Haarlemsche Courant
Verbitterde tegenaanvallen bij
Stalingrad afgeslagen.
Kennemer Editie
Wijziging lager-onderwijswet in verband met
invoering achtste leerjaar.
KORT NIEUWS
287c Jaargang No. 202 X x
Abonnement p. week 0,26, p. maand l,p, p. kwartaal 3,42,
franco p. post 3.73, losse nummers 6 cent. AdvertcntlBn S—IS
m.m. 3,— elke m.m. meer 30 cent. Reclames dubbele prUs.
Advertentleabonnementen 1500 m.m." 12 cent p. m.m. Kennemer
Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. S cent p. m.m.
ttltg.i Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Hoofdredacteuri 3. V. BAÜDEWTNS.
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen.
Vrijdag 28 Augustus 1912
Bureaux Haarlemi Groote Boutstraat 93, Bijkantoor: Soenda*
plein 37. Tel. Directie 130M. Hoofdredactie 1J0S4, Redactie 10600,
Administratie 10724. 14S2S. Soendapleln 12230. Postgiro 134958.
Directie PH. A. MEES P. W. PEEREBOOM.
Bureau tJmulden: Kennemerlaas 102. Telefoon 5437.
Belangrijke heuvelstellingen in den Kaukasus ver
overd. Duitsche aanvallen bij Rzjef en Uedyn werpen
den vijand terug.
J Ten Z. van den Koeban
staken de Sovjets hun
tegenaanvallen.
Het Opperbevel van de Duitsche wee
macht maakt bekend:
.•In den Kaukasus werden in voort-
gaanden aanval belangrijke heuvclstellingen
op den taai strijdenden vijand veroverd.
Ten Westen van Stalingrad deed de
vijand verbitterde tegenaanvallen op de ver
vooruitgeschoven Duitsche aanvalswig. De
vijand werd met krachtig gebruik van de
luchtmacht met zware verliezen afgeslagen,
hierbij werden 40 tanks vernietigd.
Ten Zuidwesten van K a 1 o e g a en bij
Rzjef hernieuwde de vijand zijn aanvallen.
Alle aanvallen werden deels in een tegenaan
val afgeslagen. Ten Noordwesten van M e-
d y n werd de vijand door een eigen tegenaan
val in zijn uitgangsstelling teruggeworpen.
Voor Leningrad plaatselijke gevechts
activiteit. Bij een stoottroepactie werden 40
vijandelijke gevechtsstellingen vernield.
Jachtvliegtuigen en luchtdoelartillerie!
schoten op 25 en 26 Augustus 153 Sovjetvlieg
tuigen neer. Vier andere vliegtuigen werden
op den grond vernield. Negen eigen vlieg
tuigen zijn van een vlucht naar den vijand
niet teruggekeerd.
In Egypte levendige activiteit van
kenningstroepen en artillerie. Lichte Duit
sche gevechtsvliegtuigen vielen autoconcen
traties en artilleriestellingen der Britten'met
goede uitwerking aan.
Enkele Britsche vliegtuigen vlogen Woens
dagnacht boven West- en Noordwest-
Du i t s c h 1 a nd. In den nacht maakten
enkele bolsjewistische bommenwerpers mili
tair onbeteekenende vluchten boven Oost-
Duitschland. Door lukraak neergeworpen
brand- en brisantbommen onstond slechts ge
ringe schade.
Aanvallen overdag en 's nachts van de
luchtmacht^ veroorzaakten in de voor den
oorlog belangrijke installaties in Zuid- en
Zuidoost-E n g e 1 a n d vernielingen en
uitgestrekte branden.
Op 27 Augustus des ochtends ontstond
fn het Kanaal tusschen twee Duitsche
en zes Britsche motortorpedobooten een
kort gevecht, in het verloop waarvan ver
scheidene vijandelijke booten beschadigd
werden.
Het Zuiden.
Het opperbevel der weermacht deelt nog
mede:
In de straat van Kertsj poogden de bolsje
wisten met verscheidene schepen, die met
vluchtelingen en materiaal beladen waren,
door tc breken.
Door treffers van de Duitsche kustartillerie
de luchtdoclartillerie werden vijf schepen
In brand geschoten en een schip ernstig be
schadigd.
Ten Zuiden van den benedenloop van dc
Koeban staakten de bolsjewisten wegens
de hooge verliezen, die zij de voorafgaan
de dagen hadden geleden, hun tegenaan
vallen op de oprukkende Duitsche en ver
bonden troepen.
Tn het gebied van den Kaukasus verbreed
den de Duitsche eenheden hun stellingen, die
zij_ op de pashoogten hadden veroverd en
zuiverden het gevechtsterrein van haarden
van verzet en uiteengeslagen bolsjewistische
gevechtsgroepen.
Tijdens luchtgevechten boven het gebied
van den Kaukasus schoten Duitsche jagers
tien bolsjewistische vliegtuigen neer.
Ten Zuidwesten van Stalingrad is een Duit
sche pantserdivisie er dezer dagen in geslaagd
40 K.M. achter de vijandelijke stellingen cloor
te dringen. Formaties der Duitsche lucht
macht hebben Woensdag wederom de verde
digingsinstallaties van den vijand in het ge
bied van Stalingrad met goede uitwerking met
bommen bestookt; 26 pantserwagens, een ben
zineopslagplaats en verscheidene opslagplaat
sen van munitie werden vernietigd; 19 stuk
ken geschut werden door voltreffers buiten
gevecht gesteld.
