Haarlemsche Courant
Opmarsch in den Kaukasus
duurt voort
1
Artillerie-duels in
N.-Afrika.
Churchill's bezoek
aan Moskou.
Britsche landingsactie
aan de kust van
het Kanaal.
287e Jaargang No. 194
Abonnement p. week 0,28, p. maand 1,15, p. kwartaal ft, tt,
(ranco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. AdvertentiSn S—1»
m.m. 3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemor
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m.
tjltr.i Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Hoofdredacteur! 3. V. BAUDEWYNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
VerschUnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Woensdag 19 Augustus 1942
Bureau Haarlem: Groote Houtstraat n, Bijkantoor-: Soenda*
plein 37. Tel. Directie 13032. Hoofdredactie 15054, Redactie 10500,
Administratie 10724, 14825. Soendapleln 12230. Postgiro 131313.
Directie PH. A. MEES - P. W. PEEREBOOM.
Ondanks terreinmoeilijkheden en tropische hitte
Sedert 30 Juli 1068 vijandelijke pantserwagens vernietigd
In Noordelijke Donbocht 12.800 gevangenen
Activiteit in het Kanaal
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt, mede:
„In het gebied van den Kaukasus
wordt de aanval van Duitsche troepen en
die der bondgenootefc met succes voortgezet
tegen hardnekkigen vijandelijken tegen
stand, onder moeilijke terreinsomstandig
heden cn bij tropische hitte. In de havens
langs de kust der Zwarte Zee zijn door
bomtreffers 12 kustvaartuigen tot zinken
gebracht en een vrij groot tankschip en 8
vaartuigen voor het vervoer van munitie
zwaar beschadigd.
In de Noordelijke lus van de groote Don-
bocht zijn volgens de tot dusverre ont
vangen rapporten bij de aanvallen van 15
tot 17 Augustus meer dan 12.800 gevange
nen gemaakt en 47 pantserwagens en 252
stukken geschut buitgemaakt of vernietigd.
Dc zuivering van het terrein duurt voort.
Stalingrad.
Op dezelfde wijze moet ook de toestand
voor Stalingrad beoordeeld worden, waar
met de zuivering van de groote bocht van
den Don de slag in de zeer nabije toekomst
wel in een beslissend stadium zal komen.
Hoezeer Stalingrad de zenuw van het Sov
jet-Russische Westelijke front is, blijkt reeds
daaruit, dat de bolsjewistische oorlogslei
ding met buitengewoon groote krachtsin
spanning sedert een maand massa's men-
schen en materiaal in den strijd werpt. Dit
gebied heeft gevechten van zeer grooten
omvang gezien. In het teeken van pantser
wapen en artillerie woedt de strijd voort.
Het ziet er echter naar uit. alsof in dit
offensiefgebied de Duitsche en verbonden
reserves gereed staan voor den sprong om
de groote taak aan te vatten het Sovjet-Rus
sische Noorden definitief van het Zuiden
te scheiden. Wanneer dat zal zijn geschied,
zal de strategische positie van de Sovjet-
Unie geheel anders zijn.
Haidoekskaja
"Voa
mArangetskoje
Makarowki
Vody^^e^gijew^ Kyslar
®raATiqpRSK
r""M» Prohladnajaft
1 kislowodskA{[
Naltsjik
(4254) X K A Ij KASU6
S^S'rqsny
1 liA#'"H
^wladikawkas
/TA, tywmncy .„«llïiW
In het gebied van den Kaukasus gaat de aanval der Duitsche en verbonden troepen
In harde berggevechten onverminderd voort in de richting van Wladikawkas en
Grosoy. Hier is het tweede groote petroleumgebied van den Zuid-Kaukasus gelegen.
De Duitsche verbonden troepen hebben na den val van Pjatigorsk, Georgyewsk bezet
en bevinden zich bij het spoorwegkhooppunt Prohladnaja.
De opmarsch wordt ondanks moeilijke terreinomstandigheden en tropische warmte
met succes voortgezet.
Ten Oosten van Wjas.ma werden
verscheidene vijandelijke aanvallen,
deels in tegenaanvallen, afgeslagen. In
het gebied van Rzjef viel de vijand
opnieuw op verschillende punten met
sterke 'afdeelingen infanterie en pant
serformaties aan Alle aanvallen werden
afgeslagen. Sedert 30 Juli zijn bij deze
zware afweergevechten in voorbeeldige
samenwerking met afdeelingen der
luchtmacht in totaal 1068 pantserwa
gens vernield.
Ook in de N o o r de 1 ij k e zone van het
front mislukten verscheidene plaatselijke
aanvallen van den vijand. De Finsche lucht
macht heeft in luchtgevechten 11 vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten.
