Haarlemsche Courant Duitschers passeeren deKoeban v \v;\ KSÈiJ Bekendmaking Gandhi en Br. Indië's verhouding tot Japan. 287e Jaargang No. 183 x Abonnement p. week 6,2e, p. maand 1,15, p. kwartaal 5,11, franco p. post 3,75, losse nummert 6 cent. Advertentlên S—13 ra.ni. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prtJs. Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. I cent p. m.m. Bltf.i Grafische Bedrijven Damlate. Wild. Hoofdredacteur» J. V. BAUDEWYNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen. Don8er3ag 6 Sngustns 1942 Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 53, Bijkantoor: Soenda- pleln 37. Tel. Directie 130S2. Hoofdredactie 150M, Redactie 10600, Administratie 10724, 14323, Soendapleln 12230 Postgiro 124354. Directie PEL A. MEES P. W. PEEREBOOM. 1»] Kropotkin stormenderhand veroverd. Rivier over front van 100 k.m, bereikt. Doelen te Brighton bestookt Marinesucces in Kanaal Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend Ten Oosten van de Zee van Azov naderen Duitsche en Roemeensche divisies met een breed front de spoorlijn Jeisk—Tichoresk. De otjand biedt hier nog slechts op enkele plaat sen tegenstand. Aan de Koeban heeft de Waffcn-SS na een harden strijd het belangrijke spoor wegknooppunt Kropotkin (Romanovski) stormenderhand veroverd; daarmede heb ben wij de rivier thans over een front van ruim honderd km. bereikt. Ten Noor den van Armavir gehikte het, bruggen hoofden op den Westelijken oever van de Koeban te vormen. Verscheidene vijandelijke colonnes werden 'door de ^snelle aanvallen van onze gemotori seerde formaties afgesneden en vernietigd. De luchtmacht viel deri naar den Kaukasus te- rugtrekkenden vijand onophoudelijk aan, en zette haar bombardementen op verkeers-op- stoppingen op de spoorwegen met een ver nietigende uitwerking voort; twee pantser- treinen en 24 transport-treinen werden door duikbommenwerpers uiteengeslagen. Italiaansche motor-torpedobooten heb ben in de Zwarte Zee een Sovjet-kruiser van 6500 ton tot zinken gebracht. Tusschen.de Sal en de Don banen formaties ran gevechts- en slagvliegtuigen een weg voor de naar het Oosten oprukkende gepantserde voorhoede. In de groote bocht van de Don ;deden de bolsjewisten gisteren slechts met zwakke strijdkrachten 'vergeefsche aanvallen. In het gebied van R z j e v breidden de Sovjets hun aanvallen, welke door sterke in fanterie- en vechtwagenformaties 'worden uit gevoerd, tot nieuwe frontgedeelten uit. De he vige gevechten duren voort Ten Noorden van de stad mislukten alle afleidjngsaanvallen door den ongebroken wil tot tegenstand van onze troepen en' de voorbeeldige samenwerking van alle wapens. Aan den Wplchof en voor Lenin grad stortten verscheidene vijandelijke aan vallen, die door krachtig artillerievuur wer den gesteund, ineen. De Britsche luchtmacht deed in den afge- Iooperi nacht met zwakke strijdkrachten wil lekeurige aanvallen op het R ij n s c h-W est- faalsche industriegebied. In eenige plaat sen werd geringe schade veroorzaakt. Een vijandelijk vliegtuig werd neergeschoten. Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen deden gisteren een aanval op doelen aan de Engel- jsche Zuidkust en plaatsten treffers in yoor de oorlogvoering van belang zijnde in stallaties van de stad Brighton. Bovendien werd een patrouillevaartuig getroffen. In den nacht van 4 op 5 Augustus bombardeerde de luchtmacht havenwerken aan de Zuid-West kust van Engeland. In den nacht van 1 op 2 Augustus kwam het in het Kanaal tot een kort gevecht tusschen Duitsche mijnenvegers en Britsche motorkanonneerbooten, waarbij één vijande lijke boot door artillerietreffers werd ver nield, twee andere in brand werden geschoten- en een vierde zwaai werd beschadigd. In den Sovjet-kruiser van 5500 ton tot zinken gebracht. Door de Italianen. In ie wateren bij Feodosia vernietigd Het Italiaansche weermachtbericht luidt: In Egypte aan het front te land geen enkele vermeldenswaardige gebeurtenis. Een vijandelijk vlieg'/uig werd door het luchtdoelgeschut van een van onze groote eenheden neergehaald, vier andere Yb3*}- delijke' vliegtuigen werden door Duitsche jagers