Haarlemsche Courant Verbitterde tegenaanvallen bij Stalingrad afgeslagen. Wijziging lager-onderwijswet in verband met invoering achtste leerjaar. 287e Jaargang No. 202 x Abonnement p. week 0,26, p. maand t,15, p. kwartaal 3,42, franco p. post 3,73, losse nummers 6 cent. Advertentlën 3—13 m.m. ƒ3,— elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prjjs. Advertentieabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer Editie 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m. Grafische BedrUven Damlate. Vrijdag 28 Augustus 1942 Wnd. Hoofdredacteur» J. V. BAUDEWYNS. Nieuwsblad voor Noord-Holland Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en feestdagen. Bureaux Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soend»- plein 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 15054, Redactie I0MO, Administratie 10724. M825. Soendaptaln 12230. Postgiro 13Wi. Directie PH. A. MEES - P. W. PEEREBOOM. Belangrijke heuvelstellingen in den Kaukasiis ver overdDuitsche aanvallen bij Rzjef en Hedyn werpen den vijand terug Ten Z. van den Koeban staken de Sovjets hun tegenaanvallen. ..In den Kaukasus werden in voort' gaanden aanval belangrijke heuvelstellingen op den laai strijdenden vijand veroverd. Ten Westen van Stalingrad deed de vijand verbitterde tegenaanvallen op de ver vooruitgeschoven Duitsche aanvalswig. De vijand werd met krachtig gebruik van de luchtmacht met zware verliezen afgeslagen, hierbij werden 40 tanks vernietigd. Ten Zuidwesten van Kaloega en bij Rzjef hernieuwde de vijand zijn aanvallen. Alle aanvallen werden deels in een tegenaan val afgeslagen. Ten Noordwesten van M e- d y n werd de vijand door een egjen tegenaari- val in zijn uitgangsstelling teruggeworpen. Voor Leningrad plaatselijke gevechts activiteit. Bij een stoottroepactie werden 40 vijandelijke gevechlsstellingen vernield. Jachtvliegtuigen en luchtdoelartillerie schoten op 25 en 26 Augustus 153 Sovjetvlieg tuigen neer. Vier andere vliegtuigen werden op den grond vefnield. Negen eigen vlieg tuigen zijn van een vlucht naar den vijand niet teruggekeerd. In Egypte levendige activiteit van ver kenningstroepen en artillerie. Lichte Duit sche gevechtsvliegtuigen vielen autoconcen traties erx. artilleriestellingen der Britten met goede uitwerking aan. Enkele Britsche vliegtuigen vlogen Woens dagnacht boven West- en Noord west- Duitschland. In den nacht maakten enkele bolsjewistische bommenwerpers mili tair onbeteekenende vluchten boven Oost- Duitschland, Door lukraak neergeworpen brand- én brisantbommen onstond slechts ge ringe schade. Aanvallen overdag en 's nachts van de luchtmacht veroorzaakten in de voor den oorlog belangrijke installaties in Zuid- en Züidoost-E n g e 1 a n d vernielingen en uitgestrekte branden. Op 27 Augustus des ochtends ontstond ln „het Kanaal tusschen twee Duitsche en zes Britsche motortorpedobooten een kort gevecht, in het verloop waarvan ver scheidene vijandelijke booten beschadigd werden. Het Zuiden. Het opperbevel der weermacht deelt nog mede: In de straat van Kertsj poogden de bolsje wisten met verscheidene schepen, die met vluchtelingen en materiaal beladen wai door te breken. Door treffers van de Duitsche kustartïllerie en de luchtdoelartillerie werden vijf schepen ln brand geschoten en een schip ernstig be schadigd. Ten Zuiden van den benedenloop van de Koeban staakten de bolsjewisten wegens de hooge verliezen, die zij de voorafgaan de dagen hadden geleden, hun tegenaan vallen op de oprukkende Diutsche en ver- bonden troepen. In het gebied van den Kaukasus verbreed den de Duitsche eenheden hun stellingen, die zij_ op de pashoogten hadden veroverd en zuiverden het gevechtsterrein van haarden van verzet en uiteengeslagen bolsjewistische gevechtsgroepen. Tijdens luchtgevechten boven het gebied van den Kaukasus schoten Duitsche jagers tien bolsjewistische vliegtuigen neer. Ten Zuidwesten van Stalingrad is een Duit sche pantserdivisie ér dezer dagen in geslaagd 40 K.M. achter de vijandelijke stellingen door te dringen. Formaties der Duitsche lucht macht hebben Woensdag wederom de verde digingsinstallaties van den vijand in het ge bied van Stalingrad met goede uitwerking met bommen bestookt; 26 pantserwagens, een ben zineopslagplaats en verscheidene opslagplaat sen van munitie werden vernietigd; 19 stuk ken geschut werden door voltreffers buiten gevecht gesteld. Rzjef. Naar le Berlijn verklaard wordt zijn de aanvallen der bolsjewisten in het gebied van Rzjef nog steeds zcèr krachtig. Het succes, dat de bolsjewisten ondanks hun wekenlange groote