sociale lieden die iederen raad in den
wind slaan, tot een behandeling te verplichten.
Maar vooral zal. aldus de meening van dr.
Bruyning. in de toekomst gestreefd moeten
worden naar voorkomen. Onze zorg zal moe
ten beginnen bij de zwangere moeder. Da
lichamelijke opvoeding van de jeugd zal een
belangrijke rol spelen. Op veel grootere schaal
zullen gezonde klnderén naar buiten moeten
worden gestuurd.
In het algemeen zullen goede sociale toe
standen een gewichtige factor zijn voor het
voorkomen van de gevreesde ziekte.
Onder de huidige omstandigheden zullen
ooral de ouders voor hun kinderen moeten
doen wat mogelijk Is. Hoe druk de huisvrou
wen het ook hebben, zü moeten zooveel moge
lijk met de kinderet^ naar buiten. En z(J
zullen ook tyd moeten vr(J maken om zich
te laten voorlichten over het meest doelma
tige gebrnik van het beschikbare voedsel.
Bezoekt de vergadering van hedenavond
in het Gemeentelijk Concertgebouw te
Haarlem (aanvang 8 uur). Onderwerp:
„HET DOEL VAN DEN
NEDERLANDSCHEN VOLKSDIENST".
Vacantieregeling in de
visscherijbedrijven.
Bij beschikking van het college van rijks
bemiddelaars is een vacantieregeling vast
gesteld voor haringpakkers en kuipers in
het visscherijbedrijf te IJmuiden, Katwijk,
Scheveningen en Vlaardingen.
De berekening der vacantie geschiedt
aldus, dat een halve dag vacantie wordt toe
gekend voor elke maand dienst in de twaalf
maanden voorafgaande aan den lsten Juli
van elk jaar.
Voor iederen halven dag vacantie wordt
2.50 betahld.
Bij tusschentijdsch ontslag wordt voor
elke maand dienst sedert 1 Juli van-het
vooraf gegane jaar, waarvoor nog geer.
vacantie of vacantievergoeding is genoten.
2.50 betaald.
De beschikking is gepubliceerd in de
staatscourant van 30 dezer en treedt in
werking op 3 Augustus a.s.
Kaapvaarders in het hartje
van Amsterdam.
Zolderschuit met hout was de buit.
Een wel kras staaltje van brutaliteit heb
ben gisteren eenige mannen vertoond, die op
klaarlichten dag een dekschuit, volgeladen
met hout, kaapten in de Minervahaven.
Toen zij de wacht bij den toegangsweg tot
de haven passeerden, gaven zij voor, wat
houtafval te willen zoeken. Nauwelijks waren
zij echter buiten gezicht gekomen, toen zij
hun arbeidsveld op ander terrein zochten
Er lag een zolderschuit met planken en, nadat
zij eerst de omgeving verkend hadden, werd
de schuit losgemaakt en naar de Prinsen
gracht nabü de Anjelierstraat gevaren. Daar
werd de lading grootendeels gelost en in een
kelder, welke een der mannen in huur had,
opgeslagen.
Vervolgens voeren de dieven met de nog
gedeeltelijk beladen schuit terug, doch daar
bij wachtte hun een groote tegenslag. In de
Haarlemmersluis, welke zij moesten L
ren, hield de havenpolitie controle en toen
kwam de diefstal al spoedig aan het licht
De houtdieven werden gearresteerd en de
buit in beslag genomen.
BURGEMEESTER VAN ELST
ONTSLAGEN.
's GRAVENHAGE, 30 Juli. Bij besluit
van den commissaris-generaal voor be
stuur en justitie is W. Th. de Leeuw met
ingang van 22 Juli 1942 ontslagen als bur
gemeester van Eist.
LIJK VAN VERMISTEN TANDARTS
GEVONDEN.
Gisteravond is het lijk van den heer J. Ch.
Oobink v. d. Els. tandarts te Amsterdam, die
Vrijdgg bij het zeilen op de Goengarijpster
Poelen verongelukte en van wien sedert dien
niets meer vernomen werd, gevonden. Het
is naar Sneek overgebracht
CHURCHILL IN 'T NAUW.