Rzjef.
Naar te Berlijn verklaard wordt zijn de
aanvallen der bolsjewisten in het gebied van
Rzjef nog steeds zeer krachtig. Het succes,
dat de bolsjewisten- ondanks hun wekenlange
groote aanvallen daarmede bereikt hebben,
bedraagt naar de meening van bevoegde
kringen ten hoogste eenige kilometers terrein.
Blijkbaar, zoo zeggen Duitsche militairen,
pogen de bolsjewisten tegen eiken prijs Sta
lingrad en den Kaukasus bij Rzjef te redden.
Het onwankelbare Duitsche verdedigings
front heeft echter in dit gebied overal stand
gehouden en, ondanks hun hoogen inzet kon
den de bolsjewisten noch het lot van Stalin
grad noch dat van den Kaukasus keeren.
Levendige actie in Egypte.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt als
volgt:
In Egypte is de dag gekenmerkt door leven
dige bedrijvigheid van patrouilles en verhe
vigd vuur der artillerie vooral in den Noor
delijken en centralen sector van het front. Een
aanval van vijandelijke vliegtuigen op Tobroek
veroorzaakte een brand, die terstond bedwon
gen werd. Onze formaties deden aanvallen
op de vliegvelden Halfar en Micabba. Tijdens
luchtgevechten werden twee Spitfires neerge
schoten door Duitsche jagers boven Malta.
Al onze toestellen keerden op hun basis te
rug. Een beperkt aantal bommen is door de
Britsche vliegtuigen geworpen op eenige
plaatsjes op Sicilië. Geen enkel slachtoffer
is gemeld.
n?'
1P'n
Geallieerde generale staf
te Londen?
Churchill is door den Koning in audiëntie
ontvangen. Hij bracht verslag uit over zyn
reis naar de Sowjet-Unie.
Het resultaat van het bezoek van Churchill
aan Moskou zal, naar Gciteborgs Posten uit
Londen meldt, volgens de meening van Lon-
gjdensche politieke kringen zijn de oprichting
van een gemeenschappelijk Geallieerden
generalen staf met hoofdkwartier te Londen
dergelijke generale staf een offensief
West-Europa zal organiseeren, of dat hij
rijn activiteit zal uitstrekken over grootere
v gebieden, staat nog niet vast.
Waarschijnlijk zullen veranderingen komen
in de Britsche oorlogvoering. Ook de diplo
matieke correspondent van de News Chroni
cle voorspelt groote veranderingen, terwijl de
Times volstaat met er op te wijzen, dat Chur-
or chili op zijn reis tot het inzicht gekomen is.
I dat de overwinning een gemeenschappelijke
61 voorbereiding en actie vereischt en dal hij
niet voor groote veranderingen mag terug-
li schrikken. Men verwacht de benoeming van
den Amerikaanschen generaal tot bevelhebber
van de Britsche en Amerikaansche strijd
krachten in het Westen, voor welke functie
ook generaal Mac Arthur en generaal Wavell
-^alsmede de Canadeesche generaal Mac Naugh-
ton in aanmerking komen.
Te Londen is Donderdagavond bekend ge
smaakt, dat Lord Moyne is benoemd tot plaats
vervangend minister van staat in het midden-
Oosten om den minister van staat Casey ter
zijde te staan.
De omvang van het werk. dat door Casey
l(Jals vertegenwoordiger van het oorlogskabinet
moet worden verricht, is de laatste maanden
sterk toegenomen, aldus het communiqué.
De post van plaatsvervangend minister
jljl houdt tevens een zetel in het kabinet in.
echter niet in het oorlogskabinet.
Wanhoopskreet van de
Prawda
De toestand der Sowjet-Unie is ernstig,
zoo wordt gezegd in een artikel van het
Sowjet-blad Prawda, dat is voorgelezen
voor den Moskouschen radio-omroep. Het
blad eischl, dat de bolsjewisten geen stap
meer terugtrekken. De vijand moet ge
stuit worden, het koste, wat het koste.
De eisch van Stalin, dat ieder Sowjet-
burger zich vrij moet houden van paniek,
geldt ook voor iederen bolsjewistischen
soldaat. De vijand breekt door naar de
Wolga en dringt den Kaukasus binnen. De
geschiedenis kent nauwelijks gevechten
van een omvang als die thans geleverd
worden. Toegegeven moet worden, dat
door het verlies van Maikop ook de olie
daar verloren is gegaan.
Stalingrad een vesting.
De beteekenis van de stad.
Als gevolg van de krachtige Duitsche
aanvallen heeft de slag om Stalingrad een
bijzonder verbitterd karakter aangenomen.
De Sovjets probeeren door tegenaanvallen
eenige verlichting te bewerkstelligen. Sta
lingrad is door de inrichting van uitgebrei
de veld versterkingen tot een vesting ge
maakt. Diepe verdedigingswerken beheer-
schen tot ver in den omtrek het voorter
rein rondom de stad. Om daar doorheen
te dringen, wordt steeds weer een bijzon
dere nieuwe krachtsinspanning vereischt.
De toestand bij Staiingrad is. alarmee-
rend, hetgeen blijkt uit de jongste berich
ten uit Moskou, zoo-meldt - de Göteborg
Posten. Evenals in Moskou en Leningrad
zijn ook in Stalingrad alle weerbare man
nen en vrouwen opgeroepen om schouder
aan schouder te strijden met het geregelde
Russische leger. Zij zijn van wapens voor
zien.