aanvallen daarmede bereikt hebben, bedraagt naar de meening van bevoegde kringen ten hoogste eenige kilometers terrein. Blijkbaar, zoo zeggen Duitsche militairen, pogen de bolsjewisten tegen eiken prijs Sta lingrad en den Kaukasus bij Rzjef te redden. Het onwankelbare Duitsche verdedigings front heeft echter in dit gebied overal stand gehouden en, ondanks hun hoogen inzet kon- Geallieerde generale staf te Londen? Churchill is door den Koning in audiëntie ontvangen. Hij bracht verslag uit over zijn reis naar de Sowjet-Unie. Het resultaat van het bezoek van Churchill aan Moskou zal, naar Göteborgs Posten uit Londen meldt, volgens de meening van Lon- densche politieke kringen zijn de oprichting van een gemeenschappelijk Geallieerden genei-alen staf met hoofdkwartier te Londen Of een dergelijke generale staf een offensief in West-Europa zal organiseeren, of dat hij zijn activiteit zal uitstrekken over grootere gebieden, staat nog niet vast. Waarschijnlijk zullen veranderingen komen in de Britsche oorlogvoering. Ook de diplo matieke correspondent van de News Chroni cle voorspelt groote veranderingen, terwijl de Times volstaat met er op te wijzen, dat Chur chill op zijn reis tot het inzicht gekomen is, dat de overwinning een gemeenschappelijke voorbereiding en actie vereischt en dat hij niet voor groote veranderingen mag terug schrikken. Men verwacht de benoeming van den Amerikaanschen generaal tot bevelhebber van de Britsche en Amerikaansche strijd krachten in het Westen, voor welke functie ook generaal Mac Arthur en generaal Wavell alsmede de Canadeesche generaal Mac Naugh- ton in aanmerking komen. t> Te Londen is Donderdagavond bekend ge maakt, dat Lord Moyne is benoemd tot plaats vervangend minister van staat in het midden- Oosten om den minister van staat Casey ter-; zijde te staan. De omvang van het werk. dat door Casey als vertegenwoordiger van het oorlogskabinet moet worden verricht, is de laatste maanden sterk toegenomen, aldus het communiqué. De post van plaatsvervangend minister houdt tevens -een zetel in het kabinet in. echter niet in het oorlogskabinet. den de bolsjewisten noch het lot van Stalin grad noch dat van den Kaukasus keeren. Levendige actie in Egypte. Het Italiaansche weermachtbericht luidt als volgt: In Egypte is de dag gekenmerkt door leven dige bedrijvigheid van patrouilles en verhe vigd vuur der artillerie vooral in den Noor delijken en centralen sector van het front. Een aanval van vijandelijke vliegtuigen op Tobroek veroorzaakte een brand, die terstond bedwon gen werd. Onze formaties deden aanvallen op de vliegvelden Halfar en Micabba. Tijdens luchtgevechten werden twee Spitfires neerge schoten door Duitsche jagers boven Malta. Al onze toestèllen keerden op hun basis te rug. Een beperkt aantal bommen is door de Britsche vliegtuigen geworpen op eenige plaatsjes op' Sicilië. Geen enkel slachtoffer is gemeld. Wanhoopskreet van de Prawda. De toestand der Sowjet-Unie is ernstig, zoo wordt gezegd in een artikel van het Sowjet-blad Prawda, dat is voorgelezen voor den Moskouschen radio-omroep. Het blad eischt, dat de bolsjewisten geen stap meer terugtrekken. De vijand moet ge stuit worden, het koste, wat het koste. De eisch van Stalin, dat ieder Sowjet- burger zich vrij moet hoGden van paniek, geldt ook voor iederen bolsjewistischen soldaat. De vijand breekt door naar de Wolga en dringt den Kaukasus binnen. De geschiedenis kent nauwelijks gevechten van een omvang als die thans geleverd worden. Toegegeven moet worden, dat dqor het verlies van Maikop ook de olie daar verloren is gegaan. Stalingrad een vesting. De befeekenis van de stad. Als gevolg van de krachtige Duitsche aanvallen heeft de slag om Stalingrad een bijzonder verbitterd karakter aangenomen. De Sovjets probeeren door tegenaanvallen eenige verlichting te bewerkstelligen. Sta lingrad is door de inrichting van uitgebrei de veldversterkingen tot een vesting ge maakt. Diepe verdedigingswerken beneer- schen tot ver in den omtrek het voorter rein rondom de stad. Om daar doorheen te dringen, wordt steeds weer een bijzon dere nieuwe krachtsinspanning vereischt. De toestand bij Stalingrad is alarmee- rend, hetgeen blijkt uit de jongste berich ten uit Moskou, zoo meldt de .Gdteborg Posten. Evenals in Moskou en Leningrad zijn ook in Stalingrad alle weerbare man nen en vrouwen opgeroepen' om schouder aan schouder te strijden met het geregelde Russische leger. Zij zijn van wapens voor zien. United Press citeert een bericht van het Sowjet-Russische blad Krasnaja Swesda, volgens hetwelk de