Haarlemsche Courant
Duitschers doorbreken
stellingen bij Stalingrad.
Een onderhoud met den heer
T.W. van Vloten over den
Ned. Volksdienst.
287e Jaargang No. 199
Abonnement p. weet: 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentl8n 3—15
m,m. 3,elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs.
Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p.
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m
ültg.i Grafische Bedrijven Damlate.
a.m. Kennemer
5 cent p. m.m.
Wnd Hoofdredacteuri 3. V. BAUDEWYXS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Dinsdag 25 Suguslus 1942
Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat S3, Bijkantoor: Socnda*
plein 37. Tel. Directie 13062. Hoofdredactie 15054, Redactie 10600,
Administratie 10724, 14825. Sóendaplelo 12230. Postgiro 134338.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Aanval in den Kaukasus duurt voort.
In het Westen: Luchtactie boven de
Midlands en Oost-Engeland.
Plaatselijke successen in
Egypte.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
„In het gebied van den Kaukasus
gaat de aanval van de Duitsche en ver
bonden troepen in hevige gevechten in
het gebergte voort.
Ten Noordwesten van Stalingrad
zijn Duitsche infanteriedivisies en snelle
troepen, schitterend gesteund door de
luchtmacht, over den Don getrokken en in
een aanval naar het Oosten door zwaar
versterkte vijandelijke verdedigingswer
ken heengebroken.
Aan het overige front aan den Dor? mis
lukten plaatselijke aanvallen van den vijand
door den tegenstand van Italiaansche troe
pen. Spoorweginstallaties en transportbewe
gingen in het achterwaartsche gebied van den
vijand alsmede scheepvaartverkeer op de
Wolga werden door de luchtmacht doel
treffend bestookt.
Ten Zuidwesten van Kaloega, ten
Noordwesten van Medyn en bij Rzjef
werden vijandelijke aanvallen afgeslagen of
ln nauwe samenwerking met de luchtmacht
reeds in de kiem gesmoord.
Ten Zuidoosten van het Ilmenmeer en voor
Leningrad werden plaatselijke terrein
winsten behaald en vijandelijke tegenaan
vallen afgeslagen.
Aan het front van de Noordelijke IJ s z e e
vielen duikbommenwerpers troepenkampen
op het Visscherschiereiland aan. -
De Sovjet-luchtmacht verloor Zondag in
luchtgevechten 157 vliegtuigen. Negen andere
werden door de luchtdoelartillerie neerge
schoten of op den grond vernield. Acht eigen
vliegtuigen worden vermist.
In het Westen bestookten batterijen vèr-
dragend gesehut van het leger militaire doe
len in het gebied van Dover. Bij storings-
vluchten overdag wierpen enkele Britsche
vliegtuigen brisantbommen op het Noord-
west-D uitsche kustgebied. Lichte Duitsche
gevechtsvliegtuigen veroorzaakten Zondag
in den loop van den dag bij aanvallen in
scheervlucht omvangrijke vernielingen in de
voor den oorlog belangrijke installaties aan
de Êngelsche Zuidoostkust.
Zondagnacht bestookten Duitsche ge
vechtsvliegtuigen een stad van de Brit
sche bewapeningsindustrie in de Mi d-
lands, alsmede voor den oorlog be
langrijke doelen in Oost-Engeland met
brisant- en brandbommen. Er ontstonden
talrijke branden en ontploffingen.
Zooals in een extrabericht is medegedeeld,
hebben Duitsche duikbooten in het Oosten
en Westen van den Atlantischen Oceaan, als
mede in de Caraibische Zee 17 schepen met
een gezamenlijken inhoud van 107.00 brt. en
twee transportzeilschepen tot zinken ge
bracht. Hiervan werden 11 schepen met een
inhoud van 64.000 b.r.t. uit convooien ver
nietigd. Nog twee schepen werden getorpe
deerd. Door het begin van afweer kon niet
worden waargenomen, of zij zijn gezonken.
Dc strijd in Egypte.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
als volgt:
ln Egypte zijn gevechten tusschen patrouil
les in ons voordeel geëindigd. Eenlge geme
chaniseerde strijdmiddelen werden vernield
tijdens een poging onze linies te naderen. De
ïjandelijke luchtmacht heeft tijdens gevech
ten 7 toestellen verloren. Vijf werden neerge
schoten door Italiaansche jagers en twee
door Duitsche jachttoestellen. Een ander
vliegtuig werd vernield door het afweerge
schut van de sterkte Tobroek. Vijandelijke
■liegtuigen hebben Zondag een aanval onder
nomen op Gela, er vielen 4 dooden en 3 ge
wonden onder de burgerbevolking en lichte
schade werd aangericht aan eeni'ge gebouwen.
Nieuwe Rijksminister van
Justitie benoemd.
Dr. Thierack ontvangt groote
volmachten.