In den nacht van 16 op 17 Augustus
is het in het Kanaal tusschen Duit
sche mijnvégers en Engelsche motor-
torpedobooten tot een gevecht gekomen,
waarbij een vijandelijke motortorpedo
boot zoo zwaar beschadigd werd. dat zij
verloren geacht kan worden. Een Duit
sche boot is niet teruggekeerd. Vèr dra
gend geschut der marine bracht een
door mijnvegers in brand geschoten vij
andelijk schip tot zinken.
Bij overdag ondernomen storingsvluch-
ten boven West- en Noord-Duitschland en
boven het bezette gebied in het Westen ver
loor de vijand in luchtgevechten 5 vlieg
tuigen.
Maandagnacht heeft de Britsche lucht
macht West-Duitsch gebied aangevallen. In
woonwijken vah de stad Osnabrück
werd materieele schade en schade aan ge
bouwen veroorzaakt. De burgerbevolking
leed verliezen. Drie der aanvallende bom
menwerpers werden neergeschoten.
Overdag en des nachts heeft de Duitsche
luchtmacht voor den oorlog belangrijke in
stallaties aan de Zuidkust en in het Zuid-
Westen van Engeland met brisant- en
brandbommen aangevallen. Er ontstonden
verwoestingen en branden,
Zooals reeds in een extra-bericht is
medegedeeld, hebben Duitsche duik-
booten in de laatste 24 uur opnieuw 11
schepen, die in convooi voeren of af
zonderlijk reisden, on den Atlantischen
Oceaan, de Noordelijke IJszee en de
Middellandsche Zee. met een totalen in^
houd varf 72.000 b.r.t., verder een hulp
kruiser van 12.000 b.r.t.. benevens twee.
met troepen beladen schenen in den
grond geboord.
Het D.N.B. meldt nog:
De eerste luitenant Hermann Graf. esca
drillekapitein bij een jachteskader. heeft or>
14 Augustus aan het Oostelijke front zijn
120ste overwinning in de lucht behaald.
Nader wordt door het oDperbevel ge
meld, dat zich onder de 12.800 gevangenen,
die het weermachtbericht van Dinsdag ver
meldt. ook de commandant van een divisie
Sovjet-infanterie bevindt.
Verrassingen verwacht
De militaire correspondent van het D.N.B
Schrijft:
In kringen van militaire deskundigen
te Berlijn krijgt men den indruk van
nieuwe beslissende ontwikkelingen,
waarvan de afloop uitsluitend van het
initiatief der mogendheden van het Pact
van Drie afhangt. Bestudeert men de
laatste berichten van het opperbevel
der Duitsche weermacht, dan krijgt men
den indruk, dat de Duitsche oorlogs
leiding weer een van haar bekende
zwijgperiodes is begonnen, waarvan het
hoofdkenmerk nog altijd de ontplooiing
van bijzonder groote activiteit is ge
weest. Waar, wanneer en in welken
vorm zal het groote offensief in den
Zuidelijken sector van het Oostelijk
front verder gaan?
Dat is de vraag, die iederen militairen
Waarnemer het meest interesseert en die.
laar men te Berliin meent, reeds spoedig
zal worden beantwoord. Als zeker kan
men wel thans reeds aannemen, dat na de
overwinning van het Kaukasische voor
terrein, de Duitsche eti verbonden strijd
krachten. die naar het hooggebergte opruk
ken, worden gereorganiseerd, want de
strijd in het hooggebergte vraagt andere
methoden en andere strijdkrachten dan de
strijd in de heete vlakte, waar de pantser-
formaties heerscheressen over het slagveld
waren.
Italiaansche successen ter zee.
Ritchie en Auchinleck afgezet
Het Italiaansche weermachtbericht luidt:
„Aan het Egyptische front werd een leven
dig vijandelijk artillerievuur met goed gevolg
door onze artillerie beantwoord. Eenige aan
vallen van vijandelijke pantserwagens werden
onmiddellijk afgeslagen. Bij den nachtelijken
aanval van drie vijandelijke bommenwerpers
in de streek van Mersa Matroeh werden twee
dier vliegtuigen door het luchtdoelgeschut
neergehaald. Twee Curtiss-toestellen werden
in een gevecht met Duitsche jagers vernield,
een derde door het afweergeschut van een
groote legerafdeeling neergeschoten. Vlieg
tuigen der Spilmogendheden vielen de lucht
en vlootbases van Malta aan. Op een grooten
koopvaarder, die zwaarbeschadigd in een
sleep voer, werden opnieuw treffers geplaatst.
Te Rome werd Maandag even na 17 uur
luchtalarm gemaakt, daar een vliegtuig var
niet-herkende nationaliteit in de veiligheids
zone der stad was gekomen. De jagers, die
onmiddellijk opstegen, constateerden, dat het
een Fransch vliegtuig was.
Een onzer duikbooten staande onder bevel
van den fregattenkapltein Giovanni Bruno,
heeft op den Atlantischen Oceaan het gewa
pende Engelsche motorschip Medon. het
Amerikaansche s.s. California en een derden,
eveneens bewapenden koopvaarder, teZamen
18.885 ton, getorpedeerd en tot zinken ge
bracht en een ander motorschip van 10.000
ton getroffen."