United Press citeert een bericht van het
Sowjet-Russische blad Krasnaja Swesda,
volgens hetwelk de toestand bij Stalingrad
„zeer critiek" geacht moet worden. De
bolsjewisten ondervinden de grootste moei
lijkheden van het gebrek aan goede ver
keerswegen. De Daily Mail verklaart: zelfs
Leningrad en Moskou zijn voor de Sowjet-
Unie niet zoo belangrijk als Stalingrad.
Stalingrad in handen vkn den vijand be
teeken t, dat practisch ook de wijdvertakte
benedenloop van de Wolga en de petro-
leumvelden in den Kaukasus voor de Sow
jet-Unie verloren gijn. De mogelijkheid
van een ravitailleering, die via de Perzi
sche Golf en Astrakan, wordt hierdoor
volkomen illusoir.
Duitsche luchtaanval op doelen
te Colchester.
Naar het opperbevel van de Duitsche weer
macht mededeelt, hebben Woensdagnacht
Duitsche gevechtsvliegtuigen fabrieken en
installaties van de economische oorlogvoering
de stad Colchester op 80 Km. ten Noord-
Oosten van Londen aangevallen. Brand-
brisantbommen veroorzaakten uitgestrekte
branden in de verschillende deelen der stad.
Bovendien werd een fabriek ten Noordwesten
van Dover en een kleine havenstad aan de
Oostkust van Engeland met bommen bestookt.
Pessimisme in de V.S. door de
Duitsche successen.
Zal Amerika's hulp aan Moskou geheel
worden gestaakt?
De Amerikaansche pers en "voor een deel
ook de Amerikaansche regeeringsbureaux.
geven als gevolg van de jongste en voort
durende successen van de Duitsche troepen
in Rusland blijk van een pessimisme, zooals
nog nooit is voorgekomen.
In de koppen der bladen wordt een „wer
kelijk doeltreffende hulp" voor de Sowjet-
Unie geëischt. Wanneer het verloop van de
krijgsoperaties in Rusland niet tot staan kan
worden gehecht, zoo verklaart de New-York
Times, dan zal de tragische ironie waarheid
worden, dat Engeland en de Ver. Staten een
tweede front moeten gaan vormen, wanneer
de Sowjet-Unie reeds buiten gevecht is ge
steld. Dan zal dit front, naar het blad ver
klaart, niet het tweede, doch het eerste en
eenige zijn, precies als in 1940.
De leider van den inlichtingendienst der
Amerikaansche admiraliteit, kapitein Lovette,
heeft Woensdag verklaard, dat van de con-
vooien der Geallieerden, welke via de Noor
delijke IJszee zijn gegaan, vijftig procent tot
zinken is gebracht. Deze „fabelachtige hulp
der geallieerden, zoo verklaarde Lovette, kan
overigens niet voortgezet worden, daar zij
thans de geheele Amerikaansche zware in
dustrie opeischt.
Nederlandsch schip tot zinken
gebracht.
Van militaire zijde verneemt het D.N.B.:
een middelgroots Amerikaansche koop
vaarder, die tot onder de luiken volgeladen
was, en een Nederlandsch in dienst van
den vijand varend schip zijn in de Golf van
Mexico door Duitsche duikbooten tot zin
ken gebracht. Het laatstgenoemde schip
werd voor.de tweede maal slachtoffer van
een torpedo. Verscheidene maanden gele
den was het reeds door een treffer in de
zelfde wateren zwaar beschadigd en in-
tusschen zoo goed en zoo kwaad als het
ging hersteld.
De val van Corrcgidor, de Amerikaansche vesting, die den toegang tot de
Manillabocht bewaakte. De artillerie van deze vesting was, onder meer, van
buitengewone sterkte. Japansche soldaten bekijken een der zware kanonnen,
waartegen zij moesten strijden, van nabij.
(Japan Photo Library-Stapf-Pax H^lland-c)
Britsche duikboot brengt
Grieksch schip tot zinken.
Aan de Grieksche kust der Middelland-
sche Zee zijn twee reddingsbooten met den
kapitein en eenige leden der bemanning
van een 200 brt. groot Grieksch zeilschip
aangekomen. Het schip was met markt-
producten voor de burgerbevolking van de
eene haven naar de andere onderweg. Bo
vendien had het 110 mannen en vrouwen
aan boord, allen Grieken.
Onderweg dook plotseling een duikboot
naast het schip op. De kapitein maakte met
twee leden der bemanning een boot in orde
en voer naar de duikboot. Van boord der
Britsche duikboot werd hun toegeroepen
uit het schootsveld te gaan. De duikboot
loste toen drie schoten op het zeilschip,
dat met de zich nog aan boord, bevindende
110 passagiers in de golven verdween. Drie
leden der bemanning, die overboord waren
;esprongen, werden met mitrailleurvuur
ieschoten, doch wisten zich door duiken
an den kogelregen te onttrekken. Vervol
gens dook de duikboot en verdween.
Koortsachtige bedrijvigheid in
Rio de Janeiro.
Na Brazilië's oorlogsverklaring.