toestand Bij Stalingrad „zeer critiek" geacht moet worden. De bolsjewisten onderwinden de grootste moei lijkheden van |^t gebrek aan goede ver keerswegen. De Daily Mail verklaart: zelfs Leningrad en Moskou zijn voor de Sowjet- Unie niet zoo belangrijk als Stalingrad. Stalingrad in handen van den vijand be rekent, dat practisch ook de wijdvertakte benedenloop van de Wolga en de petro- leumvelden in den Kaukasus voor de' Sow- jët-Unie verloren zijn. De mogelijkheid van een ravitailleering, die via de Perzi sche Golf en Astrakan, wordt hierdoor •olkomen illusoir. Duitsclie luchtaanval op doelen te Colchester. Naar het opperbevel van de Duitsche weer macht mededeelt, hebben Woensdagnacht Duitsche gevechtsvliegtuigen fabrieken en installaties van de economische oorlogvoering in de stad Colchester op 80 Km. ten Noord- Oosten van Londen aangevallen. Brand- en brisantbommen veroorzaakten uitgestrekte branden in de- verschillende deelen der stad. Bovendien werd een fabriek ten Noordwesten van Dover en een kleine havenstad aan Oostkust van Engeland met bommen bestookt. Pessimisme in de V.S. dopr de Duitsche successen. Zal Amerika's hulp aan Moskou geheel worden gestaakt? De Amerikaansche pers en voor een deel ook de Amerikaansche regeeringsbureaux, geven als gevolg van de jongste en voort durende successen van de Duitsche troepen in Rusland blijk van een pessimisme, zooals nog nooit is voorgekomen. In de koppen der bladen wordt een „wer kelijk doeltreffende hulp" voor de Sowjet- Unie geëischt. Wanneer het verloop van de krijgsoperaties in Rusland niet tot staan kan worden gebracht, zoo verklaart de New-York Times, dan zal de tragische ironie waarheid worden, dat Engeland en de Ver. Staten een tweede front moeten gaan vormen, wanneer de Sowjet-Unie reeds buiten gevecht is ge steld. Dan zal dff" front, naar het blad ver klaart, niet het tweede, doch het eerste en eenige zijn, precies als in 1940. De leider van den inlichtingendienst der Amerikaansche admiraliteit, kapitein Lovette, heeft Woensdag verklaard, dat van de con- vooien der Geallieerden, welke via de Noor delijke IJszee zijn gegaan, vijftig procent tot zinken is gebracht. Deze „fabelachtige hulp der geallieerden, zoo vprklaarde Lovette, kan overigens niet voortgezet worden, daar zij thans de gehcele Amerikaansche zware in dustrie opeischt. Nederlandsch schip -tot zinken gebracht. Van militaire zijde verneemt het D.N.B.: een middelgroote Amerikaansche koop vaarder, die tot onder de luiken volgeladen was, en een Nederlandsch in dienst van den vijand varend schip zijn in de Golf van Mexico door Duitsche duikbooten tot zin ken gebracht. Het laatstgenoemde schip werd voor de tweede maal slachtoffer van een torpedo. Verscheidene maanden gele den was het reeds door een treffer in de zelfde wateren zwaar beschadigd en in- tusschen zoo goed en zoo kwaad als het ging hersteld. De val van Corregidor, de Amerikaansche vesting, die den toegang tot de Manillabocht bewaakte. De artillerie van deze vesting was, onder meer, van buitengewone sterkte. Japansche soldaten bekijken een der zware kanonnen, waartegen zij moesten strijden, van nabij. (Japan Photo Library-Sfcapf-Pax Holland-c) Britsche duikboot brengt Grieksch schip tot zinken* Aan de Grieksche kust der Middelland- sche Zee zijn twee reddingsbooten met den kapitein en eenige leden der bemanning van een 200 brt. groot Grieksch zeilschip aangekomen. Het schip was met markt- producten voor de burgerbevolking van de eene haven naar de andere onderweg. Bo vendien had het 110 mannen en'vrouwen aan boord, allen Grieken. Onderweg dook plotseling een duikboot naast het schip op. De kapitein maakte met twee leden der bemanning een boot m orde en voer naar de duikboot. Van boord der Britsche duikboot werd hun toegeroepen uit het schootsveld te gaan. De duikboot loste toen drie schoten op het zeilschip, dat met de zich nog aan boord bevindende 110 passagiers in'de golven verdween. Drie leden der bemanning, die overboord waren gesprongen, werden met mitrailleurvuur oeschoten, doch wisten zich door duiken aan den kogelregen te onttrekken. Vervol gens dook de duikboot en verdween. Koortsachtige bedrijvigheid in Rio de Janeiro. Na Brazilië's oorlogsverklaring. Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat in Rio de Janeiro in alle Braziliaansche regee ringsbureaux koortsachtige bedrijvigheid heerscht om het leven in allerijl op den oor log in te stellen. Het oproepen van soldaten en reservisten, de opleiding en uitrusting van troepen, de reorganisatie van den landbouw, de instelling van de industrie op de oorlogs productie en maatregelen voor de passieve ver dediging der burgerbevolking vormen pro blemen, welker oplossing op groote moeilijk heden stuit. Vooral wordt het werk van de autoriteiten bemoeilijkt, doordat een groO' deel der industrie- en handelsfirma's in han den waren van onderdanen der Spllmogend- heden, en thans met één klap zijn stopgezet. Niet miriÖer dan 830.000 Duitsehers. 200.000 Japanners en 3 millioen Italianen moeten door de politie bewaakt of gecontroleerd worden. Sjanghai middelpunt van scheepvaartroutes. Voorhands economische moeilijkheden. Plannen om Sjanghai te maken tol een middelpunt voor scheepsroutes naar Joko- hama, Kobe, Hongkong, Sjonanto, Singapore, Saigon, Rangoon, Bangkok, Manilla, Bata via en andere belangrijke havens, worden thans door de Japansche autoriteiten uitge werkt. De plannen zullen gepaai-d gaan mét het uitvoeren van een plan voor nieuwbouw van schepen. De onlangs doorgevoerde wijziging der valutaverhoudingen alsmede de inkrimping van den buitenlandschen handel hebben voor talrijke banken te Sjanghai verstrekkende gevolgen gehad. In de,afgeloopen jaren kon den vele banken groote winsten boeken in de wisseltransacties, terwijl door andere banken alle mogelijke speculaties werden ver richt. Aan dergelijk soort zaken is thans een einde gekomen, zoodat voor vele banken geen werkgelegenheid meer blijkt aanwezig te zijn. In de eerstvolgende vijf maanden verwacht men dat een groot aantal banken tot sluiting zal moeten overgaan, vermoedelijk zullen slechts 100 van de 400 banken kunnen blijven oortbestaan. Stefan von Horlhy bijgezet. Het stoffelijk overschot van Stefan /on Horthy is per specialen trein overge bracht naar Kenderes, het landgoecT der familie Horthy, waar het is bijgezet in den familiegrafkelder. RANTSOENEERING IN EGYPTE In Cairo zal op 1 September de suiker- rantsoeneering ingevoerd worden. Geleide lijk zullen ook de overige deelen van Egyp te volgen. Od 1 September wordt in den Libanon het levensmiddelenkaartensysteem ingevoerd. KORT NIEUWS Naar de Britsche berichtendienst meldt is het stoffelijk overschot van den Hertog van Kent uit Schotland naar de kapel van kasteel Windsor overgebracht. Daar zal het tot de definitieve teraardebestelling opge baard blijven. 16 September a.s. herdenkt het echt paar D. Smit-Plooyer, Dorpstraat te Wor- mer, het feit, dat zij voor 65 jaar in het huwelijk traden. De bruidegom is 93 en de bruid 88 jaar en beiden genieten nog-een goede gezondheid. Gistermiddag te ongeveef kwart voor één is in de Riouwstraat te Amsterdam een 6-jarig meisje van de waranda op een eerste verdieping naar beneden gevallen. Het kind heeft zwaar letsel, o.a. een sche delbreuk en een hersenschudding bekomen en is in zorgwekkenden toestand naar het O. L. Vrouwegasthuis gebracht. Donderdagochtend om half negen heeft een aardschok het stadje Pesjkopija in Noord-Albanië vrij ernstig beschadigd, zoodat 80 pCt. der huizen niet meer be woonbaar is. De aardschok duurde enkele seconden en werd ook te Tirana en in an dere Albaansche steden gevoeld. Volgens de eerste berichten zouden er talrijke doo- den en gewonden zijn. (E.P.) Het aantal Fransdie werkloozen is in Juni 1942 gedaald tot 110.000 tegen 350.000 in dezelfde maand van het vorige jaar. Van dit aantal werkloozen is 66 pet vrouwen, terwijl een groot deel bestaat .uit werklieden, ouder dan 65 jaar en arbeiders, welke niet meer voor 100 pet in staat zijn te werken. In het Departement Seine, d.w.z. in Groot Parijs, bedroeg het aantal werk loozen eind Juni 1942 rond 40.000. DUITSCHE HOOGGERECHTSHOF. Inbraak in het Beverwijksche distributiekantoor. Tweede dag van de zitting. De tweede zitting begon met öe verdere \'erhooren van de verdachten en begon met dat van den 39-jarigen typograaf Lévie de Groot. Hij bleek in totaal tot 12 jaar ge vangenisstraf veroordeeld te zijn, waarvan in de meeste gevallen voor diefstal. Verdachte vertelde geen eigenlijke plan nen te hebben gemaakt. De inbraak, was het gevolg van een vrij plotselingen inval. Nadat hij uit de gevangenis kwam' had hij zich naar zijn zwager Van der Linden te Beverwijk begeven. Medeverdachte Catoen zeide hij in een café in Amsterdam te heb- ben-Meeren kennen. Hij had Beverwijk toen verlaten, omdat de joden er weg moesten. Tegenover Catoen opperde hij 31 Maart het denkbeeld in het distributiekantoor_dat verdachte kende, doordat hij er zijn distri butiebescheiden had moeten afhalen in te breken. Na elven, toen de kust veilig was. ver schaften zij zich door verbreking