Haarlemsche Courant
Duitschers passeeren deKoeban
Bekendmaking
Gandhi en Br. Indië's verhouding tot Japan.
287e Jaargang No. 183 x x
Abonnement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—15
a.m. ƒ3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prjjs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m.
PI tg.: Grafische Bedrijven Damlate.
Donderdag 6 Augustus 1942
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Socnda»
plein 37. Tel. Directie 13032, Hoofdredactie 1S054, Redactie 106»*,
Administratie 10724, 14325, Soendapleln 12230. Postgiro 134S».
Wnd. Hoofdredacteur: 3. V. BAUDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Kennemer Editie Bureau TJmoldent Kennemerlaan 102, Telefoon 3437.
Kropotkin stormenderhand veroverd.
Rivier over front van 100 k.m. bereikt.
Doelen te Brighton bestookt Marinesucces in Kanaal
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend
Ten Öosten van de Zee van Azov naderen
Duitsche en Roemeensche divisies met een
breed front de spoorlijn JeiskTichoresk. De
vijand biedt hier nog slechts op 'enkele plaat
sen tegenstand.
Aan de Kocban heeft de Waffen-SS na
een harden stryd het belangrijke spoor-
wegknooppunt Kropotkin (Romanovski)
stormenderhand veroverd; daarmede heb
ben wy de rivier thans over een front
van ruim honderd km. bereikt. Ten Noor
den van Armavir gelukte het, bruggen
hoofden op den Westclyken oever van de
Koeban te
Verscheidene vijandelijke colonnes werden
door de snelle aanvallen van onze gemotori
seerde formaties afgesneden en vernietigd. De
luchtmacht viel den naar den Kaukasus te-
rugtrekkenden vijand onophoudelijk aan. en
zette haar bombardementen op verkeers-op-
stoppingen op de spoorwegen met een ver
nietigende uitwerking voort; twee pantser-
treinen en 24 transport-treinen werden door
duikbommenwerpers uiteengeslagen.
Italiaansehe motor-torpedobooten heb
ben in de Zwarte Zee een Sovjet-kruiser
van 6500 ton tot zinken gebracht.
Tusschen de Sal en de Don banen formaties
van gevechts- en sl«gvliegtuigen een weg voor
de naar het Oosten oprukkende gepantserde
voorhoede. In de groote bocht van de Don
deden de bolsjewisten gisteren slechts met
zwakke strijdkrachten vergeefsche aanvallen.
In het gebied van Rzjev breidden de
Sovjets hun aanvallen, welke door sterke in
fanterie- en vechtwagenformaties worden uit
gevoerd, tot nieuwe frontgedeelten uit. De he
vige gevechten duren voort Ten Noorden van
de stad mislukten alle afleidingsaanvallen door
den ongebroken wil tot tegenstand van onze
troepen en de voorbeeldige samenwerking van
alle wapens.
Aan den W o 1 c h o f en voor L c n i n-
grad stortten verscheidene vijandelijke aan
vallen, die door krachtig artillerievuur wer
den gesteund, ineen.
De Britsche luchtmacht deed in den afge-
loopen nacht met zwakke strijdkrachten wil
lekeurige aanvallen op het R ij n s c h-W est-;
(aalsche industriegebied. In eenig§ plaat
sen werd geringe schade veroorzaakt. Een
vijandelijk vliegtuig werd neergeschoten.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen deden
gisteren een aanval op doelen aan de E n g e 1-
sche Zuidkust en plaatsten treffers in
voor de oorlogvoering van belang zijnde in
stallaties van de stad Brighton. Bovendien
werd een patrouillevaartuig getroffen. In den
nacht van 4 op 5 Augustus bombardeerde de
luchtmacht havenwerken aan de Zuid-West
kust van Engeland.
In den nacht van 1 op 2 Augustus kwam
het in het Kanaal tot een kort gevecht
tusschen Duitsche mijnenvegers en Britsche
motorkanonneerbooten, waarbij één vijande
lijke boot door artillerietreffers werd ver
nield, twee andere in brand werden geschoten
en een vierde zwaar werd beschadigd. In den
Sovjet-kruiser van 5500 ton
tot zinken gebracht.
Door de Italianen.
In Je wateren bij Feodosia vernietigd
Het Italiaansehe weermaehtbericht luidt:
In Egypte aan het front te land geen
enkele vermeldenswaardige gebeurtenis.
Een vijandelijk vliegtuig werd door het
luchtdoelgeschut van een van onze groote
eenheden neergehaald, vier andere YA,aP"
delijke vliegtuigen werden door Duitsche
jagers neergeschoten. Formaties vliegtuigen
ondernamen bombardementen op de ach -
terwaartsche verbindingen van den vijand.
Duitsche vliegtuigen waren bijzonder actief
ten aanzien van doelen in het gebied van
Alexandrië.