Generaal Auchinleck en generaal Ritchie
zijn afgezet van hun posten bij het Britsche
leger in Noord-Afrika De Berlijnsche bladen
zien hierin de gebruikelijke methode van
Churchill om zondenbokken te zoeken
een nederlaag teneinde zelf de handen
onschuld te kunnen wasscben
Generaal Alexander is, naar de Britsche
berichtendienst meldt, benoemd tot opvolger
van Auchinleck Tegelijkertijd wordt gemeld,
dat luitenant-generaal Montgomery als op
volger van Ritchie benoemd is tot comman
dant van het achtste leger
De afzetting van generaal Auchinleck en
zijn medewerkers wordt door de Romeinsche
ochtendbladen een van die mutaties genoemd,
die Londen pleegt te ondernemen na iederen
nederlaag. Wat zijn opvolger betreft, her
inneren rij aan de onafgebroken reeks neder
lagen. die generaal Alexander in Burma heeft
geleden.
Wederom Zweedsch schip door
Sow jet-duikboot vernietigd.
Naar uit een officieele Zweedsche mede-
deeling blijkt heeft een Sovjetrussische duik
boot opnieuw een Zweedsch schip aangeval
len. Het Zweedsche stoomschip „Liljevalch"
is Dinsdagmiddag door een duikboot getor
pedeerd. Het stoomschip maakte deel uit van
een naar het Zuiden varend convooi. De be
geleidende oorlogsschepen wierpen diepte
bommen. Omtrent het lot. van de bemanning
van het stoomschip zijn nog geen betrouwbare
berichten beschikbaar
Nader wordt gemeld, dat van de bemanning
van 40 koppen voorloopig slechts 7 gered zijn.
terwijl de overige 33 worden vermist.
Het schip werd blijkbaar door 2 torpedo's
getroffen en zonk binnen 25 seconden.
Het Zweedsche ministerie van buitenland-
sche zaken meldt, dat de torpedeering van dit
schip diplomatieke gevolgen zal hebben.
PRIJSVERHOOGING LEVENSMIDDELEN
IN DE V.S.
Het Amerikaansche prijzencontrólebureau
heeft medegedeeld, dat de levensmiddelen-
prijzen van medio September a.s. af ter
aanpassing aan het algemeene prijsniveau
met gemiddeld V/, pet verhoogd zullen
worden.
Elk uur 3500 brt. naar den
bodem der zee
Met betrekking tot het' tot zinken
brengen van elf koopvaardijschepen
der Engelsch-Amerikaansche ravitail-
leeringsscheepvaart met een gezamen
lijke tonnage van 72.000 b.r.t. en van een
hulpkruiser van 12.000 b.r.t. door Duit
sche duikbooten, wijst het opperbevel
der Duitsche weermacht er op. dat in
deze zoo geringe tijdruimte elk uur on
geveer 3500 b.r.t. naar den bodem van
de zee verdween. Sedert het begin van
den oorlog tot den 18en Augustus zijn
alleen door de Duitsche oorlogvoering
ter zee in totaal twintig millioen b.r.t.
vernietigd.
Britsche berichtendienst
spreekt van politiek
„huwelijk".
Het tweedefront.
De Engelsche nieuwsdienst meldt in zake
het bezoek van Churchill aan Moskou, dat
men de onderhandelingen der Ver. Staten
met de Sovjets, die in Juni van dit jaar
hebben plaats gehad, als een „verloving"
kan beschouwen. Churchills onderhande
lingen te Moskou zijn echter als „huwelijk"
te kenmerken, want in bepaalde kringen dei-
Geallieerden is men van meening, dat „uit
dit huwelijk vele nakomelingen zullen voort
spruiten".
Alle mededeelingen. die door de tegen
partij over Churchills bezoek aan Móskou
zijn verstrekt bevestigen, naar men in de
Wilhelmstrasse verklaarde, de in Duitsche
politieke kringen sinds dagen gehuldigde
opvatting, dat hier sprake was van een wan
hoopsdaad. waartoe Churchill besloten had
onder druk van de -militaire en politieke
ontwikkeling in de Sovjet-Unie.
Overigens is naar de opvatting van Ber
liin een verwijzing naar de meer dan arme
lijke officieele communiqué's voldoende om
te constateeren, dat werkelijke positieve
overeenkomsten wel nauwelijks getroffen
zullen zijn. Of Churchill er in geslaagd is.
Stalin in toom te houden, zullen de komende
gebeurtenissen aantoonen.