Van officïeele zijde te Berlijn wordt
medegedeeld:
De Führer heeft mei het oog op de
bijzondere beteekenis, welke in oorlogs
tijd gehecht moet worden aan de rechts
pleging, besloten, den post van Rijks
minister van Justitie, die sinds het over
lijden van den Rijksminister dr. Gun
ner onbezet was gebleven, opnieuw te
bezetten. De Führer heeft daarom den
president van het Volksgenchtshof, tien
gepensionneerden Staatsminister di
Thierack, die na het overnemen van de
macht tot aan het overnemen van dev
Justitie in Rijksbeheer Saksisch Puis
ter van Justitie was, tot Rijksmmistei
van Justitie benoemd.
Tevens heeft de Führer professor dr.
Schlegelberger, die belast was het de lei
ding der zaken van het Rijksministerie van
Justitie, van deze functie ontheven en op
zijn verzoek gepensionneerd. De Fuhrei
heeft dr. Schlegelberger m een eigenhandig
geschreven brief zijn dank betuigd voor de
diensten aan het Duitsche Rijk bewezen en
hem in het hoofdkwartier ontvangen om
persoonlijk afscheid van hem te nemen.
De persafdeeling van de N.S.D.A.P. maakt
in verband hiermede het volgende bekend:
Dr Frank, tot dusver leider van den Nat.
Socialistischen „Rechtswahrerbund presi
dent van de Academie voor Duitsch Recht
en leider van het „Reichsrechtsamtder
N S D A.P., heeft den Führer verzoent, hem
van deze functies te ontheffen, om zich vol
ledig te kunnen wijden aan zijn taak als
gouverneur-generaal. De Führer heeft aan
dit verzoek gevolg gegeven en tot president
van de Academie voor. Duitsch Recht, als
mede tot leider van den Nat. Socialistischen
„Rechtswahrerbund" benoemd den pas be
noemden Rijksminister van Justitie, dr.
Thierack, Het „Reichsrechtsamt van de
N S D.A.P., de „Rechtsamtér" voor de gou
wen en districten, hééft de Führer ontbon
den en de bestaandeleiders der „Rechts
amter" voor de gouwen en districten toege
voegd aan de „Stabsamter" der gouwen en
districten.
Bijzondere volmachten
De Führer heeft dr. Thierack. door het
volgende besluit bijzondere volmachten ver
strekt:
„Ter vervulling van de taak van het
Groot-Duitsche rijk is een sterke
rechtspleging noodzakelijk. Daarom
machtig ik den Rijksminister van
Justitie en draag hem op volgens mijn
richtsnoeren en aanwijzingen in overleg
met den Rijksminister en chef der
Rijkskanselarij en den leider der partij
kanselarij een nat. socialistische rechts
pleging óp te bouwen en alle daarvoor
vereischte maatregelen te treffen Hij
kan hierbij van het bestaande recht af
wijken".
Ten aanzien van de benoeming van dr.
Thierack schrijft de Bests Börsenzeitung, dat
de aandacht gevestigd is op het belang van
de werkzaamheden der Duitsche justitie m
oorlogstijd, doordat dc Rijksminister ge
machtigd wordt van het bestaande recht af
te wijken. Er komt een breed arbeidsterrein
open'te liggen, dat de nieuwe Rijksminister
met des te meer vertrouwen kan betreden,
aangezien hij volmachten en bevoegdheden
heeft, die een unieke concentratie der
krachten op het gebied van het recht vor
men.
Strijd om Stalingrad
begonnen.
In militaire kringen te Berlijn hecht men
aan het feit, dat. zooals reeds door het
D.N.B. is gemeld, thans gehecle divisies
infanterie alsmede snelle troepen in de
groote bocht van den Don over de rivier
zijn getrokken, bijzondere beteekenis.
In dit verband werd op desbetreffende
vragen in dc Wilhelmstrasse aan journa
listen verklaard, dat hiermede thans de
groote beslissingsstrijd om Stalingra$ is
begonnen.
Niet alleen, dat Stalingrad, waar een
groot deel der Sovjet-Russische pantser
wagens vervaardigd wordt, ernstig be
dreigd wordt, ook de verbinding van de
bolsjewistische troepen, die zjch ten Zui
den van den Don en Wolga gevormden
„flesschenhals" bevinden, verkeert in ge
vaar.
De Kaukasus, waarvan de hoogste top,
de Elbroes, 5629 meter hoog is, wordt
slechts door enkele wegen doorsneden.
Het beste is <^e verkeerstoestand nog in
hét Westelijke deel, waar zich enkele
spoorwegen bevinden.
De niet zeer talrijke passen liggen des
winters onder de sneeuw-en voor de troe
pen biedt het terrein geringe verzorgings
mogelijkheden, zoodat voorraden dienen
te worden meegevoerd. Het Kaukasus-
gebied omvat niet minder dan acht kli
maatzones.
Uit dit allen blijken de moeilijkheden,
waarmede de Duitsche en verbonden troe
pen bij hun opmarsch te kampen 'hebben;
doch welke tot dusver niet hebben kun
nen verhinderen, dat- gestadig terrein gé-
wónnen wordt.
Dieppeeen oord van
gruwelen.
