Haarlemsche Courant
1
Duitsche troepen bereiken
Voorsteden van Stalingrad
Vier communisten
ter dood veroordeeld
—1287e Jaargang No. 209
ip ifcMtnement p. week 9,28, p. maand 1,15, p. kwartaal 2,41,
lu franco p. post ƒ2,73, losse nuwrmers 8 cent. Advertentlïn 3—15
■.m. ft,— elks m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prijs,
^drertentleabonnementen 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
ïdltle t—15 m-m. 1,20. Abonnement tsoo m.m. 8 cent p. m.m.
Sj tntf.l Grafische Bedrijven Damlate.
Wnd. Hoofdredacteur! 2. V. BAÜDEWYNS-
Nieuwsblad voor Noord-Holland
VerschUn» dagelijks behalve op Zon- en feestdagen
Zaterdag 5 September 1912
Bureau Haarlem: Groote Houtstraat 93, Bijkantoor: Soenda-
plein 37. Tel. Directie 13082. Hoofdredactie 15054, Redactie lOfiOO,
Administratie 10724. UI2S. Soendapleln 12230. Postgiro 134958.
Directie PB. A. MEES - P. W. PEEREBOOM.
Gevechten np schiereiland Tam an duren nog
voort. Op de Newa 20 Sowjet-booten bij aanvals-
poging vernietigd.
Duitschers en Roemenen steken de Straat van Kertsj over.
BOTSINGEN IN EGYPTE.
Doelen te Haifa bestookt.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
■eelt mede
„Duitsche en Roemeensche troepen zijn op
September in samenwerking met afdee
lineen van marine en luchtmacht van de
fcrim uit over de straat van Kertsj getrokken,
tn hebben in weerwil van hardnekkigen vjj-
indeijjken tegenstand de vijandelijke kust
verdediging doorbroken en Donderdag na een
fnellen opmarsch de verbinding met de uit
Qosteljjke richting aanvallende Roemeensche
Troepen tot stand gebracht.
De gevechten tegen de op het schiereiland
^^aman staande vijandelijke strijdkrachten
'"-•"Juren nog voort. Ten Noordwesten van
l^Oljfoworossiisk zijn opnieuw versterkte heuvel-
'peilingen genomen.
Duitsche motortorpedobooten vielen in
eerwil van het slechte weer het vijandelijke
heepsverkéer in het Oosten der Zwarte Zee
lan en brachten 3 schepen met een gezamen-
lijken inhoud van 8500 ton, waaronder één
inkboot, tot zinken. Daarmede hebben aan de
ippervlakte varende Duitsche vlootstrijd-
irachten sedert het begin van het offensief
den Kaukasus in totaal 35.000 ton Sowjet-
ioopvaardijscheepsruimte vernietigd.
De aanval op Stalingrad kon Donder-
lag tot aan de Westelijke voorsteden vooruit-
;eschoven worden.
De ten Noorden van Stalingrad aan de
irj^olga staande troepen van het leger hebben
ot dusverre 3 kanonneerbooten, 2 monitors, 6
rachtschepen en talrijke kleinere vaartuigen
ot zinken gebracht.
Ten Zuidwesten van Kaloega en ten
Joordwesten van Medyn werden wederom
janvallen van sterke vijandelijke strijd-
irachten afgeslagen. Ook in he$ gebied van
40;lzjef mislukten herhaalde aanvallen van
DOiïterke vijandelijke strijdkrachten. De vijand
rerloor in deze gevechten 83 pantserwagens.
Jij een vijandelijken luchtaanval op een
Juitsch vliegveld in de centrale zone werden
4 der 37 aanvallende vliegtuigen neergescho-
TFT en; de rest werd tot omkeeren gedwongen.
Ten Zuiden van het Ilmenmeer werden
C.Ttyerscheitfene plaatselijke Sowjet-aanvallen
n b' ifgeslagen.
Ten Zuiden van het Ladogameer en
aan het omsingelingsfront van Leningrad
mislukten eveneens verscheidene vijan
delijke aanvallen. Bij een poging om de
Newa over te stelen werden 20 van de
28 vijandelijke booten vernietigd.
ïn Egypte slechts gevechten van plaatse-
'lijke beteekenis. Aanvallen van de Duitsche
tsn de Italiaansche luchtmacht waren gericht
'op vijandelijke troepen, autoconcentraties,
Vliegvelden en aanvoer. Bij luchtgevechten
«Werden 25 vijandelijke vliegtuigen neerge-
ichoten.
Donderdagnacht werden boven de Duitsche
locht 2 Britsche vliegtuigen neergeschoten.
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen plaatsten
Donderdag voltreffers op industrie- en ver-
keersinstallaties aan de Zuidkust van Enge-
:o° «nd.
De eerste luitenant Marseille, escadrille-
1,11 kapitein bij een jachteskader, heeft op 2 Sep
tember aan het Egyptische front zijn 125ste
overwinning in de lucht behaald, nadat hij
[n de luchtgevechten van den voorgaanden
dag 16 Engelsche tegenstanders had overwon-
len"- »-
In tgypte.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
„In Egypte zijn botsingen tusschen ge
pantserde afdeelingen in ons voordeel
geëindigd. De vijand verloor eenige tanks-
talrijke Nieuw-Zeelanders werden gevan
gen genomen. De luchtmacht der Spi'
heeft hevige aanvallen gedaan op Britsche
troepenconcentraties en gemotoriseerde
strijdmiddelen: een afdeeling vijandelijke
verkenners werd bij verrassing aange
vallen en vernietigd
Biol
nai?
nei
oil
B h
Spaansche kabinetswijziging
geen regeeringswisseling.
