Haarlemsche Courant
NA DRIE JAAR OORLOG
Terreinwinsten bij Stalingrad.
A
Beperkte dienstregeling voor de tram.
J87e Jaargang No. 211
inement p. week 0,26, p. maand 1,15, p. kwartaal 3,42,
ineo p. post 3,73, losse nummers 6 ceni. Advertenttën 3—15
3,elke m.m. meer 20 cent. Reclames dubbele prUs.
I,; jtidvertentleabonneraenten 1500 m.m. 12 cent p. m.m. Kennemer
'ltle 3—15 m.m. 1,20. Abonnement 1500 m.m. 5 cent p. m.m
Nieuwsblad voor Noord-Holland
Itr.t Grafisch* BedrUven Damlate
Wnd Hoofdredacteur» J. V. SA ODEWTNS
Verschijnt dagelijks behalve op Zon-
Dinsdag 8 September 1942
Bureaux Haarlem: Gruuie Houtstraat 93, Bijkantoor; Soenda-
plelD 37. Tel. Directie 13062. Hoofdredactie 15054. Redactie 10SOO,
Administratie 10724. 14625. Soendapleln 12230. Postgiro 1349S8-
Directie PH. A. MEES -
PEEREBOOM.
i
108 vijandelijke pantserwagens vernieldOverdag en
's nachts luchtaanvallen op de stad. Ten Zuiden van
Ladogameer verloren bolsjewisten 1200 man aan
dooden.
BRITSCHE AANVAL IN
^EGYPTE AFGESLAGEN.
Juitsche luchtaanvallen aan
"4 Arabische Golf.
IHet opperbevel der Duitsche weermacht
[Olielt mede
i pLZooals in een extrabericht is medegedeeld.
dc land- en zeevesting Nöworossiisk,
kt.fc laatste oorlogshaven van belang, die nog
k»ergebleven was voor de bolsjewistische
V. kar te Zeevloot. gevallen. Würtembergsche,
•hefcdensche, Frankische en Hessische divisies
ebben, met medewerking van formaties
^T'Tpemeensche eavallerie, in dagenlang duren-
zware vestinggevechten onder de moei
'leijkste terreinomstandigheden dit trotsche
schkpensucces bevochten. De buit is nog niet
I overzien.
PIJ
eejln den slag om Stalingrad hebben
;1eanitsche en Roemcenschc troepen in zware
(vechten opnieuw terrein gewonnen.
«I<l»nd hernieuwde met gebruikmaking
stirke infanterie- en gepantserde formaties
S 5n hevige ontlastingsaanvallen uit Noorde-
on%e richting op de Duitsche grendelstelling.
Tie aanvallen werden bloedig afgeslagen en
J-fJJ vijandelijke pantserwagens vernield. Pant-
J'-fljrwagens en gemotoriseerde infanterie-
hisies. gesteund door afdeelingen vliegtuigen
^5 luchtdoelgeschut hebben hierin een
iend aandeel. De luchtmacht deed overdag
des nachts aanvallen op de stad. Bovendien
trden in den loop van den nacht vliegvelden
Oosten van de W o 1 g a gebombardeerd.
^en Noordwesten van M e d y n zijn her-
:1de vijandelijke aanvallen, deels in tegen-
ivai, afgeslagen. Bij nachtelijke bomaan-
lllen werden 'vliegveldinstallaties ten Noord-
•sten van M o s k o u en de vijandelijke aan-
ir effectief getroffen.
'en Zuiden van het Ilmenmecr mis-
:ten plaatselijke Sowjetaanvallen. Ten
liden van het Ladogameer werden
teneens verscheidene vijandelijke aanvallen
!t zware verliezen voor den vijand afge-
igen. Bij een tegenaanval werden vijande
lijke strijdkrachten ingesloten en vernietigd.
bolsjewisten verloren hierbij ruim 1200
in aan dooden. Op het Ladogameer werden
>r bomtreffers een bewakingsvaartuig en
sleepboot tot zinken gebracht, een ander
eeiwakingsvaartuig en 3 sleepbooten be
zadigd.
In den Centralen sector van het front
In Egypte werd een vijandelijke aan-
•al afgeslagen. Gevechtsvliegtuigen en
'tuka's opereerden ook Zondag met goede
litwerking tegen Britsche artilleriestel
lingen, concentraties van tanks en auto's
Jen tegen een vliegveld aan de Arabi
sche Golf.
