Haarlemsche Courant
Pantserslag bij Kalatsj ten einde
Groot oorlogsschip
getroffen
De zwendel niet de
suikertoewijzingen.
287e Jaargang No. 189
x x
j^onnement p. week 0,2», p. maand 1,15, p. kwartaal 1,41,
tranco p. post ƒ3,73, loss* nummers cent, AdvertentiCn S13
B.n. m.m. meer 29 cent. Reclames dubbele prüs.
Advertentieabonnementen 1599 m.m. tl cent p. m.m. Kennemer
jdltle 3—15 m.m. 1,29. Abonnement 1509 m.m. cent p. m.m.
nir.i Grafische Bedrijven Damlate-
Wnd. Hoofdredacteur! J. V. BAUDEWTNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
öonHerdag 13 Augustus 1942
Bureau Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: SoendiM
plein 37. Tel. Directie 13992. Hoofdredactie 15*54, Redactie 10999,
Administratie 19724. 14925. soendapleln 12130. Postjlro 134959.
Directie PH. A. MEES P. Vt. PEEREBOOM-
Verschijn: dagelijks behalve op Zon-
Kennemer Editie Bureao Umnlden: Kennemerlaan 102. Telefoon 5437.
Sinds Kertsj aan Oostelijk front ruim een
millioen krijgsgevangenen; tienduizend kanon
nen en bijna 7000 vliegtuigen der bolsjewisten
vernietigd of buitgemaakt.
Duitsche successen aan
Zwarte Zeekust.
Roemenen bezetten
Slawjanshaja.
kaart van Pelt
In de groote bocht van den Don is een sterk bolsjewistisch leger ten westen van
Kalatsj vernietigd. De Duitsche vereenigdc troepcrf zijn nu Stalingrad op ongeveer
75 K.M. genaderd, deze opereeren langs den spoorweg KalatsjStalingrad en via
Sjoetowo naar Stalingrad, beide spoorwegen zijn op de kaart aangegeven.
ten deele in tegenaanvallen. Ten Zuid-Oos
ten van het Ilmenmeer en aan het W o 1 -
c h o f front mislukten opnieuw vijandelijke
aanvallen, ten deele in gevechten van
dichtbij.
In de Finsche Golf hebben gevechts
vliegtuigen 3 vijandelijke bewakingsvaar
tuigen tot zinken gebracht en verscheidene
bewakingsvaartuigen, alsmede een mijn-
veger zwaar beschadigd.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht maakt bekend:
„Zooals in een extraberieht is mede
gedeeld, hebben^fcroepen van het leger
onder bevel van den generaal der pant
sertroepen, Paulus, voortreffelijk on
dersteund door de luchtdoelartillerie en
de vliegende artillerie onder bevel van
een Generaloberst Freiherr von Richt-
hofen, in de groote bocht van den Don
ten Westen van Kalatsj de massa van
het 62ste Sovjet-leger en sterke deelen
van het derde pantserleger vernietigd.
In dezen vernietigenden veldslag werden
jt dusver 57.000 gevangenen gemaakt, meei
dan 1000 pantserwagens en 750 kanonnen
van allerlei aard vernietigd of buitgemaakt
De bloedige verliezen van den vijand zijn
hoog. Bij deze gevechten hebben zich ook
Kroatische troepen onderscheiden.
Sinds het begin der voorjaarscampagne
van den slag op het schiereiland Kertsj tot
aan den afloop van den slag in de groote
bocht van den Don hebben de Duitsche en
verbonden troepen aan het Oostelijke front
1,044.741 gevangenen gemaakt, 6.271 pant
serwagens en 10.131' kanonnen van allerlei
aard buitgemaakt of vernietigd. In denzelf
den tijd werden 4.960 vijandelijke vliegtui
gen in luchtgevechten, 664 vliegtuigen door
luchtdoelartillerie neergeschoten en 432
vliegtuigeti op den beganen grond vernield.
In het gebied van den Kaukasus heb
ben Rocmeenschc troepen ten Oosten van
de landengte van Kertsj de hardnekkig ver
dedigde stad Slawjanskaja genomen.
Duitsche troepen dringen verder in liet Kau-
kasusgebergte door. De luchtmacht zette
haar aanvallen op het bolsjewistische ont-
ruimingsverkeer langs de kust en in de
Zwarte Zeehavens voort. Een bewakings
vaartuig, 2 transportschepen en 2 kust
vaartuigen werden door bommen tot zinken
tcbracht. 6 transportschepen en een kust
vaartuig beschadigd.
Ten Zuiden van Stalingrad werd een
Sovjetpantsertrein door bomtreffers ver
nield. Op de W o 1 g a werden een vracht
schip'tot zinken gebracht en drie bescha
digd.
Ten Noord-Westen van Woronesj
beeft de vijand na geruimen tijd zijn ont-
lajtingsaanvallen hervat. In zware gevech
ten werden zij afgeslagen: 40 pantserwa
gens werden daarbij vernield.
In het gebied van R z j e f zijn ook Dins
dag herhaalde aanvallen van numerifek ster
kere vijandelijke strijdkrachten afgeslagen.