neergeschoten. Formaties vliegtuigen ondernamen bombardementen op de ach- terwaartsche verbindingen van den vijand. Duitsche vliegtuigen waren bijzonder actief ten aanzien van doelen in het gebied van Alexandrië. De activiteit der bommenwerpers van de As werd ook voortgezet boven Malta. In dé wateren van Feodosia (De Krim) werd een stoutmoedige nachte lijke aanval ondernomen op een forma tie der Sovjetvloot door een flottielje Italiaansche motortorpedobooten, die een kruiser van 5500 ton, beboerende tot de klasse „Roode Krim" tot zinken brachten. Ondanks hevige Vijandelijke reactie keerden al onze eenheden be houden op haar bases terug. Officieel wordt nog medegedeeld met be trekking tot het tot zinken brengen van den Sovjet-Russischen kruiser „Roode Krim", dat dit oorlogsschip door een torpedo der motorboot van den flottieljechef korvet- kapitein Curzio Castagnacci werd getrof fen en vervolgens door andere booten ern- der bevel van kapitein-luitenant Emillo hugnani tot zinken werd gebracht. F.en Sovjet-Russische vloot gaat ondergang tegemoet. In de Zee van Azof gaat thans een vloot der bolsjewisten, die ten tijde van de in neming van haar voornaamste steunpunt Rostof, uit ongeveer zeventig grootere en kleinere kustschepen. lcanonneerbooten, motortorpedobooten en hulpvaartuigen be stond en van alle verbindingen over land en over zee is afgesloten, haar ondergang tegemoet in een val. waaruit geen ontkomen meer mogelijk is. Toen Rostof werd ingenomen, vluchtten de vijandelijke eenheden naar het Westen, waar zij door de luchtmacht werden aange vallen en zware verliezen leden. Het zee gebied, fat zii hadden verlaten, werd door de Duitsche marine overgenomen, de mond Van den Don van mijnen vrij gemaakt en doorgedrongen in de haven van Rostof. Korten tijd na de inneming van Rostof voeren dé eerste ravitailleeringstransporten onder bescherming van Duitsche schepen door de Zee 'var Azof. Wrakken van kapot geschoten bolsjewis tische kanonneerbooten, motortorpedo booten, sleepbooten en transportschepen be wijzen het zekere einde van een aanzienlijk g van de bolsjewistische Zwarte Zee nacht van 3 op 4 Augustus torpedeerden Duitsche torpedomotorbooten bij een aanval in het Kanaal drie stoomschepen van tezamen 5000 b.r.t., waarvan er twee zonken. Het zin ken van het derde schip kon door den sterken afweer niet worden waargenomen. Wat de Sowjet-Unie verloor. Voor den Londenschen omroep heeft de Amerikaansche journalist Frederik Kuh met betrekking tot de positie van de Sowjet-Unie verklaard, dat het onzin was te spreken van de onuitputtelijke reserves der Sowjet-Unie. De Sowjets hebben zelf hun verliezen op vijf millioen man geraamd. Bovendien heeft de Sowjet-Unie tot nu toe aan Duitschland gebiedsdeelen verloren zoo groot als Enge land, Frankrijk en Duitschland samen. Daar mede heeft het het grootste gedeelte van zijn graanland en zijn grondstoffen, de helft van zijn ijzerproductie en drievierdevan zijn aluminium-productie verloren zien gaan. Als het D.uitschland gelukt de Sowjet-Unie ook van zijn petroleumtoevoer af te snijden, dan is de positie der Sowjets hopeloos. (DaD) De omvang van den crisis, welken de Sowjet-Unie momenteel moet doorstaan, blijkt mede uit het besluit van het. Kremlin tot stichting van drie onderscheidingen, n.l. de Soeworof-orde, de Koetoesow-orde en de Alexander Newski-orde. Juist vanwege de welke deze onderscheidingen dragen, besteedt de Wilhelmstrasse aan dit besluit bijzondere aandacht, want de drie mannen, die thans voor de Sowjet-soldaten een sym bolische beteekenis krijgen, zijn door het Bolsjewisme steeds miskend en veracht. Vorst Soeworof was de groote veldheer uil den tijd van Frederik den Groote, die zich een onsterfelijken naam verworven heeft door zijn tocht over den St. Gotthart. Vorst Koe- toesow, die wegens lijn overwinning over den Corsicaan bij Smolensk, den bijnaam „Smol'enski" kreeg, heeft een succesvollen strijd geleverd tegen Napoleon. Alexander Newski werd eens als een grodte heilige vereerd. De hoofdstraat van Petersburg was vroeger Tiaar herrT genoemd, doch de Bolsje wistische revolutie heeft getracht met den naam ook de herinnering