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat in
Rio de Janeiro in alle Braziliaansche regee
ringsbureaux koortsachtige bedrijvigheid
heerscht om het leven in allerijl op den oor
log in tc stellen.. Het oproepen van soldaten
en reservisten, de opleiding en uitrusting van
troepen, de reorganisatie van den landbouw,
de instelling van de industrie op de oorlogs
productie en maatregelen voor de passieve ver
dediging der burgerbevolking vormen pro
blemen, welker oplossing op groote moeilijk
heden stuit. Vooral wordt het werk van de
autoriteiten bemoeilijkt, doordat een groot
deel der industrie- en handelsfirma's in han
den waren van onderdanen der Spilmogend-
heden, en thans met één klap zijn stopgezet.
Niet minder dan 830.000 Duitschers, 200.000
Japanners en 3 millioen Italianen moeten
door de politie bewaakt of gecontroleerd
worden.'
Sjanghai middelpunt van
scheepvaartroutes.
Voorhands economische moeilijkheden.
Plannen om Sjanghai te maken tot een
middelpunt voor scheepsroutes naar Joko-
hama, Kobe, Hongkong, Sjonanto, Singapore,
Saigon, Rangoon, Bangkok, Manilla, Bata
via en andere belangrijke havens, worden
thans door de Japansche autoriteiten uitge
werkt. De plannen zullen gepaard gaan met
het uitvoeren van een plan voor nieuwbouw
van schepen.
De onlangs doorgevoerde wijziging der
valutaverhoudingen alsmede de inkrimping
van den buitenlandschen handel hebben voor
talrijke banken te Sjanghai verstrekkende
gevolgen gehad. In de afgeloopen jaren kon
den vele banken groote winsten boeken in
de wisseltransacties, terwijl door andere
banken alle mogelijke speculaties werden
richt. Aan dergelijk soort zaken is thans een
einde gekomen, zoodat voor vele banken geen
werkgelegenheid meer "blijkt aanwezig te zijn.
In de eerstvolgende vijf maanden verwacht
men dat een groot aantal banken tot sluiting
zal moeten overgaan, vermoedelijk zullen
slechts 100 van de 400 banken kunnen blijven
voortbestaan.
Stefan von Horthy bijgezet.
-Het stoffelijk overschot van Stefan
.on Horthy is per specialen trein overge
bracht naar Kenderes, het landgoed der
familie Horthy, waar het is bijgezet in den
familiegrafkelder.
RANTSOENEERING IN EGYPTE
In Cairo zal op 1 September de suiker-
rantsoeneering ingevoerd worden. Geleide
lijk zullen ook de overige deelen van Egyp
te volgen. Op 1 September wordt in den
Libanon het levensmiddelenkaartensysteem
ingevoerd.
Naar de Britsche berichtendienst meldt
ïs het stoffelijk overschot van den Hertog
van Kent uit Schotland naar de kapel van
kasteel -Windsor overgebracht. Daar z&l het
tot de definitieve teraardebestelling opge
baard blijven.
16 September a.s. herdenkt het echt
paar D. Smit-Plooyer, Dorpstraat te Wor-
mer, het feit, dat zij voor 65 jaar in het
huwelijk traden. De bruidegom is 93 en de
bruid 88 jaar en beiden genieten nog een
goede gezondheid.
Gistermiddag te ongeveer kwart voor
één is in de Riouwstraat te Amsterdam
een 6-jarig meisje van de waranda op een
eerste verdieping naar beneden gevallen
Het kind heeft zwaar letsel, o.a. een sche
delbreuk en een hersenschudding bekomen
en is in zorgwekkenden toestand naar hel
O. L. Vrouwegasthuis gebracht.
Donderdagochtend om half negen
heeft een aardschok het stadje Pesjkopija
in Noord-Albanië vrij ernstig beschadigd
zoodat 80 pCt. der huizen niet meer be
woonbaar is. De aardschok duurde enkele
seconden en werd ook te Tirana en
dere Albaansche steden gevoeld. Volgens
de eerste berichten zouden er talrijke doo
ien en gewonden zijn.
(E.P.) Het aantal Fransche werkToozen
is in Juni 1942 gedaald tot 110.000 tegen
350.000 in dezelfde maand van het vorige
jaar. Van dit aantal werkloozen is 66 pet
vrouwen, terwijl een groot deel bestaat uit
werklieden, ouder dan 65 jaar en arbeiders,
welke niet meer voor 100 pet in staat zijn
te werken. In het Departement Seine, d.w.z.
in Groot Parijs, bedroeg het aantal werk
loozen eind Juni 1942 rond 40.000.
DUITSCHE HOOGGERECHTSHOF.
Inbraak in liet Beverwijksche
distributiekantoor.
Tweede dag van de zitting.
(Zie ook pap. 3)
De tweede zitting begon met de verdere
verhooren van de verdachten en begon met
dat van den 39-jarigen typograaf Levie de
Groot. Hij bleek in totaal tot 12 jaar ge
vangenisstraf veroordeeld te zijn. waarvan
in de meeste gevallen voor diefstal.
Verdachte vertelde geen eigenlijke plan
nen te hebben gemaakt. De inbraak was
het gevolg van een vrij plotselingen inval.
Nadat hij uit de gevangenis kwam had hij
zich naar zijn zwager Van der Linden te
Beverwijk begeven. Medeverdachte Catoen
zeide hij in een café in Amsterdam te heb
ben leeren kennen. Hij had Beverwijk toen
verlaten, omdat de joden er weg moesten.
