Haarlemsche Courant Churchill te Moskou Doorbraak in Noorden van de Donbocht. rnietigende Britsche nederlaag in de Middeilandsche Zee. Bekendmaking Gandhi's secretaris gestorven Rede van Mussert op den Limburgschen Volksdag. 6? 'e Jaargang No. 192 x >P p. week Ut, p. mund IJJ, P- kwirt**] 5,(1, p. post 3.73, toss» nummers 8 eent. AdYertentiêD S— 1» Spelke m.m. meer 20 cent Reclames dubbele prijs. a| tsnüeabonnementen 1300 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer >-13 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. o Grafische Bedrijven Oamlate. Wnd. Hoofdredacteur! 3. V. BACDEffYNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland Verschijnt dagelijks oelial*» op Zon- en feestdagen. Maandag 17 Augustus 1942 Bureau Haarlem: Groote Houtstraat M, Bijkantoor: Soendn» plein ST. Tel. Directie 13032, Hoofdredactie 15054, Redactie 1M00, Administratie 10524, 14415. Soendaplel» 12230. Postgiro 134*54. Directie PB. A. MEES P. W. PEEREBOOM. Duitschland wint op alle fronten '<1 r\otaal 15 transportschepen (80.000 brt.) van de 21 tot >S1 f \en gebracht. Voorts verloren de Engelschen vliegtuig- <derschip Eagle2 kruisers en 3 torpedojagersTwee vlieg- fS£ moederschepen zwaar beschadigd. i>t opperbevel der Duitsche weermacht deelt mede: offi lucht- en zeeslag op de Middeilandsche Zee heeft door held- g optreden der verbonden lucht- en' zeestrïjdkrachten geleid tot vernietigende nederlaag voor den vijand. olgens de tot dusver ontvangen berichten zijn van de 21 vijan- toke transportschepen, koopvaarders en tankschepen, die onder sterke convooibescherming door de Straat van Sicilië trachtten te 'ten,. 15 schepen met ong. 180.000 brt. tot zinken gebracht, waarbij tankschepen. in de resteerende koopvaarders hebben eenige, deels zwaar be- digd, Malta aangeloopen. n de begeleidende zeestrijdkrachten, die onder het effect van de .vsche en Italiaansche formaties naar het Westen keerden, zijn het jtuigmoederschip Eagle, groot 22.600 ton, en twee kruisers, waar- r de groote kruiser Manchester, groot 9300 ton, en drie torpedo es tot zinken gebracht. o vliegtuigmoederschip van het type Illustrious, groot 23.000 ton, in brand was geraakt, (niet zooals op 13 Augustus gemeld werd Amerikaansche vliegtuigmoederschip „Wasp") en het viiegtuig- derschip „Furious", grobt 22.450 ton, zijn zwaar beschadigd in raltar binnengeloopen. Voorts zijn 3 kruisers en torpedojagers :,°ar beschadigd. eigen verliezen zijn gering. De zegevierende strijd vormt een nrijk blad in de samenwerking der verbonden strijdkrachten te e er en in de lucht en van de voorbeeldige dapperheid van alle okken soldaten in vliegtuigen en aan boord der oorlogsschepen. Dagorder van Mussolini. Duce heeft den volgenden dagorder aan rine en de luchtmacht gericht eieren en onderofficieren en gegradu- aa d bij de vloot, soldaten der luchtmach' 11, 12 en 13 Augustus hebt gij na een n slag vijandelijke vlootstrijdkrachten itigd, die nogmaals getracht hadden wagen op de Zee van Rome. De vijand, iwoonlijk zoo schoorvoetend en traag is, :icn den ernst van zijn catastrophe, ge- gen de verliezen toe te geven en uw irende overwinning te erkennn. Aange- jw bommn en uw torpedo's liggen chepen op den bodem van de Middel- ihe Zee. Duitsche kameraden hebben in erlijkert wedijver met u dag en nacht w zijde gestreden, den vijand doodelijke toebrengende. :3|Scieren, oridérofficieren en gegradueerden marine, 'soldaten der luchtmacht, in ort tijdsbestek van twee maanden hebt schrijnendste vernedering toegebracht e trotsch van de natie, die eens meeste er de zeeën was en gij hebt haar ge en macht verminderd. Het Italiaan voilé is trotsch op u. e de Koning. (w.g.) Mussolini. Italiaansche hoofdkwartier heeft een ar Hend bericht uitgegeven, waarin de na- van zes vlieger-officieren en een com- ant van een Mas (motortorpedoboot) in genoemd, die zich buitengewoon heb- nderscheiden in den aanval tegen het lelijke convooi. Italiaansche weermachtbericht van dag luidde E^jdag is de actie tegen de uiteengedreven Sen der oorlogsschepen, die een vijande- :onvooi hadden begeleid en die woort- id onder controle werden gehouden door luchtverkenning, welke zonder ophouden getreden vanaf het begin van den slag. gezet door onze