aan dezen grooten man uit de Russische historie weg te vagen. De strijd in Egypte. Over den militairen toestand aan het Egyp tische front schrijft een oorlogsverslaggever onder meer: „Het pantserlegef van generaal- veldmaarschalk Rommel staat, het geweer bij den voet, in de stelling van El Alamein. Het is thans in de eerste plaats zaak te houden, wat verworven is. De vèrslaggever meldt, dat de verkennings vliegtuigen der Spilmogendheden voortdurend de bewegingen van den vijand controleeren. Zij zien, dat de strijdkrachten van den vijand nog aanzienlijk zijn. Tallooze voertuigen, pantserwagens en stukk-en geschut- staan op een klein gebied. Onbewegelijk ligt de vijan delijke kolos als bolwerk voor den Egypti- schen grond. Het tweede front is er Aan de Goudkust gingen troepen der V.S. aan land. Eindelijk kan de New Yorksche radio dan toch een overwinning melden. Niet in de barre Russische steppen en niet in het ongastvrije Nijlland, neen: Wereldstrateeg Roosevelt heeft voor zijn zegepraal een streek uitgezocht, waar tegenstanders als Rommel hem minder' hinderlijk voor de voeten loopen. En omdat een goed zaken man weet, dat een gewild handelsmerk al -het halve succes waarborgt, heeft Roose velt er verder voor gezorgd, dat het be richt van zijn overwinning bij zijn Ameri kaansche clientèle al dadelijk een prettige klank kon hebben. Immers, welke aange name visioenen openen zich niet voor den Amerikaanschen belastingbetaler, indien hij hoort, dat de lauweren, die Roosevelt thans om de Stars en Stripes gevlochten heeft, aan de Afrikaansche Goudkust ja, ja, uitge/ekend aan de Goud-kust zijn geplukt. Aan deze kust met haar prettigen, veelbelovenden naam, waar geen Rommel de genoegens van een beetje oorlogsspel vergalt, zijn, nadat eerst' Britsche troepen aan wal waren gegaan en naarstig hadden rondge- speurd of mïsschie^ nog uit eenigerlei hoek gevaar dreigde, thans ook Ameri kaansche soldaten ontscheept. Na de onaangename ervaringen op de Philippijnen, is nu dus ook voor de zege vierende Amerikaansche armee een piekje gevonden, waar zij met succes aan den oorlog kan deelnemen. Roosevelt behoeft nu ook niet langer met zijn mond vol tan den te staan bij de hinderlijke bezoeken van Litwinof. die steeds maar over een tweede front komt praten. Er is nu immers een tweede front-: het front aan de Goud kust. En de Amerikaansche belastingbeta ler die deze zegevierende expeditie ten slotte betalen moet en gelukkig maar over een zeer elementaire geografische kennis beschikt, zal in de meening verkeeren, dat de Goudkust een kust van louter goud is, waar het gezochte gele metaal maar voor het opscheppen ligt. Bij zoon goede bus- sines kan men weer het een en ander door de vingers zien, wanneer Roosevelt als een parvenu het geld met handen vol de ven sters uit gooit. Persoonlijke boodschap van Roosevelt aan Stalin? Als overbrenger van een persoonlijke boodschap van president Roosevelt aan Stalin, generaal-majoor Follett Bradley, zou volgens den Britschen nieuwsdiensl gisteren te Moskou zijn aangekomen RADIOSTATION VAN MONTEVIDEO Door bomaanslag vernield. Naar de Engelsche berichtendienst uit Montevideo meldt, is gisterochtend het radiostaton CXA 2 door een bomaanslag vernield. Over den bomaanslag te Montevideo wordt nog vernomen, dat de ontploffing in de voorstad Carasco, 15 kilometer van de hoofdstad, plaats vond. De geheele zender installatie en een groot deel der gebouwen werd vernield. Menschenlevens zijn er niet te betreuren. Van de daders ontbreekt elk spoor. Daar de zender op de Engelsche en de Amerikaansche zwarte lijst stond, ligt' het vermoeden voor de hand, dat de daders aanhangers der Engelsch-Amerikaansche kringen zijn. Hoogmoed komt voor den val! Singapore, de ironie van Engelands bitter lot. thans is Singapore de sterkste zee- en luchtyestïng van geheel het Britsche rijk en indien Engeland zelf ooit zou worden bezet, zouden wij ons hoofdkwartier naar Singapore kunnen overbrengen, om vandaar uit met een zeer goede kans op de overwinning onzen strijd voort te zetten Aldus schreef „Everybodv's Weekly" van 16 Maart 1940. op een tijdstip, dat Engeland nog de droom