De nieuwe reis van Churchill wordt door
de Britsch-Amerikaansche pers belicht als
de belangrijkste oorlogsgebeurtenis tot dus
ver. Wel is de Londensche pers thans te
leurgesteld over het communiqué van
Downingstreet. Men kan werkelijk niet
veel uit dit communiqué opmaken, zoo kla
gen de bladen. Zelfs de Times duidt in zijn
eerste hoofdartikel over het bezoek van
Churchill aan Moskou aan. dat „geenerlei
terstond tastbare resultaten" te verwach
ten zijn. De Times besluit met te zeggen:
,Men moet aannemen, dat het wederziid-
sch£ begrip niet zqo volledig en succesvol
is geweest als wenschelijk geweest zou zijn,
waarvoor echter beide partners verantwóorT
delijk gesteld moeten worden.
Gissingen.
Thans meldt radio Ankara, dat de Sov
iets vooral gewezen zouden hebben op het
gevaar, dat hun in den Kaukasus en het ge
bied van de Wolga dreigt. Om dit gevaar
uit den weg te ruimen, zouden de Sovjet
onderhandelaars de oprichting van een
tweede front in West-Europa geëischt heb
ben en wel zou dit tweede front er nog dit
iaar moeten komen, daar naar de meening
der Sovjets de kansen voor de nprichting
van een tweede front in 1943 aanzienlijk
geringer zouden ziin. Radio Ankara beroept
rich daarbij op.inlichtingen uit kringen der
Geallieerden en verklaart, dat de bespre
kingen te Moskou inderdaad om bovenge
noemd punt gedraaid hebben.
In de Ver. Staten heeft men ook groote
aandacht voor de ontmoeting te Moskou.
Algemeen heerscht daar eveneens de mee
ning. dat de besprekingen hoofdzakelijk zijn
"egaan over de oprichting van een tweede
front.
De Londensche corresoondent van de
Suisse meldt echter over de reactie, die hef
"ommuniqué bij het Londensche publiek
Alaandag heeft gewekt: tegen den avond
had men zekere nersonen hooren beweren
dat Stalin er mede accoord was gegaan En
geland en Amerika een veel uitgebreider
'ermiin te geven voor de oprichting van
een tweede front. Dat beteekent met an
dere woorden, aldus de corresoondent van
het. Zwitsersche blad, dat Stalin zich er in
geschikt heeft te wachten tot 1943. Dan
meldt de correspondent nog. dat die mee-
ning in bevoegde kringen geenszins onom-
stooteliik geacht wordt. Men geeft toe. dat
het oo het oogenblik niet mogelijk is, vol
komen betrouwbare berichten over deze
kwestie te krijgen.
Churcliill te Cairo
Naar de Britsche berichtendienst uit
Cairo meldt, is daar over Churchills be
zoek een verklaring gepubliceerd, waarin
gezegd wordt, dat Churchill in gezelschap
was van den chef van den generalen staf
van het Britsche Rijk. Sir Allen Brooke.
Met de militaire commandanten en andere
Engelsche autoriteiten in het „Midden-
Oosten" zijn besprekingen gehouden. De
premier van de Unie van Zuid-Afrika,
Smuts, en de opperbevelhebber in Indië.
generaal Wavell. waren te Cairo gekomen
om aan de besprekingen deel te nemen,
Churchill is ontvangen door Koning Fa-
roek en den Egyptischen minister-president.
Nahas Pasja. Met den Britschen minister van
staat Casey en den Britschen ambassadeur.
Sir Miles Lampson, heeft Churchill den al-
jemeenen toestand in het „Midden-Oosten"
de revue laten passeeren.
Steeds grooter isoleering van
Australië
Nieuwe berichten over de actie der Ja-
pansche duikbooten in Australische wate
ren in begin Augustus melden, dat de ope
raties zich over een groot gebied uitstrek
ten. Een der schepen werd b.v. in de buurt
van Nieuw-Caledonie tot zinken gebracht.
Volgens de Asahi Sjimboen blijkt uit deze
actie en uit het verloop van den zeeslag bii
de Salomonseilanden, dat de isoleering van
Australië steeds doelftreffender wordt. Se
dert het uitbreken van den oorlog hebljten
Japansche duikbooten in totaal 117 schéKn
met een gezamenlijken inhoud van 885.000
ton tot zinken gebracht. De belangrijke En
gelsche zeeroutes werden daardoor in hooge
mate belemmerd, zoo niet onbruikbaar ge
maakt.
Te Waalwijk is de zeventienjarige jongen
Verhoef in aanraking gekomen met de elec-
trische draden van een lantaarnpaal, waarin
hij tijdens het spel was geklommen. Hii
stortte dood naar beneden.
In den leeftijd van 45 "jaar is te Nieuwer
Amstel. waar hii met vacantie vertoefde,
overleden dr. S. Wartena, rector van het
Stedelijk Gymnasium te Leeuwarden.
De opperbevelhebber der Duitsche marine, Groszadmiral Raeder, bracht dezer da&en
een bezoek aan de Kanaalkust en heeft zich hier overtuigd van de strijdvaardigheid
der marine-eenheden cn de kustverdediging. Tijdens de bezichtiging van een flot
tielje mijnenvegers in een haven. (Scherl Fellinga P.K. Rademacher Pax Holland c)
Tweede front geheel
van de baan?