De activiteit der bommenwerpers van de
As werd ook voortgezet boven Malta.
ïn de wateren van Feodosia (De
Krim) werd een stoutmoedige nachte
lijke aanval ondernomen op een forma
tie der Sovjetvloot door een flottielje
Italiaansehe motortorpedobooten, die
een kvuiser van 5500 ton, behoorende
tot de klasse „Roode Krim" tot zinken
brachten. Ondanks hevige vijandelijke
reactie keerden al onze eenheden be
houden op haar bases terug.
Officieel wordt nog medegedeeld met be
trekking tot het tot zinken brengen van den
Sovjet-Russisch en kruiser „Roode Krim",
dat dit oorlogsschip door een torpedo der
motorboot van den flottieljechef korvet
kapitein Curzio.Castagnacci werd getrof
fen en vervolgens door andere booten on
der bevel van kapitein-luitenant Emillo
Lugnani tot zinken werd gebracht.
Een Sovjet-Russische vloot gaat
ondergang tegemoet.
In de Zee van Azof gaat thans een vloot
der bolsjewisten, die ten tijde van de in
neming van haar voornaamste steunpunt
Ros tof, uit ongeveer zeventig grootere en
kleinere kustschepen, kanonneerbooten,
motortorpedobooten en hulpvaartuigen be
stond en van alle verbindingen over land
en over zee is afgesloten, haar ondergang
tegemoet in een val, waaruit geen ontkomen
meer mogelijk is.
Toen Rostof werd ingenomen, vluchtten
de vijandelijke eenheden naar het Westen,
waar zij door de luchtmacht werden aange
vallen en zware verliezen leden. Het zee
gebied, dat zij hadden verlaten, werd door
de Duitsche marine overgenomen, de mond
van den Don van mijnen vrii gemaakt en
doorgedrongen in de haven van Rostof.
Korten tijd na de inneming van Rostof
voeren de eerste ra v i tai lieer ings trans porten
onder bescherming van Duitscheschepen
door de Zee van Azof.
Wrakken van kapot geschoten bolsjewis
tische kanonneerbooten, motortorpedo
booten, sleepbooten en transportschepen be
wijzen het zekere einde van een aanzienlijk
doei van de bolsjewistische Zwarte Zee-
vloot.
nacht van 3 op 4 Augustus torpedeerden
Duitsche torpedomotorbooten bij een aanval
in het Kanaal drie stoomschepen van tezamen
5000 b.r.t., waarvan er twee zonken. Het zin
ken van het derde schip kon door den sterken
afweer niet worden waargenomen.
Wat de Sowjet-Unie verloor.
Voor den Londenschen omroep heeft de
Amerikaansche journalist Fredejrik Kuh met
betrekking tot de positie van de Sowjet-Unie
verklaard, dat het onzin was te spreken van
de onuitputtelijke reserves der Sowjet-Unie.
De Sowjets hebben zelf hun verliezen op
vijf millioen man geraamd, Bovendien heeft
de Sowjet-Unie tot nu toe aan Duitschland.
gebiedsdeelen verloren zoo groot als Enge
land, Frankrijk en Duitschland samen. Daar
mede heeft het het grootste gedeelte van zijn
graanland en zijn grondstoffen, de helft van
zijn ijzerproductie eYi drievierde van zijn
aluminium-productie verloren zien gaan. Als
het Duitschland gelukt de Sowjet-Unie ook
van zijn petroleumtoevoer af te snijden, dan
is de positie der Sowjets hopeloos.
(DaD) De omvang van den crisis, welken
de Sowjet-Unie momenteel moet doorstaan,
blijkt mede uit het besluit van het Kremlin
tot stichting van drie onderscheidingen, n.l
de Soewor of-orde, de Koetoesow-orde en de
Alexander Newski-orde. Juist vanwege de
welke deze onderscheidingen dragen,
besteedt de Wilhelmstrasse aan dit besluit
bijzondere aandacht, want de drie mannen,
die thans voor de Sowj et-sol daten een sym
bolische beteekenis krijgen, zijn door het
Bolsjewisme steeds miskend en veracht.
Vorst Soeworof was de groote veldheer uil
den tijd van Frederik den Groote* die zich
een onsterfelijken naam verworven heeft door
zijn tocht over den St. Gotthart. Vorst Koe-
toesow, die wegens zijn overwinning over
den Corsicaan bij Smolensk, den bijnaam
„Smolenski" kreeg, heeft een succesvollen
strijd geleverd tegen Napoleon. Alexander
Newski werd eens als een groote heilige
vereerd. De hoofdstraat van Petersburg was
vroeger naar hem genoemd, doch de Bolsje
wistische revolutie heeft getracht met den
naam ook de herinnering aan dezen grooten
man uit de Russische historie weg te vagen.
De strijd In Egypte.