Italiaansch succes in
Middellandsche Zee
In N. Afrika levendige actie van
luchtwapen
Het Italiaansche weermachtberic'nt luidt:
..Aan het Egyptische front actie van ver-
kenningsafdeélingen. De luchtmacht der
Spilmogenaheden ontplooide een levendige
lijvigheid. Concentraties van troepen en
«uto's werden met succes gebombardeerd,
vijandelijke vliegtuigen ondernamen aan
vallen op eenige steunpunten in ons achter
end en vooral op Tobroek. waar het lucht
doelgeschut een vijandelijk vliegtuig ver
nietigde, dat bvi Bardia neerviel. In ver-
•öieidene levendige luchtgevechten werden
8 andere vliegtuigen door Italiaansche en
Duitsche jagers neergeschoten.
Britsche luchtaanvallen op Catania en
*nige plaatsen in oe provincie Cagliari
tochten 2 dooden en 3 gewonden.
In het Westelijke deel der Middellandsche
Zee heeft een onzer duikbooten Dinsdag bij
set aanbreken van den dag een groot oor
logsschip van niet nauwkeurig vastgestelde
fort, dat deel uitmaakte van een sterk con-
vooi, aangevallen en met twee torpedo's
getroffen.
DeLibysche luchtmacht (Italiaansch)
heeft van 26 Mei tot half Juli 105
bombardementen uitgevoerd, waarbij
duizenden bommen werden uitgewor
pen. Hierbij werden 282 vijandelijke
vliegtuigen in de lucht en op den grond
vernietigd en 1452 auto's.
Voorts werden 3 schepen vernietigd 'of
swaar beschadigd, evenals vier benzine-
opslagplaatsen en 3 munitiedepots. 5 artil-
wiestellingen en 4 versterkingen. Tevens
*«rden in vijandelijke troepenconcentra-
os en kampementen 108 branden veroor
zaakt.
Be Italiaansche ministerraad heeft een
.yetsontwerp betreffende de beperking var
de bevoegdheid der in Libye wonende Ita
liaansche joden tot het drijven van zaken
ingenomen. Officieel is medegedeeld, dat
oetin de bedoeling ligt, ce in Italië geldende
Jwenvoorschriften uit te breiden tot alle
Joden in Libye.
Zooals in een extraberieht is medege
deeld, heeft een Duitsche duikboot on
der bevel van Kapitan-Leutnant.Rosen-
baum op 11 Augustus in het Westelijke
deel der Middellandsche Zee het En-
gelsche vliegkampschip Eagle, dat deel
uitmaakte van een krachtig beschermd
konvooi, met vier torpedotreffers tot
zinken gebracht.
Een Britsch jachtvliegtuig, dat overdag
de Duitsche Bocht binnenvldog. werd
in een luchtgevecht neergeschoten.
Dinsdagnacht heeft de Britsche
luchtmacht, behalve vruchtelooze aan
vallen op het gebied van de Duitsche
bocht, aanvallen ondernomen op woon
wijken van verscheidene steden in
West-Duitschland, hoofdzakelijk op
Mainzen Wiesbaden. De burger
bevolking leed verliepen. Door brand
en brisantbommen ontstónd m&terieele
schade en schade aan gebouwen. Door
nachtjagers en luchtdoelgeschut werden
11 der aanvallende bommenwerpers
neergeschoten.
Aan de Zuidkust van Engeland en in de
Midlands heeft de Duitsche luchtmacht
overdag en Dinsdagnacht voor den oorlog
belangrijke installaties bestookt met bri
sant- en brandbommen, welke groote ver
woestingen, branden en ontploffingen ver
oorzaakten."
Kalatsj.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
Met de vernietiging van de ten Westen
van Kalatsj ingesloten bolsjewistische le
gers kan de strijd in het door den Don om
sloten gebied in groote lijnen als afgeslo
ten worden beschouwd.
Terwijl het aantal gevangenen in verge
lijking met vorige omsingelingsslagen niet
zoo groot is, is een relatief zeer groot aan
tal pantserwagens en kanonnen buitge
maakt of vernietigd, waaruit blijkt, dat de
bolsjewisten door een massale opeenhooping
van pantsermateriaal alles in het werk
hebben willen stellen om dit gebied ten
koste van alles te behouden.
In het gebied tusschen den benedenloop
van den Don en het door uit het Noorden
komende Roemeensche troepen bezette
Slawjanskaja bevinden zich nog steeds
kleine uiteengeslagen bolsjewistische troe-
pendeelen.
De Kaspische Zee.
De gevechten hebben zich tot dusver
hoofdzakelijk in het Westelijke deel van de
brug tusschen Zwarte en Kaspische Zee
afgespeeld en pas nu de operaties tot den
Kaukasus genaderd zijn, buigt de richting
van den opmarsch ook in Zuid-Oostelijke
richting af.
