Haarlemsche Courant
Duitschers doorbreken
stellingen bij Stalingrad.
Een onderhoud met den heer
T.W. van Vloten over den
1
287e Jaargang No. 199 x X
Abonnement p. week #,1«, p. m»n<l 1,11, p. kwartaal S.tt,
franco p. post J 1,73, losse nummerj I cent. AUTertentiën'*-18
'«a.m. ft,— elke m.m. meer II cent. Reclames dobbelt prl)«.
AdTertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie >—15 m.m. 1,2». Abonnement 150» m.m. I cent p. m.m.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Val Hoofdredacteur! i. EAÜDEWTXS.
VerschUnt dagelijks behalve op Zon-
Kennemer Editie
Dinsdag 25 Augustus 1942
Bureaus Haarlem; Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: soenda*
plein 37. Tel. Directie 130*2. Hoofdredactie 15554, RedapUe 15450,
Administratie 10724, 14825, Soendaplein 1223». Postgiro 114958.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Boreao IJmnldeni Kennemerlaan 102, Telefoon 5437.
Aanval in den Kaukasus duurt voort.
In het Westen: Luchtactie boven de
Midlands en Oost-Engeland.
Plaatselijke successen in
Egypte.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
„In het gebied van den Kaukasus
gaat de aanval van de Duitsche en ver
bonden troepen in hevige gevechten in
het gebergte voort.
Ten Noordwesten van Stalingrad
rijn Duitsche infanteriedivisies en snelle
troepen, schitterend gesteund door de
luchtmacht, over den Don getrokken en in
een aanval naar het Oosten door zwaar
versterkte vijandelijke verdedigingswer
ken heengebroken.
Aan*hct overige front aan den Don mis
lukten plaatselijke aanvallen van den vijand
'door den tegenstand van Italiaansche troe
pen. Spoorweginstallaties en transportbewe
gingen in het achterwaartsche gebied van den
vijand alsmede scheepvaartverkeer op de
W.o 1 g a werden door de luchtmacht doel
treffend bestookt.
Ten Zuidwesten van K a 1 0 e g a, ten
Noordwesten van M e d y n en bij R z j e f
werden vijandelijke aanvallen afgeslagen of
ln nauwe samenwerking met de luchtmacht
reeds in de kiem gesmóbrd.
Ten Zuidoosten van het Ilmenmeer en voor
Leningrad werden plaatselijke terrein
winsten behaald en vijandelijke tegenaan
vallen afgeslagen.
Aan het front van de Noordelijke IJszee
vielen duikbommenwerpers troepenkampen
op het Visscherschiereiland aan.
De Sovjet-luchtmacht verloor Zondag in
luchtgevechten 157 vliegtuigen. Negen andere
werden door de ltichtdoelartillcrie neerge
schoten of op den grond vernield. Acht eigen
vliegtuigen worden vermist.
In het Westen bestookten batterijen vèr-
dragend' geschut van het leger militaire doe
len in het gebied van Dover. Bij storings-
vluchten overdag wierpen enkele Britsche
vliegtuigen brisantbommen op het Noord-
west-D u i t s c h e kustgebied. Lichte Duitsche
gevechtsvliegtuigen veroorzaakten Zondag
in den loop van den dag bij aanvallen in
scheervlucht omvangrijke vernielingen in de
voor den oorlog belangrijke .installaties aan
de Engelsche Zuidoostkust.
Zondagnacht bestookten Duitsche ge
vechtsvliegtuigen een stad van de Brit-'
sche bewapeningsindustrie in de Mi dr
lands, alsmede voor den oorlog be
langrijke doelen in 'Óost-Engeland met
brisant- en brandbommen. Er ontstonden
talrijke branden en ontploffingen.
Zooals in een extrabcricht is medegedeeld,
hebben Duitsche duikbooten in het Oosten
Nieuwe Rijksminister van
Justitie benoemd.
Dr. Thierack ontvangt groote
volmachten.
Van officieele zijde te Berlijn wordt
medegedeeld:
De Führer heeft met het oog op de
bijzondere beteekenis. welke m oorlogs
tijd gehecht moet worden aan de rechts
pleging, besloten, den post van Rijks
minister van Justitie, die sinds het over
lijden van den Rijksminister dr. Gurt-
ner onbezet was gebleven, opnieuw te
bezetten. De Führer heeft daarom den
president van het Volksgerichtshof, den
gepensionneerden Staatsminister dr.
Thierack, die na het overnemen van de
macht tot aan het overnemen van de
Justitie in Riiksbeheer Saksisch minis
ter van Justitie was, tot Rijksminister
van Justitie benoemd.
Tevens heeft de Führer professor dr.
Schlegelberger, die belast was het de lei
ding der zaken van het Rijksministerie van
Justitie, van deze functie ontheven en op
zijn verzoek gepensionneecd. De Führer
heeft dr. Schlegelberger in een eigenhandig
geschreven brief zijn dank betuigd voor de
diensten aan het Duitsche Rijk bewezen en
hem in het hoofdkwartier ontvangen om
persoonlijk afscheid van hem te nemen.