Over den militairen toestand aan het Egyp
tische front schrijft een oorlogsverslaggever
onder meer: „Het pantserleger van generaal-
veldmaarschalk Rommel staat, het geweer bij
den voet, in de stelling van El Alamein. Het
thans in de eerste plaats zaak te houden,
wat verworven is.
De verslaggever meldt, dat de verkennings
vliegtuigen der Spilmogendheden voortdurend
de bewegingen van den vijand controleeren,<
Zij zien, dat de. strijdkrachten van den vijand
nog aanzienlijk' zijn. Tallooze voertuigen,
pantserwagens en stukken gesehut staan op
een klein gebied. Onbewegelijk iigt-der.vijan-:
delijke kolos als bolwèrk Vöör^dgn Egypti-
schen grond.
Het tweede front is er!
Aan de Goudkust gingen troepen
der V.S. aan land.
Eindelijk kan de New Yorksche radio
dan toch een overwinning melden. Niet m
de barre Russische steppen en niet m het
ongastvrije Nijlland, neen: Wereldstrateeg
Roosevelt heeft voor zijn zegepraal een
streek uitgezocht, waar tegenstanders als
Rommel hem minder hinderlijk voor de
voeten loopen. En omdat een goed zaken
man weet, dat een gewild handelsmerk al
het halve succes waarborgt, heeft Roose
velt er verder voor gezorgd, dat het be
richt van zijn overwinning bij zijn Ameri
kaansche clientèle al dadelijk een prettige
klank kon hebben. Immers, welke aange
name visioenen openen zich niet voor den
Amerikaanschen belastingbetaler, mdien
hii hoort, dat de lauweren, die Roosevelt
thans 'om de Stars en Stripes gevlochten
heeft,
aan de Afrikaansche Goudkust
ja, ja, uitgerekend aan de G o u d-kust
zijn geplukt. Aan deze kust met haar
prettigen, veelbelovenden naam, waar
geen Rommel de genoegens van een
beetje oorlogsspel vergalt, zijn, nadat
eerst Britsche troepen aan wal waren
gegaan en naarstig hadden rondge-
speurd of misschien nog uit eenigerlei
hoek gevaar dreigde, thans ook Ameri
kaansche soldaten ontscheept
Na de onaangename' ervaringen op de
Philippijnen, is nu dus ook voor de zege
vierende Amerikaansche armee een plekje
gevonden, waar zij met succes aan den
oorlog kan deelnemen. Roosevelt behoeft
nu ook niet langer met zijn mond vol tan
den te staan bij de hinderlijke bezoeken
van Litwinof, die steeds maar over een
tweede front komt praten. Er is nu immers
een tweede front;' het front aan de Goud
kust. En de Amerikaansche belastingbeta
ler die deze zegevierende expeditie ten
slotte betalen moet. en gelukkig maar over
een zeer elementaire geografische kennis
beschikt, zal in de meening verkeeren, dat
de Goudkust een kust van louter goud is,
waar het gezochte gele metaal maar voor
het opscheppen ligt. Bij zoon goede bus-
sines kan men weer het een en ander door
de vingers zien, wanneer Roosevelt als een
parvenu het geld met handen vol de ven
sters uit gooit.
Persoonlijke boodschap van
Roosevelt aan Stalin?
Als overbrenger van een persoonlijke
boodschap van president Roosevelt aan
Stalin, generaal-majoor Follett Bradley,
zou volgens den Britschen nieuwsdienst
gisteren te Moskou zijn aangekomen.
RADIOSTATION VAN MONTEVIDEO
Door bomaanslag vernield.
Naar de Engelsche berichtendienst ui;
Montevideo meldt, is gisterochtend hel
radiostaton CXA 2 door een bomaanslag,
vernield.
Over den bomaanslag te Montevideo
wordt nog vernomen, dat de ontploffing in
de voorstad Carasco, 15 kilometer van de
hoofdstad, plaats vond. De geheele zender
installatie en een groot deel der gebouwen
werd vernield. Menschenlevens ziin er niet
te betreuren. Van de daders ontbreekt elk
spoor. Daar de zender op de. Engelsche en
de Amerikaansche zwarte lijst stond, ligt
het vermoeden voor de hand. dat de daders
aanhangers der Engelsch-Amerikaansche
kringen zijn.
Hoogmoed komt voor
deö val!
Singapore, de ironie van Engelands
bitter lot.
thans is Singapore de sterkste
zee- en luchtvestine van geheel het
Britsche rijk en indien Engeland_ zelf
ooit zou worden bezet, zouden wij ons
hoofdkwartier naar Sineapore kunnen
overbrengen, om vandaar uit met een
zeer goede kans op de overwinning
onzen strijd voort te zetten
Aldus schreef „Everybody's Weekly" van
16 Maart 1940, op een tiidstip, dat Engeland
nog de droom van het Empire droomde
hoewel de wereld reeds den adem inhield
voor den slag, die on dezen droom een bit-'
ter ontwaken zou doen volgen. Singanore,
twee jaar geleden nog beschouwd als de
laatste imperiale macht, thans een voor
eiken Brit onbereikbare illusie,- is het sym
bool geworden van de grootste misrekening,
ooit in"eenig strategisch systeem gemaakt.