luchtstrijdkrachten. motortorpedoboot torpedeerde van n ten afstand een torpedobootjager. For ties duikbommenwerpers troffen mrl nmen van zwaar kaliber een groot een patrouille torpedovliegtuigen :ft een zwaren kruiser geraakt; een lere formatie torpedovliegtuigen raakte kruiser en plaatste een torpedo op voorstuk van een linieschip. Onze orteerende jagers schoten vier Spitfires bemanningen van vliegtuigen, die orige dagen verloren waren gegaan, zijn door reddingswatervliegtuigen Egypte. het Egyptische front zijn tijdens con van vijandelijke verkenningsafdeelin- duidelijk afgeslagen werd. eenige ge- enen gemaakt. Luchtafweerbatterijen de divisie Aricte hebben nog een Britsch tuig vernield, vier Curtiss-machincs tert neergeschoten tijdens een gevecht Duitsche jagers. egers van de Spjl hebben bommen van hillend kaliber laten vallen op de ha- Valletta en op het vliegveld Micabba 'ijandelijk vliegtuig werd neergeschoten onzer vliegtuigen zijn van deze operatics den dag niet teruggekeerd. 'het Oosten van de Middeilandsche Zee vier torpedovliegtuigen van den vijand, en aanval trachtten te doen op een van vrachtschepen. snel opgevangen dooi escortcjagers: twee hunner vielen in de andere werden op de vlucht gedrèven t Italiaansche weermachtbericht van Ojdag luidt n het Egyptische front geen enkele ge- tcnis van belang. Aanvalspogingen van vijand in den nacht van 14 op 15 Aug r iddellijk achter onze linies werden opt verijdeld Italiaansche en Duitsche fs schoten in luchtgevechten vijf Britsche tuigen neer Twee andere vijandelijke ellen werden door onze jagers in het 0 raie bekken van de Middeilandsche Zee Iffgehaald. luchtstrijdkrachten, van de As opcreer- tegen de bases van Malta en vielen her- I 3 Spitfires bij Duinkerken neergeschoten Ook luchtactie boven de Schelde tr gemengde Britsche formatie vliegtuigen Zaterdag op groote hoogte tot aan de od van de Schelde. Na zonder uitwerking Ige bommen te hebben laten vallen werden machines door Duitsche jagers verdreven I ihnogtc van Duinkerken werd een Engel- formatie door het DuWsche afweerge- werstrooid en verdreven. Drie Spitfire; brandend neergeschoten. haalde malen de militaire inrichting aan. Een vijandelijke vlootformatie ondernam in den nacht van 13 op 14 Aug. een bombardements actie op het eiland Rhodos en omstreken. Snel werd een tegenactie ondernomen door de batterijen der verdediging en door onze motftrtorpedobooten. De door het geschut van den vijand aangerichte schade is onbeteeke- nend. Onder de burgerbevolking werd een persoon gekwetst. ONBEKEND WERK VAN DEBUSSY GEVONDEN. De bekende piano-virtuoos Alfred Cortot maakte melding van een eigenaardige vondst, die vooral in de wereld der musici groote aandacht zal .trekken. Hij ontdekte namelijk het handschrift van een nog niet-gepubüeeerd. werk van den componist Claude Debussy. De compositie moet in de jaren tusschen 1890 en 1892 tot stand zijn gekomen. Het is volkomen onbegrijpelijk, waarom deze schepping nooit op een programma is verschenen Aangezien ondanks de uiterst dringende uitnoodiging van den W'ehrmachtsbefchl- haber - General der Flicger Christiansen - de daders van den springstofaanslag in Rotterdam tc laf zijn geweest om zich aan te melden, zijn de volgende gijzelaars aan gepakt én hedenmorgen doodgeschoten: lo. Ruys, Willem, directeur-generaal. Rot terdam; 2o. Graaf E. O. G. van Limburg Stirum, Arnhem; So. Mr. Baelde, Robert. Rotterdam; 4o. Bennekers, Christoffel, vroeger hoofd inspecteur van politie, Rotterdam; 5o. Baron Alexander Schimmelpcnnink van der Oye, Noordgouwe, Zeeland. Den Haag. 15 Aug. 1942. De höhere S.S. und Polizciführer Nord-West, (get.) RAUTER S.S. Gruppenfiihrer en Gcneral- Icutnant d. P. Mogelijkheid tot bijlegging van conflict? Nieuwe betoogingen in geheel Br. Indië Reuter meldt uit Bombay, dat Mahader Desai, de secretaris van Gandhi, in hechtenis is gestorven. Het bericht van het plotselinge overlijden van den door de Engelschen gearresteerden secretaris, heeft politieke kringen te Berlijn verrast, omdat Maradev Desai zich tot nu toe in een zeer goede gezondheid had verheugd. De nadere omstandigheden, die tot den dood van een man geleid hebben, die als rechter hand van Gandhi en wegens zijn bijzondere kennis van den politieken toestand en poli tieke achtergronden in Indië. alsmede om zijn activiteit den Britten een doorn in het oog was, verdienen derhalve naar de te Ber lijn hecrschende opvatting te worden opge helderd, daar de door Reuter gegeven lezing, volgens welke hartzwakte de doodsoorzaak zou zijn geweest, zeer weinig overtuigend klinkt. Volgens een 'vrijen Indischen zender in Ho- nan zijn bij de onlusten in Britsch-Indië tot dusverre 600 menschen om het leven gekomen en 400 gewond. Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, zal de werkcommissie van de Moslem-Liga te Bombay tot een bijeenkomst worden bijeengeroepen, alwaar Jinnah, de leider der Mohammedanen in Indië, hem richt lijnen zal verschaffen in verband met den door de arrestatie van Gandhi gewijzigden toestand. Naar de Britsche berichtendienst meldt heeft Saproe verklaard op grond van de' ge beurtenissen der laatste vijf dagen overlegd te hebben of het nut zou kunnen hebben, in dien op dit kritieke oogenblik iemand, dit tot geen der beide groote politieke richtingen behoort, aanbiedt als bemiddelaar op te tre den tusschen deze en de'regeering. Hij vlijt zich echter niet met de hoop, dat een derge lijke stap tot goede resultaten zou kunnen leiden. Ten aanzien van de gebeurtenissen Britsch-Indië schrijft de Manchester Guar dian: „Een verstandige regeering zal de moge lijkheden van haar politieke- cn militaire strijdkrachten niet overschatten en streven naar een werkelijken vrede in Indië. Het is belachelijk te doen, alsof V/ij nooit meer met de Congresleiders zouden onderhandelen .In de eerste plaats moet men de elemen ten van de Indische bevolking, met. inbegrip van het Congres en de Mohamme- daansche Liga, zoeken, die, gemeenschappe lijke beginselen vertegenwoordigen. In de tweede plaats moeten zuiver Indisch-binnen- landsche aangelegenheden in de handen dei- Indiërs gelegd worden, die dan een uitweg uit de onderlinge twisten moeten zoeken." Tenslotte spreekt het blad de meening uit, dat het onjuist zou zijn, de binnenlandschc moeilijkheden van Indië alleen aan de Brit sche regeering of aan «het Congres te wijten, Britsche maatregelen. Volgens den Britschen berichtendienst machtigt een in New-Delhi geriomwbesluit de officieren, boven den rang van kapitein, ip geheel. Britsch-Indië bij ,.de bescherming yan eigendom zoo noodig geweld te gebrui ken zelfs indien daarbij dooden zouden^ val len". Eenzelfde machtiging kregen de """offi cieren van gelijken rang der legers, die met Groot-Brittannië geallieerd zijn. yZware straffen zijn door de Britsch-Indi- sche regeering ingesteld ter onderdrukking van den vrijheidsstrijd in Indië. In brand steken van spoorweginstallaties, postgebouwen enz. zal in de toekomst gestraft worden met den dood. Geeseling zal worden toegepast voor het veroorzaken van storing in de spoor weginstallaties en telegraaf leidingen. Tege lijkertijd zijn van den zender in Delhi nadere berichten ontvangen over betoogingen in alle deelen van Indië. Er zouden daar 1000 per sonen in verband met de vrijheidsbetoogingen gearresteerd zijn. Te Calcutta opende de politie het vuur; te Benares ontrukte de politie de menigte haar Congresvlaggen. De menigte weigerde uiteen geland voort te zetten. Luchtactie in het Westen Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben giste- ;n en in den afgeloopen nacht verkennings vluchten boven de Engelsche wateren en de kust ondernomen. Verscheidene plaatsen Ih de Midlands werden met zware bommen be stookt. De vliegtuigen keerden behouden terug. Gisterochtend trachtten Britsche vliegtuigen boven Duitsch gebied te komen. Een daarvan werd tot een noodlanding gedwongen. Duitsche vliegtuigen hebben gisteren ook wederom luchtbases op Malta gebombardeerd. Boven het Egyptische front ontsponnen zich hardnekkige luchtgevechten; volgens de tot dusverre ontvangen berichten schoten Duit sche jagers 14 Engelsche jachtvliegtuigen neer. zonder zelf verliezen te lijden. De bezetting der Kei- cn Aroe-eilanden Omtrent de op 30 Juli ondernomen landing van Japansche marinestrijdkrachten op de Kei- en Aroe-eilanden en Tenimber in de Alfoeren^ee zijn thans nadere bijzonderheden bekend geworden, volgens welke de Neder- landsche militaire autoriteiten na het