De persafdeeling van de N.S.D.A.P. maakt
in verband hiermede het volgende bekend:
Dr. Frank, tot dusver leider van den Nat.
Socialistischen „Rechtswahrerbund", presi
dent van de Academie voor Duitsch Recht
en leider van het „Reichsreehtsamt", der
N.S.D.A.P., heeft den Führer verzocht, hem
1 van deze functies te ontheffen, om zich vol
ledig te kunnen wijden aan zijn taak als
fouverneur-generaal. De Führer heeft aan
it verzoek gevolg gegeven en tot president
van de Academie voor Duitsch Recht, als
mede tot leider van den Nat. Socialistischen
„Rechtswahrerbund" benoemd den pas be
noemden Rijksminister van Justitie, dr.
Thierack. Het „Reichsreehtsamt" van de
N.S.D.A.P., de „Rechtsamter" voor-de gou
wen en districten, heeft de Führer ontbon
den en de bestaande leiders der ..Rechts
amter' voor de gouwen en districten toege
voegd aan de „Stabsamter" der gouwen en
districten.
Bijzondere volmachten
De Führer heeft dr. Thierack, door het
volgende besluit bijzondere volmachten ver
strekt:
„Ter vervulling van de taak van het
Groot-Duitsche rijk is een sterke
rechtspleging noodzakelijk. Daarom
machtig ik den Rijksminister van
Justitie en draag hem op volgens mijn
richtsnoeren en aanwijzingen in overleg
met den Rijksminister en chef der
Rijkskanselarij en den leider der partij
kanselarij een nat. socialistische rechts
pleging op te bouwen en alle daarvoor
vereischte maatregelen te treffen Hij
kan hierbij van het bestaande recht af
wijken".
Ten aanzien van de benoeming van dr
Thierack schrijft de Berl. Börsenzeitung, dat
de aandacht gevestigd is op het belang van
de werkzaamheden der Duitsche justitie in
oorlogstijd, doordat dc Rijksminister ge
machtigd wordt van het bestaande recht af
te wijken. Er komt een breed arbeidsterrein
open te liggen, dat de nieuwe Rijksminister
met des te meer vertrouwen kan betreden
aangezien hij volmachten en bevoegdheden
heeft, die een unieke concentratie der
krachten op het gebied van het recht vor
men.
en Westen van den Atlantischen Oceaan, als
mede in de Caraibische Zee 17 schepen met
een gezamcnlijken inhoud van 107.00 "brt. en
twee transportzeilschepen tot zinken ge
bracht. Hiervan werden 11 schepen met eei
inhoud van 64.000 b.r.t. uit convooien ver
nietigd. Nog twee schepen werden getorpe
deerd. Door het begin van afweer kón niet
worden waargenomen; of zij zijn gezonken.
De strjjd in Egypte.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
als volgt:
In Egypte zijn gevechten tusschen patrouil
les in ons voordeel geëindigd. Eenige geme
chaniseerde strijdmiddelen werden vernield
tijdens een poging onze linies te naderen. De
vijandelijke luchtmacht heeft tijdens gevech
ten 7 toestellen verloren. Vijf werden neerge
schoten door Italiaansche jagers en twee
door Duitsche jachttoestellen- Een ander
vliegtuig werd vernield door het afweerge
schut van de sterkte Tobroek. Vijandelijke
vliegtuigen hebben Zondag een aanval onder
nomen op Gela, er vielen 4 dooden en 3 ge
wonden onder de burgerbevolking en lichte
schade werd aangericht aan eenige gebouwen.
Strijd om Stalingrad
begonnen.
In militaire kringen te Berlyn hecht men
aan het feit. dat. zooals reeds door het
D.N.B. is gemeld, thans gehcele divisies
infanterie alsmede snelle troepen in de
groote bocht van den Don over de rivier
zijn getrokken, bijzondere beteekenis.
In dit verband werd op desbetreffende
vragen in de Wilhelmstrasse 4an journa
listen verklaard, dat hiermede thans de
groote beslissingsstrjjd om Stalingrad is
begonnen.
Niet Nalleen, dat Stalingrad, waar een
groot deel der Sovjet-Russische pantser
wagens vervaardigd wordt, ernstig be
dreigd wordt, ook de verbinding van de
bolsjewistische troepen, die zich ten Zui
den van den Don en Wolga gevormden
„flesschenhals" bevinden, verkeert in ge
vaar.
De Kaukasus. waarvan de hoogste top,
de Elbroes, 5629 meter hoog is, wordt
slechts door enkele wegen doorsneden.
Het beste is de verkeerstoestand, nog in
het Westelijke deel, waar zich enkele
spoorwegen bevinden.
De niet zeer talrijke passen liggen des
winters onder de sneeuw en voor de troe
pen biedt het terrein geringe verzorgings
mogelijkheden, zoodat voorraden dienen
te worden meegevoerd. Het Kaukasus-
gebied omvat niet minder dan dtht kli
maatzones.
Uit dit allen blijken de moeilijkheden,
waarmede de Duitsche en verbonden troe
pen bij hun opmarsch te kampen "hébben,
doch welke tot dusver niet hebben kun
nen verhinderen, da„t. gestadig terrein ge
wonnen wordt.