Matelooze zelfvoldaanheid spreekt nog uit
de hierboven aangehaalde woorden van hpf
Londensche weekblad. Zelfvoldaan en zelf
verzekerd en nrat op de macht, die het
voorgaf te bezitten dat was nog hef En
geland van 1940 hetzelfde Engeland, dat
nu. twee iaar later, berooid en gehavend,
zich nog slechts met Amerikaanschen steun
overeind houdt
Dit is de tragiek van het Britsche
Rijk. Maar die tragiek heeft een keer
zijde: de ironie immers, de mogelijk
heden, in Maart 1940 door Everybody's
Weekly in vollen ernst geopperd heb
ben thans, na twee jaar, éen ironische
bijsmaak gekregen. Dat hoovaardij voor
den val komt, is een oude wijsheid.
Maar ïn het lot, dat de Engelsche macht
te Singapore trof, kan men moeilijk de
ironische speling van het lot ontkennep.
Singapore, zoo schrijft Everybody's
Weekly, en zoo meenden het toen, in 1940
ook allen in Engeland, wier woord gezag
had, zou ook ïn den felsten strijd onbe
dwingbaar blijken. Was het niet dé sterkste
zee- en luchtvesting ter wereld? Zoo ver
lustigde men zich'in het geweld, dat in de
forten, in de arsenalen, op de vliegvelden
en in de oorlogsschepen van Singapore lag
opgehoopt endaarbij zag men vol
komen de mogelijkheid over het ho'ofd, dat
een landingsleger, in den rug der vesting,
op de „doode wal" van Koeala Trengganoe
aan wal gebracht, al dat geweld krachteloos
zou kunnen maken. Dat was het zout dei-
ironie in de bittere spijs, die Engeland te
Singapore te slikken kreeg.
Oorlog in Europa's laatste
oerwoud.
IV'oudloopers in de eindelooze bosschen
van Karelië.
Ten Noorden van den Poolcirkel, niet ver
van de Kandalakschabocht van de Witte
Zee liggen de laatste oerwouden van Europa.
Eindelooze bosschen strekken zich hier uit,
afgewisseld door meren en moerassen. Het
bosch overheerscht echter alles, een on
metelijk oerwoud, donker en vaal, groeiend
en stervend volgens de eeuwige wetten der
natuur, onbegaanbaar en zonder eenige ne
derzetting, eenzaam, onheimelijk, loerend en
vol raadselen. Al staat thans dag in, dag uit,
de middernachtzon vreemd en bleek aan
den kleurloozen hemel, hét grenzelooze
woud blijft donker, leeg en vreemd. Tot in
het hart van deze wouden is thans de oor
log doorgedrongen. Hier hebben zich de
bolsjewisten, uit Finland verdreven, terug
getrokken en in grirnmigen strijd staan
tienduizenden mannen tegenover elkander.
Tienduizenden zijn het, voorzien van de mo
dernste wapenen en toch gaan zij verloren
in de onmetelijke eenzaamheid van dit
laatste oerwoud in Europa. Het woud heeft
zijn stempel gedrukt op de strijders en hen
tot woudloopers gemaakt. Daarom springen
tusschen de Finsch-Duitsche troepen en de
in de wouden verscholen bolsjewisten geen
dammende bogen heen en weer. Hier is
geen plaats voor aanvallende regimenten,
voor groote artillerieduels, hier vechten
groepen, secties, hoogstens compagniën.
Honderden kilometers is het boschfront
lang en overal, dag in, dag uit, vlamt de
strijd op, dooft uit en begint elders op
nieuw. Ongedekt ziin de flanken van de
Duitsch-Finsche troepen, steeds bestaat het
gevaar van omsingeling. Het is de enkeling,
het zijn de kleine, ver verstrooide groepen,
die het contact met den vijand handhaven,
die als woudloopers de bosschen doorkrui
sen, steeds op hun hoede, elke minuut ge
l-eed tot handelen.
Ongebroken staat ook hier het Duitsche
front. Een veelvoudige overmacht wordt
hier in toom gehouden en stap voor stap te
ruggedrongen. Ook hier, in deze onmetelijke
wouden, heeft de Duitsche soldaat zijn over
wicht bewezen. Het helpt den vijand niet,
dat hij de bosschen in brand steekt, nutte
loos zijn de verwoede aanvallen. Hij blijft,
ondanks tienvoudige overmacht, de mindere.