De Duitsche commandant vertelt.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn
meldt: met welke groote offers de Engei-
schen hün mislukte landingspoging hebben
noeten betalen, blijkt uit de medeöeelingen
van majoor Van Bonnin, den commandant
van het te Dieppe gelegerde bataljon.
Reeds in den wereldoorlog heb ik, aldus
Von Bonnin, veel gruwelijke tooneelen
aanschouwd, doch dit alles wordt nog over
troffen.
Voor zoover de gelande soldaten niet
reeds in de booten den dood hadden ge
vonden, waren zij door het geconcentreerde
Duitsche afweervuur letterlijk als halmen
op het veld neergemaaid. Dagenlang heeft
men de lijken bij vrachtauto's -vol weg
gevoerd. terwijl nog steeds nieuwe aan
spoelen.
Daartegenover zonken de geringe eigen
verliezen der Duitschers volkomen in het
niet. Het aantal vermisten, waarvan kan
worden verondersteld dat zij als gevange
nen -op de Britsche schepen zijn meege
voerd bedraagt niet meer dan tien.
Dieppe was volgens majoor Von Bonnin
als landingsplaats uitgekozen, omdat hei
een goede en voor het beoogde doel zeer
bruikbare haven bezit en bovendien om
dat van daar de* kortste weg naar Parijs
leidt. Hadden de Engelschen naar Parijs
kunnen oorukken, dan zou hun prestige
eensklaps weder aanzienlijk gestegen zijn.
Ook hieruit blijkt dus. dat een invasie m
optima forma in de bedoeling lag.
De doelen bij de Duitsche
luchtaanvallen op Engeland.
'Naar het Duitsche opperbevel mededeelt,
hebben Zondag in den loop van den dag
lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen de Ên
gelsche Zuidkust aangevallen. De des och
tends vroeg op een havenstad in het Ooste
lijke deel van de Zuidelijke kust neergewor
pen bommen veroorzaakten 2ware verwoes
tingen in gebouwencomplexen. Tegen 18.00
uur werd èen verrassende aanval ondernomen
op de openbare nutsbedrijven van de stad
Swanage aan de Zuidkust. Bommen van zwaar
kaliber vernielden enkele gebouwen
verscheidene verdiepingen in het Westelijke
öeel der stad. Een voor de ravitailleering der
stad belangrijke installatie werd in brand
geschoten. De, zooals reeds gemeld, Zonda;
nacht door Duitsche gevechtsvliegtuigen ge
bombardeerde stad Derby bezit behalve tal
rijke fabrieken, der bewapeningsindustrie een
van de grootste Britsche locomotief- en wa-
gonfabrieken. Deze fabriek werd bij het uit
breken van den oorlog ingericht voor om
vangrijke oorlogsproductie De neergeworpen
brand- en brisantbommen veroorzaakten
-ooral in het Zuidelijke deel der stad bran
den en verscheidene zware ontploffingen.
Andere Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen
voor den oorlog belangrijke installaties in
verscheidene havensteden aan de Êngelsche
Oostkust, aan.
Churchill in Engeland terug.
Naar de Britsche berichtendienst meldt,
is Churchill gisteravond per vliegtuig van
zijn reis naar het midden-Oosten en'Mos
kou in Engeland teruggekeerd.
Tegelijk met Churchill is ook de bijzon
dere vertegenwoordiger van Roosevelt,
Hamman, in Engeland aangekomen.
M-et het oog op het gebrek aan auto
banden Ls ln Palestina met Ingang van 1"
September het verkeer van alle panticu-
liere auto's verboden. Uitgezonderd worden
alleen officieel toegelaten wagens.
15 Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Britsche vliegtuigen hebben brand- en
brisantbommen neergeworpen op eenige
plaatsen, in het gebied van Rijn en Main.
Volgens tot dusver ontvangen berichten
zijn 15 der aanvallende Britsche vliegtuigen
door nachtjagers en afweergeschut ten val
gebracht.
Uit Rijssel meldt dé Parijsehe pers, dat
Êngelsche vliegtuigen wederom Fransche
visschersschepen aan de kust van het Ka
naal met machinegeweren hebben bescho
ten. De visschers moesten bij hun terug
keer 7 gewonden naar een ziekenhuis-
brengen. De bladen noemen het optreden
der Engelschen misdadig.
Groote veranderingen
in Batavia.
Naar van bevoegde zijde wordt vastgesteld,
beschikt Japan m Ned-Indië over een bevol
king van tientallen millioen'en, die gewillig
en met succes haar taak van wederopbouw
in dit land volbrengt. De verwoestingen, die
een direct gevolg waren van den oorlog, wa-
•en betrekkelijk gering, zoodat de hervor
ming op cultureel en economisch gebied in
middels energiek ter hand genomen kan
worden. Overal, zoo wordt door journalisten
vastgesteld, die in de gelegenheid waren ter
plaatse indrukken op te doen, werkt de bevol
king ijverig mede en ook de achtergebleven
Nederlanders onttrokken zich niet aan deze
taak.