Dieppeeen oord van
gruwelen.
De Duitsche commandant vertelt.
De A.NP.-correspondent te Berlijn
meldt: met welke groote offers de Engel -
schen hun mislukte landingspoging hebben
moeten betalen, blijkt uit de medeaeelingen
van majoor Von Bonnin. den commandant
van het te Dieppe gelegerde bataljon.
Reeds in den wereldoorlog heb ik, aldus
Von Bonnin, veel gruwelijke tooneelen
aanschouwd, doch dit alles wordt nog over-
Iroffen.
Voor zoover de gelande soldaten niet
reeds in de booten den dood hadden ge
vonden, waren zij door het geconcentreerde
Duitsche afweervuur letterlijk als halmen
op het veld neergemaaid. Dagenlang heeft
men de lijken bij vrachtauto's vol weg
gevoerd, terwijl nog steeds nieuwe aan
spoelen.
Daartegenover zonken de geringe eigen
erliezen der Duitschers volkomen in het
niet. Het aantal vermisten, waarvan kan
worden verondersteld dat zij als gevAige-
nen op de Britsche schepen zijn meege
voerd bedraagt niet meer dan tien.
Dieppe was volgens majoor Von Bonnin
als landingsplaats uitgekozen, omdat het
een goede en voor het beoogde doel zeer
bruikbare haven bezit en bovendien om
dat van daar de kortste weg naar Parijs
leidt. Hadden de Engelschen naar Parijs
kunnen oprukken, dan zou hun prestige
eensklaps weder aanzienlijk gestegen zijn.
Ook hieruit blijkt dus. dat een invasie in
optima forma in de bedoeling lag.
De doelen bij de Duitsche
luchtaanvallen op Engeland.
Naar het Duitsche opperbevel mededeelt,
hebben Zondag in den loop van den dag
lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen de En
gelsche Zuidkust aangevallen. De des och
tends vroeg, op een havenstad in het Ooste-
lijke deel van de Zuidelijke kust neergewor
pen bommen veroorzaakten zware verwoes
tingen in gebouwencomplexen. Tegen 18.00
uur werd een verrassende aanval ondernomen
op de openbare nutsbedrijven van de stad
Swanage aan de Zuidkust. Bommen van zwaar
kaliber vernielden enkele gebouwen van
verscheidene verdiepingen in het Westelijke
deel der stad. Een voor de ravitailleering der
stad belangrijke installatie werd in brand
geschoten. De. zooals reeds gemeld. Zondag
nacht door Duitsche gevechtsvliegtuigen ge
bombardeerde stad Derby bezit behalve tal-'
rijke fabrieken der bewapeningsindustric een
van de grootste Britsche locomotief- en wa-
gonfabrieken Deze fabriek werd bij het uit
breken van den oorlog ingericht voor om
vangrijke oorlogsproductie De neergeworpen
brand- en brisantbommen veroorzaakten
vooral in het Zuidelijke deel der stad bran
den en verscheidene zware ontploffingen.
Andere Duitsche gevechtsvliegtuigen vielen
voor den oorlog belangrijke installaties in
verscheidene havensteden aan de Engelsche
Oostkust aan.
Churchill in Engeland terug.
Naar dc Britsche berichtendienst meldt,
is Churchill gisteravond per vliegtuig van
zijn reis naar het midden-Oosten en Mos
kou in Engeland teruggekeerd.
Tegelijk met Churchill is ook de bijzon
dere vertegenwoordiger van Roosevelt,
Hamman, in Engeland aangekomen.
Met het oog op het gebrek aan auto
banden ln Palestina met Ingang van 15
September het verkeer tan alle particu
liere auto'a verboden. Uitgezonderd worden
alleen officieel toegelaten wagens.
De Japansche bestuurspolitiek
in Ned.-Indië.
Streven naar samenwerking met
inheemsehen.
Waar militaire autoriteiten het bewind in
handen hebben, gaat het meestal verre van
gemakkelijk om iets naders omtrent|He door
hen gevolgde gedragslijn en getroffen maat
regelen te vernemen. Toch laat zich uit het
ter beschikking zijnde materiaal een vrij
duidelijk beeld van den huidigen stand van
zaken en de vooruitzichten voor de naaste
toekomst afleiden.
Generaal Imamoera, die nog steeds het
militaire bestuur van de Maleische staten,
waartoe ook Ned. Indië thans gerekend
wordt, met vaste hand leidt, beschikt over
een uitgebreide vakkennis en vepl practische!
ervaring. Deze eigenschappen worden ook I
van de Japansche ambtenaren verlangd, dief
in grooten getale naar Ned. Indië zijn gezon-j
den, nadat zij eerst in Japan een grondige
opleiding voor hun nieuwe taak hebben ont
vangen. Bij deze opleiding wordt er telkens!
weer op gewezen, dat tijdens den oorlog zoo
hier en daar wel eens bijzonder harde wet
ten worden toegepast, maar het er in de eer
ste plaats toch om gaat den Japanschen in
vloed horizontaal en'niet, zooals dat vroeger
gebruikelijk »was, verticaal uit te breiden,
d.w.z. dal thans de mogelijkheid geschapen
moet worden voor een nauwe en vriend
schappelijke samenwerking tusschen de Ja
panners en de inheemsche bevolking. Aldus
moet het parool van een Groot-Aziatische
weTvaarts^feer als het ware de basis der toe
komstige samenleving worden.