Duitsche jagers schoten in luchtgevechten
vijandelijke vliegtuigen neer. Een 16e vlieg-
ig werd boven de wateren ten Zuiden van
rfoe neergeschoten.
Na enkele vruchteloozf, overdag onderno-
en storingsvluchten deden afdeelingen der
itsche luchtmacht Zondagnacht een aan-
ra< 1 op West-Duitschland. De burgerbevolking
ed verliezen. In woonwijken van verschei-
ne plaatsen, vooral van Duisburg, ont-
onden materieeeleschade en schade aan
bouwen. Volgens de tot dusverre ontvan-
in berichten werden 11 der aanvallende
legtuigen neergeschoten. Zeven andere
iegtuigen verloor de vijand bij vluchten
iar het bezette gebied in het Westen
Lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben
)ndag overdag voor den oorlog belangrijke
3 leien in Zuid- en Midden-E n g e 1 a n d en
ivenwerken aan de Noordoostkust van Enge-
nd met zware bommen bestookt. Des nachts
imbardeerden gevechtsvliegtuigen werven
Sunderland. Talrijke ontploffingen
erden waargenomen.
Zooals in een extra-bericht is medegedeeld
>bben Duitsche duikbooten aan de Oostkust
in Amerika, op den Atlantischen Oceaan
voor de Westkust van Afrika in zware
ivechten 17 in convooi of alleen varende
hepen met een gezamenlijken inhoud van
000 ton tot zinken gebracht.
De strijd in Egypte.
Het Italiaansche weermachtbericht luidt
volgt
„In de centrale zone van het Egyptische
ont is Zondag een gevecht geleverd, waarbij
(pfn vijand gevoelige verliezen werden toe-
ibracht. In luchtgevechten werden 15 vlieg
tuigen neergehaald door Duitsche jagers en
door luchtdoelbatterijen van het landleger
ander vliegtuig, dat door het afweerge-
Wendell Willkie in Turkije.
„Tweede front ligt in N.-Afrika".
n C
Wendell Willkie is te Ankara aangekomen
i een vliegtuig van de Panamerican Airways
Tijdens een ontvangst van journalisten
ufceeft Willkie in de Amerikaansche ambas-
)0 ide verklaringen afgelegd. Hij zeide o.m. dat
aar zijn meening het vaak genoemde „twee-
e front" reeds aanwezig was en wel in
jloord-Afrika. Voorts zeide hij, geen schrïf-
:lijke boodschap voor Turkije te hebben,
och dat hij alleen mondelinge mededeelingen
i ad te doen.
Eerste olieleiding tussehen
Argentinië en Bolivia.
De eerste olieleiding tussehen Bolivia en
irgentinië is' thans in bedrijf genomen. Op
rond van het handelsverdrag tussehen beide
inden, afgesloten op 10 Februari 1941, is de
lieleiding gebouwd door de Argentijnsche
laatsoliemaatschappij. Zij voert de olie van
IK e bronnen in de buurt van Bermejo
ivier naar de Argentijnsche olieleiding in
FX Lgua Blanca, vanwaar de olie over de 66 K.M.
ingc leiding naar het spoorwegstation Elord
oiflfordt gepompt. Vandaar wordt de olie door
inkwagens naar de raffinaderij vervoerd De
Plransportcapaciteit van de leiding bedraagt
II 50 kubieke meter per dag.
Franseli protest tegen
bombardementen.
Di
De leider der Fransche regeering Laval
2*ecft Maandag den Amerikaanschen zaak-
jz elastigde. Tuck, ontvangen wien hij he'
fficieele protest der Fransche regeering we-
lens het bombardeeren van Fransche stede-
ir hand stelde.
schut van Tobroek werd getroffen, viel bij
Bardia in zee. Drie vijandelijke bommen
werpers werden vernield boven het eiland
Sira (Cycladen).
In het centrale bekken der Middellandsche
Zee storttten bij een aanval op een van onze
convooien 4 Engelsche torpeaovliegtuigen in
zee tengevolge van de snelle reactie van ons
escorte. Een vijandelijke duikboot, die door
onze oorlogsschepen werd getroffen, kap
seisde en zonk met den neus naar beneden.'