van eer. venster aan de achterzijde toegang tot het bureau. De Groot stond gedurende deze „operatie" op wacht. Uit een 30 metef verder gelegen loods, die niet bij het kantoor behoort, waren inmiddels een paar fietsen gehaald en klaar gezet. Toen Catoen binnen was. riep deze De Groot, die in het bureau een betonnen geldkast met houten deuren geopend aan trof. In de kast lagen distributiebescheiden, die verdachten haastig en zooveel mogelijk in twee in het kantoor aangetroffen koffers pakten. Omstreeks half vijf in den morgen bega ven verdachte en Catoen zich naar Van dei- Linden. aan svien verdachte het gebeurde verhaalde. Deze schrok, en verstrekte daarop een koffer om de zaak om te pakken. De gestolen koffers zou Van der Linden ver branden. Nadat de fietsen in het water waren ge worpen, begaven beiden zich naar Amster dam om den buit te verkoopen. Van dei- Linden zou slechts een vergoeding krijgen voor het verblijf. De Groot en Catoen deelden in Amster dam den buit in ongeveer gelijke deelen. De groot verkocht zijn deel aan Heiman Meyer, van wien hij wist dat deze bereid was tot verhandelen van zulke zalcen. De Groot was voor de inbraak al eens een paar dagen bij hem geweest. En'hij begaf zich thans per rijtuig naar diens woning. Meyer was niet thuis, diens vrouw deed open. Verdachte schoof den koffer daar onder een bed en kwam 's middags terug. Meyer was er toen cm die betaalde ongeveer drieduizend gul den a contant. Op een vraag van den president verklaart verdachte in totaal van Meyer ongeveer zestigduizend gulden te hebben ontvangen. Latei- kwam verdachte bij Catoen. hoorde dat deze lang niet alles van zijn part had kunnen verkoöpen en vertelde dat aan Meyer. Die verklaarde zich bereid ook dit part te koopen. Catoen heeft hiervoor on geveer 55.000 gulden in totaal ontvangen. Van der Linden hèeft slechts een part gekregen van de in het "distributiekantoor ontvreemlde 375 gulden. Verdachte gaf zekeren Rodrigues ongeveer 35.000 gulden in bewaring, terwijl een an der part bij Meyer bleef berusten. Bij zijn arrestatie had hij ongeveer 10.000 gulden bij zich. Kort tevoren ha)d hij 8.000 gulden een closet weten te vernietigen. Van de herkomst zou hij immers geen aannemelijke verklaring kunnen geven. Tegenstrijdige verklaringen. Als tweede verdachte komt thans J. P. Catoen aan de beurt. Ook deze heeft van ^les aan het handje gehad en 16 tot 18 jaar gevangenisstraf opgeknapt. Verdachte wist dat De Groot zoojuist zijn laatste straf had uitgezeten. Hij verklaarde zich direct be reid in te gaan op diens voorstel tot een in braak. Nadat verdachte Catoen het zijne heeft ver heeft uitgesproken, dat Catoen de techni sche vakman was, vraagt de Staatsanwalt verdachte Van der Linden of De Groot hem de gereedschappen niet heeft gegeven met de opdracht ze naar zijn zuster te Amster dam te brengen. Van der Linden bevestigt dit, waarop De Groot ter toelichting echter mededeelt, dat Catoen er bezwaar tegen maakte de werktuigen in het water te wer pen. Daaronder was namelijk gereedschap, dat hij geleend had en teruggegeven moest worden.' Daar het gevaarlijk was het ge reedschap zelf mee naar Amsterdam terug te nemen, heeft Van der Linden zich daar toe toen bereid verklaard. Nadat verdacht Catoen het zijne heeft ver teld over de verdeeling van den buit en de manipulaties met de koffers, geeft de pre sident hem den raad in de middagpauze eens goed na te denken over zijn leugens. Ter staving van dit verwijt leest hij een brief voor, dien Catoen vanuit de gevange nis te Scheveningen aan een kameraad schreef. Deze brief is onderschept. Catoen schrijft daarin, dat zijn zaak er slecht voor staat, hem wel eens het hoofd zou kunnen kosten, en verzocht om hulp. Daartoe geeft hij zijn kameraad den raad hem een kof fertje met schoone wasch te sturen. In een dubbelen bodem moeten allerlei gereed schappen verpakt worden. Verdachte somt deze en maten nauwkeurig op in het schrij ven. Citroen bekent dezen brief inderdaad geschreven te hebben en de president trekt daaruit de conclusie, dat verdachte toch niet zoo ondeskundig is als hij het hier ter zit ting wil doen voorkomen. De zitting Werd hierna verdaagd tot gis termiddag half vijf, waarna het Duitsche hooggerechtshof de behandeling van de zaak tegen de elf verdachten, betrokken bij de Het verordeningenblad bevat een besluit van den secretaris-generaal van het departement van opvoeding, wetenschap en kultuurbe- schcrming, houdende wijziging van de leer plichtwet in verband met de invoering van het achtste leerjaar aan de scholen voor ge woon lager onderwijs. Artikel 3. derde lid, wordt gelezen als volgt: De verplichting eindigt: lc. Zoodra het kind acht jaren leerling is geweest van een lagere school of twee aan eensluitende lagere scholen, waarvan de ge zamenlijke klassen een leertijd van acht jaren omvatten, cn het alle klassen doorloopen heeft. 