Principieel staat men op het standpunt, dat
erantwoordelijke functies, zooveel mogelijk
door Japanners bezet dienen te worden. Zoo
heeft men b.v. de burgemeestersfuncties bijna
overal in dien zin .geregeld, maar daarnaast
zijn ook inheemsche krachten, die tot nauwe
samenwerking bereid en'geschikt blijken, aan
het werk gezet.
Het taalprobleem.
Omtrent het Japansche taalprobleem in
Ned.-Indië deden allerlei onjuiste geruchten
de ronde, die thans van Japansche zijde
den tegengesproken. De Japansche taal zal
in geen geval door dwang worden ingevoerd.
Reizigers, die in de gelegenheid gesteld wer
den, in Indië persoonlijke indrukken op te
doen, vertellen, dal de Japansche taal steeds
meer aan invloed begint toe te nemen. Tal
rijke opleidingsscholen houden cursussen ir
het z.g. „katakana" een vereenvoudigde er
zeer verkorte methode, die slechts 76 Japan
sche teekens omvat.
Door het Japansche ministerie van onder
wijs zijn reeds 500 leeraren aangewezen, die
nog dk jaar met hun taalonderwijs een be
gin zullen maken onder de inheemsche bevol
king: 200 daarvan zijn speciaal voor Ned.-
Indië bestemd.
Groote veranderingen
in Batavia.
Naar van bevoegde zijde wórdt vastgesteld,
beschikt Japan in Ned-Indië ove> een bevol
king van tientallen milliopnen, die gewillig
en met succes haar taak van wederopbouw
in dit land volbrengt. De verwoestingen, die
een direct gevolg waren van den oorlog, wa
ren betrekkelijk gering, zoodat de hervor
ming op cultureel en economisch gebied in
middels energiek ter hand genomen, -jrkan
worden. Overal, zoo wordt door journalisten
vastgesteld, die in de gelegenheid waren tei
plaatse indrukken op te doen, werkt de bevol
king ijverig mede en ook de achtergebleven
Nederlanders onttrokken zich niet aan deze
taak.
Batavia heeft reeds een geheel ander uiter
lijk gekregen. Het aantal inwoners is belang
rijk gestegen, daar de arbeidsmogelijkheden
grootcr geworderf, zijn. Van werkloosheid <ral
weldra geen sprake meer zijn. omdat vele
stilgelegde fabrieken haar bedrijf weer op
gang hebben gebracht en nieuwe fabrieken
gebouwd worden. De meeste Nederlanders
n Batavia hebben hun werkzaamheden her
at. De waterleiding staat onder Japansch
beheer, terwijl de .electrische centrale in par
ticulier bezit is gebleven. De groote hotels
worden door een Japansche onderneming ge
ëxploiteerd, die in totaal over een personeel
van 1500 man beschikt
In Tokio heeft men inmiddels een vereeni-
ging tot ontsluiting van Oost-Indië opge
richt. Tot de leden behooren alle Japanners,
die tot dusver in Noord- en Zuid-Amerika
werkzaam zijn geweest. De daar opgedane
vakkennis en techniek zal door hen produc
tief worden gemaakt voor werk in het door
Japan bezette gebied. Hun aantal wordt op
40.000 tot 50 000 personen geschat.
Een Engelsch militair vliegtuig heeft Maan
dagmiddag wegens motorpech in de buurt
van Bern een noodlanding gedaan. De be
manning van twee personen en het vliegtuig
werden geïnterneerd.
Zij versperren den vijand met mijnen den 1
lading aan boord.
eg. Een mijnenleggcr neemt een nieuwe
(P.B.Z.-v. Eysden Pax-Holland-c)
Brusselsche universiteit
definitief gesloten.
Wegens Waalsche sabotage.
Naar de correspondent van de Essener Na
tional Zeitung te Brussel aan zijn blad seint,
is de Brusselsche universiteit definitief ge
sloten. De militaire bevelhebber in België en
•Niord-Frankrijk heeft hiermede een haard
van democratisch-liberale reactie en van na-
tionaliteitenhaat in België onschadelijk ge
maakt. De universiteitsgebouwen zullen voor
andere doeleinden worden gebruikt en de
provoceerende professoren zijn in de gelegen
heid gesteld om nuttiger werk te verrichten.
Bij het begin van het wintersemester 1941-
1942 was op Duitsch initiatief de gelijkgerech-'
tlgheid van het Fransch en het Vlaamsch aan
de Brusselsche universiteit tot stand gekomen.
Het curatorium der universiteit stelde zich
in schijn achter dit Duitsch initiatief om het
echter in feite te saboteeren door systema
tisch te weigeren om Vlaamsche professoren
te berfoemen. Toen tenslotte tegen den wil
van het curatorium toch Vlaamsche profes
soren werden benoemd, besloten de Waalsche
professoren tot een staking, hetgeen voor den
militairen bevelhebber aanleiding was om de
universiteit voorloopig te sluiten. De secre
taris-generaal van het ministerie van onder
wijs heeft geruimen tijd alles in het werk ge
steld om tot een vergelijk te komen. Zijn
moeite was tevergeefsch. Thans is besloten de
universiteit van Brussel definitief te sluiten.