Britsche vloot naar de derde
plaats verdrongen.
Volgens een door het opperbevel van
de Duitsche weermacht opgestelde ba
lans der sterkte van de Britsche vloot
na drie oorlogsjaren heeft de Britsche
vloot van het uitbreken van den oorlog
af tot eind Augustus 1942 precies een
derde van haar aantal slagschepen,
meer dan de helft van haar vliegkamp
schepen, bijna een derde van haar
kruisers, méér dan een derde van haar
torpedojagers en veel meer dan de
helft van haar duikbooten verloren.
Ook de vlootafdeelingen der Dominion?
werden grootendeels vernietigd. Zoo zijn ei
van het Australische eskader nog slecht?
een of twee kruisers en een paar torpedo
jagers overgebleven. Ook het Britsche es
kader in de Aziatische wateren dat ter ver
dediging van Singapore en Indië uit
eenige zware eenheden was samengesteld,
is vernietigd.
Door deze verliezen heeft de Britsche
vloot haar eerste plaats in de rij der
zeemogendheden moeten afstaan en is
zij naar de derde plaats verdrongen.
I millioen werkdagen in de
V.S. verloren gegaan.
Officieel wordt gemeld, dat de eerste
zeven maanden van dit jaar in de wapen
industrie, 1.1 millioen werkdagen ten ge
volge van stakingen zijn verloren gegaan.
In totaal 300.000 arbeiders hebben bij 728
stakingen hun werkplicht verzuimd.
TURKSCH BULGAARSCHE HANDELS
BESPREKINGEN.
De te Sofia gevoerde Turksch-Bulgaarsche
besprekingen over de vrije levering van Bul-
gaarsche houtskool zijn met positief resultaat
beëindigd. Bulgarije heeft Turkije de levering
van 20.000 ton houtskool toegezegd, terwijl
met de levering onverwijld een aanvang zal
worden gemaakte (E.P.)
MILITAIRE OVEREENKOMST TUSSCHEN
V. S. EN CUBA. -
Het ministerie van buitenlandsche zaken
der V. S. heeft medegedeeld, dat een militaire
overeenkomst van „groote draagwijdte" met
Cuba is onderteekend, die ten doel heeft
meenschappelijke voortzetting van den oor
log door de Vereenigde Staten en Cuba.
Burgemeester van Utrecht
beleedigd.
Caféhouder krijgt een maand
gevangenisstraf.
Voor den Utrechtschen vrederechter had
zich gisteren te verantwoorden de 48-jarige
caféhouder Johannes de Groot, wien belee-
diging van den burgemeester, den heer C.
v. Ravenswaay te laste was gelegd. Op 12
Mei van dit jaar had verd. voor zijn café
des avonds omstreeks tien uur een woorden
wisseling gehad met enkele personen, met
wie hij stond te praten. Het ging over de
politiek en verd. drukte zich over den
burgemeester van Utrecht tegenover iemand
met wie hü van meening verschilde uit met
de volgende woorden: „Die burgemeester
van jullie is ook zoo'n mooie ploert".
Verd. ontkende dezen zin te hebben ge
bezigd. maar twee vrouwelijke getuigen
verklaarden onder eede dat hii deze woor
den had gebruikt.
De officier van justitie merkt in zijn re
quisitoir op, dat dergelijke ernstige belee-
digingen van overheidspersonen, waarin
vaak ook de N.S.B. wordt betrokken, niet
meer door den beugel kunnen. Er is geen
sprake van, dat men dat met een geldboete
zal kunnen afdoen. Spr. requireerde een ge
vangenisstraf voor den tijd van twee maan
den.
Ook de vrederechter was van meen in g.
dat hier een ernstige straf op haar plaats
was. Het feit staat wettig en overtuigend
vast en alleen wegens de omstandigheid, dat
verd. een blanco strafregister heeft, veroor
deelde de vrederechter hem tot een maand.
De groenten- en fruitveiling
Zwijndrecht in verzuim.
En kreeg ƒ10.000.boete.