Buitcnlandsche politiek onveranderd.
In de Spaansche communique's wordt o.a.
.gezegd, dat een personeelswisseling in ce
regeering van een totalitairen staat een vol
komen natuurlijk en gezond verschijnsel is.
)e geschiedenis, welke de afgeloste mannen
lebben gemaakt en de verdiensten, die zy\
lebben verworven voor het nationale wel-
ijn, blijven door de aflossing onaangetast.
Onze binnenlandsche politiek wijkt niet
.„van haar rechten weg af en onze buiten-
landsche politiek wordt gevoerd in den
geest van onze gesneuvelde helden.
Wij hebben slechts één binnenlandsche
en buitenlandsche politiek, evenals wij ook
naar één en dezelfde regeering, een en
lenzelfden Caudillo en één en hetzelfde
■aderland hebben. Deze politiek is zonder
aartstocht, waakzaam en berust in de hand
van een man. wiens vuist het zwaard om
klemt
De reorganisatie van de Spaansche re
geering heeft in Berlijnsche politieke krin
gen geen biizondere verrassing gewekt, om
dat men hier van de ontwikkeling, welke
tot het benoemen van nieuwe persoonlijk
heden in het kabinet op de hoogte geweest
!s. Wanneer men in kringen, welke in nauw
contact staan met de Wilhelmstrasse bii de
beoordeeling van den toestand een zeer
groote terughoudendheid aan den dae legt.
dan geschiedt dit o.a. mede door het feit. dat
men er hier rekening mee schijnt te hou
den, dat generaal Franco in een regeerings-
verklaring een uiteenzetting zal geven over
den koers van de binnen- en buitenlandsche
politiek van het nieuwe kabinet Desniette-
lin kan men in dezelfde kringen constatee-
;n. dat de nieuwe mannen in het Spaansche
labinet sympathiek beoordeeld worden en
dat vooral de nieuwe minister van buiten
landsche zaken beschouwd wordt als een
Positief element voor de samenwerking tus
schen Spanje en oe mogendheden van de
Europeesche nieuwe ordening.
In hardnekkige gevechten werden 25 vlieg
tuigen door Italiaansche en Duitsche jagers
neergeschoten. Een formatie Italiaansche
vliegtuigen niet grooten actieradius bombar
deerde de streek der raffinaderijen te Haifa,
veroorzaakte branden en trof een goederen
trein. Alle vliegtuigen keerden op hun basis
terug."
De schade te Messina.
De Paus heeft den aartsbisschop van Mes
sina, mgr. Paino, in particuliere audiëntie
ontvangen. Officieel wordt hieromtrent door
het vaticaan medegedeeld, dat de aarts
bisschop zich op het oogenblik in de 'eerste
plaats bezig houdt met het herstel van de
zware schade, welke te Messina aan tal van
kerken en kerkelijke gebouwen is aangericht
bij het recente bombardement door Engelsche
vliegtuigen. De schade aan de kathedraal
van Messina wordt op .verscheidene millioenen
lires geraamd. De plannen voor den opbouw
der vernielde kerkelijke gebouwen van Mes
sina zijn reeds opgesteld, doch zullen pas
worden uitgevoerd, wanneer het gevaar
voor nieuwe Britsche bombardementen niet
meer bestaat.
Caïro geen open stad.
Duitsche regeering publiceert
Fransch document.
Door een document, dat onder Fransche
buitgemaakte stukken is aangetroffen en
thans door het Duitsche mifiistérie van bui
tenlandsche zaken aan de openbaarheid is
prijsgegeven krijgt de nu ongeveer twee jaar
geleden bekend geworden weigering der Brit
sche militaire autoriteiten om Cairo tot open
stad te verklaren, bijzondere beteekenis.
Zooals reeds in het kort gemeld, betreft het
een telegram van den toenm&ligen Franschen
ambassadeur te Londen, Corbin, van den 7en
Juni 1940, waarin deze zijn regeering mede
deelt, dat de bevoegde ambtenaar van het
„foreign office" aan een medewerker van de
ambassade heeft medegedeeld, dat het door
de Egyptische regeering dringend gedane ver
zoek Cairo tot open stad te verklaren, door de
Engelsche regeering definitief is afgewezen,
daar een dergelijke maatregel ongewenschte
„militaire nadeeelen" zou opleveren.