Weer Japansche luchtaanvallen
op Australische steden.
Evenals op de voorafgaande dagen heeft
de luchtmacht der Japansche marine Zondag
talrijke plaatseij aan de kust van Noord-
Australië met bommen bestookt. Opnieuw
werd groote schade aangericht in Townsville,
Port Darwin en Port Hedland.
rn de wateren van de Koraalzee, ten Oosten
van de Australische kust, is een vijandelijk
transportschip van 5.000 b.r t door bom-
treffers tot zinken gebracht. Het schip bad
blijkbaar munitie aan boord, want het vloog
nadat het getroffen was met een enorme ont
ploffing in de lucht. Twee minuten na den
aanval was er van het schip niets meer te
bespeuren.
In verscheidene 'luchtgevechten boven
Noord-Australië werden in totaal 14 vijan
delijke vliegtuigen, waaronder zes van Ame
rikaanse!) type, neergeschoten. Slechts twee
Japansche vliegtuigen zijn niet op hun steun
punten teruggekeerd.
15 Britsche vliegtuigen
neergeschoten.
Britsche vliegtuigen hebben brand- en
brisantbommen neergeworpen op eenige
plaatsen in het gebied van Rijn en Main.
Volgens tot dusver ontvangen berichten
zijn 15 der aanvallende Britsche vliegtuigen
door nachtjagers en afweergeschut ten val
gebracht.
Uit Rijssel meldt de Parijsche pers. dat
Engelsche vliegtuigen wederom Fransche
visscnersschepen aan dd kust van het Ka
naal met machinegeweren hebben bescho
ten. De visschers moesten bij hun terug
keer 7 gewonden naar een ziekenhuis
brengen. De bladen noemen het optreden
der Engelschen misdadig.
De Nederlandsche
Kultuurkamer.
De Nederlandsche Kultuurkamer deelt
het volgende mede:
Wanneer binnenkort de kuituurwerkers
op grond van hun aanmelding en van de
vragenlijst der ledenregistratie van de Ne
derlandsche Kultuurkamer, geregistreerd
zullen zijn, zullen de voorloopige „bewijzen
van aanmelding" verzonden worden. Daarna
zullen op het terrein van de Nederlandsche
Kultuurkamer nog sleclits diegenen werk
zaam mogen blijven, die in het bezit van het
„voorloopig bewijs van aanmelding" zijn.
Hen. die zich bij de Nederlandsche Kul
tuurkamer hebben aangemeld, doch de vra
genlijst nog niet ingevuld aan de Neder
landsche Kultuurkamer hebben teruggezon
den. alsmede hen die aan hun aanmeldings-
Slicht nog niet hebben voldaan, wordt in
un eigen belang verzocht, onmiddellijk
hun verzuim te herstellen.
In verband hiermede zij nog eens ver
wezen naar de artikelen 3 en 4 van den
Rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied betreffende de Nederland
sche Kultuurkamer (verordeningenblad 211,
25 Nov. 1941, stuk 47) die als volgt luiden -
Art. 3. Hij die medewerkt aan de voort
brenging, de weergave, de geestelijke bf
technische bewerking, de verspreiding, de
instandhouding, het in het verkeer brengen
of de bemiddeling tot het in het verkeer
brengen van kultuurgoed. is verplicht lid
te zijn van de Nederlandsche Kultuurkamer,
tenzij dit medewerken een uitsluitend com-
mercieele, administratieve, technische of
mechanische werkzaamheid is.
Art 4. 1. Onder kultuurgoed in den zin
an deze verordening wordt begrepen:
a. Iedere kunstschepping of kunstverrich
ting, welke voor het publiek waarneembaar
wordt gemaakt;
b. iedere andere geestelijke schepping of
verrichting welke door middel van druk,
film, radio-uitzending of geluidsband voor
het publiek waarneembaar wordt gemaakt
2. Met druk in den zin van lid 1 onder b.
wordt iedere soort van vermenigvuldiging
op een voor massavermenigvuldiging ge
schikte wijze gelijkgesteld.
3. Als waarneembaarmaking van kultuur
goed in den zin van het eerste lid wordt ook
beschouwd het geven van onderwijs in vak
ken op het gebied der kunst, voor zoover di
onderwijs niet plaats vindt aan openbare of
aan die bijzondere onderwijs- en opvoedings
inrichtingen, welke onder toezicht staan van
den secretaris-generaal van het departement
van opvoeding, wetenschap en kultuurbe-
scherming.
Tenslotte worden hieronder enkele groe
pen genoemd, die zich bij de Nederlandsche
Kultuurkamer dienen aan te melden, en van
wie gebleken is. dat bij hen twijfel bestaat
omtrent hun plicht tot aanmelding:
1. Ambtenaren :n overheidsdienst, die
werkzaam zijn op het gebied der bouwkunde
zooals architecten, bouwkundige ïeekenaars,
e.d., in dienst van rijk, provincie of ge
meente, overheids- of semi-overheidsbednj
ven.