van het Empire droomde hoewel de wereld reeds den adem inhield voor den slag, die op dezen droom een bit ter ontwaken zou doen volgen. Singanore. twee jaar geleden nog beschouwd als de laatste imperiale macht, thans een voor eiken Brit onbereikbare illurie, is het sym bool geworden van de grootste misrekening, ooit in eenig strategisch systeem gemaakt. Matelooze zelfvoldaanheid spreekt nog uit de hierboven aangehaalde woorden van bet Londensche weekblad. Zelfvoldaan en zelf verzekerd en prat op de macht, die het voorgaf te bezitten- dat was nog het. En geland van 1940 hetzelfde Engeland, dat nu. twee iaar later, berooid en gehavend, zich nog slechts met. Amerikaanschen steun overeind houdt Dit is de tragiek van het Britsche Rijk. Maar die tragiek heeft een keer zijde: de ironie immers, de mogelijk heden, in Maart 1940 door Everybody's Weekly in vollen ernst geopperd heb ben thans, na twee jaar, een ironische bijsmaak gekregen. Dat hoovaardij voor den val komt, is een oude wijsheid. Maar in het lot, dat de Engelsche macht te Singapore trof, kan men moeilijk de ironische speling van het lot ontkennen. Singapore, zoo schrijft Everybody's Weekly, en zoo meenden het toen, in 1940 ook allen in Engeland, wier woord gezag had, zou ook in den felsten strijd onbe dwingbaar blijken. Was het niet de sterkste zee- en luchtvesting ter wereld? Zoo ver lustigde men zich in het geweld, dat in de forten, in de arsenalep, op de vliegvelden en in de oorlogsschepen van Singapore lag opgehoopt endaarbij zag men vol komen de mogelijkheid over het hoofd, dat een landingsleger, in den rug der vesting, op de „doode wal" van Koeala Trengganoe aan wal gebracht, al dat geweld krachteloos zou kunnen maken. Dat was het zout der ironie in de bittere spijs, die Engeland te Singapore te slikken kreeg. Oorlog in Europa's laatste oerwoud. Woudloopers in de eindelooze bosschen van Karelië. Ten Noorden van den Poolcirkel, niet ver van de Kandalakschabocht van de Witte Zee liggen de laatste oerwouden van Europa. Eindelooze bosschen ^trekken zich hier uit, afgewisseld door meren en moerassen. 'Het. bosch overheerscht echter alles, een on metelijk oerwoud, donker en vaal, groeiend en stervend volgens de eeuwige wetten der natuur, onbegaanbaar en zonder eenige ne derzetting, eenzaam, onheimelijk, loerend en vol raadselen. Al staat thans dag in, dag uit, de middernachtzon vreemd en bleelc aan den kleurloozen hemel, het grenzelooze woud blijft donker, leeg en vreemd. Tot in het hart van deze wouden is thans de oor log doorgedrongen. Hier hebben zich -de bolsjewisten, uit Finland verdreven, terug getrokken en in grimmigen strijd staan tienduizenden mannen tegenover elkander. Tienduizenden zijn het, voorzien van de mo- 'dernste wapenen en toch gaan zij verloren in de onmetelijke eenzaamheid van dit laatste oerwoud in Europa. Het woud heeft zijn stempel gedrukt op de strijders en hen tot woudloopers gemaakt. Daarom springen tusschen de Finsch-Duitsche troepen en de in de wouden verscholen bolsjewisten geen vlammende bogen heen en weer. Hier is geen plaats voor aanvallende regimenten, voor groote artïllerieduels, hier vechten groepen, secties, hoogstens compagniën. Honderden kilometers is het boschfront lang en overal, dag in, dag uit, vlamt de strijd op, dooft uit en begint elders op nieuw. Ongedekt zijn de flanken van de Duitsch-Finsche troepen, steeds bestaat het gevaar van omsingeling. Het is de enkeling, het zijn de kleine, ver verstrooide groepen, die het contact met den vijand handhaven, die als woudloopers de bosschen doorkrui sen, steeds op hun hoede, elke minuut ge reed tot handeleji. Ongebroken staat ook hier het Duitsche front. Een veelvoudige overmacht wordt hier in toom gehouden en stap voor stap te ruggedrongen. Ook hier, in deze onmeteliilce wouden, heeft de Duitsche soldaat zijn over wicht bewezen. Het helpt den vijand niet. dat hij de bosschen in brand steekt, nutte loos zijn de verwoede aanvallen. Hij blijft, ondanks tienvoudige overmacht, de mindere. Zoo woedt hier de strijd in de eindelooze wouden van Karelië, zwijgend en verbeten, om een rivier overgang hier, om een bunker of een paar