Met betrekking hiertoe wordt van bevoegde
zijde verklaard, dat Engeland met dit argu
ment tot afwijzen de aanwezigheid van mili
taire objecten in de Egyptische hoofdstad zelf
toegeeft. Aan den anderen kant schroomt En
geland niet luchtaanvallen op Cairo ..bom
bardeeren van heilige plekken van den Islam
door vliegtuigen van de Spilmogendheden" te
noemen en met represailles te dreigen, ter
wijl het zelf scrupuleus genoeg is zijn mili
taire installaties met miskenning van de be
langen der Egyptische burgerbevolking "ónder
bcschertnihg van de heilige plekken van den
Islam aan te leggen. Het laat zelfs, zooals de
pers te Cairo begin Augustus op bevel van de
Engelsche autoriteiten moest mededeelen,
door generaal Stone ieder, die den gerecht
vaardigen wensch van de inwoners van Cairo
van verwijdering van deze haarden van ge
vaar voor de burgerbevolking nog verder
durft te uiten, bedreigen met vervolging vol
gens het oorlogsrecht.
Duitsche politieke kringen, die in nauw
contact staan met de Wilhelmstrasse, zien er
van af reeds thans een antwoord te geven
op de ongetwijfeld interessante vraag of, en
hoe, Duitschland en Italië de consequenties
zullen trekken uit het gisteren door de pu
blicatie van het document bewezen feit, dat
Engeland om militaire redenen Cairo niet tot
open stad wil verklaren
Aansl. Cairo.
Egyptische reactie.
Een delegatie Egyptische parlements
leden en hoogwaardigheidsbekleeders
heeft tot den minister-president Nahas
Pasja opnieuw het verzoek gericht. Cairo
tot open stad te verklaren.
De delegatie wees ei op, dat de omgeving
van Cairo den laatsten tijd aan Herhaalde
luchtaanvallen is blootgesteld geweest en dat
het gevaar, datde bevolking, die in ontoe
reikende schuilplaatsen haar toevlucht moet
zoeken, loopt, uitsluitend te wijten is aan de
aanwezigheid van Britsche troepen te Cairo.
Nahas Pasja heeft aan de delegatie geant
woord. dat de Engelsche militaire autoritei
ten nooit zullen toestaan dat Cairo tot open
stad verklaard wordt.
Op een desbetreffende vraag werd in de
Wilhelmstrasse medegedeeld, dat tot dusverre
geen reactie uit Engeland beschikbaar is op
de Duitsche publicatie over de motieven,
waarom de Engelschen Cairo 'niet tot open
stad verklaren.
Naar het Turksche telegraafagentschap uit
Cairo meldt, heeft Willkie een onderhoud van
drie uur met den Egyptischen minister-presi
dent. Nahas Pasia. gehad.
Volgens een Reuterbericht uit Cairo heeft
Koning Faroek den Amerikaanschen gezant,
Nfartin Kirk en Wendell Willkie ontvangen.
Nasleep van den moord
op Hevdrieh.
Officieel wordt het volgende bekend ge
maakt: Het Standgericht te Praag heeft in
zijn openbare zitting van 3 September den
ouderling van de Tsjechisch-orthodoxe kerk
te Praag, Jan Sonnevend, den bisschop van
deze kerk. Gorazd (burgerlijke naam Ma-
tej Pavlik). den kapelaan van de orthodoxe
Carolus Borromeus kerk te Praag, dr. Wla-
dimir Petrek en den predikant aan dezelfde
orthodoxe kerk. Vaclav Cikl, tot den dood
door den kogel veroordeeld en het vermogen
der vier beklaagden verbeurd verklaard. Het
vonnis is Vrijdag voltrokken. De beklaag
den hadden de moordenaars van den S.S.-
Obergruppenführer Heydrich, alsmede nog
vijf valschermagenten in de Carolus Bor
romeus kerk verborgen gehouden, verzorgd
en geholpen.
Nieuwe overeenkomsten
Washington—Londen.
Te Washington zijn tusschen de Ver. Sta
ten en Groot Brittannië overeenkomsten ge
sloten. waarbij voornamelijk een regeling tot
gemeenschappelijk beheer van de hulpmid
delen der beide landen beoogd wordt.
Op grond van deze overeenkomsten zal
Groot-Brittannië moeten instaan voor de
kostelooze ravitailleering van de Amerikaan-
sche strijdkrachten, die op Britsch grondge
bied èn in het Britsche Rijk gestationneerd
zijn.
160 OPVARENDEN BIJ RAMP VAN
EAGLE OMGEKOMEN.
De Britsche admiraliteit maakt bekend,
dat bij den ondergang van het vliegkamp-
schip Eagle in den convooislag bii Malta in
totaal 160 leden der bemanning zijn omge
komen.
De uitspraken in het proces te Utrecht
Blik op het havengebied van Dieppe. Hier trachtte hel Anglo-Amerikaansche
expeditiecorps binnen te dringen. Rookende huizen getuigen van den harden
strijd, die hier geleverd werd. (Orbis Holland SS-PK Roth Pax-Holland c).
Na een uitvoerig requisitoir* van den
Staatsanwalt luidden de eischen tegen de
acht verdachten in het sabotageproces te
Utrecht als volgt:
Fr. A. Kolder, metaalbewerker, 38 jaar,
doodstraf. K. den 3raven, metaalbewer
ker, 24 jaar, doodstraf. G. Schuurman,
arbeider Nederl. Spoorwegen, 25 jaar.
doodstraf. FT. Greefkens schilder, 27 jaar,
doodstraf. Levie Roodenburg, bakker, 23
jaar, doodstraf. M. van der Steen, draaier.
21 jaar, doodstraf.