Dit is ook volkomen begrijpelijk, als men
in aanmerking neemt, dat zich in het Oos
ten. ongeveer ten Oosten van de lijn Sta
lingrad—Pjatigorsk een dor steppegebied
bevindt, waar wegen ontbreken en opera
ties dus vrijwel niet mogelijk zijn. Aange
nomen kan dan ook worden, dat zich in dit
gebied nagenoeg geen bolsjewistische troe
pen bevinden.
Stalin heeft Bradley nog steeds
niet ontvangen.
De conferentie te Moskou.
Ofschoon nog steeds geen bijzonderheden
bekend zijn over de Geallieerde conferentie
te Moskou, waaraan ook Churchill zou deel
nemen, -staat het toch vast, dat ten minste
twee vooraanstaande Amerikanen* zich daar
bevinden. De een is de ambassadeur te
Koeibisjef, die tegenover de pers -ver
klaarde, dat zijn bezoek van zuiver particu
lieren aard was. De andere is generaal-
majoor Bradley, die zichzelf overbrenger
van een dringende boodschap van Roose
velt aan Stalin noemde.
In politieke kringen te Berlijn merkt men
op, dat hèt genoegzaam bekend is, dat Roo
sevelt in moeilijke situaties zeer gul is met
particuliere boodschappen, waarin in lange
verklaringen wordt uiteengezet, waarom ge
geven beloften niet kunnen' worden nage
komen. Een novum echter is het. dat de
ontvangers dezer boodschappen zich niet
haasten er kennis van te nemen. Zoo heeft
Bradley Dinsdag in een persconferentie ver
klaard. dat hij tot dusverre geen gelegenheid
heeft gehad zich van zijn taak te kwijten,
omdat Stalin hem nog niet heeft kunnen
ontvangen. Bradley bevindt zich reeds een
volle week te Moskou.
Volgens berichten van Zweedsche en an
dere bladen uit Londen zijn in de onlangs
door het Foreign Office uitgegeven diplo-
matenlijstende gezantschappen der rand
staten niet genoemd. In diplomatieke krin
gen te Londen moet dit zeer de aandacht
getrokken hebben. Te Berlijn dcht men het
zeer wel mogelijk, dat Engelands verraad
aan Europa en aan de Randstaten in het
bijzonder, d.w.z. de uitlevering dier staten
aan de Sovjet-Unie, ook op deze wijze tot
uiting komt.
Krasnodar
Van Kozakkenvesting tot industriestad.
Het huidige Krasnodar heette tot 1920
Jekaterinodar d.i. „Catharina's geschenk".
De naam duidt op tsarina Catharina II,
die hier op het einde der achttiende eeu\4
een stad stichtte. In dien tijd breidde Rus
land zijn macht naar het Zuiden uit en
kwam in botsing met de krijgshaftige
Tsjorkessen, een Kaukasische volksstam,
die de vlakten langs de Koebanrivier be
woonde. Als tegenwicht verplaatste Ca
tharina II duizenden Kozakken van de
Dnjepr naar de Koeban. Zij werden in het
vervolg Koebankozakken genoemd, hielden
zich met landbouw en veeteelt bezig en
vermengden zich gedeeltelijk met de oor
spronkelijke bevolking. De Tsjerkessen
wei-den in de negentiende eeuw deels uit-
feroeid, deels weken zij uit naar het Zui-
en, terwijl de Koebankozakken na den
Wereldoorlog onder bolsjewistische heer
schappij sterk in aantal achteruit gingen.
De aanwezigheid van ertsen en olie in
het Koebangebied gaf na de revolutie den
stoot tot een snelle industrieele ontwikke
ling. Duizenden arbeiders uit andere stre
ken trokken naar Worosjilowsk, Armawir
en ook naar Krasnodar, waar vele fabrie
ken o.m. voor landbouwmachines geves
tigd werden. Hoofdstad van de provincie
Noord-Kaukasië werd echter Rostof, ter
wijl Krasnodar hoofdstad van het autonome
gebied der Adige-Tsjerkessea werd. Het
aantal inwoners bedraagt meer dan
200.000.
De stad ligt aan de belangrijke spoorlijn
van de Zwarte-Zeehaven Noworossisk naar
Stalingrad en heeft verder verbinding met
Rostof en Grosny. Naar het oliecentrum
Maikop loopt een pijpleiding, daar in Kras
nodar een gedeelte van de hier gewonnen
olie geraffineerd werd.
75.000 balen koffie vernietigd.
Naar uit Rio de Janeiro gemeld wordt,
heeft de Braziliaansche minister van handel
de vernietiging gelast van 75.000 balen
koffie om daling van den wereldmarktprijs
te vermijden. Volgens statistische gegevens
zijn in Brazilië om die reden sinds 1931 in
totaal 75.7 millioen balen koffie vernietigd
Britsche, spionnage-affaire
in Zweden.
De politie te Göteborg is op het spoor
gekomen van een organisatie voor spion-
nage en sabotage, waarvaji draden naar
Engeland loopen.
In het bericht wordt mededeeling gedaan
van de arrestaties van den steward Black-
man, den kok Lindström en der) correspon
dent Austrinsky, die werden beticht van
spionnage en voorbereiding tot sabotage.