gevangenen elders. De legerbe- richten zwijgen er meestal over of bepalen zich tot slechts enkele woorden. Geringe patrouilleactiviteit aan het Noordelijke front. - s -> r. *JV. -v? f<•-: m -4>,4 >V> Voor den productieslag 1942. Het zichten van de gerst is begonnen. (Pax Holland-Van Bemmel-m) Engelschen publiceeren tekst van inbeslag genomen document. Berlijn verwacht binnenkort verrassingen. Behari Bose dreigt met Japansch ingrijpen. De Britsche regeering te New-Delhi heeft drie dagen voor het bijeenkomen van het plenum der Congrespartij in Bombay een ongehoorden inbreuk op het recht, gepleegd door de dienstlokalen van de Al-Indische congrescommissie door de politie te doen doorzoeken en daar documenten in beslag te laten nemen. Zij heeft zich op die wijze in het bezit gesteld van de protocollen, welke de ontwerpen behelzen voor de vrijheids- resolutie van het Congres. Vervolgens heeft zij, zonder de goedkeuring van Gandhi te vragen, een document gepubliceerd met het voorstel, dat Gandhi op 7 Augustus aan het plenum van het Congres ter goedkeuring wil de aanbevelen. In dit ontwerp staat een, naai' beweerd wordt van Gandhi afkomstige passage, die hierop neerkomt, dat Indië, zoodra het zijn vrijheid zou hebben verkregen, terstond onderhandelingen zou aanknoo- pen met de Japanners, Pandit Nehroe zou wijziging geëischt hebben van deze pas sage met de motiveering, dat daarin een Indische uitspraak vóór de landen van het Driemogendhedcnpact gezien zou kun nen worden. De Engelsche pers heeft zich van het geval meester gemaakt en Gandhi beschuldigd van landsverraderlijke voornemens. In Duitsche politieke kringen wordt het optreden van de regeering van den vice- konïng de grootste aanval genoemd, dien de Engelschen den laatsten tijd gericht heb ben op Gandhi en zijn beweging. De publi catie van de - processen-verbaal over de In terne onderhandelingen van het Congres, zoo wordt hier verklaard, heeft uitsluitend en alleen ten doel de nationale beweging in Indië te splitsen en de meeningsverschillen tusschen Gandhi en Nehroe, die door een compromis werden opgeheven, weer te doen opvlammen en aan te wakkeren. Bovendien is het de bedoeling door de pu blicatie pandhi openlijk te betichten van sa menwerking met den vijand, teneinde daar mede een juridische aanleiding te hebben om Gandhi onder beschuldiging van land verraad te kunnen arresteeren en onschade lijk te maken. De spanning in Indië is daarmede, naar politieke kringen te Berlijn verklaren, in een acuut stadium getreden, welks ernst niet meer kan worden verbloemd. Met zul ke terreurmaatregelen zullen de Engelschen de nationale beweging en opstand in Indië echter niet kunnen stuiten. Men geeft in de Wilhelmstrasse uitdrukking aan de meening, dat de volgende weken verrassingen in In dië verwacht kunnen worden, Het voorstel van den liberalen leider Saproe tot bijeenroeping van een rondetafel-confe rentie, is door de leden van het Congres, zooals da president dit uitdrukte, „niet geestdriftig" opgevat. De werkcommissie van het Voor-Indische congres heeft inmiddels een besluit goedge keurd, dat eveneens een eisch aan Engeland bevat. Volgens den Britschen berichtendienst zou de strekking ook van dezen eisch zijn, dat de Britsche macht uit Indië zou worden teruggetrokken, opdat Indië in staat zou worden gesteld, partner der Geallieerden te worden. Tweede uitlating De Britsche berichtendienst publiceert voorts den tekst van het besluit. De tekst ls van Gandhi afkomstig. De deelneming van Indië aan den oorlog, aldus Gandhi, heeft niet den steun der In- Van den Weermachtsbevelhebber in Nederland. 