Batavia heeft reeds een geheel ander uiter
lijk gekregen. Het aantal inwoners is belang
rijk gestegen, daar de arbeidsmogelijkheden
grooter geworden zijn. Van werkloosheid zal
weldra geen sprake meer zijn, omdat vele
stilgelegde fabrieken haar bedrijf weer op
gang hebben gebracht en nieuwe fabrieken
gebouwd worden. De meeste Nederlanders
in Batavia hebben hun werkzaamheden her
vat. De waterleiding staat onder Japansch
beheer, terwijl de electrische centrale in par
ticulier bezit is gebleven. De groote hotels
worden door een Japansche onderneming ge
ëxploiteerd, die in totaal over een personeel
m 1500 man beschikt
In Tokio heeft men inmiddels een vereenï-
ging tot ontsluiting van Oost-Indië opge
richt. Tot de leden behooren alle Japanners,
die tot dusver in Noord- en Zuid-Amerika
werkzaam zijn geweest. De daar opgedane
vakkennis en techniek zal dool- hen produc
tief worden gemaakt voor werk in het door
Japan bezette gebied. Hun aantal wordt op
40.000 tot 50.000 personen geschat.
Algemeene inventarisatie
voorraden textielproducten.
De secretaris-generaal van het departement
van Handel,Nijverheid en Scheepvaart deelt
mede, dat in de week van 6-14 September 1942
een algeheele inventarisatie van de voorraden
textielgoederen bij de industrie en den han
del zal worden gehouden. De vier rijksbureaux
voor textiel t.w. rijkstextielbureau te Arnhem,
rijksbureau voor wol en lompen te Tilburg,
sectie confectie te Amsterdam en rijksbureau
Distex te den Haag, zullen den ingeschreven
ondernemingen tijdig van nadere gegeven met
betrekking tot deze inventarisatie in kennis
'stellen.
De toepassing van de prijzenbeschikking
textielhandel no. 1 en de prijzenbeschikking
textiel no, 1 en de verplichte voorraadadmi
nistratie brengen veel voorbereidende werk
zaamheden mee voor de betrokken bedrijven
en het is noodig, dat hiervoor tijd en gelegen
heid is, opdat met de prijsberekening en mét
■het" "bijhouden van een voorraadadministratie?
volgens de nieuwe voorschriften een aanvang
kan worden gemaakt op 14 September 1942.
Op grond van het bovenstaande ls het ge
noemde ondernemingen verboden gedurende
de periode van 614 September 1942 textiel-,
producten te lcoopen, te verkooRen, af te
leveren, te vervoeren of te doeg vervoeren
en is het dus geoorloofd de verkoopmagazij
nen of afdeelingen van magazijnen te sluiten.
Dispensatie der verbodsbepalingen zal in
bijzonder ernstige gevallen kunnen worden
aangevraagd bij het betrokken rijksbureau,
waar men is ingeschreven, Slechts bij uiterste
noodzaak zal dispensatie worden verleend.
W.A.-man om het leven
gebracht.
Door revolverschoten vermoord.
Zondagmiddag tusschen 16.30 en 17 uur is
op den Dijk tusschen Wervershoef en Medem-
blik het lijk gevonden van den weerman der
W. A. Kragt, manufacturenhandelaar en
antiquair uit Medemblik, die door revolver
schoten om het leven was gebracht.
Het onderzoek naar de(n) dader(s) en de
motieven van dezen moord is gaande. Om
trent eenige politieke achtergrond staat nog
niets vast.
Zij versperren den vijand met mijnen den weg. Een mijncnlegger neemt een nieuwe
lading aan boord. (P.B.Z.-v. Eysden Pax-Holland-c)
Ventverbod voor groenten en
fruit afgekondigd.
Voor versch fruit in restaurants geldt
een verkoopverbod.
In het belang van een zoo rechtvaardig
mogelijke verdeeling van de beschikbare
hoeveelheden groenten en fruit over de Ne
derlandsche huishoudens dient, naar het
Rij' sbureau voor de voedselvoorziening in
oorlogstijd mededeelt, dc verkoop van versclie
groente en fruit anders dan in dé winkels
elke de normale kanalen geacht moeten
worden, waarlangs groente en fruit de
huishoudens' bereiken verder te worden
beperkt.
Ten dien einde is door den secretaris
generaal van het Departement van landbouw
en vïsscherij met ingang van 27 Augustus
1942 het volgende bepaald
le. Het vgnten met groenten en fruit is
verboden, onder welk verbod tevens valt het
hebben van een standplaats voor den ver
koop van evengenoemdc producten. Dit verbod
geldt niet alleen den verkoop op of aan den
openbaren weg, maar ook op voor het publiek
toegankelijke perrons van stations.
Onder dit verbod valt niet het bezoeken
door den groentenhandelaar aan vaste klanten.
2e. Voorts is in alle ectgelegenheden zooals
restaurants, restauraties van stations en trei
nen en cafetaria's de verkoop van versch
fruit verboden.