De arrestanten hebben onder leiding van
Blackman daden van sabotage tegen sche
pen en spoortreinen voorbereid, waarbij zij
van brandbommen en tijdontstekings-
apparaten werden voorzien door een
Engelschman, die in Zweden vertoeft.
Blackman en Lindström waren al gestraft
wegens een diefstal met braak en werden
30 Juli j.l. terstond na den inbraak in een
opslagplaats van dynamiet in de nabijheid
van Kallered gearresteerd, waarbij zij on
geveer 10 kg. dynamiet en een hoéveelheid
lonten en' ontstekingsapparaten hadden
buitgemaakt. Deze inbraak werd gepleegd
om aan nieuw materiaal voor de voorgeno
men daden van sabotage te komen.
De gearresteerden verklaren, dat zij van
hun Engelschen opdrachtgever 6000 kro
nen uitbetaald kregen, ofschoon geen
enkele van hun daden van sabotage was
geslaagd. Wel hadden zij enkele gegevens
over het treinverkeer en scheepvaart van
Göteborg verzameld en doorgegeven.
De Eagle" maakte deel uit
van convooi
De .VN-P.-correspondent te Berlijn meldt:
Het in het Westelijke deel van de Mid
dellandsche Zee getorpedeerde vliegkamp-
schip „Eagle" maakte deel uit van een uit
de richting van Gibraltar komend konvooi
en het feit, dat de Engelschen, ondanks alle
slechte ervaringen, opnieuw «een konvooi
door de Middellandsche Zee zenden, legt
men te Berlijn uit als een bewijs voor de
hoogst netelige positie, waarin de Gealli
eerden zich op dit oorlogsterrein bevinden
en welke men thans door vertwijfelde
ondernemingen tracht te verbeteren.
De Eagle en het eveneens :e Gibraltar
gestationneerde vliegtuigmoederschip Ar
gus waren de beide eenige vliegkampsche-
peh, waarover de Engelschen in de Mid
dellandsche Zee nog beschikten.
Hoewel men te Berlijn nog geen mede-
deeiingen hieromtrent kon verstrekken, is
net niet onwaarschijnlijk, dat het. konvooi
het doelwit van verdere aanvallen fs.
HET ARABISCH IN EGYPTE.
Het Egyptische parlement heeft het wets
ontwerp over het gebruik van het Arabisch
in het verkeer met de autoriteiten aange
nomen. naar radio-Kairo meldt.
BEKENDMAKING.
De bevelhebber der weerhiacht in
Nederland, de generaal der vliegers Fr.
Christiansen, deelt mede:
In een der laatste nachten hebben mis
dadige elementen getracht een sabotage-
aanslag op een zend-installatie in Ne
derland te plegen. De getroffen veilig
heidsmaatregelen en het ingrijpen van
het bewakende personeel konden de uit
voering van den aanslag verhinderen.
Verscheidene daders werden, nadat
zij verzet gepleegd hadden, overweldigd
en gearresteerd. Zij zullen terechtstaan.
Het in het bezit van de daders gevon
den en in beslag genomen materiaal is
van buitenlandschen oorsprong.
Mocht, ondanks de steeds herhaalde*
waarschuwing, tegen begunstiging van
den vijand, blijken, dat de bevolking
hieraan haar medewerking verleend
heeft, dan zullen als vergelding de uit
het betrokken gebied genomen gijzelaars
voor de daad moeten boeten.
Gunstige vooruitzichten voor
Duitsclien aardappeloogst.
Berlijn krijgt extra-rantsoen.
(D.a.D.) Bij herhaling beweert de En-
felsche en Amerikaansche propaganda, dat
luropa binnen afzienbaren tijd zichzelf
niet meer van levensmiddelen zal kunnen
voorzien. Deze propaganda houdt echter te
weinig rekening met het feit, dat in groote
deelen van Europa de aardappelencon
sumptie belangrijk grooter is dan het
broodverbruik en dat zelfs vrij groote mis
oogsten van graan en rogge geen ernstige
moeilijkheden tot gevolg behoeven te heb
ben.
Thans staat reeds vast, dat, dank zij het
uitzaaien van zomergerst de distributie van
brood tenminste op haar huidig peil ge
handhaafd zal kunnen blijven. Ook m an
dere opzichten staat de verzorging van
Duitschland met levensmiddelen er bevre
digend voor. De oogst van vroege aard
appelen is dermate goed geweest, dat aan
zienlijke extra toewijzingen gegeven kon
den worden. De bevolking van Berlijn, die
reeds 4,5 kg. aardappelen per hoofd pfer
week ontvangt, krijgt in de distributie-
periode, die op 10 Augustus begonnen is,
een extra toewijzing van 3 kg. per hoofd
per week. Ook voor den winter is de aard
appelendistributie veilig gesteld, want de
stand van het gewas is prima.
De Mohammedanen en
de oorlog.
In een interview heeft de vroegere pre
mier van Irak een verklaring afgelegd
over het standpunt der Mohammedaansche
wereld ten aanzien van den oorlog.