's GRAVENHAGE, 5 Augustus. Het bureau van den weermachtsbevelhebber in Nederland deelt mede: De vele woorden, die op het oogenblik vooral in de vijandelijke propaganda ge wijd worden aan de oprichting van een „tweede front" aan de Europeesche Westkust en vermoedelijk ook wel in Nederland, en de hiermede door den vij and uitgesproken hoop, in dat geval op steun van de bevolking te kunnen reke nen. geven aanleiding, om de Neder- Iandsche bevolking op de meest drin gende wijze te waarschuwen. Iedereen moet er zich van bewust zijn. dat hij met zijn leven speelt, wanneer hij Ingeval van een vijandelijke lan dingspoging de geringste poging zou wagen, den vijand te helpen of hem ook slechts indirect te begunstigen. In aller herinnering zullen nog wel leven de gebeurtenissen, die hebben plaats gehad na het neerkomen van En gelsche vliegers, die door de bevolking van geld en kleeding zijn voorzien, en ver-borgen gehouden werden, en welke gebeurtenissen ten slotte tot doodvon nissen tegen de betrokkenen geleid hebben. Wanneer ooit een Engelschman of een zijner bondgenooten Nederlandsch grondgebied betreedt, hetzij aan de kust of In het achterland, dan geldt er voor de bevolking slechts één gebod: Iedereen blijve thuis en zoeke bij Iuchtgevaar, zoo mogelijk in schuilkel ders zelf. bescherming tegen de ge vechtshandelingen, Wie de straat op gaat, stelt zich bloot aan het gevaar te worden doodgeschoten. Wie dén vijand begunstigt, moet eveneens de gevolgen daarvan dragen. De ervaring leert, dat een dergelijke waarschuwing nooit vroeg genoeg kan worden verstrekt. Mocht het op Neder landsch grondgebied tot gevechtshan delingen komen, dan zal de bevolking door aanplakbiljetten, de radio of op andere passende wijze nog nadere nauwkeurige voorschriften verkrijgen hoe zij zich zal hebben te gedragen. dische bevolking, maar is een zuiver Britsche daad. Als Indië vrij wordt, zal het waar schijnlijk zijn eerste stap zijn met Japan te onderhandelen. De commissie is daarom van meening dat de Engelschen zich uit Indië moeten terugtrekken. De problemen van min derheden in Indië zijn een werk der Britsche regeering en zij zouden met de Engelschen verdwijnen. Op grond van dit alles verzoekt de missie Engeland in het belang van zijn eigen veiligheid, de veiligheid van Indië en de zaak van den wereldvrede, Indië ,vrij te la ten, zelfs als Engeland geen afstand doet van al zijn Aziatische en Afrikaansche bezit tingen. De commissie wenscht het Japansche volk en de Japansche regeering de verzekering te geven, dat Indië geen vijandschap tegen Ja pan of tegen een anderen staat koestert. De Britsche nieuwsdienst meldt uit Ney-Delhi, dat Gandhi 8 Aug. a.s. in ge heime zitting een rede zal houden. Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, is een der leiders van het Indische volk, t.w. de vroegere minister-president eener Bengaal- sche provincie, die destijds -met Stafford Cripps onderhandeld heeft, In hechtenis ge nomen. Hij zou in een onlangs gehouden rede voering de verdediging van Indië in gevaar gebracht hebben Behari Bose. Hasj Behari Bose, voorzitter van den bestuursraad 'der Voorindische Onafhan kelijkheidsliga, heeft voor den omroep te Bangkok in een rede tot zijn landslieden gezegd: „Het is het vaste voornemen van Japan, de Engelsch-Amerikaansche steun punten in Indië te vernietigen en wan neer gij in Indië dat niet kunt bereiken, zal Japan het zelf doen. Japan heeft de Engelschen uit Oost-Azië verdreven, Duitschland heeft Britsche strijd krachten in het Westen vernietigd en ook de hulp der Ver. Staten zal Engeland niet kun nen redden. Ook een onmiddellijk vrijheidsaanbod van Engeland mag niet worden aangenomen, om dat dit zou beteekenen, dat Indië.aan de zijde van Engeland aan den oorlog zou moeten deelnemen en dus eveneens vernietigd zou worden. ingeland heeft Indië gewaarschuwd, dat het zonder aarzelen de beweging met wapenge weld zou vernietigen, waardoor Indië in een ongelijken strijd gewikkeld zou worden en reusachtige offers zou moeten brengen. Maar buiten Indië is alle hulp voorbereid. Indische soldaten, vroeger door de Engel schen gebruikt voor de onderdrukking van kleine landen, zullen voor de vrijheid van hun vaderland vechten tot de overwinning behaald is. „De Russen strijden slechts voor zichzelf." Naar de „News Chronicle" meldt, heeft Lady Astor Zondag te Oldham tegenover een correspondent van het blad o.a. ver klaard: „Rusland, Rusland, steeds weer lezen wij het in de bladen en hooren er over door den omroep. De Russen vechten weliswaar tegen denzelfden vijand als wij. dochzij strijden evenals wij slechts voor zichzelf. Rusland was neutraal toen wij hulp noodig hadden. Destijds was