3e. De verkoop van fruit doo telers recht
streeks aan particulieren is voortaan in het
geheele land verboden. Dit verbod geldt dus
ook voor hoeveelheden minder dan 214 kilo.
zoowel als voor verkoop aan particulieren
machtig binnen de eigen gemeente van
den teler.
4e. In boomgaarden of fruitteeltbedrijvcn
zijn de eetgelegenheden van fruit niet meer
toegestaan.
Wielrijdster door trein
gegrepen en gedood.
Gistermiddag om kwart voor vijf wilde een
37-jarige vrouw op de fiets den onbewaakten
spoorwegovergang nabij het Schinkelbad ach
ter den Amstelveenscheweg passeeren, juist
op het oogenblik, dat in de onmiddellijke na
bijheid een trein naderde Zij werd door de
locomotief gegrepen en op slag gedood. De
geneeskundige dierist bracht het lijk naar het
Wester gasthuis.
Het spoorwegverkeer met Amstelveen on
dervond ten gevolge van het ongeluk aan
zienlijk oponthoud.
BUITENGEWONE STERKE AARD
BEVING GEREGISTREERD.
DE BILT. Het Ned. Meteorologisch In
stituut registreerde in den afgeloopen nacht
om 23 uur 3 min. 54 sec. m.g.t. een bui
tengewone sterke aardbeving uit de omge-
ing van Peru, afstand 10.500 K.M.
Tot rector-magnificus der universiteit van
.mstérdam voor het studiejaar 1942'1943 is dooi
den burgemeester van Amsterdam benoemd prof.
dr. H. T. Deelman, hoogleeraar in de ziekte
kundige ontleedkunde en gerechtelijke genees
kunde aan die universiteit.
De Nederlandsche
Kultuurkamer.
De Nederlandsche Kultuurkamer deelt
het volgende mede:
Wanneer binnenkort de kuituurwerkers
op grond van hun aanmelding en van de
vragenlijst der ledenregistratie van de Ne
derlandsche Kultuurkamer, geregistreerd
zullen zijn, zullen de voorloopige. „bewijzen
van aanmelding" verzonden worden. Daarna
zullen op het terrein van de Nederlandsche
Kultuurkamer nog slechts diegenen werk
zaam mogen blijven, die in het bezit van het
„vóorloopig bewijs van aanmelding" zijn.
Hen, die zich bij de Nederlandsche Kul
tuurkamer hebben aangemeld, doch de vra
genlijst nog niet ingevuld aan de Neder
landsche Kultuurkamer hebben teruggezon
den. alsmede hen die aan hun aanmeldings
plicht nog niet hebben voldaan, wordt in
hun eigen belang verzocht, onmiddellijk
hun verzuim te herstellen.
In verband hiermede zij nog eens ver
wezen naar de artikelen 3 en 4 van den
Rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied betreffende de Nederland
sche Kultuurkamer (verordeningenblad 211/
25 Nov. 1941, stuk 47) die als volgt luiden:
Art. 3. Hij die medewerkt aan de voort
brenging, dè weergave, de geestelijke ol'
technische bewerking, de verspreiding, de
instandhouding., het in het verkeer brengen
of de bemiddeling tot het in het verkeer
brengen van kultuurgoed, is verplicht lid
te zijn van de Nederlandsche Kultuurkamer,
tenzij dit medewerken een uitsluitend com-
mercieele, administratieve; technische of
mechanische werkzaamheid is.
Art. 4. 1. Onderkultuurgoed in den zin
van deze verordening wordt begrepen:
a. Iedere kunstschepping of kunstverrich
ting. welke voor het publiek waarneembaar
wordt gemaakt;
b. iedere andere geestelijke schepping of
verrichting welke door middel van druk,
film,.radio-uitzending of geluidsband voor
het publiek waarneembaar wordt gemaakt.
2. Met druk in den zin van lid 1 onder b.
wordt iedeie soort van vermenigvuldiging
op een voor massavermenigvuldiging ge
schikte wijze gélijkgesteld.
3. Als waarneembaarmaking van kultuur
goed in den zin van het eerste lid wordt ook
Geschouwd het geven van onderwijs in vak
ken op het gebied der kunst, voor zoover du
onderwijs niet plaats vindt aan openbare of
aan die bijzondere onderwijs- en opvoedings
inrichtingen, welke onder toezicht staan van
den secretaris-generaal van het departement
van opvoeding, wetenschap en kuituurbe
scherming.
Tenslotte worden hieronder enkele groe
pen genoemd, die zich bij de Nederlandsche
Kultuurkamer dienen aan te melden, en van
wie'gebleken is. daUbij hén twijfel bestaat
omtrent hun plicht tot aanmelding:
1. Ambtenaren in overheidsdienst, die
werkzaam zijn op het gebied der bouwkunde
zooals architecten, bouwkundige teekenaars.
e.d., in dienst van rijk, provincie of ge
meente, overheids- of semi-ovfcrheidsbedrij-
ven.
2. Producenten van en handelaren in
gramofoonplaten, alsmede het in- en ver
koopend personeel.
3. Handelaren in en uitgevers van blad
muziek.