P. D. van Straeten. bouwvakarbeider. 33
jaar, tien jaar tuchthuisstraf, terwijl de eisch
tegen den 57-jarigen loodgieter W. E. T. Fal-
lentin werd uitgesteld in verband met het
aanhangig maken van een nieuw proces tegen
den verdachte.
Vrijdagmorgen werd de zitting van het
Duitsche Óbergericht begonnen met het ver
hoor van den getuige a décharge G. Hoogen-
doórn, die op verzoek van den verdediger
van den verdachte Der, Braven mededeelde,
hoe Den Braven bekend stond. Volgens get.,
die verdachte heel goed ken<je, was Den
Braven een jongen van Christelijkên huize,
wiens rustige verschijning altijd de aandacht
had getrokken. Ook zijn patroons waren zeer
tevreden ove»hem, hetgeen uit getuigschriften
bleek. Hoe Den Braven tot zijn communisti
sche actie was gekomen, kon getuige niet
verklaren. Vermoedelijk h hij uit zijn even
wicht geraakt door den oorlogstoestand.
Hierop werd de zitting voortgezet met ge
sloten deuren.
Aan enkele verdachten werd door den pre
sident opheldering'omtrent bepaalde punten
gevraagd. Ten slotte werd door een der rech
ters uitvoerig het bewijsmateriaal, gevonden
tn geschriften, pamfletten cn vlugschriften,
voorgelezen.
De motivcering.
Om half twaalf was het woord aan den
Staatsanwalt, die zijn requisitoir begon
met de opmerking, dat, alhoewel de com
munistische partij officieel was verboden,
de leiding niet heeft opgehouden tegen
het Nationaal-Socialisme en tegen het
Duitsche Rijk te hetzen. De kopstukken
van de C.P.H. zijn wel zoo verstandig ge
weest zelf buiten schot te blijven. Wij
hebben aldus spr. aldoor gehoord
over Lien, Karei en anderen, maar de
verdachten uit dit proces wisten zelf niet
eens wie deze personen waren en wat zij
in hun schild voerden.
Min of meer argeloos hebben deze verdach
ten zich laten gebruiken, al was hun natuur
lijk heel goed bekend, met welk een staatsge
vaarlijk werk zij zich ophielden Maar de
kopstukken van dc communistische partij
lieten deze verdachten het vuile werk doen.
zooals schendlectuur in elkaar zetten, die te
verkoopen en met deze geschriften onder de
aTbeiders in de groote bedrijven tegen
Duitschland en de Mussertbeweging te sto
ken. Naar spr.'s oordeel is Levie' Roodenburg
een der hoofdschuldigen uit dit proces. Hij
was het hoofd van een sohdariteitsgroep en
deelde de lakens uit. Zijn streven was gericht
tegen het Nat. Socialisme in Duitschland en
Nederland en hij heeft eerlijk bekend, dat zijn
doel was de vernietiging van het Nationaal
Socialisme. Door hem is ae jongste van de
verdachten, de 21-jarige Van der Steen, even
eens actief voor het communisme gevonden.
Zoo jong als hij is, zoo groot was zijn activi
teit. Hij liet zich letterlijk voor elk werk
bruiken.
In Utrecht werd het dezen verd. te heet
onder de voeten en daarom week hij uit naar
Amsterdam, waar hij minder kans had ontdekt
te worden. Het valsche persoonsbewijs, dat
de politie bij zijn arrestatie op hem vond, wijst
er op, hoe geraffineerd men in zijn kringen
te werk ging. Wat Verstraeten betreft: spr.
had eerst aangenomen, dat hij aldoor had
staan liegen. Daarom had men zijn vrouw gé
hoord en toen was gebleken, dat hij toch voor
een deel de waarheid had gesproken. Zijn
aandeel in deze sabotage-actie is minder
groot geweest dan van de anderen. Daarom
zal spr. voor hem een mildere straf vragen.
De figuur Greefkens is psychologisch heel
merkwaardig. Wat hij voor de communistische
partij heeft gedaan valt niet gemakkelijk in
één zin samen te vatten, maar men kan ge
rust zeggen, dat deze verd een der eersten
uit de partij is geweest Dat hij zich in de ge
vangenis z.g. tot het Nat Socialisme heeft
bekeerd, is als symptoom interessant, doch
heeft voor spr. geen enkele waarde.
Schuurman was, ondanks zijn raadselachtige
verklaringen, waar niemand, en hij zelf het
allerminst, iets van begreep, in ieder geval
communistisch geörienteerd Dat hij meer
van deze affaire weet dan hij thans heeft los
gelaten, staat voor spr. vast. Den Braven
heeft openlijk gezegd anti-Duitsch te zijn.
Dat op zichzelf zal het Óbergericht niet in
teresseeren. Dat hij echter zijn anti-Duitsch
zijn op deze wijze heeft meenen te moeten
uiten, wordt hem wél kwalijk genomen De
verd. Fallentin heeft, naar is gebleken, met
deze zaak wel iets te maken maar niet veel
Daarom zal zijn zaak uit dit proces worden
gelicht en zal een nieuw proces tegen hem
begonnen worden, waarbij personen, die verd.
heeft genoemd, betrokken zullen worden.