Tegenover Catoen opperde hij 31 Maart het
denkbeeld in het distributiekantoor dat
verdachte kende, doordat hij er zijn distri
butiebescheiden had moeten afhalen in
te Jbreken.
Na elven, toen de kust veilig was, ver
schaften zij zich door verbreking van een
venster aan de achterzijde toegang tot het
bureau. De Groot stond gedurende
deze „operatie" op wacht. Uit een 30
meter verder gelegen loods, die niet bij het
kantoor behoort, waren inmiddels een paar
fietsen gehaald en klaar gezet.
Toen Catoen binnen was, riep deze De
Groot, die in het bureau een betonnen
geldkast met houten deuren geopend aan
trof. In de kast lagen distributiebescheiden,
die verdachten haastig en zooveel mogelijk
in twee in het kantoor aangetroffen koffers
ipaktcn.
Omstreeks half vijf in den morgen bega
ven verdachte en Catoen zich naar Van der
Linden, aan wien verdachte het gebeuhde
verhaalde. Deze schrok, en verstrekte daarop
een koffer om de zaak om te pakken. De
gestolen koffers zou Van der Linden ver
branden.
Nadat de fietsen in het water waren ge
worpen, begaven beiden zich naar Amster
dam om den buit te verkoopen. Van der
Linden zou slechts een vergoeding krijgen
oor het verblijf.
De Groot en Catoen deelden in Amster
dam den buit in ongeveer gelijke deelen. De
groot verkocht zijn deel aan Heiman Meyer,
van wien hij wist dat deze bereid was tot
verhandelen van zulke zaken. De Groot was
voor de inbraak al eens een paar dagen bij
hem geweest. En hij begaf zich thans pex*
rijtuig naar diens woning. Meyer was niet
thuis, diens vrouw deed open. Verdachte
schoof den koffer daar onder een bed en
kwam 's middags terug. Meyer was er toen
en die behaalde ongeveer drieduizend gul
den a contant.
Op een vraag van den president verklaart
verdachte in totaal van Meyer ongeveer
zestigduizend gulden te hebben ontvangen.
Later kwam verdachte bij Catoen, hoorde
dat deze lang niet alles van zijn part had
kunnen verkoopen en vertelde dat aan'
Meyer. Die verklaarde zich bereid ook dit
part te koopen. Catoen heeft hiervoor on
geveer 55.000 gulden in totaal ontvangen.
Van der Linden heeft slechts een part
gekregen van de in het distributiekantoor
ontvreemiöe 375 gulden.
Verdachte gaf zekeren Rodrigues ongeveer
35.000 gulden in bewaring, terwijl een an
der part bij Meyer bleef berusten. Bij zijn
arrestatie had hij ongeveer 10.000 gulden
bij zich. Kort tevoren had hij 8.000 gulden
in een closet weten te vernietigen.
Van de herkomst zou hij immers geen
aannemelijke verklaring kunnen geven.
Tegenstrijdige verklaringen.
Als tweede verdachte komt thans J. P.
Catoen aan de beurt. Ook deze heeft van
alles aan het handje gehad en 16 tot 18 jaar
gevangenisstraf opgeknapt. Verdachte wist
dat De Groot zoojuist zijn laatste straf had
uitgezeten. Hij verklaarde zich direct be
reid in te gaan op diens voorstel tot een in
braak.
Nadat verdachte Catoen het zijne heeft ver
heeft uitgesproken, dat Catoen de techni
sche vakman was. vraagt de Staatsanwalt
verdachte Van der Linden of De Groot hem
de. gereedschappen niet heeft gegeven met
de opdracht ze naar ziin zuster te Amster
dam te brengen. Van der Linden bevestigt
dit. waarop De Groot ter toelichting echter
mededeelt, dat Catoen er bezwaar tegen
maakte de werktuigen in het water te wer
pen. Daaronder was namelijk gereedschap,
dat hij gelee»d had en teruggegeven moest
worden. Daar het gevaarlijk was het ge
reedschap zelf mee naar Amsterdam terug
te nemen, heeft Van der Linden zich daar
toe toen bereid verklaard.
Nadat verdacht Catoen het zijne heeft ver
teld over de verdeeling van den buit en de
manipulaties met de koffers, geeft de pre
sident hem den raad in de middagpauze
eens goed na te denken over ziin leugens
Ter staving van dit verwijt leest hii een
brief voor, dien Catoen vanuit de gevange
nis te Scheveningen aan een kameraad
schreef. Deze brief is onderschept. Catoen
schrijft daarin, dat zijn zaak er slecht voor
staat, hem wel eens het hoofd zou kunnen
kosten, en verzocht om hulp. Daartoe geeft
hij zijn kameraad den raad hem een kof
fertje met schoone wasch te sturen. In een
dubbelen bodem moeten allerlei gereed
schappen verpakt worden. Verdachte somt
deze en maten nauwkeurig op in het schrij
ven. Citroen bekent dézen brief inderdaad
geschreven te hebben en de president trekt
daaruit de conclusie, dat verdachte toch niet
zoo ondeskundig is als hii het hier ter zit
ting wil doen voorkomen.
De zitting werd hierna verdaagd tot gis
termiddag half vijf, waarna het Duitsche
hooggerechtshof de behandeling van de zaak
tegen de elf verdachten, betrokken bij de
Het verordeningenblad bevat een besluit van
den secretaris-generaal van het departement
van opvoeding, wetenschap en kultuurbe-
scherming, houdende wijziging van de leer
plichtwet in verband met de invoering var
het achtste leerjaar aan de scholen voor ge
woon lager onderwijs.