Groot-Brittannië zet ondanks de zware
verliezen, die het heeft geleden, zijn tegen
stand nog voort en helpt Sowjet-Rusland.
Door deze politiek heeft de Britsche regee
ring een toestand in het leven geroepen,
die hoogst ongunstig is voor de betrek
kingen tusschen Groot-Brittannië en de
Mohammedanen in het geheele Oosten.
Juist met het oog op deze betrekkingen
hebben Koning Ibn Saoed en Sjeik el Ma-
raghi in twee proclamaties hun geloofs-
genooten den raad gegeven trouw te blijven
aan hun godsdienst, want de Islam is ge
prononceerd antibolsjewistisch. De oproep
van Ibn Saoed en j|araghi om terug te
keeren naar den zuiveren Islam, vormt
een uitnoodiging van de Mohammedanen
om de positie te heroveren,, die zij in het
verleden hebben ingenomen, zoodra het
juiste oogenblik is gekomen voor een derge
lijke actie. Deze oproepen hebben reeds
groote invloed uitgeoefend op de Moham
medaansche volken en in hooge mate bij
gedragen tot de versterking van de samen
werking tusschen de Spil en de Mohamme
daansche werel'd.
KORT NIEUWS
De cholera-epidemie in het Westelijk
deel der provincie Joenan heeft ontzagge
lijke uitbreiding gekregen Getallen worden
niet verstrekt over den omvang van deze
epidemie, die al bijna twee maanden
woedt.
De admiraliteit der Ver. Staten maakt
bekend, dat kapitein Macholm Hamson bij
een vliegtuigongeluk den dood heeft ge
vonden. Hamson heeft door deelneming
aan de Poolexpeditie van admiraal Byrd in
de jaren 1928-'30 alsmede door zijn werk
over radiotelegrafie bekendheid verkregen.
Bij decreet, gepubliceerd in de Fransche
staatscourant, is aan 222 personen, meest
joden, de Fransche nationaliteit ontnomen.
De „Daily Mail" meldt dat in Zuid-
Afrika werd overgegaan tot een beperking
der goudproductie met 10 procent. Men
heeft tot dezen maatregel besloten, daar een
verhooging van de steenkoolproductie in
Natal zeer noodzakelijk geworden was en
men de hiervoor vereischte arbeidskrachten
alleen kon vinden door een berperking
van de goudproductie.
De En^elsche nieuwsdienst meldt, dat
de Gaullistische dyikbootjager Requin tot
zinken is gebracht.
De Turksche nationale vergadering
heeft een wet aangenomen, waarbij hon
derdduizend Turksche ponden worden toe
gestaan voor de verwijdering van scheeps
wrakken uit de straat van Eregli (Herak-
leia).
Met het doel de jong® Franschen de
beteekenis van het Fransche koloniale rijk
in te prenten, organiseert het algemeene
secretariaat voor de Jeugd een reis naar
Noord-Afrika, waaraan door 300 jongelie
den deelgenomen wordt. Zij zullen ver
deeld worden over de landbouwnederzet
tingen van Algerije en Tunis.
Het Japansche Ministerie van Economi
sche Zaken streeft ernaar, den sinds het uit
breken van den oorlog in' de Pacific onder
broken invoer van kali te vervangen voor een
grootere productie in het binnenland. Vooral
zal men er toe overgaan op grooter schaal
zeewier te gebruiken voor de kaliproductie.
Het Japansche Ministerie van Verkeer
onderhandelt met de fabrieken voor spoor
wegmateriaal over de mogelijkheid van in
voering van personenwagons van aluminium
of andere lichte metalen. (E.P.)
Te Apeldoorn heeft een tragisch on
geval plaats gehad. De 5-jarige Willy
Steenhuizen, die bij ziin oom op de fiets
zat, was door dezen net van de fiets getild
en op den rijweg gezet, toen een naderende
vrachtauto het kind greep en medesleurde.
Het kind werd ernstig gewond en overleed
enkele oogenblikken later.
Het Friesche Museum te Leeuwarden
is in het bezit gekomen van een geheel
gave kelk van lichtgroen glas, welke men
heeft gevonden bij de afgraving van een
terp bij Haaijum, tusschen Wons en Zurich.
De kelk stamt waarschijnlijk uit de acht
ste eeuw. Men neemt aan, dat hij uit de
Rijnstreek naar Friesland is gebracht.
Te Rotterdam stak de 7-jarige Annie
Burger den Stadionweg over achter een
tram, welke stilstond. Daardoor zag zij een
auto niet aankomen. Het meisje werd ge
grepen en zeer ernstig gewond. Tij#ens het
vervoer naar het ziekenhuis is het meisje
overleden.
Het zesjarig jongetje A. V., wonende
aan den Parallelweg te Schiedam is op den
onbewaakten spoorwegovergang tusschen
Schiedam en Rotterdam door een trein ge
grepen en op slag gedood.
Een Engelsch-Amerikaansche
vloot heeft bij de Salomons
eiland en(gelegen in de Koraal
zee) slag geleverd met de Ja
pansche vloot, hierbij zouden
de Geallieerden 28 oorlogs
schepen hebben verloren.