Aan het einde van zijn requisitoir zeide de
Staatsanwalt. dat hij zich zou houden aan
hetgeen de verdachten hebben bekend. Dat is
al erg genoeg. Zij hebben zich in zeer ernstige
mate schuldig gemaakt aan overtreding van
art. 1 van de verordening tot afweer van sa-
botagehandelingen van Oct. 1941 en van art.
8 van de verordening van den Rijkscommis
saris inzake de Ordnungsschutz. Daar het
hier een politiek proces betreft, zal geen cle
mentie worden toegestaan
Nadat tolk aan de verdachten de straf
fen had voorgelezen, welke mededeeling uiter
lijk zonder eenige emotie werd aangehoord,
was het woord aan de verdedigers
Hedenmorgen om 11 uair heeft de pre
sident van het Óbergericht de vonnissen
uitgesproken in lret proces tegen de 8 com
munisten, die zich hebben schuldig gemaakt
aan het vervaardigen, vermenigvuldigen en
ersprelden van communistische lectuur.
Spr. deelde mede, dat het Óbergericht bij
Greefkes mindere toerekeningsvatbaarheid
ln acht had genomen.
De
nissen luidden:
F. A. Kolder doodstraf (eisch dood
straf).
K. den Braven doodstraf (eisch dood
straf).
G. Schuurman, doodstraf (eisch
doodstraf).
L. Roodenburg, doodstraf (eiscli
doodstraf)
F. Greefkes 15 jaar tuchthuis (eisch
doodstraf).
M. van der Steen 15 jaar tuchthuis (eisch
doodstraf)
P. D. Verstraeten. 8 jaar tuchthuis (eisch
10 jaar tuchthuis).
Vor zoover het de tuchthuisstraffen be
trof met aftrek van het vóorarrest. De i.n
beslaggenomen papieren zijn verbeurd ver
klaard. terwijl de verdachten werden ver
oordeeld in de kosten van het proces.
Oorlogsraad te Washington
bijeen.
Het lcidersvraagstuk.
De Geallieerde oorlogsraad van den Stillen
Oceaan is Donderdag in het Witte Huis te
Washington bijeengekomen.
Het probleem goede militaire leiders in
dezen oorlog tc vinden, bestaat niet alleen
in Groot-Brittannië, doch ook in de Ver.
Staten, zoo schrijft de Sunday Times.
Het heeft in de Ver. Staten de aandacht ge
trokken, dat voor den militairen dienst ge
schikte lieden geen ambitie voor het officiers-
beroep aarr den dag leggen en het „soldaten
dom" als een nuttelooze verspilling, van tijd
en energie beschouwen.
Volgens Amerikaansche opvatting, die van
,Oudsher z.eer materialistisch is geweest, werpt
de militaire looptban ook te weinig geldelijk
gewin af. Amerikanen, welke uit oorlogvoe
rende landen in hun vaderland terugkeeren,
constateeren overigens, dat de Amerikaan
sche openbare meeening nog steeds ieder be
grip voor de draagwijdte van dezen oorlog
mist Plezier en zaken némen nog steeds in
de gedachten der Amerikanen de eerste
plaats in.
Canada moet meel aan
Sowjet-Unie leveren.
Het verlies van belangrijke graangebieden
in Rusland heeft reeds drastische gevolgen
gehad. Naar uit Ottawa wordt gemeld, moest
Canada gedurende den laatsten tijd reeds
groote hoeveelheden meel aanjde Sovjet-Unie
leveren Hierdoor is hel transportprobleem
van de Geallieerden echter nog grooter ge
worden, daar door de meelleveranties aan de
Sovjet-Unie het aantal schepen, dat beschik
baar js voor het vervoer van oorlogsmate
riaal en troepen nog kleiner is geworden
Aanslag op kazerne in
Noord-Ierland.
Vrees voor de I.R.A.Je Londen.
Donderdagnacht heeft men een poging ge
daan om de politiekazerne te Randaltown in
hef graafschap Antrim in de lucht te doen
vliegen. Een tijdbom ontplofte buiten de
kazerne, waardoor het gebouw werd be
schadigd en een sergeant gewond.
De wacht voor regeeringsgebouwen en
andere belangrijke punten te Londen is
versterkt door detectives en personeel van
Scotland Yard. ter voorkoming van even-
tueele daden van weerwraak door Iersche
nationalisten.
Volgens het Zweedsche blad Göteborgs
Posten is de gebeurtenis voor de leden van
de I.R.A. een welkome gelegenheid om op
alle mogelijke manieren uiting te geven aan
hun ontevredenheid over de aanwezigheid
van buitenlandsche soldaten. De oude strijd
om de ondeelbaarheid van Ierland is her
leefd.
Inkomsten- en Vermogens
belasting.
De waarnemend secretaris-generaal van
het departement van Financiën, de heer H
Postma, deelt mede:
Velen zullen in de afgeloopen maanden
reeds een biljet hebben ontvangen, waarop
zjj aangifte moesten doen van het inkomen,
dat zij in 1941 hebben genoten. Zij. die een
dergelijk aangiftebiljet tot dusver niet heb
ben ontvangen, zijn verplicht het eigener
beweging ten spoedigste alsnog aan te vra
gen, en wel door middel van een brief of
briefkaart aan den inspecteur der belas
tingen over de plaats, waar zij op 31 De
cember j.l. woonden. Van bevoegde zijde
wijst men er op, dat van deze verplichting
;lechts ontslagen zijn degenen, die voor 1941
reeds (voorloopig of definitief) zijn aange
slagen, en degenen, die redelijkerwijs kun
nen aannemen, over 1941 naar de wettelijke
bepalingen geen inkomstenbelasting ver
schuldigd te zijn. Wie daaromtrent twijfelt,
wende zich tot den inspecteur der belas
tingen Nalatigheid in de vervulling van de
bedoelde verplichting wordt gestraft met
een geldboete, die 2.000 kan beloopen.