De Groenten- en Fruitveiling Zwijndrecht
en omstreken heeft in den loop van het vorig
jaar tot tweemaal toe getracht de van over
heidswege voorgeschreven maximum veiling-
prijzen te ontduiken. Zij beriep zich hierbij
de eigendunkelijke interpretaties van
circulaires der groenten- en fruitcentrale Het
merkwaardige-hierbij was wel, dat de con
clusies. welke uit de rondschrijvens werden
getrokken, altijd in het voordeel van de bij
de veiling aangesloten tuinders waren. Bij
den aanvoer der spinazie ging het veiling-
bestuur ervan uit, dat de officieele prijzen
bedoeld waren voor glasspinazie. De spinazie
an den kouden grond zou dus „vrij" zijn en
hoogere prijzen mogen opbrengen. Bij de
aardbeien paste het beter dit om te keeren.
De glasaardbeien zouden vrij zijn en dus
duurder geveild-mogen worden en slechts
voor die van den kouden grond gold de offi
cieele prijs. Er werden dan ook prijzen
varieerend van 52 tot 65 cent gemaakt, terwijl
aan den groothandel hoogstens 50 cent per Kg
berekend mocht worden.
Het onderscheid van „glas" en kouden
grond" kennen de voorschriften echter in het
geheel niet, zoodat hier van een opzettelijke
ohtduiking gesproken kan worden.
Bij de behandeling van deze zaak in hoo-
ger beroep werd evenwel opgemerkt, dat juist
een veilingvereeniging verwacht mag
worden, dat zij de voorschriften op behoor
lijke wijze nakomt en niet tracht zich er aan
te onttrekken. -De Zwijndrechtsche veiling is
dan ook tot een boete van 10.000 veroor
deeld.
Ileze interessante kaart die voor zichzelf spreekt, geeft een duidelijk beeld van de ontwikkeling van den Europeeschen
oorlog gedurende 3 jaren.
De tegenaanvallen van den
vijand bij Stalingrad.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt:
De pathetische oproep, dien radio-Moskou tot
het Roode leger heeft gericht en waarin er op
wordt gewezen, dat het bij de thans aan den
gang zijnde gerechten om leven of dood gaat,
getuigt van het feit, dat Moskou, nu de
sleutelstelling Stalingrad voor de bolsjewisten
verloren dreigt te gaan, zich van den ernst
van den toestand volkomen bewust is. Hier
van getuigen ook de hevige aanvallen, die
de bolsjewisten met buitengewoon sterke
strijdkrachten doch zonder eenig resultaat
hebben ondernomen op de Duitsche sleutel
stelling ten Noorden van Stalingrad. Deze
hebben niet kunnen verhindereri, dat de Duit
sche troepen steeds meer terrein winnen,
evenmin als de ontlastingsaanvallen in het
centrale deel van het front, die van afwis
selende intensiteit zijn. Tn militaire kringen
te Berlijn vermoedt men, dat deze aanvallen
met min of meer groote hevigheid zullen
•oortduren, zoolang Stalingrad nog tegen
stand kan bieden, daar het doel niets anders
is dan het moreel der verdedigers te ver
sterken
56 divisies en 39 brigades
der Sowjets verslagen.
Tussehen "1 Mei en 31 Aug. 1942.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelt mede.
In de zware gevechten aan het Oostelijk
front werden in den tijd van 1 Mei tot 31
Augustus 1942 vooral in den Zuidelijken
sector door de oprukkende Duitsche troe
pen 56 divisies en 39 brigades van het
Roode leger verslagen.
Bijzonder krachtig was het optre
den van dc bolsjewistische pantserbriga
des, die ter ondersteuning van de infanterie
wanhopig probeerden de oprukkende Duit
sche aanvallers tegen te houden. De bolsje
wieken verloren bij deze gevechten dui
zenden pantserwagens.
De Zwarte-Zeevloot zonder
toevluchtsliaven.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt
Na de bezetting van Novorossiik koestert
men hier groote belangstelling voor het Jot
der Zwarte Zeevlqot. Daar Novorossiisk be
trekkelijk weinig uit de lucht gebombardeerd
is, heeft opgetwijfeld een belangrijk deel de
zer vloot de haven kunnen verlaten, doch de
toestand is zoo. dat den bolsjewisten thans
geen havens aan de Zwarte Zee meer ter be
schikking staan, die voldoen aan de eischen,
welke men aan een vlootsteunpunt mag
stellen Van de weinige overgebleven havens
is Batoem wellicht nog de eenige. die de
•loot een toevlucht kan bieden
OPROEP VAN G5RING TOT STROOM- EN
GASBESPARING.