Amerikaansche troepen zijn
op de Salomons-eilanden ge
land. het grootste deel hiervan
werd vernietigd. De gevechten
te land en ter iee duren voort.
Radio-reportages uit de
Junkersfabrieken.
Groeten van Nederlandsche
arbeiders aan hun familieleden.
Van bevoegde zijde wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat van heden af tot
24 Augustus de zender Bremen (golflengte
195.8 m.) en de zendei Friesland (golf
lengte 1875 m.) dagelijks om 19 uur 45 een
reportage geven van de Junkersfabrieken,
waarbij de groeten van de daar werkende
Nederlandsche arbeiders worden uitge
zonden aan hun familieleden.
500 DOODEN TE BOMBAY.
Alle fabrieken aldaar en te
New Delhi stilgelegd.
Volgens uit Bombay ontvangen be
richten bedraagt het aantal slachtoffers
der Britsche onderdrukkingsmaatrege
len in Indië op dit taoment 500 dooden
en meer dan 3000 gekwetsten.
Deze cijfers zijn waarschijnlijk nog te
laag, daar uit verscheidene afgelegen ste
den tot dusver slechts gegevens beschik*
baar zijn, die de Britsche censuur zijn ge
passeerd.
Daar de Indiërs nog steeds worden neer-
geknuppeld, stijgt het aantal weerlooze
slachtoffers der Britsche geweldheerschap-
pij van uur tot uur.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
zijn in Calcutta nog vijf leiders van de
Congrespartij gearresteerd.
Opstanden in provincie Sind.
Naar de Britsche berichtendienst uit New
Delhi en Bombay meldt, zijn daar alle fa
brieken stilgelegd. De in alle straten pa-
trouilleerende troepen hebben verschillende
malen op de menigte geschoten, het aantal
dooden is echter nog niet bekend. De staat
van beleg is verscherpt en betoogers moeten
thans de doodstraf verwachten.
Radio-Delhi meldt, dat bij de opstanden in
de provincie Sind opnieuw honderd leden
van den Hur-stam gearresteerd zijn. Van hen
zijn reeds 33 terechtgesteld.
De arrestatie van Gandhi wordt in toon
aangevende kringen te Berlijn niet alleen
als een bewijs van Enge.ands zwakte geken
schetst, maar ook als een daad van terreur,
die het Britsche rijk nog wel eens duur te
staan zou kunnen komen. De vrijheidsactie
der Indiërs immers is reeds in een zoodanig
stadium getreden, dat bruut geweld niet den
minstens invloed meer op den gang van zaken
zal uitoefenen.
De Engelschen vieren een overwinning, die
van korten duur zal blijken te zijn. Inplaats
van tegemoet te komen aan de eischen der
bevolking arresteert men eenerzijds hen, die
zich geroepen voelen het Indische volk te
leiden en laat men anderzijds de communis
ten los, om tweedracht te zaaien onder de
Indiërs.
Merkwaardig is de grond, waarop de Brit
sche overheid haar maatregelen baseert. Men
geeft voor bevreesd te zijn, dat de onafhanke
lijkheidsbeweging van schadelijken invloed
zou kunnen zijn op de oorlogsvoering, m.a.w.
dat de Indiërs zullen weigeren mee te vech
ten voor de Britsche en Amerikaansche be
langen. Het blijft volgens Berlijn de vraag
of de Engelschen op deze wijze het voor oogen
gestelde doel zullfcn bereiken De tijd zal lee-
ren in hoeverre hun drastische maatregelen
tot bet door hen beoogde doel hebben geleid.
Reactie te Sjanghai.
Als protest is Dinsdag te Sjanghai een
massabetooging gehouden, waaraan voor
de eerste maal in dé geschiedenis der Indi
sche Onafhankelijkheidsbeweging verte
genwoordigers van alle Indische organisa
ties in geheel Azië deelnamen.
De vice-voorzitter van het Anti-Anglo-
amerikaansche genootschap, Sjenypoe, ver
klaarde, dat China thans vastbesloten is
den Engelsch-Amerikaanschen invloed- uit
te roeien. China beschouwt den vrijheids
strijd van Indië als den zijnen en als niet
Japan, Indië en China in nauwe samen
werking gemeenschappelijk optreden, zal
nooit een blijvende, gezegende vrede in
Oost-Azië worden bereikt.
Incident in Egypte.
In verband met den dood van den
Britschen luitenant-generaal Gott,
commandant van het 13e legercorps
meldt een Britsche zender! dat Gott
door Indische soldaten in Cairo is
doodgeschoten.
Toen de Indische, soldaten in hun kamp
Zondag de berichten hadden gehoord over
de arrestatie van den leider der Congres
partij, hadden zij tegenover de Britsche
officieren een dreigende houding aange
nomen. Gott die per auto van het front
van El Alamein naar Cairo terugkeerde,
was door een Indisch officier met drie
schoten gedood. Later zou het. naar het
bericht verder zegt. tusschen de Britsdie
politie en de Indische soldaten tot een
vuurgevecht gekomen zijn, tot de Indische
soldaten eindelijk waren overweldigd.