verlies van de voornaamste Nederlandsche eilanden vrij kleine eenheden, die naar Aus tralië waren uitgeweken, naar deze eilanden hebben gezonden, waar zij belangrijke punten bezetten. Op alle drie de eilanden bevonden zich radiostations, die verbinding met Austra lië mogelijk maakten. Marinevliegtuigen steunden de Japansche landingsoperaties, die bijna zonder wrijving ten uitvoer werden ge legd. Allereerst werd de Kei-eilandengroep bezet. Denzelfden dag landden de Japanners in Dobbo op Aroe, waar zij eveneens een radiostation bezetten en gevangenen maakten. Op Tenimber kwam het na de bezetting van het eiland tot een eigenaardig incident. Twee kleine koopvaarders onder Australische vlag voeren zonder erg de haven Saumlakki binnen en trachtep troepenversterkingen aan land te zetten. De onderneming mislukte echter volkomen. Op de schepen bevonden zich ongeveer 1000 Indonesiërs, die in Mel bourne en Port Darwln waren opgeleid. Ook Harriman en Steinhardt aanwezig Naar hel D.N.B. verneemt, bevindt Churchill zich sinds 13 Augustus te Mos kou. In zjjn gevolg bevindt zich behalve enkele Engelsche militairen, de vertegen woordiger van Roosevelt, Harriman. Ook is de Amerikaansche ambassadeur te An kara. Stcinhardt, te Moskou aangekomen. Churchill heeft de luchtroute Cairo-Tehe- ran gekozen en alles gedaan om de reis ge heim te houden. Dat is begrijpelijk, daar slechts de grootste bezorgdheid en radeloos heid over de verdere ontwikkeling van den oorlog hem konden bewegen tot een reis naar Moskou. Vo'gcns inlichtingen uit diplomatieke krin gen tc Bern, onlangs gepubliceerd in he' Zwcedsche Aftonbladet zijn de volgende aan leidingen tot Churchill's reis genoemd: 1. Churchill gevoelde dringend behoefte, veroorzaakt door de ernstige situatie van de Sovjet-Unie als gevolg van den onophoude- lijken Duitschen opmarsch, om door zijn per soonlijke aanwezigheid den Russischen wil tot tegenstand met alle middelen in stand te houden 2 Churchill achtte het noodig Stalin per soonlijk zijn opvatting over de situatie en de aangelegenheid van het tweede front uiteen te zetten. 3 Churchill wilde zich op grond van eigen waarneming op de hoogte stellen van de sta biliteit van het Sovjet-bewind en reeds thans naar krachten die in staat en bereid zouden zijn, indien het tegen de verwachting in tot een crisis voor het bewind zou komen, den oorlog van Rusland aan de zijde van En en hurkte neer; toen het gebruik maken van de politieknuppels geen resultaat had, werd ook hier vuur gegeven. Reuter meldt niets over de verliezen bij de Indiërs. Uit Naghpoer meldt de Engelsche nieuws dienst, dat verschillende stations der spoor wegen in brand gestoken of beschadigd zijn en dat van het postkantoor en de Coöpera tieve Bank nog slechts de muren overeind staan. Voorts zijn pogingen gedaan, de tele graaf- en telefoonlijnen te verbreken en hin dernissen op de rails te leggen. In de straten der stad zouden barricades worden opgericht De Londensche pers houdt uitvoerige be schouwingen over de recente conferentie en meent, dat het vraagstuk der leveranties aan de Sovjet-Unie weer op den voorgrond heeft gestaan. Een nieuw program voor deze leve ranties zou zijn opgesteld. Volgens de Sunday Times wordt van Sovjetzijde vooral ook nau wer contact tusschen den Britschen, den Amerikaanschen en den Russichen generalen staf verlangd. Men mag aannemen, dat offen sieve plannen der Geallieerden in den Stillen Oceaan, de Middeilandsche Zee en aan het Sovjetfront zijn opgesteld. Bij Woronesj 93 en bij Rzjef 83 vijandelijke tanks vernield. Nieuwe vorderingen in den Kankasus. De stad Georgijewsk ingenomen. Britsche luchtwapen verloor in 10 dagen 154 toestellen. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakte Zaterdag bekend: In het gebied van den Kaukasus schrijdt de aanval der Duitsche en verbonden troepen harde berggevechten onophoudelijk voort. Ten Noorden van het> gebergte is de stad Georgijewsk aan de spoorlijn Rostof— Bakoe ingenomen. Daarbij zijn 20 stukken ge schut buitgemaakt. Het luchtwapen heeft met sterke formaties duikbommenwerpers en jachtkruisers bijgedragen tot het murw ma- ken van deu vijandelijken tegenstand. Gntruimingsbewegingen en Scheepsverkeer aan de Zwarte Zee zijn verder bestreden. Een torpedobootjager en vier kustvaartuigen wer den tot zinken gebracht, een tweede torpe dobootjager is zwaar beschadigd. Ten Noorden en Noordwesten van W o- r o n e s j heeft de vijand zijn vergeefsche ontlastingsaanvahen voortgezet. Zij wer den in harde gevechten, met medewerking van sterke formaties gevechtsvliegers, af geslagen De vijand verloor opnieuw 93 tanks. Ten Oosten van Wjasma en bij Rzjef zijn in de verder voortdurende zware afweer- gevechten in totaal 83 voor het grootste deel zware tanks vernield. Ten Zuidoosten van het Ilmenmeer en aan de Wolchof zijn weer verscheidene vijan delijke aanvallen, deels in een strijd op kor ten afstand, mislukt. Voor de gebeurtenissen in de Middeiland sche Zee wordt verwezen naar het extra-be richt. (Op deze pag. afgedrukt. - Red.). Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben overdag aan de Zuidkust van Engeland voor den oorlog belangrijke installaties met bom men van zwaar kaliber bestookt. Vrijdag nacht is de stad Ipswich aangevallen. Explosies en uitgebreide branden werden waargenomen. Alle vliegtuigen keerden van hun vluchten overdag en des nachts terug. In den tijd van 3 tot 13 Augustus heeft het Britsche luchtwapen 154 vliegtuigen verloren, waarvan 82 boven de Middei landsche Zee en In Noord-Afrika. In dienzelfden tijd gingen in den strijd tegen Groot-Brittannië 43 eigen vliegtuigen verloren. In den nacht van 13 op 14 Augustus Is het in het Kanaal tusschen Duitsche patrouille booten en Engelsche motortorpedobootcn tot een kort gevecht gekomen, in den loop waar van een vijandelijke boot zoo zwaar bescha digd werd, dat verwacht kan worden, dat zij •erloren is. Het opperbevel der Duitsche weel-macht maakte Zondag het volgende bekend: In het gebied van den Kaukasus bra ken Duitsche en verbonden troepen het ver zet van sterke vijandelijke achterhoeden en blijven steeds aanvallend optrekken. In de havens aan de Zwarte Zee en in de straat an Kertsj werd de bestrijding van vij andelijke ontruimingsbewegingen en insche pingspogingen uit de lucht voortgezet De Sovjetvloot verloor daarbij twee groote trans portschepen en twee kustvaartuigen. Een an der groot transportschip en twee bewakings booten werden zwaar beschadigd. In den Noordoostelpken hoek van de groote bocht van den Don braken divisies infanterie en snelle formaties in nauwe samenwerking met de luchtmacht door vijandelijke stellin gen en drongen tot den Don door. Hongaarsche troepen vernietigden in suc cesvolle gevechten 16 vijandelijke pantserwa gens. In het gebied van Woronesj had een eigen plaatselijke aanval volledig succes. Te genaanvallen van den vijand mislukten. Ten Oosten van Wjasma en bij Rzjef werden herhaalde aanvallen van den vijand in afweergevechten verijdeld Op verscheidene plaatsen gingen eigen troe pen tot tegenaanvallen over. In deze gevech ten verloor de vijand alleen ln het gebied van ..Had men in 1937 naar ons geluisterd, dan was Nederland thans geen bezet gebied en Indië niet verloren gegaan. Moeilijkheden van thans niet de schuld der N.S.B. Op den ..Limburgschen Volksdag", die Zaterdag- in de nabijheid van het kasteel \mstenrade is gehouden, heeft Mussert, de leider der nationaal-socialistische bewe ging. voor dc duizenden bezoekers uit de provincie Limburg een rede gehouden, aarin hü o.m. zeide: ..Gir weet evengoed als ik. dat ons volk moeilijke tijden doormaakt, het beste be wijs. dat wij leven in een geweldigen, re- olutionairen tijd. waarin alle waarden eranderen cn nieuwe waarden opkomen. Fr ziin velen, die de bezwaren daarvan on dervinden en vooral de huismoeders hebben met ontzaglijk veel moeilijkheden te kam- nen. Niemand zal deze moeilijkheden 'wil len ontkennen, maar het is een laf en on verstandig argument, dit tc willen wijten aan de N.S.B. Mussert gaf een ontkennend antwoord op de vraag of datgene wat wij nu meema ken iets met nationaal-socialisme te maken heeft. Op het oogenblik viert het kapita lisme nog op zijn minst evenveel hoogtij als vóór 1940. Is de strijd der N.S.B. dan voor niets geweest? Om deze vraag te beant- voorden verwees Mussert naar de jaren 931 en 1937. waarin het programma en de 'eestelijke „bronnen" van de N.S.B. ont daan zijn. waarbij hij betoogde, dat deze mk nu