2c. Indien het onderwijs aan die school of scholen gegeven wordt in klassen, die samen een langoren leertijd dan acht jaren innemen, zoodra het zoovele klassen doorloopen heeft, als samen een leertijd van acht jaren omvat ten; 3e. Bij het bereiken van den leeftijd van /eertien jaren, wanneer het op dat tijdstip het zesde leerjaar niet heeft bereikt, 4e Aan het einde van het leerjaar, waarin het den leeftijd van vijftien jaren bereikt heeft, indien het leerling is van het zesde, zevende of achtste leerjaar". Artikel 3, vierde lid, luidende „de verplich ting eindigt in ieder geval bij het bereiken •an den leeftijd van veertien jaren" vervalt. Artikel 4, tweede en derde lid, worden ge lezen: „Ten aanzien van een kind, waaraan voor of sinds het bereiken van het zesde levens jaar huisonderwijs in den zin dezer wet wordt verstrekt, eindigt deze verplichting bij het bereiken van den leeftijd van veertien jaren, indien het kind alsdan acht achtereenvolgen de jaren onderwijs heeft genoten. Ten aanzien van een kind, dat op een later tijdstip, dan in het vorige lid bedoeld, aan vangt huisonderwijs te genieten, eindigt de verplichting bij het bereiken van den leeftijd van vijftien jaren. Artikel 6 onder 1 wordt gelezen als volgt: De verplichting wordt niet nagekomen: le. Zoolang het kind, den leeftijd van *7 jaren bereikt hebbend, en nog niet op grond van vijftienjarigen leeftijd ingevolge artikel 3 derde lid onder 4, buiten de leerverplichting vallende, niet als leerling eener lagere school is ingeschreven, noch huisonderwijs geniet overeenkomstig de regelen der wet, terwijl niet blijkt, noch van het vroeger verstrijken van den leerplichtigen leeftijd ingevolge art. 3 derde lid of art. 4 tweede lid, noch van eenige wettelijke vrijstelling. Art. 7 eerste lid onder 3 wordt gelezen: De ingevolge art. 1 aansprakelijke perso nen zijn van de naleving der verplichting vrij gesteld, zoolang: 3e. Zij de kinderen buiten de avonduren een inrichting van onderwijs doen bezoeken, die geacht wordt tot het hoo- ger of middelbaar onderwijs te behooren of die door den secretaris-generaal als een nij verheidsschool wordt erkend. In een nieuw lid van art. 7 wordt bepaald dat de in dit artikel genoemde afstand van vier kilometer zal bedragen zes kilometer, wanneer het betreft een school voor voortge zet gewoon lager onderwijs. Art. 7 bis wordt als volgt gelezen: „Behalve in de gevallen, bedoeld in het vorig artikel, zijn de ingevolge artikel 1 aan sprakelijke personen van de naleving van de in artikel 1 opgelegde verplichting vrijgesteld, zoolang zij de kinderen eene van rijkswege gesubsidieerde of erkende land- of tuinbouw school doen bezoeken, indien deze kinderen acht jaren leerling zijn geweest van een la gere school en zij zooveel klassen doorloopen hebben, als samen een leertijd van acht jaren omvatten". Een wijziging van artikel 14 bepaalt, dat een vergunning voor het niet bezoeken van de school gedurende ten hoogste twee weken ten behoeve van werkzaamheden in of voor be drijven van landbouw, tuinbouw of veehou derij niet wordt verleend, indien het kind den leeftijd van twaalf jaren nog niet heeft bereikt. (Thans elf jaar). Dit besluit treedt in werking op 1 Septem ber a.s. Voor leerlingen, voor wie het achtste leer jaar op 1 September a.s. begint, "kan de se cretaris-generaal of een door hem aan te wij zen instantie op verzoek van den leerplicht vrijstellen, indien het niet mogelijk is. binnen groote inbraak in het Beverwiilcsche distri butiekantoor voortzette. Verdacht J. P. Catoen, ijogmaals gehoord, handhaaft zijn in eersten aanleg gedane me- dedeelingen en verklaringen. Hu zegt den 17en April te zijn gearresteerd. (De in braak was in den nacht van 1 op 2 April geschied). De 48-jarige krantencolporteur A. van dei- Linden te Beverwijk, in wiens woning zijn zwager, n.l. Levïe de Groot, en de monteur Catoen een buit aanvankelijk verdeeld had den. verklaart, dat De Groot hem een brief had geschreven met het verzoek heni een dag of tien onderdak te verleenen, m welken tijd hij een ander kosthuis wilde zoeken. Dat was in Februari. Het gevraagde onderdak werd verleend. Later. n.l. op 27 Maart, kwam De Groot terug en vertelde, dat hu een bezoek wilde brengen aan het