2. Producenten van en handelaren in
gramofoonplaten, alsmede het in- en ver
koopend personeel.
3. Handelaren in en uitgevers van blad'-
muziek.
4. Personen-ondernemers, die concerten
of tooneel-, cabaret- of variétévoorstellin
gen organiseeren.
NEGERS.
Js. Het is nog niet zoo lang geleden,
tot vlak vóór dezen oorlog, dat ons uit
Amerika telkens berichten bereikten over
de verhouding tusschen negers en blanken.
Wij zijn er aan gewend geraakt de negers
afgeschilderd te zien als een volk, dat het
zoo nauw niet neemt met de zeden en dat
kulturéel op zóó'n laag peil stond, dat de
blanken zich met verachting afkeerden. In
het land van den dollar was het dan ook
een natuurlijke zaak, dat 'de in een apart
stadsdeel ondergebrachte zwarten (behalve
in enkele zeer specifieke voor het ras ge
reserveerde vakken) in geen tel waren, dat
de blanke, die zich met zwarte Amerika
nen inliet, zich zelve onmogelijk maakte
en da: de neger in het leger het nimmer
tot een hoogere functie brengen kon. Over
de tallooze lynchpartijen, waarvan negers
het slachtoffer werden en van de rechte
loosheid waaraan deze burgers van een de-
mocratischen staat, ondanks alle theorieën,
onderworpen waren, zullen wij hier maar
niet uitweiden. Wat de negers als soldaten
beteekenden weten wij allen nog maar al
te goed, wanneer wij ons slechts herinne
ren de rol die zij bij de bezetting van
Duitschland hebben gespeeld, beter bekend
als: de zwarte smaad. Onder de vele gru
welijke vernederingen, die het Duitsche
volk heeft moeten ondergaan na Versailles
en die een der factoren mogen worden ge
noemd welke den stoot hebben gegeven tot
het ontstaan van het Nationaal-Socialisme,
mag deze zwarte smaad met recht worden
genoemd.
Amerika, dat dezen oorlog.voert onder
de valsche propaganda-leuze voor de be
schaving op te komen, is dan ook het land,
dat zich voornaipelijk zou moeten bezin
nen op dit zwarte gevaar; maar Amerika is
ook het land dat nog niets geleerd heeft
en daarom verbaasde het ons niets, toen
wij het bericht ontvingen, dat opdracht ge
geven is tot opleiding in grooten getale
van.... zwarte vliegers. Deze diep ver
achte burgers der Vereenigde Staten, die
zelfs de Amerikaan niet waardig acht met
blanken in éénzelfde tramrijtuig te zitten,
worden nu als „hulp" aan Engeland losge
laten boven door blanken bewoonde ste
den, waar zij de kuituurobjecten naar har
telust zullen kunnen vernietigen Amerika,
het land dat geen eigen kuituur bezit, dat
„zijn" oude kasteelen steen voor steen uit
Europa laat overbrengen, dat „zijn" musea
met onze kunstwerken vult en ons zelf als
voornaamste „kultuur"-uiting de hot-jazz
schenkt, dat Amerika matigt zich thans het
recht aan zijn meest verachte burgers op
ons los te latenHet zal deze zwarten
een zorg zijn, wanneer de dom van Keulen
in Elkaar stort, maar zij zullen er ook geen
traan om plengen als zij bij maanlichten
nacht hun bommenvracht boven een Ne
derlandsche stad kunnen uitgooien. Wat
zegt het een neger, wanneer de Haarlem
sche kerken in puin worden gegooid, als
van ons stadhuis slechts vier rookende
muren overblijven? Zii zullen wét graag
hun dood en verderf zaaienden last uit
strooien boven de steden der blanken,
wier ras-genooten hen zoo lang met ver
achting hebben behandeld en wier bloedige
lynchpartijen immers voor iederen neger
een schrikwekkende herinnering zijn!
Wie opdracht geeft tot iets dergelijks en
het met zijn verantwoordelijkheid dekt,
rekent af met de beschaving van het
Avondland.
Straks, als de negers boven ons land
vliegen, zullen er wel weer Nederlanders
gevonden worden, die met zakdoeken van
de daken wuiven of die ons in een anonym
briefje mededeelen, dat het gebrom der
motoren en het geluid der ontploffingen
hun als hemelsche muziek in de ooren
klinkt; wat wij van hen moeten denken
laten wij ter beoordeeling over aan den
weidenkenden lezer.
Bij velen komt er een M l Vnlksfliensf
steeds beter begrip 1NeU- V OlKbUieilbl.
voor dit mooie werk
„Het vertrouwen van het Nederlandsche volk zullen wij
krijgen, omdat wat wij doen goed en eerlijk is.....
Wij staan nog aan den aanvang van
ons werk. vele afdeelingen worden uitge
bouwd en het geheel is zoo veel omvattend,
dat ik in het huidige stadium eigenlijk
weinig concrete dingen zou kunnen vertel
len aldus de landelijke leider van den
Ned. Volksdienst, de heer F. W. van Vloo-
ten. in een onderhoud. Op enkele duigen,
aldus vervolgde hij. zou ik echter gaarne
nog eens den nadruk willen leggen, opdat
men een beter begrip hebbe van het groote
ierk, dat hier verricht moet worden.