Zoo woedt hier de strijd in de eindelooze
wouden van Karelië, zwijgend en verbeten,
om een rivierovergang hier, om een bunker
of een paai: gevangenen elders. De legerbe-
richten zwijgen er meestal over of bepalen
zich tot slechts enkele woorden. Geringe
pa'trouilleactiviteit aan het Noordelijke
front.
Voor den productieslag 1942. Het zichten van de gerst is begonnen.
(Pax Holland-Van Bemmel-m)
Engelschen publiceeren tekst van in beslag
genomen document. Berlijn verwacht
binnenkort verrassingen.
Behari Bose dreigt met
Japansch ingrijpen.
De Britsche regeering te New-Delhi heeft
drie dagen voor het bijeenkomen van het
plenum der Congrespartij in Bombay een
ongehoorden inbreuk op het recht gepleegd
door de dienstlokalen van de Al-Indische
congrescómmïssie door de politie te doen
doorzoeken en daar documenten ïn beslag te
laten nemen. Zij heeft zich op die wijze in
het bezit gesteld van de protocollen, welke
de ontwerpen behelzen voor de vrijheids
resolutie van het Congres. Vervolgens heeft
zij, zonder de goedkeuring van Gandhi te
vragen, een document gepubliceerd met het
voorstel, dat Gandhi op 7 Augustus aan het
plenum van het Congres ter goedkeuring wil
de aanbevelen.
In dit ontwerp staat een. naar beweerd
wordt van Gandhi afkomstige passage,
die hierop neerkomt, dat Indië, zoodra
het z|jn vryheid zou hebben verkregen,
terstond onderhandelingen zou aanknoo-
pen met de Japanners. Pandlt Nehroe zou
wijziging geëischt hebben van deze pas
sage met de motiveering, dat daarin een
Indische uitspraak vóór de landen van
het Driemogendhedenpact gezien zou kun
nen worden.
De Engelsche pers heeft zich ,van het geval
meester gemaakt en Gandhl beschuldigd van
iöndsverraderlijke voornemens.
In Duitsche politieke kringen wordt het
optreden van de regeering van den vice-
koning de grootste aanval genoemd, dien
de Engelschen den laatsten tijd gericht heb
ben op Gandhi en zijn beweging. De publi
catie van de processen-verbaal over de in
terne onderhandelingen van het Congres,
zoo wordt hier verklaard, heeft uitsluitend
en alleen ten doel de nationale beweging in
Indië te splitsen en de meeningsverschillen
tusschen. Gandhi en Nehroe, 'die door een
compromis werden opgeheven, weer te doen
opvlammen en aan te wakkeren.
Bovendien is het de bedoeling door de pu
blicatie Gandhi openlijk te betichten van sa
menwerking met den vijand, teneinde daar
mede een juridische aanleiding te hebben
om Gandhi onder beschuldiging van land
verraad te kunnen arresteeren en onschade
lijk te maken.
De spanning in Indië is daarmede, naar
politieke kringen te Berlijn verklaren, in
een acuut stadium getreden, welks ernst
niet meer kan worden verbloemd. Met zul
ke terreurmaatregelen zullen de Engelschen
de nationale beweging en opstand in Indië
echter niet kunnen stuiten. Men geeft in de
Wilhelmstrasse uitdrukking aan de meening.
dat de volgende weken verrassingen in In
dië verwacht kunnen worden
Het voorstel van den liberalen leider Saproe
tot bijeenroeping van een rondetafel-confe
rentie, is dodr de leden van het Congres,
zooals de president dit uitdrukte, „niet
geestdriftig" opgevat.
De werkcommissie van het Vomrrlndisch'e
congres heeft inmiddels epn beslW goedge
keurd, dat eveneens een eisch aan Engeland
bevat. Volgens den Britschen berichtendienst
zou de strekking ook van dezen eisch zijn,
dat de Britsche macht uit Indië zou worden
teruggetrokken, opdat Indië in staat zou
worden gesteld, partner der Geallieerden te
wordpn.
Tweede uitlating
De Britsche berichtendienst publiceert voorts
den tekst van het besluit. De tekst is van
Gandhi afkomstig.
De deelneming van Indië aan den oorlog,
aldus Gandhi, heeft niet den steun der In-
Van den Weermachtsbevelhebber in
Nederland.
's GRAVENHAGE, 5 Augustus. Het
bureau van den weermachtsbevelhebber
in Nederland deelt mede:
De vele woorden, die op het oogenblik
vooral in de vijandelijke propaganda ge
wijd worden aan de oprichting van een
„tweede front" aan de Europeesche
Westkust en vermoedelijk ook wel in
Nederland, en de hiermede door den tii-
and uitgesproken hoop, in dat geval op.
steun van de bevolking te kunnen reke
nen. geven aanleiding, om de Neder-
landsche bevolking op de meest drin
gende wijze te waarschuwen.
Iedereen moet er zich van bewust zijn,
dat hij met zijn leven speelt, wanneer
hij ingeval van een vijandelijke lan
dingspoging de geringste poging zou
wagen, den vijand te helpen of hem ook
slechts indirect le begunstigen.