Artikel 3, derde lid. wordt gelezen als volgt
De verplichting eindigt:
le. Zoodra het kind acht jaren leerling is
geweest van een lagere school of twee aan
eensluitende lagere scholen, waarvan de ge
zamenlijke klassen een leertijd van acht jaren
omvatten, en het alle klassen doorloopen heeft
2e. Indien het onderwijs aan die school of
scholen gegeven wordt in klassen, die samen
een Iangeren leertijd dan acht jaren innemen,
zoodra het zoovele klassen doorloopen heeft,
als samen een leertijd van acht jaren omvat
ten;
3e. Bij het bereiken van den leeftijd van
veertien jaren, wanneer het op dat tijdstip
het zesde leerjaar niet heef? bereikt;
4e. Aan het einde van het leerjaar, wa:
het den leeftijd van vijftien jaren bereikt
heeft, indien het leerling is van het zesde,
zevende of achtste leerjaar".
Artikel 3, vierde lid, luidende „de verplich
ting eiqdigt in ieder geval bij net bereiken
van den leeftijd van veertien jaren" vervalt.
Artikel 4, tweede en derde lid, wórden ge
lezen:
„Ten aanzien van een kind. waaraan vóór
of sinds het bereiken van het zesde levens
jaar huisonderwijs in den zin dezer wet wordt
verstrekt, eindigt deze verplichting bij het
bereiken van den leeftijd van veertien jaren,
indien het kind alsdan acht achtereenvolgen
de jaren onderwijs heeft genoten.
Ten aanzien van een kind, dat op een later
tijdstip, dan in het vorige lid bedoeld, aan
vangt huisonderwijs te genieten, eindigt d<
verplichting bij het bereiken van den leeftijd
van vijftien jaren.
Artikel 6 onder 1 wordt gelezen als volgt:
De verplichting wordt niet nagekomen: le.
Zoolang het kind, den leeftijd van 7 jaren
bereikt hebbend, en nog niet op grond van
vijftienjarigen leeftijd ingevolge artikel 3
derde lid onder 4, buiten de leerverplichting
vallende, niet als leerling eener lagere school
is ingeschreven, noch huisonderwijs geniet
overeenkomstig de regelen der wet, terwijl
niet blijkt, noch van het vroeger verstrijken
van den leerplichtigen leeftijd ingevolge art.
3 derde lid of art. 4 tweede lid, noch van
eenige wettelijke vrijstelling.
Art. 7 eerste lid onder 3 wordt gelezen:
De ingevolge art. 1 aansprakelijke perso
nen zijn van de naleving der verplichting vrij
gesteld, zoolang: 3e. Zij de kinderen buiten
de avonduren een inrichting "van onderwijs
doen bezoeken, die geacht wordt tot het hoo-
ger of middelbaar onderwijs te behooren of
die door den secretaris-generaal als een nij
verheidsschool wordt erkend.
In een nieuw lid van art. 7 wordt bepaald
dat de in dit artikel genoemde afstand van
vier kilometer zal bedragen zes kilometer,
wanneer het betreft een school voor voortge
zet gewoon lager onderwijs.
Art. 7 bis wordt als volgt gelezen:
„Behalve in de gevallen, bedoeld in het
vorig artikel, zijn de ingevolge artikel 1 a
sprakelijke personen van de naleving van de
in artikel 1 opgelegde verplichting vrijgesteld,
zóólang zij de kinderen eene van rijkswege
gesubsidieerde of erkende land- of tuinbouw
school doen bezoeken, indien deze kinderen
acht jaren leerling zijn geweest van een" la
gere school cn zij zooveel klassen doorloopen
hebben, als samen een leertijd van acht jaren
omvatten".
Een wijziging van artikel 14 bepaalt, dat een
vergunning voor het niet bezoeken van de
school gedurende ten hoogste twee weken ten
behoeve van werkzaamheden in of voor be
drijven van landbouw, tuinbouw of veehou
derij niet wordt verleend, indien het kind
den leeftijd van twaalf jaren nog niet heeft
bereikt. (Thans elf jaar).
Dit besluit treedt in werking op 1 Septem
ber a.s.
Voor leerlingen, voor wie het achtste leer
jaar op 1 September a.s. begint, kan de se
cretaris-generaal of een door hem aan te wij
zen instantie op verzoek van den leerplicht
vrijstellen, indien het niet mogelijk is, binnen
groote inbraak in het Beverwijksche distri
butiekantoor voortzette.
Verdacht J. P. Catoen, nogmaals gehoord,
handhaaft zijn in eersten aanleg gedane me-
dedeelingen en verklaringen. Hii zegt den
17en April te zijn gearresteerd. (De in
braak was in den nacht van 1 op 2 April
geschied).
De 48-jarige krantencolporteur A. van dei-
Linden te Beverwijk, in wiens woning zijn
zwager, n.l. Levie de Groot, en de monteur
Catoen een buit aanvankelijk verdeeld had
den, verklaart, dat De Groot «hem een
brief had geschreven met het verzoek hem
een dag of tien onderdak te verleenen. in
welken tijd hij een ander kosthuis wilde
zoeken. Dat was in Februari. Het gevraagde
onderdak werd verleend. Later, n.l. op 27
Maart, kwam De Groot terug en vertelde,
dat hij een bezoek wilde brengen aan het
distributiekantoor. Kort daarna bleek hem.
dat Levie de Groot en J. P. Catoen daar
een nachtelijke inbraaak wilden plegen. In
den ochtend van 2 April, omstreeks 5 uur,
kwamen De Groot en Catoen ieder met een
fiets en een koffer, zoomede een pakket,
bij hem. Van der Linden, aan. die toen te
bed lag. In deze koffers en in het pakket
bevonden zich tal van distributiebeschei
den.