De taak van den Ned. Volksdienst is
mijns inziens in de eerste plaats deze: ons
volk sterker en gezonder te maken, omdat
alleen een volk, waarvan de leden gezond
en dus in staat zijn voor zichzelf te zorgen,
zich uiteindelijk kan handhaven. Een volk,
dat niet meer voor zichzelf kan zorgen,
gaat ten onder. Daérom heeft ons volk
den N.V.D. gekregen om een eervolle, ge
lijkberechtigde plaats te kunnen innemen
in de wordende Germaansche volkeren
gemeenschap.
Het is dus plicht van iederen volksgenoot
in zijn eigen belang en vooral in dat van het
komende geslacht onzen arbeid 'tc steunen,
opdat dit groote doel bereikt worde. Wil
een volk sterk en gezond zijn, dan dienen
dc kleinste eenheden daarvan, de gezin
nen. hecht en sterk te zijn. Mocht dit nog
niet het geval zijn. dan dient hiervoor on
middellijk gezorgd te worden. In de gezin
nen vormen moeder en kind de tecre plek.
Gelukt het ons die beiden gezond en sterk
te maken en te houden, «jan is de toekomst
van ons" volk verzekerd.
Het moge bekend zijn, dat wij dit willen
bereiken door moreele steunverleening,
moederuitzending, gezinshulp, adviesbu-
reaux. jeugdzorg, jeugdiandverzorging enz.
en door incidenteelen, financiaelen en ma-
terieelen steun via de afdeeling „alge-
meenen bijstand".
Wat de groote lijn betreft, zou ik willen
verwijzen naar hetgeen ik onlangs gezegd
heb o.a. in een rede te Haarlem gehouden.
Noemt men den Volksdienst een politieke
instelling, dan heeft men slechts m zoo
verre gelijk, dat onze arbeid steunt op de
nationaal-socialistische gedachte, d:e geen
verdeeldheid kent. Moge ik persoonlijk,
die reeds tien jaar lid ben der nationaal-
socialistische beweging „politiek" /.iin. het
werk verricht in en door den Volksdienst
is strikt neutraal. Wij vragen niet naar
godsdienstige of politieke overtuiging, doch
helpen iederen volksgenoot, die hulp noo-
dig heeft Hoofdzaak is dat ik te doen heb
met eerlijke menschen.
Een woord over de tegenstanders.
Vervolgens wijdde de heer Van Vloten
enkele woorden aan hen, die tegen het werk
gekant ziin. Zij, die tegenover ons staan,
zijn degenen die wat te verliezen hebben
in dezen tijd. Zy willen behouden wat zij
hadden, zonder rekening te houden met wat
een ander niet bezit. Toch heb ik niet den
indruk, dat het er zoovelen zijn. In hun
hart voelen ,velen, dat wat wij doen. goed
is. Wat hen echter weerhoudt dat tc beken
nen, is angst voor elkaar.
Als burgemeester van Delft welke
functie ik tusschen haakjes thans „Ehren-
amtlich" vervul heb ik daarvan een
sprekend staaltje beleefd. Iemand die door
mij overtuigd \\'as van het nut van den
Volksdienst, wilde zich bij ons aansluiten.
Ik adviseerde hem echter zich drie dagen
daarover te beraden. Na dien termijn
stuurde hij mij een briefje met de mede-
decling, dat hjj liever toch maar terug
kwam op zijn beslissing.ylk begreep, dat hij
den moed daartoe toch miste, want er
schijnt thans nog moed voor noodig te zijn
zich te bekennen tot den Volksdienst. Wie
leeft in een anti-milieu, loopt gevaar uit-
gestooten te worden. Moed is er noodig om
de moeilijkheden in eigen kring en familie
te trotseereh, moed om stand te houden
legen de verdachtmakingen daarbuiten,
wanneer men deswege wordt uitgemaakt
voor N.S.B.'er.
In dit opzicht stelt mij de zoo vaak ge
roemde vrijheidszin van ons volk dikwijls
te leur. Wij zouden baas in elgeö huis en
koningen op eigen erf willen zijn. Het zijn
er nog niet zoovelen, die dit waar hebben
durven maken.
Voorts speelt de koppigheid van ons volk
een rol. Die koppigheid, die in het goede
een deugd kan zijn, doch in een ondeugd
verandert, wanneer men tegen beter weten
:n volhardt in het volgen van een verkeer
den weg. Toch weet ik heel zeker, dat wij.
net vertrouwen van ons volk zullen win
nen en daarmede de overtuigde medewer
king van al onze volksgenooten. omdat wat
wij doen goed en eerlijk is.
Wij kunnen evenwel alleen het vertrou
wen winnen, als wij zelf zorgen dat het
vertrouwen er is.
Het is een feit. dat het volk voelt of het
geen men vertelt uit het hart komt. Is dit
het geval, dan zegt het spontaan: „Ja. dat
is H-aar" en dan werkt het mede. Het
eenvoudige volk luistert reeds naar ons.
dat heb ik meermalen ervaren. Daarom
weet ik heel zeker, dat wii het vertrouwen
van onze volksgenooten zullen winnen.