Churchill's bezoek aan Moskou.
De Londensche correspondent van Svenska
Dagbladet meldt, dat het officieele commu
niqué over Churchill's bezoek aan Moskou te
Londen gepubliceerd is eenige uren nadat
„door een vreeselijke fout van de Ameri
kaansche censuur" de aangelegenheid in de
Vereenigde Staten bekend was geworden.
De correspondent meldt, evenals die
van de Stockbolms Tidningen, dat het
waarschijnlijk Churchill's voornaamste
doel was, Stalin er op voor te bereiden,
dat van een tweede front in den vorm
van een landing in West-Europa dit jaar
niets meer kan komen. Stockholms Tid
ningen schrijft bovendien, dat het Engel
sche volk niet meer aan een tweede front
gelooft en door het zwijgen van het com
muniqué daarover zijn meening beves
tigd ziet.
Men is te Londen steeds meer tot de over
tuiging gekomen, dat de wapening der Weste
lijke mogendheden nog niet het stadium
Dereikt heeft, dat een dergelijke onderneming
kans op succes zou geven. Churchill heeft er
waarschijnlijk ook op aangedrongen, dat de
Sowjet-ambassadeur3||p Londen en Washing
ton een gereserveerde houding aannemen,
omdat zij lot dusverre een propaganda voor
het tweede front gevoerd hebben, die voor
de regeeringen van Engeland en Amerika zeer
lastig geweest is. Een voortzetting v
propaganda zou verdeeldheid in de openbare
meening veroorzaken en de positie van Chur
chill en Roosevelt ondermijnen. Of Churchill
in dit opzicht succes heeft gehad, zou moeten
blijken uit de uitlatingen van Maisky en
Litwinof in den komenden tijd.
Luchtacties boven West-
Europa
Norwich wederom bestookt
Tijdens systeemlooze storingsvluchten heb
ben Sowjet-vliegtuigen in den loop van van
nacht. naar aan het D.N.B. wordt gemeld,
bommen geworpen op verscheidene plaatsen
in Oost- en West-Pruisen. In woonwijken
der burgerbevolking ontstond geringe schade
aan huizen. Twee der aanvallers werden
neergeschoten.
Duitsche gevechtsvliegtuigens hebben in den
afgeloopen nacht militaire- en economische
installaties van Norwich gebombardeerd. Er
ontstonden langdurige branden. Alle vlieg
tuigen keerden op hun steunpunten terug.
Licht Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren tijdens een aanval bij daglicht een
kuststad in het Zuid-Oosten van Engeland
met bommen bestookt en aanzienlijke schade
aangericht in militair economische instal
laties. Andere Duitsche gevechtsvliegtuigen
waren opgestegen voor bewapende verken
ning over zee. Alle Duitsche vliegtuigen keer
den op hun steunpunten terug.
De Britten zijn gisteren in den loop van
den dag herhaaldelijk de Belgisch-Noord-
Fransche kust genaderd. Zij werden nog voor
het bereiken van het kustgebied gedwongen
rechtsomkeert te maken. Bij eigen jacht-
aanvallen schoten Duitsche jagers twee
Spitfires en een bommenwerper van het type
Vickers-Wellington neer.
NOORSCHE HANDELSTONNAGE ONDER
DIRECT BEHEER VAN LONDEN.
Naar het Noorsche blad Aftenpqsten
meldt, eischt de Britsche admiraliteit in
overleg met de regeeringen van Engeland
en de Ver. Staten en van de Noorsche emi-
grantenregeering de volledige overdracht
op van de geheele Noorsche handelston
nage. Deze maatregel zou ten gevolge heb
ben, dat de emigrantenregeering in geen
enkel opzicht meer iets te maken zou heb
ben met de Noorsche schepen. Voor den
leider der emigrantenregeering, Nijgaards-
vold, was deze eisch. zoo meldt Aftenposten,
een bittere pil.
INDUSTRIALISATIE IN TURKIJE.
Naar uit Izmir wordt gemeld zijn de werk
zaamheden aan een nieuwe papier- en van
een nieuwe cellulosefabriek zoov'er gevor
derd, dat nog dit jaar met de productie kan
worden begonnen. Turksche arbeiders zijn
naar Duitschland gezonden om zich daar te
bekwamen in de papier- en cellulosefabri-
cage. Voorts zal dit jaar nog worden over
gegaan tot den bouw van een chloor- en
sodafabriek.
Mexicaansche soldaten op
eilanden in Stillen Oceaan
Volgens een bericht uit Mexico heeft de
Mexicaansche regeering bekend gemaakt
dat Mexicaansche soldaten zijn gelegerd op
de Revill A-Gigedo-eilanden in den Stillen
Oceaan. Deze maatregel is genomen, aldus
het communiqué om een eventueelen Japan
sche coup de main te voorkomen.
HONGKONGDÖLLAR VERDRONGEN.