De Duitsche bladen publiceeren een oproep
van Rijksmaarschalk Goring als gevolmach
tigde voor het vierjarenplan, waarin hij de
autoriteiten, bedrijven en huisvrouwen ver
zoekt. elk onnut verbruik van gas en elec-
trischen stroom te vermijden, daar dit voor
de bewapening en daarmede voor de over
winning van belang is In de landen van
onze vijanden zoo verklaarde de Rijksmaar
schalk hierbij o.a. wordt overaj een actie
gevoerd tot besparing van gas "en stroom,
waarbij streng wordt opgetreden Ik vertrouw
op onze vrijwillige medewerking. De oproep
Lot inzicht en hulpvaardigheid van het Duit
sche volk zal ook hier voldoende zijn.
Busdiensten worden
opgeheven.
De directie van de N.Z.H. heeft moeten
besluiten met ingang van Zondag 13 Sep
tember een nieuwe dienstregeling voor de
tramlijnen te maken, welke duidelijk het
stempel draagt van de tijdsomstandigheden.
Tot nu toe heeft men aan de stijgende vraag
naar vervoer het hoofd kunnen bieden
door beschikbaarstelling van de maximale
vervoerscapaciteit. Thans moet echter om
stroom te gesparen tot beperking van de
dienstregeling worden overgegaan.
De dienst op het baanvak Scheveningen
Javabrug zal daarom gestaakt worden en
verder zal de dienstregeling op werkdagen
in de avonduren, op Zon- en feestdagen
den geheelen dag zeer beperkt w orden. Het
inleggen van extra diensten buiten de fo
rensenuren is niet meer mogelijk. Het voor
de uitoefening van beroep noodzakelijk ver
voer wordt dus niet aangetast en er blijfl
op Zon- en feestdagen toch nog gelegen
heid voor vervoer om dringende redenen
bestaan.
De busdiensten van Haarlem naar
Bloemendaal zullen bovendien met in
gang van Maandag a.s. ook op werk
dagen worden opgeheven.
Laatste diensten.
Op werkdagen vertrekken de laatste trams
op de volgende tijdstippen:
ZandvoortAmsterdam 18.43 uur
HaarlemAmsterdam 19.05 uur.
AmsterdamZandvoort 19.15 uur
AmsterdamHaarlem 19.50 uur
HaarlemZandvoort 19.54 uur
ZandVoortHaarlem 20.03 uur
HaarlemLeiden 19.02 uur
LeidenHaarlem 19.02 uur
Van het Soendaplein naar Heemstede ver
trekt de laatste tram op hetzelfde oogenblik
als thans, dus om 21.58 uur, doch voor dien
tijd gaan slechts enkele trams. De laatste
van den zesminuteradienst vertrekt om 19.28
uur en daarna rijden nog trams cmi 19.58,
20.58 uur en ten slotte 21.58 uur.
Van het Sportpark te Heemstede vertrekt
de laatste om 22.35 uur naar het Soenda
plein; de laatste van den zes-minutendienst
om 20.05 uur en verder nog 20.35 en 21.35.
Zon- en feestdagen.
De regeling op Zondagen is beperkt en
op de lijnen ZandvoortHaarlemAmster
dam en LeidenHaarlem wordt om de an
derhalf uur gereden.
De eerste en laatste tram op Zon- en
feestdagen vertrekken:
HaarlemAmsterdam 7.45 u. 18.15 u.
AmsterdamHaarlem 8.45 u. 19.15 u.
HaarlemZandvoort 9.25 u. 19.55 u.
ZandvoortAmsterdam 8.53 u. 17.53 u.
ZandvoortHaarlem 8.53 u. 19.23 u.
HaarlemLeiden 8.32 u. 19.02 u.
LeidenHaarlem 8.32 u. 19.02 u.
Op de stadslijnen wordt een vijftienminu-
tendienst ingevoerd en ook wordt om on
geveer halfnegen begonnen. De eerste ver
trekt om 8.33 uur en de laatste 19.28 uur;
ten slotte rijden, evenals op werkdagen nog
19.58. 20.58 en 21.58 uur.
De eerste ü-am uit Heemstede vertrekt
om 9.10 uur en de laatste van den vijftien-
minutendienst om 20.10; daarna vertrekken
nog trams om 20.35, 21.35 en 22.35 uur.