4. Personen-ondernemers, die concerten
of tooneel-, cabaret- of variétévoorstellin
gen organiseeren.
NEGERS.
Bs. Het is nog niet zoo lang geleden,
tot vlak vóór dezen oorlog, dat ons uit
Amerika telkens berichten bereikten over
de verhouding tusschen negers en blanken.
Wij zi.jn er aan gewend geraakt de negers
afgeschilderd te zien als een volk, dat het
zoo nauw niet neemt met de zeden en dat
kultureel op zóó'n laag peil stond, dat de
blanken zien mei verachting afkeerden. In
het land van den dollar was het dan ook
een natuurlijke zaak. dat de in een apart
stadsdeel ondergebrachte zwarten (behalve
in enkele zeer specifieke voor het ras ge
reserveerde vakken) in geen tel waren, dat
de blanke, die zich met zwarte Amerika
nen inliet, zich zelve onmogelijk maakte
en dat de neger, in het leger het nimmer
tot een hoogere functie brengen kon. Over
de tallooze lynchpartijen, waarvan negers
het slachtoffer werden en van de rechte
loosheid waaraan deze burgers van een de-
mocratischén staat, ondanks alle theorieën,
onderworpen waren, zullen wij hier maar
niet uitweiden. Wat de negers als soldaten
beteekenden weten wij alien nog maar al
te goed. wanneer wij ons slechts herinne
ren de rol die zij bij de bezetting van
Duitsehland hebben gespeeld, beter bekend
als: de zwarte smaad. Onder de vele gru
welijke vernederingen, die het Duitsche
volk heeft moeten ondergaan na Versailles
en die een der factoren mogen worden ge
noemd welke den stoot hebben gegeven tot
het ontstaan van het Nationaal-Socialisme,
mag deze zwarte smaad met recht worden
genoemd.
Amerika, dat dezen oorlog voert onder
de valsche propaganda-leuze voor dc be
schaving op te komen, is dan ook het land,
dat zich voornamelijk zou moeten bezin
nen op dit zwarte gevaar: maar Amerika is
ook het land dat nog niets geleerd heeft
en daarom verbaasde het ons niets, toen
wij het bericht ontvingen, dat opdracht ge
geven is tot opleiding in grooten getale
van.... zwarte vliegers. Deze diep ver
achte burgers der Vereenigde Staten, die
zelfs de Amerikaan niet waardig acht met
blanken in éénzelfde tramrijtuig te zitten,
worden nu als „hulp" aan Engeland losge
laten boven door blanken bewoonde ste
den, waar zij de kuituurobjecten naar har
telust zullen kunnen vernietigen. Amerika,
het land dat geen eigen kuituur bezit, dat
„zijn" oude kasteelen steen voor steen uit
Europa laat overbrengen, dat „zijn" musea
met onze kunstwerken vult en ons zelf_ als
voornaamste „kultuur"-uiting de hot-jazz
schenkt, dat Amerika matigt zich thans het
recht aan zijn meest verachte burgers op
ons los te latenHet zal deze zwarten
een zorg zijn, wanneer de dom van Keulen
in elkaar stort, maar zij zullen er ook «een
traan om plengen als zij bij maanlichten
nacht hun bommenvracht boven een Ne
derlandsche stad kunnen uitgooien. Wat
zegt het een neger, wanneer de Haarlem
sche kerken in puin worden gegooid, als
van ons stadhuis slechts vier rookende
muren overblijven? Zij zullen wat graag
hun dood en verderf zaaienden last uit
strooien boven de steden der blanken,
wier ras-genooten hen zoo lang met ver
achting hebben behandeld en wier bloedige
lynchpartijen immers voor iederen neger
een schrikwekkende herinnering zijn!
Wie opdracht geeft tot iets dergelijks en
het met zijn verantwoordelijkheid dekt,
rekent af met de beschaving van het
Avondland.
Straks, als de negers boven ons land
vliegen, zullen er wel weer Nederlanders
gevonden worden, die met zakdoeken van
de daken wuiven of die ons in een anonym
briefje mededeelen, dat het gebrom der_
motoren en het geluid der ontploffingen
hun als hemelsche muziek in de oordn
klinkt: wat wij van hen moeten denken
laten wij ter beoordeeling overk aan den
weidenkenden lezer.
Bij velen komt er een
steeds beter begrip
voor dit mooie werk
„Het vertrouwen van het Nederlandsche volk zullen wij
krijgen, omdat wat wij doen goed en eerlijk is
Wij staan nog aan tien aanvang van
ons werk, vele afdeelingen worden uitge
bouwd en het geheel is zoo veel omvattend,
dat ik in het huidige stadium eigenlijk
weinig concrete dingen zou kunnen vertel
len aldus de landelijke leider van den
Ned. Volksdienst, de heer F. W. van Vloo-
ten, in een onderhoud. Op enkele dingen,
aldus vervolgde hij, zou ik echter gaarne
nog eens den nadruk willen leggen, opdat
men een beter begrip hebbc van het groote
|werfo dat hier verricht moet worden.