Het tweetal legde f 100 op tafel neer voor
Van der Linden, met het verzoek, na him
vertrek eenige door hen achtergelaten goe
deren te verbranden. Het spijt hem.dat hij
die 100,niet heeft geweigerd. Overigens
heeft hij niets van den buit gehad.
Verdachte Heiman Meijer, veekoopman,
31 jaar oud. verklaart op een ochtend in
April in zijn woning te Amsterdam bezoek
gehad te hebben van Aldewereld. Levie de
Groot en J. P. Catoen. Hij kende Alde
wereld van het abattoir, waar zij zaken de
den. Hem werd toen het aanbod gedaan een
groote partij distributiekaarten van het
tweetal te koopen. Daar hij aanvankelijk
niet meer dan 3000.ter beschikking had.
werd de koop voorloopig tot een gedeelte
van de aangeboden distributiekaarten be
perkt.
Des avonds was Heiman Meyer in de ge
legenheid nog 3000 te betalen.
De voorraad distributiekaarten (o.a. 5000
maandkaarten, die 12.per stuk moesten
opbrengen) werd bij Heiman Meyer achter
gelaten. Deze heeft hiervan verkocht aan
Clement, Kroon. Piloo, Canes en Hendrik
Meyer. In totaal heeft hij voor f 170.000
verkocht.
Heiman Meyer en Aldewereld hebben aan
deze transacties elk ongeveer 25.000 „ver
diend".
De 38-jarige slager Joh. Aldewereld er
kent aan de affaire 24.000 te hebben ver
diend.
De 39-jarige autobestuurder Joh. Clement
kende Aldewereld slechts oppervlakkig.
Toen deze hem een partij distributiekaarten
voor ruim ƒ1100.aanbood (dit was het
bedrag waarover Clement de beschikking
had) ïs hij op dat aanbod ingegaan omdat
hij zonder werk was en derhalve gaarne
wat wilde verdienen. Eenige partijtjes
kaarten heeft hij later met winst verkocht,
ongeveer voor ƒ4000,waarbij hii ook
handel in thee en zeep heeft gedreven. De
rest van de in zijn bezit zijnde kaarten heeft
hij verbrand.
De zitting werd te half zeven verdaagd
tot Vrijdagmiddag half drie.
den afstand van zes kilometer (zie nieuw der
de lid van art. 7) voor I October a.s. het acht
ste leerjaar in te stellen.
Het verordeningenblad bevat een besluit
van den secretaris-generaal van het departe
ment van opvoeding, wetenschap en kuituur
bescherming. houdende wijziging van de la
ger-onderwijswet en van eenige besluiten in
verband met de invoering van het achtste
leerjaar aan de scholen voor gewoon lager
onderwijs. De voornaamste wijzigingen zijn:
Aan de vakken, waarin aan lagere scholen
bovendien onderwijs kan worden gegeven,
wordt toegevoegd eenvoudige huishoudkunde.
Het schoolonderwijs wordt onderscheiden
in: a. gewoon lager onderwijs; b voortgezet
gewoon lager onderwijs, c. vervolgonderwijs;
d. uitgebreid lager onderwijs; e. buitenge
woon lager onderwijs.
Het gewoon lager onderwijs, voor zoover
het geheel of gedeeltelijk uit openbare kas
sen wordt bekostigd, wordt gegeven in scho
len met zes achtereenvolgende leerjaren,
het leerplan omvat de vakken lezen, schrijven,
rekenen. Nederlandsche taal, vaderlandsche
geschiedenis, aardrijkskunde, kennis der na
tuur, zingen, teekenen. lichamelijke opvoe
ding en nuttige handwerken voor meisjes.
Daaraan kan het vak handenarbeid worden
toegevoegd.
Het voortgezet gewoon lager onderwijs
wordt gegeven in scholen met ten minste twee
aehtereenvolgehde leerjaren, aansluitende
aan het zesde leerjaar eener school voor ge
woon lager onderwijs. Het leerplan omvat de
vakken lezen tot en met nuttige handwerken
als bovengenoemd, Duitsche taal, algcmcene
geschiedenis, handenarbeid en eenvoudige
huishoudkunde, terwijl daaraan toegevoegd
kunnen worden de vakken landbouwkunde
en tuinbouwkunde en met machtiging van den
secretaris-generaal ook een of beide vakken
wiskunde en handelskennis. Het vak Duit
sche taal wordt ten minste vier uren per
eek gegeven. Van de verplichting tot het
geven van de vakken handenarbeid en eon-
•oudige huishoudkunde kan de secretaris
generaal, den inspecteur gehoord, ontheffing
verleenen.
Waar de oprichting van een school voor
voortgezet gewoon lager onderwijs naar de
meening van den secretaris-generaal niet
mogelijk is, kan dit onderwijs gegeven worden
in scholen met ten minste acht achtereen
volgende leerjaren.