De militaire yen is thans vrijwel de-«enige
aluta geworden, welke in Hongkong gebruikt
wordt.
Onmiddellijk na de verovering van
Hongkong had de Hongkongdollar een
waarde van y2 militaire yen. Na de on
langs door den Japanschen gouverneur door
gevoerde herwaardeering werd de verhouding
Hongkongdollar^—militaire yen vastgesteld op
4-1. Volgens des laatste berichten uit Hong
kong nemen de financieele autoriteiten, de
post- en telegraafkantoren alsmede de open
bare bedrijven nog slechts de militaire yen
ter betaling aan. terwijl sinds 10 Augustus j.l.
rijst- en suikerverkoopmaatschappijen
eenzelfde gedragslijn volgen. Dit beteekent
een vrijwel geheel terugdringen van den
Hongkongdollar als betalingsmiddel, waar
mede bij de reorganisatie van de financieele
erhoudingen in Nanking-China spoedig re- telijke ziekten, waartegen waakzaamheid
kening zal worden gehouden. meer dan ooit op hear plaats Is.
BERLIJN, 19 Aug. De Britten hebben
in de vroege ochtenduren van vandaag met
sterk gebruik van lucht- en marinestrijd
krachten een landingsactie uitgevoerd aan
de Fransche kust van het Kanaal. De met
infanterie en tanks aan land gegane Brit
ten ontmoetten harden en succesvollen te
genstand van de Duitsche troepen. Ver
scheidene Britsche tanks werden door ter
stond optredend artillerievuur vernietigd.
De Duitsche tegenmaatregelen verloopen
systematisch.
Barricaden te Arkonam
Nieuwe onlusten in Br. Indië
Naar de Britsche berichtendienst uit Ma
dras meldt, is het te Arkonam opnieuw tot
ernstige onlusten gekomen. Ongeveer
10.000 Indiërs hadden barricaden opgewor
pen en boden de politie tegenstand, toen
deze de menigte trachtte verspreiden. Daar
charges met den knuppel geen resultaat
hadden, aldus het bericht, schoot de po
litie met scherp, zoodat er dooden en ge
wonden waren.
Ook uit Calcutta, Lucknow en Naghpoer
worden bloedige onlusten gemeld.
EENHEID IN DUITSCHE EN
ITALIAANSCHE ONDERWIJSMETHODEN
Nadat de Rijksbestuurder van de Na-
tionaal-socialiStische leerarenvereeniging,
Gauleiter Wëchtler, het voorzitterschap had
oyergenohien van het Duitsche comité voor
openluchtonderwijs, is hij tevens voorzit
ter geworden van het internationale comité,
dat hiertoe was opgericht.
De basis, waarvan dit comité bij haar
werkzaamheden uitgaat, zal de Duitsch-Ita-
liaansche werkgemeenschap voor openlucht
opvoeding zijn, die te Bayreuth werd op
gericht. De beide staten, die reeds zoo sterk
in hun wapenbroederschap zijn verbonden,
geven daarmede opnieuw een bewijs, dat
zy ook op het gebied van de opvoeding van
plan zijn, hun deel bij te dragen tot de
nieuwe orde in Europa.
Spofrt vereenigt vele menschel)
Rede van prof. dr. J. van Dam
Tijdens een congres van sportjournalisten
in Valkenburg, heeft prof. dr. J. van Dam.
secretaris-generaal van het departement van
Opvoeding, Wetenschap en Kuituurbescher
ming, een rede gehouden en daarbij herin
nerd aan het verband, dat ontstaan moet
tusschen de overheid en de sport. Hij moti
veerde het ingrijpen van den staat in de
sport aldus: le. de sport vereenigt vele men-
schen tot een gemeenschappelijk doel en L
dus politiek; 2e de lichamelijke en dus ook
de geestelijke schoonheid van een volk is
slechts mogelijk door een intensieve sport
beoefening; 3e. de nationale sport-represen-
tatie van Nederland in het Nieuwe Europa Is
volksbelang en dus staatsbelang.
Prof Van Dam zette uiteen, dat sport
bonden moet zijn. niet met de politiek van
allen dag, niet met de partijpolitiek, zooals
ook heden ten dage nog veel voortkwnt, doch
met de politiek van de groote lijn.
Ten aanzien van de lichamelijke weerbaar
heid van ons volk is het ingrijpen van de
overheid in de sport noodzakelijk en voor de
hand liggend. Het is een eminent belang van
den staat, den moeden werker weer klaar te
maken voor zijn taak van den volgenden
dag en daarin ligt voor de sport een groote
taak. Vooral financieel kan de regeering in
dezen veel werk verrichten door het beschik
baar stellen van subsidies voor het aanleggen
van sporterreinen. sintelbanen, zwembaden,
en het oprichten van een sportschool, waar
sportleiders worden geschoold.
Dat Nederland zich in Europa een nieuwe
en belangrijke plaats moet .verwerven is
evident en dat daarbij de internationale sport-
representatie een belangrijke rol kan spelep.
is eveneens duidelijk.