De taak van den Ned. Volksdienst is
mijns inziens in dè eerste plaats deze: ons
volk sterker en gezonder te maken, omdat
alleen een volk, waarvan de leden gezond
en dus in staat zijn voor zichzelf te zorgen,
zich uiteindelijk kan handhaven. Een volk,
dat niet meer voor zichzelf kan zorgen,
gaat ten onder. Daarom heeft ons volk
den N.V.D. gekregen om een eervolle, ge
lijkberechtigde plaats te kunnen innemen
in de wordende Germaansche volkeren-
;emeenschap.
Het is dus plicht van iederen volksgenoot
in zijn eigen belang en vooral in dat van het
komende geslacht onzen arbeid te steunen,
opdat dit groote doel bereikt worde. Wil
een volk sterk en gezond zijn, dan dienen
de kleinste eenheden daarvan, de gezin
nen, hecht en sterk te zijn. Mocht dit nog
niet het geval zijn, dan dient hiervoor on
middellijk gezorgd te worden. In de «gezin
nen vormen moeder en kind de teere plek
Gelukt het ons die beiden gezond cn sterk
te maken en te houden, dan is de toekoms'
van' ons volk verzekerd.
Het moge bekend zijn. dat wij dit. wilier
bereiken door moreele steunverleening.
moederuitzending, gezinshulp, adviesbu-
reaux, jeugdzorg, jeugdtandverzorging enz.
en door incidenteelen, financieelen en ma-
terieelen steun via de afdeeling „algé-
tndenen bijstand".
Wat de groote lijn betreft, zou ik willen
verwijzen naar hetgeen ik onlangs gezegd
heb o.a. in een rede te Haarlem gehouden.
Noemt men den Volksdienst een politieke
instelling, dan heeft men slechts in zoo
verre gelijk, dat onze arbeid steunt op de
nationaal-socialistische gedachte, die geen
verdeeldheid kent. Moge ik persoonlijk,
die reeds tien jaar lid ben der nationaal-
socialistische beweging „politiek" zijn. het
werk verricht in en door den Volksdienst
is strikt neutraal. Wij vragen niet naar
godsdienstige of politieke overtuiging, doch
helpen iederen volksgenoot, die hulp noo
dig heeft. Hoofdzaak is dat ik te doen heb
met eerlijke menschen.
Een woord over dc tegenstanders.
Vervolgens vyijdde de heer Van Vloten
enkele woorden aan hen, die tegen het werk
gekant zijn. Zij, die tegenover ons staan,
zijn degenen die wat te verliezen hebben
in dezen tijd. Zij willen behouden wat ztf
hadden, zonder rekening te houden met wat
een ander niet bezit. Toch heb ik niet den
indruk, dat het er zoovelen zyn. In hun
hart voelen velen, dat wat wij doen, goed
is. Wat heli echter weerhoudt dat te beken
nen, is angst voor elkaar.
Als burgemeester van Delft welke
functie ik tusschen haakjes thans „Ehren-
imtlich" vervul heb "ik daarvan een
•prekend staaltje beleefd. Iemand die door
mij overtuigd was van het nut van den
Volksdienst, wilde zich bii ons aansluiten.
Ik adviseerde hem echter zich drie dagen
daarover te beraden. Na dien termijn
stuurde hij mij een briefje met de mede-
deeling, dat hij liever toch maar terug
kwam op zijn beslissing. Ik begreep, dat hij
den moed daartoe toch miste, want er
schijnt thans nog moed voor noodig te zijn
zich te bekennen tot den Volksdienst. Wie
leeft in een anti-milieu, loopt gevaar uit-
gestooten te worden. Moed is er noodig om
de moeilijkheden in eigen kring en familie
te trotseeren, moed om stand te houden
tegen de verdachtmakingen daarbuiten,
wanneer men deswege wordt uitgemaakt
oor N.S.B.'er.
In dit opzicht stelt mij dc zoo vaak ge
roemde vrijheidszin van ons volk dikwijls
te leur. Wjj zouden baas in eigen huis en
koningen op eigen erf willen zijn. Het zijn
er nog niet zoovelen. die dit waar hebben
durven maken.
Voorts speelt de koppigheid van ons volk
een rol. Die koppigheid, die in het goede
een deugd kan zijn. doch in een ondeugd
verandert, wanneer men tegen beter weten
in volhardt in het volgen van een verkeer
den weg. Toch weet ik heel zeker, dat wij
het vertrouwen van ons volk zullen win
nen en daarmede de overtuigde medewer-
king^van al onze volks&enooten, omdat wat
wij doen goed en eerlijk is.
Wij kunnen evenwel alleen het vertrou
wen winnen, als wij zelf zorgen dat het
vertrouwen er is.
Het is een feit, dat het volk voelt of het
geen men vertelt uit het hart komt. Is dit
het geval, dan zegt het spontaan: ..Ja. dat
is waar" en dan werkt het mede. Het
eenvoudige volk luistert reeds naar ons,
dat heb ik meermalen ervaren. Daarom
weet ik heel zeker, dat wij het vertrouwen
van onze volksgenooten zullen winnen.