Voor het zevende en de hoogere leerjaren
dier scholen geldt, wat den omvang van het
leerplan betreft, het hiervoren bepaalde
Tot. een school voor voortgezet gewoon la
ger onderwijs mogen slechts worden toege
laten leerlingen, die het zesde jaar van een
school voor gewóón lager onderwijs hebben
doorloopen. Tot een school voor uitgebreid
lager onderwijs mogen slechts worden toege
laten leerlingen, die het zesde leerjaar van
een school voor gewoon lager onderwijs met
goeden uitslag hebben doorloopen en wier
ontwikkeling en aanleg naar het oordeel van
het hoofd der eerstgenoemde school zoodanig
zijn, dat met grond mag worden verwacht,
dat zij het onderwijs der school voor uitge
breid lager onderwijs zonder bezwaar zullen
kunnen volgen. De secretaris-generaal kan in
bijzondere gevallen ontheffing verleenen van
den eisch, dat het zesde leerjaar moet zijn
doorloopen.
Aan elke school voor voortgezet gewoon
lager onderwijs wordt het hoofd bijgestaan
door ten minste één onderwijzer, zoodra het
aantal leerlingen een en dertig bedraagt.
Voor elk dertigtal leerlingen boven de een on
dertig wordt een onderwijzer meer vereischt.
Dit besluit treedt heden in werking. Het
wordt ten aanzien van elke school eerst toe
gepast vanaf den dag, waarop na het in wer
king treden van dit besluit op deze school het
eerste nieuwe schooljaar of de eerste nieuwe
schoolcursus aanvangt.
De secretaris-generaal of een door hem aan
te wijzen instantie kan op desbetreffend ver
zoek toestaan, dat dit besluit op een school,
welker schooljaar of schoolcursus in Septem
ber begint, eerst toegepast wordt bij het be
gin van het schooljaar of den schoolcursus,
welke in September 1943 begint, als het niet
mogelijk Is, het achtste schooljaar voor 1 Oc
tober a.s. in tc stellen.
De eerste premietrekking'van
de Winterhulploterij.
Wie zijn dc gelukkigen?
Het emibleem vnn "Winterhulp Nedcrlnmd
<lat gilstoravond hot pod tuin van Bollevue
sierde, had ditmaal eigenlijk een klaver
vier behooren te zijn, nu daar onder toe
zicht vnn notaris J. F. Rodenburg de eerste
prenvietrekklng werd gehouden van dc
groote Winterhulp-Loterij 1942.
De mede doding, dat aan alle aanwezigen
een gratis lot zou worden uitgereikt, had
ongetwijfeld reien aangelokt cn de groot©
w«s dan ook goed gevuld, toen do heer
W. Eckhard, kort na 7 uur. namens de lei
ding van Winterhulp Nederland de aanwe
zigen verwelkomde. Reeds binnen ander
halve week waren hier van de nieuwe loten
40.000 stuks geplaatst cn daarom is de Am-
stelstad dan ook ditmaal dc plaats waar de
eerste der zes tc houden p re mrf ©trekkingen
geschiedt. De premie-uHlotlngen vum Wc
vijf volgende series zullen gehouden wor
den in die gemeenten waar relatief dc
meeste loten worden verkocht.
Hoezeer de loterij Sn den smaak vnn het
publlok valt, bewijst wel het feit. dat bin
nen 4 weken (deze loterij begon 1 Augus
tus) hot eerste millioen nagenoeg geheel
aan den man is gebracht.
Na deze Inleiding begon het rad ren for-
tuna te draaien, om allereerst de vijf loten
aan te wijzen, waarop een premSe van f 100
zou vallen.
Dan kwam het grooto o ogenblik vnn den.
avond: de trekking vnn de hoofdpremio ad
f 10.000.
..Alles klaar? Een, twee, drlo", telde de
heer A. v. d. Veen. de provinciate vertegen
woordiger voor de Winterhulp-loterij tn
Noord-Holland. De zes wielen sulsden en
vol spanning wachtte het publiek op den
uitslag. De houder van het lot no. 241928
werd de gelukkige winnaar.
Daarna werden do overige 65 premies van
f100 gedraald. Tijdons de pauze, welke
deze trekking onderbrak, werd aan teder
der aanwezigen een lot :n de tweede (B)
serie uitgereikt, waarop uiteraard ook een
aantal gelukkigen een -kleiner? prijs wonnen.
De totaal-uitslag van de premie trekking
der le serie (letter A) luidt als volgt:
Uoofdpremie ad f 10.000 op no. 24192S.
Premies nd f 100 op de nos.
54263 S52S4 96233 104322 128466 129941
130052
156321
222108
326060
376788
428758
496840
570161
652S43
50456
811089
861832.
941939
131904
175560
235374
332022
3S8132
452615
524646
572883
659781
766419
826491
.876328
942001
140961
176960
237213
336282
303820
466348
530804
615732
708614
796346
82814s
S961S4
972835
147236
191365
253462
34024S
393905
479903
534208
617256
724298
800760
84681-1
921327
986294
153319
199123
266230
352332
4-22,888
496194
556803
627188
737717
804481
856415
935257
Burgemeester van Delft
gaat heen.
Naar wij vernemen zal dc heer F. W. van
Vloten binnenkort zijn functie als burge
meester van Delft neerleggen, ten einde zich
geheel te kunnen wijden aan zijn tank als
directeur-generaal van Winterhulp Nederland
en landelijk leider van den Nedcrlandschen
Volksdienst.