Wat de organisatie van ons werk betreft.
U kunt begrijpen, dat daarvoor heel wat
komt kijken. Wij hebben zes hoofdafdee-
lingen. Liefst had ik alle takken van
dienst in een groot gebouw vereenigd.
Voorloopig is dit echter nog onmogeliik.
Zooals onlangs vermeld, beschikken wij
thans over ruim 35000 vrijwillige mede
werkers. Dit moeten er drie- of viermaal
zooveel worden, want de uiteindelijke ar
beid voor het volk moet door het volk
verricht worden. Ik ben ertfan overtuigd,
dat we ze krjjgpn. Wat den opzet dér vrij
willige bijdragen voor de Winterhulp Ne
derland betreft, ondanks andersluidende
geruchten aldus verzekerde de heer Van
Vloten glimlachend kunt U gerust
mededeelen, dat deze gehandhaafd blijft.
Wanneer U mij tenslotte vraagt mar
onze plannen voor dc toekomst, kan ik
daar nog weinig van zeggen Heel veel is
in studie genomen of in voorbereiding.
Bij de uitvoering van plannen, dat kan ik
l." wel zeggen, staat alleen ons volksbelang
voor oogen en daarmede dat van ons va
derland.
5. Zij. die medewerken aan de productie
van films (scenario-schrijvers, productielei
ders, regisseurs, opnameleiders, filmarchi
tecten. cameramannen, enz.)
6. Alle ontwerpers en ontwerpers-uitvoer
ders op het gebied van het kunstambacht.
7. Op muziekgebied: alle begeleiders,
koorleiders, leiders van cursussen (werkge
meenschappen), arrangeurs en in uniform
optredende musici.
Zij, wier letterkundig werk niet in boek
vorm verschijnt, doch in den vorm van tijd
schriftartikelen. zijn(in afwijking van vorige
mededeelingen) eveneens tot aanmelding
erplicht.
Alle aanmeldingen dienen schriftelijk te
geschieden bij de afdeeling ledenregistratie
van de Nederlandsche Kultuurkamer. 2e
Van den Bosehstraat 46. Den Haag, onder
opgave van naam, adres en beroep.
Zoon stuurde zijn vader een
dreigbrief.
ƒ4000.of anders liep het slecht
met hem af
Een aannemer ln Hilversum wachtte, toen
hij eenige dagen geleden van vacant!? terug
keerde, thuis een weinig aangename verras
sing, n.l een dreigbrief, waarin hij gesom
meerd werd, 2500.te betalen, daar het
anders slecht met hem zou afloopen. De brief
was intusschen al achterhaald door een twee
de schrijven, waarbij het geëischte bedrag
tot 4000.— werd verhoogd. Deze som moest
hij Zaterdag j.l, om 15 uur op het Frederiks-
plein te Amsterdam aan twee mannen over
handigen.
Op dat uur kwam de aannemer ter plaatse
met een envelop, welke echter geen geld,
maar slechts waardeloos papier bevatte en
zoodra de twee mannen haar hadden aange
pakt, voelden zij ieder de hand van een
rechercheur op hun schouder Het bleken een
21-jarige bankwerker en een 20-jarige tegen-
houder te zijn en spoedig kwam aan het
licht, dat het plan was uitgegaan van een
zoon van den aannemer, die hier ter stede
in een café werkzaam is.
Het drietal is thans naar Hilversum ge
bracht en daar achter slot en grendel gezet.
Maansverduistering.
!n den vroegen ochtend van Woensdag 26
Augustus vindt een totale maaneclips plaats,
d iv z. een verduistering, waarbij de maan ge
heel in de kernschaduw van de aarde ver
dwijnt. Deze verduistering is hier te lande
weliswaar niet tot het einde toe zichtbaar,
omdat de maan daarvoor te vroeg ondergaat,
maar toch wel voor het verreweg belangrijkste
gedeelte zichtbaar is n.l. in de eerste plaats
na het binnentreden van df maan in de kern-
schaduw, het geleidelijk voortschrijden van
de schaduwgrens over de maanschijf; ver
volgens de geheele totaliteit welke de tweede
phase van de verduistering uitmaakt, en ten
slotte het begin van de derde phase, waarbij
de maan weer uit de schaduw te voorschijn
komt.
De vijf karakteristieke oogenblikken van de
eclips zijn de volgende:
1. 4.00 üur: Begin der verduistering: links
boven aan den maanrand wordt
de aardschaduw zichtbaar.
2. 5.01 uur: Begin dor totaliteit; het laatste
nog niet verduisterde strookje,
recht onder, aan dc maanschijf,
verdwijnt de schaduw.
3 5 48 uur: Maximum tder verduistering.
4 6.35 uur: Einde der totaliteit: de maan
rand \vo»Mt links boven weer
door het eerste zonlicht getrof
fen
5. 7.35 uur: Einde der verduistering: dtfor
den ondergang van de maan dm
6 50 uur is dit niet meer waar
neembaar.