distributiekantoor. Kort daarna bleek hem. dat Lev ie de Groot en J. P. Catoen daar een nachtelijke inbraaak wilden plegen. In den ochtend van 2 April, omstreeks 5 uur. kwamen De Groot en Catoen ieder met een fiets en een koffer, zoomede een pakket, bij hem. Van der Linden, aan, die toen te bed lag. In deze koffers en in het pakket bevonden zich tal van distributiebeschei den. Het tweetal legde 100 op tafel neer voor Van eer Linden, met het verzoek, na hun vertrek eenige door hen achtergelaten goe deren te verbranden. Het spijt hem.dat hij die 100,niet heeft geweigerd. Overigens heeft hij niets van den buit gehad. Verdachte Heiman Meijer, veekoopman, 31 jaar oud, verklaart op een ochtend in April in zijn woning te Amsterdam bezoek gehad te hebben van Aldewereld. Levie de Groot en J. P. Catoen. Hij kende Aide- werebd van het abattoir, waar zij zaken de den. Hem werd toen het aanbod gedaan een groote partij distributiekaarten van het tweetal te koopen. Daar hij aanvankelijk niet meer dan ƒ3000,ter beschikking had. werd de koop Voorloopig tot een gedeelte van de aangeboden distributiekaarten be perkt. Des avorads was Heiman Meyer in de ge legenheid nog 3000 te betalen. De voorraad distributiekaarten (o.a. 5000 maandkaarten, die 12.per stuk moesten opbrengen) werd bij Heiman Meyer achter gelaten. Deze heeft hiervan verkocht aan Clement. Kroon, Piloo, Canes en Hendrik Meyer. In totaal heeft hij voor f 170.000 verkocht. Heiman Meyer en Aldewereld hebben aan deze transacties elk ongeveer 25.000 „ver diend". De 38-jarige slager Joh. Aldewereld er kent aan de affaire 24.000 te hebben ver diend. De 39-jarige autobestuurder Joh,. Clement kende Aldewereld slechts oppervlakkig. Toen deze hem een partij distributiekaarten voor ruim ƒ1100.aanbood (dit was het bedrag waarover Clement de beschikking had) is hij op dat aanbod ingegaan omdat hij zonder werk was en derhalve gaarne wat wilde verdienen. Eenige Partijtjes kaarten heeft hij later met winst verkocht, ongeveer voor 4000,waarbij hij ook handel in thee en zeep heeft gedreven. De rest van de in zijn bezit zijnde kaarten heeft hij verbrand. De zitting werd te half zeven verdaagd tot Vrijdagmiddag half drie. don afstand van zes kilometer (zie nieuw der de lid van art. 7) voor 1 October a.s. het acht ste leerjaar in te stellen. Het verordeningenblad bevat een besluit /an den secretaris-generaal van het departe ment van opvoeding, wetenschap en kuituur- bescherming, houdende wijziging van dc la ger-onderwijswet en van eenige besluiten in verband met de invoering van het achtste leerjaar aan de scholen voor gewoon lager onderwijs. De voornaamste wijzigingen zijn: Aan de vakken, waarin aan lagere scholen bovendien onderwijs kan worden gegeven, wordt toegevoegd eenvoudige huishoudkunde. Het schoolonderwijs wordt onderscheiden in: a. gewoon lager onderwijs; b. voortgezet gewoon lager onderwijs; c. vervolgonderwijs; d uitgebreid lager onderwijs; e. buitenge woon lager onderwijs. Het gewoon lager onderwijs, voor zoover het geheel of gedeeltelijk uit openbare kas sen wordt bekostigd, wordt gegeven in scho len met zes achtereenvolgende leerjaren, het leerplan omvat de vakken lezen, schrijven, rekenen. Nederlandsehe taal. vaderlandsche geschiedenis, aardrijkskunde, kennis der na tuur, zingen, teekenen, lichamelijke opvoe ding en nuttige handwerken- voor meisjes. Daaraan kan het vak handenarbeid worden toegevoegd. Het voortgezet gewoon lager onderwijs wordt gegeven in scholen met ten minste twee achtereenvolgende leerjaren, aansluitende aan het zesde leerjaar ecner school voor ge woon lager ortderwijs. Het loerplan omvat de vakken lezen tot cn met nuttige handwerken als bovengenoemd, Duitsche taal, algemeene geschiedenis, handenarbeid en eenvoudige huishoudkunde, terwijl daaraan toegevoegd kunnen worden de vakken landbouwkunde en tuinbouwkunde cn met machtiging van den secretaris-generaal ook een of beide vakken wiskunde en handelskennis. Het vak Duit sche taal wordt ten minste vier uren per week gegeven. Van de verplichting tot het geven van de vakken handenarbeid en een voudige huishoudkunde kan de secretaris generaal. den inspecteur gehoord, ontheffing verleenen. Waar de oprichting van een school voor oortgezet gewoon lager onderwijs naar de meening van den secretaris-generaal niet mogelijk is, kan dit onderwijs gegeven worden in scholen met ten minste acht achtereen volgende leerjaren. Voor het zevende en de hoogere leerjaren dier scholen geldt, wat den omvang van het leerplan betreft, het hlervoren bepaalde Tot een school voor