het Ame rika, dat ons te hulp kwam. De Amerika nen neme;i het kwalijk, dat zij in Engf land niets anders te hooren krijgen da „Rüsland'l, Ik heb er genoeg van steeds weer van Rusland te hooren. De menschen moesten liever inzien, dat wij zonder Amerika niet hadden kunnen volhouden". japanners bezetten eilanden in Alfoerenzee. Het Japansche hoofdkwartier heeft het volgende bekend gemaakt: Japan sche vlooteenheden hebben op 30 Juli jl. strategische punten bezet op de Kei eilanden, de Aroe-eilnnden en de Te- nimber-eilanden in de Alfoeren-zee ten Noorden van Australië. Geen fabricage van particuliere auto's in de V.S. Het Amerikaansche bureau voor de oorlogsproductie heeft bepaald, dat de autoproductie voor particuliere doel einden in de V. S. geheel gestaakt moet worden. De Paus niet naar Castel Gandolfo. Op 15 Augustus, den bekendeq Ferrago- sto-aag, waarop in Italië algemeen de va- cantie begint, zal ook in het Vaticaan de zomerpauze aanvangen. In verband met der oorlog echter zal de Paus ook dit jaar niet naar zijn zomerverblijf, Castel Gandolfo, gaan, maar in het Vaticaan blijven en alleen in de heete uren van den dag den,-toren Leo XIII betrekken, waar de Pausen tijdens het conflict met Italië beschutting plachten te zoeken tegen de zomerhitte. Tot leider van de nieuwe psychologi sche afdeelmg met laboratorium bij Phi lips te Eindhoven is benoemd dr. ,W. S, Fre derik te Utrecht. DRIE „FIDEELE" COMPAGNONS. r Bs. In dezen oorlog is reeds overduide lijk gebleken,'dat de belangen van Engeland en de belangen van Amerika -niet dezelfde zijn. Amerika streeft er naar de plaats in te nemen die vroeger door Engeland bezet werd en zoo mogelijk zelfs nog een plaats te verwerven, die breeder uitzitten veroor looftSteunpunt na steunpunt moest Engeland aan Amerika afstaan en ieder weet, dat wij geen grapje maken wanneer wij aandacht vragen voor het feit, dat Amerika (om het met René de Clerq te zeggen) reeds met bijna de helft van het deel van den rug waar de mcnsch op zit plaats genomen heeft, daar waar zich vroe ger Engeland neervlijen kon. Een der talrijke teekenen voor de positie waarin Engeland ten aanzien van zijn Ame rikaanschen bondgenoot geraakt is, blijkt thans weer de wet op het Amerikaansch expeditieleger te zijn, waardoor de Ameri kaansche rechtspleging op Engelschen bo dem wordt overgebracht. Sedert eeuwen al is het een rotsvast beginsel van de Engel sche rechtspraak, dat alle vergrijpen bin nen de landsgrenzen ook die van buiten landers behoorende tot bevriende naties overeenkomstig de Engelsche wetten door Engelsche rechters worden behandeld. En geland heeft van dit eeuwenoud beginsel slechts afstand gedaan, omdat er geen andere weg meer open was; omdat het geen kans meer ziet zich tegen de aanmatigende eischen van Amerika te verzetten. Van den anderen kant valt niet te ont kennen, dat Engeland slechts de rol speelt die het opgedrongen wordt, omdat het in ernstig gevaar is komen te verkeeren. Wa ren de rollen omgekeerd, dan weet iedereen wel dat Engeland, het land dat van de steunpunten in het bijzonder werk gemhakt heeft, gaarne ook steunpunten ten koste, van Amerika had verworven. Engeland ook zou er geen been in gezien hebben het impe rium uit te breiden met Amerikaansche gebiedsdeelen en wat betreft het uitoefenen van invloe'd binnen het territoir van ande ren, wel wie is daar ooit sterker in geweest? De derde compagnon, die in dezen oorlog aan de ziide der geallieerden staat, is Rus land; de abvjet-Unie wier „zuiverste" eind bedoeling de vernietiging van beide andere deelhebbers is. Stalin kan geen vrede heb ben zoolang hij zijn wereldrevolutie niet bereikt heeft. Ieder land, dat nog niet aan het bolsjewistische regime onderworpen werd, vormt een volgend doel voor dezen derden deelgenoot. Wat kan echter meer tegen zijn edel streven ingaan dan een door plutocraten geregeerd imperium en een demo-liberaal Amerika, waar cle kapitalis tische kliek de lakens uitdeelt? Alleen het Nationaal-Socialisme. zou men zoo zeggen, maar dit hoopt hij te overwinnen en dan resteeren nog slechts die beide overige mogelijkheden. Men kan van Stalin rustig verwachten, dat