Hierbij zal dus de staat te letten hefcben
op de individueele sportprestaties der kam
pioenen. In dit verband herinnerde prof Van
Dam nog aan zijn onderhoud met den Rijks-
sportfuehrer Von Tschammer und Osten,
waarbij o.m. de oprichting van een Europee-
schen sportbond ter sprake kwam
Dit alles is nog toekomstmuziek, doch spre
ker was er van verzekerd, dat Nederland in
die Europeesche sportgemeenschap de plaats
zal Innemen, die het toekwam.
Stadskinderen op het
platteland
Een waarschuwing
Het onderbrengen van stadskinderen
het platteland in gezinnen, voor korteren of
langeren duur, neemt de laatste maanden een
vrij belangrijken omvang aan. Teder, die het
goed met de jeugd meent, zal zich hierover
verheugen Toch is het noodzakelijk een waar
schuwende stem te laten hooren tegen het
klakkeloos uitzenden van kinderen zonder
behoorlijk medisch onderzoek of toezicht. Er
dreigt n.l. ge-vaar van de uitzending naar ge
zinnen, waarmede geen enkele deskundige
instantie bemoeienis heeft, zoodat geen waar
borgen bestaan tegen het samenbrengen van
gezonde met zieke kinderen of tegen plaat
singen milieux, waar besmettingshaarden aan
wezig zijn. Men denke hierbij met name aan
de tuberculose en de diphterie. twee besmet-
DE WARE SCHULDIGEN
0 Bs. Onder de vele brieven die wij
iederen dag weer ontvangen, was er van
daag ook een, waarin een arbeidersvrouw
zich bitter beklaagt over het feit, dat de
prijzen van vele voedingsmiddelen, welke
nog buiten de distributie verkrijgbaar zijn,
zooals visch, niet in haar bereik liggen en
dat ook tal van wél gedistribueerde arti
kelen te duur zijn.
Wie eerlijk de dingen zien wil zooals ze
zijn, zal* moeten toegeven, dat er inder
daad toestanden bestaan, die het uiterst
moeilijk maken met een arbeidersinkomen
het huishouden te doen. De opmerking,
dat de Overheid deze onbillijkheden moet
doen verdwijnen, gesteld van deze zijde,
is dan ook alleszins verklaarbaar. In wezen
ligt de zaak echter even anders dan de
meesten geneigd zijn haar te zien.
Behalve dan dat een voedingsmiddel als
visch, waarvoor in dezen tijd abnormale
risico's genomen moeten worden, terwijl
de vangsten uiteraard beneden de nor
male van vredestijd blijven, dient men er
voor de meeste artikelen rekening mede te
houden, dat de Overheid te maken heeft
met buitengewone omstandigheden. Wan
neer bovendien velen uit het eigen volk
samenspannen ter bereiking van egocentri
sche doelen en een groote massa van
volksgenooten zich bijna geniaal toont in
het bedenken van middelen om elkaar te
bedriegen, wel dan is er geen Overheid die
het niet moeilijk heeft en dan moeten de
arme en de arbeider wel het gelag betalen.
Deze toestand wordt bovendien nog ver
ergerd door de omstandigheid, dat de
meeste minder goed gesitueerden niet eens
beseffen van welke zijde het gevaar dreigt
en niet inzien waar en hoe uitkomst ge
boden wordt.
Het schandaal in Loosdrecht waar alles
te kust en te keur verkrijgbaar was, waar
gegeten en gedronken werd als vóór den
oorlog en het werkwoord „bunkeren" in de
mode kwam, staat heusch niet op zich zelf.
Nog altijd is het de klasse van lieden welke
vóór den oorlog met het goede dezer aarde
fezegend was, die levensmiddelen weg-
oopt vóór de Overheid, de distributie, ae
arme of de arbeider er aan te pas kunnen
komen. Het zijn deze menschen die den
mond vol hebben over „landverraders",
„bijltjesdag", „herstel van den ouden toe
stand", enz., omdat zij er werkelijk heel
wat bij te verliezen hebben, indien het
Nationaal-Socialisme er in slagen zou voet
te krijgen in ons volk en toestanden te
scheppen, waarbij de eene volksgenoot niet
meer parasiteeren kan op den anderen.
Het zijn deze menschen die dag-in-dag-uit
laster verspreiden, hits- en fluistercam
pagnes op touw zetten en intusschen zich
ten koste van hun minder bedeelde volks
genooten te goed doen. Bij den groente
boer koópen zij voor grof geld de beste
groenten, bij den slager het vetste vleesch
en overal zoeken zij adressen waar gekocht
kan worden zonder bon. Het is niet over
dreven, wanneer men vaststelt, dat zij,
naast de officieele distributie, probeeren
nog eens een eigen distributie te hebben.