Wat de organisatie van ons werk betreft,
U kunt begrijpen, dat daarvoor heel wat
komt kijken. Wij hebben zes hoofdafdee-
lingen. Liefst had ik alle takken van
dienst in een groot gebouw vereenigd.
Voorloopig is dit echter nog onmogelijk.
Zooals onlangs vermeld, beschikken wij
thans over ruim 35000 vrijwillige mede
werkers. Dit moeten er drie- of viermaal
zooveel worden, want de uiteindelijke ar
beid voor het volk moet door het volk
verricht worden. Ik ben ervan overtuigd,
dat we ze krijgen. Wat den opzet der vrij
willige bijdragen voor de Winterhulp Ne
derland betreft, ondanks andersluidende
geruchten aldus verzekerde de heer Van
Vloten glimlachend kunt U gerust
mededeelen, dat deze gehandhaafd blijft.
Wanneer U mü tenslotte vraagt naar
onze plannen voor de toekomst, kan ik
daar nog weinig van zeggen Heel veel is
in studie genomen of in voorbereiding.
Bij de uitvoering van plannen, dat kan ik
U wel zeggen, staat alleen ons volksbelang
voor oogen cn daarmede dat van ons^va-
derland. >-
5. Zij. die medewerken aan de productie
van films (scenario-schrijvers, productielei
ders, regisseurs, opnameleiders, filmarchi
tecten. cameramannen, enz.)
6. Alle ontwerpers en ontwerpers-uitvoer
ders op het gebied van het kunstambacht.
7. Op muziekgebied: alle begeleiders,
koorleiders, leiders van cursussen (werkge
meenschappen), arrangeurs en in uniform
optredende musici.
Zij, wier letterkundig werk niet in boek
vorm verschijnt, doch in den vorm van tijd
schriftartikelen, zijn(in afwijking van vorige
mededeelingen) eveneens tot aanmelding
verplicht.
Alle aanmeldingen dienen schriftelijk te
geschieden bij de afdeeling ledenregistratie
van de Nederlandsche Kultuurkamer. 2e
Van den Bosehstraat 46. Den Haag, ojider
opgave van naam, adres en beroep.
Zoon stuurde zijn vader een
dreigbrief.
4000.of andérs liep het slecht
met hem af
Een aannemer in Hilversum wachtte, toen
hij eenige dagen geleden van vaeantie terug
keerde. thuis een weinig aangename verras
sing. n.l. een dreigbrief, waarjn hij gesom
meerd werd, 2500.— te betalen, daar het
anders slecht met hem zou afloopcn. Dc brief
was intusschen al achterhaald door een twee
de schrijven, waarbij het geëlschtc bedrag
tot 4000.werd verhoogd. Deze som moest
hij Zaterdag j.l. om 15 uur op het Frederiks-
plein te Amsterdam aan twee mannen over
handigen.
Op dat uur kwam do aannemer ter plaatse
met een envelop, welke echter geen geld,
maar slechts waardejoos papier bevatte en
zoodra de twee mannen haar hadden aange
pakt. voelden zij ieder de ha. d van een
rechercheur op hun schouder Het bleken een
'2l-jarige bankwerker en een 20-jarige tegen-
houder te zijn en spoedig kwam aan het
licht, dat het plan was uitgegaan van een
zoon van den aannemer, die hier ter stede
in een café werkzaam is.
Het drietal is thans naar Hilversum ge
bracht en daar achter slot en grendel gezet.
Maansverduistering.
In den vroegen ochtend van Woensdag 20
Augustus vindt een totale maaneclips plaats,
d.w.z. een verduistering? waarbij de maan ge
heel in de kernschaduw van de aarde ver
dwijnt. Deze verduistering is hier te lande
weliswaar niet tot het einde toe zichtbaar,
omdat de maan daarvoor te vroeg ondergaat,
maar toch wel voor het verreweg belangrijkste
gedeelte zichtbaar is n.l. in de eerste plaats
na het binnentreden van de maan- in de kern-
schaduw, het geleidelijk voortschrijden van
de schaduwgrens over de maanschijf; ver
volgens de geheeje totaliteit, welke de tweede
phase van de verduistering uitmaakt, en ten
slotte het begin van de derde phase, waarbij
de maan weer uit de schaduw te voorschijn
komt.
De vijf karakteristieke oogcnblikken van de
eclips zijn de volgende:
1. 4.00 uur: Begin der verduistering: links
boven aan den maanrand wordt
de aardschaduV zichtbaar.
2 5.01 uur: Begin der totaliteit: het laatste
nog niet verduisterde strookje,
recht onder aan de maanschijf,
verdwijnt in de schaduw
3 5.48 uur: Maximum der verduistering.
4 .6.35 uur: Einde der totaliteit: de maan
rand wordt links boven weer
door het eerste zonlicht getrof
fen.
5. 7.35 uur: Einde der verduistering: door -
den ondergang van de maan om
6.50 uur is dit niet meer waar
neembaar.