Ten slotte mogen wij de tramreizigers in
overweging geven goed in te schuiven in de
trams, niet allen dicht bij den uitgang te
blijven staan, opdat de dienstregeling toch
nog vlot uitgevoerd kan worden en talloozen
van de trams gebruik kunnen maken.
i
N'nwornssiisk gévallen. - Een kijkje in de haven van Noworossiisk, dc belangrijke
land- en zeevesting aan de Noord-Oostkust van de Zwarte Zee. welke door de ver
bonden Duitsch-Roeracensche troepen is ingenomen. (Transatlantic Recla Pax Holl.-c)
Donderdagmiddag is een
zonsverduistering waar te
nemen.
Voor den derden keer dit jaar een
eclips! Na twee totale maansverduiste
ringen beide waren dank zij een
volkomen wolkenloozen hemel, uitste
kend waar te nemen ditmaal een
verduistering van de zon: Donderdag
namiddag zal onze zon gedurende ruim
anderhalf uur gedeeltelijk achter de
maan schuilgaan.
Langs een zwak gekromde, schuin
omhoogloopende baan ,zal de maan
schijf hierbij van rechts naar links over
de_ bovenzijde van de zonrieschijf voor
bijtrekken.
Behoudens kleine plaatselijke afwij
kingen gelden voor ons land de volgen
de tijdstippen:
1.17,25 uur. Begin der eclips, de maan
raakt rechtsboven den zonsrand aan.
2.18,18 uur. Maximum der verduiste
ring.
3.19,08 uur. Einde der eclips: het
laatste strookje van den maansrand
schuift linksboven van de zonne
schijf af.
Ook deze verduistering belooft een
interessant verschijnsel te worden:
men zij er echter voorzichtig mee zhn
oogen aan het directe zonlicht bloot te
stellen. De beste bescherming biedt het
tradilioneele beroete glas: ook foto
grafische negatieven kunnen goede
diensten bewijzen.
De schoenen worden
goedkooper.
Ook de sandalen vallen onder deze
regeling.
Tot nu toe heerschten er vrij zonderlinge
toestanden op prijzengebied in den schoe-
nenhandel. Zoo kon het gebeuren, dat een
luxe schoentje, dat voor 25.— was inge
kocht, voor 70.werd geëtaleerd en ook
verkocht. Maar ook op het terrein van he-
minder modieuze schoeisel kwamen mis
standen voor, welke energieke bestrijding
behoefden Weliswaar bestond het voor
schrift. dat de winkeliers in geld op een
zelfde paar schoenen niet meer mochten
verdienen dan vóór 9 Mei 1940, maar :n de
praktijk kwam daar niet veel van terecht,
daar de steeds wisselende modellen en
kwaliteiten een vergelijking uiterst moei
lijk maaktenw Wel werd tegen enkele prij3-
knoeiers, die het heel bar maakten, streng
opgetreden, maar velen, die in werkelijk
heid te hooge prijzen vroegen, bleven bui
len schot.
De nieuwe regeling, welke in de staats
courant van 7 September 1942 gepubliceerd
is, zal er ongetwijfeld toe leiden, dat de
prijzen voor schoeisel lager worden In
deze regeling worden de marges vastgesteld
welke de winkeliers berekenen mogen, zoo
dat thans aan de hand van de inkoop
facturen op eenvoudige wijze de prijzen
gecontroleerd kunnen worden. In deze
regeling zijn alle soorten schoeisel begre
pen, behalve klompen, waarvoor reed
roeger prijzen zijn vastgesteld
Indien het thans voorkomt, dat A-oor een
eenvoudig paar schoenen, sandalen of pan
toffels een te hooge prijs gevraagd wordt
kan snel en afdoende worden ingegrepen
om aan deze ongewenschtc praktijken een
einde te maken.
4msterdamsclie dieven kunnen
naar hartelust rooken.
Tijdens de weekwisseling heeft het in
brekersgilde een goeden slag geslagen in
een grossierderij in rookartikelen, gevestigd
aan den Kastanjeweg te Amsterdam Niet
minder dan 156.860 sigaretten, 2355 siga
ren. 1440 cigarillos en 18 pakjes tabak wer
den ontvreemd.
DE DUIKBOOT.