Laag gewin en minderwaardige hebzucht
zetten groote categorieën van ons volk aan,
om deze wijze van voedsel-verwerving te
cultiveeren. En het resultaat? Op de vei
lingen wordt zoo weinig mogelijk aange
voerd. de huisvrouw, die niet aan deze
praktijken mee doet, moet in de ry staan,
of krijgt niet wat haar toekomt. De han
delingen van zekere Nederlanders werken
als een blokkade-systeem voor binnen-
landsch gebruik, door de eigen bevolking
uitgevoerd op vrouwen en kinderen, op
mannen die door dagelijkschen arbeid in
het onderhoud der gezinnen moeten voor
zien.
Tegenover een dergelijke mentaliteit, die
gebaseerd is op een volslagen gemis aan
liefde voor de gemeenschap, die het Neder-
landsche volk per se blijft indeelen in klas
sen van genieters en gebreklijdenden, past
maar één houding: er zonder genade op los
slaan! De kooper zoowel als de verkooper
moeten zwaar gestraft wonden. Dat de
overheid dit trouwens reeds ingezien heeft,
blijkt uit de dezer dagen gevelde vonnis
sen, die een aanzienlijk stijgende tendenz
vertoonen. En het is niet alleen tegenover
den zwarten handel, dat opgetreden moet
worden. Ook in den normalen handel komt
het maar al te vaak voor. dat de winkelier
noodeloos de prijzen opdrijft. Zoo zagen wij
gister nog een voorwerp in Bloemendaal
voor 12 cent geprijsd staan en hetzelfde
precies hetzelfde in Haarlem voor.
Wz cent! Geld heeft bij deze heeren geen
waarde, zoolang het zich in handen van den
verbruiker bevindt, wèl zoodra zii het zelf
bemachtigd hebben.
Er zijn er velen, die met het woord „land
verrader" opstaan en naar bed gaan. men
moet ze in deze kringen zoeken: wat zij
zelf tegenover het eigen volle bedrijven zou
men een heel leelljken naam kunnen geven.
MOORD DOOR GASVERGIFTIGING.
Voor de Haagsche rechtbank had zich gis
teren de 41-jarige Janna C. Sch. wegens
moord te verantwoorden. Zij werd ervan
beschuldigd, dat zij In den nacht van 2 op 3
December van het vorig jaar in haar woning
aan de Deimanstraat 160 te 's-Gravenhage,
den 20-jarigen Joh. Hoevenaar door gasver
giftiging van het leven had beroofd, welke
misdaad zij eerst negen dagen later voor de
politie had bekend.
De vrouw, een hysterica, had van gas-
slangetjes, tuinslang en stofzuigerbuizen een
leiding gemaakt en toen de kostganger H.
sliep, liet zij op deze wijze gas uit de keuken
naar zijn slaapkamer stroomen, tengevolge
waarvan H. om het leven kwam. Daarna
ruimde de vrouw de slangencombinatie op en
om den indruk te wekken, dat ook zij het
slachtoffer van gasbedwelming was gewor
den, ging zij in de keuken op den grond
liggen, na de gaskraan opengezet te hebben.
Dit was ook haar bijna noodlottig geworden
want toen de politie, door buren gewaar
schuwd, in de woning kwam, was de vrouw
bewusteloos.
Daar een getuige-deskundige niet aan
wezig was. werd de zaak uitgesteld tot 25
Augustus.
TOEGANGSBEWIJZEN VOOR DEN
NOORDOOSTELIJKEN POLDER.
Na 24 Augustus a.s. zal ieder, die zich
zonder toegangsbewijs in den Noord-Ooste-
1 ij ken polder bevindt, daaruit kunnen wor
den geweerd. De oude toegangsbewijzen zijn
na 1 September ongeldig. Elk bewijs moet
zijn voorzien van het stempel van Ren
Dienst der Zuiderzeewerken. Heerengracht
no. 2 te 's Gravcnhage en van de Directie
van de Wieringermeer (Noordoostpolder-
werken). postbus 56. te Zwolle cn van de
handteekening van den tot uitreiking be
voegden ambtenaar.
Voor het betreden van den dijk wordt
afzonderlijk vergunning verleend, waartoe
alleen de kantoren der Zuiderzeewerken
bevoegd zijn. Het proefveld te Kadoelen
wordt tot den diik gerekend.
ARRONDISSEMENTS-RECHTBANK TE
HAARLEM.
Door de Arrondissements-Rechtbank te
Haarlem werd op Dinsdag 18 Augustus 1942
in staat van faillissement verklaard: B. J. J.
Bruyns. van beroep tuinder, wonende te Be
verwijk, Hoflanderweg 63.
Reehter-Commissaris: Mr. H. J Ferwerda.
Curator: Mr J. H. van Wijk, advocaat en
procureur te Haarlem
65 JAAR GETROUWD
Op 20 September zal het echtpaar M.
van den Berg—Vis te Wateringen 65 jaar
getrouwd zijn. Het echtpaar heeft 84 klein
en achterkleinkinderen.