In aller herinnering zullen nog wel
leven de gebeurtenissen, die hebben
plaats gehad na het neerkomen van En^
gelsclie vliegers, die door de bevolking
van geld en kleeding zijn voorzien, en
verborgen gehouden werden, en welke
gebeurtenissen ten slotte tot doodvon
nissen tegen de betrokkenen geleid
hebben.
Wanneer ooit een Engelsehman of een
zijner bondgenooten Nederlandsch
grondgebied betreedt, hetzij aan de kust
of in het achterland, dan geldt er voor
de bevolking slechts één gebod:
Iedereen blijve thuis en zoeke bij
luchtgevaar, zoo mogelijk in schuilkel
ders zelf. bescherming tegen de ge
vechtshandelingen. Wie de straat op
gaat, stelt zich bloot aan het gevaar te
worden doodgeschoten. Wie den vijand
begunstigt, moet eveneens de gevolgen
laarvan dragen.
De ervaring leert, dat een dergelijke
waarschuwing nooit vroeg genoeg kan
worden verstrekt. Mocht het op Neder
landsch grondgebied tot gevechtshan
delingen komen, dan zal de bevolking
door aanplakbiljetten, de radio of op
andere passende wijze nog nadere
nauwkeurige voorschriften verkrijgen
hoe zij zich zal hebben te gedragen.
dische bevolking, maar is een zuiver Britsche
daad. Als Indië vrij wordt, zal het waar
schijnlijk zijn eerste stap zijn met Japan te
onderhandelen. De commissie is daarom van
meening dat de Engelschen zich uit Indië
moeten terugtrekken. De problemen van min
derheden in Indië zijn een werk der Britsche
regeering en zij zouden met de Engelschen
verdwijnen.
Óp grond van dit alles verzoekt de com
missie Engeland in het belang van zijn eigen
veiligheid, de veiligheid van Indië en de
zaak van den wereldvrede, Indië vrij te la-
fen, zelfs als Engeland geen afstand doet
van al zijn Aziatische en Afrikaansche bezit
tingen.
De commissie wenscht het Japansche volk
en de Japansche regeering de verzekering te
geven, dat Ipdië geen vijandschap tegen Ja
pan of tegen een anderen staat koestert.
De Britsche nieuwsdienst meldt uit
New-Delhi, dat Gandhi 8 Aug. a.s. in ge
heime zitting een rede zal houden.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, is een
der leiders van het Indische volk, t.w. de
vroegere minister-president eener Bengaal-
sche provincie, die destijds met Stafford
Cripps onderhandeld heeft, in hechtenis ge
nomen. Hij zou in een onlangs gehouden rede
voering de verdediging van Indië in gevaar
gebracht hebben
Bchari Bose.
Rasj Bchari Bose, voorzitter van den
bestuursraad der Voorindische Onafhan-
Icelijkheidsllga, heeft voor den omroep te
- Bangkok in een rede tot zijn landslieden
gezegd: „Het is het vaste voornemen
Japan, de Engelsch-Amerikaansche steun
punten in Indië te vernietigen en wan
neer gij in Indië dat niet kunt bereiken,
zal Japan het zelf doen.
Japan heeft de Engelschen uit Oost-Azië
.verdreven, Duitschland heeft Britsche strijd
krachten in het Westen vernietigd en ook de
hulp der Ver. Staten zal Engeland niet kun- 1
nen redden.
Ook een onmiddellijk vrijheidsaanbod van
Engeland mag niet worden aangenomen, om
dat dit zou beteekenen, dat Indië aan de zijde
van Engeland aan den oorlog zou moeten
deelnemen en dus eveneens vernietigd zou
worden.
Engeland heeft Indië gewaarschuwd, dat het
zonder aarzelen de beweging met wapenge
weld zou vernietigen, waardoor Indië in een
ongelijken strijd gewikkeld zou worden en
reusachtige offers zou moeten brongen.
Maar buiten Indië is alle hulp voorbereid.
Indische soldaten, vroeger door de Engel
schen gebruikt voor de onderdrukking van
kleine landen, zullen voor de vrijheid van
hun vaderland vechten tot de overwinning
behaald is.
„De Russen strijden slechts
voor zichzelf."
Naar de „News Chronicle" meldt, heeft
Lady Astor Zondag te Oldham tegenover
een correspondent van het blad o.a. ver
klaard: „Rusland. Rusland, steeds weer
lezen wij het in ae bladen en hooren er
over door den omroep. De Russen vechten
weliswaar tegen denzelfden vijand als wij,
doch zij strijden evenals wij slechts voor
zichzelf. Rusland was neutraal toen wij
hulp noodig hadden. Destijds was het Ame
rika, dat ons te hulp kwam. De Amerika
nen nemen het kwalijk, dat zij in Enge
land niets anders te hooren krijgen dan
„Rusland". Ik heb er genoeg van steeds
weer van Rusland te hooren. De menschen
moesten liever inzien, dat wij zonder
Amerika niet hadden kunnen volhouden"
Japanners bezetten eilanden in
Alfoerenzee.