hij uitsluitend ter eerdere bereiking van het eigen doei met deze bei den samen vecht, maar niet dat hij, als het doel eenmaal bereikt was, stil gaat zitten filosofeeren en liberale manieren over neemt. Men doet overigens wat om nader bij het beoogde doel te komen! Er zijn com pagnons die een heel werelddeel aan ande ren uitleveren, althans op papier, met het zelfde gemak waarmede zij steunpunten af staan en er zijn ook compagnons, die hulp vragen van behoeftigen welke zelf reeds in den steun opgenomen werden. En als alles „goed" loopen zou, dan begon het lieve spel pas, want deze drie, die in wezen elkaar naar het leven staan, zouden dan eerst goed gaan beseffen, dat die anderen er toch eigenlijk teveel zijn en, dat zij zelf, nood gedwongen, meer afstonden dan ooit in de bedoeling gelegen heeft. Geen nood echter, dan kan het spel altijd nog herbeginnen, direct of later, want aan eiken nieuwen oorlog verdient het plutocratendom. Hier staan drie „fideele" compagnons elkander bij en men kan vaststellen dat zij samen heel wat kwaads gebrouwen hebben. Actieve neutraliteit, Turkije's politiek. Parlement keurt Saradjogloe's regceringsprogram eenstemmig goed. De Turksche ministerpresident Sarad- jogloe heeft voor de groote nationale ver gadering omtrent de Turksche buitenland- sche politiek o.a. verklaard, dat de nieuwe regeering met waakzame aandacht ervoor zal zorgen, dat Turkije buiten dezen oorlog blijft, ondanks alle rampen, welke Turkije in het verleden heeft meegemaakt. Onze hoop, zoo verklaarde Saradjogloe letterlijk, dat wij deze schoone taak naar het doel kunnen leiden, zal ook niet vervliegen, wanneer wij eens ondanks onze inspan ningen een aanval op ons land of op onze onafhankelijkheid zouden beleven. In dat geval zouden wij ons leven slechts in dienst stellen van dit eene ideaal n.l. den strijd tot het uiterste. In het verdere verloop van zijn rede be toogde Saradjogloe, dat het Turksche leger machtig, Jp-achtig en paraat is. De nieuwe regeering zal al haar kracht eraan beste den om dat leger nog sterker te maken. Zulks is het doel van het geheele volk en de taak van de regeering. Aan de bestendigheid en de gelijk matige houding van de Turksche bui- tenlandsche politiek is de huidige kracht van Turkije toe te schrijven. Turkije zal zich nooit inlaten met eenigerlei avontuur buiten zijn grenzen en het heeft slechts den eenen wensch, niet bij dezen oorlog betrokken te worden. Het wenscht de bewuste en actieve neutraliteit te handhaven; De Turksche neutraliteit is de uitdruk king van een algemeen politiek stelsel, dat op alle gebieden een geruststellende op rechtheid en duidelijkheid vertoont. Een bewijs voor de Turksche neutraliteitspoli tiek moet gezien worden in den vorm van het Turksch-Duitsehe pact, dat opnieuw de vriendschap en het wederziidsch begrip tusschen beide landen bezegelt. Een ander bewijs voor de Turksche neutraliteitspoli tiek is het Turksch-Engelsche verdrag van bondgenootschap. Deze beide bondgenoot schappen, zoo constateerde de minister president. vormen het doorslaggevende be wijs voor de kracht der actieve politiek van Turki,je ën toonen de Turksche houding aan tegenover de beide groote mogend heden die met elkaar oorlog voeren. Jegens beide oorlogvoerende partijen is de hou ding van Turkije op gelijke wijze vriend schappelijk en loyaal. De premier besloot zijn rede met de vol gende verklaring; een vriendschappelijke houding van den kant van welke mogend heid ook beantwoorden wij met gelijke vriendschap. Op vijandelijkheden antwoor den wij echter met ontembaren moed en energieke kracht. Volgens deze richtsnoeren streeft de nieuwe regeering de doelstel lingen na van de Turksche buitenlandsche oolitiek. Het door den Turkschen ministerpresi dent Saradjogloe voorgelezen program der regeering Ls door het parlement eenstem mig goedgekeurd. Bij de stemming waren 391 afgevaardigden aanwezig. „EEN JONGEN VAN ZESTIEN". 's-GRAVENHAGE, 6 Augustus. Heden avond van 21,tot 21.15 spreekt Max Blokzijl via Hilversum 2 in de serie bran dende kwesties over het onderwerp: „Een jongen van zestien".

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1