nog onveranderd geldig zijn. De leidér behandelde vervolgens deze bronnen 'etwat uitvoeriger. Het godsvertrouwen is de eerste bron an het nationaal-socialisme. Nog altijd heerscht het geloof dat het lot der volkeren bepaald wordt door God. Mussert hekelde de pas sieve houding van de kerken ten opzichte van den strijd tegen het communisme, dat ook in Limburg jarenlang van de kansels is voorgesteld als de grootste vijand van de menschheid. Spr. herinnerde aan Finland en zeide, dat de bolsjewistische pest eens cw voor altijd, dank zij Hitler en Mussolini, vernietigd wordt en dat iedere Nederlan der daarvoor dankbaar moet ziin Het is een plicht van geheel Europa, daaraan mede te doen en het is, aldus "Mussert. een el lende voor mij. dat Nederland niet voldoen de is vertegenwoordigd, ook al verdienen de 12.000 mannen, die de vlag van de bewe ging en van ons volk vrijwillig hooghouden, onzen dank. De houding der kerken. Voortgaande antwoordde Mussert op het verwijt, dat er in de kringen der nationaal- socialisterr personen zouden worden gevon den, die zich stellen tegen de kerken. In dien dit zoo is. is het juist de plicht van alle anderen, met. de beweging mee te doen. om hun geest daarin vaardig te doen worden. „Wij hebben nooit gestreden tegen de kerken, maar de kerk heeft 11 jaar tegen ons gestreden. Niet wij wilden dien oorlog tusschen de geestelijken en de bevolking, maar zij. Als er soms hier en daar spaan ders vallen, dan hebben zij dat zelf gewild. De goede geestelijken, die er nog ziin. zul len erkennen, dat kerk en geestelijkheid hun plichten kunnen vervullen. Wanneer de kerk meer begeert, zal zij bij ons op ijzer stuiten, want de wereldlijke macht behoort aan het nationaal-socialisme en niet aan de kerken". De tweede bron behandelende, de liefde voor volk en vaderland, zeide de leider, dat zij, die in 1940 gevallen zijn, èn de strijders van het Oostfront, allen in dienst staan van ons volk. „Na de Meidagen heeft het volk ons de schuld gegeven, van den oorlog, van de bezetting, van het tekort aan voedsel en zelfs van het feit. dat het van tijd tot tijd regent. Maar wij hebben onzen plicht ge daan. Had het volk in 1937 naar ons geluis terd, dan zouden wij geen bezet gebied, maar bondgenoot van Duitschland zijn ge weest. dan zou Indië nog van Nederland ziin. Spr. herinnerde aan het feit. dat Engeland onze erfvijand is en stelde vast. dat bij de groote convooi-slagen Nederlanders het le ven laten onder Engelschen dwang. Een vergelijking met den Franschen tijd gaat mank en wel hieraan, dat er thans een Hitler is. een Flihrer van alle Germanen en geen onderdrukker. Willen wij in de Ger- maansche samenleving een gelijkberechtigde staat worden, dan moeten wij ook gelijke plichten aanvaarden. Mussert schetste nog maals de toekomstige indeeling in gewesten en streken. Het zal afgeloopen ziin met de overmacht van het eenc gewest boven het andere. Wanneer men bij voorbeeld in Lim burg een bepaalden bouwstijl wil. dan zal daarover niet in Den Haag, maar :n Maas tricht beslist worden. Als Groningen voor het Noorden een universiteit heeft, wordt het hoog tijd. dat er in het Zuiden, in Maastricht, ook een komt. Eerbied voor den arbeid. De derde bron. de eerbied voor den ar beid. eischt, dat er een arbeidsgemeenschap komt. die dan ook inderdaad nog gemaakt moet worden. Drie dingen staan vast: er is geen nat. soc. regeering. er is oorlog, be zetting en blokkade en er is een enorme verarming in alle landen, hetgeen ook niet anders kan. Wij kunnen echter een begin maken door de solidariteit van de werkers te brengen, doe door het kapitalisme altijd met opzet is tegengehouden. Het begin van de solidariteit is er in Landstand en Ar beidsfront. Het is het begin van den nekslag voor het kapitalisme, waarvan we nu de laatste opflikkering beleven, als van een vuur voor het uitgetrapt wordt. Europa kan, zoo riep Mussert uit, er niet mee doorgaan elke twintig jaar een oorlog te voeren, dan kan het op zijn hoogst een ko lonie van Azië of Amerika worden. Welvaart moet worden gebracht aan onze volksgenooten. geborgenheid in eigen volk, socialisme van de daad. Moeders van groote gezinnen moeten elk jaar ook him rust kun nen vinden, het moet toch ook mogelijk zijn. dat