Het Japansche hoofdkwartier heeft
het volgende bekend gemaakt: Japan
sche vlooteenheden hebben op 30 Juli
jl. strategische punten bezet op de Kei
eilanden. de Aroe-eilanden en de Te-
nimber-éilanden in de Alfoeren-zee ten
Noordeh van Australië.
Geen fabricage van
particuliere auto's in de V.S.
Het Amerikaansche bureau voor de
oorlogsproductie heeft bepaald, dat de
autoproductie voor particuliere doel
einden in de V. S. geheel gestaakt
moet worden.
De Paus niet naar
Castel Gandolfo.
Op 15 Augustus, den bekenden Ferrago-
sto-aag. waarop in Italië algemeen de va-
cantie begint, zal ook in het Vaticaan de
zomerpauze aanvangen. In verband met den
oorlog echter zal de Paus ook dit jaar niet
naar zijn zomerverblijf, Castel Gandolfo,
gaan, maar in het Vaticaan blijven en alleen
in de heete uren van den dag den toren
Leo XIII betrekken, waar de Pausen tijdens
het conflict met Italië beschutting plachten
te zoeken tegen de zomerhitte.
Tot leider van de nieuwe psychologi
sche afdeeling met laboratorium bij Phi
lips te Eindhoven is benoemd dr. W. S. Fre
derik te Utrecht.
DRIE „FIDEELE"
COMPAGNONS.
Bs. In dezen oorlog is reeds overduide
lijk gebleken, dat de belangen van Engeland
en de belangen van Amerika niet dezelfde
zijn. Amerika streeft er naar dc plaats in
te nemen die' vroeger door Engeland bezet
werd en zoo mogelijk zelfs nog een plaats
te verwerven, die breeder uitzitten veroor
looftSteunpunt na "steunpunt moest
Engeland aan Amerika afstaan en ieder
weet, dat wii geen grapje maken wanneer
wij aandacht vx-agen voor het feit, dat
Amerika (om het met René de Clerq te
zeggen) reeds met bijna de helft van het
deel van den rug waar de mensch op zit
plaats genomen heeft, daar waar zich vroe
ger Engeland neervlijen kon.
Een der talrijke teekenen voor de poèitie
waarin Engeland ten aanzien van zijn Ame
rikaanschen bondgenoot geraakt is, blijkt
thans weer de wet op het. Amerikaanseh
expeditieleger te -zijn, waardoor de Ameri
kaansche rechtspleging op Engelschen bo-
dejrt wordt overgebracht. Sedert eeuwen al
is het een rotsvast beginsel van de Engel
sche rechtspraak, dat alle vergrijpen bin
nen de landsgrenzen ook die van buiten
landers behoorende tot bevriende naties
overeenkomstig de Engelsche wetten door
Engelsche rechters worden behandeld. En
geland heeft van dit eeuwenoud beginsel
slechts afstand gedaan, omdat er geen
andere weg meer open was; omdat het geen
kans meer ziet zich tegen de aanmatigende
eischen van Amerika te verzetten.
Van den anderen kant valt niet te ont
kennen, dat Engeland slechts de rol speelt
die het opgedrongen wordt, omdat het in
ernstig gevaar is komen te verkeeren. Wa
ren de rollen omgekeerd, dan lyeet iedereen
Wel dat Engeland, het land dat van de
steunpunten in het bijzonder werk gemaakt
heeft, gaarne ook steunpunten ten koste van
Amerika had verworven. Engeland ook zou
er geen been in gezien hebben het impe
rium uit te breiden met Amerikaansche
gebiedsdeelen en wat betreft het uitoefenen
van invloed binnen het territoir van and,e-
ren, wel wie is daar ooit sterker in geweest?