D. Duitsche duikbooten hebben aan de
Oostkust van Amerika, op den Atlanti
schen Oceaar. en voor de Westkust van
Afrika zeventien schepen met een gezamen
lijken inhoud van 108.000 ton tot zinken
gebracht.
Zóó luiddé het bericht, dat het opper
bevel van de Duitsche weermacht gisteren
bracht en zóó luiden nu al maanden en
maanden lang een- tweemaal per week de
berichten. Telkens maar weer zijn het twin
tig of dertig schepen, die met een geza
menlijke tonnage van een- of tweehonderd
duizend ton hier of daar hun einde hebben
gevonden. En als macabere afwisseling in
ae lange reeks tijdingen van vernietigde
koopvaarders zijn daar de berichten, die af
en toe gewagen van den ondergang van oor
logsbodems. tien-, twintig-, dertigduizend
ton groot, formeele drijvende vestingen of
vliegvelden, wier schijnbare almach^na écn
enkele welgeplaatste torpedo verkeert in
een débacle. waarmede het leven van hon
derden menschen gemoeid is. Namen als
Royal Oak. Courageous. Ark Royal en Eagle
verlevendigen evenzooveel herinneringen
aan de ergste oorlogsverschrikking.
Engeland en Amerika zijn zuinig, zeer
zuinig met het zware materiaal der oorlogs
vloten. Met het koopvaardijschip kunnen
zij niet zuinig zijn, omdat het transport over
zee voor beide landen, in de eerste plaats
voor Engeland, een levenskwestie is. Na-
vigare necesse est varen is noodig! Als
Engeland niet vaart, can verhongert het.
Engeland zonder vrachtvaarders op zijn
kust is ondenkbaar.
Engeland heeft deze vrachtvaart sinds de
zestiende eeuw moeten beveiligen en heeft
daartoe het middel gekozen van de heer
schappij ter zee. Hier zij in het midden ge
laten. of er geen andere wegen waren ge
weest. In ieder geval heeft Engeland zich
eeuwen lang deze heerschappij verzekerd.
Tegen wat dit land ter zee vermocht kon
den andere staten zoo goed als niets stel
len. Pas gedurende de laatste vijftig jaar
heeft Engeland zich moeten bezig houden
met de vraag, of Brittannia wel in de lengte
an dagen de golven zou beheerschen.
Deze heerschappij ter zee had éen drie
voudige beteekenis: Vooreerst een onbe-
vochten machtspositie, in de tweede plaats
het overwinnen van de afstanden door eigen
schepen en zeetransporten en ten slotte con
trole en uitschakeling van de vijandelijke
oorlogsscheepvaart en koopvaardij in het
zelfde zeegebied. Anders gezegd: Engeland
als leidinggevende mogendheid staat en valt
met zijn vloot en al wat de Britsche vloot
bedreigt is een doodelijk gevaar voor de
Britsche machtspositie.
De tragedie voor Engeland is, dat het drie
eeuwen lang iedere-bedreiging met suscces
het hoofd heeft kunnen bieden, doch dat
deze oorlog daarin verandering heeft ge
bracht sinds de duikboot in den slag op de
oceanen werd ingezet. Veel ter verklaring is
niet noodig. Het moge waar zijn. dat. vooral
bij een aanval onder water, de duikboot
tegenover de groote snelheid van vijande
lijke schepen in een moeilijke positie ver
keert, tactische bekwaamheid van den
duikbootcommandant en het gebruik maken
van de omstandigheden veroorloven de
duikboot spoedig, in een'gunstige aanvals
positie te komen, waarbij eén goed' gerichte
drpedo voldoende kan zijn. Doch dit is ten
slotte nog maar het eind-voordeel. Er gaat
aan vooraf, dat de duikboot in staat is, de
groote afstanden op den oceaan te overwin
nen, op zee te blijven en weken lang in ver
afgelegen zeegebieden zelfstandig te ope-
reeren en practisch overal gevaar te ver
oorzaken. Dit kan bij een voldoend aantal
en juist en dapper optreden van de duik
booten ongetwijfeld tot een krachtige be
lemmering. tot een kneveling en zoodoende
ten slotte tot het verlies van de heerschap-
ter zee door den vijand leiden.