Gelijke verplichting tot het aanvragen van
een aangiftebiljet berust op hen. die naar
den toestand op 1 Januari 1942 voor een
aanslag in de vermogensbelasting in a
merking komen, doch aan wie voor dit jaar
nog geen aangiftebiljet is uitgereikt.
Hierbij zij er nogmaals op gewezen, dat
voor bepaalde groepen van personen (o.
de meeste ongehuwden) thans naar een
verfnogen van 8.000 reeds belasting ver
schuldigd is.
De strafmaat bij de prijs
berechting.
Begrip „prijsopdrijving" wordt niet meer
gehanteerd.
Derde en laatste spreker op de perscon
ferentie, dezer dagen door den dienst van
den gemachtigde voor de prijzen belegd in
hét departement voor Volksvoorlichting
en Kunsten, was mr. J. A. M Pott. hoofa
der afdeeling.
Spreker onderscheidde in het algemeen
vier soorten verdachten: a. Zij, die te goe
der trouw te veel verdienen (juridisch
gezegd: aantoonen, dat zij de overtreding
niet nebben kunnen vermijden);
b. Zij, die gebrek aan discipline vertoo-
nen, dus tijdelijk onwilligen ziin;
c. De in normalen tijd bonafide zaken
man, die nu van de tijdelijke omstandig
heden wil profiteeren;
d. De zwarte handelaar.
Voor elk der vier is een ander straf-
ecept. C en d worden uiteraard het
scherpst aangepakt.
Bij de strafoplegging wordt afgeweken
van de klassieke "methode, dat hij het
zwaarst gestraft wordt, die de grootste
schuld heeft, en in moreel opzicht het
zwaarste vergrijp heeft begaan. Natuurlijk
staan deze factoren ook bij de prüsberech-
ting op den voorgrond, maar even zwaar
weegt en moet wegen de factor, of de over
treding al dan niet begaan is op een voor
de volkshuishouding vitaal punt. Het kan
dus gemakkelijk voorkomen, dat iemand,
die minder schuldig is dan een ander,
toch veel zwaarder wordt gestraft, omdat
hij „werkzaam" is op een terrein, waarop
geen enkele inbreuk kan worden geduld.
Het spreekt vanzelf, dat in een geval, als
hier bedoeld, de persoonlijke en gezins
omstandigheden, benevens de kapitaal
kracht of de liquiditeit van den delinquent,
op den achtergrond geraken. Een veel voor
komend misverstand, vooral bij advocaten,
is dit, dat in dergelijke gevallen nauwkeu
rig de winst zou moeten worden uitgere
kend, om tot een rationeele boete-opleg
ging te kunnen geraken. Dit isl hierboven
wel weerlegd. Het uitrekenen van de winst,
welke inderdaad in vele gevallen ge
schiedt, heeft geen andere bedoeling dan
dat de straf in het algemeen nimmer ge
ringer mag wezen dan de onrechtmatig
verkregen winst.
De typische instelling van net prijs-
berechtingsapparaat tegenover de wette
lijke voorschriften brengt uiteraard mede
een groote ongevoeligheid voor allerlei
chicanes, welke te berde worden gebracht.
Het begrip „prijsopdrijving" kent de
prijsberechting niet meer als wettelijk
begrip. Dit wordt opgemerkt, omdat
men het nog veel gebruikt en menigeen
het daarbij zelfs vastkoppelt aan dc
theorie der vervangingswaarde, welke
voor de prijsberechting uit den aard
der zaak in geen enkel opzicht aan
vaardbaar is.
De samenwerking met accountants van
goede reputatie van de verdediging is vol
gens mr. Pott zeer gelukkig geweest. Bij
.ie advocaten waren de ervaringen wel eens
minder bevredigend. Het komt voor, dat
zij te formalistisch zijn en de rechtsgeldig
heid der voorschriften in twijfel trekken,
waarbij zij dan wel eens vergeten op de
zaak zelf in te gaan.
De pogingen, in verschillende bedrijven
gedaan, om de aansprakelijkheid door
middel van contracten op het personeel af
té wentelen, zijn zinloos. Het hoofd van
een onderneming blijft aansprakelijk.
De toenemende werkzaamheden van de
afdeelinê prijsberechting blijken uit de
volgende cijfers. Het aantal behandelde
zaken bedroeg in 1941 in Maart: 446,
April: 549, Mei: 1303, Juni: 2006. en in de
zelfde maanden van 1942 reso. 5569, 6126,
6158, 6347.
ALS U BETAALT KUNT U JENEVER
KRIJGEN.