voortgezet gewoon la ger onderwijs mogen slechts worden toege laten leerlingen, die het zesde jaar van een school voor gewoon lager onderwijs hebben doorloopen. Tot een school voor uitgebreid lager onderwijs mogen sleqhts worden toege laten leerlingen, die het zesde leerjaar van een school voor gewoon lager onderwijs met goeden uitslag hebben doorloopen en wier ontwikkeling en aanleg naar het oordeel van het hoofd der eerstgenoemde school zoodanig zijn. dat met grond mag worden verwacht, dat zij het onderwijs der school voor uitge breid lager onderwijs zonder bezwaar zullen kunnen volgen. De secretaris-generaal kan in bijzondere gevallen ontheffing verleenen van den eisch, dat het zesde leerjaar moet zijn doorloopen. Aan elke school voor voortgezet gewoon lager onderwijs wordt het hoofd bijgestaan door ten minste één onderwijzer, zoodra het aantal leerlingen een en dertig bedraagt. Voor elk dertigtal leerlingen boven de een en dertig wordt een onderwijzer meer vereischt. Dit besluit treedt heden in werking. Het wordt ten aanzien van elke school eerst toe gepast vanaf den dag, waarop na het in wer king treden van dit besluit op deze school het eerste nieuwe schooljaar of de eerste nieuwe schoolcursus aanvangt. De secretaris-generaal of een door hem aan te wijzen instantie kan op desbetreffend ver zoek toestaan, dat dit besluit op een school, welker schooljaar of schoolcursus in Septem ber begint, eerst toegepast wordt bij het be gin van het schooljaar of den schoolcursus, welke in September 1943 begint, als het niet mogelijk is, het achtste schooljaar voor 1 Oc tober a.s. in te stellen. De eerste premietrekking van de Winterhulploterij. Wie zijn de gelukkigen? Het embleem vnn Winterhulp Nederland dat gisteravond het podium vnn BoMwue sierde, had ditmaal eigenlijk een klaver ier behooren te zijn, nu daar onder toe zicht van notarjs J. F. Rodenburg de eerste prerruieirekking werd gehouden van de gToote Winterhulp-Loterij 1942. De nvededccling, da.t aan afle aanwezigen een gratis lot zou worden uitgereikt, had ongetwijfeld velen aangelokt en de groote zaai was dan ook goed gevuld, toen de heer W. Eekhard, kort na 7 uur. namens de lei ding van Winterhulp Nederland de aanwe- ziget^ verwelkomde. Reeds binnen ander halve week waren hier .van de nieuwe loten 40.000 stuks geplaatst én doArom te de Am- stelstad dan ook ditmaal de plaats waar de eerste der zes te houden premilotrckfcinsen geschiedt. De premic-u!:lotingen van de vijf volgende series zullen gehouden wor den tn die gemeenten, waar relatief de meeste loten worden verkocht. Hoezeer de loterij in den smaak van het publiek valt, bewijst wel het feit. dat bin nen 4 weken (deze loterij begon 1 Augus tus) het eerste niéllSoon nagenoeg geheel un den man is gebracht. Na deze inleiding begon het rad van for- tuna te draaien, om allereerst de vijf loten aan te wijzen, waarop een premie wan f 100 zou vallen. Dan kwam het groote oogenbllk van den avond: de trekking van de hoofdpremie ad f 10.000. „Alles klaar? Een. twee. drie", telde de heer A. v. d. Veen. de provinciale vertegen woordiger voor do Winterhulp-loterij in Noord-Holland. De ze« wielen suisden en vol spanning wachtte hot publiek op den uitslag. De houder van het lot no. 24192-S werd de gelukkige winnaar. Daarna worden do overt go 65 premies van f100 gedraaid. Tijdens de pauze, welke deze trekking onderbrak, werd aan ieder der aanwezigen een lot in de tweede (B) serie uitgereikt, waarop uiteraard ook een aantal gelukkigen een kleinen prijs wonnen. De totaal-uitslag van de preniio trekking der le serie (letter A) luidt als volgt: Hoofdpremie ud f 10.000 op no. 241928. Premies ad f 100 op do nos. 54263 S52S1 96233 104322 128466 129941 130052 131904 140961 147236 153319 15632-1 175560 176960 19136-5 199125 222108 235*74 237213 253462 266230 326060 332022 336282 340248 352332 376788 388132 393820 393905 -1-22888 428758 452615 466348 479903 496194 496S40 524646 530804 534208 556803 70161 5 7 288-3 615732 617256 B271RS 65284-3 659781 708614 724298 737717 750"456 766419 796346 S-00760 804481 811089 S26491 82814 r. 84681-1 8-56415 876328 896184 921327 *35257 941939 942001 972836 986394 Burgemeester van Delft gaat been. Naar wij vernemen zal de heer F. W. van Vloten binnenkort zijn functie als burge meester van Delft neerleggen, ten einde zich geheel te kunnen wijden aan zijn taak als directeur-generaal van Winterhulp Nederland en landelijk leider van den Nederlandschen Volksdienst.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlemsche Courant | 1942 | | pagina 1