Het Duitsche dorp in de
Oostgebieden
De Reichsführer SS heeft in zijn functie
an Rijkscommissaris vcfor de versterking
en uitbreiding van het Duitsche volk. een
prijsvraag uitgeschreven, waarin ren ont
werp wordt gevraagd voor de vorming van
een dorpskern voor de nieuwe kolonisten
dorpen in de Oostgebieden. In deze prijs
vraag dingen ongeveer 50 architecten mede.
De bedoeling is, dat men de dorpen niet
alleen wil zien als een economisch cen
trum, maar tevens als een organische een
heid, hetgeen uit de bouwwijze der huizen
en den dorpsaanleg moet blijken. Het cen
trum van deze eenheid is het „huis der
dorpsgemeenschap", waarin alle instan
ties, die op cultureel gebied werken, onder
dak vinden.
Dit huis moet ook de eenheid van het
dorp tot uitdrukking brengen.
Om dezen indruk ook te wekken bij
dengeen, die het dorp nadert, zal het „Ge
meenschapshuis" van elk dorp voorzien
worden van een toren. De ontwerpen, die
reeds, zijn binnengekomen, dienen voorloo-
pig in de eerste plaats voor den weder
opbouw van bestaande dorpen en voor de
saneering daarvan. Na afloop van den
oorlog zullen zij echter den grondslag vor
men van* een grootsch opgezetten nieuw
bouw.
OORLOGSBODEMS ALS VRACHT
VAARDERS.
Het gebrek aan voldoende handelston
nage dwingt de Zuid-Amgrikaansche sta
ten tot het benutten van alle mogelijk
heden voor het instandhouden van het
meest noodzakelijke goederenverkeer. Zoo
kwam onlangs in een Argentijnsche haven
een 4300 ton groot schip van de oorlogs
vloot van Peru aan, dat een lading salpeter
uit Chili aanvoerde. Het vaartuig was be
gin Juli met een lading suiker uit Callao
naar Valparaiso vertrokken en had vervol
gens in Iquique salpeter ingenomen voor
Argentinië, waarna het met Argentijnsche
tarwe naar Peru zal terugkeeren.
Vonnissen van het
Duitsche Obergericht.
Gistermiddag heeft de president van het
Duitsche Obergericht vonnis gewezen in d«
zaak tegen 21 Nederlanders, die betrokken
zijn geweest in de zwendelzaak met de sui
kertoewijzingen. De vonnissen waren als
volgt:
Monnier: 3^ jaar tuchthuisstraf, Boortman:
3 Jaar en drie maanden tuchthuisstraf. Hoed:
drie jaar tuchthuisstraf. Geerts: zes maanden
gevangenisstraf. Timmerman: een jaar ge
vangenisstraf. Huising: zes maanden gevange
nisstraf. Daems: vier maanden gevangenis
straf. Italiaander: drie maanden gevangenis
straf, Brakus: een jaar tuchthuisstraf. Noor-
dam: zes maanden gevangenisstraf, Jansen,
zes maanden gevangenisstraf, Elias Hamme
twee jaar tuchthuisstraf, S. Hakker: een jaar
en negen maanden tuchthuisstraf, H. Hamme:
een jaar en drie maanden tuchthuisstraf.
Theeboom, een jaar tuchthuisstraf, S. Brllle-
slijper: een jaar tuchthuisstraf, J BrillesHj-
per negen maanden gevangenisstraf, Nebig:
acht maanden gevangenisstraf, Heigmans:
acht maanden gevangenisstraf. Turfrijer: acht
maanden gevangenisstraf, Van Rijn:
maanden gevangenisstraf, allen met aftrek
van preventieve hechtenis. De niet gedeti
neerden werden direct in hechtenis genomen.
Zuidzee-oorlogsraad bijeen.
Am. publiek wordt voorbereid.
Volgens den Engelschen nieuwsdienst
heeft Roosevelt Woensdag een bijeen
komst van den Zuidzee-oorlogsraad
bijeengeroepen.
De woordvoerder van het Japansche bu
reau voor de inlichtingen, Hori, heeft in
een persconferentie gewezen op de over
gang van optimisme naar pessimisme m de
Amerikaansche berichten over den slag bij
de Salomons-eilanden. Hori citeerde daarbij
de New York Herald Tribune, die het pu
bliek voorzichtig voorbereidt op de even
tueel te verwachten nederlaag.
Door dit bericht voorbereid op de onver
mijdelijkheid van de nederlaag meldde
King, de admiraal, op 10 Augustus, dat de
vijand snel en met groote kracht een tegen
aanval heeft ondernomen en dat belang
rijke verliezeni zooals die uiteraard gepaard
gaan met iedere offensieve operatie, bij een
zoo moeilijk verworven ervaring, verwacht
moeten worden. t
125.000 JAPANSCHE AMBTENAREN
NAAR ZUIDELIJKE GEBIEDEN.