De Haarlemsche politie heeft proces
verbaal opgemaakt tegen een 46-jarigen
wijnhandelaar, die verschillende soorten
en merken dranken, die moeilijk te krijgen
zijn, voor zeer hooge prijken verkocht. Zoo
vroeg hij voor cognac van f 9,per flesch
f 18.voor jenever van f 5,per kruik
van 1 liter f23,50 en voor limonade (sur
rogaat) van f 0,80 de flesch f 1.50.
Bij hem werden in totaal 600 fleeschen
wijn, 9 flesschen cognac, 9 flesschen jene
ver en 1 kruik alcohol in beslag genomen.
PERSONALIA.
Gesaagd voor diploma B Scheepswerk-
tuigkunde. de heer A. Boellaard te Haar
lem.
BRUTALE VISCHDÏEFSTALLEN TE IJMUIDEN
Reeds geruimen tijd heerschte het vermoeder.,
dat leden van de bemanning van eenige vls-
schersscheperj. die te IJmulden aan de markt
komen, zich aan diefstal van visch schuldig
maakten. De politie ging hun gangen na en be-'
trapte hen Donderdagmorgen bij de aflevering
van een partij \1sch. welke zij aanvankelijk ln
een openbaar urinoir, waarbij een ha»dlangei
jde wacht hield, hadden verborgen. De visch
werd aldaar door een opkooper met een auto
afgehaald. Op dit moment greep de politie ln. De
wachtman en de opkooper. belden Katwljkers
werden gearresteerd.
•s Avonds werden nog eenige opvarenden va:i
sn Umuidensche trawler per overx'alauto naar
het hoofdbureau van politie weggebracht, ter
wijl Vrijdag twee opvarenden werden gearres
teerd.
Tapansche landingstroepen op
Kleine Soendaeilanden.
Volgens een bericht van den zender van
Tokio, afkomstig van het eiland Timor
zijn verscheidene der Kleine Soenda
eilanden door Japansche landingstroepen
bezet. Daardoor is het voornemen der
Geallieerden om de kleine eilanden voor
hun plannen te gebruiken verijdeld.
ROOSEVELT EN DE JEUGD.
Bs. Als Roosevelt spreekt.... dan
stapelen de enormiteiten zich op. Toch is
dat niet zoo erg als -het wel lijkt, want de
man kan zich, evenals Churchill, tegenover
zijn publiek iets permitteeren; men slikt
het wat graag. Wat in deze kringen bij een
spreker van de spilmogendheden. gesteld
voor een oogenblik, dat die zfjn toevlucht
nam tot eenzelfde politiek als de man uit
het Witte Huis, aanleiding geven zou tot
een waar Indianen-gekrijsch, waarbij ieder
woord op de goudschaal der publieke ge
rechtigheid gewroken werd. heeft bij Roo
sevelt een dol succes, men klapt in de han
den als opgetogen kindertjes wanneer juf
beloofd heeft morgen het verhaal van de
wolf en de zeven geitjes te zullen voor
lezen.
In zijn nieuwste toespraak die Roosevelt
voor de Internationale Studentenbijcen-
komst heeft gehouden, zijn de handjes
weer eens op elkaar geslagen, toen hij zei-
de, dat de jeugd der wereld van dc spil
niets kan verwachten, „behalve den dood".
De zaak der Vereemgde Staten, van Enge
land en van de.Sovjet Unie, zoo zeide
hij verder, is vooral de zaak van de jeugd.
Van de jeugdorganisaties van Hongarije,
Bulgarije. Kroatië en Italië, constateerde
hij, dat zij er slechts waren om kanonnen-
vleesch te leveren en hij ging zelfs zoo ver,
maar dat kan hij zich immers permittee
ren. onmiddellijk hierop tot de jongelui die
opgeroepen zjin voor den strijd tegen de
spilmoeendheden dc uitnoodiging te rich
ten heldenmoed te toonen en den dood
niet te schuwen.
,JDe jeugd heeft het meest te lijden ge
had. Daardoor is zij bezweken voor de
verlokkingen van „duistere machten", ate
riepen „de democratie is dood". Na* dezen
oorlog zal men ervoor zorgen, dat de jeugd
der geallieerde volken niet zooals den laat
sten keer lijden zal onder een economische
chaos. Hij motiveerde dit daarmede, dat de
V.S., Engeland en het bolsjewisme dan
voor de eerste maal in de wereldgeschie
denis een ware wereldbeschaving aulieo
scheppen.
Over deze rede van Roosevelt heelt de
Reichsleiter voor de Duitsche jeugdopvoe-
dlng Baldur von Schirach verklaard, dat
niemand minder dan Roosevelt geschikt Js
een boodschap te richten tot de jeugd der
wereld. Op het gebied der jeugdverzorging
hebben de Ver. Staten, behalve een opper
vlakkige nabootsing van Europeesche op
voedingsinstellingen niets gepresteerd. Zij
komen met hun eigen kinderen niet klaar,
maar gelooven de kinderen van anderen te
kunnen opvoeden. Hun jeugd heeft geen
idealen, geen Itultuur en geen leiding, noch
gemeenschap, noch een doel dat werkelijk
waard is om voor te leven. Mevrouw Roo
sevelt heeft tien dagen geleden toegegeven,
dat de verwaarloozmg der Amerikaansche
jeugd schrikwekkend toeneemt.