Je gevolgen van den inzet van het duik
bootwapen zijn thans, na drie jaren, onmis
kenbaar. Inderdaad staan de Duitsche duik
booten op het punt, in bepaalde zeegebieden
de vijandelijke heerschappij ter zee niet al
leen te verhinderen en uit te schakelen,
doch zelf de heerschappij ter zee uit to
oefenen en hiermede wordt, als hierboven
gezegd, de levenskwestie voor Engeland ge
steld. Aangenomen kan worden, dat per
maand 800.000 ton scheepsruimte voor de
geallieerden -L hoofdzakelijk voor Enge-
iand verloren gaat. Wie aan de kaden
van Amsterdam, Rotterdam of Antwerpen
h®eft gadegeslagen, welk een on
gelooflijke hoeveelheid goederen er in een
behoorlijk vrachtschip van 6000 ton kan
worden opgetast, heeft eenig begrip, wat er
daar enkele dagen geleden tot zinken is
gebracht, toen er zeventien zulke vracht
schepen werden getroffen. En zulk een ca
tastrofe vindt gemiddeld acht maal per
maand plaats. Het verlies is nauwelijks te
becuferen.
Van dergelijke verliezen is voor Duitsch-
land geen sprake. Dank zij het vierjaren
plan van den Führer en de intusschen ver
overde grondstof- en levensmiddelenbases
kan Duitschland practisch alle vrachtvaart
ontberen en waar deze nochtans plaats
heeft, is het zeegebied beveiligd tegen
schade en overval. Daarom is het verlies,
dat Engeland thans dagelijks en tot wel
ken omvang! ter zee lijdt, te grooter,
omdat het er met het eigen duikbootwapen
practisch geen prestatie tegenover kan
stellen. *En compensatie van het verlies
door nieuwbouw zou neerkomen op maan
delijks. 800.000 ton nieuwe scheepsruimte,
een eisch, die nu eenmaal te hoog ligt.
zelfs voor de Britsche scheepswerven.
Dit alles is de beschouwing waard. Het
zwaartepunt ligt intusschen in het feit,
dat onweersprekelijk de Britsche hegemo
nie ter zee gebroken is. Door de Duitsphe
duikboot, die verschrikking en schade aan
den vijand brengt voor de Amerikaansche
kusten, in de Caraibische Zee. in de Golf
van Mexico, in den Zuidelijken Atlanti
schen Oceaan en in de Noordelijke IJs
zee. voor Gibraltar en in Scapa Flow. Wat
enkele jaren geleden onmogelijk scheen,
heeft drie jaar duikbootenoorlog verwezen
lijkt: in de rij der zeemogendheden is
Engeland naar de derde plaats verdrongen.
VREDESGERECHTSHOF.
Beleedigende uitlatingen
Gevangenisstraf van 3 weken.
W. B. te Rheden werd in beroep door het
Hof veroordeeld tot een gevangenisstraf
van drie weken. Het Hof overwoog hierbij
dat het aan net Hof uit eigen wetenschap
bekend is. dat het woord „hallo" indien
daaraan de beteekenis wordt toegekend
van „hang alle laffe landverraders op" een
der gebruikelijke wijzen is, waarmede
vijanden der Nederlandsche volkseenheid
het volksdeel der N.S.B. plegen te beschim
pen. Onder deze omstandigheden heeft het
woord „hallo" in de vorenbedoelds betee-
kennis gelijk verdachte het blijkens ver
klaringen van getuigen en zijn eigen mede-
deeling. ter terechtzitting gedaan, heeft ge
bruikt het karakter gekregen van een
uitlating in beleedigenden vorm ten aan
zien der Nationaal-Socialistische Beweging
in Nederland, terwijl het bezigen van het
woord in vorenbedoelde beteekenis op den
openbaren weg ten aanhore van anderen,
op zichzelf reeds redelijkerwijs het oog
merk geacht moet worden in te sluiten zich
over die Beweging in beleedigenden vorm
uit te laten.
Voorts veroordeelde het Hof P. B. te
Rotterdam tot een geldboete van 25.
B. had op den openbaren weg. ziende naar
de vlag der N.S.B.het woord „landverraad"
gebezigd Het Hof overwoog hierbij in
;oortgelijken zin als hiervoren vermeld en
meende met het oog op de geestelijke en
hchamelijke gesteldheid van den verdachte
bij uitzondering met een geldboete ie moe
ten volstaan.