de mijnwerker eens ieft van zijn •TRcantie geniet. Evenals mocderschapszorg is dit het ware socialisme. De jeugd zal moeten worden opgevoed, niet anti-reli gieus. maar als de komende Nederlandsche staatsburgers. Wij weten nu. zoo stelde Mussert na deze uiteenzettingen vast. dat onze strijd niet te- vergeefsch was. Wij kunnen aan de vrou wen en ouders van onze gevallen striiders zeggen: uw mannen en zonen ziin niet te vergeefs gevallen. De leider besloot met een opwekking tot den strijd voor de be weging. die als doelbewuste en krachtige meerderheid zich wil geven voor het nieuwe Europa, voor den Germaanschen staten bond. voor het nationaal-socialisme. (Lang durig applaus.) Behalve de leider traden als sprekers op de heeren Rost van Tonningen, president van de Nederlandsche Bank en leider van het Economisch Front, en de leider van het Nederlandsche Arbeidsfront Woudenberg. De heer Rost van Tonningen waarschuw de tegen Heden, die op de een of andere wijze de economische wet van het oogen blik «aboteeren: produceeren wat men kan Hij herinnerde er aan." dat in het economi sche lei en nog vele oude invloeden aan wezig zijn en dat het de taak der beweging :s, stap voor staD daarin binnen te dringen Er is nood in ons volk. maar met saboteurs :n de rlien wordt minder, slechter en on doelmatiger geproduceerd Wanneer er '.hans gijzelaars gefusilleerd worden, is dat de schuld van de stille saboteurs. Als de frontstrijders terugkeereh. aldus besloot "Dr.. zullen zij den bezem halen door den Augiasstal. De frontstrijders zullen na den mrlog krijgen wat hun toekomt! (Luide 'oeiuichingen). De leider van het N.A.F.. de heer H. J. Woudenberg, zeide. dat hij ziin tocht door de bedrijver, maakt om de boodschap te brengen van het N.A.F. van de sociale or- lening en den specialen opbouw. Het belang van den arbeider moet niet worden uitgeleverd aan de „captains of in dustry" of aan een Tweede Kamer. De menschen moeten gebracht worden tot het Arbeidsfront, cat alle werkers omvatten zal. zonder beperking van politiek, gods dienst of beroep. De Nederlandsche arbei der kan geen proletariër zijn, omdat hij de bezitter is van de erfgoederen onzer voor ouders. Na afloop der bijeenkomst, die met het zesde couplet van het volkslied besloten werd. defileerden de duizenden deelnemers langs hun leider. Het einde van den Lim burgschen volksdag beteekende tevens het einde van het bezoek van Mussert aan deze provincie. i Rzjef weer 71 pantserwagens. Ten Zuidoosten van het Ilmenmeer aan de Wolchof wer den nieuwe aanvallen van den vijand bloedig afgeslagen. De Finschc luchtmacht schoot in luchtgevechten tien vijandelijke vliegtuigen, waaronder negen van het type Hurricane, neer. Bij vluchten naar de bezette gebieden wer den Zaterdag een Britsche bommenwerper en drie jachtvliegtuigen neergeschoten. Vier an dere jachtvliegtuigen werden door lichte Duit sche zeestrijdkrachten en marineluchtdoelge- schut neergehaald. Na onbeteekenende storingsvluchten over dag viel de Britsche luchtmacht Zaterdag nacht eenige plaatsen van' West-Duitschland aan. De bevolking leed verliezen. Bovendien ontstond er schade aan woongebouwen. Vier der aanvallende bommenwerpers werden door nachtjagers en luchtdoelartillerie neergescho ten. Aan de Zuidkust van Engeland en in het Oosten van het Britsche eiland bestookte de Duitsche luchtmacht overdag en ln den nacht van 15 op 16 Augustus belangrijke militaire inrichtingen met brisant- en brandbommen. Alle vliegtuigen keerden terug. De Koeban. Het opperbevel deelt ten aanzien van de gevechten in het gebied van den Kaukasus nog mede: Aan den benedenloop van de Koeban heb ben Duitsche en Roemeensche formaties een nachtclijken Sowjetrussischen aanval afge slagen en in den loop van den 45en Augustus den Noordelijken oever van de Koeban van de uiteengeslagen bolsjewistische troependee- lesn gezuiverd. Op andere plaatsen aan den benedenloop van de Koeban gelukte het Duit schen legerafdeelingen diepe bolsjewistische stellingen te doorbreken. Verscheidene ver sterkte bruggehoofden en door den vijand be- 0 zette plaatsen werden na harden strijd geno men. Ondanks hevige stofontwikkeling door de droge hitte op de wegen rukten Duitsche, Roemeensche en Slowaaksche troepen