In de Vereenigde Staten loopen vier mil-
lioen jeugdige personen verwilderd en zon
der werk rond. Er bestaat geen algemeene
jeugdorganisatie, die zich het lot der jeugd
zou kunnen aantrekken. Voor 90.000 kreu-
?ele en 45.000 blinde'of halfblinde, alsmede
millioen hardhoorende kinderen bestaat
in de V.S. geen enkele inrichting \;an on
derwijs. Het paedagogisch instituut der
Carnegie Stichting heeft op 1 October 1941
vastgesteld, dat er in de V.S. 4,3 millioen
analfabeten zijn. hetgeen Roosevelt op een
persconferentie in Mei van dit jaar heeft
bevestigd. Juist Roosevelt, die voortdurend
uit naam van de menschelijke bescnaving
het woord neemt, moest het duidelijk zijn,
dat de toestanden onder de Amerikaansche
jeugd de grootste schande zyn voor de be
schaafde nienschheid.
Duitschland is in 1933 begonnen het
ideaal van een nieuwe sociale ordening op
den grondslag van nationale vrijheid en
sociale rechtvaardigheid tc verwezenlijken.
Wie in Amerika zijn kinderen een werke
lijk goede schoolopleiding wil geven moet
hen naar kostbare particuliere scholen stu
ren. In Duitschland worden de jeugdige
personen die het meest presteeren. onge
acht hun stand uit openbare middelen op
gevoed en onderwezen.
Wat wil Roosevelt de wereld geven?
Koelkasten, radio-apparaten, jazzmuziek
en film vormen geen oplossing voor de pro
blemen van de wereld. Deze heeft behoefte
aan ideëele goederen, zooals deze tot uit
drukking zjjn gekomen in de werken van
de groote zonen van Europa.
Niet Europa is thans de oude wereld,
doch Amerika, want de nieuwe wereld ligt
daar, waar een nieuw geloof werd geboren
en waar een geestdriftige ieugd voor dit
geloof strijdt.
Europa zal dezen oorlog winnen en dan
zal de oude wereld de nieuwe zijn".
Tot zoover deze spreker. Roosevelt kan
het er vooreerst mee doen en toch maken
wij ons geen illusies, stellen wij ons niet
voor, dat de kringen waarvoor deze woor
den beteekenis hebben, er op reageeren zul
len op de eenige en juiste wijze waarop
dit mogelijk is.
Tegenover onze democratische jeugd-
kringen, die zich vereenigen op ^acophoni-
sche uitspattingen van hot-jazz, die zich het
best gevoelen etend, likkend, rookend en
leuterend bij de oerwoud-rhythmiek van
saxophonen en trompetten, bij de opwin
ding en verhitting van de „kuituur", welke
ons uit Amerika en Engeland werd ge
ëxporteerd, behoeft men niet van „ideëele
goederen" te spreken en nog minder van
gemeenschapsbelang, van strijd en dienen.
Roosevelt heeft gesprokendus juicht
de democratische jeugd en met haar de op
voeders. die aan deze verwording schuld
hebben.
De Jeugdstorm gaat intusschen met op
geheven hoofde, zich bewust van zijn
taak. verder.
Beukenbladeren als tabak en
bedvulling.
Maar voor 35 cent per 100 gram.
Het ropkgrage deel van de Nederland-
sche bevolking zal. wil het zijn tabakrant
soen aanvullen, zich het genot van „Edel
Sortie Blad" moeten gaan ontzeggen. De
inspecteur .voor de prijsbeheersching te
's-Gravenhage heeft nl dezer dagen we
gens overtreding der prijsvoorschriften
den fabrikant van dit product, dat'ter ver
vanging van tabak door hem in den handel
werd gebracht, een boete van 2500.
opgelegd en heft bovendien voor den tijd
van drie jaar verboden in surrogaten te
handelen. v
De veroordeelde, J. W. Roeloffs, Hase-
broekstraal 62 te Den Haag, is in Decem
ber 1941 begonnen met de vervaardiging
van suggoraat voor tabak; daartoe betrok
hij groote hoeveelheden beuken- en eiken
bladeren uit Apeldoorn en liet deze blade
ren eenige bewerkingen ondergaan, zoo
als schoonmaken en snijden. Vervolgens
verpakte hij het goed in zakjes van 100\
gram en bracht het onder den naam „Edel
Sortie Blad van Hollandschen bodem" te
gen den prijs van 1 2.50 per k g. in den
handel. Hij adviseerde den winkeliers de
klanten f 3.50 cn 4.-t- in rekening te
brengen, dit is 35 en 40 cent per 100 gram,
hetgeen voor afgevallen beukenbladeren
wel iets te hoog is.
Roeloffs vertelde bij het verhoor, dat hij
het aan de winkeliers overliet, waarvoor zij
het „Edel Sortie Blad" wilden laten door
gaan. Volgens hem kon het echter alleen
dienen voor pijptabak of voor bedvulling.
De inspecteur, die den naam Roeloffs in
verband met andere surrogaten reeds ver
scheidene keeren onder oogen heeft gehad,
achtte het naast een hooge geldboete nood
zakelijk aan Roeloffs te verbieden voor den
tijd van drie jaren handel te drijven in
surrogaten.