De derde compagnon, die in dezen oorlog
aan de zijde der geallieerden staat, is Rus
land; de Sovjet-Unie wier „zuiverste" eind
bedoeling de vernietiging van beide andere
deelhebbers is. Stalin kan geen vrede heb
ben zoolang hij zijn wereldrevolutie niet
bereikt heeft. Ieder land, dat nog niet aan
het bolsjewistische regime onderworpen
■werd, vormt een volgend doel voor dezen
darden deelgenoot. Wat kan echter meer
tegen zijn edel streven ingaan dan een door
plutocraten geregeerd imperium en een
demo-liberaal Amerika, waar de kapitalis
tische kliek de lakens uitdeelt? Alleen het
Nationaal-Socialisme, zou men zoo zeggen,
maar dit hoopt hij te overwinnen en dan
resteeren nog slechts die beide overige
mogelijkheden. Men kan van Stalin rustig
verwachten, dat hij uitsluitend ter eerdere
bereiking van het eigen doel met deze bei
den samen vecht, ma'ar niet dat hij, als het
doel eenmaal bereikt was, stil gaat zitten
filosofeeren en liberale manieren over
neemt. Men doet overigens wat om nader
bij het beoogde doel te komen! Er zijn com-\
pagnons die een heel werelddeel aan ande-^
ren uitleveren, althans op papier, met het
zelfde gemak waarmede zij steunpunten af
slaan en er zijn ook compagnons, die hulp
vragen van benoeftigen welke zelf reeds in
den steun opgenomen werden. En als alles
„goed" loopen zou, dan begon het lieve spel
pas, want deze drie, die in wezen elkaar
naar hét leven staan, zouden dan eerst goed
gaan beseffen, dat die anderen er toch
eigenlijk teveel zijn en, dat zij zelf, nood
gedwongen, meer afstonden dan ooit iu de
bedoeling gelegen heeft. Geen nood echter,
dan kan het spel altijd nog herbeginnen,
direct of later, want aan eiken nieuwen
oorlog verdient het plutocratendom.
Hier staan drie „fideele" compagnons
elkander bij en men kan vaststellen dat zij
samen heel wat kwaads gebrouwen hebben.
Actieve neutraliteit, Turkije's
politiek.
Parlement keurt Saradjogloe's
regeeringsprogram eenstemmig goed.
De Turksche ministerpresident Sarad-
jogloe heeft voor de groote nationale ver
gadering omtrent de Turksche buitenland-
sche politiek o.a. verklaard, dat de nieuwe
regeering met waakzame aandacht ervoor
zal zorgen, dat Turkije buiten dezen oorlog
blijft, ondanks alle rampen, welke Turkije
in het verleden heeft meegemaakt. Onze
hoop, zoo verklaarde Saradjogloe letterlijk,
dat wij deze schoone taak naar het doel
kunnen leiden, zal ook niet vervliegen,
wanneer wij eens ondanks onze inspan
ningen een aanval op ons land of op onze
onafhankelijkheid zouden beleven. In dat
geval zouden wij ons leven slechts in
dienst stellen van dit eene ideaal n.l. den
strijd tot het uiterste.
In het verdere verloop van zijn rede be
toogde Saradjogloe, dat het Turksche leger
machtig, krachtig en paraat is. De nieuwe
regeering zal al haar kracht eraan beste
den om dat leger nog sterker te maken.
Zulks is het doel van het geheele volk en
de taak van de regeering.
Aan de bestendigheid en de gelijk
matige houding van de Turksche bui-
tenlandsche politiek is de huidige
kracht van Turkije toe te schrijven.
Turkije zal zich nooit inlaten met
eenigerlei avontuur buiten zijn grenzen
en het heeft slechts den eenen wensch,
niet bij dezen oorlog betrokken te
worden. Het wenscht. de bewuste en
actieve neutraliteit te handhaven.
De Turksche neutraliteit is de uitdruk
king van een algemeen politiek stelsel, dat
op alle gebieden een geruststellende op
rechtheid en duidelijkheid vertoont. Een
bewijs voor de Turksche. neutraliteitspoli
tiek moet gezien worden in den vorm van
het Turksch-Duitsche pact, dat opnieuw de
vriendschap en het wederziidsch begrip
tusschen beide landen bezegelt. Een ander
bewijs voor de Turksche neutraliteitspoli
tiek is het Turksch-Engelsche verdrag van
bondgenootschap. Deze beide bondgenoot
schappen, zoo constateerde de minister
president. vormen het doorslaggevende be
wijs'voor de kracht der actieve politiek
van Turkije en toonen de Turksche houding
aan tegenover de beide groote mogend
heden die met elkaar oorlog voeren. Jegens
beide oorlogvoerende partijen is de hou
ding van Turkije op gelijke wijze vriend
schappelijk en loyaal.
De premier besloot zijn rede met de vol
gende verklaring: een vriendschappelijke
houding van den kant van welke mogend
heid ook beantwoorden wij met gelijke
vriendschap. Op vijandelijkheden antwoor
den wij echter met ontembaren moed en
energieke kracht. Volgens deze richtsnoeren
streeft de nieuwe regeering de doelstel
lingen na van de Turksche buitenlandsche
oolitiek.
Het door den Turkschen ministerpresi
dent Saradjogloe voorgelezen program der
regeering is door het parlement eenstem
mig goedgekeurd. Bij de stemming waren
391 afgevaardigden aanwezig.
„EEN JONGEN VAN ZESTIEN".
's-GRAVENHAGE, 6 Augustus. Heden
avond van 21,tot 21.15 spreekt Max
Blokzijl via Hilversum 2 in de serie bran
dende kwesties over het onderwerp: „Een
jongen van zestien".