verder op. De bolsjewisten trokken zich terug op de naar de Zwarte Zee leidende toevoerwegen, die verstopt zijn, om zich in de havens aan de Zwarte Zee in te schepen of toevlucht te vinden in den Kaukasus Duitsche gevechtsvliegtuigen cn duikbom menwerpers hebben in verscheidene golven de haveninstallaties van Toeapse gebombar deerd en aanvallen gericht op scheepsdoelen in de wateren tusschen Soechoem en Toeap- se. De schepen der bolsjewistische koopvaar dijvloot, die voor de verscheping gebruikt werden, leden opnieuw gevoelige verliezen. Turkije weigert asyl aan Sowjet-vloot De Turksche rcgccring heeft het En- eclsch-Amerikaansche voorstel, afspraken toe te zeggen in zake het onderbrengen van dc Sovjet-Zwarte Zeevlbot in een Turksche haven, van dc hand gewezen. In haar antwoord aan de ambassadeurs van Engeland en de Ver. Staten verklaart de Turksche regeering, dat zij beslotenis, vast te houden aan het beginsel van strikte neu traliteit en dat zij niet in staat is, tevoren te onderhandelen over eenige speciale afspraak inzake het verleenen van asyl aan oorlogs schepen van oorlogvoerende mogendheden. De Turksche regeering verklaart verder, dat elk oorlogsschip, van een oorlogvoerende mo gendheid, dat in een Turksche haven toe vlucht zoekt, overeenkomstig het volkenrecht ontwapend en geïnterneerd zal moeten worden. DE GIJZELAARS Bs. Het bericht omtrent de terecht stelling van vijf gijzelaars, in verband met den sprin«stofaanslag te Rotterdam, heeft ons met diepe droefheid en deernis, doch ook met uiterst gemengde andere gevoelens vervuld en wij meenen volkomen in .den geest van zeer vele (zoo niet van het aller grootste gedeelte) van onze welmeenende volksgenooten te handelen, wanneer wij daaraan op deze plaats uiting geven. Diepe treurnis en innig medevoelen heb ben wij om de volkomen onschuldige slachtoffers en hun verwanten, omdat deze gijzelaars het leven hebben moeten geven voor een zaak die zij hoogstwaar schijnlijk zouden hebben afgekeurd en waarmede geen enkel vaderlanasch beléng wordt gediend. Afkeuring en verachting kunnen wij slechts koesteren voor hen, die het door hun onverantwoordelijke handeling. zóóver hebben gebracht, dat deze strenge maat regelen noodzakelijk werden en daarna zooveel gebrek aan moed toonden, dat zij het op hun geweten konden 1 nemen on- schuldigen als slachtoffers te laten vallen. De Duitsche Overheid is net evenals iedere andere bezettende Overheid aan haar eigen behoud (en bovendien geheel in overeenstemming met de geldende oor- logswetten) verplicht maatregelen te nemen, waardoor paal en perk wordt ge steld aan de sabotage. Zij doet dat met de gestrengheid die nu eenmaal in oorlogstijd kan worden verwacht, doch ook met meh- schelijk inzicht, dat haar belet verder te :aan dan in verband met de omstandig- ieden geboden is. Wanneer toch de Duit sche Overheid tegenover sabotagedaden als deze bomaanslag geen positieve stelling nemen zou, dan was het hek van den dam en dan kon zij haar matten wel rollen. Zelfs de emigranten te Londen, die noch tans niet benauwd zijn om het publiek op de alleronverantwoordelijkste wijze op te hitsen, voelden dat zoo aan, toen zij op 8 Augustus, ln verband met de mogelijk heid van een tweede front, verklaarden: ..het ergste wat zou kunnen gebeuren, voor de bevolking in het bezette land, is in opstand te komen voordat de tijd daartoe Uip is." Wat Londen zegt moet men "altijd met 'n korreltje zout nemen. Het lijkt ons niet on waarschijnlijk. dat Londen den tijd reeds rijp zal achten, wanneer de bevolking nog kans loopt haar tanden op een steenharde groene vrucht stuk te bijten, maar dat zelfs deze aarts-hitsers zóó redeneeren, bewijst wel wat het ware karakter is van den bomaanslag te Rotterdam. Wanneer de saboteurs van Rotterdam hun zin gekregen hadden, zouden vele on- schuldigen gevallen zijn, zonder dat daar door één oogenblik ook maar het eind resultaat van den oorlog beïnvloed werd. Nu ze hun doel niet bereikten, ziin óók onschuldigen slachtoffer. Dat is de vloek van een onbekookte daad. van een handeling welke niet de goedkeuring hebben kan van ieder die het wel meent met de belangen van Nederland en van het Nederlandsche volk.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1