Door de maatregelen ter beperking van
het Japansche ambtenaren apparaat komen
in totaal ruim 125.000 ambtenaren van ver
schillende rangen vrij. Zij zullen geleidelijk
in de bezette Zuidelijke gebieden aange
steld worden. Het betreft nier hoofdzake
lijk jeugdige ambtenaren, voor het grootste
deel echter gehuwden. Zii zullen vooreerst
zonder hun gezinnen naar de Zuidelijke ge
bieden gaan.
„OORLOG IS OORLOG".
Hedenavond van 21,— tot 21,15 spreekt
Max Blokzijl via den zender Hilversum 2
in de serie brandende kwesties over het
onderwerp: „Oorlog is oorlog
DE WAARHEID.
Van het front SS-PK. De krant is als
een eendagsvlinder, zij fladdert eenige uren
voor de vluchtige oogen van de min ot meer
verrukte menschen. zij legt haar geestelijke
eierenen gaat aan meestal roemloos
onder.
In den winter toont de kleumende mensen
een koude onverschilligheid voor haar in
houd, wanneer hij het krantenlijk tot prop
pen kneedt, oni na zijn geest ook zijn
lichaam er aan te verwarmen.
Op de markt dienen haar wreed vermink
te stoffelijke resten als pakmiddel voor allo
voorwerpen, die 's menschen kooplust nog
kunnen prikkelen. En in het gunstigste ge
val ontsnapt zij het lot, als vulsel te wor
den gebruikt van natte laarzen en vergeelt
zij vergeten in een stoffig archief. En dan
wordt er nog geen woord gerept over een
ander doel, waarvoor de krant ook wel
wordt gebruikt.
Arme krant. Arme journalisten. Zoo gaat
men om met hun geestesproducten in een
land, dat prat gaat <>P z'in civilisatie en
cultuur. Hoe anders is het gesteld in het
land der sovjets. Daar wordt aan de krant
door de weinige uitverkorenen, die zich een
abonnement kunnen veroorloven, ten min
ste meer waarde toegekend. Daar grijnst dag
in dag uit, jaar in jaar uit het groezelig
grijze aangezicht van de „Waarheid" van
de wanden. De „Waarheid"' vmi de wanden?
Ja. zoo heet het dagblad, dat men in het
Rusissch „Prawda", noemt en dat de welge
stelde sovjet in zijn luxe woning als behang
gebruikt. Zorgvuldig ziin de breede lappen
krantenpapier naast elkaar en over eikaar
heen geplakt en het zou voor een geest-
driftigen krantenlezer een lust zün eenigen
tijd in zulk een sovjet bourgeoissalon te ver
wijlen, hingen de kranten niet alle met
eentonige regelmaat op hun kop.
De eerlijkheid gebiédt toe te geven, dat
dit lang niet zoo dwaas 13 als het schijnt,
want zelfs de bolsjewist zou langzaam
krankzinnig worden bij het jarenlange
wederzien van dezelfde artikelen, die hij
onwillekeurig herlezen zou en die hii niet
zou kunnen ontvluchten. De eerlijkheid
schrijft ons voor de kwade geruchten tegen
te spreken, die den sovjetplakkers den vol
genden gedachtengang in het brein leggen:
Hang ik de waarheid (Prawda) op haar
kop, dan kom ik achter de waarheid, daar
de „Waarheid" (Prawda) de waarheid zelf
op haar kop zet
Het behang is ongetwijfeld den stijven
nek waard, die het nadere onderzoek met
zich medebrengt, want zoo kan men een blik
slaan in het leven der Sovjet Unie van voor
den oprlog. Het krantenbehang dateert van
1939, maai het zijn geen vreedzame plaat
jes, die het gedrukte woord opluisteren.
Meer dan de helft heeft op oorlog en oor
logsindustrie betrekking. Men ziet toto's van
tanks en van kanonnen, men ziet portretten
van generaals en andere officieren, terwijl
een groote foto, waarop eenige tientallen
met geweren gewapende vrouwen staan af
gebeeld, het bewijs levert, dat de vrouwe
lijke „vrijschutter" geen uitvinding is van
den laatsten tijd.
De andere illustraties moeten den kran
tenlezer vertrouwd maken met de belang
rijke figuren op het gebied van landbouw
en industrie en toonen hun markante kop
pen, het zijn alle enkele uitzonderingen
daargelaten markante jodentypes.
Wat zlyn jullie aan het doen? vraagt een
soldaat, die de kamer binnenkomt, als hij
ons met gebogen halzen op een tafel ziet
staan.
Wij onderzoeken de waarheid. „Onervare-
nen". zegt hij, „zoo kom je achter de waar
heid". en met ruwe hand scheurt hij ona
heerlijke behang van den wand. „Kijk",
zegt de kerel nog.
Wij kijken en verdwenen is onze veront
waardiging over zijn vernieling, want wij
zijn werkelijk achter de waarheid gekomen.
Wat wij zien is de werkelijkheid der Sovjet
Unie, het is een krioelende massa viezig
heid, ..wandluizen. Wij zijn snel gevlucht.
SS-oorlogsberichtgever
Mr. J. R. Hommes.