Bs. De laatste groote spoorwegverbin
ding van de Sovjet-Unie met den Kaukasus
is verbroken! Het loopt mis in Rusland, zoo
zeker als wat, „onze bondgenooten met het
onuitputtelijke menschenmateriaal en den
ongeëvenaarden grondstoffenrijkdom" gera
ken (om het eens populair te zeggen) steeds
verder van de sokken en het oogenblik is
niet veraf meer. waarop ze op bloote voe
ten verder vechten moetenDat is echter
ook het oogenblik waarop het met Engeland
misloopen kan; misloopen in dezen zin. dat
Churchill, om aan een binnenlandsche crisis
te ontkomen, verplicht is zijn volk aan een
catastrophaal buitenlandsch avontuur te
onderwerpen. Dat Churchill hiertoe over
gaat met dezelfde gevoelens van den man,
die zijn laatste en lastigste kies zonder ver-
dooving trekken laat, verandert niets aan
de zaak, evenmin als het feit. dat de tand
arts over stevige stalen tangen beschikt,
waartegenover iedere kies, al ik het nog
zoo'n knaap, het afleggen moet. I-Iet nieuws
uit de Sovjet-Unie is waarlijk ontmoedi
gend, voor Churchill wel te verstaan, het
oogenblik waarop Engeland dan toch ein
delijk wat Europa betrert, geheel op de
eigen oorlogvoering zal zijn aangewezen,
nadert met rassche schreden en dus zou
het wel eens kunnen gebeuren, zooals Dr.
Göbbels ons gister nog waarschuwde, dat
wij op een kwaden dag midden in het ru
moer ontwaken, omdat Churchill plaats ge
nomen heeft in den stalen stoel, waaruit
hij straks wegvluchten zal. hevig bloedend
uit het gat waarin zijn verstandskies ge
zeten heeft.
Die sigaar is mü tc zwaar
(Teekening J. L. Baudewyns)
Dat Duitschland niet onvoorbereid Is,
moge blijken uit ce gegevens, die wii dezer
dagen hébben gepubliceerd omtrent de ver
sterking der Westkust van Europa. De Pa-
rijzenaars hebben kunnen zien hoe 'n groote
formatie van de Waffen S.S.. die zich bij
de troepen van generaal-veldmaarschalk
Von Rundstedt schaarde, door de Fransche
hoofdstad van Oost naar West trok. Het
passeeren van deze formatie, die in twee
kolonnes opmarcheerde en van nieuwe voer
tuigen en wapens was voorzien, duurde niet
minder dan acht uur. Dat is wat Frankrijk
betreft, elders in de bezette gebieden is het
er niet anders mee gesteld. De Duitsche
Weermacht zal den vijand van zijn laatste
illusies berooven en. men kan er gerust op
zijn, zij zal die burgers, die meenen, dat
hun tijd gekomen is om zich met de oor
logvoering te bemoeien, genadeloos zal neer
slaan.
De zender New York meldt, dat Stalin aan
zijn troepen het bevel gegeven heeft, thans
in geen geval meer te wijken, maar ver
liest uit het oog. cat het niet Stalin is. maar
de Duitsche Weermacht, die hier het tempo
aangeeft. Churchill wist dat reeds lang. van
het begin van den oorlog af heeft hij dat
geweten van Duinkerken tot Kreta
maar telkens weer bleef hij hopen, dat het
hem gelukken zou door nieuwe remblokken
voor de wielen te gooien de vaart waar
mede hij bezig was het Imperium te verlie
zen. te kunnen minderen. En thans rest hem
niet anders meer dan zijn kostbaarste blok
voor de wielen te werpen. Churchill de spe
ler is er toe in staat. Misschien echter be-
oordeelen wij hem nog niet goed. Het zou
n.L kunnen zijn, dat het nuchtere verstand
het op het laatste oogenblik nog won van
zijn spelershartstoebt. Geen nood echter,
dan zal de Sovjet-Unie ondergaan op de
zelfde wijze waarop zoovele hulpvolken zijn
ondergegaan. Churchill keert zich om en
kijkt reeds naar andere mogelijkheden uit.
Churchill, de onverbeterlijke, gooit deze
driekwart opgerookte sigaar weg, de kwa
liteit was inferieur en zij lag hem. zooals
de teekeiyiar van onze karikatuur het zoo
juist typeerde: te zwaar op de maag.
De vraag van den dag, ja van het oogen
blik, blijft intusschen of het tweede front
er komen zal. Wanneer Churchill nog 'n
paar weken geduld heeft krijgt hij auto
matisch In Iran de gelegenheid.
